jīng shī huā mù zuì gǔ zhě, shǒu gěi gū sì lǚ shì téng huā, cì zé yú jiā zhī qīng tóng, jiē shù bǎi nián wù yě. tóng shēn héng jìng chǐ wǔ cùn, sǒng zhì gāo xiù. xià yuè tíng yuàn jiē bì sè, xī chóng zhù yī kǒng, yǔ zì qí nèi, jiǔ ér zhōng xiǔ zhì gēn, jìng yǐ kū gǎo. lǚ shì zhái hòu shòu yǔ gāo tài shǒu zhào huáng, yòu zhuǎn shòu chéng zhǔ shì zhèn jiǎ, téng jīn yóu zài, qí jià yòng liáng dòng zhī cái, shǐ néng zhī zhù, qí yīn fù tīng shì yī yuàn, qí màn páng yǐn, yòu fù xī piān shū shì yī yuàn. huā shí rú zǐ yún chuí dì, xiāng qì xí yī. mù táng xiào lián zài rì mù táng míng yuán lóng, gēng wǔ jǔ rén, zhū shí jūn zhī mèi xù yě, yǔ yú tóng shòu yè yú dǒng wén kè gōng huò zì yàn kè, huò yǒu rén jiè yàn kè, shāng yǒng dài wú xū xī, qì jīn sì shí yú nián. zài dào céng yóu, yǐ fēi jiù zhǔ, shū shēn lín dí zhī bēi. ní suì chóu nián zhàng cháng wèi tí yī lián yuē: yī tíng fāng cǎo wéi xīn lǜ, shí mǔ téng huā luò gǔ xiāng. shū fǎ jīng miào, rú kě jì nù ní, yì bù zhī suǒ zài yǐ.
京師花木最古者,首給孤寺呂氏藤花,次則余家之青桐,皆數百年物也。桐身橫徑尺五寸,聳峙高秀。夏月庭院皆碧色,惜蟲蛀一孔,雨漬其內,久而中朽至根,竟以枯槁。呂氏宅後售與高太守兆煌,又轉售程主事振甲,藤今猶在,其架用梁棟之材,始能支柱,其陰覆廳事一院,其蔓旁引,又覆西偏書室一院。花時如紫雲垂地,香氣襲衣。慕堂孝廉在日--慕堂名元龍,庚午舉人,朱石君之妹婿也,與余同受業於董文恪公--或自宴客,或友人借宴客,觴詠殆無虛夕,迄今四十餘年。再到曾游,已非舊主,殊深鄰笛之悲。倪穗疇年丈嘗為題一聯曰:一庭芳草圍新綠,十畝藤花落古香。書法精妙,如渴驥怒猊,亦不知所在矣。
chén jù shān qián bèi, yí jū yī zhái, bān yùn jiā jù shí, xiān zhì shū shí yú qiè yú tíng, shì wén shù hòu xiǎo yǔ yuē: sān shí yú nián, cǐ jiān bù jiàn cǐ wù yě. shì zhī qù rú. huò yuē bì hú yě. jù shān diào shǒu yuē: jiě zuò cǐ yǔ, hú yì dà jiā.
陳句山前輩,移居一宅,搬運家具時,先置書十餘篋於庭,似聞樹後小語曰:三十餘年,此間不見此物也。視之闃如。或曰必狐也。句山掉首曰:解作此語,狐亦大佳。
xiān zǔ guāng lù gōng, kāng xī zhōng yú cuī zhuāng shè zhì kù, sī shì zhě shěn yù bó yě. cháng yǒu tí kuǐ lěi zhě zhì mù ǒu èr xiāng, gāo jiē chǐ yú, zhì zuò pō jīng qiǎo, yú qī wèi shú, yòu wú kě zhuǎn shòu, suì wèi qì wù, jiǔ zhì fèi shì zhōng. yī xī yuè míng, yù bó jiàn mù ǒu tiào wǔ yuàn zhōng, zuò yǎn jù zhī zhuàng, tīng zhī yì yī yīng shì dù qǔ, yù bó gù yǒu dǎn, lì shēng chì zhī, yī shí bèng sàn. cì rì jǔ huǒ fén zhī, le wú tā yì. gài wù jiǔ wèi yāo, fén zhī zé jīng qì shuò sàn, bù fù néng jù. huò yǒu suǒ píng yì wèi yāo, fén zhī zé shī suǒ yī fù, yì bù néng líng, gù wù lǐ zhī zì rán ěr.
先祖光祿公,康熙中於崔莊設質庫,司事者沈玉伯也。嘗有提傀儡者質木偶二箱,高皆尺余,製作頗精巧,逾期未贖,又無可轉售,遂為棄物,久置廢室中。一夕月明,玉伯見木偶跳舞院中,作演劇之狀,聽之亦咿嚶似度曲,玉伯故有膽,厲聲叱之,一時迸散。次日舉火焚之,了無他異。蓋物久為妖,焚之則精氣爍散,不復能聚。或有所憑亦為妖,焚之則失所依附,亦不能靈,固物理之自然耳。
xiàn xiàn yī lìng, dài lì yì zhì yǒu ēn, mò hòu juàn shǔ shàng zài shǔ, lì yì wú yī cún wèn zhě. qiáng hū shù rén zhì, jiē zhēng níng xiāng xiàng, xiàng fù nǎng shí. fū rén fèn huì, tòng kū jiù qián, juàn ér jiǎ mèi, huǎng hū jiàn lìng yǔ yuē: cǐ bèi wú liáng, shì qí běn fèn, wú wàng qí gǎn dé, yǐ dà wù, rǔ zé qí fù dé, bù yòu wù hū? huò rán hū xǐng, suì wú fù yuàn yóu.
