wéi xiào kuān wéi xiòng liáng shì yàn
韦孝宽 韦敻 梁士彦
wéi shū yù zì xiào kuān, jīng zhào dù líng rén yě, shǎo yǐ zì xíng. shì wèi sān fǔ zhe xìng. zǔ zhí shàn, wèi féng yì fú fēng èr jùn shǒu. fù xù, wǔ wēi jùn shǒu. jiàn yì chū, wèi dà xíng tái yòu chéng, jiā fǔ guó jiāng jūn yōng zhōu dà zhōng zhèng. yǒng ān èr nián, bài yòu jiāng jūn nán yōu bīn zhōu cì shǐ. shí dī zéi shù wèi chāo qiè, xù suí jī zhāo fǔ, bìng jí guī fù. xún zú guān. zèng sī kōng jì zhōu cì shǐ, shì yuē wén huì.
韦叔裕字孝宽,京兆杜陵人也,少以字行。世为三辅着姓。 祖直善,魏冯翊、扶风二郡守。父旭,武威郡守。建义初,为 大行台右丞,加辅国将军、雍州大中正。永安二年,拜右将军、 南(幽)〔豳 〕州刺史。时氐贼数为抄窃,旭随机招抚,并即 归附。寻卒官。赠司空、冀州刺史,谥曰文惠。
xiào kuān chén mǐn hé zhèng, shè liè jīng shǐ. ruò guàn, shǔ xiāo bǎo yín zuò luàn guān yòu, nǎi yì quē, qǐng wèi jūn qián qū. cháo tíng jiā zhī, jí bài tǒng jūn. suí féng yì gōng zhǎng sūn chéng yè xī zhēng, měi zhàn yǒu gōng. bài guó zǐ bó shì, xíng huá yīn shān jùn shì. shǔ shì zhōng yáng kǎn wèi dà dū dū, chū zhèn tóng guān, yǐn xiào kuān wèi sī mǎ. kǎn qí qí cái, yǐ nǚ qī zhī. yǒng ān zhōng, shòu xuān wēi jiāng jūn jǐ shì zhōng, xún cì jué shān běi xiàn nán. pǔ tài zhōng, yǐ dū du cóng jīng zhōu cì shǐ yuán zi gōng zhèn xiāng chéng, yǐ gōng chú zhè xī yáng jùn shǒu. shí dú gū xìn wèi xīn yě jùn shǒu, sī tóng jīng zhōu, yǔ xiào kuān qíng hǎo kuǎn mì, zhèng shù jù měi, jīng bù lì rén, hào wèi lián bì. xiào wǔ chū, yǐ dū du zhèn chéng. wén dì zì yuán zhōu fù yōng zhōu, mìng xiào kuān suí jūn. jí kè tóng guān, jí shòu hóng nóng jùn shǒu. cóng qín dòu tài, jiān zuǒ chéng, jié dù yí yáng bīng mǎ shì. réng yǔ dú gū xìn rù luò yáng chéng shǒu. fù yǔ yǔ wén guì yí fēng yìng jiē yǐng zhōu yì tú, pò dōng wèi jiāng rèn xiáng yáo xióng yú yǐng chuān. xiào kuān yòu jìn píng lè kǒu, xià yù zhōu, huò cì shǐ féng yōng. yòu cóng zhàn yú hé qiáo. shí dà jūn bù lì, biān jìng sāo rán, nǎi lìng xiào kuān yǐ dà jiàng jūn xíng yí yáng jùn shì. xún qiān nán yǎn zhōu cì shǐ.
孝宽沉敏和正,涉猎经史。弱冠,属萧宝夤作乱关右,乃 诣阙,请为军前驱。朝廷嘉之,即拜统军。随冯翊公长孙承业 西征,每战有功。拜国子博士,行华(阴)〔 山〕郡事。属侍 中杨侃为大都督,出镇潼关,引孝宽为司马。侃奇其才,以女 妻之。永安中,授宣威将军、给事中,寻赐爵山北县男。普泰 中,以都督从荆州刺史源子恭镇襄城,以功除(浙 )〔析〕阳 郡守。时独孤信为新野郡守,(司)〔同〕荆州,与孝宽情好款 密,政术俱美,荆部吏人,号为联璧。孝武初,以都督镇城。 文帝自原州赴雍州,命孝宽随军。及克潼关,即授弘农郡 守。从擒窦泰,兼左丞,节度宜阳兵马事。仍与独孤信入洛阳 城守。复与宇文贵、怡峰应接颍州义徒,破东魏将任祥、尧雄 于颍川。孝宽又进平乐口,下豫州,获刺史冯邕。又从战于河 桥。时大军不利,边境骚然,乃令孝宽以大将军行宜阳郡事。 寻迁南兖州刺史。
shì suì, dōng wèi jiāng duàn chēn yáo jié fù jù yí yáng, qiǎn qí yáng yáng zhōu cì shǐ niú dào héng shàn yòu biān mín. xiào kuān shēn huàn zhī, nǎi qiǎn dié rén fǎng huò dào héng shǒu jī, lìng shàn xué shū zhě wěi zuò dào héng yǔ xiào kuān shū, lùn guī kuǎn yì, yòu wèi luò jìn shāo jī, ruò huǒ xià shū zhě, hái lìng dié rén sòng yú chēn yíng. chēn dé shū, guǒ yí dào héng, qí suǒ yù jīng lüè, jiē bú jiàn yòng. xiào kuān zhī qí lí zǔ, rì chū qí bīng yǎn xí, qín dào héng jí chēn děng, xiáo miǎn suì qīng.
是岁,东魏将段琛、尧杰复据宜阳,遣其(扬)〔阳 〕州 刺史牛道恒扇诱边民。孝宽深患之,乃遣谍人访获道恒手迹, 令善学书者伪作道恒与孝宽书,论归款意,又为落烬烧迹,若 火下书者,还令谍人送于琛营。琛得书,果疑道恒,其所欲经 略,皆不见用。孝宽知其离阻,日出奇兵掩袭,擒道恒及琛等, 崤、渑遂清。
dà tǒng wǔ nián, jìn jué wèi hóu. bā nián, zhuǎn jìn zhōu cì shǐ, xún yí zhèn yù bì, jiān shè nán fén zhōu shì. xiān shì shān hú fù xiǎn, lǚ wèi jié dào, xiào kuān shì yǐ wēi xìn, zhōu jìng sù rán. jìn shòu dà dū dū.
大统五年,进爵为侯。八年,转晋州刺史,寻移镇玉壁, 兼摄南汾州事。先是山胡负险,屡为劫盗,孝宽示以威信,州 境肃然。进授大都督。
shí èr nián, qí shén wǔ qīng shān dōng zhī zhòng, zhì tú xī rù, yǐ yù bì chōng yào, xiān mìng gōng zhī. lián yíng shù shí lǐ, zhì yú chéng xià, nǎi yú chéng nán qǐ tǔ shān, yù chéng zhī yǐ rù. dāng qí shān chù, chéng shàng xiān yǒu liǎng gāo lóu. xiào kuān gèng fù mù jiē zhī, mìng jí gāo jùn, duō jī zhàn jù yǐ yù zhī. qí shén wǔ shǐ wèi chéng zhōng yuē :" zòng ěr fù lóu zhì tiān, wǒ huì chuān chéng qǔ ěr ." suì yú chéng nán záo dì dào. yòu yú chéng běi qǐ tǔ shān, gōng jù, zhòu yè bù xī. xiào kuān fù jué zhǎng qiàn, yào qí dì dào, réng chì zhàn shì tún qiàn. chéng wài měi chuān zhì qiàn, zhàn shì jí qín shā zhī. yòu yú qiàn wài jī chái zhù huǒ, dí rén yǒu fú dì dào nèi zhě, biàn xià chái huō, yǐ pí gōu chuī zhī. chuī qì yī chōng, xián jí zhuó làn. chéng wài yòu zào gōng chē, chē zhī suǒ jí, mò bù cuī huǐ. suī yǒu pái dùn, mò zhī néng kàng. xiào kuān nǎi fèng bù wèi màn, suí qí suǒ xiàng zé zhāng shè zhī. bù jì xuán yú kōng zhōng, qí chē jìng bù néng huài. chéng wài yòu fù sōng yú gān, guàn yóu jiā huǒ, guī yǐ shāo bù, bìng yù fén lóu. xiào kuān fù zhǎng zuò tiě gōu, lì qí fēng rèn, huǒ gān lái, yǐ gōu yáo gē zhī, sōng má jù luò. wài yòu yú chéng sì miàn chuān dì, zuò èr shí yī dào, fēn wéi sì lù, yú qí zhōng gè shī liáng zhù, zuò qì, yǐ yóu guàn zhù, fàng huǒ shāo zhī, zhù zhé, chéng bìng bēng huài. xiào kuān yòu suí bēng chù shù mù shān yǐ gǎn zhī, dí bù dé rù. chéng wài jǐn qí gōng jī zhī shù, xiào kuān xián jù pò zhī.
