yáng zhōu luó liǎng fēng, mù néng shì guǐ, yuē: fán yǒu rén chù jiē yǒu guǐ. qí héng wáng lì guǐ, duō nián chén zhì zhě, lǜ zài yōu fáng kōng zhái zhōng, shì bù kě jìn, jìn zé wéi hài qí chōng chōng wǎng lái zhī guǐ, wǔ qián yáng shèng, duō zài qiáng yīn, wǔ hòu yīn shèng, zé sì sàn yóu xíng, kě chuān bì ér guò, bù yóu mén hù. yù rén zé bì lù, wèi yáng qì yě, shì suí chù yǒu zhī, bù wéi hài. yòu yuē: guǐ suǒ jù jí, héng zài rén yān mì cù chù, pì dì kuàng yě, suǒ jiàn shū xī. xǐ wéi rào chú zào, shì yù jìn shí qì. yòu xǐ rù hùn cè, zé mò míng qí gù. huò qǔ rén jī hǎn dào yé? suǒ huà yǒu guǐ qù tú, pō yí qí yǐ yì zào zuò, zhōng yǒu yī guǐ, shǒu dà yú shēn jǐ shí bèi, yóu shì huàn wàng. rán wén xiān yáo ān gōng yán, yáo jīng chén gōng, cháng xià yè guà chuāng wò. chuāng guǎng yī zhàng, hū yī jù miàn kuī chuāng, kuò yǔ chuāng děng, bù zhī qí shēn zài hé chǔ, jí chè jiàn cì qí zuǒ mù, yìng shǒu ér méi. duì chuāng yī lǎo pú yì jiàn, yún cóng chuāng xià dì zhōng yǒng chū, jué dì zhàng yú, wú suǒ dǔ ér zhǐ. shì guǒ yǒu cǐ zhǒng guǐ yǐ. máng máng mèi mèi, wú wū hū zhì zhī.
扬州罗两峰,目能视鬼,曰:凡有人处皆有鬼。其横亡厉鬼,多年沉滞者,率在幽房空宅中,是不可近,近则为害;其憧憧往来之鬼,午前陽盛,多在墙陰,午后陰盛,则四散游行,可穿壁而过,不由门户。遇人则避路,畏陽气也,是随处有之,不为害。又曰:鬼所聚集,恒在人烟密簇处,僻地旷野,所见殊稀。喜围绕厨灶,似欲近食气。又喜入溷厕,则莫明其故。或取人迹罕到耶?所画有鬼趣图,颇疑其以意造作,中有一鬼,首大于身几十倍,尤似幻妄。然闻先姚安公言,瑶泾陈公,尝夏夜挂窗卧。窗广一丈,忽一巨面窥窗,阔与窗等,不知其身在何处,急掣剑刺其左目,应手而没。对窗一老仆亦见,云从窗下地中涌出,掘地丈余,无所睹而止。是果有此种鬼矣。茫茫昧昧,吾乌乎质之。
nú zi liú sì, rén chén xià qǐ jiǎ guī xǐng, zì yù niú chē zài qí fù. jù jiā sān sì shí lǐ, yè jiāng bàn, niú hū bù xíng, fù chē zhōng jīng hū yuē: yǒu yī guǐ, shǒu dà rú wèng, zài niú qián. liú sì dì shì, zé yī duǎn hēi fù rén, shǒu dài yī pò jī lóng, wǔ qiě hū yuē: lái lái. jù ér huí chē, zé yòu yuè zài niú qián hū lái lái, rú shì sì miàn xuán rào, suì zhì jī míng. hū lì ér xiào yuē: yè liáng wú shì, jiè rǔ fū fù xiāo qiǎn ěr. ǒu xiāng xì, wǒ qù hòu shèn wù lì wǒ, lì zé wǒ fù lái. jī lóng shì qián cūn mǒu jiā wù, fù rǔ hái zhī. yǔ qì, yǐ jī lóng zhì chē shǎng qù. tiān shǔ dǐ jiā, fū fù bìng hūn hūn rú zuì, fù bù jiǔ bìng sǐ, liú sì yì liú luò wú rén zhuàng. guǐ gài chéng qí shuāi qì yě.