獻縣一令,待吏役至有恩,歿後眷屬尚在署,吏役無一存問者。強呼數人至,皆猙獰相向,向復曩時。夫人憤恚,慟哭柩前,倦而假寐,恍惚見令語曰:此輩無良,是其本分,吾望其感德,已大誤,汝責其負德,不又誤乎?霍然忽醒,遂無復怨尤。
kāng xī mò, zhāng gē qiáo hé jiān xiàn dì, yǒu liú héng zhě héng dú qù shēng, yǐ qí qiáng hàn, dé cǐ chēng, fēi qí běn míng yě jū hé cè, huì hé shuǐ bào mǎn, xiǎo zhōu zhòng zài zhě, wǎng wǎng piào méi. ǒu jiàn zhōng liú yī fù, bào duàn lǔ fú chén bō làng jiān, hào hū qiú jiù, zhòng mò gǎn yuán, héng dú fèn rán yuē: rǔ cáo fēi zhàng fū zāi. wū yǒu jiàn sǐ bù jiù zhě. zì diào zé měng, zhuī sān sì lǐ, jǐ fù méi zhě shù, jìng zhěng chū zhī. yuè rì shēng yī zi. yuè yú, héng hū bìng, jí mìng qī zǐ zhì hòu shì, shí shàng néng xíng lì, zhòng jiē guài zhī. héng tài xī yuē: wú bù qǐ yě. wú yuán nì zhī xī, huǎng hū mèng zhì yī guān fǔ, lì zú dǎo rù, guān chí bù shì wú yuē: rǔ píng shēng jī è zhǒng zhǒng, dāng yǐ jīn suì mǒu rì sǐ, zhuì shǐ shēn wǔ shì, shòu tú gē zhī xíng. xìng zhuāng yī rì huó èr mìng, zuò dà yīn gōng, yú míng lǜ dāng yán èr jì, jīn xiāo chú shòu jí, yòng dǐ yè bào, réng yǐ yuán zhù sǐ rì sǐ. yuán qī xiàn yǐ pò, kǒng shì rén mèi mèi, yí yǒu shì shàn shì, fǎn cù qí shēng, gù zhào ěr zhèng míng, shǐ zhī qí gù. jīn shēng yīn guǒ bìng wán yǐ, lái shēng nǔ lì kě yě. xǐng ér xīn è zhī, wèi yǐ gào rén. jīn jiè qī guǒ bìng, shàng wàng huó hū? jì ér jìng rú qí yán. cǐ jiàn shén lǐ fēn míng, háo lí bù shuǎng, chéng chú jìn tuì, héng hé shù shì ér jì zhī, wù yǐ ǒu rán bù yàn, suì wèi tiān dào wú zhī yě.
康熙末,張歌橋--河間縣地,有劉橫者--橫讀去聲,以其強悍,得此稱,非其本名也--居河側,會河水暴滿,小舟重載者,往往漂沒。偶見中流一婦,抱斷櫓浮沉波浪間,號呼求救,眾莫敢援,橫獨奮然曰:汝曹非丈夫哉。烏有見死不救者。自掉舴艋,追三四里,幾覆沒者數,竟拯出之。越日生一子。月余,橫忽病,即命妻子治後事,時尚能行立,眾皆怪之。橫太息曰:吾不起也。吾援溺之夕,恍惚夢至一官府,吏卒導入,官持簿示吾曰:汝平生積惡種種,當以今歲某日死,墜豕身五世,受屠割之刑。幸妝一日活二命,作大陰功,於冥律當延二紀,今銷除壽籍,用抵業報,仍以原注死日死。緣期限已迫,恐世人昧昧,疑有是善事,反促其生,故召爾證明,使知其故。今生因果並完矣,來生努力可也。醒而心惡之,未以告人。今屆期果病,尚望活乎?既而竟如其言。此見神理分明,毫釐不爽,乘除進退,恆合數世而計之,勿以偶然不驗,遂謂天道無知也。
zhèng sū xiān yán, yǒu yuē lín fù sī huì, ér bìng qí qī zài jiā zhě, sù fù qī jiā qián shù qiān, nǎi qiǎn qī jī hái, qī xīn rán wǎng. bù yì lín fù shī qī, ér qí qī nǎi tú yù qiáng bào, jǐn duó yī qún zān ěr, fù zhì shú cóng. jiē kè zuò liú mín, mò kě zhuī jié, qí fū wéi tān shǒu tài xī, wú fù yī yán. rén yì bù zhī lín fù shì yě. hòu shù nián yǒu cūn ǎo zhī zǐ, tiāo rén fù nǚ, wèi ǎo suǒ jué, fǎn fù jiè chì, jǔ cǐ shì yǐ míng yīn guǒ, rén nǎi shāo zhī. gài cǐ rén yǔ lín fù xiāng wén, shí cǐ ǎo tōng cí, gù zhī zhī shěn. wéi lín fù xìng míng, zé ǎo shǐ zhōng bù kěn xiè, xìng bù bài yān.