十二年,齐神武倾山东之众,志图西入,以玉壁冲要,先 命攻之。连营数十里,至于城下,乃于城南起土山,欲乘之以 入。当其山处,城上先有两高楼。孝宽更缚木接之,命极高峻, 多积战具以御之。齐神武使谓城中曰 :“纵尔缚楼至天,我会 穿城取尔 。”遂于城南凿地道。又于城北起土山,攻具,昼夜 不息。孝宽复掘长堑,要其地道,仍饬战士屯堑。城外每穿至 堑,战士即擒杀之。又于堑外积柴贮火,敌人有伏地道内者, 便下柴火,以皮韝吹之。吹气一冲,咸即灼烂。城外又造攻车, 车之所及,莫不摧毁。虽有排楯,莫之能抗。孝宽乃缝布为缦, 随其所向则张设之。布既悬于空中,其车竟不能坏。城外又缚 松于竿,灌油加火,规以烧布,并欲焚楼。孝宽复长作铁钩, 利其锋刃,火竿来,以钩遥割之,松麻俱落。外又于城四面穿 地,作二十一道,分为四路,于其中各施梁柱,作讫,以油灌 柱,放火烧之,柱折,城并崩坏。孝宽又随崩处竖木栅以扞之, 敌不得入。城外尽其攻击之术,孝宽咸拒破之。
shén wǔ wú rú zhī hé, nǎi qiǎn cāng cáo cān jūn zǔ xiào zhēng wèi yuē :" wèi wén jiù bīng, hé bù jiàng yě?" xiào kuān bào yún :" wǒ chéng chí yán gù, bīng shí yǒu yú, gōng zhě zì láo, shǒu zhě cháng yì. qǐ yǒu xún shuò zhī jiān, yǐ xū jiù yuán. shì yōu ěr zhòng yǒu bù fǎn zhī wēi. xiào kuān guān xī nán zǐ, bì bù wéi xiáng jiàng jūn yě ." é ér xiào zhēng fù wèi chéng zhōng rén yuē: " wéi chéng zhǔ shòu bǐ róng lù, huò fù kě ěr, zì wài jūn shì, hé shì xiāng suí rù tāng huǒ zhōng yé." nǎi shè mù gé yú chéng zhōng yún:" néng zhǎn chéng zhǔ jiàng zhě, bài tài wèi, fēng kāi guó jùn gōng, yì wàn hù, shǎng bó wàn pǐ." xiào kuān shǒu tí shū bèi, fǎn shè chéng wài yún:" ruò yǒu zhǎn gāo huān zhě, yī yī cǐ shǎng ." xiào kuān dì zǐ qiān, xiān zài shān dōng, yòu suǒ zhì chéng xià, lín yǐ bái rèn, yún ruò bù zǎo jiàng, biàn xíng dà lù. xiào kuān kāng kǎi jī yáng, lüè wú gù yì. shì zú mò bù gǎn lì, rén yǒu sǐ nàn zhī xīn.
神武无如之何,乃遣仓曹参军祖孝征谓曰 :“未闻救兵, 何不降也?”孝宽报云 :“我城池严固,兵食有余,攻者自劳, 守者常逸。岂有旬朔之间,已须救援。适忧尔众有不反之危。 孝宽关西男子,必不为降将军也 。”俄而孝征复谓城中人曰: “韦城主受彼荣禄,或复可尔,自外军士,何事相随入汤火中 耶。”乃射募格于城中云:“能斩城主降者,拜太尉,封开国郡 公,邑万户,赏帛万疋。”孝宽手题书背,反射城外云:“若有 斩高欢者,一依此赏 。”孝宽弟子迁,先在山东,又锁至城下, 临以白刃,云若不早降,便行大戮。孝宽慷慨激扬,略无顾意。 士卒莫不感励,人有死难之心。
shén wǔ kǔ zhàn liù xún, shāng jí bìng sǐ zhě shí sì wǔ, zhì lì jù kùn, yīn ér fā jí. qí yè dùn qù. hòu yīn cǐ fèn huì, suì cú. wèi wén dì jiā xiào kuān gōng, lìng diàn zhōng shàng shū zhǎng sūn shào yuǎn zuǒ chéng wáng yuè zhì yù bì láo wèn, shòu piào qí dà jiàng jūn kāi fǔ yí tóng sān sī, jìn jué jiàn zhōng jùn gōng.
神武苦战六旬,伤及病死者十四五,智力俱困,因而发疾。 其夜遁去。后因此忿恚,遂殂。魏文帝嘉孝宽功,令殿中尚书 长孙绍远、左丞王悦至玉壁劳问,授骠骑大将军、开府仪同三 司,进爵建忠郡公。
fèi dì èr nián, wèi yōng zhōu cì shǐ. xiān shì, lù cè yī lǐ zhì yī tǔ hòu, jīng yǔ tuí huǐ, měi xū xiū zhī. zì xiào kuān lín zhōu, nǎi lēi bù nèi dāng hòu chù zhí huái shù dài zhī. jì miǎn xiū fù, xíng lǚ yòu dé bì yìn. zhōu wén hòu jiàn, guài wèn zhī zhī, yuē :" qǐ dé yī zhōu dú ěr, dāng lìng tiān xià tóng zhī ." yú shì lìng zhū zhōu jiā dào yī lǐ zhǒng yī shù, shí lǐ zhǒng sān shù, bǎi lǐ zhǒng wǔ shù yān.
废帝二年,为雍州刺史。先是,路侧一里置一土候,经雨 颓毁,每须修之。自孝宽临州,乃勒部内当候处植槐树代之。 既免修复,行旅又得庇荫。周文后见,怪问知之,曰 :“岂得 一州独尔,当令天下同之 。”于是令诸州夹道一里种一树,十 里种三树,百里种五树焉。
gōng dì yuán nián, yǐ dà jiàng jūn yǔ yān guó gōng yú jǐn fá jiāng líng, píng zhī, yǐ gōng fēng ráng xiàn gōng. hái, bài shàng shū yòu pú yè, cì xìng yǔ wén shì. èr nián, zhōu wén běi xún, mìng xiào kuān hái zhèn yù bì. zhōu xiào mǐn dì jiàn zuò, bài xiǎo sī tú. míng dì chū, cān lín zhǐ diàn xué shì, kǎo xiào tú jí.
