tóng nián hú shì yù mù tíng, rén pǐn gū gāo, xué wèn wén zhāng, yì jù yǒu gēn dǐ, rán xìng qíng shū kuò, jué bù jiě jiā rén shēng chǎn shì. gǔ suǒ wèi bù zhī mǎ jǐ zú zhě, dài yǒu shì zhī. nú bèi wán nòng rú yīng hái. cháng liú yú jí cáo mù táng, zhū zhú jūn, qián xīn méi fàn, ròu sān pán, shū sān pán, jiǔ shù xíng ěr. wén suǒ fèi zhì sān sì jīn, tā kě zhī yě. tóng nián ǒu tán jí, xiāng duì tài xī, zhú jūn fèn yóu shén, nǎi jǐn fā qí jiān, pò zhú zhī. rán jié xí yǐ shēn, mì xiāng shòu shòu, bù shù yuè, réng gù zhé, qí dǎng lèi bù zài shì dài fū jiā, wèi zhú jūn téng bàng, fǎn dé xǐ shì míng. yú shì rén jiē zuò shì. wéi yǐ xiǎo rén yǒu dǎng , jūn zǐ wú dǎng , gū zì jiě cháo yún ěr. hòu mù tíng zhōng yǐ pín kùn yù yù sǐ, sǐ hòu yī rì, yǒu jiù pū lái kū jǐn āi, chū sān shí jīn zhì jǐ shàng, guì ér zhù yuē: zhǔ rén bù yíng qī zǐ, wéi yī shēn jì jū huì guǎn, yuè fèng běn zú yǐ wēn bǎo, tú yǐ wǒ bèi bō xuē, zhì xīn mǐ bù gěi, bǐ shí yǐ jīng shī zhǎng suí lián héng chéng jú, yǒu zhōng yú zhǔ rén zhě, gòng pái jǐ zhī, shǐ wú shí sù dì, gù bù gǎn lì yì tóng, bù yú zhǔ rén jìng yǐ shì sǐ, zhōng xīn kuì huǐ, yè bù néng mián, jīn jǐn xiàn suǒ jī zhù guān liǎn, jì shǎo shú dì yù zuì yě. zhù qì zì qù, mǎn táng bīn kè zhī pū, jiē xiāng gù shī sè. chén yù zhāi yīn jǔ yī shì, yuē: yǒu qīng báo zi jiàn shǎo fù dú kū xīn fén xià, zǒu wǎng tiāo zhī, shǎo fù zhèng sè yuē: shí bù xiāng qī, wǒ hú nǚ yě, mù zhōng rén dān wǒ zhī sè, zhì bìng zhài ér wáng, wú gǎn qí duō qíng, ér kuì qí yóu wǒ ér yǔn mìng, yǐ zì shì yú shén, cǐ shēng jué bù zài ǒu. ěr wú wàng niàn, tú qǔ huò yě. cǐ pū qí lèi cǐ hú yú? rán yú wèi zhōng xián yú diào tóu jìng qù zhě.
同年胡 侍御牧亭，人品孤高，學問文章，亦具有根柢，然性情疏闊，絕不解家人生產事。古所謂不知馬幾足者，殆有似之。奴輩玩弄如嬰孩。嘗留余及曹慕堂，朱竹君，錢辛楣飯，肉三盤，蔬三盤，酒數行耳。聞所費至三四金，他可知也。同年偶談及，相對太息，竹君憤尤甚，乃盡發其奸，迫逐之。然結習 已深，密相授受，不數月，仍故轍，其黨 類布在士大夫家，為竹君騰謗，反得喜事名。於是人皆坐視。惟以小人有黨 ，君子無黨 ，姑自解嘲云爾。後牧亭終以貧困鬱郁死，死後一日，有舊仆來哭盡哀，出三十金置几上，跪而祝曰：主人不迎妻子，惟一身寄居會館，月俸本足以溫 飽，徒以我輩剝削，致薪米不給，彼時以京師長隨連衡成局，有忠於主人者，共排擠之，使無食宿地，故不敢立異同，不虞主人竟以是死，中心愧悔，夜不能眠，今盡獻所積助棺斂，冀少贖地獄罪也。祝訖自去，滿堂賓客之仆，皆相顧失色。陳裕齋因舉一事，曰：有輕薄子見少婦 獨哭新墳下，走往挑之，少婦 正色曰：實不相欺，我狐女也，墓中人耽我之色，至病瘵而亡，吾感其多情，而愧其 由我而殞命，已自誓於神，此生決不再偶。爾無妄念，徒取禍也。此仆其類此狐歟？然余謂終賢於掉頭竟去者。