鄭蘇仙言,有約鄰婦私會,而病其妻在家者,夙負妻家錢數千,乃遣妻齎還,妻欣然往。不意鄰婦失期,而其妻乃途遇強暴,盡奪衣裙簪珥,縛置秫叢。皆客作流民,莫可追詰,其夫惟癱首太息,無復一言。人亦不知鄰婦事也。後數年有村媼之子,挑人婦女,為媼所覺,反覆戒飭,舉此事以明因果,人乃稍知。蓋此人與鄰婦相聞,實此媼通詞,故知之審。惟鄰婦姓名,則媼始終不肯泄,幸不敗焉。
wú sēng huì zhēn yán, yǒu zhè sēng lì zhì jīng jìn, shì yuàn jiān kǔ, xié wèi cháng zhì xí. yī yè , yǒu yàn nǚ kuī hù, xīn zhī mó zhì, rú bù jiàn wén. nǚ gǔ huò wàn zhuàng, zhōng bù néng jìn chán tà, hòu yè yè bì zhì, yì zhōng bù néng shǐ qǐ yī niàn. nǚ jì qióng, yáo yǔ yuē: shī dìng lì rú sī, wǒ gù yí duàn jué wàng xiǎng. suī rán, shī dāo lì tiān zhōng rén yě, zhī jìn wǒ zé bì bài dào, gù wèi wǒ rú hǔ láng. jí nǔ lì dé dào fēi fēi xiǎng tiān, yì bù guò róu jī zhe tǐ, rú bào bīng xuě, mèi zī dào yǎn, rú jiàn chén wù, bù néng lí hū sè xiàng yě rú xīn dào sì chán tiān, zé huā zì zhào jìng, jìng bù zhī huā, yuè zì yìng shuǐ, shuǐ bù zhī yuè, nǎi lí sè xiàng yǐ zài dào zhū pú sà tiān, zé huā yì wú huā, jìng yì wú jìng, yuè yì wú yuè, shuǐ yì wú shuǐ, nǎi wú sè wú xiāng, wú lí bù lí, wèi zì zài shén tōng bù kě sī yì. shī rú gǎn róng wǒ yī jìn, ér zhēn kōng bù rǎn, zé mó dēng jiā yī yì guī yī, bù fù zài rǎo ā nán yǐ. sēng zì chuāi dào lì, zú yǐ shèng mó, tǎn rán xǔ zhī, wēi yǐ fǔ mó, jìng huǐ jiè tǐ, ào sàng shī zhì, chà chì yǐ zhōng. fū mó ér bù lín, niè ér bù zī, wéi shèng rén néng zhī, dà xián yǐ xià fú néng yě. cǐ sēng zhōng yú yī jī, suì kāi mén yī dào, tiān xià zì shì kě wèi, suì wèi rén suǒ bù gǎn wèi, zú zhì kuì bài jué liè zhě, jiē cǐ sēng yě zāi.
吳僧慧貞言,有浙僧立志精進,誓願堅苦,脅未嘗至席。一夜 ,有艷女窺戶,心知魔至,如不見聞。女蠱惑萬狀,終不能近禪榻,後夜夜必至,亦終不能使起一念。女技窮,遙語曰:師定力如斯,我固宜斷絕妄想。雖然,師忉利天中人也,知近我則必敗道,故畏我如虎狼。即努力得到非非想天,亦不過柔肌著體,如抱冰雪,媚姿到眼,如見塵矹,不能離乎色相也;如心到四禪天,則花自照鏡,鏡不知花,月自映水,水不知月,乃離色相矣;再到諸菩薩天,則花亦無花,鏡亦無鏡,月亦無月,水亦無水,乃無色無相,無離不離,為自在神通不可思議。師如敢容我一近,而真空不染,則摩登伽一意皈依,不復再擾阿難矣。僧自揣道力,足以勝魔,坦然許之,偎倚撫摩,竟毀戒體,懊喪失志,侘傺以終。夫磨而不磷,涅而不緇,惟聖人能之,大賢以下弗能也。此僧中於一激,遂開門揖盜,天下自恃可為,遂為人所不敢為,卒至潰敗決裂者,皆此僧也哉。
dé shèn zhāi fú jī, qí xiān jiàng tán, bù zuò shī, zì shǔ míng yuē liú zhòng fǔ, zhòng bù zhī wèi shuí. yǒu yī guó shǒu zài cè yuē: shì nán sòng guó shǒu, zhe yǒu qí jué sì piān zhě yě. gù qǐng duì yì, jī pàn yuē: yì zé wǒ bì fù. gù qǐng, nǎi xǔ, jī guǒ fù bàn zǐ. zhòng yuē: dà xiān qiān yì, yù jiǎng chéng hòu jìn zhī míng yé? jī pàn yuē: bù rán, hòu rén shì shì bù jí gǔ, wéi tuī bù yǔ yì qí, zé jiē shèng gǔ. huò wèi yīn gǔ rén suǒ jí, gèng fù jīng sī, gù yǐ dào gān tóu, yòu néng jìn bù, shì wèi tuī bù yán, fēi wèi yì qí yán yě. gài fēng qì rì báo, rén qíng rì qiǎo, qí qīng yà gōng qǔ zhī shù, liǎng jī jī báo, biàn huàn wàn duān, dān guǐ chū qí, bù liú yú dì. gǔ rén bù kěn wèi zhī shì, wǎng wǎng kěn wèi gǔ rén bù gǎn mào zhī xiǎn, wǎng wǎng gǎn mào gǔ rén bù rěn chū zhī cè, wǎng wǎng rěn chū. gù yī qiè shì shì xīn jì, jiē chū gǔ rén shàng. yì qí yì xīn jì zhī yī, gù sòng yuán guó shǒu, zhì míng yǐ chà yí lù, jīn zé chà yí lù bàn yǐ. rán gǔ zhī guó shǒu, jí bài bù guò yí lù, jīn zhī guó shǒu, huò bài zhì liǎng lù sān lù, shì zé tà shí dǎo xū zhī biàn yě. wèn yì jìng wú cháng shèng fǎ hū? yòu pàn yuē: wú cháng shèng fǎ, ér yǒu cháng bù fù fǎ, bù yì zé cháng bù fù yǐ. pū wěi yǐ sù huì, dé zuò guǐ xiān, shì wài xián shēn, míng xīn dōu jǐn, féng chǎng zuò xì, shèng bài hé guān. ruò dāng jú zhě, jiǎo zhēng dé shī, shàng shèn zhān zāi. sì zuò yǒu jīng lì shì gù zhě, duō kuì rán tài xī.
