xiāng qù shù qiān lǐ, yǐ yān zhào zhī rén, tán diān qián zhī sú, ér wèi jū shì tǔ zhě, bù rú wú suǒ zhī zhī què, rán yé fǒu yé? wǎn chū shù shí nián, yǐ tiáo chèn zhī zǐ, lùn qí jiù zhī shì, ér yuē jiàn qí rén zhě, bù rú wú suǒ zhī zhī què, rán yé fǒu yé? zuǒ qiū míng shēn wéi lǔ shǐ, qīn jiàn shèng rén, qí yú chūn qiū, què yǒu yuán wěi. zhì táng zhōng yè, lù chún bèi shǐ chí yì lùn, sòng sūn fù yǐ hòu hōng rán zuǒ dòu, zhū shuō zhēng míng, jiē yuē zuǒ shì bù kě xìn, wú shuō kě xìn, hé yǐ yì yú shì yé? gài hàn rú zhī xué wù shí, sòng rú zé jìn míng, bù chū xīn yì, zé bù néng sǒng tīng bù pái jiù shuō, zé bù néng chū xīn yì. zhū jīng xùn gǔ, jiē kě yǐ kǒu biàn xiāng zhēng, wéi chūn qiū shì jī lí rán, nán yú biàn luàn. yú shì wèi zuǒ shì wèi chǔ rén, wèi qī guó chū rén, wèi qín rén, ér shēn wéi lǔ shǐ, qīn jiàn shèng rén zhī shuō yáo, jì fēi shēn wéi lǔ shǐ, qīn jiàn shèng rén, zé chuán zhōng shì jī, jiē bù zú jù, ér hòu kě wéi suǒ yù yán yǐ. yán jí sòng jì, zhào péng fēi zuò chūn qiū jīng quán, zhì bù zhī chéng fēng wèi xī gōng shēng mǔ, shàng kě yǔ lùn míng fēn, dìng bāo biǎn hū? yuán chéng duān xué tuī bō zhù lán, yóu wéi hàn lì. ǒu zài wǔ yún duō chù jí yuán xīn tíng, jiǎn jiào duān xué chūn qiū jiě, zhōu biān xiū shū chāng yīn yán: yǒu shì rén dé cǐ shū, zhēn wèi hóng bǎo, yī rì yǔ yǒu rén yóu tài shān, ǒu tán jīng yì, jí chēng qí lùn shū jī guī bì yī shì, tuī chǎn zhì jīng. yè mèng yī gǔ zhuāng nǚ zǐ, yí wèi céng yán, lì sè jí zhī yuē: wǔ wáng yuán nǚ, shí zhǔ dōng yuè, shàng dì yǐ wǒ jiān nán wán jié, jiē jī gòng jiāng, bǐ lì tài jī wèi guì shén, jīn èr qiān yú nián yǐ. zuó ěr shù shù rú zhī shuō, wèi wǒ guī bì wèi yín yú jì jì, xū cí wū dǐ, shí suǒ tòng xīn, wǒ yǐn gōng qī nián guī jì, zhuāng gōng èr shí nián guī shèn, xiāng jù sān shí sì nián, yǐ zài wǔ xún yǐ wài yǐ. yǐ bān bái zhī lí fù, hé yóu zhī jì bì yuè wǒ? yuè guó xiāng cóng, chūn qiū zhī fǎ, fēi zhū hóu fū rén bù shū, yì rú fēi qīng bù shū yě. wǒ dài nián zhī yìng, lì bù dēng zhū jiǎn cè, tú yǐ shǐ xīn bù èr, gù zhòng ní yǒu shì tè bǐ. chéng duān xué hé suǒ yī píng, ér zào cǐ nuǎn mèi zhī bàng yé? ěr zài wàng chuán, dāng luán ěr shé, mìng cóng shén yǐ gū duǒ jī zhī. kuáng jiào ér xǐng, suì huǐ qí shū. yú xì wèi shū chāng yuē: jūn dān sòng xué, nǎi zuò cǐ yán. shū chāng yuē: wǒ qǔ qí suǒ zhǎng, ér bù gǎn huì suǒ duǎn yě. shì zhēn chí píng zhī lùn yǐ.