tián hóu sōng yán yán, yòu shí jū yì zhōu zhī shén shí zhuāng, tǔ rén yún běn míng shén zǐ zhuāng, yǐ cháng chū yī shén tóng gù yě, hòu yǒu sān jù shí yǔn yú zhuāng běi, rú chūn qiū sòng guó zhī shì, gù gǎi jīn míng. zài yì zhōu xī nán èr shí yú lǐ, ǒu yǔ tóng bèi xī xì mǎ jiù zhōng, jiàn zhǔ dòu zhī guō tū qǐ tiě pào shí shù, bìng xíng xiá ér zhǎng, tóng bèi yǐ shí pò qí yī, zhōng yǒu chóng zhǎng bàn cùn yú, xíng rú liǔ dù, sè wēi hóng, wéi sì duǎn zú yǔ qí shǒu jiē zuò hēi sè, ér yóu rán yǒu guāng, qǔ chū yóu rú rú néng dòng, yīn yī yī pò shì, yī pào yī chóng, zhuàng jiē rú yī. yòu yán tóu děng shì wèi cháng jūn qīng cǐ yòu bié yī cháng jūn, yǔ cháng dà zōng bó tóng míng, qián lóng guǐ yǒu shù shǒu xī yù, zhuō zhàng nán shān zhī xià, sài wài shān mài zì xī nán qū dōng běi, xī yù sān shí liù guó, jiā zhī yǐ jū, zài shān nán zhě hū yuē běi shān, zài shān běi zhě hū yuē nán shān, qí shí yī shān yě. shān bàn yǒu fēi pù èr zhàng yú, qí quán shén gān, huì dōng yuè bīng jié, qǔ shuǐ yú hé, qí shuǐ tuān hàn ér xìng lěng, shí zhī bìng, rén bù dé yǐ, réng záo pù quán zhī bīng shuǐ, qiào fǔ tōng, jí yǒu wú shù bīng wán suí ér yǒng chū, xíng jiē rú gǎn lǎn, pò zhī zhōng yǒu bái chóng rú cán, qí kǒu yǔ zú zé shēn hóng, dài suǒ wèi bīng cán zhě yú? yǔ tiě zhōng zhī chóng, duàn ér bù sǐ, jūn kě wèi yì wén yǐ. rán tiān dì zhī qì, yī dòng yī jìng, hù wèi qí gēn, jí yáng zhī nèi bì fú yīn, jí yīn zhī nèi bì fú yáng, bā guà zhī duì dài. kǎn yǐ èr yīn bāo yī yáng, lí yǐ èr yáng bāo yī yīn, liù shí sì guà zhī liú xíng, yáng jí yú gān, jí yī yīn shēng, xià ér wèi gòu, yīn jí yú kūn, jí yī yáng shēng, xià ér wèi fù, qí jìng yě fú sī liǎn, liǎn sī yù yān qí dòng yě yù sī zhēng, zhēng sī huà yān. zhì yú huà zé shēng, shēng bù yǐ yǐ. tè chōng hé zhī qì, qí shēng yǒu cháng, piān shèng zhī qì, qí shēng bù cè chōng hé zhī qì, wú dì bù shēng, piān shèng zhī qì, huò shēng huò bù shēng ěr. gù fèi dǐng yán duī, hán quán lá jié, qí zhōng jiē kě yǐ shēng chóng yě. cuī bào gǔ jīn zhù zài huǒ shǔ shēng yán zhōu huǒ zhōng, jī qí máo wèi bù, rù huǒ bù rán, jīn yáng bó duō yǒu zhī. xiān xiōng qíng hú xù shù chǐ, yú cháng shì zhī. yòu shén yì jīng zài bīng shǔ shēng běi hǎi bīng zhōng, xué bīng ér jū, niè shuǐ ér shí, suì jiǔ dà rú xiàng, bīng pò jí sǐ, ōu luó bā rén céng jiàn zhī. xiè méi zhuāng qián bèi shù wū lǐ yǎ sū tái shí, yì céng jiàn zhī, shì shòu qiě shēng yú huǒ yǔ bīng yǐ. qí shì shì yì, shí zé cháng lǐ yě.
