cóng bó jūn zhāng gōng, yán zhōng biǎo mǒu zhàng, yuè xī nà liáng yú cūn wài, yù yī rén shì shì shū shēng, cháng yī yuē: pū bù xìng huò qiǎn yú shè gōng, zì dǎo fú jiě yě, yī shè zhī zhōng, wéi jūn sì shè gōng zuì fēng, ér shù shí nián yī wú suǒ qí qǐng, shè gōng shén dé jūn, yì shén zhòng jūn, jūn wèi yī dǎo, bì jiàn cóng. biǎo zhàng yuē: ěr hé rén, yuē: mǒu gù zhū shēng, yǔ jūn xiān rén yì xiāng shí, jīn xià shì sān shí yú nián yǐ. zuó ǒu xiàng mǒu jiā suǒ shí, wèi suǒ sù yě. biǎo zhàng yuē: jǐ shì bù qí qǐng, nǎi qí qǐng rén shì hū? rén shì bù qí qǐng, nǎi qí qǐng guǐ shì hū? pū wú néng wéi yì, xiān shēng xiū yǐ. qí rén diào bì qù yuē: zì le hàn ěr, bù zú móu yě. fū yáo jiǔ bì fēng, jìng guǐ shén yě, wú suǒ qí qǐng, yuǎn zhī yě, jìng guǐ shén ér yuǎn zhī, jí mín zhī yì yě, shì liú sú zhī chǎn dú, yū rú zhī ào wǔ, wèi dé qí zhōng yǐ. shuō cǐ shì shí, yú fǔ bā jiǔ suì, cǐ biǎo zhàng ǒu wàng xìng míng, qí shí xiāng fēng chún hòu, dà dǐ bì duān jǐn dǔ shí zhī jiā, shǐ xiāng yǔ wèi hūn yīn, xíng yì shì cǐ zhě, duō bù néng chuǎi duó wèi shuí yě. gāo shān yǎng zhǐ, jǐng xíng xíng zhǐ. fǔ yǎng qī shí nián jiān, néng wù yì rán yuǎn xiǎng zāi.
从伯君章公,言中表某丈,月夕纳凉于村外,遇一人似是书生,长揖曰:仆不幸获谴于社公,自祷弗解也,一社之中,惟君祀社公最丰,而数十年一无所祈请,社公甚德君,亦甚重君,君为一祷,必见从。表丈曰:尔何人,曰:某故诸生,与君先人亦相识,今下世三十余年矣。昨偶向某家索食,为所诉也。表丈曰:己事不祈请,乃祈请人事乎?人事不祈请,乃祈请鬼事乎?仆无能为役,先生休矣。其人掉臂去曰:自了汉耳,不足谋也。夫肴酒必丰,敬鬼神也,无所祈请,远之也,敬鬼神而远之,即民之义也,视流俗之谄渎,迂儒之傲侮,为得其中矣。说此事时,余甫八九岁,此表丈偶忘姓名,其时乡风淳厚,大抵必端谨笃实之家,始相与为婚姻,行谊似此者,多不能揣度为谁也。高山仰止,景行行止。俯仰七十年间,能勿睪然远想哉。
huáng yè dào rén pān bān, cháng yǔ yī lín xià jù gōng lián zuò, lǚ hū jù gōng wèi xiōng, jù gōng nù qiě xiào yuē: lǎo fū jīn qī shí yú yǐ. shí pān yǐ bèi jiǔ, áng shǒu yuē: xiōng qián cháo nián suì, dāng yǔ qián cháo rén xù chǐ, bù yīng lán rù běn cháo. ruò běn cháo nián suì, zé pū yǐ shùn zhì èr nián jiǔ yuè shēng, xiōng yǐ shùn zhì yuán nián wǔ yuè rù dà qīng, jǐn chà shí yú yuè ěr. táng shī yuē: yǔ xiōng xíng nián jiào yī suì. chēng xiōng zì shì gǔ lǐ, jūn hé guò zé yé? mǎn zuò wèi zhī zé shé. lùn zhě wèi pān shēng kuáng shì, cǐ yǔ tài shāng zhōng hòu, yí qí kǎn lǎn zhōng shēn, rán bù néng wèi qí wú lǐ yě. yú zuò sì kù quán shū zǒng mù míng dài jí bù, yǐ liàn zi níng zhì jīn chuān mén zú gōng xǔ bā rén, liè jiě jìn hú guǎng zhū rén qián, bìng fù àn yǔ yuē: jǐn àn liàn zi níng yǐ xià bā rén, jiē huì zōng jiù chén yě, kǎo qí tōng jí zhī nián, gài yǒu zài jiě jìn děng hòu zhě, rán yī zé xiào sǐ yú gù jūn, yī zé yāo ēn yú xīn zhǔ, xiāo luán yì xìng, wèi kě tóng jū , gù fēn bié biān zhī, shǐ gè cóng qí lèi. zhì gōng xǔ zú yú chéng huà xīn chǒu, gèng yuǎn zài jìn děng hòu, jīn yì shēng liè yú qián, yòng yǐ zhāo míng jiào shì fēi, qiān qiū lùn dìng, yū qīng tuō zǐ zhī róng, jìng bù néng yǔ hé jǐ lǎo bīng, zhēng cǐ yī zhǐ zhī xiān hòu yě. huáng quán yì shì, qīng shǐ nán wū, pān shēng shì yán, yòu ān kě yǐ tiāo bó fèi hū?
