yī huàn jiā zǐ, zī jù wàn. zhū wú lài wěi xiāng qīn nì, yòu zhī yě yóu, yǐn bó gē wǔ, bù shù zài, chuī yān jìng jué, dào hàn yǐ zhōng. bìng gé shí yǔ qí qī yuē: wú wèi rén gǔ huò, yǐ zhì cǐ, bì sòng zhū dì xià. yuè bàn zài jiàn mèng yú qī yuē: sòng bù shèng yě. míng guān wèi yāo tóng chāng nǚ, běn juān qì lián chǐ, jí shēng sè yǐ yǎng shēng. qí mèi rén qǔ cái, rú hǔ bào zhī shí rén, jīng ní zhī tūn zhōu yě, rán rén bù rù shān, hǔ bào yān néng shí zhōu bù háng hǎi, jīng ní yān néng tūn. rǔ zì jiù bǐ, bǐ hé yóu yān? wéi yín péng xiá kè, rú shè jǐng yǐ dài shòu, bù rù bù zhǐ xuán ěr diào yú, bù dé bù xiū, shì yí yáng yǒu míng xíng, yīn yǒu yè bào ěr. yòu wén yǒu shū shēng nì yī hú nǚ, bìng zhài sǐ, jiā rén qīng míng shàng zhǒng, jiàn shǎo fù diàn jiǔ fén chǔ qián, fú kū shén āi. qí qī shí shì hú nǚ, yáo mà yuē: sǐ mèi hài rén, léi xíng qiě zhū, rǔ shàng jiǎ cí bēi yé? hú nǚ lù rèn xú duì yuē: fán wǒ bèi nǚ qiú nán zhě, shì wèi cǎi bǔ, shā rén guò duō, tiān lǐ bù róng yě nán qiú nǚ zhě, shì wèi qíng gǎn, dān wán guò dù, yǐ zhì shāng shēng. zhèng rú fū fù xiāng yuè, chéng jí yāo zhé, shì yóu zì qǔ, guǐ shén bù zhuī lǐ qí rèn xí yě, zǐ hé zé yé? cǐ èr shì zú xiāng fā míng yě.
一宦家子，資巨萬。諸無賴偽相親昵，誘之冶遊，飲博歌舞，不數載，炊煙竟絕，盜頷以終。病革時語其妻曰：吾為人蠱惑，以至此，必訟諸地下。越半載見夢於妻曰：訟不勝也。冥官謂妖童娼女，本捐棄廉恥，藉聲色以養生。其媚人取財，如虎豹之食人，鯨鯢之吞舟也，然人不入山，虎豹焉能食；舟不航海，鯨鯢焉能吞。汝自就彼，彼何尤焉？惟婬朋狎客，如設井以待獸，不入不止；懸餌釣魚，不得不休，是宜陽有明刑，陰有業報耳。又聞有書生昵一狐女，病瘵死，家人清明上冢，見少婦 奠酒焚楮錢，伏哭甚哀。其妻識是狐女，遙罵曰：死魅害人，雷行且誅，汝尚假慈悲耶？狐女盝衽徐對曰：凡我輩女求男者，是為採補，殺人過多，天理不容也；男求女者，是為情感，耽玩過度，以致傷生。正如夫婦相悅，成疾夭折，事由自取，鬼神不追理其衽席也，姊何責耶？此二事足相發明也。

gàn bǎo sōu shén jì zài mǎ shì qī jiǎng shì shì, jí jīn suǒ wèi zǒu wú cháng yě. wǔ qīng wáng qìng chá cáo shì yǒu yōng ǎo, chōng cǐ yì. xiān tài fū rén cháng wèn yǐ míng sī zhuī shè, qǐ fá guǐ zú, hé gù xū rǔ bèi. yuē: bìng tà bì yǒu rén huán shǒu, yáng guāng chì shèng, guǐ zú nán jìn yě. yòu huò yǒu zhēn guì rén, qí qì wàng, yǒu zhēn jūn zǐ, qí qì gāng, yóu bù gǎn jìn. yòu huò bīng xíng zhī guān, yǒu sù shā zhī qì, qiáng hàn zhī tú, yǒu xiōng lì zhī qì, yì bù néng jìn. wéi shēng hún tǐ yīn, ér yáng qì shèng, wú lǜ cǐ shù shì. gù bì xié zhī yǐ wèi bèi. yǔ pō jìn lǐ, shì fēi ǎo suǒ néng yì zhuàn yě.