德慎齋扶乩,其仙降壇,不作詩,自署名曰劉仲甫,眾不知為誰。有一國手在側曰:是南宋國手,著有棋訣四篇者也。固請對弈,乩判曰:弈則我必負。固請,乃許,乩果負半子。眾曰:大仙謙挹,欲獎成後進之名耶?乩判曰:不然,後人事事不及古,惟推步與奕棋,則皆勝古。或謂因古人所及,更復精思,故已到竿頭,又能進步,是為推步言,非為弈棋言也。蓋風氣日薄,人情日巧,其傾軋攻取之術,兩機激薄,變幻萬端,砃詭出奇,不留餘地。古人不肯為之事,往往肯為;古人不敢冒之險,往往敢冒;古人不忍出之策,往往忍出。故一切世事心計,皆出古人上。弈棋亦心計之一,故宋元國手,至明已差一路,今則差一路半矣。然古之國手,極敗不過一路,今之國手,或敗至兩路三路,是則踏實蹈虛之辨也。問弈竟無常勝法乎?又判曰:無常勝法,而有常不負法,不弈則常不負矣。仆猥以夙慧,得作鬼仙,世外閒身,名心都盡,逢場作戲,勝敗何關。若當局者,角爭得失,尚慎旃哉。四座有經歷世故者,多喟然太息。
jì cāng zhōu yán, yǒu hú jū mǒu shì shū lóu zhōng, shù shí nián yǐ, wèi zhěng lǐ juǎn zhóu, qū zhú chóng shǔ, shàn cáng jué zhě bù jí yě. néng yǔ rén yǔ, ér zhōng bù jiàn qí xíng. bīn kè yàn jí, huò xū zhì yī xí, yì chū xiāng chóu zuò, cí qì tián yǎ, ér tán yán wēi zhōng, wǎng wǎng qīng qí zuò rén. yī rì jiǔ jiū xuān shāng zhèng, yuē gè yán suǒ wèi, wú lǐ zhě fá, fēi suǒ dú wèi zhě yì fá. yǒu yún wèi jiǎng xué zhě, yǒu yún wèi míng shì zhě, yǒu yún wèi fù rén zhě, yǒu yún wèi guì guān zhě, yǒu yún wèi shàn yú zhě, yǒu yún wèi guò qiān zhě, yǒu yún wèi lǐ fǎ zhōu mì zhě, yǒu yún wèi jiān mò shèn zhòng, yù yán bù yán zhě. zuì hòu wèn hú, zé yuē: wú wèi hú. zhòng huá xiào yuē: rén wèi hú kě yě, jūn wèi tóng lèi, hé suǒ wèi, qǐng fú dà bái. hú shěn yuē: tiān xià wéi tóng lèi kě wèi yě. fū ōu yuè zhī rén, yǔ xī dí bù zhēng dì jiāng hǎi zhī rén, yǔ chē mǎ bù zhēng lù. lèi bù tóng yě, fán zhēng chǎn zhě bì tóng fù zhī zǐ, fán zhēng chǒng zhě bì tóng fū zhī qī, fán zhēng quán zhě bì tóng guān zhī shì, fán zhēng lì zhě bì tóng shì zhī jiǎ, shì jìn zé xiāng ài, xiāng ài zé xiāng yà ěr. qiě shè zhì zhě méi yǐ zhì, bù méi yǐ jī wù bǔ lù zhě yóu yǐ lù, bù yóu yǐ yáng shǐ. fán fǎn jiān nèi yīng, yì bì yǐ tóng lèi, fēi qí tóng lèi bù néng tóu qí hǎo ér rù, cì qí xì ér dǐ yě. yóu shì yǐ sī, hú ān dé bù wèi hú hū? zuò yǒu jīng lì xiǎn zǔ zhě, duō chēng qí zhōng lǐ. dú yī kè zhuó jiǔ hú qián yuē: jūn yán chéng què, rán cǐ tiān xià suǒ tóng wèi, fēi jūn suǒ dú wèi, réng yí fú dà bái. nǎi yī xiào ér sàn. yú wèi hú zhī fá shāng yīng jiǎn qí bàn, gài xiāng ài xiāng yà, tiān xià jiē zhī zhī. zhì fú zhǒu yè zhī jiān, ér wèi xīn fù zhī dà huàn tuō shuǐ rǔ zhī qì, ér cáng gōu jù zhī shēn móu, zé bù zhī zhě huò duō yǐ.