田侯松岩言，幼時居易州之神石莊，土人云本名神子莊，以嘗出一神童故也，後有三巨石隕於莊北，如春秋宋國之事，故改今名。在易州西南二十餘里，偶與僮輩嬉戲馬廄中，見煮豆之鍋凸起鐵泡十數，並形狹而長，僮輩以石破其一，中有蟲長半寸余，形如柳蠹，色微紅，惟四短足與其首皆作黑色，而油然有光，取出猶蠕蠕能動，因一一破視，一泡一蟲，狀皆如一。又言頭等侍衛常君青--此又別一常君，與常大宗伯同名，乾隆癸酉戍守西域，卓帳南山之下，塞外山脈自西南趨東北，西域三十六國，夾之以居，在山南者呼曰北山，在山北者呼曰南山，其實一山也。山半有飛瀑二丈余，其泉甚甘，會冬月冰結，取水於河，其水湍悍而性冷，食之病，人不得已，仍鑿瀑泉之冰水，竅甫通，即有無數冰丸隨而湧出，形皆如橄欖，破之中有白蟲如蠶，其口與足則深紅，殆所謂冰蠶者歟？與鐵中之蟲，煅而不死，均可謂異聞矣。然天地之氣，一動一靜，互為其根，極陽之內必伏陰，極陰之內必伏陽，八卦之對待。坎以二陰包一陽，離以二陽包一陰，六十四卦之流行，陽極於乾，即一陰生，下而為垢，陰極於坤，即一陽生，下而為復，其靜也伏斯斂，斂斯郁焉；其動也郁斯蒸，蒸斯化焉。至於化則生，生不已矣。特沖和之氣，其生有常，偏勝之氣，其生不測；沖和之氣，無地不生，偏勝之氣，或生或不生耳。故沸鼎炎磓，寒泉磖結，其中皆可以生蟲也。崔豹古今注載火鼠生炎洲火中，績其毛為布，入火不燃，今洋舶多有之。先兄晴湖蓄數尺，余嘗試之。又神異經載冰鼠生北海冰中，穴冰而居，齧水而食，歲久大如象，冰破即死，歐羅巴人曾見之。謝梅莊前輩戍烏里雅蘇台時，亦曾見之，是獸且生於火與冰矣。其事似異，實則常理也。

shù jiē qián dìng, gù guǐ shén kě yǐ qián zhī, rán yǒu qí shì shàng wèi fā méng, qí rén shàng wèi jǔ niàn, yòu fēi jí xiōng huò fú zhī suǒ guān, yīn guǒ bào yīng zhī suǒ xì, yóu xì suǒ xiè, zhì bù zú dào, duàn fēi míng jí suǒ néng yù zhù zhě, ér yì wǎng wǎng néng qián zhī. qián lóng gēng yín, yǒu hàn lín ǒu yù jī xiān, yīn wèn huàn tú, jī pàn yī shī, yuē: chūn fēng yī xiào shǒu fú qióng, táo lǐ huā kāi pō yǎn nóng, hǎo shì xún xiāng shuāng jiá dié, fěn qiáng cái guò qiǎo xiāng féng. máng bù xǐng wèi hé yǔ, é yù shì hàn lín, yǐ biān xiū gǎi zhī xiàn, zhòng wèi cì jù, yǐn yòng hé yáng yī xiàn huā shì, kě yún yǒu yàn. rán qí yú jiū bù néng míng, bǐ tóng nián wǎng wèi, sī hūn zhě fú zhàng bié bì chū, gài cháo guān pū lì, shì wài lì rú tiān shàng rén, sī hūn zhě dé zhǔ rén wài zhuǎn xìn, fāng lì zhuān shàng, xǐ ér yuè yuē: wú jīn rì dēng xiān yǐ. bù yú shī zú, suì sǔn qí jìng, gù zhàng ér xíng yě. shù rì hòu wēi wén yī rì qiǎn èr pū, ér zuì zhuàng bù míng, xuán yǒu xiè qí shì zhě yuē: èr pū jiē móu wèi sī hūn, ér wú rú xiān yǐ yǒu bǒ zhě, nǎi gè yīn shì qí fù, qí zhǔ rén yàn xī, yòu ér gǔ zhī. zhì xī, yī fù sī jù bǐng ěr, yī fù sī jiān chá, jiē àn zhōng mō suǒ zhì shū zhāi láng xià, cù rán xiāng chù, suǒ jī jù qīng, kuì bù zì róng, zhuǎn nù ér xiāng gòu, zhǔ rén bù yù shēn jiū, gù shàn qiǎn qù. yú shì shī shǒu jù sān sì jù bìng yàn, cǐ jī kě wèi líng guǐ yǐ. rán hé yǐ néng qián zhī cǐ děng shì, zhōng wú lǐ kě tuī yě. mǎ fū rén gù yī zhēn xiàn rén, céng zài shì jiā, yún èr pū móu duó sī hūn zé yǒu zhī, chū wú zì xiàn qí fù yì, nǎi sī móu yú yī xiá pū, xiá pū wèi huà cǐ cè, jūn yǔ yuē shì rì yǒu xiá, kě chéng xì yǐ jìn, ér bù shǐ xiāng zhī, gù zhì liǎng bài, èr pū zhú hòu, xiá pū yòu dǎng fù yú bǒ zhě, yāo yóu jì guǎn, bǒ zhě zhī qí yǒu fú jī, yáng shǐ xiān wǎng dài, ér yīn gào zhǔ rén wǎng bǔ, gù xiá pū yì bài. jiē hū! yī zhōu xiàn guān sī hūn ěr, ér cǐ sì rén zhě, hù xiāng qīng yà, zhì zhǎn zhuǎn duō fāng ér bù yǐ, huáng què táng láng zhī yù, zī qí míng yàn yǐ. fù jì zhī yǐ zhe shì qíng zhī xiǎn.