干寶搜神記載馬勢妻蔣氏事，即今所謂走無常也。武清王慶垞曹氏有傭媼，充此役。先太夫人嘗問以冥司追攝，豈乏鬼卒，何故須汝輩。曰：病榻必有人環守，陽光熾盛，鬼卒難近也。又或有真貴人，其氣旺，有真君子，其氣剛，尤不敢近。又或兵刑之官，有肅殺之氣，強悍之徒，有凶戾之氣，亦不能近。惟生魂體陰，而陽氣盛，無慮此數事。故必攜之以為備。語頗近理，似非媼所能臆撰也。

hé jiān yī jiù jiā, zhái shàng hū yǒu niǎo shí yú, āi míng xuán rào, qí yīn shén bēi. ruò yuē: kě xī kě xī. zhī fēi jiā zhào, ér mò cè zhào hé shì. shù rì hòu nǎi zhī qí zi yù zhái cháng bó fù, niǎo tí zhī shí, jí shū quàn zhī shí yě. qǐ qí zǔ fù zhī líng suǒ píng yú? wèi rén zǐ sūn zhě, wén cǐ yí chuàng rán sī yǐ.
河間一舊家，宅上忽有鳥十餘，哀鳴旋繞，其音甚悲。若曰：可惜可惜。知非佳兆，而莫測兆何事。數日後乃知其子鬻宅償博負，鳥啼之時，即書券之時也。豈其祖父之靈所憑歟？為人子孫者，聞此宜愴然思矣。

yǒu yóu shì jiè jū wàn liǔ táng, xià rì xiāng lián fěi jǐ, liè gǔ yàn qī bā, gǔ qì tóng qì cí qì shí xǔ, gǔ shū cè huà juǎn yòu shí xǔ, bǐ chuáng shuǐ zhù, sǎ zhǎn chá ōu, zhǐ shàn zōng fú zhī lèi, jiē jí jīng zhì. bì shàng suǒ zhān, yì jiē míng shì bǐ jī, fén xiāng yàn zuò, qín shēng kēng rán, rén wàng zhī ruò shén xiān, fēi gāo xuān sì mǎ bù néng dēng qí táng yě. yī rì, yǒu dào shì èr rén xiāng xié yóu lǎn, ǒu guò suǒ jū, qiě xíng qiě yán yuē: qián bèi yǒu jí jiàn dù gōng bù zhě, xíng zhuàng dài rú cūn wēng, wú nǎng zài biàn jīng, jiàn shān gǔ dōng pō yì dōu shì cuò dà fēng wèi, bù jí jìn rì míng liú yǒu xǔ duō jiā shì, zhū dǎo jiāng shí ǒu tóng háng, wén zhī guài yà, qiè suí qí hòu, zhì mǎ chē zá chù, hóng chén zhǎng hé, shū yǐ bù jiàn, jìng bù zhī shì guǐ shì xiān.