相去数千里,以燕赵之人,谈滇黔之俗,而谓居是土者,不如吾所知之确,然耶否耶?晚出数十年,以髫龀之子,论耆旧之事,而曰见其人者,不如吾所知之确,然耶否耶?左丘明身为鲁史,亲见圣人,其于春秋,确有源委。至唐中叶,陆淳辈始持异论,宋孙复以后哄然佐斗,诸说争鸣,皆曰左氏不可信,吾说可信,何以异于是耶?盖汉儒之学务实,宋儒则近名,不出新义,则不能耸听;不排旧说,则不能出新义。诸经训诂,皆可以口辩相争,惟春秋事迹厘然,难于变乱。于是谓左氏为楚人,为七国初人,为秦人,而身为鲁史,亲见圣人之说摇,既非身为鲁史,亲见圣人,则传中事迹,皆不足据,而后可惟所欲言矣。沿及宋季,赵鹏飞作春秋经筌,至不知成风为僖公生母,尚可与论名分,定褒贬乎?元程端学推波助澜,尤为悍戾。偶在五云多处--即原心亭,检校端学春秋解,周编修书昌因言:有士人得此书,珍为鸿宝,一日与友人游泰山,偶谈经义,极称其论叔姬归皕一事,推阐至精。夜梦一古妆女子,仪卫曾严,厉色诘之曰:武王元女,实主东岳,上帝以我艰难完节,接迹共姜,俾隶太姬为贵神,今二千余年矣。昨尔述竖儒之说,谓我归皕为婬于纪季,虚辞诬诋,实所痛心,我隐公七年归纪,庄公二十年归眘,相距三十四年,已在五旬以外矣。以斑白之嫠妇,何由知季必悦我?越国相从,春秋之法,非诸侯夫人不书,亦如非卿不书也。我待年之媵,例不登诸简策,徒以矢心不二,故仲尼有是特笔。程端学何所依凭,而造此暖昧之谤耶?尔再妄传,当脔尔舌,命从神以骨朵击之。狂叫而醒,遂毁其书。余戏谓书昌曰:君耽宋学,乃作此言。书昌曰:我取其所长,而不敢讳所短也。是真持平之论矣。
yáng lìng gōng cí zài gǔ běi kǒu nèi, sì sòng jiāng yáng yè. gù tíng lín chāng píng shān shuǐ jì, jù sòng shǐ, wèi yè zhàn sǐ cháng chéng běi kǒu, dāng zài yún zhōng, fēi gǔ běi kǒu yě. kǎo wáng céng xíng chéng lù, yǐ yún gǔ běi kǒu nèi yǒu yè cí. gài liáo rén zhòng yè zhī zhōng yǒng, wèi zhī lì miào, liáo rén qīn yǔ yè zhàn, céng fèng shǐ shí, jù yè jǐn shù shí nián, qǐ jūn bù zhī yè mò yú hé dì. sòng shǐ zé yuán jì tuō kè tuō suǒ xiū tuō kè tuō jiù zuò tuì tuì, gài yì yīn wèi shěn, jīn cóng sān shǐ guó yǔ jiě jù yè yuǎn yǐ, shì wèi kě jù hòu bó qián yě.
杨令公祠在古北口内,祀宋将杨业。顾亭林昌平山水记,据宋史,谓业战死长城北口,当在云中,非古北口也。考王曾行程录,已云古北口内有业祠。盖辽人重业之忠勇,为之立庙,辽人亲与业战,曾奉使时,距业仅数十年,岂均不知业殁于何地。宋史则元季托克托所修--托克托旧作脱脱,盖译音未审,今从三史国语解--距业远矣,似未可据后驳前也。
yú jiào kān mì jí, fán sì zhì bì shǔ shān zhuāng. dīng wèi yǐ dōng, wù shēn yǐ qiū, jǐ yǒu yǐ xià, rén zǐ yǐ chūn, sì shí zhī shèng xū lǎn yān. měi fàn zhōu zhì wén jīn gé, shān róng shuǐ yì, jiē chū tiān rán, shù sè quán shēng, dōu fēi chén jìng. yīn qíng zhāo mù, qiān tài wàn zhuàng, suī yī niǎo yī huā, yì jiē rù huà, qí yóu yì zhě, xì cǎo yán pō dài gǔ, jiē róng róng rú lǜ qú, gāo bù shù cùn, qí rú cái jiǎn, wú yī jīng cēn cī cháng duǎn zhě, yuàn dīng wèi zhī guī jǔ cǎo. chū gōng qiáng cái shù bù, jí míng fēng zī màn yǐ. qǐ fēi tiān shēng jiā huì, yǐ děng chén yóu zāi.