數皆前定，故鬼神可以前知，然有其事尚未發萌，其人尚未舉念，又非吉凶禍福之所關，因果報應之所系，遊戲瑣屑，至不足道，斷非冥籍所能預注者，而亦往往能前知。乾隆庚寅，有翰林偶遇乩仙，因問宦途，乩判一詩，曰：春風一笑手扶筇，桃李花開潑眼濃，好是尋香雙蛺蝶，粉牆才過巧相逢。茫不省為何語，俄御試翰林，以編修改知縣，眾謂次句，隱用河陽一縣花事，可雲有驗。然其餘究不能明，比同年往慰，司閽者扶杖蹩躄出，蓋朝官仆隸，視外吏如天上人，司閽者得主人外轉信，方立磗上，喜而躍曰：吾今日登仙矣。不虞失足，遂損其脛，故杖而行也。數日後微聞一日遣二仆，而罪狀不明，旋有泄其事者曰：二仆皆謀為司閽，而無如先已有跛者，乃各因飾其婦，俟主人燕息，誘而蠱之。至夕，一婦私具餅餌，一婦私煎茶，皆暗中摸索至書齋廊下，猝然相觸，所齎俱傾，愧不自容，轉怒而相詬，主人不欲深究，故善遣去。於是詩首句三四句並驗，此乩可謂靈鬼矣。然何以能前知此等事，終無理可推也。馬夫人雇一針線人，曾在是家，雲二仆謀奪司閽則有之，初無自獻其婦意，乃私謀於一黠仆，黠仆為畫此策，均與約是日有暇，可乘隙以進，而不使相知，故致兩敗，二仆逐後，黠仆又黨 附於跛者，邀游妓館，跛者知其有伏機，陽使先往待，而陰告主人往捕，故黠仆亦敗。嗟乎！一州縣官司閽耳，而此四人者，互相傾軋，至輾轉多方而不已，黃雀螳螂之喻，茲其明驗矣。附記之以著世情之險。

yú guān bīng bù shàng shū shí, wǎng liáng xiāng sòng zhēng hú běi bīng, xiǎo qì zhǎng xīn diàn, lǚ shè jiàn bì shàng yǒu guī yàn shī èr shǒu, qí yī yuē: liào qiào xī fēng yàn zì xié, shēn qiū yòu sòng rǔ hái jiā, kě lián fēi dào wú duō rì, èr yuè réng lái kàn xìng huā. qí èr yuē: shuǐ kuò yún shēn bàn lǚ xī, xiāo tiáo zhǐ yǔ yàn tóng guī, wéi xián lái suì wū yī xiàng, què xiàng diāo liáng gè zì fēi. mò tí qíng hú èr zì, shì xiān xiōng zì yě. rán yǔ yì bǐ jī, jiē bù shì xiān xiōng, dāng bié yī rén. huò yuē: yǒu zhèng jūn míng hóng zhuàn, yì zì qíng hú.
余官兵部尚書時，往良鄉送征湖北兵，小憩長新店，旅舍見壁上有歸雁詩二首，其一曰：料峭西風雁字斜，深秋又送汝還家，可憐飛到無多日，二月仍來看杏花。其二曰：水闊雲深伴侶稀，蕭條只與燕同歸，惟嫌來歲烏衣巷，卻向雕梁各自飛。末題晴湖二字，是先兄字也。然語意筆跡，皆不似先兄，當別一人。或曰：有鄭君名鴻撰，亦字晴湖。

ǒu jiàn tián hóu sōng yán chí huà shàn, bǐ mò xiù rùn, dà shì héng shān, yún qí qīn chuàn dé jūn zhī lù suǒ zuò yě. shàng yǒu yī shī, yuē: yě shuǐ píng shā luò rì yáo, bàn shān hóng shù yǐng xiāo tiáo, jiǔ lóu rén yǐ gū zūn zuò, kàn wǒ qí lǘ guò bǎn qiáo. fēng wèi yōu rán, yǒu chén wài zhī zhì. fù yǒu dé jūn tí yǔ, yún shì zhuō wù ān zuò huà, jí huà cǐ shī yì, gù bìng lù cǐ shī. dài yì ài qí yǔ yě. tián hóu yún wù ān míng zhuō lǐ tú, rán bù néng xiáng qí shǐ mò, dà dǐ shěn yú xià liáo zhě, yáo qíng gāo yùn, ér míng shì yì rú, lù ér cún zhī, yì guō shù xiān zhī yuǎn shān shù jiǎo ěr.
偶見田侯松岩持畫扇，筆墨秀潤，大似衡山，雲其親串德君芝麓所作也。上有一詩，曰：野水平沙落日遙，半山紅樹影蕭條，酒樓人倚孤樽坐，看我騎驢過板橋。風味悠然，有塵外之致。復有德君題語，雲是卓悟庵作畫，即畫此詩意，故並錄此詩。殆亦愛其語也。田侯雲悟庵名卓禮圖，然不能詳其始末，大抵沈於下僚者，遙情高韻，而名氏翳如，錄而存之，亦郭恕先之遠山數角耳。

gǔ rén cí yǔ, zǔ dòu yī fāng, shǐ hòu rén yì xiǎng fēng guī, shēng qí xiào fǎ, shì jí wéi fēng lì sú zhī jiào yě. qí jiān jīng líng cháng zài, xī qìng rú wén zhě suǒ zài duō yǒu, yī tuō jiǎ jiè, píng yǐ liè qǔ xuè shí zhě jiān yì yǒu zhī. xiāng chuán yǒu shì rén sù chén liú yī cūn zhōng, yīn rù shǔ sàn bù yě wài, huáng hūn hòu míng sè cāng máng, hū yù yī rén xiāng yī jù zuò, lǎo shù zhī xià kòu qí xiāng lǐ míng xìng, qí rén yún: jūn wù xiāng jīng, pū jí cài zhōng láng yě, cí mù suī cún, xiǎng sì duō quē, yòu shēng dāo shì liú mò, bù yù qiú shí yú sú bèi, yǐ jūn qì lèi, gù gǎn bù xià chén, míng rì cì yī yě jì kě hū? shì rén gù yǎ liàng, yì bù kǒng bù, yīn xún yǐ hàn mò shì, yī wéi chóu dá, duō luó guàn zhōng sān guó yǎn yì zhōng yǔ, yǐ qiè yí zhī. jí xún qí shēng píng shǐ mò, zé suǒ shù shì jī yǔ gāo zé chéng pí pá jì xiān xī qū zhé, yī yī jiē tóng. yīn xiào yǔ zhī yuē: zī fǔ guì fá, shí wú yǐ xiǎng jūn, jūn yí bié qiú yǒu lì zhě. wéi yī yǔ zhǔ jūn, zì jīn yǐ wǎng, shì yí qiú hòu hàn shū, sān guó zhì, zhōng láng wén jí shāo shāo yī guān, yú qiú shí zhī dào gèng jìn ěr. qí rén miàn nǎn chè ěr, yuè qǐ xiàn guǐ xíng qù, shì yǐng shè liǎn cái zhī shù, guǐ yì néng zhī yǐ.