季滄洲言,有狐居某氏書樓中,數十年矣,為整理捲軸,驅逐蟲鼠,善藏砄者不及也。能與人語,而終不見其形。賓客宴集,或虛置一席,亦出相酬酢,詞氣恬雅,而談言微中,往往傾其座人。一日酒糾宣觴政,約各言所畏,無理者罰,非所獨畏者亦罰。有雲畏講學者,有雲畏名士者,有雲畏富人者,有雲畏貴官者,有雲畏善諛者,有雲畏過謙者,有雲畏禮法周密者,有雲畏緘默慎重,欲言不言者。最後問狐,則曰:吾畏狐。眾譁笑曰:人畏狐可也,君為同類,何所畏,請浮大白。狐哂曰:天下惟同類可畏也。夫甌越之人,與奚狄不爭地;江 海之人,與車馬不爭路。類不同也,凡爭產者必同父之子,凡爭寵 者必同夫之妻,凡爭權者必同官之士,凡爭利者必同市之賈,勢近則相礙,相礙則相軋耳。且射雉者媒以雉,不媒以雞鶩;捕鹿者由以鹿,不由以羊豕。凡反間內應,亦必以同類,非其同類不能投其好而入,伺其隙而抵也。由是以思,狐安得不畏狐乎?座有經歷險阻者,多稱其中理。獨一客酌酒狐前曰:君言誠確,然此天下所同畏,非君所獨畏,仍宜浮大白。乃一笑而散。余謂狐之罰觴應減其半,蓋相礙相軋,天下皆知之。至伏肘腋之間,而為心腹之大患;托水乳之契,而藏鈎距之深謀,則不知者或多矣。
lǎo rú zhōu mào guān, kǒu cāo nán yīn, bù jì wèi hé xǔ rén, jiǔ kùn míng chǎng, liú lí kùn dùn, cháng wǎng lái yú zhōu xī qíng hé huá fēng jiā. huá fēng běn yì xìng zhōu, huò èr jūn zhī zú yú? qián lóng chū, yú shàng jí jiàn zhī, yū jū zhuō dùn, gǔ jūn zǐ yě. měi yīng shì, huò yǐ bǐ huà xiǎo wù bèi tiē, huò yǐ shòu ér yǐ yī èr zì bèi luò, yì yǒu guò zāo chuī suǒ, rú tí mù xiě yuē zì, ǒu shāo xiá jí yǐ wù zuò rì zì tiē xiě jǐ zì, mò bǐ ǒu fēng jiān shàng chū, jí yǐ wù zuò yǐ zì tiē, yóu yì yù bù píng. yī rì, fén dié wén chāng cí, sù píng shēng wèi zuò guò è, héng jiàn jǔ yì. shù rì hòu mèng zhū yī lì yǐn zhì yī diàn, shén jù àn yǔ yuē: ěr gōng míng kǎn kě, jù dú míng shén, tú xié yuàn yóu, bù zhī yīn guǒ. ěr qián shēn běn bù yuàn lì yě, yǐ ěr jiǎo xiá wǔ wén, gù fá ěr jīn shēng wèi shū chī, háo bù jiě shì yǐ ěr hǎo zhǐ zhāi wén dié, suī míng zhī bù wù, ér qiǎo cí duàn liàn, yǐ xié zhì qǔ cái, gù fá ěr jīn shēng chù chù yǐ zì huà jiàn chì. yīn zhǐ bù shì zhī yuē: ěr yǐ yuē zì jiàn tiē zhě, cǐ guān qián shì nǎi fú jiàn zhù fáng yīn dé bù zhī qī, lǎo jié fù yě, yīn zī wén xiě yīn wèi yīn, yì yǔ xié shēng, běn wú dìng zì, ěr fǎn fù bó jié, lái wǎng zài sān, shǐ qióng kùn gū lí, suǒ de jiàn fāng zhī jīn, bù zú gōng lù fèi ěr yǐ yǐ zì jiàn tiē zhě, cǐ guān qián shì yǐ zhī xiàn qǐ fú, běn lì fèng sān nián líng yī yuè, ěr xū suǒ bù suí, gǎi qí wén sān zì wèi wǔ, yī zì wèi shí, yòu yǐ wǔ nián líng shí yuè yí jì, yīng dé bié àn chù fēn. bǐ jí biàn bái, zuò yuán wén cuò wù, yǐ chén zhì nián yú. yè bào qiān chán, jīn shēng xiàng yù, ěr hé yuān zhī kě míng yú? qí tā zhǒng zhǒng, jiē yǒu sù yīn, bù néng wèi ěr bèi chén, yì bù kě wèi ěr yù xiè. ěr yí wěi shùn, wú gèng xiāo xiāo. tǎng qí bù xìn, zé zī páo huáng guān xíng, qiě yǒu yǔ ěr wèi nán zhě, kě liǎo rán wù yǐ. yǔ qì huī chū, huò rán ér xǐng, shū bù jiě zī páo huáng guān zhī yǔ. shí fāng yù fó sì, yīn qiān xǐ bì zhī. zhì yǐ mǎo xiāng shì, wéi zhōng yǐ nǐ dì shí sān. èr chǎng sēng dào bài fù mǔ pàn zhōng, yǒu zhǎng yī jūn qīn zì, gài yòng fù yì biǎo bù zhōng bù xiào xuē fà ér yī jūn qīn yǔ yě. kǎo guān yǐ wèi cī lèi, jìng chì luò. fāng zhī shén yǔ bù wū, cǐ qí guǎn bù zhàng chén mó jiā míng dēng tíng, zǎo qiáng rén, guān zhì zào kù láng zhōng, zì xiáng shù yú bù zhàng zhě. hòu bù zhī suǒ zhōng, dài kǎn fū yǐ mò yǐ.