奴子刘四,壬辰夏乞假归省,自御牛车载其妇。距家三四十里,夜将半,牛忽不行,妇车中惊呼曰:有一鬼,首大如瓮,在牛前。刘四谛视,则一短黑妇人,首戴一破鸡笼,舞且呼曰:来来。惧而回车,则又跃在牛前呼来来,如是四面旋绕,遂至鸡鸣。忽立而笑曰:夜凉无事,借汝夫妇消遣耳。偶相戏,我去后慎勿詈我,詈则我复来。鸡笼是前村某家物,附汝还之。语讫,以鸡笼掷车上去。天曙抵家,夫妇并昏昏如醉,妇不久病死,刘四亦流落无人状。鬼盖乘其衰气也。
jǐng chéng yǒu liú wǔ zhōu mù, xiàn xiàn zhì yì zài. àn wǔ zhōu shān hòu mǎ yì rén, mù bù yīng zài shì. yí wèi suí liú xuàn mù. xuàn jǐng chéng rén, yī tǒng zhì zài qí mù zài xiàn xiàn dōng bā shí lǐ. jǐng chéng jù chéng bā shí qī lǐ, yuē lüè dàng shì yě. jiù yǒu hú jū zhī, shí huò xì niǎo zuì rén. lǐ yǒu chén shuāng, jiǔ tú yě. wén zhī fèn yuē: yāo shòu gǎn ěr! yì mù suǒ, qiě shù qiě lì. shí yún zhě mǎn yě, jiē jiàn qí fù nù zuò mù cè, shuāng tiào liáng jiào hào, jìng qián ā yuē: ěr hé zuì zhì cǐ, nǎi lì ěr fù? shuāng níng shì, guǒ fù yě. dà bù kòu shǒu, fù jìng qū guī. shuāng suí ér āi qǐ, zhuī jí yú cūn wài, fāng fú dì chén shuō, hū fù ǎo huán rào, huá xiào yuē: chén shuāng hé gù guì bài qí qī? shuāng yǎng shì, yòu guǒ qī yě, è ér chī lì, qī yì jìng qū guī. shuāng wǎng wǎng zhì jiā, zé fù yǔ qī shí wèi cháng chū, fāng zhī jiē hú huàn huà xì zhī yě. cán bù chū hù zhě shù rì, wén zhě wú bù jué dǎo. yú wèi shuāng bù lì hú, hé zhì zāo hú zhī xì, shuāng yǒu zì qǔ zhī dào yān hú bù niǎo rén, hé zhì zāo shuāng zhī lì, hú yì yǒu zì qǔ zhī dào yān. diān dǎo jiū chán, jiē yuán yī niàn zhī wàng qǐ. gù fú yán yī qiè zhòng shēng, shèn wù zào yīn.
景城有刘武周墓,献县志亦载。按武周山后马邑人,墓不应在是。疑为隋刘炫墓。炫景城人,一统志载其墓在献县东八十里。景城距城八十七里,约略当是也。旧有狐居之,时或戏嬲醉人。里有陈双,酒徒也。闻之愤曰:妖兽敢尔!诣墓所,且数且詈。时耘者满野,皆见其父怒坐墓侧,双跳踉叫号,竟前呵曰:尔何醉至此,乃詈尔父?双凝视,果父也。大怖叩首,父径趋归。双随而哀乞,追及于村外,方伏地陈说,忽妇媪环绕,哗笑曰:陈双何故跪拜其妻?双仰视,又果妻也,愕而痴立,妻亦径趋归。双惘惘至家,则父与妻实未尝出,方知皆狐幻化戏之也。惭不出户者数日,闻者无不绝倒。余谓双不詈狐,何至遭狐之戏,双有自取之道焉;狐不嬲人,何至遭双之詈,狐亦有自取之道焉。颠倒纠缠,皆缘一念之妄起。故佛言一切众生,慎勿造因。
fāng guì, wū lǔ mù qí liú rén zǐ yě, yán cháng mù mǎ shān zhōng, yī mǎ hū yì qù, niè zōng wǎng mì, gé lǐng wén sī shēng shén lì. xún shēng zhì yī yōu gǔ, jiàn shù wù, shì rén shì shòu, zhōu shēn lín hè rú gǔ sōng, fā péng péng rú yǔ bǎo, mù jīng tū chū, sè chún bái, rú qiàn èr jī luǎn, gòng àn mǎ shēng niè qí ròu. mù rén duō xié chòng zì fáng, guì gù wán liè, yīn shēng shù fàng chòng, wù xī rù shēn lín qù. mǎ yǐ bàn qū bèi dàn yǐ. hòu bù zài jiàn, qì bù zhī wèi hé wù yě.
