yáng zhōu luó liǎng fēng, mù néng shì guǐ, yuē: fán yǒu rén chù jiē yǒu guǐ. qí héng wáng lì guǐ, duō nián chén zhì zhě, lǜ zài yōu fáng kōng zhái zhōng, shì bù kě jìn, jìn zé wèi hài qí chōng chōng wǎng lái zhī guǐ, wǔ qián yáng shèng, duō zài qiáng yīn, wǔ hòu yīn shèng, zé sì sàn yóu xíng, kě chuān bì ér guò, bù yóu mén hù. yù rén zé bì lù, wèi yáng qì yě, shì suí chù yǒu zhī, bù wèi hài. yòu yuē: guǐ suǒ jù jí, héng zài rén yān mì cù chù, pì dì kuàng yě, suǒ jiàn shū xī. xǐ wéi rào chú zào, shì yù jìn shí qì. yòu xǐ rù hùn cè, zé mò míng qí gù. huò qǔ rén jī hǎn dào yé? suǒ huà yǒu guǐ qù tú, pō yí qí yǐ yì zào zuò, zhōng yǒu yī guǐ, shǒu dà yú shēn jǐ shí bèi, yóu shì huàn wàng. rán wén xiān yáo ān gōng yán, yáo jīng chén gōng, cháng xià yè guà chuāng wò. chuāng guǎng yī zhàng, hū yī jù miàn kuī chuāng, kuò yǔ chuāng děng, bù zhī qí shēn zài hé chù, jí chè jiàn cì qí zuǒ mù, yīng shǒu ér méi. duì chuāng yī lǎo pú yì jiàn, yún cóng chuāng xià dì zhōng yǒng chū, jué dì zhàng yú, wú suǒ dǔ ér zhǐ. shì guǒ yǒu cǐ zhǒng guǐ yǐ. máng máng mèi mèi, wú wū hū zhì zhī.
揚州羅兩峰,目能視鬼,曰:凡有人處皆有鬼。其橫亡厲鬼,多年沉滯者,率在幽房空宅中,是不可近,近則為害;其憧憧往來之鬼,午前陽盛,多在牆陰,午後陰盛,則四散遊行,可穿壁而過,不由門戶。遇人則避路,畏陽氣也,是隨處有之,不為害。又曰:鬼所聚集,恆在人煙密簇處,僻地曠野,所見殊稀。喜圍繞廚灶,似欲近食氣。又喜入溷廁,則莫明其故。或取人跡罕到耶?所畫有鬼趣圖,頗疑其以意造作,中有一鬼,首大於身幾十倍,尤似幻妄。然聞先姚安公言,瑤涇陳公,嘗夏夜掛窗臥。窗廣一丈,忽一巨面窺窗,闊與窗等,不知其身在何處,急掣劍刺其左目,應手而沒。對窗一老僕亦見,雲從窗下地中湧出,掘地丈余,無所睹而止。是果有此種鬼矣。茫茫昧昧,吾烏乎質之。
nú zi liú sì, rén chén xià qǐ jiǎ guī shěng, zì yù niú chē zài qí fù. jù jiā sān sì shí lǐ, yè jiāng bàn, niú hū bù xíng, fù chē zhōng jīng hū yuē: yǒu yī guǐ, shǒu dà rú wèng, zài niú qián. liú sì dì shì, zé yī duǎn hēi fù rén, shǒu dài yī pò jī lóng, wǔ qiě hū yuē: lái lái. jù ér huí chē, zé yòu yuè zài niú qián hū lái lái, rú shì sì miàn xuán rào, suì zhì jī míng. hū lì ér xiào yuē: yè liáng wú shì, jiè rǔ fū fù xiāo qiǎn ěr. ǒu xiāng xì, wǒ qù hòu shèn wù lì wǒ, lì zé wǒ fù lái. jī lóng shì qián cūn mǒu jiā wù, fù rǔ hái zhī. yǔ qì, yǐ jī lóng zhì chē shǎng qù. tiān shǔ dǐ jiā, fū fù bìng hūn hūn rú zuì, fù bù jiǔ bìng sǐ, liú sì yì liú luò wú rén zhuàng. guǐ gài chéng qí shuāi qì yě.