黄叶道人潘斑,尝与一林下巨公连坐,屡呼巨公为兄,巨公怒且笑曰:老夫今七十余矣。时潘已被酒,昂首曰:兄前朝年岁,当与前朝人序齿,不应阑入本朝。若本朝年岁,则仆以顺治二年九月生,兄以顺治元年五月入大清,仅差十余月耳。唐诗曰:与兄行年较一岁。称兄自是古礼,君何过责耶?满座为之咋舌。论者谓潘生狂士,此语太伤忠厚,宜其坎壈终身,然不能谓其无理也。余作四库全书总目明代集部,以练子宁至金川门卒龚诩八人,列解缙、胡 广诸人前,并附案语曰:谨案练子宁以下八人,皆惠宗旧臣也,考其通籍之年,盖有在解缙等后者,然一则效死于故君,一则邀恩于新主,枭鸾异性,未可同居 ,故分别编之,使各从其类。至龚诩卒于成化辛丑,更远在缙等后,今亦升列于前,用以昭名教是非,千秋论定,纡青拖紫之荣,竟不能与荷戟老兵,争此一纸之先后也。黄泉易逝,青史难诬,潘生是言,又安可以佻薄废乎?
céng yìng huá yán, yǒu shù shū shēng fù xiāng shì, cháng xià rù shǔ, chèn yuè yè xíng, juàn tóu yī fèi cí zhī qián, jiù jiē xiǎo qì. huò shuì huò xǐng, yī shēng wén cí hòu yǒu rén shēng, yí wèi shǒu guā zǎo zhě, yòu yí wèi dào, bǐng xī xì tīng, yī rén yuē: xiān shēng hé lái? yī rén yuē: qǐng yǔ lín zhǒng zhēng dì jiè, sòng yú shè gōng, xiān shēng lǎo yú mù fǔ zhě, qǐng chuāi qí shèng fù. yī rén xiào yuē: xiān shēng zhēn shū chī yé? fū shèng fù wū yǒu cháng yě, cǐ shì kě shǐ hòu sòng zhě shèng, jí xiān sòng zhě yuē: bǐ bù sòng ér ěr sòng, shì ěr xìng róng qīn bǐ yě kě shǐ xiān sòng zhě shèng, jí hòu sòng zhě yuē: bǐ sòng ér ěr bù sòng, shì ěr xiān qīn bǐ, zhī lǐ qū yě kě shǐ hòu zhì zhě shèng, jí xiān zhì zhě yuē: ěr chéng qí wèi lái, zǎo zhàn zhī yě kě shǐ xiān zhì zhě shèng, jí hòu zhì zhě yuē: jiǔ dìng zhī jiè, ěr hū fān jiù jú, shì ěr wú gù shēng xìn yě kě shǐ fù zhě shèng, jí pín zhě yuē: ěr pín wú lài, yù shǐ wèi sòng lù ěr yě kě shǐ pín zhě shèng, jí fù zhě yuē: ěr wéi fù bù rén, jiān bìng bù yǐ, yù yǐ cái shì yā gū qióng yě kě shǐ qiáng zhě shèng, jí ruò zhě yuē: rén qíng yì qiáng ér fú ruò, ěr yù yǐ fū shòu zhī sù sǒng tīng yě kě shǐ ruò zhě shèng, jí qiáng zhě yuē: tiān xià yǒu qiáng líng ruò, wú ruò líng qiáng, bǐ fēi zhēn wǎng, bù gǎn mào xiǎn yīng ěr fēng yě kě yǐ shǐ liǎng shèng, yuē: wú quàn wú zhèng, jiū jié ān qióng, zhōng fēn yǐ xī sòng, yì kě yǐ yǐ yě kě yǐ shǐ liǎng bài, yuē: rén yǒu qiān mò, guǐ níng yǒu jiāng pàn, yī guān zhī wài, jiē rén suǒ yǒu, fēi ěr bèi suǒ yǒu, ràng wèi xián tián kě yě. yǐ shì zhǒng zhǒng shèng fù, wū yǒu cháng hū? yī rén yuē: rán zé jiū jìng dāng hé rú? yī rén yuē: shì shí shuō zhě gè yǒu cí kě zhí, yòu gè yǒu cí yǐ jiě, fēn yún fǎn fù, zhōng gǔ bù néng jǐ yě. chéng huáng shè gōng bù kě zhī, ruò fú míng lì guǐ zú, zé zhǎng yōng liǎng měi zhuāng yǐ. yǔ qì suì jì, cǐ zhēn lǎo yú mù fǔ zhī yán yě.