方桂,乌鲁木齐流人子也,言尝牧马山中,一马忽逸去,蹑踪往觅,隔岭闻嘶声甚厉。寻声至一幽谷,见数物,似人似兽,周身鳞癋如古松,发蓬蓬如羽葆,目睛突出,色纯白,如嵌二鸡卵,共按马生啮其肉。牧人多携铳自防,桂故顽劣,因升树放铳,物悉入深林去。马已半躯被啖矣。后不再见,迄不知为何物也。
ruì shù zǐ tiě yá, zhái zhōng yī lóu, yǒu hú jū qí shàng. héng jué zhī. hú huò yè yú chú xià zhì zhuàn, zhāi zhōng yàn kè, jiā rén xí jiàn yì bù yà. fán dào zéi huǒ zhú, jiē néng dài zhǔ rén hē hù, xiāng ān yǐ jiǔ. hòu yù zhái yú lǐ xué shì lián yī, lián yī sù bù xìn yāo wàng, zì wǎng qǐ shì, zé lóu shàng sān yíng, jié wú xiān chén. zhōng yāng yī piàn rú xí dà, jiè yǐ mù bǎn, zhěng qí rú jǐ tà, yú wú suǒ dǔ. shí fāng xiū zhù, yīn bìng huǐ qí lóu, shǐ wú kě jù, yì wú tā yì. tiáo fǔ luò chéng, tū rán liè yàn sì qǐ, qǐng kè wú cùn chuán. ér lín wū shān cǎo, wú yī jīng bèi xián. jiē yuē hú suǒ wéi. liú shǎo zōng bó qīng yuán yuē: cǐ zhái zì dàng shì rì fén ěr. rú shù bù dàng fén, hú ān gǎn zòng huǒ. yú wèi yāo mèi néng yī yī shǒu kē lǜ, zé tiān wú léi tíng zhī zhū yǐ. wáng fǎ jìn shā rén, bù gǎn shā zhě duō, shā rén dǐ zuì zhě yì shí yǒu. shì gù wèi kě zhī yě.
芮庶子铁崖,宅中一楼,有狐居其上。恒鐍之。狐或夜于厨下治馔,斋中宴客,家人习 见亦不讶。凡盗贼火烛,皆能代主人呵护,相安已久。后鬻宅于李学士廉衣,廉衣素不信妖妄,自往启视,则楼上三楹,洁无纤尘。中央一片如席大,藉以木板,整齐如几榻,余无所睹。时方修筑,因并毁其楼,使无可据,亦无他异。迢甫落成,突然烈焰四起,顷刻无寸椽。而邻屋苫草,无一茎被癎。皆曰狐所为。刘少宗伯青垣曰:此宅自当是日焚耳。如数不当焚,狐安敢纵火。余谓妖魅能一一守科律,则天无雷霆之诛矣。王法禁杀人,不敢杀者多,杀人抵罪者亦时有。是固未可知也。
wáng shǎo sī kòu lán quán yán, mèng wǔ táng tí xué jiāng nán shí, shǔ hòu yǒu gāo fù, héng yè jiàn guāng guài, yún yǒu yī zhì yī shé jū qí shàng, jiē suì jiǔ, néng wéi mèi. wǔ táng shào nián shèng qì, jí chā běn píng zhī. zhòng yóu yù bù jǔ shǒu, wǔ táng fāng nù dū, hū fēng piāo piàn xí méng qí shǒu, jí chè qù, yòu yī piàn méng zhī, jiē shǔ zhōng liáng péng shàng wù yě. wǔ táng jué qí yì, nǎi chuò yì, jīn shàng kuī rán cún.
