tóng nián hú shì yù mù tíng, rén pǐn gū gāo, xué wèn wén zhāng, yì jù yǒu gēn dǐ, rán xìng qíng shū kuò, jué bù jiě jiā rén shēng chǎn shì. gǔ suǒ wèi bù zhī mǎ jǐ zú zhě, dài yǒu shì zhī. nú bèi wán nòng rú yīng hái. cháng liú yú jí cáo mù táng, zhū zhú jūn, qián xīn méi fàn, ròu sān pán, shū sān pán, jiǔ shù xíng ěr. wén suǒ fèi zhì sān sì jīn, tā kě zhī yě. tóng nián ǒu tán jí, xiāng duì tài xī, zhú jūn fèn yóu shén, nǎi jǐn fā qí jiān, pò zhú zhī. rán jié xí yǐ shēn, mì xiāng shòu shòu, bù shù yuè, réng gù zhé, qí dǎng lèi bù zài shì dài fū jiā, wèi zhú jūn téng bàng, fǎn dé xǐ shì míng. yú shì rén jiē zuò shì. wéi yǐ xiǎo rén yǒu dǎng , jūn zǐ wú dǎng , gū zì jiě cháo yún ěr. hòu mù tíng zhōng yǐ pín kùn yù yù sǐ, sǐ hòu yī rì, yǒu jiù pū lái kū jǐn āi, chū sān shí jīn zhì jǐ shàng, guì ér zhù yuē: zhǔ rén bù yíng qī zǐ, wéi yī shēn jì jū huì guǎn, yuè fèng běn zú yǐ wēn bǎo, tú yǐ wǒ bèi bō xuē, zhì xīn mǐ bù gěi, bǐ shí yǐ jīng shī cháng suí lián héng chéng jú, yǒu zhōng yú zhǔ rén zhě, gòng pái jǐ zhī, shǐ wú shí sù dì, gù bù gǎn lì yì tóng, bù yú zhǔ rén jìng yǐ shì sǐ, zhōng xīn kuì huǐ, yè bù néng mián, jīn jǐn xiàn suǒ jī zhù guān liǎn, jì shǎo shú dì yù zuì yě. zhù qì zì qù, mǎn táng bīn kè zhī pū, jiē xiāng gù shī sè. chén yù zhāi yīn jǔ yī shì, yuē: yǒu qīng bó zi jiàn shào fù dú kū xīn fén xià, zǒu wǎng tiāo zhī, shào fù zhèng sè yuē: shí bù xiāng qī, wǒ hú nǚ yě, mù zhōng rén dān wǒ zhī sè, zhì bìng zhài ér wáng, wú gǎn qí duō qíng, ér kuì qí yóu wǒ ér yǔn mìng, yǐ zì shì yú shén, cǐ shēng jué bù zài ǒu. ěr wú wàng niàn, tú qǔ huò yě. cǐ pū qí lèi cǐ hú yú? rán yú wèi zhōng xián yú diào tóu jìng qù zhě.
同年胡 侍御牧亭,人品孤高,学问文章,亦具有根柢,然性情疏阔,绝不解家人生产事。古所谓不知马几足者,殆有似之。奴辈玩弄如婴孩。尝留余及曹慕堂,朱竹君,钱辛楣饭,肉三盘,蔬三盘,酒数行耳。闻所费至三四金,他可知也。同年偶谈及,相对太息,竹君愤尤甚,乃尽发其奸,迫逐之。然结习 已深,密相授受,不数月,仍故辙,其党 类布在士大夫家,为竹君腾谤,反得喜事名。于是人皆坐视。惟以小人有党 ,君子无党 ,姑自解嘲云尔。后牧亭终以贫困郁郁死,死后一日,有旧仆来哭尽哀,出三十金置几上,跪而祝曰:主人不迎妻子,惟一身寄居会馆,月俸本足以温 饱,徒以我辈剥削,致薪米不给,彼时以京师长随连衡成局,有忠于主人者,共排挤之,使无食宿地,故不敢立异同,不虞主人竟以是死,中心愧悔,夜不能眠,今尽献所积助棺敛,冀少赎地狱罪也。祝讫自去,满堂宾客之仆,皆相顾失色。陈裕斋因举一事,曰:有轻薄子见少妇 独哭新坟下,走往挑之,少妇 正色曰:实不相欺,我狐女也,墓中人耽我之色,至病瘵而亡,吾感其多情,而愧其 由我而殒命,已自誓于神,此生决不再偶。尔无妄念,徒取祸也。此仆其类此狐欤?然余谓终贤于掉头竟去者。