曾映华言,有数书生赴乡试,长夏溽暑,趁月夜行,倦投一废祠之前,就阶小憩。或睡或醒,一生闻祠后有人声,疑为守瓜枣者,又疑为盗,屏息细听,一人曰:先生何来?一人曰:顷与邻冢争地界,讼于社公,先生老于幕府者,请揣其胜负。一人笑曰:先生真书痴耶?夫胜负乌有常也,此事可使后讼者胜,诘先讼者曰:彼不讼而尔讼,是尔兴戎侵彼也;可使先讼者胜,诘后讼者曰:彼讼而尔不讼,是尔先侵彼,知理曲也;可使后至者胜,诘先至者曰:尔乘其未来,早占之也;可使先至者胜,诘后至者曰:久定之界,尔忽翻旧局,是尔无故生衅也;可使富者胜,诘贫者曰:尔贫无赖,欲使畏讼赂尔也;可使贫者胜,诘富者曰:尔为富不仁,兼并不已,欲以财势压孤茕也;可使强者胜,诘弱者曰:人情抑强而扶弱,尔欲以肤受之诉耸听也;可使弱者胜,诘强者曰:天下有强凌弱,无弱凌强,彼非真枉,不敢冒险撄尔锋也;可以使两胜,曰:无券无证,纠结安穷,中分以息讼,亦可以已也;可以使两败,曰:人有阡陌,鬼宁有疆畔,一棺之外,皆人所有,非尔辈所有,让为闲田可也。以是种种胜负,乌有常乎?一人曰:然则究竟当何如?一人曰:是十说者各有词可执,又各有词以解,纷纭反覆,终古不能己也。城隍社公不可知,若夫冥吏鬼卒,则长拥两美庄矣。语讫遂寂,此真老于幕府之言也。
shé néng bào yuān, gǔ jì yǒu zhī, tā dú wù zé bù néng yě. rán wén gù lǎo zhī yán yuē: fán yù dú wù, wú shā hài xīn zé zhōng bù zāo shì, huò jiàn jí shā hài, bì yǒu yī rì shòu qí dú. yàn zhī pō xìn. shì fēi wù zhī zhī bào, qì jī xiāng gǎn ěr. gǒu jiàn tú gǒu zhě qún fèi, fēi shí qí rén, yì gǎn qí qì yě. yòu yǒu shēng dàn dú chóng zhě, yún néng yì lì, dú chóng zhōng rén huò zhì sǐ, quán zhù qí dú yú fù zhōng, nǎi fǎn wú yàng, cǐ yòu hé lǐ yú? cuī zhuāng yī wú lài shào nián xí cǐ shù, cháng jiàn qí wò yī chì liàn shé, duàn qí shǒu ér shēng niè, rú yǒu yú wèi, dài qí gāng hàn zhì rěn zhī qì, zú yǐ shèng zhī hū? lì hé bì yì, jí yì lì, fāng yào yì pō duō, yòu hé bì shì yě.
蛇能报冤,古记有之,他毒物则不能也。然闻故老之言曰:凡遇毒物,无杀害心则终不遭螫,或见即杀害,必有一日受其毒。验之颇信。是非物之知报,气机相感耳。狗见屠狗者群吠,非识其人,亦感其气也。又有生啖毒虫者,云能益力,毒虫中人或至死,全贮其毒于腹中,乃反无恙,此又何理欤?崔庄一无赖少年习 此术,尝见其握一赤练蛇,断其首而生啮,如有余味,殆其刚悍鸷忍之气,足以胜之乎?力何必益,即益力,方药亦颇多,又何必是也。
jiǎ gōng lín yán, yǒu mào yì lái wǎng yú fán tún zhě, yǔ yī hú yǒu. hú měi yāo zhī zhì suǒ jū, fáng shè yī rú rén jiā, dàn chū mén hòu huí gù zé bú jiàn ěr. yī xī yǐn hú jiā, fù chū xíng jiǔ, sè shén yán lì, cǐ rén zuì hòu xīn dàng, xì zùn qí wàn. fù mù hú, hú cè nì xiào yuē: dì nǎi yù zuò chén píng yé? yì shū bù nù, xiào xuè rú píng shí. cǐ rén guī hòu, yī rì hū jiā zhōng kè zuò, kòng yī lǘ sòng qí fù lái, yún dé jí xìn, jūn bào zhòng fēng, gù jiè lǘ cāng huáng lián yè zhì, cǐ rén dà hài, yǐ wéi tóng bàn xiāng xì yě. lǚ shè wú dì róng juàn shǔ, hū kè zuò sòng guī, kè zuò yǐ zì qù, jù jiā bù yī rì chéng, shí fǔ chén yǐ, nǎi zì kòng sòng fù, zhōng tú yù shào nián yǔ fù mó jiān guò, shǒu chù fù zú, fù nù lì shào nián, wéi xiào xiè, yǔ shè qīng bó, cǐ rén fèn yǔ xiāng bó, zhì lǘ jīng yì rù qí lù, shǔ shú fāng mào, sī xū bú jiàn. cǐ rén shě shào nián zhuī fù, xún tí jī xíng yī èr lǐ, lǘ xiàn nào zhōng, fù zé bù zhī suǒ wǎng yǐ. yě tián lián mò, sì wú rén zōng, chè yè bēn chí, páng huáng zhì xiǎo, gū qí lǘ qiě fǎn, zài shāng mì fù, wèi jí shù lǐ, wén lù páng dà hū, yuē: zéi dé yǐ, zé lín cūn lǘ zuó yè bèi qiè, fāng sì chū jī bǔ yě. zhòng xiāng zhí fù, dà shòu chuí chǔ, lài yù sù shí, duō fāng biàn shuō shǐ dé miǎn. ào sàng zhì jiā, zé fǎng chē jí rán, fù fāng yǐn xiàn, wèn yǐ zuó shì, máng rán bù zhī. shǐ wù fù yǔ kè zuò jí shào nián, jiē hú suǒ huàn, wéi lǘ wéi zhēn ěr. hú zhī bào fù è yǐ, rán xìn zé cǐ rén zì qǐ yě.