奴子劉四,壬辰夏乞假歸省,自御牛車載其婦。距家三四十里,夜將半,牛忽不行,婦車中驚呼曰:有一鬼,首大如瓮,在牛前。劉四諦視,則一短黑婦人,首戴一破雞籠,舞且呼曰:來來。懼而回車,則又躍在牛前呼來來,如是四面旋繞,遂至雞鳴。忽立而笑曰:夜涼無事,借汝夫婦消遣耳。偶相戲,我去後慎勿詈我,詈則我復來。雞籠是前村某家物,附汝還之。語訖,以雞籠擲車上去。天曙抵家,夫婦並昏昏如醉,婦不久病死,劉四亦流落無人狀。鬼蓋乘其衰氣也。
jǐng chéng yǒu liú wǔ zhōu mù, xiàn xiàn zhì yì zài. àn wǔ zhōu shān hòu mǎ yì rén, mù bù yīng zài shì. yí wèi suí liú xuàn mù. xuàn jǐng chéng rén, yī tǒng zhì zài qí mù zài xiàn xiàn dōng bā shí lǐ. jǐng chéng jù chéng bā shí qī lǐ, yuē lüè dāng shì yě. jiù yǒu hú jū zhī, shí huò xì niǎo zuì rén. lǐ yǒu chén shuāng, jiǔ tú yě. wén zhī fèn yuē: yāo shòu gǎn ěr! yì mù suǒ, qiě shù qiě lì. shí yún zhě mǎn yě, jiē jiàn qí fù nù zuò mù cè, shuāng tiào liáng jiào hào, jìng qián ā yuē: ěr hé zuì zhì cǐ, nǎi lì ěr fù? shuāng níng shì, guǒ fù yě. dà bù kòu shǒu, fù jìng qū guī. shuāng suí ér āi qǐ, zhuī jí yú cūn wài, fāng fú dì chén shuō, hū fù ǎo huán rào, huá xiào yuē: chén shuāng hé gù guì bài qí qī? shuāng yǎng shì, yòu guǒ qī yě, è ér chī lì, qī yì jìng qū guī. shuāng wǎng wǎng zhì jiā, zé fù yǔ qī shí wèi cháng chū, fāng zhī jiē hú huàn huà xì zhī yě. cán bù chū hù zhě shù rì, wén zhě wú bù jué dào. yú wèi shuāng bù lì hú, hé zhì zāo hú zhī xì, shuāng yǒu zì qǔ zhī dào yān hú bù niǎo rén, hé zhì zāo shuāng zhī lì, hú yì yǒu zì qǔ zhī dào yān. diān dào jiū chán, jiē yuán yī niàn zhī wàng qǐ. gù fú yán yī qiè zhòng shēng, shèn wù zào yīn.
景城有劉武周墓,獻縣誌亦載。按武周山後馬邑人,墓不應在是。疑為隋劉炫墓。炫景城人,一統志載其墓在獻縣東八十里。景城距城八十七里,約略當是也。舊有狐居之,時或戲嬲醉人。里有陳雙,酒徒也。聞之憤曰:妖獸敢爾!詣墓所,且數且詈。時耘者滿野,皆見其父怒坐墓側,雙跳踉叫號,竟前呵曰:爾何醉至此,乃詈爾父?雙凝視,果父也。大怖叩首,父徑趨歸。雙隨而哀乞,追及於村外,方伏地陳說,忽婦媼環繞,譁笑曰:陳雙何故跪拜其妻?雙仰視,又果妻也,愕而痴立,妻亦徑趨歸。雙惘惘至家,則父與妻實未嘗出,方知皆狐幻化戲之也。慚不出戶者數日,聞者無不絕倒。余謂雙不詈狐,何至遭狐之戲,雙有自取之道焉;狐不嬲人,何至遭雙之詈,狐亦有自取之道焉。顛倒糾纏,皆緣一念之妄起。故佛言一切眾生,慎勿造因。
fāng guì, wū lǔ mù qí liú rén zǐ yě, yán cháng mù mǎ shān zhōng, yī mǎ hū yì qù, niè zōng wǎng mì, gé lǐng wén sī shēng shén lì. xún shēng zhì yī yōu gǔ, jiàn shù wù, shì rén shì shòu, zhōu shēn lín hè rú gǔ sōng, fā péng péng rú yǔ bǎo, mù jīng tū chū, sè chún bái, rú qiàn èr jī luǎn, gòng àn mǎ shēng niè qí ròu. mù rén duō xié chòng zì fáng, guì gù wán liè, yīn shēng shù fàng chòng, wù xī rù shēn lín qù. mǎ yǐ bàn qū bèi dàn yǐ. hòu bù zài jiàn, qì bù zhī wèi hé wù yě.