王少司寇兰泉言,梦午塘提学江 南时,署后有高阜,恒夜见光怪,云有一雉一蛇居其上,皆岁久,能为魅。午塘少年盛气,集锸畚平之。众犹豫不举手,午塘方怒督,忽风飘片席蒙其首,急撤去,又一片蒙之,皆署中凉蓬上物也。午塘觉其异,乃辍役,今尚岿然存。
lǎo pú wèi zhé wén qí fù yán, shùn zhì chū yǒu mǒu shēng zhě, jù yú jiā bā jiǔ shí lǐ, wàng qí xìng míng. yǔ qī xiān hòu zú. yuè sān sì nián, qí qiè yì zú. shì qí jiā yōng gōng rén, yè xíng bì yǔ, sù dōng yuè cí láng xià, ruò mèng fēi mèng, jiàn mǒu shēng hé xiào lì tíng qián, qī qiè suí yān. yǒu shén yì guān lèi chéng huáng, qìng zhé duì yuè shén yǔ yuē: mǒu shēng wū èr rén, yǒu zuì huó èr mìng, yì yǒu gōng, hé xiāng dǐ. yuè shén fú rán yuē: èr rén wèi sǐ rěn chǐ, shàng kě dài. mǒu shēng huó èr rén, zhèng wèi yù wū èr rén, dàn yí kē zuì, hé yún gōng zuì xiāng dǐ yě? huī zhī chū. mǒu shēng jí qī qiè yì suí chū. jì bù gǎn yǔ, tiān shǔ guī gào jiā rén, jiē bù néng jiě. yǒu jiù pū qì yuē: yì zāi, jìng yǐ cǐ shì bèi lù hū! cǐ shì wéi wú fù zǐ zhī zhī, yuán shòu ēn shēn zhòng, shì bù gǎn yán. jīn yǐ gé liǎng cháo, shǐ gǎn zhuī shù. liǎng zhǔ mǔ jiē shí fēi fù rén yě. qián míng tiān qǐ zhōng, wèi zhōng xián shā yù fēi, qí wèi xià gōng nǚ nèi jiān, jiē mì bǔ sòng dōng chǎng, sǐ shén cǎn. yǒu èr nèi jiān, yī yuē fú lái, yī yuē shuāng guì, wáng mìng táo nì. yuán yǔ zhǔ rén céng xiāng shí, zhǔ rén fāng shāng yú jīng shī, yè tóu yān. zhǔ rén yǐn rù mì shì, wú xué xì sī kuī. zhǔ rén yǔ èr rén yuē: jūn děng shēng yīn xiào mào, zài nán nǚ zhī jiān, yǔ cháng rén shāo yì, yī chū bì jiàn huò ruò gǎi nǚ zhuāng, zé wù sè bù jí. rán liǎng wú fū zhī fù, jì sù rén jiā, xíng jī kě yí, yì bì bài. èr jūn shēn yǐ jìng, běn wú yì fù rén, kěn qū yì wèi wǒ qī qiè, zé wàn wú yī shī yǐ. èr rén jìn tuì wú jì, chén sī liáng jiǔ, bìng qū cóng. suì wèi bàn nǚ shì, qián qí ěr, jiàn kě shòu ěr. bìng shì ruǎn gǔ yào, yīn wèi chán zú, yuè shù yuè, jū rán liǎng hǎo fù yǐ. nǎi chē zài huán jiā, guǐ yán zài jīng suǒ qǔ. èr rén jiǔ zài gōng jìn, bìng bái xī wēn yǎ, wú yī háo nán zǐ zhuàng. yòu qí shì jiǒng chū yì xiǎng wài, jìng wú jué zhě. dàn yà qí bù shì nǚ gōng, wèi shì chǒng jiāo duò ěr. èr rén gǎn zhǔ rén zài shēng ēn, gù shì dìng hòu yì gān xīn xié lǎo. rán shí qiǎo yán yòu xié, fēi āi qí qióng, yí sī mìng zhī jiàn qiǎn yě. xìn hū, rén kě qī, guǐ shén bù kě qī zāi!