贾公霖言,有贸易来往于樊屯者,与一狐友。狐每邀之至所居,房舍一如人家,但出门后回顾则不见耳。一夕饮狐家,妇出行酒,色甚妍丽,此人醉后心荡,戏捘其腕。妇目狐,狐侧睨笑曰:弟乃欲作陈平耶?亦殊不怒,笑谑如平时。此人归后,一日忽家中客作,控一驴送其妇来,云得急信,君暴中风,故借驴仓皇连夜至,此人大骇,以为同伴相戏也。旅舍无地容眷属,呼客作送归,客作已自去,距家不一日程,时甫辰已,乃自控送妇,中途遇少年与妇摩肩过,手触妇足,妇怒詈少年,惟笑谢,语涉轻薄,此人愤与相搏,致驴惊逸入歧路,蜀秫方茂,斯须不见。此人舍少年追妇,寻蹄迹行一二里,驴陷淖中,妇则不知所往矣。野田连陌,四无人踪,彻夜奔驰,彷徨至晓,姑骑驴且返,再商觅妇,未及数里,闻路旁大呼,曰:贼得矣,则邻村驴昨夜被窃,方四出缉捕也。众相执缚,大受捶楚,赖遇素识,多方辩说始得免。懊丧至家,则纺车皍然,妇方引线,问以昨事,茫然不知。始悟妇与客作及少年,皆狐所幻,惟驴为真耳。狐之报复恶矣,然衅则此人自启也。
rén zǐ chūn, luán yáng cǎi mù zhě shù shí rén, yè sù shān ào, jiàn gé jiàn pō shàng, yǒu shù lù sàn yóu, yòu yǒu èr rén, wǎng lái lín xià xiāng duì qì, gòng chà rén rù lù qún, lù hé bù jīng, yí wèi xiān guǐ, yòu bù yìng duì qì, suī yá gāo shuǐ jí, rén jìng bù tōng, rán yuè míng rú zhòu, liǎo rán kě jiàn, yǒu wēi biàn qí zhōng yī rén, shì jiù mù shāng mǒu zhě, é shān fēng dǒu zuò, mù yè luàn míng, yī hǔ zì lín tū chū, bó èr lù yì yān. zhī qǐng suǒ jiàn nǎi qí shēng hún yǐ. dōng pō shī yuē: wèi sǐ shén xiān qì, shì zhī wèi hū? wén mù shāng yì wú dà è, dàn xīn jì shēn mì, shì shì wù dé pián yí ěr. yīn móu zhě dào jiā suǒ jì, liáng yǒu yǐ fū.
壬子春,滦陽采木者数十人,夜宿山坳,见隔涧坡上,有数鹿散游,又有二人,往来林下相对泣,共诧人入鹿群,鹿何不惊,疑为仙鬼,又不应对泣,虽崖高水急,人径不通,然月明如昼,了然可见,有微辨其中一人,似旧木商某者,俄山风陡作,木叶乱鸣,一虎自林突出,搏二鹿殪焉。知顷所见乃其生魂矣。东坡诗曰:未死神先泣,是之谓乎?闻木商亦无大恶,但心计深密,事事务得便宜耳。陰谋者道家所忌,良有以夫。
yòu wén bā gōng yàn bì yán, zhēng wū shí shí, yī rì gōng chéng jí, yī rén fāng fèn lì hān zhàn, hū yǒu fēi shǐ zì páng lái, bù jí jiàn yě, yī rén zài cè jiàn zhī, jí jǔ dāo dài gé, fǎn zì guàn lú sǐ. cǐ rén gǎn ér āi diàn zhī, yè mèng sǐ zhě yuē: ěr wǒ qián shì wèi tóng guān, fán rèn láo rèn yuàn zhī shì, wú jiē xiè ěr, fán jiàn gōng jiàn zhǎng zhī shì, zé yì ěr bù dé qián, yǐ shì yīn yuán, míng sī zhù jīn shēng dài ěr sǐ. zì jīn yǐ wǎng, liǎng wú ēn chóu. wǒ zì yǒu shǎng xù, wú yōng ěr jì yě. cǐ yǔ mù shāng shì xiāng jìn, mù shāng yīn móu gù qiǎn zhòng, cǐ rén xiǎo zhì gù qiǎn qīng ěr. rán zé suǒ wèi qiǎo zhě, fēi zhèng qí zhuō yú.