方桂,烏魯木齊流人子也,言嘗牧馬山中,一馬忽逸去,躡蹤往覓,隔嶺聞嘶聲甚厲。尋聲至一幽谷,見數物,似人似獸,周身鱗癋如古松,發蓬蓬如羽葆,目睛突出,色純白,如嵌二雞卵,共按馬生齧其肉。牧人多攜銃自防,桂故頑劣,因升樹放銃,物悉入深林去。馬已半軀被啖矣。後不再見,迄不知為何物也。
ruì shù zǐ tiě yá, zhái zhōng yī lóu, yǒu hú jū qí shàng. héng jué zhī. hú huò yè yú chú xià zhì zhuàn, zhāi zhōng yàn kè, jiā rén xí jiàn yì bù yà. fán dào zéi huǒ zhú, jiē néng dài zhǔ rén ā hù, xiāng ān yǐ jiǔ. hòu yù zhái yú lǐ xué shì lián yī, lián yī sù bù xìn yāo wàng, zì wǎng qǐ shì, zé lóu shàng sān yíng, jié wú xiān chén. zhōng yāng yī piàn rú xí dà, jiè yǐ mù bǎn, zhěng qí rú jǐ tà, yú wú suǒ dǔ. shí fāng xiū zhú, yīn bìng huǐ qí lóu, shǐ wú kě jù, yì wú tā yì. tiáo fǔ luò chéng, tū rán liè yàn sì qǐ, qǐng kè wú cùn chuán. ér lín wū shān cǎo, wú yī jīng bèi xián. jiē yuē hú suǒ wèi. liú shǎo zōng bó qīng yuán yuē: cǐ zhái zì dāng shì rì fén ěr. rú shù bù dāng fén, hú ān gǎn zòng huǒ. yú wèi yāo mèi néng yī yī shǒu kē lǜ, zé tiān wú léi tíng zhī zhū yǐ. wáng fǎ jìn shā rén, bù gǎn shā zhě duō, shā rén dǐ zuì zhě yì shí yǒu. shì gù wèi kě zhī yě.
芮庶子鐵崖,宅中一樓,有狐居其上。恆鐍之。狐或夜於廚下治饌,齋中宴客,家人習 見亦不訝。凡盜賊火燭,皆能代主人呵護,相安已久。後鬻宅於李學士廉衣,廉衣素不信妖妄,自往啟視,則樓上三楹,潔無纖塵。中央一片如席大,藉以木板,整齊如几榻,余無所睹。時方修築,因並毀其樓,使無可據,亦無他異。迢甫落成,突然烈焰四起,頃刻無寸椽。而鄰屋苫草,無一莖被癎。皆曰狐所為。劉少宗伯青垣曰:此宅自當是日焚耳。如數不當焚,狐安敢縱火。余謂妖魅能一一守科律,則天無雷霆之誅矣。王法禁殺人,不敢殺者多,殺人抵罪者亦時有。是固未可知也。
wáng shǎo sī kòu lán quán yán, mèng wǔ táng tí xué jiāng nán shí, shǔ hòu yǒu gāo fù, héng yè jiàn guāng guài, yún yǒu yī zhì yī shé jū qí shàng, jiē suì jiǔ, néng wèi mèi. wǔ táng shào nián shèng qì, jí chā běn píng zhī. zhòng yóu yù bù jǔ shǒu, wǔ táng fāng nù dū, hū fēng piāo piàn xí méng qí shǒu, jí chè qù, yòu yī piàn méng zhī, jiē shǔ zhōng liáng péng shàng wù yě. wǔ táng jué qí yì, nǎi chuò yì, jīn shàng kuī rán cún.