余校勘秘籍,凡四至避暑山庄。丁未以冬,戊申以秋,己酉以夏,壬子以春,四时之胜胥览焉。每泛舟至文津阁,山容水意,皆出天然,树色泉声,都非尘境。陰晴朝暮,千态万状,虽一鸟一花,亦皆入画,其尤异者,细草沿坡带谷,皆茸茸如绿氍,高不数寸,齐如裁剪,无一茎参差长短者,苑丁谓之规矩草。出宫墙才数步,即眀盽滋蔓矣。岂非天生嘉卉,以等宸游哉。
lǐ yòu dān xiān shēng yán, yǒu zhāng zi kè zhě, shòu tú cūn luò, cén jì guǎ hūn. ǒu sàn bù cháng pǔ jiān, yù yī shì, shén wēn yǎ, gè dào xìng míng, pō xiāng kuǎn qià, zì yún jiā zhù jìn cūn, lǐ xiàng wú kě gòng yǔ zhě, dé jūn rú kōng gǔ zhī zú yīn yě, yīn gòng zhì shú, jiàn tóng zǐ fāng dú xiào jīng, wèn zhāng yuē: cǐ shū yǒu jīn wén gǔ wén, yǐ hé wéi shì. zhāng yuē: sī mǎ zhēn yán zhī xiáng yǐ. jìn dú lǚ shì chūn qiū, jiàn shěn wēi piān zhōng yǐn zhū hóu yī zhāng, nǎi shì jīn wén. qī guó shí rén suǒ jiàn rú shì, hé chǔ gèng yǒu gǔ wén hū? qí rén xǐ yuē: jūn zhēn dú shū rén yě. zì shì lǚ zhì shú, zhāng yù bào yè, zhé xiè yǐ pín wú qī zhǐ, fū fù lìn zhù yī pò wū, wú dì yán kè. zhāng yì suì zhǐ. yī xī, hū wèn jūn wèi guǐ hū? zhāng yuē: rén wèi lí xíng zhī guǐ, guǐ yǐ lí xíng zhī rén ěr, suī wèi jiàn zhī, rán jué wú kě wèi. qí rén nǜ rán yuē: jūn jì bù wèi, wǒ bù qī jūn, shēn jí shì guǐ, yǐ shēng wèi shì zú, bù néng zhú yàn kǒu, zhēng qián mǐ, dāo wèi qì lèi, qiú jūn yī fàn kě hū? zhāng qì fēn jì shēn, yì wú yí jù, jí wéi jù shí, qiě yāo shǐ shù lái, kǎo lùn tú jí, shū yǒu duān wěi, ǒu lùn tài jí wú jí zhī zhǐ, qí rén fú rán yuē: yú chuán yǒu zhī, tiān dào yuǎn, rén shì ěr, liù jīng suǒ lùn, jiē rén shì, jí yì chǎn yīn yáng, yì yǐ tiān dào míng rén shì yě, shè rén shì ér yán tiān dào, yǐ wèi xū yǎo: yòu tuī jí xiān tiān zhī xiān, kōng yán jù sòng, ān yòng cǐ wèi? wèi jūn liú xīn gǔ yì, gù jiù jūn qiú shí, jūn suǒ jiàn nǎi rú cǐ hū? fú yī jìng qǐ, shū yǐ yǐng miè, zài yú xiāng yù chù hòu zhī, bù fù dǔ yǐ.