又闻巴公彦弼言,征乌什时,一日攻城急,一人方奋力酣战,忽有飞矢自旁来,不及见也,一人在侧见之,急举刀代格,反自贯颅死。此人感而哀奠之,夜梦死者曰:尔我前世为同官,凡任劳任怨之事,吾皆卸尔,凡见功见长之事,则抑尔不得前,以是因缘,冥司注今生代尔死。自今以往,两无恩仇。我自有赏恤,毋庸尔祭也。此与木商事相近,木商陰谋故谴重,此人小智故谴轻耳。然则所谓巧者,非正其拙欤。
mén rén hǎo ài, mèng xiàn rén, yú jǐ mǎo diǎn shì suǒ qǔ shì yě. chéng jìn shì, shòu jìn xián lìng, fēi yī è shí, shì mín shì rú jiā shì, cāng kù chū rù, yuè yuè zào yī cè, yù chǔ guī tú zhōu chē fèi, jiōng yī sì zhōng, suī jiǒng jí bù yòng zhū liǎng, náng qiè jiē jié shù shì zhōng, rú zhì zhuāng zhuàng, gài wú rì bù wéi qù guān jì. rén jiàn qí rì rì kě qù guān, yì wú rú zhī hé, hòu huàn bìng qǐ guī, bù míng yī qián, yǐ shòu tú zhōng yú jiā. wén qí shǎo shí, zhí chūn shè yóu rén rú zhī, jiàn yī ǎo jiāng èr nǚ cūn zhuāng yě fú, ér zī zhì tiān rán, ài yǔ tóng háng, wèi cháng cè pàn, hū jiàn yù yǔ èr nǚ tà luàn shí, héng xíng zhì jué jiàn, hú lì shù xià, guài qí bù yóu rén jìng, ruò yǒu suǒ bì. zhuǎn níng dì shì zhī, ǎo cóng róng qián zhì cí yuē: jié wù xuān yán, lǜ ér bèi tà qīng, gè mì juàn shǔ, yǐ gōng zhèng rén bù gǎn jìn, yì qǐ gōng wú jìn ér bèi, shǐ lá cù bù níng. ài wù wèi hú mèi, diào bì qù zhī. rán zé huā yuè zhī yāo, wéi rén xīn zì zhào, míng yǐ.
门人郝瑷,孟县人,余己卯典试所取士也。成进士,授进贤令,菲衣恶食,视民事如家事,仓库出入,月月造一册,预储归途舟车费,扃一笥中,虽窘急不用铢两,囊箧皆结束室中,如治装状,盖无日不为去官计。人见其日日可去官,亦无如之何,后患病乞归,不名一钱,以授徒终于家。闻其少时,值春社游人如织,见一媪将二女村妆野服,而姿致天然,瑷与同行,未尝侧盼,忽见妪与二女踏乱石,横行至绝涧,鹄立树下,怪其不由人径,若有所避。转凝睇视之,媪从容前致词曰:节物暄妍,率儿辈踏青,各觅眷属,以公正人不敢近,亦乞公毋近儿辈,使剌促不宁。瑷悟为狐魅,掉臂去之。然则花月之妖,为人心自召,明矣。
mù lán fá guān mù zhě, yáo jiàn duì shān yǒu shù hǔ, xuán yá xuē bì, fēi yū huí shù lǐ bù néng zhì, rén bù wèi hǔ, hǔ yì bù wèi rén yě. é jiàn bié duì fá mù zhě, chōng hǔ jìng guò, zhòng dùn zú wēi lì, rán rén rú bú jiàn hǔ, hǔ rú bú jiàn rén yě. shù rì hòu, xiāng wù huà jí. bié duì zhě yuē: shì rì yì yáo jiàn zhòng rén, yì shì yáo wén hū zào shēng, rán suǒ jiàn nǎi shù jù shí, wú yī hǔ yě. shì dài mìng bù zāo xì hū. rán mìng hé néng shǐ hǔ huà shí, qí bì yǒu sī mìng zhě yǐ. sī mìng zhě kōng xū wú zhèn, míng mò wú zhī, yòu hé néng shǐ hǔ huà shí, qí bì tiān yǔ guǐ shén yǐ. tiān yǔ guǐ shén néng sī mìng, ér gù wèi tiān jí lǐ yě, guǐ shén èr qì zhī liáng néng yě. rán zé lǐ qì hún lún, yī qū yī shēn, ǒu yù sī rén nù ér bó zhě, suì zhì ér lín xún hū? wú wú yǐ cè zhī yǐ.
木兰伐官木者,遥见对山有数虎,悬崖削壁,非迂回数里不能至,人不畏虎,虎亦不畏人也。俄见别队伐木者,冲虎径过,众顿足危栗,然人如不见虎,虎如不见人也。数日后,相晤话及。别队者曰:是日亦遥见众人,亦似遥闻呼噪声,然所见乃数巨石,无一虎也。是殆命不遭咥乎。然命何能使虎化石,其必有司命者矣。司命者空虚无朕,冥漠无知,又何能使虎化石,其必天与鬼神矣。天与鬼神能司命,而顾谓天即理也,鬼神二气之良能也。然则理气浑沦,一屈一伸,偶遇斯人怒而搏者,遂峙而嶙峋乎?吾无以测之矣。
jǐng zhōu gāo guān yíng, yǐ mèng gāo jiāng cūn ér shēng, gù yì míng shì qí. dǔ xué néng wén, xiǎo shì bì dì yī, ér shěng wéi zhé běi, jìng kǎn lǎn yǐ zhōng. nián èr shí yú shí, rì zhě tuī qí mìng, wèi tiān guān wén chāng kuí xīng guì rén, jiē jí yú yī gōng, yú fǎ dāng yǐ dǐng jiǎ rù hàn lín, ér shì suì zhǐ de shí xì, jì qí yī shēng zāo yù, yì wú gèng dé zhì yú shí xì zhě. gài qí fù mìng běn báo, gù suī jí shèng zhī yùn, suǒ de bù guò rú shì yě. tián bái yán yuē: zhāng wén hé gōng bā zì, rì zhě yǐ qí yī shēng shì lǚ, jiào liàng xīng dù, qí kāi fāng jǐn dǐ yī jīn ěr. cǐ yǔ guān yíng zhī mìng kě yǐ hù kān, shù jiā yí yǐ cǐ xiāo xī, bù kě tú jù xīng dù, jù duàn xiū jiù yě. yòu cháng jiàn yī shù shì, yún fán zhèn wáng jiàng shì, tuī qí sǐ suí zhī suì yuè, yùn bì jí shèng. gài jǐn jié yī shí, chuí míng qiān gǔ, xīn xiāng bǎi shì, róng dǎi zǐ sūn, suǒ de yǒu zài wáng hóu jiàng xiàng zhī shàng zhě gù yě. lì lùn jí qí, ér shí yǒu zhì lǐ. cǐ yòu fǎ wài zhī yì, bù zài lǐ xū zhōng děng gé jú zhōng yǐ.