恭帝元年,以大将军与燕国公于谨伐江陵,平之,以功封 穰县公。还,拜尚书右仆射,赐姓宇文氏。(二 )年,周文北 巡,命孝宽还镇玉壁。周孝闵帝践阼,拜小司徒。明帝初,参 麟趾殿学士,考校图籍。
bǎo dìng chū, yǐ xiào kuān lì xūn yù bì, suì yú yù bì zhì xūn zhōu, réng shòu xūn zhōu cì shǐ. qí rén qiǎn shǐ zhì yù bì, qiú tōng hù shì. jìn gōng hù yǐ qí xiāng chí rì jiǔ, jué wú shǐ mìng, yī rì hū lái qiú jiāo yì, yí bié yǒu gù. yòu yǐ huáng gū huáng shì mǔ xiān méi zài bǐ, yīn qí qǐng hé zhī jì, huò kě zhì zhī. suì lìng sī mén xià dài fū yǐn gōng zhèng zhì yù bì, gòng xiào kuān xiáng yì. xiào kuān nǎi yú jiāo shèng shè gōng zhàng, lìng gōng zhèng jiē duì shǐ rén, jiān lùn huáng jiā qīn shǔ zài dōng zhī yì. shǐ zhě cí sè shén yuè. shí yòu yǒu fén zhōu hú chāo dé guān dōng rén, xiào kuān fù fàng dōng hái, bìng zhì shū yī dú, jù chén cháo tíng yù dūn lín hǎo. suì yǐ lǐ sòng huáng gū jí hù mǔ děng.
保定初,以孝宽立勋玉壁,遂于玉壁置勋州,仍授勋州刺 史。齐人遣使至玉壁,求通互市。晋公护以其相持日久,绝无 使命,一日忽来求交易,疑别有故。又以皇姑、皇世母先没在 彼,因其请和之际,或可致之。遂令司门下大夫尹公正至玉壁, 共孝宽详议。孝宽乃于郊盛设供帐,令公正接对使人,兼论皇 家亲属在东之意。使者辞色甚悦。时又有汾州胡抄得关东人, 孝宽复放东还,并致书一牍,具陈朝廷欲敦邻好。遂以礼送皇 姑及护母等。
xiào kuān shàn yú fǔ yù, néng dé rén xīn. suǒ qiǎn jiàn dié rù qí zhě, jiē wèi jìn lì. yì yǒu qí rén dé xiào kuān jīn huò, yáo tōng shū shū. gù qí dòng jìng, cháo tíng jiē xiān zhī. shí yǒu zhǔ shuài xǔ pén, xiào kuān tuō yǐ xīn lǚ, lìng shǒu yī shù. pén nǎi yǐ chéng dōng rù. xiào kuān nù, qiǎn dié qǔ zhī, é ér zhǎn shǒu ér hái. qí néng zhì wù qíng rú cǐ.
孝宽善于抚御,能得人心。所遣间谍入齐者,皆为尽力。 亦有齐人得孝宽金货,遥通书疏。故齐动静,朝廷皆先知。时 有主帅许盆,孝宽托以心膂,令守一戍。盆乃以城东入。孝宽 怒,遣谍取之,俄而斩首而还。其能致物情如此。
fén zhōu zhī běi, lí shí yǐ nán, xī shì shēng hú, chāo lüè jū rén, zǔ duàn hé lù. xiào kuān shēn huàn zhī. ér dì rù yú qí, wú fāng zhū jiǎn. yù dāng qí yào chù, zhì yī dài chéng. nǎi yú hé xī zhēng yì tú shí wàn, jiǎ shì bǎi rén, qiǎn kāi fǔ yáo yuè jiān zhù zhī. yuè sè jù, yǐ bīng shǎo wéi nán. xiào kuān yuē :" jì chéng cǐ chéng, shí rì jí bì. jì qù jìn zhōu sì bǎi yú lǐ, yī rì chuàng shǒu, èr rì wěi jìng shǐ zhī shè lìng jìn zhōu zhēng bīng, èr rì fāng jí móu yì zhī jiān, zì jī sān rì jì qí jūn xíng, èr rì bú dào. wǒ zhī chéng huáng, zú dé bàn yǐ ." nǎi lìng zhù zhī. qí rén guǒ zhì nán shǒu, yí yǒu dà jūn, nǎi tíng liú bù jìn. qí yè, yòu lìng fén shuǐ yǐ nán, bàng jiè shān jì shān zhū cūn, suǒ zài zòng huǒ. qí rén wèi shì jūn yíng, suì shōu bīng zì gù. bǎn zhù kè jiù, zú rú qí yán.
汾州之北,离石以南,悉是生胡,抄掠居人,阻断河路。 孝宽深患之。而地入于齐,无方诛剪。欲当其要处,置一大城。 乃于河西征役徒十万,甲士百人,遣开府姚岳监筑之。岳色惧, 以兵少为难。孝宽曰 :“计成此城,十日即毕。既去晋州四百 余里,一日创手,二日伪境始知;设令晋州征兵,二日方集; 谋议之间,自稽三日;计其军行,二日不到。我之城隍,足得 办矣 。”乃令筑之。齐人果至南首,疑有大军,乃停留不进。 其夜,又令汾水以南,傍介山、稷山诸村,所在纵火。齐人谓 是军营,遂收兵自固。版筑克就,卒如其言。
sì nián, jìn wèi zhù guó. shí jìn gōng hù jiāng dōng tǎo, xiào kuān qiǎn zhǎng shǐ xīn dào xiàn qǐ chén bù kě, hù bù nà. jì ér dà jūn guǒ bù lì. hòu kǒng chéng suì xiàn, yí yáng bèi wéi. xiào kuān nǎi wèi qí jiàng shuài yuē :" yí yáng yī chéng zhī dì, wèi néng sǔn yì. rán liǎng guó zhēng zhī, láo shī shù zài. bǐ duō jūn zǐ, níng fá móu yóu. ruò qì xiáo dōng, lái tú fén běi, wǒ zhī jiāng jiè, bì jiàn qīn rǎo. jīn yí yú huá gǔ jí zhǎng qiū sù zhù chéng, yǐ dù zéi zhì. tuō qí xiān wǒ, tú zhī shí nán ." yú shì huà dì xíng, jù chén qí zhuàng. jìn gōng hù lìng zhǎng shǐ chì luó xié wèi shǐ rén yuē :" wéi gōng zǐ sūn suī duō, shù bù mǎn bǎi. fén běi zhù chéng, qiǎn shuí gù shǒu?" shì suì bù xíng. tiān hé wǔ nián, jìn jué yún guó gōng, zēng yì tōng qián yī wàn hù. shì suì, qí rén guǒ jiě yí yáng zhī wéi, jīng lüè fén běi, suì zhù chéng shǒu zhī. qí chéng xiāng hú lǜ míng yuè zhì fén dōng, qǐng yǔ xiào kuān xiāng jiàn. míng yuè yún :" yí yáng xiǎo chéng, jiǔ láo zhàn zhēng. jīn jì rù bǐ, yù yú fén běi qǔ cháng, xìng wù guài yě ." xiào kuān dá yuē: " yí yáng bǐ zhī yào chōng, fén běi wǒ zhī suǒ qì. wǒ qì bǐ tú, qǔ cháng ān zài? qiě jūn fǔ yì yòu zhǔ, wèi zhòng wàng lóng, lǐ yí diào yīn yáng, fǔ bǎi xìng, yān yòng jí wǔ qióng bīng, gòu yuàn lián huò! qiě cāng yíng dà shuǐ, qiān lǐ wú yān, fù yù shǐ fén jìn zhī jiān, héng shī bào gǔ? gǒu tān xún cháng zhī dì, tú tàn pí bì zhī rén, qiè wèi jūn bù qǔ." xiào kuān cān jūn qū yán pō zhī bǔ shì, wèi xiào kuān yuē :" lái nián, dōng cháo bì dà xiāng shā lù ." xiào kuān yīn lìng yán zuò yáo gē yuē :" bǎi shēng fēi shàng tiān, míng yuè zhào cháng ān." bǎi shēng, hú yě. yòu yán :" gāo shān bù cuī zì bēng, hú shù bù fú zì shù ." lìng dié rén duō jī cǐ wén, yí zhī yú yè. zǔ xiào zhēng jì wén, gèng rùn sè zhī, míng yuè jìng yǐ cǐ zhū.