tián hóu sōng yán yán, yòu shí jū yì zhōu zhī shén shí zhuāng, tǔ rén yún běn míng shén zǐ zhuāng, yǐ cháng chū yī shén tóng gù yě, hòu yǒu sān jù shí yǔn yú zhuāng běi, rú chūn qiū sòng guó zhī shì, gù gǎi jīn míng. zài yì zhōu xī nán èr shí yú lǐ, ǒu yǔ tóng bèi xī xì mǎ jiù zhōng, jiàn zhǔ dòu zhī guō tū qǐ tiě pào shí shù, bìng xíng xiá ér zhǎng, tóng bèi yǐ shí pò qí yī, zhōng yǒu chóng zhǎng bàn cùn yú, xíng rú liǔ dù, sè wēi hóng, wéi sì duǎn zú yǔ qí shǒu jiē zuò hēi sè, ér yóu rán yǒu guāng, qǔ chū yóu rú rú néng dòng, yīn yī yī pò shì, yī pào yī chóng, zhuàng jiē rú yī. yòu yán tóu děng shì wèi cháng jūn qīng cǐ yòu bié yī cháng jūn, yǔ cháng dà zōng bó tóng míng, qián lóng guǐ yǒu shù shǒu xī yù, zhuō zhàng nán shān zhī xià, sài wài shān mài zì xī nán qū dōng běi, xī yù sān shí liù guó, jiā zhī yǐ jū, zài shān nán zhě hū yuē běi shān, zài shān běi zhě hū yuē nán shān, qí shí yī shān yě. shān bàn yǒu fēi pù èr zhàng yú, qí quán shén gān, huì dōng yuè bīng jié, qǔ shuǐ yú hé, qí shuǐ tuān hàn ér xìng lěng, shí zhī bìng, rén bù dé yǐ, réng záo pù quán zhī bīng shuǐ, qiào fǔ tōng, jí yǒu wú shù bīng wán suí ér yǒng chū, xíng jiē rú gǎn lǎn, pò zhī zhōng yǒu bái chóng rú cán, qí kǒu yǔ zú zé shēn hóng, dài suǒ wèi bīng cán zhě yú? yǔ tiě zhōng zhī chóng, duàn ér bù sǐ, jūn kě wèi yì wén yǐ. rán tiān dì zhī qì, yī dòng yī jìng, hù wèi qí gēn, jí yáng zhī nèi bì fú yīn, jí yīn zhī nèi bì fú yáng, bā guà zhī duì dài. kǎn yǐ èr yīn bāo yī yáng, lí yǐ èr yáng bāo yī yīn, liù shí sì guà zhī liú xíng, yáng jí yú gān, jí yī yīn shēng, xià ér wèi gòu, yīn jí yú kūn, jí yī yáng shēng, xià ér wèi fù, qí jìng yě fú sī liǎn, liǎn sī yù yān qí dòng yě yù sī zhēng, zhēng sī huà yān. zhì yú huà zé shēng, shēng bù yǐ yǐ. tè chōng hé zhī qì, qí shēng yǒu cháng, piān shèng zhī qì, qí shēng bù cè chōng hé zhī qì, wú dì bù shēng, piān shèng zhī qì, huò shēng huò bù shēng ěr. gù fèi dǐng yán duī, hán quán lá jié, qí zhōng jiē kě yǐ shēng chóng yě. cuī bào gǔ jīn zhù zài huǒ shǔ shēng yán zhōu huǒ zhōng, jī qí máo wèi bù, rù huǒ bù rán, jīn yáng bó duō yǒu zhī. xiān xiōng qíng hú xù shù chǐ, yú cháng shì zhī. yòu shén yì jīng zài bīng shǔ shēng běi hǎi bīng zhōng, xué bīng ér jū, niè shuǐ ér shí, suì jiǔ dà rú xiàng, bīng pò jí sǐ, ōu luó bā rén céng jiàn zhī. xiè méi zhuāng qián bèi shù wū lǐ yǎ sū tái shí, yì céng jiàn zhī, shì shòu qiě shēng yú huǒ yǔ bīng yǐ. qí shì shì yì, shí zé cháng lǐ yě.