景州高冠瀛,以梦高江 村而生,故亦名士奇。笃学能文,小试必第一,而省闱辄北,竟坎壈以终。年二十余时,日者推其命,谓天官文昌魁星贵人,皆集于一宫,于法当以鼎甲入翰林,而是岁只得食饩,计其一生遭遇,亦无更得志于食饩者。盖其赋命本薄,故虽极盛之运,所得不过如是也。田白岩曰:张文和公八字,日者以其一生仕履,较量星度,其开坊仅抵一衿耳。此与冠瀛之命可以互勘,术家宜以此消息,不可徒据星度,遽断休咎也。又尝见一术士,云凡阵亡将士,推其死绥之岁月,运必极盛。盖尽节一时,垂名千古,馨香百世,荣逮子孙,所得有在王侯将相之上者故也。立论极奇,而实有至理。此又法外之意,不在李虚中等格局中矣。
guān yíng jiǔ kùn míng chǎng, yì shū yì yù, cháng yǔ yú jí xuě yá yuē: wén jiù jiā yī zhái, liú sù zhě yè zhé zāo yǎn, huò guǐ huò hú, mò néng míng yě. yī shēng yǒu dǎn lì, yù cì wèi suì zhě hé wù, gù qǐn qí zhōng, èr gēng hòu guǒ yǒu hēi yǐng piē luò dì, shì qián shì què, wén shēng zhuǎn cè, jí fú bù dòng, zhī qí wèi rén, yáng shuì yǐ qí zhī. jiàn zuò hān shēng, é jué zì zú ér shàng, shāo jí xiōng fù, jí jué hūn chén, jí fèn yòu shǒu bó zhī, zhí dé qí wěi, jí yǐ zuǒ shǒu è qí xiàng, jiào rán yī shēng, zuò rén yán qiú shì. jí hū dēng shì zhī, nǎi yī hēi hú, zhòng gòng nà zhì, rèn chuān qí bì, guàn yǐ suǒ, ér zì xì yú zuǒ bì, dù bù néng huàn huà, nǎi chí dāo wèn qí zuò suì yì. hú āi míng yuē: fán hú zhī líng zhě, jiē xiū liàn qiú xiān, zuì shàng zhě tiáo xī liàn shén, jiǎng kǎn lí lóng hǔ zhī zhǐ, xī jīng fú qì, ěr rì yuè xīng dǒu zhī huá, yòng yǐ nèi jié jīn dān, tuì xíng yǔ huà, shì xū xiān shòu, yì xū xiān cái, ruò shì zhě wú bù néng cì zé xiū róng chéng sù nǚ zhī shù, yāo mèi gǔ huò, shè jīng bǔ yì, nèi wài pèi hé, yì kě chéng dān, rán suǒ cǎi shǎo zé dào bù chéng, suǒ cǎi duō zé qiāng rén lì jǐ, bù gàn míng zhé, bì yǒu tiān xíng, ruò shì zhě wú bù gǎn. gù yǐ piāo qiè zhī gōng, wèi liè qǔ zhī jì, chéng rén hān shuì, yǎng bí xī yǐ shōu yú qì, rú fēng cǎi ruǐ, wú sǔn yú huā, còu hé jiàn duō, róng jié wèi yī, yì kě yuán shén bù sàn, suì jiǔ tōng líng, jí wǒ bèi shì yě. suī dào qiǎn shù shū, jī gōng yì kǔ, rú bú jiàn shì, zé bǎi nián jīng lì, jìn fù dōng liú, wéi jūn zǐ āi ér shù zhī. shēng mǐn qí cí qiè, jìng zòng zhī shǐ qù. cǐ shì zài yōng zhèng mò nián, xiāng chuán yǐ jiǔ, wú yīn shì yǐ sī kē chǎng shàng zhě, hóng cái shuò xué, wú yì bù néng cì zhě xíng xiǎn jiǎo xìng, wú yì bù gǎn xià zhě piāo qiè liè qǔ, shù jī néng zhī, ér wú yòu yǒu suǒ bù kěn. wú dào qióng yǐ. èr jūn jiē zǎo duō kē dì, qí hé yǐ jiào wǒ hū? xuě yá xì yuē: yǐ jūn zuò jiāng cūn hòu shēn, rú xiāng shān zhī wèi bái lǎo yǐ, wéi cǐ yī niàn, dàng shì shēn yì xìng cún. cǐ bìng zhì shēn, pū bèi shí wú yào xiāng jiù yě. xiāng yǔ yī xiào ér bà. gài guān yíng wéi wén, xǐ jiá jiá shēng zào, yìng yǔ pán kōng, lǚ zhì yǒu sī, lǜ duō zuò shì. gù xuě yá yòng yǐ wéi xì. jiǎ cháng jiāng jí yǒu dú xíng tán dǐ yǐng, shù xī shù biān shēn yī lián, jù xià jiā zhù yī shī, yuē: èr jù sān nián dé, yī yín shuāng lèi liú, zhī yīn rú bù shǎng, guī wò gù shān qiū. qiān gǔ jī rén, qí yì jiàn lüè xiāng sì yǐ.