四年,进位柱国。时晋公护将东讨,孝宽遣长史辛道宪启 陈不可,护不纳。既而大军果不利。后孔城遂陷,宜阳被围。 孝宽乃谓其将帅曰 :“宜阳一城之地,未能损益。然两国争之, 劳师数载。彼多君子,宁乏谋猷。若弃崤东,来图汾北,我之 疆界,必见侵扰。今宜于华谷及长秋速筑城,以杜贼志。脱其 先我,图之实难 。”于是画地形,具陈其状。晋公护令长史叱 罗协谓使人曰 :“韦公子孙虽多,数不满百。汾北筑城,遣谁 固守?”事遂不行。天和五年,进爵郧国公,增邑通前一万户。 是岁,齐人果解宜阳之围,经略汾北,遂筑城守之。其丞 相斛律明月至汾东,请与孝宽相见。明月云 :“宜阳小城,久 劳战争。今既入彼,欲于汾北取偿,幸勿怪也 。”孝宽答曰: “宜阳彼之要冲,汾北我之所弃。我弃彼图,取偿安在?且君 辅翼幼主,位重望隆,理宜调阴阳,抚百姓,焉用极武穷兵, 构怨连祸!且沧、瀛大水,千里无烟,复欲使汾、晋之间,横 尸暴骨?苟贪寻常之地,涂炭疲弊之人,窃为君不取。” 孝宽参军曲岩颇知卜筮,谓孝宽曰 :“来年,东朝必大相 杀戮 。”孝宽因令岩作谣歌曰 :“百升飞上天,明月照长安。” 百升,斛也。又言 :“高山不摧自崩,槲树不扶自竖 。”令谍 人多赍此文,遗之于邺。祖孝征既闻,更润色之,明月竟以此 诛。
jiàn dé zhī hòu, wǔ dì zhì zài píng qí. xiào kuān nǎi shàng shū chén sān cè. qí dì yī cè yuē:
建德之后,武帝志在平齐。孝宽乃上疏陈三策。其第一策 曰:
chén zài biān jī nián, pō jiàn jiàn xì, bù yīn jì huì, nán yǐ chéng gōng. shì yǐ wǎng suì chū jūn, tú yǒu láo fèi, gōng jī bù lì, yóu shī jī huì. hé zhě? zhǎng huái zhī nán, jiù wèi wò tǔ, chén shì yǐ pò wáng yú jìn, yóu néng yī jǔ píng zhī. qí rén lì nián fù jiù, sàng bài ér fǎn, nèi lí wài pàn, jì jìn lì qióng. chuán bù yún hū :" chóu yǒu xìn yān, bù kě shī yě ." jīn dà jūn ruò chū zhǐ guān, fāng guǐ ér jìn, jiān yǔ chén shì gòng wèi jǐ jiǎo bìng lìng guǎng zhōu yì lǚ, chū zì sān yā yòu mù shān nán xiāo ruì, yán hé ér xià fù qiǎn běi shān jī hú jué qí bìng jìn zhī lù. fán cǐ zhū jūn, réng lìng gè mù guān hé zhī wài jìn yǒng zhī shì, hòu qí jué shǎng, shǐ wèi qián qū. yuè dòng chuān yí, léi hài diàn jī, bǎi dào jù jìn, bìng qū lǔ tíng. bì dāng wàng qí bēn kuì, suǒ xiàng cuī tiǎn. yī róng dà dìng, shí zài cǐ jī. qí dì èr cè yuē:
臣在边积年,颇见间隙,不因际会,难以成功。是以往岁 出军,徒有劳费,功绩不立,由失机会。何者?长淮之南,旧 为沃土,陈氏以破亡余烬,犹能一举平之。齐人历年赴救,丧 败而反,内离外叛,计尽力穷。传不云乎 :“雠有衅焉,不可 失也 。”今大军若出轵关,方轨而进,兼与陈氏共为掎角;并 令广州义旅,出自三鸦;又募山南骁锐,沿河而下;复遣北山 稽胡绝其并、晋之路。凡此诸军,仍令各募关、河之外劲勇之 士,厚其爵赏,使为前驱。岳动川移,雷骇电激,百道俱进, 并趋虏庭。必当望旗奔溃,所向摧殄。一戎大定,实在此机。 其第二策曰:
ruò guó jiā gèng wéi hòu tú, wèi jí dà jǔ, yí yǔ chén rén fēn qí bīng shì. sān yā yǐ běi, wàn chūn yǐ nán, guǎng shì tún tián, yù wèi zhù jī. mù qí xiāo hàn, lì wèi bù wǔ. bǐ jì dōng nán yǒu dí, róng mǎ xiāng chí, wǒ chū qí bīng, pò qí jiāng yì. bǐ ruò xīng shī fù yuán, wǒ zé jiān bì qīng yě, dài qí qù yuǎn, hái fù chū shī. cháng yǐ biān wài zhī jūn, yǐn qí fù xīn zhī zhòng. wǒ wú sù chōng zhī fèi, bǐ yǒu bèn mìng zhī láo. yī èr nián zhōng, bì zì lí pàn. qiě qí shì hūn bào, zhèng chū duō mén, yù yù mài guān, wéi lì shì shì, huāng yín jiǔ sè, jì hài zhōng liáng. hé jìng áo rán, bù shèng qí bì. yǐ cǐ ér guān, fù wáng kě dài. rán hòu chéng jiàn diàn sǎo, shì děng cuī kū.
若国家更为后图,未即大举,宜与陈人分其兵势。三鸦以 北,万春以南,广事屯田,预为贮积。募其骁悍,立为部伍。 彼既东南有敌,戎马相持,我出奇兵,破其疆埸。彼若兴师赴 援,我则坚壁清野,待其去远,还复出师。常以边外之军,引 其腹心之众。我无宿舂之费,彼有奔命之劳。一二年中,必自 离叛。且齐氏昏暴,政出多门,鬻狱卖官,唯利是视,荒淫酒 色,忌害忠良。阖境熬然,不胜其弊。以此而观,覆亡可待。 然后乘间电扫,事等摧枯。
qí dì sān cè yuē:
其第三策曰:
qiè yǐ dà zhōu tǔ yǔ, kuà jù guān hé, xù xí juǎn zhī wēi, chí jiàn líng zhī shì. tài zǔ shòu tiān míng mìng, yǔ wù gēng xīn, shì yǐ èr jì zhī zhōng, dà gōng kè jǔ. nán qīng jiāng hàn, xī kān bā shǔ, sāi biǎo wú yú, hé yòu dǐ dìng. wéi bǐ zhào wèi, dú wèi zhēn gěng zhě, zhèng yǐ yǒu shì sān fāng, wèi huáng dōng lüè. suì shǐ zhāng fǔ yóu hún, gèng cún yú guǐ. xī gōu jiàn wáng wú, shàng qī shí zài wǔ wáng qǔ luàn, yóu fán zài jǔ. jīn ruò gèng cún zūn yǎng, qiě fù xiāng shí, chén wèi yí hái chóng lín hǎo, shēn qí méng yuē. ān rén hé zhòng, tōng shāng huì gōng, xù ruì yǎng wēi, guān xìn ér dòng. sī zé cháng cè yuǎn yù, zuò zì jiān bìng yě.