李又聃先生言,有张子克者,授徒村落,岑寂寡睧。偶散步场圃间,遇一士,甚温 雅,各道姓名,颇相款洽,自云家住近村,里巷无可共语者,得君如空谷之足音也,因共至塾,见童子方读孝经,问张曰:此书有今文古文,以何为是。张曰:司马贞言之详矣。近读吕氏春秋,见审微篇中引诸侯一章,乃是今文。七国时人所见如是,何处更有古文乎?其人喜曰:君真读书人也。自是屡至塾,张欲报谒,辄谢以贫无栖止,夫妇赁住一破屋,无地延客。张亦遂止。一夕,忽问君畏鬼乎?张曰:人未离形之鬼,鬼已离形之人耳,虽未见之,然觉无可畏。其人恧然曰:君既不畏,我不欺君,身即是鬼,以生为士族,不能逐焰口,争钱米,叨为气类,求君一饭可乎?张契分既深,亦无疑惧,即为具食,且邀使数来,考论图籍,殊有端委,偶论太极无极之旨,其人怫然曰:于传有之,天道远,人事迩,六经所论,皆人事,即易阐陰陽,亦以天道明人事也,舍人事而言天道,已为虚杳:又推及先天之先,空言聚讼,安用此为?谓君留心古义,故就君求食,君所见乃如此乎?拂衣竟起,倏已影灭,再于相遇处候之,不复睹矣。
yú dū xué mǐn zhōng shí, yuàn lì yán, yōng zhèng zhōng, xué shǐ yǒu yī jī duò lóu sǐ, bù wén yǒu tā gù, yǐ wéi ǒu shī zú yě. jiǔ ér yǒu xiè qí shì zhě, yuē: jī běn shān dōng rén, nián shí sì wǔ, jià yī jù rén zǐ, shù yuè yǐ. fū fù shén xiāng de, xíng yǐng bù lí, huì suì jī bù néng zì huó, qí gū mài zhū fàn yù fù nǚ zhě, yǔ qí fū xiāng bào, qì chè yè, niè bì wèi zhì ér bié. fū niàn zhī bù zhì, yán tú qǐ shí, jiān chéng zhuī jí fàn yù zhě, qián suí zhì jīng shī, shí yú chē zhōng yī dí miàn. yòu nián qiè nuò, jù zāo hē lì, bù gǎn jìn xiāng shì, huī tì ér yǐ. jì rù guān méi jiā, shí shí hòu yú mén cè, ǒu dé yī dǔ, bǐ cǐ yuē wù sǐ. jì tiān shàng rén jiān, zhōng yī xiāng jiàn yě. hòu wén wéi xué shǐ suǒ nà, yīn tóu shēn wéi qí mù yǒu pū, gòng zhì mǐn zhōng, rán nèi wài gé jué, wú yóu tōng wèn, qí fù bù zhī yě. yī rì bìng sǐ. fù wén bì ǎo dào qí xìng míng jí guàn, xíng zhuàng nián chǐ, shǐ zhī zhī. shí fāng zuò bǐ pěng lóu shàng, níng lì liáng jiǔ, hū duì zhòng bèi yán shǐ mò, cháng hào shù shēng, fèn shēn tóu xià sǐ. xué shǐ huì yán zhī, gù qí shì bù chuán, rán shí wú kě huì yě. dà dǐ nǚ zǐ xùn fū, qí gù yǒu èr, yī zé lù zhù gāng cháng, níng sǐ bù rǔ, cǐ běn hū lǐ jiào zhě yě yī zé rěn chǐ tōu shēng, gǒu yán yī xī, jì lè chāng pò jìng, zài dé chóng yuán. zhì wàng jué shì qióng, rán hòu yī sǐ yǐ míng zhì, cǐ shēng yú qíng gǎn zhě yě. cǐ nǚ bù sǐ yú fàn yù zhī shǒu, bù sǐ yú méi shì zhī jiā, zhì yù diàn huā cán, dé gù fū xiōng wèn ér hòu sǐ, chéng wèi tài wǎn. rán qí sǐ zhì zé jiǔ dìng yǐ, tè sī ài chán mián , bù néng zì gē, bǐ qí yì zhōng, gù bù yǐ dāng sǐ bù sǐ wèi fù fū zhī ēn, zhí yǐ kě dài bù dài wèi gū fū zhī wàng, āi qí yù, bēi qí zhì, xī qí yòng qíng zhī wù zé kě yǐ. bì zhí chūn qiū dà yì, zé bù dú shū zhī ér nǚ, qǐ yǔ rén wéi shàn zhī dào zāi.