古人祠宇，俎豆一方，使後人挹想風規，生其效法，是即維風勵俗之教也。其間精靈常在，肸磘如聞者所在多有，依託假借，憑以獵取血食者間亦有之。相傳有士人宿陳留一村中，因溽暑散步野外，黃昏後冥色蒼茫，忽遇一人相揖俱坐，老樹之下叩其鄉里名姓，其人云：君勿相驚，仆即蔡中郎也，祠墓雖存，享祀多缺，又生叨士流歿，不欲求食於俗輩，以君氣類，故敢布下忱，明日賜一野祭可乎？士人故雅量，亦不恐怖，因詢以漢末事，依違酬答，多羅貫中三國演義中語，已竊疑之。及詢其生平始末，則所述事跡與高則誠琵琶記纖悉曲折，一一皆同。因笑語之曰：資斧匱乏，實無以享君，君宜別求有力者。惟一語囑君，自今以往，似宜求後漢書，三國志，中郎文集稍稍一觀，於求食之道更近耳。其人面赧徹耳，躍起現鬼形去，是影射斂財之術，鬼亦能之矣。

liáng huō táng yán, yǒu kè yóu yuè dōng zhě, fù sǐ jì jiù yú shān sì, yè mèng fù yuē: sì yǒu lì guǐ, jiā lán shén fú néng zhì yě, fán jì jiù sēng liáo zhě, nán lǜ wèi suǒ yì, nǚ lǜ wèi suǒ wū, wú lì jù, fú néng miǎn yě, jūn hé sòng yú shén? xǐng ér yì zhī liǎo liǎo, nǎi zhù xiāng zhù yuē: wǒ mèng rú shì, qí chūn shuì mí lí yé? yì xiǎng suǒ zào yé? yì rǔ zhēn yǒu líng yé? guǒ yǒu líng, dāng sān xī lái gào wǒ, yǐ ér zài xī, mèng jiē rán, nǎi dié sù yú chéng huáng. shù rì wú xī qìng, yī xī mèng fù lái yuē: sòng ruò dé zhí, zé jiā lán wèi shī jiū jǔ, shān shén shè gōng wèi shī yuē shù, yú yīn lǜ jiē huò qiǎn, gù chéng huáng chóu chú wèi néng lǐ, jūn hé zài jù dié, chēng jiāng yì jiāng xī, sù yú zhèng yǐ zhēn rén, zé chéng huáng bì yǒu chù zhì yǐ. rú suǒ yán jù dié tóu zhī, shù rì yòu mèng fù lái, yuē: zuó chéng huáng zhào wǒ, yù yuē: cǐ guǐ yuán jū cǐ shì zhōng, shì rǔ qīn bǐ, fēi bǐ shè rǔ yě. nán nǚ gòng jū yī shì, qí pū lì wǎng lái, xíng jī xián yí, huò suǒ bù miǎn, rǔ sù yì bù wèi wú yīn, jīn wèi rǔ zhòng chī qí pū lì, yǐ zú xiè rǔ, hé bì jiān zhí jiān wū, zì bó bù zhēn zhī míng hū? cóng lái yǒu shì, bù rú huà wú shì, dà shì bù rú huà xiǎo shì, rǔ sù lìng rǔ fū yí jiù qù, zé cǐ àn jié yǐ. zài sì sī zhī, fán shì kě yǐ zé yǐ, hé bì dìng yǔ shén dào zhēng, fǎn jī yì wài zhī huàn, jūn jí yí wǒ qù kě yě. wèn chéng huáng jì bù kěn lǐ, hé yù sù tiān shī, jí zuò shì diào tíng? yuē: tiān shī suī bù zhì yōu míng, rán yù yǒu kòng sù, kě yǐ zòu zhāng yú shàng dì, zhū shén fú néng zǔ yě. chéng huáng yì kǒng jī yì wài huàn, gù wěi qū xiāo mǐ, shǐ liǎng zào jūn kě yǐ yǐ ěr. yǔ qì, zhèng zhòng ér qù, qí fū yí jiù yú tā suǒ, suì bù fù mèng. cǐ guǐ gǒu néng zì jiù, jí wú duō qiú, yì kě yún jiě shì yǐ. rán chéng huáng jì wèi míng shén, suǒ sī hé shì, wú nǎi cōng míng ér bù zhèng zhí hū? qiě yǎng yōng bù zhì, zhōng yǒu niàng wèi dà yù shí, bìng suǒ wèi cōng míng zhě, wú nǎi yì tōng bì gè bàn hū?