有游士借居萬柳堂，夏日湘簾榧幾，列古硯七八，古器銅器磁器十許，古書冊畫卷又十許，筆床 水注，灑盞茶甌，紙扇棕拂之類，皆極精緻。壁上所粘，亦皆名士筆跡，焚香宴坐，琴聲鏗然，人望之若神仙，非高軒駟馬不能登其堂也。一日，有道士二人相攜遊覽，偶過所居，且行且言曰：前輩有及見杜工部者，形狀殆如村翁，吾曩在汴京，見山谷東坡亦都似措大風味，不及近日名流有許多家事，朱導江 時偶同行，聞之怪訝，竊隨其後，至馬車雜處，紅塵漲合，倏已不見，竟不知是鬼是仙。

wū lǔ mù qí qiǎn fàn liú gāng, xiāo jiàn jué lún, bù nài gēng zuò, sì xì qián táo, zhì gēn kè tè, jiāng chū jìng yǐ. yè yù yī sǒu yuē: rǔ bū wáng zhě yé? qián yǒu kǎ lún kǎ lún zhě xū shǒu wàng zhī dì yě, kǒng bù dé guò, bù rú zàn nì wǒ shì zhōng, hòu lí míng gēng zhě bì chū, kě zá qí zhōng yǐ tuō yě. gāng cóng zhī, bǐ shāo biàn sè, jué huǎng rú mèng xǐng, shēn zuò lǎo shù fù zhōng, zài shì sǒu, yì fēi zuó mào, dì shěn zhī, nǎi sù suǒ shǒu rèn qì shī shēn jiàn zhě yě. cuò è yù qǐ, luó qí yǐ zhì, nǎi mǐ shǒu jiù qín. jūn tún fǎ qiǎn fàn sī táo, èr shí rì nèi zì guī zhě, shàng kě dài sǐ, gāng jiù qín zài èr shí rì jiāng shǔ, jiè zài liǎng qí, tún guān yù qiān jiù huó zhī, gāng zì shù suǒ jiàn, zhī bì bù miǎn, yuàn zǎo fú fǎ. nǎi sòng yuán xíng xíng. shā rén yú qī bā nián qián, jiǔ wú jué zhě, ér yóu hún wèi lì, zhōng suǒ mìng yú èr wàn lǐ wài, qí kě wèi yě zāi.
烏魯木齊遣犯劉剛，驍健絕倫，不耐耕作，伺隙潛逃，至根克忒，將出境矣。夜遇一叟曰：汝逋亡者耶？前有卡倫--卡倫者戌守望之地也，恐不得過，不如暫匿我室中，候黎明耕者畢出，可雜其中以脫也。剛從之，比稍辨色，覺恍如夢醒，身坐老樹腹中，再視叟，亦非昨貌，諦審之，乃夙所手刃棄屍深澗者也。錯愕欲起，邏騎已至，乃弭首就擒。軍屯法遣犯私逃，二十日內自歸者，尚可貸死，剛就擒在二十日將曙，介在兩歧，屯官欲遷就活之，剛自述所見，知必不免，願早伏法。乃送轅行刑。殺人於七八年前，久無覺者，而遊魂為厲，終索命於二萬里外，其可畏也哉。

rì nán fáng shǒu shān bīng wáng shí, yáo ān gōng jiù pú fū yě, yán qián lóng xīn yǒu xià, yè zuò gāo miào nà liáng, àn zhōng jiàn èr rén zuò gé xià, yí wèi dào, jìng cì suǒ wǎng. shí shào xìng huì guǎn xī shāng fàng zhài zhě, yǎn jù sài shén, jīn gǔ shēng wèi xī, yī rén yuē: cǐ bèi shū kuài lè, dàn qiǎo suàn bō xuē, kǒng zào yè yì shēn. yī rén yuē: qí jiān yì yǒu chà děng, xī wén pàn sī lùn cǐ shì, fán xuǎn rén huò xū cì duō nián, lǚ shí guì fá huò fù guān yuǎn dì, zī fǔ jiān nán, cǐ bù dé yǐ ér jǔ jiè. qí zhōng kǔ kuàng, bù kě dān chén, rú huò chéng qí jí pò, yì lēi duō duān, shǐ jìn tuì chù fān, rú suān shū quàn, cǐ qí zuì yǔ jié dào děng, yáng lǜ bù guò chī zhàng, yīn lǜ zé dāng duò ní lí zhì yú yě dàng xìng chéng, jiāo shē xí guàn, yù qī dào guān zhī rì, kě qǔ zhū bǎi xìng yǐ cháng bǔ, suì zhǐ yǐ chēng dài, sì yì fán huá, yǐ jīng fù zhài rú shān, shàng fù huī jīn rú tǔ, zhì jiàn xíng jié jué, rì jiàn zhuī hū, quán shòu yǒu guān, bū táo wú lù, bù dé bù tūn shēng yǐn hèn, wèi jǐ shàng zhī ròu, rèn ruò bèi zhī zǎi pēng. jī shù jì duō, qǔ cháng nán bì, gù xiān qiú zhòng xī yǐ jì dé shī zhī xiāng dāng, zài bǐ wèi shì suǒ bì rán, zài cǐ wèi shì yóu zì qǔ. yáng guān kē duàn, suī yǒu míng tiáo, guǐ shén gù bù shèn zé zhī yě. wáng wén shì yǔ, yí bù lèi shēng rén. é gē chuī yǐ tíng, èr rén bìng qǐ, bù dài qǐ yào, yǐ guò shān mén, xuán wén dào lù chuán xuān jiǔ lán kè sàn, yǒu yī rén zhòng shǔ bào zú. nǎi zhī èr rén wèi zhuī shè zhī guǐ yě.