窃以大周土宇,跨据关、河,蓄席卷之威,持建瓴之势。 太祖受天明命,与物更新,是以二纪之中,大功克举。南清江、 汉,西龛巴、蜀,塞表无虞,河右底定。唯彼赵、魏,独为榛 梗者,正以有事三方,未遑东略。遂使漳、滏游魂,更存余晷。 昔勾践亡吴,尚期十载;武王取乱,犹烦再举。今若更存遵养, 且复相时,臣谓宜还崇邻好,申其盟约。安人和众,通商惠工, 蓄锐养威,观衅而动。斯则长策远驭,坐自兼并也。
shū zòu, wǔ dì qiǎn xiǎo sī kòu huái nán gōng yuán wèi wěi kāi fǔ yī lóu qiān děng zhòng bì pìn qí. ěr hòu suì dà jǔ, zài jià ér dìng shān dōng, zú rú xiào kuān zhī cè.
书奏,武帝遣小司寇淮南公元(卫)〔伟〕、开府伊娄谦等 重币聘齐。尔后遂大举,再驾而定山东,卒如孝宽之策。
xiào kuān měi yǐ nián pò xuán chē, lǚ qǐng zhì shì. dì yǐ hǎi nèi wèi píng, yōu zhào fú xǔ. zhì shì fù chēng jí qǐ hái gǔ. dì yuē :" wǎng yǐ miàn shēn běn huái, hé fán zhòng qǐng yě." wǔ nián, dì dōng fá, guò xìng yù bì. guān yù dí zhī suǒ, shēn tàn xiàn zhī, yí shí nǎi qù. xiào kuān zì yǐ xí liàn qí rén xū shí, qǐng wèi xiān qū. dì yǐ yù bì yào chōng, fēi xiào kuān wú yǐ zhèn zhī, nǎi bù xǔ. jí zhào wáng zhāo lǜ bīng chū jī hú, yǔ dà jūn jǐ jiǎo, nǎi chì xiào kuān wèi xíng jūn zǒng guǎn, wéi shǒu huá gǔ yǐ yìng jiē zhī. xiào kuān kè qí sì chéng. wǔ
孝宽每以年迫悬车,屡请致仕。帝以海内未平,优诏弗许。 至是复称疾乞骸骨。帝曰 :“往已面申本怀,何烦重请也。” 五年,帝东伐,过幸玉壁。观御敌之所,深叹羡之,移时 乃去。孝宽自以习练齐人虚实,请为先驱。帝以玉壁要冲,非 孝宽无以镇之,乃不许。及赵王招率兵出稽胡,与大军掎角, 乃敕孝宽为行军总管,围守华谷以应接之。孝宽克其四城。武
dì píng jìn zhōu, fù lìng xiào kuān hái jiù zhèn.
帝平晋州,复令孝宽还旧镇。
jí dì kǎi hái, fù xìng yù bì. cóng róng wèi xiào kuān yuē :" shì chēng lǎo rén duō zhì, shàn wèi jūn móu. rán zhèn wéi gòng shào nián, yī jǔ píng zéi. gōng yǐ wéi hé rú?" xiào kuān duì yuē :" chén jīn shuāi mào, wéi yǒu chéng xīn ér yǐ. rán xī zài shào zhuàng, yì céng shū lì xiān cháo, yǐ dìng guān yòu ." dì dà xiào yuē :" shí rú gōng yán ." nǎi zhào xiào kuān suí jià hái jīng. bài dà sī kōng, chū wèi yán zhōu zǒng guǎn, jìn wèi shàng zhù guó.
及帝凯还,复幸玉壁。从容谓孝宽曰 :“世称老人多智, 善为军谋。然朕唯共少年,一举平贼。公以为何如?”孝宽对 曰 :“臣今衰耄,唯有诚心而已。然昔在少壮,亦曾输力先朝, 以定关右 。”帝大笑曰 :“实如公言 。”乃诏孝宽随驾还京。 拜大司空,出为延州总管,进位上柱国。
dà xiàng yuán nián, chú xú yǎn děng shí yī zhōu shí wǔ zhèn zhū jūn shì xú zhōu zǒng guǎn. yòu wèi xíng jūn yuán shuài, xùn dì huái nán. nǎi fēn qiǎn qǐ gōng yǔ wén liàng gōng huáng chéng, chéng gōng liáng shì yàn gōng guǎng líng, xiào kuān lǜ zhòng gōng shòu yáng, bìng bá zhī. chū xiào kuān dào huái nán, suǒ zài jiē mì sòng chéng kuǎn. rán bǐ wǔ mén, yóu wéi xiǎn yào, chén rén ruò kāi táng fàng shuǐ, jí jīn jì lù jué. xiào kuān jù lìng fēn bīng jù shǒu zhī. chén cì shǐ wú wén yù guǒ qiǎn jué yàn, yǐ wú jí. yú shì chén rén tuì zǒu, jiāng běi xī píng.
大象元年,除徐兖等十一州十五镇诸军事、徐州总管。又 为行军元帅,徇地淮南。乃分遣杞公宇文亮攻黄城,郕公梁士 彦攻广陵,孝宽率众攻寿阳,并拔之。初孝宽到淮南,所在皆 密送诚款。然彼五门,尤为险要,陈人若开塘放水,即津济路 绝。孝宽遽令分兵据守之。陈刺史吴文育果遣决堰,已无及。 于是陈人退走,江北悉平。
jūn hái, zhì yù zhōu, yǔ wén liàng jǔ bīng fǎn, qián yǐ shù bǎi qí xí xiào kuān yíng. shí liàng yǔ guān rú kuān mì bái qí zhuàng, xiào kuān yǒu bèi. liàng bù dé rù, dùn zǒu, xiào kuān zhuī huò zhī. zhào yǐ píng huái nán zhī gōng, bié fēng yī zi huá guó gōng.
军还,至豫州,宇文亮举兵反,潜以数百骑袭孝宽营。时 亮圉官茹宽密白其状,孝宽有备。亮不得入,遁走,孝宽追获 之。诏以平淮南之功,别封一子滑国公。
jí xuān dì bēng, suí wén dì fǔ zhèng, shí yù chí jiǒng xiān wèi xiāng zhōu zǒng guǎn, zhào xiào kuān dài zhī. yòu yǐ xiǎo sī tú chì liè zhǎng fǔ wèi xiāng zhōu cì shǐ, xiān lìng fù yè. xiào kuān xù jìn, zhì zhāo gē, jiǒng qiǎn dà dū dū hè lán guì jī shū hòu xiào kuān. xiào kuān liú guì yǔ yǔ yǐ chá zhī, yí qí yǒu biàn, suì chēng jí xú xíng. yòu shǐ rén zhì xiāng zhōu qiú yī yào, mì yǐ cì zhī. jì dào tāng yīn, féng zhǎng fǔ bēn hái. xiào kuān xiōng zi wèi jùn shǒu yì yòu qì jùn nán zǒu. xiào kuān shěn jié qí zhuàng, nǎi chí hái. suǒ jīng qiáo dào, jiē lìng huǐ chè, yì mǎ xī yōng yǐ zì suí. yòu lēi qí yì jiāng yuē :" shǔ gōng jiāng zhì, kě duō bèi yáo jiǔ jí chú sù yǐ dài zhī." jiǒng guǒ qiǎn yí tóng liáng zǐ kāng jiāng shù bǎi qí zhuī xiào kuān, yì sī gōng shè fēng hòu, suǒ jīng zhī chù, jiē zhé tíng liú, yóu shì bù jí.