王少司寇蘭泉言,夢午塘提學江 南時,署後有高阜,恆夜見光怪,雲有一雉一蛇居其上,皆歲久,能為魅。午塘少年盛氣,集鍤畚平之。眾猶豫不舉手,午塘方怒督,忽風飄片席蒙其首,急撤去,又一片蒙之,皆署中涼蓬上物也。午塘覺其異,乃輟役,今尚巋然存。
lǎo pú wèi zhé wén qí fù yán, shùn zhì chū yǒu mǒu shēng zhě, jù yú jiā bā jiǔ shí lǐ, wàng qí xìng míng. yǔ qī xiān hòu zú. yuè sān sì nián, qí qiè yì zú. shì qí jiā yōng gōng rén, yè xíng bì yǔ, sù dōng yuè cí láng xià, ruò mèng fēi mèng, jiàn mǒu shēng hé xiào lì tíng qián, qī qiè suí yān. yǒu shén yì guān lèi chéng huáng, qìng zhé duì yuè shén yǔ yuē: mǒu shēng wū èr rén, yǒu zuì huó èr mìng, yì yǒu gōng, hé xiāng dǐ. yuè shén fú rán yuē: èr rén wèi sǐ rěn chǐ, shàng kě dài. mǒu shēng huó èr rén, zhèng wèi yù wū èr rén, dàn yí kē zuì, hé yún gōng zuì xiāng dǐ yě? huī zhī chū. mǒu shēng jí qī qiè yì suí chū. jì bù gǎn yǔ, tiān shǔ guī gào jiā rén, jiē bù néng jiě. yǒu jiù pū qì yuē: yì zāi, jìng yǐ cǐ shì bèi lù hū! cǐ shì wéi wú fù zǐ zhī zhī, yuán shòu ēn shēn zhòng, shì bù gǎn yán. jīn yǐ gé liǎng cháo, shǐ gǎn zhuī shù. liǎng zhǔ mǔ jiē shí fēi fù rén yě. qián míng tiān qǐ zhōng, wèi zhōng xián shā yù fēi, qí wèi xià gōng nǚ nèi jiān, jiē mì bǔ sòng dōng chǎng, sǐ shén cǎn. yǒu èr nèi jiān, yī yuē fú lái, yī yuē shuāng guì, wáng mìng táo nì. yuán yǔ zhǔ rén céng xiāng shí, zhǔ rén fāng shāng yú jīng shī, yè tóu yān. zhǔ rén yǐn rù mì shì, wú xué xì sī kuī. zhǔ rén yǔ èr rén yuē: jūn děng shēng yīn xiào mào, zài nán nǚ zhī jiān, yǔ cháng rén shāo yì, yī chū bì jiàn huò ruò gǎi nǚ zhuāng, zé wù sè bù jí. rán liǎng wú fū zhī fù, jì sù rén jiā, xíng jī kě yí, yì bì bài. èr jūn shēn yǐ jìng, běn wú yì fù rén, kěn qū yì wèi wǒ qī qiè, zé wàn wú yī shī yǐ. èr rén jìn tuì wú jì, chén sī liáng jiǔ, bìng qū cóng. suì wèi bàn nǚ shì, qián qí ěr, jiàn kě shòu ěr. bìng shì ruǎn gǔ yào, yīn wèi chán zú, yuè shù yuè, jū rán liǎng hǎo fù yǐ. nǎi chē zài hái jiā, guǐ yán zài jīng suǒ qǔ. èr rén jiǔ zài gōng jìn, bìng bái xī wēn yǎ, wú yī háo nán zǐ zhuàng. yòu qí shì jiǒng chū yì xiǎng wài, jìng wú jué zhě. dàn yà qí bù shì nǚ hóng, wèi shì chǒng jiāo duò ěr. èr rén gǎn zhǔ rén zài shēng ēn, gù shì dìng hòu yì gān xīn xié lǎo. rán shí qiǎo yán yòu xié, fēi āi qí qióng, yí sī mìng zhī jiàn qiǎn yě. xìn hū, rén kě qī, guǐ shén bù kě qī zāi!