日南防守柵兵王十，姚安公舊僕夫也，言乾隆辛酉夏，夜坐高廟納涼，暗中見二人坐閣下，疑為盜，靜伺所往。時紹興會館西商放債者，演劇賽神，金鼓聲未息，一人曰：此輩殊快樂，但巧算剝削，恐造業亦深。一人曰：其間亦有差等，昔聞判司論此事，凡選人或需次多年，旅食匱乏；或赴官遠地，資斧艱難，此不得已而舉借。其中苦況，不可殫陳，如或乘其急迫，抑勒多端，使進退觸藩，茹酸書券，此其罪與劫盜等，陽律不過笞杖，陰律則當墮泥犁；至於冶盪性成，驕奢習慣，預期到官之日，可取諸百姓以償補，遂指以稱貸，肆意繁華，已經負債如山，尚復揮金如土，致漸形竭蹶，日見追呼，銓授有官，逋逃無路，不得不吞聲飲恨，為几上之肉，任若輩之宰烹。積數既多，取償難必，故先求重息以冀得失之相當，在彼為勢所必然，在此為事由自取。陽官科斷，雖有明條，鬼神固不甚責之也。王聞是語，疑不類生人。俄歌吹已停，二人並起，不待啟鑰，已過柵門，旋聞道路傳喧酒闌客散，有一人中暑暴卒。乃知二人為追攝之鬼也。

pú tián lín shēng pèi yán, mǐn zhōng yī xiàn lìng, bà guān jū guǎn shě, yè yǒu dào pò fēi ér rù, yī ǎo jīng hū, rèn zhōng nǎo pū dì, tóng pú mò néng chū, yǒu luó zhě sù fú shàn suǒ wèi, yì zuò shì, dào suì sì yì sōu lüè. qí yòu zǐ nián shí sì wǔ, yǐ jǐn qīn méng shǒu wò, dào chè qǔ qīn, jiàn jiāo lì rú hǎo nǚ, xī xiào fǔ mó, shì yù wèi wú lǐ, zhōng rèn ǎo tū rán yuè qǐ, duó qǔ dào dāo, jìng fù shì zi duó mén qù, zhuī zhě jiē bèi shāng, nǎi jǐn kǔn zài suǒ jié qù. xiàn lìng guài ǎo yǐ liù xún, sù bù wén qí néng jì jī, hé yǒng zhì nǎi ěr. jí wǎng xún shì, zé ǎo tǐng lì dà yán yuē: wǒ mǒu dōu mǒu jiǎ yě, céng méng gōng zài shēng ēn, mò hòu zhí yì tǔ shén cí, wén gōng bèi jié, tè lái shì. huàn zī shì gōng xíng qiú suǒ de, míng guān pàn bǎo dào tuó, wǒ bù gǎn jiù. zhì qīn jí gōng zǐ, zé dào zuì dāng zhū, gù fù cǐ ǎo yǔ zhī zhàn, gōng nǔ lì wèi shàn, wǒ qù yǐ. suì hūn hūn rú zuì wò, jiù sū wèn zhī, měng rán bù yì. gài cǐ lìng yù pín rén yǔ pín rén sòng, pōu duàn yì shén gōng míng, gù zú shí qí bào yún.