梁豁堂言，有客游粵東者，婦死寄柩於山寺，夜夢婦曰：寺有厲鬼，伽藍神弗能制也，凡寄柩僧寮者，男率為所役，女率為所污，吾力拒，弗能免也，君盍訟於神？醒而憶之了了，乃炷香祝曰：我夢如是，其春睡迷離 耶？意想所造耶？抑汝真有靈耶？果有靈，當三夕來告我，已而再夕，夢皆然，乃牒訴於城隍。數日無肸磘，一夕夢婦來曰：訟若得直，則伽藍為失糾舉，山神社公為失約束，於陰律皆獲譴，故城隍躊躇未能理，君盍再具牒，稱將詣江 西，訴於正乙真人，則城隍必有處置矣。如所言具牒投之，數日又夢婦來，曰：昨城隍召我，諭曰：此鬼原居此室中，是汝侵彼，非彼攝汝也。男女共居一室，其仆隸往來，形跡嫌疑，或所不免，汝訴亦不為無因，今為汝重笞其仆隸，已足謝汝，何必堅執姦污，自博不貞之名乎？從來有事，不如化無事，大事不如化小事，汝速令汝夫移柩去，則此案結矣。再四思之，凡事可已則已，何必定與神道爭，反激意外之患，君即移我去可也。問城隍既不肯理，何欲訴天師，即作是調停？曰：天師雖不治幽冥，然遇有控訴，可以奏章於上帝，諸神弗能阻也。城隍亦恐激意外患，故委曲消弭，使兩造均可以已耳。語訖，鄭重而去，其夫移柩於他所，遂不復夢。此鬼苟能自救，即無多求，亦可雲解事矣。然城隍既為明神，所司何事，毋乃聰明而不正直乎？且養癰不治，終有釀為大獄時，並所謂聰明者，毋乃亦通蔽各半乎？

tián bái yán yán, jì nán zhū zǐ qīng yǔ yī hú yǒu, dàn wén shēng ér bù jiàn xíng, yì shí yù wén jiǔ zhī huì, cí biàn zòng héng, mò néng qū yě. yī rì, yǒu qǐng jiàn qí xíng zhě, hú yuē: yù jiàn wú zhēn xíng yé? zhēn xíng ān kě shǐ jūn jiàn, yù jiàn wú huàn xíng yé? shì xíng jì huàn, yǔ bù jiàn tóng, yòu hé bì jiàn. zhòng gù qǐng zhī, hú yuē: jūn děng yì zhōng, jué wú xíng hé sì? yī rén yuē: dāng páng méi hào shǒu. yīng shēng jí xiàn yī lǎo rén xíng. yòu yī rén yuē: dāng xiān fēng dào gǔ. yīng shēng jí xiàn yī dào shì xíng. yòu yī rén yuē: dāng xīng guān yǔ yī. yīng shēng jí xiàn yī xiān guān xíng. yòu yī rén yuē: dāng mào rú tóng yán. yīng shēng jí xiàn yī yīng ér xíng. yòu yī rén xì yuē: zhuāng zi yán gū yè shén rén, chuò yuē ruò chù zi, jūn yì dāng rú shì. jí yīng shēng xiàn yī měi rén xíng. yòu yī rén yuē: yīng shēng ér biàn, shì jiē huàn ěr, jiū yù yī dǔ zhēn xíng. hú yuē: tiān xià zhī dà, shú kěn yǐ zhēn xíng shì rén zhě, ér yù wǒ dú shì zhēn xíng hū? dà xiào ér qù. zi qīng yuē: cǐ hú zì chēng qī bǎi suì, gài yuè lì shēn yǐ.
