hú zǐ yuē: guǎ yù zhī jūn, rán hòu kě yǔ yán wáng dào. wú yù zhī chén, rán hòu kě yǐ yán wáng zuǒ.
胡子曰:寡欲之君,然后可与言王道。无欲之臣,然后可以言王佐。
zhì rén zé kě dà, yī rén zé kě jiǔ.
志仁则可大,依仁则可久。
zhòng ní cóng xīn suǒ yù bù yú jǔ, kě wèi jìn xīn yǐ. tiān jí kǒng yú yě, kǒng shǒu jí tiān yě. shì shì wú zhàng ài, ér suǒ yù bù néng bù yú jǔ, wú zhī qí wèi jiàn xīn zhī quán yě, chāng kuáng wàng xíng ér yǐ.
仲尼从心所欲不逾矩,可谓尽心矣。天即孔于也,孔手即天也。释氏无障碍,而所欲不能不逾矩,吾知其未见心之全也,猖狂妄行而已。
yǒu qí dé, wú qí wèi, jūn zǐ ān zhī. yǒu qí wèi, wú qí gōng, jūn zǐ chǐ zhī. jūn zǐ zhī yóu shì yě yǐ dé, gù bù huàn hū wú wèi xiǎo rén zhī yóu shì yě yǐ lì shì, gù huàn dé huàn shī, wú suǒ bù wéi.
有其德,无其位,君子安之。有其位,无其功,君子耻之。君子之游世也以德,故不患乎无位;小人之游世也以利势,故患得患失,无所不为。
yī xū xī, zú yǐ chá hán shǔ zhī biàn, yī yǔ mò, zú yǐ zhe xíng cáng zhī miào, yī wǎng lái, zú yǐ jiū tiān dì zhī lǐ. zì lòu zhě, bù zú yǔ yǒu yán yě, zì xiǎo zhě, bù zú yǔ yǒu wéi yě.
一嘘吸,足以察寒暑之变,一语默,足以着行藏之妙,一往来,足以究天地之理。自陋者,不足与有言也,自小者,不足与有为也。
rén suī bèi tiān dào, bì xué rán hòu shí, xí rán hòu néng, néng rán hòu yòng, yòng wú bù lì, wéi lè tiān zhě néng zhī.
人虽备天道,必学然后识,习然后能,能然后用,用无不利,唯乐天者能之。
yǒu zhī zài jǐ, zhī zhī zài rén. yǒu zhī ér rén bù zhī cóng ér yú rén jiào zhě, fēi néng yǒu zhě yě.
有之在己,知之在人。有之而人不知、从而与人较者,非能有者也。
shuǐ yǒu yuán, gù qí liú bù qióng shuǐ yǒu gēn, gù qí shēng bù qióng fú yǒu xìng, gù qí yùn bù xī. dé yǒu běn, gù qí xíng bù qióng. xiào tì yě zhě, dé zhī běn yú!
水有源,故其流不穷;水有根,故其生不穷;氟有性,故其运不息。德有本,故其行不穷。孝悌也者,德之本欤!
yǒu shì xīn zé yǒu zhī, wú shì xīn zé wú zhī. qiǎo yán lìng sè zhī rén, yī shī qí xīn yú fú wěi, wèi yǒu néng rén zhě yě.
有是心则有知,无是心则无知。巧言令色之人,一失其心于浮伪,未有能仁者也。
děng jí zhì yán yě, shī lǐ yuè zé bù wēi, shān hé zhì xiǎn yě, shī lǐ yuè zé bù gù. lǐ hū lè hū, tiān xià suǒ rì yòng, bù kě yǐ zào cì diān pèi fèi yān zhě hū! fù kě yǐ hòu ēn, guì kě yǐ guǎng dé, shì jūn zǐ zhī suǒ yù. yǒu qiú zhī ér dé zhě, yǒu bù qiú ér dé zhě, yǒu qiú ér bù dé zhě, mìng yǒu dìng yǐ. xìn ér bù yú, rán hòu néng wéi jūn zǐ.
等级至严也,失礼乐则不威,山河至险也,失礼乐则不固。礼乎乐乎,天下所日用,不可以造次颠沛废焉者乎!富可以厚恩,贵可以广德,是君子之所欲。有求之而得者,有不求而得者,有求而不得者,命有定矣。信而不渝,然后能为君子。
yǒu wéi zhī wèi, chū yú zhì qiǎo. xuè qì fāng gāng, zé zhì qiǎo chū yān. xuè qì jì shuāi, zé zhì qiǎo qióng yǐ. huò zhī gōng zhī kě lì ér ruì yú lì gōng, huò zhī míng zhī kě lì ér jìn yǐ qiú míng, huò zhī zhèng zhí zhī kě lì ér miǎn yú zhèng zhí, huò zhī wén cí zhī kě lì ér xí yú wén cí, jiē zhì qiǎo zhī zhì yě. shàng hǎo tián tuì, zé wèi tián tuì yǐ zhōng qí yù shàng hǎo gāng jìng, zé wèi gāng jìng yǐ zhōng qí yù shàng hǎo wēn hòu, zé wèi wēn hòu yǐ zhōng qí yù shàng hǎo qín kè, zé wèi qín kè yǐ zhōng qí yù shàng hǎo wén yǎ, zé wéi wén yǎ yǐ zhōng qí yù, jiē zhì qiǎo zhī qiǎo yě. nián fāng zhuàng zé xuè qì shèng, dé suǒ yù zé xuè qì shèng, zhuàng mài wǎng shī zé xuè qì cuò zhé, xiāo nuò ér suǒ wéi qū yǐ, wú bù kě biàn zhī cāo yě. wú wéi zhī wèi, běn yú rén yì. shàn bù yǐ míng ér wèi, gōng bù yǐ lì ér quàn, tōng yú zào huà, yǔ tiān dì xiāng zhōng shǐ, gǒu bù zhì dé, zé zhì dào bù níng yān.