老仆魏哲闻其父言,顺治初有某生者,距余家八九十里,忘其姓名。与妻先后卒。越三四年,其妾亦卒。适其家佣工人,夜行避雨,宿东岳祠廊下,若梦非梦,见某生荷校立庭前,妻妾随焉。有神衣冠类城隍,磬折对岳神语曰:某生污二人,有罪;活二命,亦有功,合相抵。岳神怫然曰:二人畏死忍耻,尚可贷。某生活二人,正为欲污二人,但宜科罪,何云功罪相抵也?挥之出。某生及妻妾亦随出。悸不敢语,天曙归告家人,皆不能解。有旧仆泣曰:异哉,竟以此事被录乎!此事惟吾父子知之,缘受恩深重,誓不敢言。今已隔两朝,始敢追述。两主母皆实非妇人也。前明天启中,魏忠贤杀裕妃,其位下宫女内监,皆密捕送东厂,死甚惨。有二内监,一曰福来,一曰双桂,亡命逃匿。缘与主人曾相识,主人方商于京师,夜投焉。主人引入密室,吾穴隙私窥。主人语二人曰:君等声音笑貌,在男女之间,与常人稍异,一出必见获;若改女装,则物色不及。然两无夫之妇,寄宿人家,形迹可疑,亦必败。二君身已净,本无异妇人,肯屈意为我妻妾,则万无一失矣。二人进退无计,沉思良久,并曲从。遂为办女饰,钳其耳,渐可受珥。并市软骨药,陰为缠足,越数月,居然两好妇矣。乃车载还家,诡言在京所娶。二人久在宫禁,并白皙温 雅,无一毫男子状。又其事迥出意想外,竟无觉者。但讶其不事女红,为恃宠 骄惰耳。二人感主人再生恩,故事定后亦甘心偕老。然实巧言诱胁,非哀其穷,宜司命之见谴也。信乎,人可欺,鬼神不可欺哉!
qián lóng jǐ mǎo, yú diǎn shān xī xiāng shì, yǒu liǎng juǎn jiē zhōng shì yǐ. yí dìng sì shí bā míng, tián cǎo bǎng shí, tóng kǎo guān wàn quán lǚ lìng guān, wù shōu qí juǎn yú yī xiāng, jìng mì bù kě dé yí dìng wǔ shí sān míng, tián cǎo bǎng shí, yīn fēng miè zhú zhě sān sì, yì tā juǎn nǎi yǐ. jiē bǎng hòu chāi shì mí fēng, shī juǎn zhě fàn xué fū, miè zhú zhě lǐ téng jiāo yě. pō yí èr shēng yǒu yīn qiǎn. rán gēng chén xiāng shì, èr shēng jiē zhōng shì. fàn réng sì shí bā míng, lǐ yú xīn chǒu chéng jìn shì. nǎi zhī kē míng yǒu mìng, xiān yī nián yì bù dé. bǐ yíng yíng zhě hé wéi yé? jí qiú ér dé zhī, yì bì qí mìng suǒ yīng yǒu, suī bù qiú yì de yě.