田侯松岩言,幼时居易州之神石庄,土人云本名神子庄,以尝出一神童故也,后有三巨石陨于庄北,如春秋宋国之事,故改今名。在易州西南二十馀里,偶与僮辈嬉戏马厩中,见煮豆之锅凸起铁泡十数,并形狭而长,僮辈以石破其一,中有虫长半寸余,形如柳蠹,色微红,惟四短足与其首皆作黑色,而油然有光,取出犹蠕蠕能动,因一一破视,一泡一虫,状皆如一。又言头等侍卫常君青--此又别一常君,与常大宗伯同名,乾隆癸酉戍守西域,卓帐南山之下,塞外山脉自西南趋东北,西域三十六国,夹之以居,在山南者呼曰北山,在山北者呼曰南山,其实一山也。山半有飞瀑二丈余,其泉甚甘,会冬月冰结,取水于河,其水湍悍而性冷,食之病,人不得已,仍凿瀑泉之冰水,窍甫通,即有无数冰丸随而涌出,形皆如橄榄,破之中有白虫如蚕,其口与足则深红,殆所谓冰蚕者欤?与铁中之虫,煅而不死,均可谓异闻矣。然天地之气,一动一静,互为其根,极陽之内必伏陰,极陰之内必伏陽,八卦之对待。坎以二陰包一陽,离以二陽包一陰,六十四卦之流行,陽极于乾,即一陰生,下而为垢,陰极于坤,即一陽生,下而为复,其静也伏斯敛,敛斯郁焉;其动也郁斯蒸,蒸斯化焉。至于化则生,生不已矣。特冲和之气,其生有常,偏胜之气,其生不测;冲和之气,无地不生,偏胜之气,或生或不生耳。故沸鼎炎磓,寒泉磖结,其中皆可以生虫也。崔豹古今注载火鼠生炎洲火中,绩其毛为布,入火不燃,今洋舶多有之。先兄晴湖蓄数尺,余尝试之。又神异经载冰鼠生北海冰中,穴冰而居,啮水而食,岁久大如象,冰破即死,欧罗巴人曾见之。谢梅庄前辈戍乌里雅苏台时,亦曾见之,是兽且生于火与冰矣。其事似异,实则常理也。
shù jiē qián dìng, gù guǐ shén kě yǐ qián zhī, rán yǒu qí shì shàng wèi fā méng, qí rén shàng wèi jǔ niàn, yòu fēi jí xiōng huò fú zhī suǒ guān, yīn guǒ bào yìng zhī suǒ xì, yóu xì suǒ xiè, zhì bù zú dào, duàn fēi míng jí suǒ néng yù zhù zhě, ér yì wǎng wǎng néng qián zhī. qián lóng gēng yín, yǒu hàn lín ǒu yù jī xiān, yīn wèn huàn tú, jī pàn yī shī, yuē: chūn fēng yī xiào shǒu fú qióng, táo lǐ huā kāi pō yǎn nóng, hǎo shì xún xiāng shuāng jiá dié, fěn qiáng cái guò qiǎo xiāng féng. máng bù xǐng wèi hé yǔ, é yù shì hàn lín, yǐ biān xiū gǎi zhī xiàn, zhòng wèi cì jù, yǐn yòng hé yáng yī xiàn huā shì, kě yún yǒu yàn. rán qí yú jiū bù néng míng, bǐ tóng nián wǎng wèi, sī hūn zhě fú zhàng bié bì chū, gài cháo guān pū lì, shì wài lì rú tiān shàng rén, sī hūn zhě dé zhǔ rén wài zhuǎn xìn, fāng lì zhuān shàng, xǐ ér yuè yuē: wú jīn rì dēng xiān yǐ. bù yú shī zú, suì sǔn qí jìng, gù zhàng ér xíng yě. shù rì hòu wēi wén yī rì qiǎn èr pū, ér zuì zhuàng bù míng, xuán yǒu xiè qí shì zhě yuē: èr pū jiē móu wèi sī hūn, ér wú rú xiān yǐ yǒu bǒ zhě, nǎi gè yīn shì qí fù, qí zhǔ rén yàn xī, yòu ér gǔ zhī. zhì xī, yī fù sī jù bǐng ěr, yī fù sī jiān chá, jiē àn zhōng mō suǒ zhì shū zhāi láng xià, cù rán xiāng chù, suǒ jī jù qīng, kuì bù zì róng, zhuǎn nù ér xiāng gòu, zhǔ rén bù yù shēn jiū, gù shàn qiǎn qù. yú shì shī shǒu jù sān sì jù bìng yàn, cǐ jī kě wèi líng guǐ yǐ. rán hé yǐ néng qián zhī cǐ děng shì, zhōng wú lǐ kě tuī yě. mǎ fū rén gù yī zhēn xiàn rén, céng zài shì jiā, yún èr pū móu duó sī hūn zé yǒu zhī, chū wú zì xiàn qí fù yì, nǎi sī móu yú yī xiá pū, xiá pū wèi huà cǐ cè, jūn yǔ yuē shì rì yǒu xiá, kě chéng xì yǐ jìn, ér bù shǐ xiāng zhī, gù zhì liǎng bài, èr pū zhú hòu, xiá pū yòu dǎng fù yú bǒ zhě, yāo yóu jì guǎn, bǒ zhě zhī qí yǒu fú jī, yáng shǐ xiān wǎng dài, ér yīn gào zhǔ rén wǎng bǔ, gù xiá pū yì bài. jiē hū! yī zhōu xiàn guān sī hūn ěr, ér cǐ sì rén zhě, hù xiāng qīng yà, zhì zhǎn zhuǎn duō fāng ér bù yǐ, huáng què táng láng zhī yù, zī qí míng yàn yǐ. fù jì zhī yǐ zhe shì qíng zhī xiǎn.