老儒周懋官,口操南音,不記為何許人,久困名場,流離困頓,嘗往來於周西擎、何華峰家。華峰本亦姓周,或二君之族歟?乾隆初,余尚及見之,迂拘拙鈍,古君子也。每應試,或以筆畫小誤被貼,或已售而以一二字被落,亦有過遭吹索,如題目寫曰字,偶稍狹即以誤作日字貼;寫己字,末筆偶鋒尖上出,即以誤作已字貼,尤抑鬱不平。一日,焚牒文昌祠,訴平生未作過惡,橫見沮抑。數日後夢朱衣吏引至一殿,神據案語曰:爾功名坎坷,遽瀆明神,徒挾怨尤,不知因果。爾前身本部院吏也,以爾狡黠舞文,故罰爾今生為書痴,毫不解事;以爾好指摘文牒,雖明知不誤,而巧詞鍛煉,以挾製取財,故罰爾今生處處以字畫見斥。因指簿示之曰:爾以曰字見貼者,此官前世乃福建駐防音德布之妻,老節婦也,因咨文寫音為殷,譯語諧聲,本無定字,爾反覆駁詰,來往再三,使窮困孤嫠,所得建坊之金,不足供路費;爾以已字見貼者,此官前世以知縣起服,本歷俸三年零一月,爾需索不遂,改其文三字為五,一字為十,又以五年零十月移計,應得別案處分。比及辨白,坐原文錯誤,已沉滯年余。業報牽纏,今生相遇,爾何冤之可鳴歟?其他種種,皆有夙因,不能為爾備陳,亦不可為爾預泄。爾宜委順,無更嘵嘵。儻其不信,則緇袍黃冠行,且有與爾為難者,可瞭然悟矣。語訖揮出,霍然而醒,殊不解緇袍黃冠之語。時方寓佛寺,因遷徙避之。至乙卯鄉試,闈中已擬第十三。二場僧道拜父母判中,有長揖君親字,蓋用傅弈表不忠不孝削髮而揖君親語也。考官以為疵累,竟斥落。方知神語不誣,此其館步丈陳謨家--名登廷,棗強人,官製造庫郎中,自詳述於步丈者。後不知所終,殆坎砆以歿矣。
yú yǐ fān dài zhào yán, yǒu xuǎn rén zhāng mǒu, xié yī qī yī bì zhì jīng shī, jiù jū hǎi fēng sì jiē, suì yú qī bìng mò, yòu suì yú bì yì bào zú, fāng zhì mín, hū shì yǒu hū xī, jì ér mù jīng zhuǎn dòng, yǐ fù sū, hū xuǎn rén zhí shǒu qì yuē: yī bié nián yú, bù yì yòu xiāng jiàn. xuǎn rén hài è, zé yuē: jūn wù yí zhān yǔ, wǒ shì jūn fù, jiè bì shī zài shēng yě. cǐ bì suī shì jūn jīn zhì, héng yù yù bù yù jū wǒ xià, shāng yú yāo ní yǐ shù yǎn wǒ. wǒ suì fā bìng sǐ, hún wèi shù zhě shōu píng zhōng, zhèn yǐ fú zhòu, mái ní ān qiáng xià, jú cù hūn àn, kǔ zhuàng nán yán, huì ní ān qiáng pǐ, jué dì zhòng zhú wū zhě ě tǔ pò píng, wǒ nǎi dé chū, máng máng mèi mèi, mò zhī suǒ wǎng. jiā lán shén zhǐ wǒ sù chéng huáng, ér yǒu yǎn fǎ zhě jiē yǒu xié shén wèi chéng shè, zhǎn zhuǎn chēng zhǔ, yù bù néng chéng, dá yú dōng yù, nǎi bǔ dǎi shù zhě jū zhì, dé zhuàng, jū bì fù ní lí. wǒ shòu wèi jǐn, shī yǐ jiǔ xiǔ, gù pàn jiè bì shī zài shēng yě. hé jiā bēi xǐ, réng yǐ zhǔ mǔ shì zhī. ér suǒ zhǐ zuò yǎn zhī ní, zé wèi xuǎn rén yù yǐ bì wèi qī, gù zhà sǐ piàn shí, zào zuò sī yǔ, bù gù xiàn rén yú zhòng pì, xiōng xiōng yù jié sòng. shì wú shí zhèng, jù gàn yāo wàng zuì, suì huì bù gǎn yán. rán yǐ fān cháng sī kòu qí tóng pú, jù dào fù zài shēng hòu, shù jiù shì wú xiān háo chà, qí yǔ yīn xíng bù, yì yǔ fù wú xiān háo yì. yòu bì zhuō nǚ hóng ér fù shàn cì xiù, yǒu jiù suǒ zhì lǚ wèi jìng, bǔ chéng qí bàn, wǎn rán yī shǒu, zé shì fēi wěi tuō yǐ. cǐ yōng zhèng mò nián shì yě.