田白岩言，濟南朱子青與一狐友，但聞聲而不見形，亦時預文酒之會，詞辯縱橫，莫能屈也。一日，有請見其形者，狐曰：欲見吾真形耶？真形安可使君見，欲見吾幻形耶？是形既幻，與不見同，又何必見。眾固請之，狐曰：君等意中，覺吾形何似？一人曰：當龐眉皓首。應聲即現一老人形。又一人曰：當仙風道骨。應聲即現一道士形。又一人曰：當星冠羽衣。應聲即現一仙官形。又一人曰：當貌如童顏。應聲即現一嬰兒形。又一人戲曰：莊子言姑射神人，綽約若處子，君亦當如是。即應聲現一美人形。又一人曰：應聲而變，是皆幻耳，究欲一睹真形。狐曰：天下之大，孰肯以真形示人者，而欲我獨示真形乎？大笑而去。子青曰：此狐自稱七百歲，蓋閱歷深矣。

jiù shì shí zhāi ān gōng yuē: jiǎng xué jiā lì yán wú guǐ, guǐ wú wèi jiàn, guǐ yǔ zé wú qīn wén zhī. yōng zhèng rén zǐ xiāng shì, fǎn sù bái gōu hé, wū sān yíng, yú zhù xī jiān, xiān yī nán shì zhù dōng jiān, jiāo xiāng wèn xùn, yīn gū jiǔ yè tán. nán shì chēng yǔ yī yǒu wèi zǒng jiǎo jiāo , qí jiā kù pín, yì shí zhōu yǐ qián sù, hòu běi shàng gōng chē, shì yú zài mǒu jù gōng jiā sī bǐ mò, mǐn qí piāo pō, yāo yǔ tóng jū , suì jiàn wèi zhǔ rén suǒ shǎng shí, nǎi zhí yú jiā shì, qián zào fēi yǔ, jǐ yú chū ér jù yú guǎn. jīn jiāng tuō bō shān dōng, tiān xià qǐ yǒu cǐ wú liáng rén yé? fāng xiāng yǔ tài xī, hū chuāng wài wū wū yǒu qì shēng, liáng jiǔ yǔ yuē: ěr shàng zé rén wú liáng yé? ěr jiā běn yǒu fù, jiàn wǒ zài mén qián mǎi huā fěn, guǐ yán wèi qǔ, kuáng wǒ fù mǔ, zhuì ěr yú jiā, ěr wú liáng fǒu yé? wǒ fù mǔ huàn yì, xiān hòu mò, bié wú qīn shǔ, ěr jù qí zhái, shōu qí zī, ér guān qīn jì zàng jù cǎo cǎo, yǔ sǐ yī nú bì tóng, ěr wú liáng fǒu yé? ěr fù fù liáng sōu xún zhì, rù mén yǔ ěr xiāng gòu lì, jí yù zhú wǒ, jì ér zhī yuán shì wǒ jiā, ěr yī shí yú wǒ, nǎi zàn róng liú, ěr qiǎo shuō bǎi duān, jiàng wǒ wèi qiè, wǒ gǒu qiú níng jìng, rěn lèi qū cóng, ěr wú liáng fǒu yé? jì jù wǒ zhái, suǒ wǒ gōng gěi, yòu nüè shǐ wǒ, hū wǒ xiǎo míng, dòng shǐ fú dì shòu zhàng, ěr fǎn dài bǐ qìn wǒ xiàng bèi, àn wǒ shǒu zú, chì wǒ wù zhuǎn cè, ěr wú liáng fǒu yé? yuè nián yú wǒ cái chǎn yī shì bō xuē bìng jǐn, nǎi yù wǒ yú xī shāng, lái xiāng wǒ shí, wǒ bù kěn chū, yòu tòng chuí wǒ, zhì wǒ tú qióng zì jǐn, ěr wú liáng fǒu yé? wǒ mò hòu bù yǔ yī liǔ guān, bù yǔ yī zhǐ qián, fù chǐ wǒ bì yī, jǐn cún yī kù, guǒ yǐ lú xí, zàng cóng zhǒng, ěr wú liáng fǒu yé? wú sù yú shén míng, jīn lái qǔ ěr, ěr shàng zé rén wú liáng yé? qí shēng āi lì, tóng pú bìng wén, nán shì jīng bù, sè suō mò cuò yī cí. jù jiào rán pū dì, yú lǜ huò qiān shè, wèi xiǎo jí xíng, bù zhī qí hòu rú hé, liàng wú shēng lǐ yǐ. yīn guǒ fēn míng, liǎo rán yǒu jù, dàn bù zhī jiǎng xué jiā jiàn zhī, yòu zuò hé dùn cí ěr.