数皆前定,故鬼神可以前知,然有其事尚未发萌,其人尚未举念,又非吉凶祸福之所关,因果报应之所系,游戏琐屑,至不足道,断非冥籍所能预注者,而亦往往能前知。乾隆庚寅,有翰林偶遇乩仙,因问宦途,乩判一诗,曰:春风一笑手扶筇,桃李花开泼眼浓,好是寻香双蛱蝶,粉墙才过巧相逢。茫不省为何语,俄御试翰林,以编修改知县,众谓次句,隐用河陽一县花事,可云有验。然其余究不能明,比同年往慰,司阍者扶杖蹩躄出,盖朝官仆隶,视外吏如天上人,司阍者得主人外转信,方立磗上,喜而跃曰:吾今日登仙矣。不虞失足,遂损其胫,故杖而行也。数日后微闻一日遣二仆,而罪状不明,旋有泄其事者曰:二仆皆谋为司阍,而无如先已有跛者,乃各因饰其妇,俟主人燕息,诱而蛊之。至夕,一妇私具饼饵,一妇私煎茶,皆暗中摸索至书斋廊下,猝然相触,所赍俱倾,愧不自容,转怒而相诟,主人不欲深究,故善遣去。于是诗首句三四句并验,此乩可谓灵鬼矣。然何以能前知此等事,终无理可推也。马夫人雇一针线人,曾在是家,云二仆谋夺司阍则有之,初无自献其妇意,乃私谋于一黠仆,黠仆为画此策,均与约是日有暇,可乘隙以进,而不使相知,故致两败,二仆逐后,黠仆又党 附于跛者,邀游妓馆,跛者知其有伏机,陽使先往待,而陰告主人往捕,故黠仆亦败。嗟乎!一州县官司阍耳,而此四人者,互相倾轧,至辗转多方而不已,黄雀螳螂之喻,兹其明验矣。附记之以著世情之险。
yú guān bīng bù shàng shū shí, wǎng liáng xiāng sòng zhēng hú běi bīng, xiǎo qì zhǎng xīn diàn, lǚ shè jiàn bì shàng yǒu guī yàn shī èr shǒu, qí yī yuē: liào qiào xī fēng yàn zì xié, shēn qiū yòu sòng rǔ huán jiā, kě lián fēi dào wú duō rì, èr yuè réng lái kàn xìng huā. qí èr yuē: shuǐ kuò yún shēn bàn lǚ xī, xiāo tiáo zhǐ yǔ yàn tóng guī, wéi xián lái suì wū yī xiàng, què xiàng diāo liáng gè zì fēi. mò tí qíng hú èr zì, shì xiān xiōng zì yě. rán yǔ yì bǐ jī, jiē bù shì xiān xiōng, dāng bié yī rén. huò yuē: yǒu zhèng jūn míng hóng zhuàn, yì zì qíng hú.
余官兵部尚书时,往良乡送征湖北兵,小憩长新店,旅舍见壁上有归雁诗二首,其一曰:料峭西风雁字斜,深秋又送汝还家,可怜飞到无多日,二月仍来看杏花。其二曰:水阔云深伴侣稀,萧条只与燕同归,惟嫌来岁乌衣巷,却向雕梁各自飞。末题晴湖二字,是先兄字也。然语意笔迹,皆不似先兄,当别一人。或曰:有郑君名鸿撰,亦字晴湖。
ǒu jiàn tián hóu sōng yán chí huà shàn, bǐ mò xiù rùn, dà shì héng shān, yún qí qīn chuàn dé jūn zhī lù suǒ zuò yě. shàng yǒu yī shī, yuē: yě shuǐ píng shā luò rì yáo, bàn shān hóng shù yǐng xiāo tiáo, jiǔ lóu rén yǐ gū zūn zuò, kàn wǒ qí lǘ guò bǎn qiáo. fēng wèi yōu rán, yǒu chén wài zhī zhì. fù yǒu dé jūn tí yǔ, yún shì zhuō wù ān zuò huà, jí huà cǐ shī yì, gù bìng lù cǐ shī. dài yì ài qí yǔ yě. tián hóu yún wù ān míng zhuō lǐ tú, rán bù néng xiáng qí shǐ mò, dà dǐ shěn yú xià liáo zhě, yáo qíng gāo yùn, ér míng shì yì rú, lù ér cún zhī, yì guō shù xiān zhī yuǎn shān shù jiǎo ěr.
偶见田侯松岩持画扇,笔墨秀润,大似衡山,云其亲串德君芝麓所作也。上有一诗,曰:野水平沙落日遥,半山红树影萧条,酒楼人倚孤樽坐,看我骑驴过板桥。风味悠然,有尘外之致。复有德君题语,云是卓悟庵作画,即画此诗意,故并录此诗。殆亦爱其语也。田侯云悟庵名卓礼图,然不能详其始末,大抵沈于下僚者,遥情高韵,而名氏翳如,录而存之,亦郭恕先之远山数角耳。
gǔ rén cí yǔ, zǔ dòu yī fāng, shǐ hòu rén yì xiǎng fēng guī, shēng qí xiào fǎ, shì jí wéi fēng lì sú zhī jiào yě. qí jiān jīng líng cháng zài, xī qìng rú wén zhě suǒ zài duō yǒu, yī tuō jiǎ jiè, píng yǐ liè qǔ xuè shí zhě jiān yì yǒu zhī. xiāng chuán yǒu shì rén sù chén liú yī cūn zhōng, yīn rù shǔ sàn bù yě wài, huáng hūn hòu míng sè cāng máng, hū yù yī rén xiāng yī jù zuò, lǎo shù zhī xià kòu qí xiāng lǐ míng xìng, qí rén yún: jūn wù xiāng jīng, pū jí cài zhōng láng yě, cí mù suī cún, xiǎng sì duō quē, yòu shēng dāo shì liú mò, bù yù qiú shí yú sú bèi, yǐ jūn qì lèi, gù gǎn bù xià chén, míng rì cì yī yě jì kě hū? shì rén gù yǎ liàng, yì bù kǒng bù, yīn xún yǐ hàn mò shì, yī wéi chóu dá, duō luó guàn zhōng sān guó yǎn yì zhōng yǔ, yǐ qiè yí zhī. jí xún qí shēng píng shǐ mò, zé suǒ shù shì jī yǔ gāo zé chéng pí pá jì xiān xī qū zhé, yī yī jiē tóng. yīn xiào yǔ zhī yuē: zī fǔ kuì fá, shí wú yǐ xiǎng jūn, jūn yí bié qiú yǒu lì zhě. wéi yī yǔ zhǔ jūn, zì jīn yǐ wǎng, shì yí qiú hòu hàn shū, sān guó zhì, zhōng láng wén jí shāo shāo yī guān, yú qiú shí zhī dào gèng jìn ěr. qí rén miàn nǎn chè ěr, yuè qǐ xiàn guǐ xíng qù, shì yǐng shè liǎn cái zhī shù, guǐ yì néng zhī yǐ.