虞倚帆待詔言,有選人張某,攜一妻一婢至京師,僦居海豐寺街,歲余妻病歿,又歲余婢亦暴卒,方治砇,忽似有呼吸,既而目睛轉動,已復甦,呼選人執手泣曰:一別年余,不意又相見。選人駭愕,則曰:君勿疑譫語,我是君婦,借婢屍再生也。此婢雖侍君巾櫛,恆鬱郁不欲居我下,商於妖尼以術魘我。我遂發病死,魂為術者收瓶中,鎮以符咒,埋尼庵牆下,侷促昏暗,苦狀難言,會尼庵牆圮,掘地重築圬者砈土破瓶,我乃得出,茫茫昧昧,莫知所往。伽藍神指我訴城隍,而有魘法者皆有邪神為城社,輾轉撐拄,獄不能成,達於東獄,乃捕逮術者鞫治,得狀,拘婢付泥犁。我壽未盡,屍已久朽,故判借婢屍再生也。闔家悲喜,仍以主母事之。而所指作魘之尼,則謂選人慾以婢為妻,故詐死片時,造作斯語,不顧陷人於重辟,洶洶欲訐訟。事無實證,懼干妖妄罪,遂諱不敢言。然倚帆嘗私叩其僮僕,具道婦再生後,述舊事無纖毫差,其語音行步,亦與婦無纖毫異。又婢拙女紅而婦善刺繡,有舊所制履未竟,補成其半,宛然一手,則似非偽托矣。此雍正末年事也。
fàn héng zhōu shān yīn rén, míng jiā xiāng, jiǎ xū jìn shì, guān liǔ zhōu fǔ zhī fǔ zhī zhí nǚ, wèi hūn xùn jié, tūn jīn huán bù sǐ, zú zì tóu yú hé. céng tài shǒu jiā xiáng rén, zēng zǐ yì yě, ǒu wàng qí míng zì zhī nǚ yǐ jiù mǔ bìng fén sǐ, qí shì jī shǐ mò, dāng shí jiē liǎo liǎo zhī zhī. jīn sì shí yú nián, bù néng jǔ qí xiáng yǐ. qí wén yì jì, yōng xíng yì wàng, gù shì lǐ zhī cháng yú? fù cún xìng shì, jì bù mǐn yōu guāng. kǒng zǐ jiā yǔ zài dì zǐ qī shí èr rén, gù bù bì yī yī jiē jù xíng shí ěr.
范衡洲--山陰人,名家相,甲戌進士,官柳州府知府--之侄女,未婚殉節,吞金環不死,卒自投於河。曾太守--嘉祥人,曾子裔也,偶忘其名字--之女以救母並焚死,其事跡始末,當時皆了了知之。今四十餘年,不能舉其詳矣。奇聞易記,庸行易忘,固事理之常歟?附存姓氏,冀不泯幽光。孔子家語載弟子七十二人,固不必一一皆具行實爾。
héng zhōu yán qí xiāng mǒu jiǎ, shén pǔ yuàn, yī shēng wú wàng wèi. yī rì zhòu qǐn, mèng shù yì chí dié shè zhī qù, zhì yī gōng shǔ, zé míng wáng zuò táng shàng, jū yǐ móu cái shā mǒu yǐ, mǒu yǐ zhì yì zhí shén jiān. gài mǒu yǐ zì wài suǒ bū guī, tiān wèi shǔ, chèn liáng zǎo fā, yù shù rén, jiàn yāo chán lèi rán, gòng jī shā zhī, xié zī dùn qì shī àn páng. mǒu jiǎ ǒu zhào zé měng guò, jiàn shī dà hài, shì zhī shí wèi mǒu yǐ, shàng wēi yǒu qì, yīn shǔ lín lǐ bào zhì zhōu shàng, yù sòng zhī guī. mǒu yǐ chuí jué hū shāo sū, zhāng mù jiàn mǒu jiǎ, yǐ wèi zhòng duó cái qù, mǒu jiǎ dú zài shī qì zhū jiāng yě. gù hún zhì míng sī, dú sòng mǒu jiǎ. míng wáng jiǎn jí, yún dào wèi mǒu mǒu, fēi mǒu jiǎ. mǒu yǐ yǐ qīn jiàn gù zhēng, míng lì yòu yǐ míng jí wú wù lǐ, yǔ mǒu yǐ gù zhēng. míng wáng yuē: míng jí wú wù, lùn qí cháng yě. rán ān zhī qiān bǎi wàn nián bù wù zhě, bù ǒu cǐ yī wù hū? wǒ duàn zhī bù rú rén zhì zhī yě, lì yán zhī bù rú qiú zhèng zhī yě. gù jū mǒu jiǎ. mǒu jiǎ jù shù zài sòng yì, zhào yǐ yè jìng, rú suǒ yán, mǒu yǐ nǎi wù. mǒu jiǎ chū qiè guài wù jū, míng wáng gào yǐ gù, mǒu jiǎ yì wù, suì bié zhì mǒu yǐ yù, ér sòng mǒu jiǎ guī. fū zhé yù zhī míng jué, zhì míng sī zhǐ yǐ. àn dú zhī xiáng què, zhì míng sī yì zhǐ yǐ. ér míng wáng ruò shì bù zì xìn yě, yòu ruò shì bù dàn fán yě. sī míng wáng suǒ yǐ wèi míng wáng yú.