莆田林生霈言，閩中一縣令，罷官居館舍，夜有盜破扉而入，一媼驚呼，刃中腦仆地，僮僕莫能出，有邏者素弗善所為，亦坐視，盜遂肆意搜掠。其幼子年十四五，以錦衾蒙首臥，盜掣取衾，見姣麗如好女，嘻笑撫摩，似欲為無禮，中刃媼突然躍起，奪取盜刀，徑負是子奪門去，追者皆被傷，乃僅捆載所劫去。縣令怪媼已六旬，素不聞其能技擊，何勇鷙乃爾。急往尋視，則媼挺立大言曰：我某都某甲也，曾蒙公再生恩，歿後執役土神祠，聞公被劫，特來視。宦貲是公刑求所得，冥官判飽盜橐，我不敢救。至侵及公子，則盜罪當誅，故附此媼與之戰，公努力為善，我去矣。遂昏昏如醉臥，救蘇問之，懵然不憶。蓋此令遇貧人與貧人訟，剖斷亦甚公明，故卒食其報雲。

zhōu xiàn guān zhǎng suí, xìng míng jí guàn jiē wú yí dìng, gài yù fáng jiān zāng bài lù, shǐ wú kě zōng jī zhuī bǔ yě. yáo ān gōng cháng jiàn fáng shī shí chuāng chén gōng yī zhǎng suí, zì chēng shān dōng zhū wén, hòu zài jiàn yú gāo chún lìng liáng gōng rùn táng jiā, zé zì chēng hé nán lǐ dìng. liáng gōng pō yǐ rèn zhī, lín qǐ chéng shí, cǐ rén hū dé yì jí, nǎi tuō yáo ān gōng zàn liú yú jiā, yuē quán shí xù wǎng. qí jí zì liǎng zú zhǐ, cùn cùn kuì fǔ, yǐ jiàn ér shàng zhì xiōng gé, chuān lòu ér sǐ. sǐ hòu jiǎn qí náng, qiè yǒu xiǎo cè, zuò yíng tóu zì, jì suǒ yuè fán shí qī guān, měi guān jiē shū qí yīn shì. xiáng zài mǒu shí mǒu dì mǒu rén yǔ wén mǒu rén páng dǔ, yǐ jí wǎng lái shū zhá, yàn duàn àn dú, wú yī bù bèi lù. qí tóng lèi yǒu zhī zhī zhě yuē: shì cháng xié zhì shù guān yǐ, qí qī yì mǒu guān zhī shì bì, dào zhī qiè táo, liú yī hán yú jǐ shàng, guān jìng bù gǎn zhuī yě. jīn dé shì jí, qǐ fēi tiān dào zāi. huò wén yì yuē: cǐ bèi yī rén mén hù, běn wèi wǔ bì ér lái, pì bǐ yǎng yīng, duàn bù néng zé yǐ shí gǔ, zài zhǔ rén shàn jià yù ěr. rú shàn qí biàn jié, rèn yǐ ěr mù xīn fù, wèi yǒu bù dǎo chí gān gē, shòu rén yǐ bǐng zhě, cǐ rén bù zú zé, wú zé bǐ shí qī guān yě. yáo ān gōng yuē: cǐ yán yóu wèi chuāi qí běn. shǐ shí qī guān zhě, jué wú yīn shì zhī kě shū, suī cǐ rén rì rì zhǎn bǐ, yì hé néng wèi zāi.