古人祠宇,俎豆一方,使后人挹想风规,生其效法,是即维风励俗之教也。其间精灵常在,肸磘如闻者所在多有,依托假借,凭以猎取血食者间亦有之。相传有士人宿陈留一村中,因溽暑散步野外,黄昏后冥色苍茫,忽遇一人相揖俱坐,老树之下叩其乡里名姓,其人云:君勿相惊,仆即蔡中郎也,祠墓虽存,享祀多缺,又生叨士流殁,不欲求食于俗辈,以君气类,故敢布下忱,明日赐一野祭可乎?士人故雅量,亦不恐怖,因询以汉末事,依违酬答,多罗贯中三国演义中语,已窃疑之。及询其生平始末,则所述事迹与高则诚琵琶记纤悉曲折,一一皆同。因笑语之曰:资斧匮乏,实无以享君,君宜别求有力者。惟一语嘱君,自今以往,似宜求后汉书,三国志,中郎文集稍稍一观,于求食之道更近耳。其人面赧彻耳,跃起现鬼形去,是影射敛财之术,鬼亦能之矣。
liáng huō táng yán, yǒu kè yóu yuè dōng zhě, fù sǐ jì jiù yú shān sì, yè mèng fù yuē: sì yǒu lì guǐ, qié lán shén fú néng zhì yě, fán jì jiù sēng liáo zhě, nán lǜ wèi suǒ yì, nǚ lǜ wèi suǒ wū, wú lì jù, fú néng miǎn yě, jūn hé sòng yú shén? xǐng ér yì zhī liǎo liǎo, nǎi zhù xiāng zhù yuē: wǒ mèng rú shì, qí chūn shuì mí lí yé? yì xiǎng suǒ zào yé? yì rǔ zhēn yǒu líng yé? guǒ yǒu líng, dāng sān xī lái gào wǒ, yǐ ér zài xī, mèng jiē rán, nǎi dié sù yú chéng huáng. shù rì wú xī qìng, yī xī mèng fù lái yuē: sòng ruò dé zhí, zé qié lán wèi shī jiū jǔ, shān shén shè gōng wèi shī yuē shù, yú yīn lǜ jiē huò qiǎn, gù chéng huáng chóu chú wèi néng lǐ, jūn hé zài jù dié, chēng jiāng yì jiāng xī, sù yú zhèng yǐ zhēn rén, zé chéng huáng bì yǒu chǔ zhì yǐ. rú suǒ yán jù dié tóu zhī, shù rì yòu mèng fù lái, yuē: zuó chéng huáng zhào wǒ, yù yuē: cǐ guǐ yuán jū cǐ shì zhōng, shì rǔ qīn bǐ, fēi bǐ shè rǔ yě. nán nǚ gòng jū yī shì, qí pū lì wǎng lái, xíng jī xián yí, huò suǒ bù miǎn, rǔ sù yì bù wéi wú yīn, jīn wèi rǔ zhòng chī qí pū lì, yǐ zú xiè rǔ, hé bì jiān zhí jiān wū, zì bó bù zhēn zhī míng hū? cóng lái yǒu shì, bù rú huà wú shì, dà shì bù rú huà xiǎo shì, rǔ sù lìng rǔ fū yí jiù qù, zé cǐ àn jié yǐ. zài sì sī zhī, fán shì kě yǐ zé yǐ, hé bì dìng yǔ shén dào zhēng, fǎn jī yì wài zhī huàn, jūn jí yí wǒ qù kě yě. wèn chéng huáng jì bù kěn lǐ, hé yù sù tiān shī, jí zuò shì tiáo tíng? yuē: tiān shī suī bù zhì yōu míng, rán yù yǒu kòng sù, kě yǐ zòu zhāng yú shàng dì, zhū shén fú néng zǔ yě. chéng huáng yì kǒng jī yì wài huàn, gù wěi qū xiāo mǐ, shǐ liǎng zào jūn kě yǐ yǐ ěr. yǔ qì, zhèng zhòng ér qù, qí fū yí jiù yú tā suǒ, suì bù fù mèng. cǐ guǐ gǒu néng zì jiù, jí wú duō qiú, yì kě yún jiě shì yǐ. rán chéng huáng jì wèi míng shén, suǒ sī hé shì, wú nǎi cōng míng ér bù zhèng zhí hū? qiě yǎng yōng bù zhì, zhōng yǒu niàng wèi dà yù shí, bìng suǒ wèi cōng míng zhě, wú nǎi yì tōng bì gè bàn hū?