及宣帝崩,隋文帝辅政,时尉迟迥先为相州总管,诏孝宽 代之。又以小司徒叱列长釜为相州刺史,先令赴邺。孝宽续进, 至朝歌,迥遣大都督贺兰贵赍书候孝宽。孝宽留贵与语以察之, 疑其有变,遂称疾徐行。又使人至相州求医药,密以伺之。既 到汤阴,逢长釜奔还。孝宽兄子魏郡守艺又弃郡南走。孝宽审 讦其状,乃驰还。所经桥道,皆令毁撤,驿马悉拥以自随。又 勒(骑)〔驿〕将曰 :“蜀公将至,可多备肴酒及刍粟以待之。” 迥果遣仪同梁子康将数百骑追孝宽,驿司供设丰厚,所经之处, 皆辄停留,由是不及。
shí huò quàn xiào kuān, yǐ wéi luò jīng xū ruò, sù wú shǒu bèi, hé yáng zhèn fáng, xī shì guān dōng xiān bēi, jiǒng ruò xiān wǎng jù zhī, zé wèi huò bù xiǎo. nǎi rù bǎo hé yáng. hé yáng chéng nèi jiù yǒu xiān bēi bā bǎi rén, jiā bìng zài yè, jiàn xiào kuān qīng lái, móu yù yīng jiǒng. xiào kuān zhī zhī, suì mì zào dōng jīng guān sī, zhà chēng qiǎn xíng, fēn rén yì luò yáng shòu cì. jì zhì luò yáng, bìng liú bù qiǎn. yīn cǐ lí jiě, qí móu bù chéng.
时或劝孝宽,以为洛京虚弱,素无守备,河阳镇防,悉是 关东鲜卑,迥若先往据之,则为祸不小。乃入保河阳。河阳城 内旧有鲜卑八百人,家并在邺,见孝宽轻来,谋欲应迥。孝宽 知之,遂密造东京官司,诈称遣行,分人诣洛阳受赐。既至洛 阳,并留不遣。因此离解,其谋不成。
liù yuè, zhào fā guān zhōng bīng, yǐ xiào kuān wèi yuán shuài dōng fá. qī yuè, jūn cì hé yáng. jiǒng suǒ shǔ yí tóng xuē gōng lǐ děng wéi bī huái zhōu, xiào kuān qiǎn bīng jī pò zhī. jìn cì huái xiàn yǒng qiáo chéng qiáo zhī dōng nán. qí chéng jì zài yào chōng, zhì dié láo gù, jiǒng yǐ qiǎn bīng jù zhī. zhū jiàng shì yǐ cǐ chéng dāng lù, qǐng xiān gōng qǔ. xiào kuān yuē :" chéng xiǎo ér gù, ruò gōng ér bù bá, sǔn wǒ bīng wēi. jīn pò qí dà jūn, cǐ yì hé néng wéi yě ." yú shì yǐn jūn cì yú wǔ zhì, dà pò jiǒng zi dūn, dūn qīng qí bēn yè. jūn cì yú yè xī mén bào cí zhī nán. jiǒng zì chū zhàn, yòu pò zhī. jiǒng qióng pò zì shā. bīng shì zài xiǎo chéng zhōng zhě, jǐn kēng yú yóu yù yuán. zhū yǒu wèi fú, jiē suí jī tǎo zhī, guān dōng xī píng. shí yuè, kǎi hái jīng shī. shí yī yuè hōng, shí nián qī shí èr. zèng tài fù shí èr zhōu zhū jūn shì yōng zhōu mù. shì yuē xiāng.
六月,诏发关中兵,以孝宽为元帅东伐。七月,军次河阳。 迥所署仪同薛公礼等围逼怀州,孝宽遣兵击破之。进次怀县永 〔桥〕城(桥)之东南。其城既在要冲,雉堞牢固,迥已遣兵 据之。诸将士以此城当路,请先攻取。孝宽曰 :“城小而固, 若攻而不拔,损我兵威。今破其大军,此亦何能为也 。”于是 引军次于武陟,大破迥子惇,惇轻骑奔邺。军次于邺西门豹祠 之南。迥自出战,又破之。迥穷迫自杀。兵士在小城中者,尽 坑于游豫园。诸有未服,皆随机讨之,关东悉平。十月,凯还 京师。十一月薨,时年七十二。赠太傅、十二州诸军事、雍州 牧。谥曰襄。
xiào kuān zài biān duō zài, lǚ kàng qiáng dí. suǒ yǒu jīng lüè, bù zhì zhī chū, rén mò zhī jiě jiàn qí chéng shì, fāng nǎi jīng fú. suī zài jūn zhōng, dǔ yì wén shǐ, zhèng shì zhī yú, měi zì pī yuè. mò nián huàn yǎn, yóu lìng xué shì dú ér tīng zhī. yòu zǎo sàng fù mǔ, shì xiōng sǎo shén jǐn. suǒ de fèng lù, bù rù sī fáng. qīn zú yǒu gū yí zhě, bì jiā zhèn shàn. cháo yě yǐ cǐ chēng yān. zhǎng zǐ chén nián yǐ shí suì, wèi wén dì yù yǐ nǚ qī zhī. xiào kuān cí yǐ xiōng zi shì kāng nián zhǎng. dì jiā zhī, suì yǐ qī shì kāng. xiào kuān yǒu liù zǐ, zǒng shòu jì jīn zhī míng.
孝宽在边多载,屡抗强敌。所有经略,布置之初,人莫之 解;见其成事,方乃惊服。虽在军中,笃意文史,政事之余, 每自披阅。末年患眼,犹令学士读而听之。又早丧父母,事兄 嫂甚谨。所得俸禄,不入私房。亲族有孤遗者,必加振赡。朝 野以此称焉。长子谌年已十岁,魏文帝欲以女妻之。孝宽辞以 兄子世康年长。帝嘉之,遂以妻世康。孝宽有六子,总、寿、 霁、津知名。
wéi xiòng zì jìng yuǎn. zhì shàng yí jiǎn, dàn yú róng lì. ruò guàn, bèi zhào bài yōng zhōu zhōng cóng shì, fēi qí hǎo yě, suì xiè jí qù zhí. qián hòu shí jiàn zhǐ bì, jiē bù yīng mìng. shǔ tài zǔ jīng lún wáng yè, cè xí qiú xián, wén xiòng yǎng gāo bù shì, xū xīn jìng yuè, qiǎn shǐ pì zhī, bèi jiā lǐ mìng. suī qíng yù shèn zhì, ér jìng bù néng qū. mí yǐ zhòng zhī, yì fú zhī duó yě. suǒ jū zhī zhái, zhěn dài lín quán, xiòng duì wán qín shū, xiāo rán zì lè. shí rén hào wèi jū shì yān. zhì yǒu mù qí xián sù zhě, huò zài jiǔ cóng zhī, xiòng yì wèi zhī jìn huān, jiē duì wàng juàn.
韦敻字敬远。志尚夷简,澹于荣利。弱冠,被召拜雍州中 从事,非其好也,遂谢疾去职。前后十见征辟,皆不应命。属 太祖经纶王业,侧席求贤,闻敻养高不仕,虚心敬悦,遣使辟 之,备加礼命。虽情谕甚至,而竟不能屈。弥以重之,亦弗之 夺也。所居之宅,枕带林泉,敻对翫琴书,萧然自乐。时人号 为居士焉。至有慕其闲素者,或载酒从之,敻亦为之尽欢,接 对忘倦。
míng dì jí wèi, lǐ jìng yú hòu. nǎi wèi shī yǐ yí zhī yuē :" liù yáo zhēn dùn shì, sān chén guāng shǎo wēi. yǐng yáng ràng yú yuǎn, cāng zhōu qù bù guī. xiāng dòng qiū lán pèi, fēng piāo lián yè yī. zuò shí kuī xiān dòng, chéng chá xià diào jī. lǐng sōng qiān rèn zhí, yán quán bǎi zhàng fēi. liáo dēng píng lè guān, yuǎn wàng shǒu yáng wēi. jù néng tóng sì yǐn, lái cān yú wàn jī ." xiòng dá dì shī, yuàn shí cháo yè. dì dà yuè, chì yǒu sī rì gěi hé dōng jiǔ yī dòu, hào zhī yuē xiāo yáo gōng. shí jìn gōng hù zhí zhèng, guǎng yíng dì zhái. cháng zhào xiòng zhì zhái, fǎng yǐ zhèng shì. xiòng yǎng shì qí táng, xú ér tàn yuē :" hān jiǔ shì yīn, jùn yǔ diāo qiáng, yǒu yī yú cǐ, wèi huò fú wáng ." hù bù yuè. yǒu shí zhě yǐ wéi zhī yán.