有为之为,出于智巧。血气方刚,则智巧出焉。血气既衰,则智巧穷矣。或知功之可利而锐于立功,或知名之可利而进以求名,或知正直之可利而勉于正直,或知文词之可利而习于文词,皆智巧之智也。上好恬退,则为恬退以中其欲;上好刚劲,则为刚劲以中其欲;上好温厚,则为温厚以中其欲;上好勤恪,则为勤恪以中其欲;上好文雅,则为文雅以中其欲,皆智巧之巧也。年方壮则血气盛,得所欲则血气盛,壮迈往失则血气挫折,消懦而所为屈矣,无不可变之操也。无为之为,本于仁义。善不以名而为,功不以利而劝,通于造化,与天地相终始,苟不至德,则至道不凝焉。
shèng rén bù kě dé ér jiàn yǐ, qí yí yán yóu lóng zhī tuì, yóu hǔ zhī pí. yòng qí wén zhāng, yóu zú dòng guān tīng, kuàng néng chōng qí tuì, fù qí pí. dé qí jīng shén yǐ shè shī yú tiān xià, qí bō luàn xìng zhì rú fǎn fù shǒu zú. bù dé qí dào, yǔ tiān xià zhī rén jiǎo zhì lì zhě, niè niè hū dài zāi!
圣人不可得而见矣,其遗言犹龙之蜕,犹虎之皮。用其文章,犹足动观听,况能充其蜕,复其皮。得其精神以设施于天下,其拨乱兴治如反覆手足。不得其道,与天下之人角智力者,嵲嵲乎殆哉!
yǒu jù ér kě jiàn wèi zhī yǒu zhě, zhī qí yǒu yú mù, gù sàn ér bù kě jiàn zhě wèi zhī wú. yǒu shí ér kě dǎo wèi zhī yǒu zhě, zhī qí yǒu yú xīn, gù wàng ér bù kě dǎo zhě wèi zhī wú.
有聚而可见谓之有者,知其有于目,故散而不可见者谓之无。有实而可蹈谓之有者,知其有于心,故妄而不可蹈者谓之无。
mǎ niú, rén chù yě. yù zhī shī dào, zé fèn qí jiǎo dì, suī yǒu měng shì, mò zhī gǎn yīng, dé qí dào, zé sān chǐ tóng zǐ yòng zhī, zhōu xuán wú bù rú zhì yān. tiān xià fēn liè, zhào mín lí sàn, yù yǐ yī zhī, gù yǒu qí fāng, huàn zài rén bù rén, suī yǔ yán ér bù rù yě.
马牛,人畜也。御之失道,则奋其角踶,虽有猛士,莫之敢撄,得其道,则三尺童子用之,周旋无不如志焉。天下分裂,兆民离散,欲以一之,固有其方,患在人不仁,虽与言而不入也。
zhī jǐ, zé wù bù néng lèi ér huò bù néng qīn. bù lèi yú wù, qí zhī jī hū!
知几,则物不能累而祸不能侵。不累于物,其知几乎!
jùn xiàn tiān xià, kě yǐ chí chéng píng ér bù kě zhī biàn gù, fēng jiàn zhū hóu, kě yǐ chí chéng píng, kě yǐ zhī biàn gù.
郡县天下,可以持承平而不可支变故,封建诸侯,可以持承平,可以支变故。
zì guān wǒ zhě ér yán, shì zhì ér zhī qǐ, zé wǒ zhī rén kě jiàn yǐ. shì bù zhì ér zhī bù qǐ, zé wǒ zhī rén bù kě jiàn yě. zì wǒ ér yán, xīn yǔ tiān dì tóng liú, fū hé jiān zhī?
自观我者而言,事至而知起,则我之仁可见矣。事不至而知不起,则我之仁不可见也。自我而言,心与天地同流,夫何间之?
chù yǐ yǒu dào, zé xíng jiān nán xiǎn è zhī zhōng wú suǒ bù lì shī qí dào, zé yǒu bù néng kān ér fèn yù xìng yǐ. shì yǐ jūn zǐ guì yǒu dé yě.
处已有道,则行艰难险厄之中无所不利;失其道,则有不能堪而忿欲兴矣。是以君子贵有德也。