州縣官長隨，姓名籍貫皆無一定，蓋預防奸贓敗露，使無可蹤跡追捕也。姚安公嘗見房師石窗陳公一長隨，自稱山東朱文，後再見於高淳令梁公潤堂家，則自稱河南李定。梁公頗倚任之，臨啟程時，此人忽得異疾，乃托姚安公暫留於家，約痊時續往。其疾自兩足趾，寸寸潰腐，以漸而上至胸膈，穿漏而死。死後檢其囊，篋有小冊，作蠅頭字，記所閱凡十七官，每官皆疏其陰事。詳載某時某地某人與聞某人旁睹，以及往來書札，讞斷案牘，無一不備錄。其同類有知之者曰：是嘗挾制數官矣，其妻亦某官之侍婢，盜之竊逃，留一函於几上，官竟不敢追也。今得是疾，豈非天道哉。霍文易曰：此輩依人門戶，本為舞弊而來，譬彼養鷹，斷不能責以食谷，在主人善駕馭耳。如善其便捷，任以耳目心腹，未有不倒持干戈，授人以柄者，此人不足責，吾責彼十七官也。姚安公曰：此言猶未揣其本。使十七官者，絕無陰事之可書，雖此人日日盞筆，亦何能為哉。

lǐ suǒ bì wú zhě, shì huò jìng yǒu. rán jiū yì lǐ zhī suǒ yǒu yě. zhí lǐ zhě zì nì gǔ ěr. xiàn xiàn jìn suì yǒu èr shì: yī wèi hán shǒu lì qī yú shì, shì zǔ gū zhì xiào, qián lóng gēng chén, zǔ gū shī míng, bǎi jì yī dǎo, jiē wú yàn. yǒu xiá zhě dài yǐ fèi ròu rán dēng, qí shén yòu, zé kě sù yù, fù bù zhī qí dài yě, jìng fèi ròu rán zhī, yuè shí yú rì, zǔ gū mù jìng fù míng. fū shòu dài yì yú yǐ, rán wéi yú gù chéng, wéi chéng gù guǐ shén wèi zhī gé, cǐ wú lǐ ér yǒu zhì lǐ yě yī wèi gài zhě wáng xī shèng, zú shuāng luán, yǐ gǔ dài zú, yǐ zhǒu chēng zhī xíng. yī rì yú lù dé yí jīn èr bǎi, yí zhǎn nì cǎo jiān, zuò shǒu yǐ dài mì zhě. é shāng jiā zhǔ rén zhāng jì fēi, cāng huáng xún zhì, kòu zhī yǔ xiāng fú, jǔ yǐ hái zhī, jì fēi qǐng fēn qǔ, bù shòu. yán zhì jiā, yì yǎng shàn zhōng qí shēn, xī shèng yuē: wú xíng cán fèi, tiān suǒ fá yě, wéi tiān zuò shí, jiāng bì yǒu dà jiù. yì rán jìng qù. hòu kùn wò fěi shèng gōng cí xià fěi shèng gōng bù zhī hé shí rén, zhì chéng yì bù néng xiáng, shì rén yún qí yǔ shí yǒu yàn. hū yǒu zuì rén yè qí zú, tòng bù kě rěn, zuì rén qù hòu, zú yǐ shēn yǐ, yóu shì suì néng xíng, zhì qián lóng jǐ mǎo nǎi zú. jì fēi gù xiān zǔ mén kè, yú yóu jí jiàn, zì shù cǐ shì shén xiáng. gài xī shèng wèi shàn yí shòu bào, ér yǐ mìng zì ān, bù shòu rén bào, gù shén dài bào yě. fēi shì wú lǐ ér yì yǒu zhì lǐ hū? gē jiè zhōu qián bèi cháng zài cǐ èr shì yú xiàn zhì. jiǎng xué jiā pō bìng qí yǔ guài, yú wèi jiè zhōu cǐ zhì, wéi jī xiān lián jù jí wáng shēng shāng zi èr tiáo, ǒu bù gē ài ěr. quán shū jiē tǐ lì jǐn yán, jù yǒu shǐ fǎ, qí zài cǐ èr shì, zhèng yǐ jiàn pǐ fū pǐ fù, zú gǎn shén míng, yòng yǐ jī fā shàn xīn, dǐ lì báo sú, fēi yǐ xiǎo shuō jiā yán làn dēng yú jì yě. hàn jiàn ān zhōng, hé jiān tài shǒu liú zhào qī, wēi ruí suǒ shì, zài lù yì chuán jìn wǔ dì shí, hé jiān nǚ zǐ pōu guān zài huó shì, zài sōu shén jì. jiē xiàn yì gù shí, hé cháng bù shān lí qí wén zāi.