余督学闽中时,院吏言,雍正中,学使有一姬堕楼死,不闻有他故,以为偶失足也。久而有泄其事者,曰:姬本山东人,年十四五,嫁一窭人子,数月矣。夫妇甚相得,形影不离,会岁饥不能自活,其姑卖诸贩鬻妇女者,与其夫相抱,泣彻夜,啮臂为志而别。夫念之不置,沿途乞食,兼程追及贩鬻者,潜随至京师,时于车中一觌面。幼年怯懦,惧遭诃詈,不敢近相视,挥涕而已。既入官媒家,时时候于门侧,偶得一睹,彼此约勿死。冀天上人间,终一相见也。后闻为学使所纳,因投身为其幕友仆,共至闽中,然内外隔绝,无由通问,其妇不知也。一日病死。妇闻婢媪道其姓名籍贯,形状年齿,始知之。时方坐笔捧楼上,凝立良久,忽对众备言始末,长号数声,奋身投下死。学使讳言之,故其事不传,然实无可讳也。大抵女子殉夫,其故有二,一则睩柱纲常,宁死不辱,此本乎礼教者也;一则忍耻偷生,苟延一息,冀乐昌破镜,再得重圆。至望绝势穷,然后一死以明志,此生于情感者也。此女不死于贩鬻之手,不死于媒氏之家,至玉玷花残,得故夫凶问而后死,诚为太晚。然其死志则久定矣,特私爱缠绵 ,不能自割,彼其意中,固不以当死不死为负夫之恩,直以可待不待为辜夫之望,哀其遇,悲其志,惜其用情之误则可矣。必执春秋大义,责不读书之儿女,岂与人为善之道哉。
rén shēn qī yuè, xiǎo jí sòng méng quán jiā, ǒu tán hú shì, niè sōng yán yuē: guì zú yǒu yī shì, jūn zhī zhī hū? nǎng yǐ xiāng shì zài jǐ nán, wén yǒu jì shēng zhě, wàng qí wèi shòu guāng wèi jiāo zhōu yě, cháng mù yù nǚ zǐ dú xíng, ní nìng diān zhì, qiàn zhī fú yè, niàn cǐ bì hú nǚ, gū shì yǔ nì, yì zú yǐ zhī yāo mèi zhī qíng zhuàng, yīn yǔ zhī yuē: wǒ shí ěr, ěr wù kuáng wǒ, rán dé fù rú ěr yì zì jiā, rén jìng hòu kě yì shū zhāi, wù zài cǐ xiāng diào, tú duō yū zhé. nǚ zǐ xiào ér qù, yè bàn guǒ zhì, xiá xiè zhě shù xī, jué jiàn wèi suǒ huò, yīn jù shǐ wù lái. hú nǚ yuàn lì bù kěn qù, shēng zhèng sè yuē: wù rú shì yě, nán nǚ zhī shì, quán zài yú nán, nán qiú nǚ nǚ bù yuàn, shàng kě yǐ qiáng bào dé, nǚ qiú nán nán bù yuàn, zé xīn rú hán tiě, suī qiáng bào yì wú suǒ yòng zhī. kuàng ěr wèi dào wǒ jīng qì lái, fēi yǐ qíng hé, wǒ bù wéi fù ěr qíng, ěr yuè rén duō yǐ, nán yǐ jié yán, wǒ yì bù wéi duò ěr jié, shǐ luàn zhōng qì. jūn zǐ suǒ è, wéi rén yán zhī, bù wéi ěr cáo yán zhī yě. ěr hé bì liàn liàn yú cǐ, tú wèi wú yì. hú nǚ jìng cí qióng ér qù. nǎi zhī yī shòu gǔ huò, chán mián zhì sǐ, fú lù bù néng qū qiǎn zhě, zhōng yóu qíng yù qiān lián, bù néng zì gē ěr. shǐ pō rán bù dòng, bǐ hé suǒ qǔ ér bù qù zāi.