冠瀛久困名场,意殊抑郁,尝语余及雪崖曰:闻旧家一宅,留宿者夜辄遭魇,或鬼或狐,莫能明也。一生有胆力,欲伺为祟者何物,故寝其中,二更后果有黑影瞥落地,似前似却,闻生转侧,即伏不动,知其畏人,佯睡以俟之。渐作鼾声,俄觉自足而上,稍及胸腹,即觉昏沉,急奋右手搏之,执得其尾,即以左手扼其项,噭然一声,作人言求释。急呼灯视之,乃一黑狐,众共捺制,刃穿其髀,贯以索,而自系于左臂,度不能幻化,乃持刀问其作祟意。狐哀鸣曰:凡狐之灵者,皆修炼求仙,最上者调息炼神,讲坎离龙虎之旨,吸精服气,饵日月星斗之华,用以内结金丹,蜕形羽化,是须仙授,亦须仙才,若是者吾不能;次则修容成素女之术,妖媚蛊惑,摄精补益,内外配合,亦可成丹,然所采少则道不成,所采多则戕人利己,不干冥谪,必有天刑,若是者吾不敢。故以剽窃之功,为猎取之计,乘人酣睡,仰鼻息以收余气,如蜂采蕊,无损于花,凑合渐多,融结为一,亦可元神不散,岁久通灵,即我辈是也。虽道浅术疏,积功亦苦,如不见释,则百年精力,尽付东流,惟君子哀而恕之。生悯其词切,竟纵之使去。此事在雍正末年,相传已久,吾因是以思科场上者,鸿才硕学,吾亦不能;次者行险侥幸,吾亦不敢;下者剽窃猎取,庶几能之,而吾又有所不肯。吾道穷矣。二君皆早掇科第,其何以教我乎?雪崖戏曰:以君作江 村后身,如香山之为白老矣,惟此一念,当是身异性存。此病至深,仆辈实无药相救也。相与一笑而罢。盖冠瀛为文,喜戛戛生造,硬语盘空,屡踬有司,率多坐是。故雪崖用以为戏。贾长江 集有独行潭底影,数息树边身一联,句下夹注一诗,曰:二句三年得,一吟双泪流,知音如不赏,归卧故山秋。千古畸人,其意见略相似矣。
jí mù sà tái jūn yán, cháng zhú zhì rù shēn shān zhōng, jiàn xuán yá zhī shàng shì yǒu rén lì, yuè jiàn wǎng shì, qù dì bù sì wǔ zhàng, yī rén yī zǐ pǔ lu, miàn jí shǒu zú jiē hēi, máo róng róng zhǎng cùn xǔ, yī nǚ zǐ shén jiāo lì, zuò méng gǔ zhuāng, wéi xiǎn zú bù xuē, yī zé lǜ pǔ lu yě, fāng duì zuò gòng zhì ròu, páng shì hēi máo rén sì wǔ, jiē rú xiǎo ér shēn, bù zhe cùn lǚ, jiàn rén xī xiào, qí yǔ fēi méng gǔ, fēi é lǔ tè, fēi huí bù, fēi xī fān. zhāo xī rú niǎo, bù kě biàn guān. qí qíng zhuàng shì fēi yāo wù, nǎi guì bài zhī, hū zhì yī wù yú yá xià, nǎi shú yě luó ròu bàn zhǒu yě. yòu bài xiè zhī, jiē yáo shǒu, nǎi xié yǐ guī. zú sān sì rì shí. zài yǔ mù mǎ zhě wǎng jī, bù fù jiàn yǐ. yì qí shān shén yú.
吉木萨台军言,尝逐雉入深山中,见悬崖之上似有人立,越涧往视,去地不四五丈,一人衣紫氆氇,面及手足皆黑,毛茸茸长寸许,一女子甚姣丽,作蒙古装,惟跣足不靴,衣则绿氆氇也,方对坐共炙肉,旁侍黑毛人四五,皆如小儿身,不著寸缕,见人嘻笑,其语非蒙古,非额鲁特,非回部,非西番。啁唽如鸟,不可辨观。其情状似非妖物,乃跪拜之,忽掷一物于崖下,乃熟野骡肉半肘也。又拜谢之,皆摇手,乃携以归。足三四日食。再与牧马者往迹,不复见矣。意其山神欤。
shì yán hóng jiàn zé yǔ zhǐ, cǐ dào zhì yě. nǎi yǔ zhǐ zé hóng jiàn ěr. gài yún pò rì lù, zé huí guāng fǎn zhào, shè duì miàn zhī yún, tiān tǐ hún yuán, shàng fù rú lì, zài dǐng shàng zé yǎng shì, zài sì chuí zé cè shì, gù liǎn wèi yī xiàn, qí xíng suí xià chuí, liǎng miàn zhī shì qū qǔ rú gōng, yòu cè shì zhī, zhōng xié duì mù zhě jìn, píng duì mù zhě yuǎn, yǐ jiàn ér yuǎn, gù chóng chóng yún qì, jiē jiàn qí biān jì, dié wéi zhòng zhòng hóng lǜ sè, fēi zhēn yǒu yī wù rú dài héng gèn tiān bàn yě. qí néng xià jiàn yǐn shuǐ, huò jiàn qí shǒu rú lǘ zhě, jiàn zhū zǐ yǔ lù. bìng yǒu néng xiá nì fù nǚ zhě, dàng shì bié yī yāo, qì qí xíng sì hóng, huò bié yī yāo wù, huà xíng wèi hóng ěr.