明帝即位,礼敬逾厚。乃为诗以贻之曰 :“六爻贞遯世, 三辰光少微。颍阳让逾远,沧州去不归。香动秋兰佩,风飘莲 叶衣。坐石窥仙洞,乘槎下钓矶。岭松千仞直,岩泉百丈飞。 聊登平乐观,远望首阳薇。讵能同四隐,来参余万机 。”敻答 帝诗,愿时朝谒。帝大悦,敕有司日给河东酒一斗,号之曰逍 遥公。 时晋公护执政,广营第宅。尝召敻至宅,访以政事。敻仰 视其堂,徐而叹曰 :“酣酒嗜音,峻宇雕墙,有一于此,未或 弗亡 。”护不悦。有识者以为知言。
chén qiǎn qí shàng shū zhōu hóng zhèng lái pìn, sù wén xiòng míng, qǐng yǔ xiāng jiàn. cháo tíng xǔ zhī. hóng zhèng nǎi zào xiòng, tán xuè yíng rì, hèn xiāng yù zhī wǎn. hòu qǐng xiòng zhì bīn guǎn, xiòng bù shí fù. hóng zhèng réng zèng shī yuē :" dé xīng yóu wèi dòng, zhēn chē jù kěn lái ." qí wéi shí suǒ qīn yì rú cǐ.
陈遣其尚书周弘正来聘,素闻敻名,请与相见。朝廷许之。 弘正乃造敻,谈谑盈日,恨相遇之晚。后请敻至宾馆,敻〔不〕 时赴。弘正仍赠诗曰 :“德星犹未动,真车讵肯来 。”其为时 所钦挹如此。
wǔ dì cháng yǔ xiòng yè yàn, dà cì zhī jiān bó, lìng shì chén shù rén fù yǐ sòng chū. xiòng wéi qǔ yī pǐ, shì chéng ēn zhǐ ér yǐ. dì yǐ cǐ yì zhòng zhī. xiào kuān wèi yán zhōu zǒng guǎn, xiòng zhì zhōu yǔ xiào kuān xiāng jiàn. jiāng hái, xiào kuān yǐ suǒ chéng mǎ jí pèi lēi yǔ xiòng. xiòng yǐ qí huá shì, xīn fú yù zhī. xiào wèi xiào kuān yuē :" xī rén bù qì yí zān zhuì lǚ zhě, è yǔ zhī tóng chū, bù yǔ tóng guī. wú suī bù dǎi qián liè, rán shě jiù lù xīn, yì fēi wú zhì yě." yú shì nǎi chéng jiù mǎ yǐ guī.
武帝尝与敻夜宴,大赐之缣帛,令侍臣数人负以送出。敻 唯取一疋,示承恩旨而已。帝以此益重之。孝宽为延州总管, 敻至州与孝宽相见。将还,孝宽以所乘马及辔勒与敻。敻以其 华饰,心弗欲之。笑谓孝宽曰 :“昔人不弃遗簪坠履者,恶与 之同出,不与同归。吾虽不逮前烈,然舍旧录新,亦非吾志也。” 于是乃乘旧马以归。
wǔ dì yòu yǐ fú dào rú sān jiào bù tóng, zhào xiòng biàn qí yōu liè. xiòng yǐ sān jiào suī shū, tóng guī yú shàn, qí jī shì yǒu shēn qiǎn, qí zhì lǐ dài wú děng jí. nǎi zhe sān jiào xù zòu zhī. dì lǎn ér chēng shàn. shí xuān dì zài dōng gōng, yì yí xiòng shū, bìng lìng yǐ dì suǒ chéng mǎ yíng zhī, wèn yǐ lì shēn zhī dào. xiòng duì yuē :" chuán bù yún hū, jiǎn wèi dé zhī gōng, chǐ wèi è zhī dà. yù bù kě zòng, zhì bù kě mǎn. bìng shèng rén zhī xùn yě, yuàn diàn xià chá zhī."
武帝又以佛、道、儒三教不同,诏敻辨其优劣。敻以三教 虽殊,同归于善,其迹似有深浅,其致理殆无等级。乃着三教 序奏之。帝览而称善。时宣帝在东宫,亦遗敻书,并令以帝所 乘马迎之,问以立身之道。敻对曰 :“传不云乎,俭为德之恭, 侈为恶之大。欲不可纵,志不可满。并圣人之训也,愿殿下察 之。”
xiòng zi guàn xíng suí zhōu cì shǐ, yīn jí wù gù, xiào kuān zi zǒng fù yú bīng zhōu zhàn mò. yī rì zhī zhōng, xiōng wèn jù zhì. jiā rén xiāng duì bēi tòng, ér xiòng shén sè zì ruò. wèi zhī yuē: " sǐ shēng mìng yě, qù lái cháng shì, yì hé zú bēi ." yuán qín fǔ zhī rú jiù.
敻子瓘行随州刺史,因疾物故,孝宽子总复于并州战殁。 一日之中,凶问俱至。家人相对悲恸,而敻神色自若。谓之曰: “死生命也,去来常事,亦何足悲 。”援琴抚之如旧。
xiòng yòu yǎ hǎo míng yì, xū jīn shàn yòu. suī gēng fū mù shù yǒu yī jiè kě chēng zhě, jiē jiē yǐn zhī. tè yǔ zú rén chù xuán jí ān dìng liáng kuàng wèi fàng yì zhī yǒu. shǎo ài wén shǐ, liú qíng zhù shù, shǒu zì chāo lù shù shí wàn yán. wǎn nián xū jìng, wéi yǐ tǐ dào huì zhēn wèi wù. jiù suǒ zhì shù, xián xuē qí gǎo, gù wén bǐ duō bìng bù cún.
敻又雅好名义,虚襟善诱。虽耕夫牧竖有一介可称者,皆 接引之。特与族人处玄及安定梁旷为放逸之友。少爱文史,留 情著述,手自抄录数十万言。晚年虚静,唯以体道会真为务。 旧所制述,咸削其藁,故文笔多并不存。
jiàn dé zhōng, xiòng yǐ nián lǎo, yù jiè qí zi děng yuē :" xī shì ān yǐ qú chú shù tǐ, wáng sūn yǐ bù náng rào shī, èr xián gāo dá, fēi yōng cái néng jì. wú sǐ zhī rì, kě liǎn jiù yī, wù gēng xīn zào. shǐ guān zú zhōu shī, niú chē zài jiù, fén gāo sì chǐ, kuàng shēn yī zhàng. qí yú fán zá, xī wú yòng yě. cháo bū diàn shí, yú shì mí fán, wú bù néng dùn jué rǔ bèi zhī qíng, kě shuò wàng yī diàn ér yǐ. réng jiàn sù shū, wù shè shēng láo. qīn yǒu yù yǐ wù diào jì zhě, bìng bù dé wèi shòu. wú cháng kǒng lín zhōng huǎng hū, gù yǐ cǐ yán yù jiè rǔ bèi. míng mù zhī rì, wù wéi wú zhì yě."