乾隆己卯,余典山西乡试,有两卷皆中式矣。一定四十八名,填草榜时,同考官万泉吕令癏,误收其卷于衣箱,竟觅不可得;一定五十三名,填草榜时,陰风灭烛者三四,易他卷乃已。揭榜后拆视弥封,失卷者范学敷,灭烛者李腾蛟也。颇疑二生有陰谴。然庚辰乡试,二生皆中试。范仍四十八名,李于辛丑成进士。乃知科名有命,先一年亦不得。彼营营者何为耶?即求而得之,亦必其命所应有,虽不求亦得也。
xiān yáo ān gōng yán, yōng zhèng gēng shù huì shì, yǔ xióng xiàn tāng xiào lián tóng hào shě. tāng yè bàn hū jiàn pī fà nǚ guǐ, qiān lián shǒu liè qí juǎn, rú jiá dié luàn fēi. tāng sù gāng zhèng, yì bù kǒng bù, zuò ér wèn zhī yuē: qián shēng wú bù zhī, jīn shēng zé shí wú hài rén shì, rǔ hú wèi lái zhě? guǐ è yí què lì yuē: jūn fēi sì shí qī hào yé? yuē: wú sì shí jiǔ hào. gài yǒu èr kōng shě, guǐ chú zhī wèi shù yě. dì shì liáng jiǔ, zuò lǐ xiè zuì ér qù. sī xū jiān, sì shí qī hào xuān hū mǒu jiǎ zhōng è yǐ. cǐ guǐ shū kuì kuì, tāng jūn kě wèi wú wàng zhī zāi. xìng qí xīn wú kuì zuò, gù cāng cù jiān gǎn yǔ jí biàn, jǐn liè yī juàn ěr. fǒu yì dài zāi.
先姚安公言,雍正庚戍会试,与雄县汤孝廉同号舍。汤夜半忽见披发女鬼,搴帘手裂其卷,如蛱蝶乱飞。汤素刚正,亦不恐怖,坐而问之曰:前生吾不知,今生则实无害人事,汝胡 为来者?鬼愕眙却立曰:君非四十七号耶?曰:吾四十九号。盖有二空舍,鬼除之未数也。谛视良久,作礼谢罪而去。斯须间,四十七号喧呼某甲中恶矣。此鬼殊愦愦,汤君可谓无妄之灾。幸其心无愧怍,故仓卒间敢与诘辨,仅裂一卷耳。否亦殆哉。
gù yuán wài dé mào, zì yán wèi dōng yuè míng guān, yú fú shēn xìn yě. rán qí yán zé yǒu lǐ, nǎng zài qiú wén dá gōng jiā, cháng wèi yú yuē: míng sī zhòng zhēn fù, ér yì yǒu chà děng. huò yǐ ér nǚ zhī ài, huò yǐ tián zhái zhī fēng, yǒu suǒ xì liàn ér fú qù zhě, xià yě bù miǎn qíng yù zhī méng, ér néng yǐ lǐ yì zì kè zhě, cì yě xīn rú kū jǐng, bō lán bù shēng, fù guì yì bù dǔ, jī hán yì bù zhī, lì hài yì bù jì zhě, sī wèi shàng yǐ. rú shì zhě qiān bǎi bù dé yī, dé yī zé guǐ shén wèi qǐ jìng. yī rì xuān chuán jié fù zhì, míng wáng gǎi róng, míng guān jiē zhèn yī zhù yà, jiàn yī lǎo fù lěi rán lái, qí xíng bù bù jiàn gāo, rú niè jiē jí. bǐ dào, zé jìng cóng diàn jí shàng guò, mò zhī suǒ shì, míng wáng wǔ rán yuē: cǐ yǐ shēng tiān, bù zài wú guǐ lù zhōng yǐ. yòu yuē: xián chén yì sān děng, wèi fǎ dù zhě wéi xià, ài míng jié zhě wèi cì, nǎi xīn wáng shì, dàn zhī guó jì mín shēng, bù zhī huò fú huǐ yù zhě wèi shàng. yòu yuē: míng sī è zào jìng, wèi zhǒng zhǒng è yè, cóng cǐ ér shēng, gù duō kùn zhì zhī, shǐ de bù cháng shī. rén xīn yù qiǎo, zé guǐ shén zhī jī yì yù qiǎo. rán bù shèn zhòng yǐn yì, wèi tiān dì shēng cái, yuán qī yú shì shì yǒu bǔ, rén rén wéi cháo xǔ, zé zhì jīn hóng shuǐ héng liú, bìng guà piáo yǐn dú zhī dì, yì bù kě dé yǐ. yòu yuē: yīn lǜ rú chūn qiū zé bèi xián zhě, ér yǔ rén wéi shàn. jūn zǐ piān zhí hài shì, yì lù yǐ wéi guò xiǎo rén yǒu yī shì lì rén, yì bì yǔ yǐ xiǎo shàn bào. shì rén wèi míng cǐ yì, gù duō yí yīn guǒ huò shuǎng ěr.