壬申七月,小集宋蒙泉家,偶谈狐事,聂松岩曰:贵族有一事,君知之乎?曩以乡试在济南,闻有纪生者,忘其为寿光为胶州也,尝暮遇女子独行,泥泞颠踬,倩之扶掖,念此必狐女,姑试与昵,亦足以知妖魅之情状,因语之曰:我识尔,尔勿诳我,然得妇如尔亦自佳,人静后可诣书斋,勿在此相调,徒多迂折。女子笑而去,夜半果至,狎媟者数夕,觉渐为所惑,因拒使勿来。狐女怨詈不肯去,生正色曰:勿如是也,男女之事,权在于男,男求女女不愿,尚可以强暴得,女求男男不愿,则心如寒铁,虽强暴亦无所用之。况尔为盗我精气来,非以情合,我不为负尔情,尔阅人多矣,难以节言,我亦不为堕尔节,始乱终弃。君子所恶,为人言之,不为尔曹言之也。尔何必恋恋于此,徒为无益。狐女竟词穷而去。乃知一受蛊惑,缠绵 至死,符录不能驱遣者,终由情欲牵连,不能自割耳。使泊然不动,彼何所取而不去哉。
fǎ nán yě yòu shuō yī shì yuē: lǐ yǒu è shào shù rén, wén mǒu shì huāng zhǒng yǒu hú, néng huà xíng mèi rén, yè xié zhì gǔ bù xué kǒu, guǒ yǎn dé èr pìn hú. fáng qí biàn huàn, jí yǐ zhuī cì qí bì, guàn zhī yǐ suǒ, cāo rèn xié zhī yuē: ěr guǒ néng huà xíng wéi rén, wèi wǒ bèi xíng jiǔ, zé dài ěr mìng, fǒu zé lì zhé ěr. èr hú háo jiào tiào zhì, rú bù jiě zhě, è shào nù, cì shā qí yī, qí yī nǎi rén yǔ yuē: wǒ wú yī lǚ, jí huà xíng wéi rén, chéng hé zhuàng yé. yòu yǐ rèn nǐ jǐng, nǎi wǎn zhuǎn chéng yī hǎo nǚ zǐ, luǒ wú cùn lǚ. zhòng dà xǐ, dié sì wú lǐ, fù yōng shǐ yòu shāng, ér shǐ zhōng chè suǒ bù shì shǒu. hú nī nī ruǎn yǔ, qí qiú jiě suǒ, fǔ yī tuō shǒu, yǐ piē rán shì. guī wèi dào mén, yáo jiàn huǒ guāng, zé shù jiā jiē jiāo tǔ, shā hú zhě yī nǚ fén yān. zhī hú zhī xiāng bào yě, hú bù rǎo rén, rén nǎi rǎo hú, duō xíng bú yì, qí jí yě yí zāi.