老僕魏哲聞其父言,順治初有某生者,距余家八九十里,忘其姓名。與妻先後卒。越三四年,其妾亦卒。適其家傭工人,夜行避雨,宿東嶽祠廊下,若夢非夢,見某生荷校立庭前,妻妾隨焉。有神衣冠類城隍,磬折對岳神語曰:某生污二人,有罪;活二命,亦有功,合相抵。岳神怫然曰:二人畏死忍恥,尚可貸。某生活二人,正為欲污二人,但宜科罪,何雲功罪相抵也?揮之出。某生及妻妾亦隨出。悸不敢語,天曙歸告家人,皆不能解。有舊仆泣曰:異哉,竟以此事被錄乎!此事惟吾父子知之,緣受恩深重,誓不敢言。今已隔兩朝,始敢追述。兩主母皆實非婦人也。前明天啟中,魏忠賢殺裕妃,其位下宮女內監,皆密捕送東廠,死甚慘。有二內監,一曰福來,一曰雙桂,亡命逃匿。緣與主人曾相識,主人方商於京師,夜投焉。主人引入密室,吾穴隙私窺。主人語二人曰:君等聲音笑貌,在男女之間,與常人稍異,一出必見獲;若改女裝,則物色不及。然兩無夫之婦,寄宿人家,形跡可疑,亦必敗。二君身已淨,本無異婦人,肯屈意為我妻妾,則萬無一失矣。二人進退無計,沉思良久,並曲從。遂為辦女飾,鉗其耳,漸可受珥。並市軟骨藥,陰為纏足,越數月,居然兩好婦矣。乃車載還家,詭言在京所娶。二人久在宮禁,並白皙溫 雅,無一毫男子狀。又其事迥出意想外,竟無覺者。但訝其不事女紅,為恃寵 驕惰耳。二人感主人再生恩,故事定後亦甘心偕老。然實巧言誘脅,非哀其窮,宜司命之見譴也。信乎,人可欺,鬼神不可欺哉!
qián lóng jǐ mǎo, yú diǎn shān xī xiāng shì, yǒu liǎng juǎn jiē zhōng shì yǐ. yí dìng sì shí bā míng, tián cǎo bǎng shí, tóng kǎo guān wàn quán lǚ lìng guān, wù shōu qí juǎn yú yī xiāng, jìng mì bù kě dé yí dìng wǔ shí sān míng, tián cǎo bǎng shí, yīn fēng miè zhú zhě sān sì, yì tā juǎn nǎi yǐ. jiē bǎng hòu chāi shì mí fēng, shī juǎn zhě fàn xué fū, miè zhú zhě lǐ téng jiāo yě. pō yí èr shēng yǒu yīn qiǎn. rán gēng chén xiāng shì, èr shēng jiē zhōng shì. fàn réng sì shí bā míng, lǐ yú xīn chǒu chéng jìn shì. nǎi zhī kē míng yǒu mìng, xiān yī nián yì bù dé. bǐ yíng yíng zhě hé wèi yé? jí qiú ér dé zhī, yì bì qí mìng suǒ yīng yǒu, suī bù qiú yì de yě.