顾员外德懋,自言为东岳冥官,余弗深信也。然其言则有理,曩在裘文达公家,尝谓余曰:冥司重贞妇,而亦有差等。或以儿女之爱,或以田宅之丰,有所系恋而弗去者,下也;不免情欲之萌,而能以礼义自克者,次也;心如枯井,波澜不生,富贵亦不睹,饥寒亦不知,利害亦不计者,斯为上矣。如是者千百不得一,得一则鬼神为起敬。一日喧传节妇至,冥王改容,冥官皆振衣伫迓,见一老妇儡然来,其行步步渐高,如蹑阶级。比到,则竟从殿脊上过,莫知所适,冥王怃然曰:此已生天,不在吾鬼录中矣。又曰:贤臣亦三等,畏法度者为下,爱名节者为次,乃心王室,但知国计民生,不知祸福毁誉者为上。又曰:冥司恶躁竞,谓种种恶业,从此而生,故多困踬之,使得不偿失。人心愈巧,则鬼神之机亦愈巧。然不甚重隐逸,谓天地生才,原期于世事有补,人人为巢许,则至今洪水横流,并挂瓢饮犊之地,亦不可得矣。又曰:陰律如春秋责备贤者,而与人为善。君子偏执害事,亦录以为过;小人有一事利人,亦必予以小善报。世人未明此义,故多疑因果或爽耳。
nèi gé xué shì yǒng gōng huì níng, yīng jí, pō wěi dùn. yán yī zhěn shì, wèi jù yù, gǎi yán yī yī, suǒ qián yī suǒ yòng yào tiē, fú dé. gōng yǐ wéi xiǎo bì wù zhì tā chǔ, zé shǐ sōu suǒ, yún bù dé qiě chī rǔ. fāng yǐ zhěn qì xī, huǎng hū yǒu rén guì dēng xià yuē: gōng wù chī bì, cǐ yào tiē xiǎo rén suǒ cáng. xiǎo rén jí gōng wèi niè sī shí píng fǎn dé shēng zhī qiú yě. wèn cáng yè tiē hé yì, yuē: yī jiā tóng lèi jiē xiāng jì, wù gǎi qián yī zhī fāng, yǐ jiàn suǒ zhǎng. gōng suǒ fú yào bù wù, tè chū shì yī jì, lì shàng wèi zhì ěr. shǐ hòu yī jiàn fāng, bì xiāng fǎn yǐ lì yì, zé gōng dài yǐ. suǒ yǐ xiǎo rén yīn qiè zhī. gōng fāng hūn mèn, yì wèi sī jí qí wèi guǐ. shāo qǐng shǐ wù, sǒng rán hàn xià, nǎi chēng qián fāng yǐ shī, bù fù jì yì, qǐng hòu yī bié shū fāng. shì suǒ yòng yào, zé réng qián yī fāng yě. yīn lián jìn shù jì, bìng huò rán rú shī. gōng zhèn wū lǔ mù qí rì, qīn wèi yú yán zhī, yuē: cǐ guǐ kě wèi ān xī shì qíng yǐ.