梁豁堂言,有客游粤东者,妇死寄柩于山寺,夜梦妇曰:寺有厉鬼,伽蓝神弗能制也,凡寄柩僧寮者,男率为所役,女率为所污,吾力拒,弗能免也,君盍讼于神?醒而忆之了了,乃炷香祝曰:我梦如是,其春睡迷离 耶?意想所造耶?抑汝真有灵耶?果有灵,当三夕来告我,已而再夕,梦皆然,乃牒诉于城隍。数日无肸磘,一夕梦妇来曰:讼若得直,则伽蓝为失纠举,山神社公为失约束,于陰律皆获谴,故城隍踌躇未能理,君盍再具牒,称将诣江 西,诉于正乙真人,则城隍必有处置矣。如所言具牒投之,数日又梦妇来,曰:昨城隍召我,谕曰:此鬼原居此室中,是汝侵彼,非彼摄汝也。男女共居一室,其仆隶往来,形迹嫌疑,或所不免,汝诉亦不为无因,今为汝重笞其仆隶,已足谢汝,何必坚执奸污,自博不贞之名乎?从来有事,不如化无事,大事不如化小事,汝速令汝夫移柩去,则此案结矣。再四思之,凡事可已则已,何必定与神道争,反激意外之患,君即移我去可也。问城隍既不肯理,何欲诉天师,即作是调停?曰:天师虽不治幽冥,然遇有控诉,可以奏章于上帝,诸神弗能阻也。城隍亦恐激意外患,故委曲消弭,使两造均可以已耳。语讫,郑重而去,其夫移柩于他所,遂不复梦。此鬼苟能自救,即无多求,亦可云解事矣。然城隍既为明神,所司何事,毋乃聪明而不正直乎?且养痈不治,终有酿为大狱时,并所谓聪明者,毋乃亦通蔽各半乎?
tián bái yán yán, jǐ nán zhū zǐ qīng yǔ yī hú yǒu, dàn wén shēng ér bú jiàn xíng, yì shí yù wén jiǔ zhī huì, cí biàn zòng héng, mò néng qū yě. yī rì, yǒu qǐng jiàn qí xíng zhě, hú yuē: yù jiàn wú zhēn xíng yé? zhēn xíng ān kě shǐ jūn jiàn, yù jiàn wú huàn xíng yé? shì xíng jì huàn, yǔ bú jiàn tóng, yòu hé bì jiàn. zhòng gù qǐng zhī, hú yuē: jūn děng yì zhōng, jué wú xíng hé sì? yī rén yuē: dāng páng méi hào shǒu. yīng shēng jí xiàn yī lǎo rén xíng. yòu yī rén yuē: dāng xiān fēng dào gǔ. yīng shēng jí xiàn yī dào shì xíng. yòu yī rén yuē: dāng xīng guān yǔ yī. yīng shēng jí xiàn yī xiān guān xíng. yòu yī rén yuē: dāng mào rú tóng yán. yīng shēng jí xiàn yī yīng ér xíng. yòu yī rén xì yuē: zhuāng zi yán gū yè shén rén, chuò yuē ruò chǔ zǐ, jūn yì dāng rú shì. jí yīng shēng xiàn yī měi rén xíng. yòu yī rén yuē: yīng shēng ér biàn, shì jiē huàn ěr, jiū yù yī dǔ zhēn xíng. hú yuē: tiān xià zhī dà, shú kěn yǐ zhēn xíng shì rén zhě, ér yù wǒ dú shì zhēn xíng hū? dà xiào ér qù. zi qīng yuē: cǐ hú zì chēng qī bǎi suì, gài yuè lì shēn yǐ.