世言虹见则雨止,此倒置也。乃雨止则虹见耳。盖云破日露,则回光返照,射对面之云,天体浑圆,上覆如笠,在顶上则仰视,在四垂则侧视,故敛为一线,其形随下垂,两面之势屈曲如弓,又侧视之,中斜对目者近,平对目者远,以渐而远,故重重云气,皆见其边际,叠为重重红绿色,非真有一物如带横亘天半也。其能下涧饮水,或见其首如驴者,见朱子语录。并有能狎昵妇女者,当是别一妖,气其形似虹,或别一妖物,化形为虹耳。
jí rú ài xiān shēng yán, cháng qīn jiàn yī yíng fēi rù rén ěr zhōng wèi suì, néng zuò rén yán, wéi bìng zhě wén zhī. huò wèi yíng zhī chǔn chǔn, qǐ néng chéng mèi, huò mèi huà yíng xíng ěr. cǐ yǔ jìn zhī, qīng yī tóng zǐ zhī xuān shè, hún jiā mén kè zhī yín shī, jiē xiǎo shuō wàng yán, bù zú jù yě.
及孺爱先生言,尝亲见一蝇飞入人耳中为祟,能作人言,惟病者闻之。或谓蝇之蠢蠢,岂能成魅,或魅化蝇形耳。此语近之,青衣童子之宣赦,浑家门客之吟诗,皆小说妄言,不足据也。
pì chén zhī zhū, wài jiù mǎ gōng zhōu lù céng yù zhī, què yǒu qí wù, ér xī wèi dǔ qí xíng yě. chū lóng fú sì yù zá zhū bǎo zhě, bù yīn yú dì, sú wèi bǎi tān, luó zhū xiǎo qiè yú qí shàng, suī dà fēng mái wú diǎn chén, huò xì yǐ náng yǒu pì chén zhū, qí rén chuí lǔ, màn xiào yīng zhī, fú xìn yě. rú shì bàn zǎi, yī rì, dùn zú dà hū yuē: wú zhēn wù mài zhì bǎo yǐ. gài shì rì fēi chén hū jí, shǐ zhī cóng qián guǒ zhū suǒ pì yě. àn yī shū yǒu fú xiǎng dòu fǎ, xiǎng dòu zhě, huái shí zhī yè zhōng bào xiǎng zhě yě. yī shù zhǐ yī kē, bù kě biàn shí, qí fǎ huái shǐ huā shí, jí yǐ sī wǎng zhào shù shàng, fáng niǎo què zhuó shí. jié zǐ shú hòu, duō fèng bù náng zhù zhī, yè yǐ wéi zhěn, tīng wú shēng zhě jí qì qù, rú shì dì zhěn, bì yǒu yī náng zuò bào shēng zhě. qǔ cǐ yī náng, yòu duō fēn xiǎo náng zhù zhī, zhěn tīng chū dé yī xiǎng zhě zé yòu fēn, rú èr zhěn jiàn fēn zhì jǐn cún èr kē, zài fēn zhěn zhī, zé xiǎng dòu dé yǐ. cǐ rén suǒ yù zhī zhū, liàng yì wú jǐ, rú yǐ cǐ fǎ fēn shì, bù shù kè dé yǐ, hé zhì jiāo bì shī zhī hū? nǎi màn rán bù xǐng, zú yǐ qīng qì, dāng yuán lù xiāng yuán báo ěr.
辟尘之珠,外舅马公周箓曾遇之,确有其物,而惜未睹其形也。初隆福寺鬻杂珠宝者,布茵于地,俗谓摆摊,罗诸小箧于其上,虽大风霾无点尘,或戏以囊有辟尘珠,其人椎鲁,漫笑应之,弗信也。如是半载,一日,顿足大呼曰:吾真误卖至宝矣。盖是日飞尘忽集,始知从前果珠所辟也。按医书有服响豆法,响豆者,槐实之夜中爆响者也。一树只一颗,不可辨识,其法槐始花时,即以丝网罩树上,防鸟鹊啄食。结子熟后,多缝布囊贮之,夜以为枕,听无声者即弃去,如是递枕,必有一囊作爆声者。取此一囊,又多分小囊贮之,枕听初得一响者则又分,如二枕渐分至仅存二颗,再分枕之,则响豆得矣。此人所鬻之珠,谅亦无几,如以此法分试,不数刻得矣,何至交 臂失之乎?乃漫然不省,卒以轻弃,当缘禄相原薄耳。