内阁学士永公讳宁,婴疾,颇委顿。延医诊视,未遽愈,改延一医,索前医所用药帖,弗得。公以为小婢误置他处,责使搜索,云不得且笞汝。方倚枕憩息,恍惚有人跪灯下曰:公勿笞婢,此药帖小人所藏。小人即公为臬司时平反得生之囚也。问藏叶帖何意,曰:医家同类皆相忌,务改前医之方,以见所长。公所服药不误,特初试一剂,力尚未至耳。使后医见方,必相反以立异,则公殆矣。所以小人陰窃之。公方昏闷,亦未思及其为鬼。稍顷始悟,悚然汗下,乃称前方已失,不复记忆,请后医别疏方。视所用药,则仍前医方也。因连进数剂,病霍然如失。公镇乌鲁木齐日,亲为余言之,曰:此鬼可谓谙悉世情矣。
zú shū guì ān yán, sù níng yǒu shú shī, jiǎng chéng zhū zhī xué. yī rì yǒu yóu sēng qǐ shí yú shú wài, mù yú láng láng, zì chén dǎi wǔ bù kěn xī. shú shī yàn zhī, zì chū chì shǐ qù, qiě yuē: ěr běn yì duān, yú mín huò shòu ěr huò ěr, cǐ dì jiē shèng xián zhī tú, ěr hé bì zuò wàng xiǎng! sēng zuò lǐ yuē: fú zhī liú ér mù yī shí, yóu rú zhī liú ér qiú fù guì yě. tóng yī shī qí běn lái, xiān shēng hé bì dìng xiāng kǔ? shú shī nù, zì jī yǐ xià chǔ. sēng zhèn yī qǐ yuē: tài è zuò jù. yí bù náng yú dì ér qù. yì bì fù lái, mù jìng bù zhì. mén zhī, suǒ zhù jiē sàn qián, zhū dì zǐ yù tàn qǔ. shú shī yuē: qí qí jiǔ ér bù lái zài wèi jì. rán xū shù míng, shù bù zhēng. fǔ qǐ náng, zé qún fēng bèn yǒng, shì shī dì miàn mù jǐn zhǒng, hào hū pū jiù. lín lǐ xián jīng wèn, sēng hū pái tà rù yuē: shèng xián nǎi móu nì rén cái yé? tí náng jìng xíng. lín chū, hé zhǎng xiàng shú shī yuē: yì duān ǒu chù wǔ shèng xián, xìng jiàn shù. guān zhě càn rán. huò yuē huàn shù yě, huò yuē shú shī hǎo pì fú, jiàn sēng zhé dǐ. sēng gù zhì fēng yú náng yǐ xì zhī. guì ān yuē: cǐ shì yú mù jī. rú xiān zhì duō fēng yú náng, bì yǒu rú dòng zhī zhuàng, jiàn yú náng wài. ěr shí shū wèi dǔ yě. yún huàn shù zhě wèi chà jìn.
族叔癐庵言,肃宁有塾师,讲程朱之学。一日有游僧乞食于塾外,木鱼琅琅,自辰逮午不肯息。塾师厌之,自出叱使去,且曰:尔本异端,愚民或受尔惑耳,此地皆圣贤之徒,尔何必作妄想!僧作礼曰:佛之流而募衣食,犹儒之流而求富贵也。同一失其本来,先生何必定相苦?塾师怒,自击以夏楚。僧振衣起曰:太恶作剧。遗布囊于地而去。意必复来,暮竟不至。扪之,所贮皆散钱,诸弟子欲探取。塾师曰:俟其久而不来再为计。然须数明,庶不争。甫启囊,则群蜂坌涌,螫师弟面目尽肿,号呼扑救。邻里咸惊问,僧忽排闼入曰:圣贤乃谋匿人财耶?提囊径行。临出,合掌向塾师曰:异端偶触忤圣贤,幸见恕。观者粲然。或曰幻术也,或曰塾师好辟佛,见僧辄诋。僧故置蜂于囊以戏之。癐庵曰:此事余目击。如先置多蜂于囊,必有蠕动之状,见于囊外。尔时殊未睹也。云幻术者为差近。