蘅洲言其鄉某甲,甚朴願,一生無妄為。一日晝寢,夢數役持牒攝之去,至一公署,則冥王坐堂上,鞫以謀財殺某乙,某乙至亦執甚堅。蓋某乙自外索逋歸,天未曙,趁涼早發,遇數人,見腰纏累然,共擊殺之,攜貲遁棄屍岸旁。某甲偶棹舴艋過,見屍大駭,視之識為某乙,尚微有氣,因屬鄰里抱置舟上,欲送之歸。某乙垂絕忽稍蘇,張目見某甲,以為眾奪財去,某甲獨載屍棄諸江 也。故魂至冥司,獨訟某甲。冥王檢籍,雲盜為某某,非某甲。某乙以親見固爭,冥吏又以冥籍無誤理,與某乙固爭。冥王曰:冥籍無誤,論其常也。然安知千百萬年不誤者,不偶此一誤乎?我斷之不如人質之也,吏言之不如囚證之也。故拘某甲。某甲具述載送意,照以業鏡,如所言,某乙乃悟。某甲初竊怪誤拘,冥王告以故,某甲亦悟,遂別治某乙獄,而送某甲歸。夫折獄之明決,至冥司止矣。案牘之詳確,至冥司亦止矣。而冥王若是不自信也,又若是不憚煩也。斯冥王所以為冥王歟。
zhòng ní bù wèi jǐ shén, qǐ jǐn fáng jiǎo wǎng guò zhí zāi, shèng rén zhī suǒ lǜ yuǎn yě. lǎo zǐ yuē: mín bù wèi sǐ, nài hé yǐ sǐ wèi zhī. fū mín wèi cháng bù wèi sǐ, zhì zhī bì sǐ nǎi bù wèi, zhì bù wèi sǐ zé wú shì bù kě wèi yǐ. xiǎo shí wén mǒu dà xìng wèi dào jié, xuán shǎng gé gòu bǔ, bàn suì yú, xī jiù zhí, yì jù yǐn fú. ér dà xìng hèn dào shén, yǐ duō jīn lù yù zú, bǎi jì kǔ zhī, zhì zú bù niè dì, xié bú dào xí, shù fù bù shǐ rú cè, kù zhōng qū chóng rú rú chuài gǔ bì, wéi bù jué yǐn shí, shǐ wù sù sǐ ér yǐ. dào hèn dà xìng shén, sī jì qiáng jié dé cái, lǜ bù fēn shǒu cóng zhǎn. lún jiān fù nǚ, lǜ yì bù fēn shǒu cóng zhǎn. èr zuì cóng yī kē duàn, jūn guī yī zhǎn, wàn wú jiā zhì zhé liè lǐ. nǎi yú tíng jū shí, zì gòng biàn wū qí fù nǚ, guān suī bù jù yǐ lù gōng, ér zhòng kǒu jiān zhí, zhòng ěr gòng wén, qì bù néng miè cǐ yǔ. bù shàn dà xìng zhě, yòu cóng ér fù huì, wèi dào yǐ lùn sǐ, zú bì zuì, ér bù xī duō jīn, yòu bǎi jì kǔ zhī, qí xián hèn cì gǔ zhèng yǐ cǐ. rén yán jí jí, yì wú cóng ér biàn cǐ yí, suì dà wèi mén hù diàn. huǐ yǐ wú jí. fū jié dào pián lù, bù néng yuàn zhǔ rén jí kǎo lüè zhuī jī, zhì gù yōu xì, yì bù néng yuàn zhǔ rén. fǎ suǒ yīng shòu yě. zhì nüè yǐ fǎ wài, zé qí zhì bù gān. zhì shí jī shí, lì guò měng bì jī ér fǎn. qǔ yī shí zhī kuài, shòu bǎi shì zhī wū, qǐ fēi yǐ shèn zhī gù hū? rán zé shèng rén zhī suǒ lǜ yuǎn yǐ.
仲尼不為己甚,豈僅防矯枉過直哉,聖人之所慮遠也。老子曰:民不畏死,奈何以死畏之。夫民未嘗不畏死,至知必死乃不畏,至不畏死則無事不可為矣。小時聞某大姓為盜劫,懸賞格購捕,半歲余,悉就執,亦俱引伏。而大姓恨盜甚,以多金賂獄卒,百計苦之,至足不躡地,脅不到席,束縛不使如廁,褲中蛆蟲蠕蠕嘬股髀,惟不絕飲食,使勿速死而已。盜恨大姓甚,私計強劫得財,律不分首從斬。輪姦婦女,律亦不分首從斬。二罪從一科斷,均歸一斬,萬無加至磔裂理。乃於庭鞫時,自供遍污其婦女,官雖不據以錄供,而眾口堅執,眾耳共聞,迄不能滅此語。不善大姓者,又從而附會,謂盜已論死,足蔽罪,而不惜多金,又百計苦之,其銜恨次骨正以此。人言籍籍,亦無從而辨此疑,遂大為門戶玷。悔已無及。夫劫盜駢戮,不能怨主人;即拷掠追譏,桎梏幽系,亦不能怨主人。法所應受也。至虐以法外,則其志不甘。擲石擊石,力過猛必激而反。取一時之快,受百世之污,豈非已甚之故乎?然則聖人之所慮遠矣。