田白岩言,济南朱子青与一狐友,但闻声而不见形,亦时预文酒之会,词辩纵横,莫能屈也。一日,有请见其形者,狐曰:欲见吾真形耶?真形安可使君见,欲见吾幻形耶?是形既幻,与不见同,又何必见。众固请之,狐曰:君等意中,觉吾形何似?一人曰:当庞眉皓首。应声即现一老人形。又一人曰:当仙风道骨。应声即现一道士形。又一人曰:当星冠羽衣。应声即现一仙官形。又一人曰:当貌如童颜。应声即现一婴儿形。又一人戏曰:庄子言姑射神人,绰约若处子,君亦当如是。即应声现一美人形。又一人曰:应声而变,是皆幻耳,究欲一睹真形。狐曰:天下之大,孰肯以真形示人者,而欲我独示真形乎?大笑而去。子青曰:此狐自称七百岁,盖阅历深矣。
jiù shì shí zhāi ān gōng yuē: jiǎng xué jiā lì yán wú guǐ, guǐ wú wèi jiàn, guǐ yǔ zé wú qīn wén zhī. yōng zhèng rén zǐ xiāng shì, fǎn sù bái gōu hé, wū sān yíng, yú zhù xī jiān, xiān yī nán shì zhù dōng jiān, jiāo xiāng wèn xùn, yīn gū jiǔ yè tán. nán shì chēng yǔ yī yǒu wèi zǒng jiǎo jiāo , qí jiā kù pín, yì shí zhōu yǐ qián sù, hòu běi shàng gōng chē, shì yú zài mǒu jù gōng jiā sī bǐ mò, mǐn qí piāo bó, yāo yǔ tóng jū , suì jiàn wéi zhǔ rén suǒ shǎng shí, nǎi zhí yú jiā shì, qián zào fēi yǔ, jǐ yú chū ér jù yú guǎn. jīn jiāng tuō bō shān dōng, tiān xià qǐ yǒu cǐ wú liáng rén yé? fāng xiāng yǔ tài xī, hū chuāng wài wū wū yǒu qì shēng, liáng jiǔ yǔ yuē: ěr shàng zé rén wú liáng yé? ěr jiā běn yǒu fù, jiàn wǒ zài mén qián mǎi huā fěn, guǐ yán wèi qǔ, kuáng wǒ fù mǔ, zhuì ěr yú jiā, ěr wú liáng fǒu yé? wǒ fù mǔ huàn yì, xiān hòu mò, bié wú qīn shǔ, ěr jù qí zhái, shōu qí zī, ér guān qīn jì zàng jù cǎo cǎo, yǔ sǐ yī nú bì tóng, ěr wú liáng fǒu yé? ěr fù fù liáng sōu xún zhì, rù mén yǔ ěr xiāng gòu lì, jí yù zhú wǒ, jì ér zhī yuán shì wǒ jiā, ěr yī shí yú wǒ, nǎi zàn róng liú, ěr qiǎo shuō bǎi duān, jiàng wǒ wèi qiè, wǒ gǒu qiú níng jìng, rěn lèi qū cóng, ěr wú liáng fǒu yé? jì jù wǒ zhái, suǒ wǒ gōng jǐ, yòu nüè shǐ wǒ, hū wǒ xiǎo míng, dòng shǐ fú dì shòu zhàng, ěr fǎn dài bǐ qìn wǒ xiàng bèi, àn wǒ shǒu zú, chì wǒ wù zhuǎn cè, ěr wú liáng fǒu yé? yuè nián yú wǒ cái chǎn yī shì bō xuē bìng jǐn, nǎi yù wǒ yú xī shāng, lái xiāng wǒ shí, wǒ bù kěn chū, yòu tòng chuí wǒ, zhì wǒ tú qióng zì jìn, ěr wú liáng fǒu yé? wǒ mò hòu bù yǔ yī liǔ guān, bù yǔ yī zhǐ qián, fù chǐ wǒ bì yī, jǐn cún yī kù, guǒ yǐ lú xí, zàng cóng zhǒng, ěr wú liáng fǒu yé? wú sù yú shén míng, jīn lái qǔ ěr, ěr shàng zé rén wú liáng yé? qí shēng āi lì, tóng pú bìng wén, nán shì jīng bù, sè suō mò cuò yī cí. jù jiào rán pū dì, yú lǜ huò qiān shè, wèi xiǎo jí xíng, bù zhī qí hòu rú hé, liàng wú shēng lǐ yǐ. yīn guǒ fēn míng, liǎo rán yǒu jù, dàn bù zhī jiǎng xué jiā jiàn zhī, yòu zuò hé dùn cí ěr.