法南野又说一事曰:里有恶少数人,闻某氏荒冢有狐,能化形媚人,夜携置罟布穴口,果掩得二牝狐。防其变幻,急以锥刺其髀,贯之以索,操刃胁之曰:尔果能化形为人,为我辈行酒,则贷尔命,否则立磔尔。二狐嗥叫跳掷,如不解者,恶少怒,刺杀其一,其一乃人语曰:我无衣履,及化形为人,成何状耶。又以刃拟颈,乃宛转成一好女子,裸无寸缕。众大喜,迭肆无礼,复拥使侑觞,而始终掣索不释手。狐妮妮软语,祈求解索,甫一脱手,已瞥然逝。归未到门,遥见火光,则数家皆焦土,杀狐者一女焚焉。知狐之相报也,狐不扰人,人乃扰狐,多行不义,其及也宜哉。
tián bái yán shuō yī shì yuē: mǒu jì shì shào ài, wèi hú suǒ mèi, hé zhì wú yàn, hòu yǒu gāo háng dào shì, xí shén jiāng, fù zhì tán, zé lìng gòng zhuàng. qiān wén hú yǔ yuē: wǒ yù chǎn yě, ǒu tà fù, fù qián cuàn zhì cǐ, yǔ mǒu nì, wǒ xián zhī cì gǔ, shì yǐ bào. mǒu yì yòu shí guǒ yǒu cǐ, rán shí yú nián yǐ. dào shì yuē: jié hèn jì shēn, zì yí jí bào, hé chí chí zhì jīn, dé wú cì zhī cǐ shì, jiǎ jiè jiè kǒu yé? yuē: bǐ qián fù zhēn nǚ yě, jù gàn tiān fá, bù gǎn jìn. cǐ fù qīng tiāo, nǎi dé yòu xiá, yīn guǒ xiāng cháng, guǐ shén fú zuì, shī yòu hé zé yān. dào shì chén sī liáng jiǔ, yuē: mǒu nì ěr fù jǐ rì, yuē yī nián yú. ěr nì cǐ fù jǐ rì, yuē sān nián yú, dào shì nù yuē: bào zhī guò dāng, qū yòu zài ěr. bù qù qiě xí ěr fù léi bù, hú nǎi fú zuì qù. qīng yuǎn xiān shēng, méng quán zhī fù, yuē: cǐ kě jiàn xié zhèng zhī niàn, yāo mèi jiē dé zhī bào shī zhī lǐ, guǐ shén fú néng duó yě.
田白岩说一事曰:某继室少艾,为狐所媚,劾治无验,后有高行道士,檄神将,缚至坛,责令供状。佥闻狐语曰:我豫产也,偶挞妇,妇潜窜至此,与某昵,我衔之次骨,是以报。某忆幼时果有此,然十余年矣。道士曰:结恨既深,自宜即报,何迟迟至今,得无刺知此事,假借藉口耶?曰:彼前妇贞女也,惧干天罚,不敢近。此妇轻佻,乃得诱狎,因果相偿,鬼神弗罪,师又何责焉。道士沉思良久,曰:某昵尔妇几日,曰一年余。尔昵此妇几日,曰三年余,道士怒曰:报之过当,曲又在尔。不去且檄尔付雷部,狐乃服罪去。清远先生,蒙泉之父,曰:此可见邪正之念,妖魅皆得知;报施之理,鬼神弗能夺也。
qīng yuǎn xiān shēng yì shuō yī shì yuē: zhū mǒu yī bì, cū cái yě, shāo zhǎng, jiàn huì xiá, méi mù yì jiàn xiù mèi, yīn nà wèi qiè, pō yǒu xīn jì, bìng dàng jǐng jǐng, mǐ yán suǒ xiè, jiā rén xiān háo bù gǎn qī, qī zé bì bài. yòu shàn jū jī, fán suǒ fàn yù, lái suì jià bì guì, zhū yǐ jiàn yù, chǒng zhī zhuān fáng. yī rì hū wèi zhū yuē: jūn zhī wǒ wèi shuí, zhū xiào yuē: ěr diān yé? yīn xì jǔ qí xiǎo míng yuē, ěr fēi mǒu yé? yuē: fēi yě, mǒu táo qù jiǔ yǐ, jīn wèi mǒu dì mǒu rén fù, shēng zǐ yǐ qī bā suì. wǒ běn hú nǚ, jūn jiǔ shì qián wèi jù shāng, wǒ wèi sī kuài jì, jūn yù wǒ hòu, ér wǒ gān méi jūn sān qiān yú jīn, míng zhé duò hú shēn, liàn xíng shù bǎi nián, xìng de chéng dào, rán zuò cǐ fù lèi, zhōng bù dé shēng xiān, gù yīn cǐ bì zhī táo, huàn qí mào yǐ shì jūn. jì shí yú nián lái, suǒ rù zú yǐ dí suǒ bū, jīn shī jiě qù yǐ. wǒ qù zhī hòu, bì xiàn hú xíng, jūn kě fù mǒu pū mái zhī. bǐ bì liè shī ér qǔ gé, jūn wù zuì bǐ. bǐ sì shì qián wèi è piǎo shí, wǒ wèi chéng dào, céng dàn qí shī, tīng bǐ suì zhé wǒ, shù yuān kě sàn yě. é huà hú pū dì, yǒu hǎo nǚ zhǎng shù cùn, chū dǐng shàng, rǎn rǎn qù, qí mào zé bié yī rén yǐ. zhū bù rěn ér zì mái zhī, zú wèi cǐ pū qiè fā, bō mài qí pí, zhū zhī wèi sù yè, hào tàn ér yǐ.