舅氏實齋安公曰：講學家例言無鬼，鬼吾未見，鬼語則吾親聞之。雍正壬子鄉試，返宿白溝河，屋三楹，余住西間，先一南士住東間，交 相問訊，因沽酒夜談。南士稱與一友為總角交 ，其家酷貧，亦時周以錢粟，後北上公車，適余在某巨公家司筆墨，憫其飄泊，邀與同居 ，遂漸為主人所賞識，乃摭余家事，潛造蜚語，擠余出而據余館。今將托缽山東，天下豈有此無良人耶？方相與太息，忽窗外嗚嗚有泣聲，良久語曰：爾尚責人無良耶？爾家本有婦，見我在門前買花粉，詭言未娶，誑我父母，贅爾於家，爾無良否耶？我父母患疫，先後歿，別無親屬，爾據其宅，收其資，而棺衾祭葬俱草草，與死一奴婢同，爾無良否耶？爾婦附糧艘尋至，入門與爾相詬厲，即欲逐我，既而知原是我家，爾衣食於我，乃暫容留，爾巧說百端，降我為妾，我苟求寧靜，忍淚曲從，爾無良否耶？既據我宅，索我供給，又虐使我，呼我小名，動使伏地受杖，爾反代彼撳我項背，按我手足，叱我勿轉側，爾無良否耶？越年余我財產衣飾剝削並盡，乃鬻我於西商，來相我時，我不肯出，又痛捶我，致我途窮自盡，爾無良否耶？我歿後不與一柳棺，不與一紙錢，復褫我敝衣，僅存一褲，裹以蘆席，葬叢冢，爾無良否耶？吾訴於神明，今來取爾，爾尚責人無良耶？其聲哀厲，僮僕並聞，南士驚怖，瑟縮莫措一詞。遽噭然仆地，余慮或牽涉，未曉即行，不知其後如何，諒無生理矣。因果分明，瞭然有據，但不知講學家見之，又作何遁詞耳。

zhāng fú chá qiū píng xīn yǔ zài yú jiā èr shì, qí yī jì xiān xiōng qíng hú jiā dōng lóu guǐ, cǐ lóu zài xiōng zhái zhī xī, yǐ xiān shì wèi xī chǎn shí, lóu zài zhái zhī dōng, gù yán qí jiù míng, qí shì bù xū, dàn wěi qū wèi xiáng ěr. cǐ lóu jiàn yú míng wàn lì yǐ mǎo, jù jīn bǎi bā shí sì nián yǐ, lóu shàng lóu xià, fán yì sǐ qī rén, gù wú gǎn jū zhě, shì xī bù dé yǐ kāi zhī, suì yǒu shì biàn, dài xíng jiā suǒ wèi xiōng fāng yú? rán qí cè yī xiǎo lóu, jū zhě zi sūn fán yǎn, jiū mò míng qí gù yě. qí yī jì yú zi rǔ jí lín mò shì, yì bù dé liù qī, wéi zuò xī shāng yǔ suǒ bū shì, zé yě guǐ jiǎ tuō yǐ qiú shí, hòu qióng jié qí xìng míng jū zhǐ nián yuè, yǔ jiàn wén cǐ shì zhī rén, nǎi cí qióng ér qù. rǔ jí yǔ zhài jiā shè sòng shí, xíng bù céng xì hé qí jī bū shù mù, jù yǒu àn dú, yì wú cǐ tiáo. gài zhāng shì jì shì wèi shì yīn, fù nǚ dì xiāng shù shuō, bù néng wú xiān háo zēng jiǎn yě. jiē hū! suǒ jiàn yì cí, suǒ wén yì cí, suǒ chuán wén yì cí, lǔ shǐ qiě rán, kuàng bài guān xiǎo shuō, tā rén jì wú jiā zhī shì, qí yì tóng wú zhī zhī, tā rén bù néng zhī yě. rán zé wú jì tā rén jiā zhī shì, jù qí suǒ wén, zhé wèi xù shù, huò xū huò shí huò lòu, tā rén dé ér zhī zhī, wú yì bù dé zhī yě. liú hòu cūn shī yuē: xié yáng gǔ liǔ zhào jiā zhuāng, fù gǔ máng wēng zhèng zuò chǎng, sǐ hòu shì fēi shuí dé guǎn, mǎn cūn tīng chàng cài zhōng láng. fěi jīn sī jīn, zhèn gǔ rú zī yǐ, wéi bù shī zhōng hòu zhī yì, shāo cún quàn chéng zhī zhǐ, bù diān dǎo shì fēi rú bì yún chán, bù huái xié ēn yuàn rú zhōu qín xíng jì, bù miáo mó cái zǐ jiā rén rú huì zhēn jì, bù huì huà héng chén rú mì xīn, jì bù jiàn bìn yú jūn zǐ yún ěr.
張浮槎秋坪新語載余家二事，其一記先兄晴湖家東樓鬼，此樓在兄宅之西， 以先世未析產時，樓在宅之東，故沿其舊名，其事不虛，但委曲未詳耳。此樓建於明萬曆乙卯，距今百八十四年矣，樓上樓下，凡縊死七人，故無敢居者，是夕不得已開之，遂有是變，殆形家所謂凶方歟？然其側一小樓，居者子孫蕃衍，究莫明其故也。其一記餘子汝佶臨歿事，亦不得六七，惟作西商語索逋事，則野鬼假託以求食，後窮詰其姓名居址年月，與見聞此事之人，乃詞窮而去。汝佶與債家涉訟時，刑部曾細核其積逋數目，具有案牘，亦無此條。蓋張氏紀氏為世姻，婦女遞相述說，不能無纖毫增減也。嗟乎！所見異詞，所聞異詞，所傳聞異詞，魯史且然，況稗官小說，他人記吾家之事，其異同吾知之，他人不能知也。然則吾記他人家之事，據其所聞，輒為敘述，或虛或實或漏，他人得而知之，吾亦不得知也。劉後村詩曰：斜陽古柳趙家莊，負鼓盲翁正作場，死後是非誰得管，滿村聽唱蔡中郎。匪今斯今，振古如茲矣，惟不失忠厚之意，稍存勸懲之旨，不顛倒是非如碧雲磛，不懷挾恩怨如周秦行記，不描摹才子佳人如會真記，不繪畫橫陳如秘辛，冀不見擯於君子云爾。