舅氏实斋安公曰:讲学家例言无鬼,鬼吾未见,鬼语则吾亲闻之。雍正壬子乡试,返宿白沟河,屋三楹,余住西间,先一南士住东间,交 相问讯,因沽酒夜谈。南士称与一友为总角交 ,其家酷贫,亦时周以钱粟,后北上公车,适余在某巨公家司笔墨,悯其飘泊,邀与同居 ,遂渐为主人所赏识,乃摭余家事,潜造蜚语,挤余出而据余馆。今将托钵山东,天下岂有此无良人耶?方相与太息,忽窗外呜呜有泣声,良久语曰:尔尚责人无良耶?尔家本有妇,见我在门前买花粉,诡言未娶,诳我父母,赘尔于家,尔无良否耶?我父母患疫,先后殁,别无亲属,尔据其宅,收其资,而棺衾祭葬俱草草,与死一奴婢同,尔无良否耶?尔妇附粮艘寻至,入门与尔相诟厉,即欲逐我,既而知原是我家,尔衣食于我,乃暂容留,尔巧说百端,降我为妾,我苟求宁静,忍泪曲从,尔无良否耶?既据我宅,索我供给,又虐使我,呼我小名,动使伏地受杖,尔反代彼揿我项背,按我手足,叱我勿转侧,尔无良否耶?越年余我财产衣饰剥削并尽,乃鬻我于西商,来相我时,我不肯出,又痛捶我,致我途穷自尽,尔无良否耶?我殁后不与一柳棺,不与一纸钱,复褫我敝衣,仅存一裤,裹以芦席,葬丛冢,尔无良否耶?吾诉于神明,今来取尔,尔尚责人无良耶?其声哀厉,僮仆并闻,南士惊怖,瑟缩莫措一词。遽噭然仆地,余虑或牵涉,未晓即行,不知其后如何,谅无生理矣。因果分明,了然有据,但不知讲学家见之,又作何遁词耳。
zhāng fú chá qiū píng xīn yǔ zài yú jiā èr shì, qí yī jì xiān xiōng qíng hú jiā dōng lóu guǐ, cǐ lóu zài xiōng zhái zhī xī, yǐ xiān shì wèi xī chǎn shí, lóu zài zhái zhī dōng, gù yán qí jiù míng, qí shì bù xū, dàn wěi qū wèi xiáng ěr. cǐ lóu jiàn yú míng wàn lì yǐ mǎo, jù jīn bǎi bā shí sì nián yǐ, lóu shàng lóu xià, fán yì sǐ qī rén, gù wú gǎn jū zhě, shì xī bù dé yǐ kāi zhī, suì yǒu shì biàn, dài xíng jiā suǒ wèi xiōng fāng yú? rán qí cè yī xiǎo lóu, jū zhě zǐ sūn fán yǎn, jiū mò míng qí gù yě. qí yī jì yú zi rǔ jí lín mò shì, yì bù dé liù qī, wéi zuò xī shāng yǔ suǒ bū shì, zé yě guǐ jiǎ tuō yǐ qiú shí, hòu qióng jí qí xìng míng jū zhǐ nián yuè, yǔ jiàn wén cǐ shì zhī rén, nǎi cí qióng ér qù. rǔ jí yǔ zhài jiā shè sòng shí, xíng bù céng xì hé qí jī bū shù mù, jù yǒu àn dú, yì wú cǐ tiáo. gài zhāng shì jì shì wèi shì yīn, fù nǚ dì xiāng shù shuō, bù néng wú xiān háo zēng jiǎn yě. jiē hū! suǒ jiàn yì cí, suǒ wén yì cí, suǒ chuán wén yì cí, lǔ shǐ qiě rán, kuàng bài guān xiǎo shuō, tā rén jì wú jiā zhī shì, qí yì tóng wú zhī zhī, tā rén bù néng zhī yě. rán zé wú jì tā rén jiā zhī shì, jù qí suǒ wén, zhé wèi xù shù, huò xū huò shí huò lòu, tā rén dé ér zhī zhī, wú yì bù dé zhī yě. liú hòu cūn shī yuē: xié yáng gǔ liǔ zhào jiā zhuāng, fù gǔ máng wēng zhèng zuò chǎng, sǐ hòu shì fēi shuí dé guǎn, mǎn cūn tīng chàng cài zhōng láng. fěi jīn sī jīn, zhèn gǔ rú zī yǐ, wéi bù shī zhōng hòu zhī yì, shāo cún quàn chéng zhī zhǐ, bù diān dǎo shì fēi rú bì yún chán, bù huái xié ēn yuàn rú zhōu qín xíng jì, bù miáo mó cái zǐ jiā rén rú huì zhēn jì, bù huì huà héng chén rú mì xīn, jì bú jiàn bìn yú jūn zǐ yún ěr.
张浮槎秋坪新语载余家二事,其一记先兄晴湖家东楼鬼,此楼在兄宅之西, 以先世未析产时,楼在宅之东,故沿其旧名,其事不虚,但委曲未详耳。此楼建于明万历乙卯,距今百八十四年矣,楼上楼下,凡缢死七人,故无敢居者,是夕不得已开之,遂有是变,殆形家所谓凶方欤?然其侧一小楼,居者子孙蕃衍,究莫明其故也。其一记余子汝佶临殁事,亦不得六七,惟作西商语索逋事,则野鬼假托以求食,后穷诘其姓名居址年月,与见闻此事之人,乃词穷而去。汝佶与债家涉讼时,刑部曾细核其积逋数目,具有案牍,亦无此条。盖张氏纪氏为世姻,妇女递相述说,不能无纤毫增减也。嗟乎!所见异词,所闻异词,所传闻异词,鲁史且然,况稗官小说,他人记吾家之事,其异同吾知之,他人不能知也。然则吾记他人家之事,据其所闻,辄为叙述,或虚或实或漏,他人得而知之,吾亦不得知也。刘后村诗曰:斜陽古柳赵家庄,负鼓盲翁正作场,死后是非谁得管,满村听唱蔡中郎。匪今斯今,振古如兹矣,惟不失忠厚之意,稍存劝惩之旨,不颠倒是非如碧云磛,不怀挟恩怨如周秦行记,不描摹才子佳人如会真记,不绘画横陈如秘辛,冀不见摈于君子云尔。