乾隆己卯,余典山西鄉試,有兩卷皆中式矣。一定四十八名,填草榜時,同考官萬泉呂令癏,誤收其卷於衣箱,竟覓不可得;一定五十三名,填草榜時,陰風滅燭者三四,易他卷乃已。揭榜後拆視彌封,失卷者范學敷,滅燭者李騰蛟也。頗疑二生有陰譴。然庚辰鄉試,二生皆中試。范仍四十八名,李於辛丑成進士。乃知科名有命,先一年亦不得。彼營營者何為耶?即求而得之,亦必其命所應有,雖不求亦得也。
xiān yáo ān gōng yán, yōng zhèng gēng shù huì shì, yǔ xióng xiàn tāng xiào lián tóng hào shě. tāng yè bàn hū jiàn pī fà nǚ guǐ, qiān lián shǒu liè qí juǎn, rú jiá dié luàn fēi. tāng sù gāng zhèng, yì bù kǒng bù, zuò ér wèn zhī yuē: qián shēng wú bù zhī, jīn shēng zé shí wú hài rén shì, rǔ hú wèi lái zhě? guǐ è yí què lì yuē: jūn fēi sì shí qī hào yé? yuē: wú sì shí jiǔ hào. gài yǒu èr kōng shě, guǐ chú zhī wèi shù yě. dì shì liáng jiǔ, zuò lǐ xiè zuì ér qù. sī xū jiān, sì shí qī hào xuān hū mǒu jiǎ zhōng è yǐ. cǐ guǐ shū kuì kuì, tāng jūn kě wèi wú wàng zhī zāi. xìng qí xīn wú kuì zuò, gù cāng zú jiān gǎn yǔ jié biàn, jǐn liè yī juàn ěr. fǒu yì dài zāi.
先姚安公言,雍正庚戍會試,與雄縣湯孝廉同號舍。湯夜半忽見披髮女鬼,搴簾手裂其卷,如蛺蝶亂飛。湯素剛正,亦不恐怖,坐而問之曰:前生吾不知,今生則實無害人事,汝胡 為來者?鬼愕眙卻立曰:君非四十七號耶?曰:吾四十九號。蓋有二空舍,鬼除之未數也。諦視良久,作禮謝罪而去。斯須間,四十七號喧呼某甲中惡矣。此鬼殊憒憒,湯君可謂無妄之災。幸其心無愧怍,故倉卒間敢與詰辨,僅裂一卷耳。否亦殆哉。
gù yuán wài dé mào, zì yán wèi dōng yuè míng guān, yú fú shēn xìn yě. rán qí yán zé yǒu lǐ, nǎng zài qiú wén dá gōng jiā, cháng wèi yú yuē: míng sī zhòng zhēn fù, ér yì yǒu chà děng. huò yǐ ér nǚ zhī ài, huò yǐ tián zhái zhī fēng, yǒu suǒ xì liàn ér fú qù zhě, xià yě bù miǎn qíng yù zhī méng, ér néng yǐ lǐ yì zì kè zhě, cì yě xīn rú kū jǐng, bō lán bù shēng, fù guì yì bù dǔ, jī hán yì bù zhī, lì hài yì bù jì zhě, sī wèi shàng yǐ. rú shì zhě qiān bǎi bù dé yī, dé yī zé guǐ shén wèi qǐ jìng. yī rì xuān chuán jié fù zhì, míng wáng gǎi róng, míng guān jiē zhèn yī zhù yà, jiàn yī lǎo fù lěi rán lái, qí xíng bù bù jiàn gāo, rú niè jiē jí. bǐ dào, zé jìng cóng diàn jí shàng guò, mò zhī suǒ shì, míng wáng wǔ rán yuē: cǐ yǐ shēng tiān, bù zài wú guǐ lù zhōng yǐ. yòu yuē: xián chén yì sān děng, wèi fǎ dù zhě wèi xià, ài míng jié zhě wèi cì, nǎi xīn wáng shì, dàn zhī guó jì mín shēng, bù zhī huò fú huǐ yù zhě wèi shàng. yòu yuē: míng sī è zào jìng, wèi zhǒng zhǒng è yè, cóng cǐ ér shēng, gù duō kùn zhì zhī, shǐ de bù cháng shī. rén xīn yù qiǎo, zé guǐ shén zhī jī yì yù qiǎo. rán bù shèn zhòng yǐn yì, wèi tiān dì shēng cái, yuán qī yú shì shì yǒu bǔ, rén rén wèi cháo xǔ, zé zhì jīn hóng shuǐ héng liú, bìng guà piáo yǐn dú zhī dì, yì bù kě dé yǐ. yòu yuē: yīn lǜ rú chūn qiū zé bèi xián zhě, ér yǔ rén wèi shàn. jūn zǐ piān zhí hài shì, yì lù yǐ wèi guò xiǎo rén yǒu yī shì lì rén, yì bì yǔ yǐ xiǎo shàn bào. shì rén wèi míng cǐ yì, gù duō yí yīn guǒ huò shuǎng ěr.