理所必無者，事或竟有。然究亦理之所有也。執理者自泥古耳。獻縣近歲有二事：一為韓守立妻俞氏，事祖姑至孝，乾隆庚辰，祖姑失明，百計醫禱，皆無驗。有黠者紿以癈肉燃燈，祈神佑，則可速愈，婦不知其紿也，竟癈肉燃之，越十餘日，祖姑目竟復明。夫受紿亦愚矣，然惟愚故誠，惟誠故鬼神為之格，此無理而有至理也；一為丐者王希聖，足雙攣，以股代足，以肘撐之行。一日於路得遺金二百，移盞匿草間，坐守以待覓者。俄商家主人張際飛，倉皇尋至，叩之語相符，舉以還之，際飛請分取，不受。延至家，議養贍終其身，希聖曰：吾形殘廢，天所罰也，違天坐食，將必有大咎。毅然竟去。後困臥斐聖公祠下--斐聖公不知何時人，志乘亦不能詳，士人云祈雨時有驗。忽有醉人曳其足，痛不可忍，醉人去後，足已伸矣，由是遂能行，至乾隆己卯乃卒。際飛故先祖門客，余猶及見，自述此事甚詳。蓋希聖為善宜受報，而以命自安，不受人報，故神代報也。非似無理而亦有至理乎？戈芥舟前輩嘗載此二事於縣誌。講學家頗病其語怪，余謂芥舟此志，惟乩仙聯句及王生殤子二條，偶不割愛耳。全書皆體例謹嚴，具有史法，其載此二事，正以見匹夫匹婦，足感神明，用以激發善心，砥礪薄俗，非以小說家言濫登輿記也。漢建安中，河間太守劉照妻，葳蕤鎖事，載錄異傳；晉武帝時，河間女子剖棺再活事，載搜神記。皆獻邑故實，何嘗不刪盠其文哉。

wài shū zǔ zhāng gōng zǐ héng jiā yǒu xiǎo pǔ, zhōng zhú jiǎ shān, yǒu dòng yuē xiè yún dòng, qián wèi jǐn jú dì, shān hòu yǎng shù hè. yǒu wáng hào lú xiān shēng, jí ōu yáng yǒng shū táng yàn qiān jù tí lián yuē: qiū huā bù bǐ chūn huā luò, chén mèng nǎi zhī hè mèng zhǎng. pō wèi gōng qiè. yī rì dòng zhōng bǐ yàn yí dòng, mǎn bì jiē mó fǎng cǐ shí sì zì, ǎo liè yī xié, bù chéng diǎn huà, yòng bǐ huò zì xià ér shàng, zì yòu ér zuǒ, huò yīng lián zhě duàn, yīng duàn zhě lián, shì bù shí zì rén suǒ shū, yí wèi tóng zhì yóu xì, zhòng è jué ér qí hù. yuè shù rì, qǐ shì fù rán, nǎi zhī wèi mèi. yī xī, wén gé gé mó mò shēng, chí rèn tū rù yǎn zhī, yī lǎo hóu yuè qǐ chōng rén qù, zì shì bù fù jiàn yǐ. bù zhī qí xué shū hé yì yě. yú cháng wèi xiǎo shuō zài yì wù néng wén hàn zhě, wéi guǐ yǔ hú chā kě xìn, guǐ běn rén, hú jìn yú rén yě, qí tā cǎo mù qín shòu hé zì zhī shēng bìng, zhì yú hún jiā mén kè, bìng cāng yíng cǎo zhǒu yì jù néng shī, jí shǔ yù yán, yì bù yīng huāng dàn zhì cǐ. cǐ hóu suì jiǔ tōng líng, xué rén tú mǒ, zhèng qí wán liè zhī běn shǎi, gù bù bì yǒu suǒ qǔ yì ěr.
外叔祖張公紫衡家有小圃，中築假山，有洞曰泄雲洞，前為盡菊地，山後養數鶴。有王昊廬先生，集歐陽永叔唐彥謙句題聯曰：秋花不比春花落，塵夢乃知鶴夢長。頗為工切。一日洞中筆硯移動，滿壁皆摹仿此十四字，拗捩欹斜，不成點畫，用筆或自下而上，自右而左，或應連者斷，應斷者連，似不識字人所書，疑為童稚遊戲，重堊鐍而其戶。越數日，啟視復然，乃知為魅。一夕，聞格格磨墨聲，持刃突入掩之，一老猴躍起沖人去，自是不復見矣。不知其學書何意也。余嘗謂小說載異物能文翰者，惟鬼與狐差可信，鬼本人，狐近於人也，其他草木禽獸 何自知聲病，至於渾家門客，並蒼蠅、草帚亦具能詩，即屬寓言，亦不應荒誕至此。此猴歲久通靈，學人塗抹，正其頑劣之本色，固不必有所取義耳。