清远先生亦说一事曰:朱某一婢,粗材也,稍长,渐慧黠,眉目亦渐秀媚,因纳为妾,颇有心计,摒挡井井,米盐琐屑,家人纤毫不敢欺,欺则必败。又善居积,凡所贩鬻,来岁价必贵,朱以渐裕,宠 之专房。一日忽谓朱曰:君知我为谁,朱笑曰:尔颠耶?因戏举其小名曰,尔非某耶?曰:非也,某逃去久矣,今为某地某人妇,生子已七八岁。我本狐女,君九世前为巨商,我为司会计,君遇我厚,而我乾没君三千余金,冥谪堕狐身,炼形数百年,幸得成道,然坐此负累,终不得升仙,故因此婢之逃,幻其貌以事君。计十余年来,所入足以敌所逋,今尸解去矣。我去之后,必现狐形,君可付某仆埋之。彼必裂尸而取革,君勿罪彼。彼四世前为饿殍时,我未成道,曾啖其尸,听彼碎磔我,庶冤可散也。俄化狐仆地,有好女长数寸,出顶上,冉冉去,其貌则别一人矣。朱不忍而自埋之,卒为此仆窃发,剥卖其皮,朱知为夙业,浩叹而已。
cóng sūn shù líng yán, gāo chuān hè mǒu jiā pín shén, bī chú xī, wú yǐ zú suì, yì qīn chuàn jiè dài wú suǒ de, jǐn gū jiǔ kuǎn zhī. hè yì yù wú liáo, gū jiāo kuài lěi, suì dà zuì ér guī. shí yǐ hūn yè, yù lǎo wēng fù yī náng, bié bì bù jìn, yuē hè wèi jiān zhì gāo chuān, chóu yǐ gù zhí, hè nuò zhī. qí náng shén zhòng, hè sī niàn fāng wú dù suì zī, ruò rǎng duó ér yì, lóng zhōng pí sǒu, bì bù néng zhuī jí, suì jìn lì jí qū, wēng zì hòu zhuī hū bù yīng, kuáng bēn qī bā lǐ, fǔ dé zhì jiā, yǎn mén jí rù, hū dēng shì zhī, nǎi xīn zhuó yáng mù yī duàn, zhòng sān shí yú jīn, fāng zhī wèi guǐ suǒ nòng. dài qí tān jiǎo zhī xìng, jiǔ wèi guǐ è, gù chéng qí jiǒng ér wǔ zhī. bù rán zé lái wǎng zhě duō, hé dú xì hè. shì shí wèi jiàn kě yù, shàng wèi shēng dào xīn, hé yǐ zhōng tú xiāng dài yú.
从孙树棂言,高川贺某家贫甚,逼除夕,无以卒岁,诣亲串借贷无所得,仅沽酒款之。贺抑郁无聊,姑浇块垒,遂大醉而归。时已昏夜,遇老翁负一囊,蹩躄不进,约贺为肩至高川,酬以雇值,贺诺之。其囊甚重,贺私念方无度岁资,若攘夺而逸,龙钟疲叟,必不能追及,遂尽力疾趋,翁自后追呼不应,狂奔七八里,甫得至家,掩门急入,呼灯视之,乃新斫杨木一段,重三十余斤,方知为鬼所弄。殆其贪狡之性,久为鬼恶,故乘其窘而侮之。不然则来往者多,何独戏贺。是时未见可欲,尚未生盗心,何已中途相待欤。