顧員外德懋,自言為東嶽冥官,余弗深信也。然其言則有理,曩在裘文達公家,嘗謂余曰:冥司重貞婦,而亦有差等。或以兒女之愛,或以田宅之豐,有所繫戀而弗去者,下也;不免情慾之萌,而能以禮義自克者,次也;心如枯井,波瀾不生,富貴亦不睹,饑寒亦不知,利害亦不計者,斯為上矣。如是者千百不得一,得一則鬼神為起敬。一日喧傳節婦至,冥王改容,冥官皆振衣佇迓,見一老婦儡然來,其行步步漸高,如躡階級。比到,則竟從殿脊上過,莫知所適,冥王憮然曰:此已生天,不在吾鬼錄中矣。又曰:賢臣亦三等,畏法度者為下,愛名節者為次,乃心王室,但知國計民生,不知禍福毀譽者為上。又曰:冥司惡躁競,謂種種惡業,從此而生,故多困躓之,使得不償失。人心愈巧,則鬼神之機亦愈巧。然不甚重隱逸,謂天地生才,原期於世事有補,人人為巢許,則至今洪水橫流,並掛瓢飲犢之地,亦不可得矣。又曰:陰律如春秋責備賢者,而與人為善。君子偏執害事,亦錄以為過;小人有一事利人,亦必予以小善報。世人未明此義,故多疑因果或爽耳。
nèi gé xué shì yǒng gōng huì níng, yīng jí, pō wěi dùn. yán yī zhěn shì, wèi jù yù, gǎi yán yī yī, suǒ qián yī suǒ yòng yào tiē, fú dé. gōng yǐ wèi xiǎo bì wù zhì tā chù, zé shǐ sōu suǒ, yún bù dé qiě chī rǔ. fāng yǐ zhěn qì xī, huǎng hū yǒu rén guì dēng xià yuē: gōng wù chī bì, cǐ yào tiē xiǎo rén suǒ cáng. xiǎo rén jí gōng wèi niè sī shí píng fǎn dé shēng zhī qiú yě. wèn cáng yè tiē hé yì, yuē: yī jiā tóng lèi jiē xiāng jì, wù gǎi qián yī zhī fāng, yǐ jiàn suǒ zhǎng. gōng suǒ fú yào bù wù, tè chū shì yī jì, lì shàng wèi zhì ěr. shǐ hòu yī jiàn fāng, bì xiāng fǎn yǐ lì yì, zé gōng dài yǐ. suǒ yǐ xiǎo rén yīn qiè zhī. gōng fāng hūn mèn, yì wèi sī jí qí wèi guǐ. shāo qǐng shǐ wù, sǒng rán hàn xià, nǎi chēng qián fāng yǐ shī, bù fù jì yì, qǐng hòu yī bié shū fāng. shì suǒ yòng yào, zé réng qián yī fāng yě. yīn lián jìn shù jì, bìng huò rán rú shī. gōng zhèn wū lǔ mù qí rì, qīn wèi yú yán zhī, yuē: cǐ guǐ kě wèi ān xī shì qíng yǐ.