建德中,敻以年老,预戒其子等曰 :“昔士安以蘧蒢束体, 王孙以布囊绕尸,二贤高达,非庸才能继。吾死之日,可敛旧 衣,勿更新造。使棺足周尸,牛车载柩,坟高四尺,圹深一丈。 其余烦杂,悉无用也。朝晡奠食,于事弥烦,吾不能顿绝汝辈 之情,可朔望一奠而已。仍荐素蔬,勿设牲牢。亲友欲以物吊 祭者,并不得为受。吾常恐临终恍惚,故以此言预戒汝辈。瞑 目之日,勿违吾志也。”
xuān zhèng yuán nián èr yuè, zú yú jiā, shí nián qī shí qī. wǔ dì qiǎn shǐ jì, fù fèng yǒu jiā. qí sàng zhì zàng lǐ, zhū zǐ děng bìng zūn qí yí jiè. zi shì kāng.
宣政元年二月,卒于家,时年七十七。武帝遣使祭,赙赗 有加。其丧制葬礼,诸子等并遵其遗戒。子世康。
liáng shì yàn zì xiàng rú, ān dìng wū shì rén yě. shǎo rèn xiá, hǎo dú bīng shū, pō shè jīng shǐ. zhōu wǔ dì jiāng píng dōng xià, wén qí yǒng jué, zì fú fēng jùn shǒu chú wèi jiǔ qǔ zhèn jiāng, jìn wèi shàng kāi fǔ, fēng jiàn wēi xiàn gōng. qí rén shén dàn zhī.
梁士彦字相如,安定乌氏人也。少任侠,好读兵书,颇涉 经史。周武帝将平东夏,闻其勇决,自扶风郡守除为九曲镇将, 进位上开府,封建威县公。齐人甚惮之。
hòu yǐ xióng zhōu cì shǐ cóng wǔ dì bá jìn zhōu, jìn wèi dà jiàng jūn, chú jìn zhōu cì shǐ. jí dì hái, qí hòu zhǔ qīn gōng wéi zhī, lóu dié jiē jǐn, duǎn bīng xiāng jiē. shì yàn kāng kǎi zì ruò, wèi jiàng shì yuē:" sǐ zài jīn rì, wú wèi ěr xiān." yú shì yǒng měng qí fèn, hào shēng dòng tiān, wú bù yī dāng bǎi. qí bīng shǎo què, nǎi lìng qī jí jūn rén zǐ nǚ zhòu yè xiū chéng, sān rì ér jiù. wǔ dì dà jūn yì zhì, qí shī wéi jiě. shì yàn jiàn dì, lǚ dì xū qì, dì yì wèi zhī liú tì. shí dì yù bān shī, shì yàn kòu mǎ jiàn, dì cóng zhī. zhí qí shǒu yuē: " zhèn yǒu jìn zhōu, wèi píng qí zhī jī, yí shàn shǒu zhī ." jí qí píng, fēng chéng guó gōng, wèi shàng zhù guó yōng zhōu zǒng guǎn. xuān dì jí wèi, chú xú zhōu zǒng guǎn. yǔ wū wán guǐ qín chén jiāng wú míng chè péi jì yú lǚ liáng, lüè dìng huái nán dì.
后以熊州刺史从武帝拔晋州,进位大将军,除晋州刺史。 及帝还,齐后主亲攻围之,楼堞皆尽,短兵相接。士彦慷慨自 若,谓将士曰:“死在今日,吾为尔先。”于是勇猛齐奋,号声 动天,无不一当百。齐兵少却,乃令妻及军人子女昼夜修城, 三日而就。武帝大军亦至,齐师围解。士彦见帝,捋帝须泣, 帝亦为之流涕。时帝欲班师,士彦叩马谏,帝从之。执其手曰: “朕有晋州,为平齐之基,宜善守之 。”及齐平,封郕国公, 位上柱国、雍州总管。宣帝即位,除徐州总管。与乌丸轨禽陈 将吴明彻、裴忌于吕梁,略定淮南地。
suí wén dì zuò xiāng, zhuǎn bó zhōu zǒng guǎn. yù chí jiǒng fǎn, wèi xíng jūn zǒng guǎn, jí wéi xiào kuān jī zhī. lìng jiā tóng liáng mò děng wéi qián fēng, shì yàn jì zhī, suǒ dāng jiē pò.
隋文帝作相,转亳州总管。尉迟迥反,为行军总管,及韦 孝宽击之。令家僮梁默等为前锋,士彦继之,所当皆破。
jí jiǒng píng, chú xiāng zhōu cì shǐ. shēn jiàn jì, nǎi dài hái jīng shī. xián jū wú shì, shì gōng huái yuàn, yǔ yǔ wén xīn liú fǎng děng móu fǎn. jiāng lǜ tóng pú, hòu shàng xiǎng miào zhī jì yǐ fā jī. fù yù yú pú zhōu qǐ shì, lüè qǔ hé běi, zhuō lí yáng guān, sāi hé yáng lù, jié diào bù wèi móu jiǎ, mù dào zéi wèi zhàn shì. qí shēng péi tōng zhī ér zòu zhī. dì wèi fā qí shì, shòu jìn zhōu cì shǐ, yù guān qí zhì. shì yàn xīn rán wèi fǎng děng yuē:" tiān yě!" yòu qǐng yí tóng xuē mó ér wèi zhǎng shǐ, dì cóng zhī. hòu yǔ gōng qīng cháo yè, dì lìng zhí shì yàn xīn fǎng děng yú háng jiān. jí zhī zhuàng, yóu bù fú, bǔ xuē mó ér zhì, duì zhī. mó ér jù lùn shǐ mò, yún dì èr zi gāng chuí qì kǔ jiàn, dì sān zi shū xié yuē" zuò měng shòu xū chéng bān". shì yàn shī sè, gù yuē :" rǔ shā wǒ!" yú shì fú zhū. nián qī shí èr.
及迥平,除相州刺史。深见忌,乃代还京师。闲居无事, 恃功怀怨,与宇文忻、刘昉等谋反。将率僮仆,候上享庙之际 以发机。复欲于蒲州起事,略取河北,捉黎阳关,塞河阳路, 劫调布为牟甲,募盗贼为战士。其甥裴通知而奏之。帝未发其 事,授晋州刺史,欲观其志。士彦欣然谓昉等曰:“天也!”又 请仪同薛摩儿为长史,帝从之。后与公卿朝谒,帝令执士彦、 忻、昉等于行间。诘之状,犹不伏,捕薛摩儿至,对之。摩儿 具论始末,云第二子刚垂泣苦谏,第三子叔谐曰“作猛兽须成 班”。士彦失色,顾曰 :“汝杀我!”于是伏诛。年七十二。
yǒu zi wǔ rén. cāo zì mèng dé, wèi shàng kāi fǔ yì xiāng xiàn gōng, zǎo zú. gāng zì yǒng gù, wèi dà jiàng jūn tōng zhèng xiàn gōng jīng zhōu cì shǐ. yǐ jiàn fù huò miǎn, xǐ guā zhōu. shū xié zuò shì yàn zhū.
有子五人。操字孟德,位上开府、义乡县公,早卒。刚字 永固,位大将军、通政县公、泾州刺史。以谏父获免,徙瓜州。 叔谐坐士彦诛。
liáng mò zhě, shì yàn zhī cāng tóu yě, xiāo wǔ jué rén. shì yàn měi cóng zhēng fá, cháng yǔ mò xiàn zhèn. shì zhōu, wèi kāi fǔ. kāi huáng mò, yǐ xíng jūn zǒng guǎn cóng yáng sù zhēng tū jué, jìn wèi dà jiàng jūn. yòu cóng píng yáng liàng, shòu zhù guó. dà yè wǔ nián, cóng yáng dì zhēng tǔ gǔ hún, lì zhàn sǐ zhī. zèng guāng lù dài fu.
梁默者,士彦之苍头也,骁武绝人。士彦每从征伐,常与 默陷阵。仕周,位开府。开皇末,以行军总管从杨素征突厥, 进位大将军。又从平杨谅,授柱国。大业五年,从炀帝征吐谷 浑,力战死之。赠光禄大夫。