內閣學士永公諱寧,嬰疾,頗委頓。延醫診視,未遽愈,改延一醫,索前醫所用藥帖,弗得。公以為小婢誤置他處,責使搜索,雲不得且笞汝。方倚枕憩息,恍惚有人跪燈下曰:公勿笞婢,此藥帖小人所藏。小人即公為臬司時平反得生之囚也。問藏葉帖何意,曰:醫家同類皆相忌,務改前醫之方,以見所長。公所服藥不誤,特初試一劑,力尚未至耳。使後醫見方,必相反以立異,則公殆矣。所以小人陰竊之。公方昏悶,亦未思及其為鬼。稍頃始悟,悚然汗下,乃稱前方已失,不復記憶,請後醫別疏方。視所用藥,則仍前醫方也。因連進數劑,病霍然如失。公鎮烏魯木齊日,親為余言之,曰:此鬼可謂諳悉世情矣。
zú shū guì ān yán, sù níng yǒu shú shī, jiǎng chéng zhū zhī xué. yī rì yǒu yóu sēng qǐ shí yú shú wài, mù yú láng láng, zì chén dǎi wǔ bù kěn xī. shú shī yàn zhī, zì chū chì shǐ qù, qiě yuē: ěr běn yì duān, yú mín huò shòu ěr huò ěr, cǐ dì jiē shèng xián zhī tú, ěr hé bì zuò wàng xiǎng! sēng zuò lǐ yuē: fú zhī liú ér mù yī shí, yóu rú zhī liú ér qiú fù guì yě. tóng yī shī qí běn lái, xiān shēng hé bì dìng xiāng kǔ? shú shī nù, zì jī yǐ xià chǔ. sēng zhèn yī qǐ yuē: tài è zuò jù. yí bù náng yú dì ér qù. yì bì fù lái, mù jìng bù zhì. mén zhī, suǒ zhù jiē sàn qián, zhū dì zǐ yù tàn qǔ. shú shī yuē: qí qí jiǔ ér bù lái zài wèi jì. rán xū shù míng, shù bù zhēng. fǔ qǐ náng, zé qún fēng bèn yǒng, shì shī dì miàn mù jǐn zhǒng, hào hū pū jiù. lín lǐ xián jīng wèn, sēng hū pái tà rù yuē: shèng xián nǎi móu nì rén cái yé? tí náng jìng xíng. lín chū, hé zhǎng xiàng shú shī yuē: yì duān ǒu chù wǔ shèng xián, xìng jiàn shù. guān zhě càn rán. huò yuē huàn shù yě, huò yuē shú shī hǎo pì fú, jiàn sēng zhé dǐ. sēng gù zhì fēng yú náng yǐ xì zhī. guì ān yuē: cǐ shì yú mù jī. rú xiān zhì duō fēng yú náng, bì yǒu rú dòng zhī zhuàng, jiàn yú náng wài. ěr shí shū wèi dǔ yě. yún huàn shù zhě wèi chà jìn.
族叔癐庵言,肅寧有塾師,講程朱之學。一日有游僧乞食於塾外,木魚琅琅,自辰逮午不肯息。塾師厭之,自出叱使去,且曰:爾本異端,愚民或受爾惑耳,此地皆聖賢之徒,爾何必作妄想!僧作禮曰:佛之流而募衣食,猶儒之流而求富貴也。同一失其本來,先生何必定相苦?塾師怒,自擊以夏楚。僧振衣起曰:太惡作劇。遺布囊於地而去。意必復來,暮竟不至。捫之,所貯皆散錢,諸弟子欲探取。塾師曰:俟其久而不來再為計。然須數明,庶不爭。甫啟囊,則群蜂坌涌,螫師弟面目盡腫,號呼撲救。鄰里咸驚問,僧忽排闥入曰:聖賢乃謀匿人財耶?提囊徑行。臨出,合掌向塾師曰:異端偶觸忤聖賢,幸見恕。觀者粲然。或曰幻術也,或曰塾師好闢佛,見僧輒詆。僧故置蜂於囊以戲之。癐庵曰:此事余目擊。如先置多蜂於囊,必有蠕動之狀,見於囊外。爾時殊未睹也。雲幻術者為差近。