fǎ zhì bù yì, zé mín bù xiāng sī. xíng shā wú shè, zé mín bù tōu yú wèi shàn. jué lù wú jiǎ. zé xià bù luàn qí shàng. sān zhě cáng yú guān zé wèi fǎ, shī yú guó zé chéng sú, qí yú bù jiàng ér zhì yǐ.
法制不議,則民不相私。刑殺毋赦,則民不偷於為善。爵祿毋假。則下不亂其上。三者藏於官則為法,施於國則成俗,其餘不彊而治矣。
jūn yī zhì zé yí, zé bǎi guān shǒu qí fǎ. shàng míng chén qí zhì, zé xià jiē huì qí dù yǐ. jūn zhī zhì qí yí yě bù yī, zé xià zhī bèi fǎ ér lì sī lǐ zhě bì duō yǐ. shì yǐ rén yòng qí sī, fèi shàng zhī zhì, ér dào qí suǒ wén, gù xià yǔ guān liè fǎ, ér shàng yǔ jūn fēn wēi. guó jiā zhī wēi, bì zì cǐ shǐ yǐ. xī zhě shèng wáng zhī zhì qí mín yě bù rán, fèi shàng zhī fǎ zhì zhě, bì fù yǐ chǐ. cái hòu bó huì, yǐ sī qīn yú mín zhě, zhèng jīng ér zì zhèng yǐ. luàn guó zhī dào, yì guó zhī cháng, cì shǎng zì yú jǐ zhě, shèng wáng zhī jìn yě. shèng wáng jì mò, shòu zhī zhě shuāi, jūn rén ér bù néng zhī lì jūn zhī dào, yǐ wèi guó běn, zé dà chén zhī zhuì xià ér shè rén xīn zhě bì duō yǐ, jūn bù néng shěn lì qí fǎ, yǐ wèi xià zhì. zé bǎi xìng zhī lì sī lǐ ér jìng yú lì zhě bì zhòng yǐ.
君壹置則儀,則百官守其法。上明陳其制,則下皆會其度矣。君之置其儀也不一,則下之倍法而立私理者必多矣。是以人用其私,廢上之制,而道其所聞,故下與官列法,而上與君分威。國家之危,必自此始矣。昔者聖王之治其民也不然,廢上之法制者,必負以恥。財厚博惠,以私親於民者,正經而自正矣。亂國之道,易國之常,賜賞恣於己者,聖王之禁也。聖王既歿,受之者衰,君人而不能知立君之道,以為國本,則大臣之贅下而射人心者必多矣,君不能審立其法,以為下制。則百姓之立私理而徑於利者必眾矣。
xī zhě shèng wáng zhī zhì rén yě, bù guì qí rén bó xué yě, yù qí rén zhī hé tóng yǐ tīng lìng yě. tài shì yuē: zhòu yǒu chén yì wàn rén, yì yǒu yì wàn zhī xīn, wǔ wáng yǒu chén sān qiān ér yī xīn, gù zhòu yǐ yì wàn zhī xīn wáng, wǔ wáng yǐ yī xīn cún. gù yǒu guó zhī jūn, jì bù néng tóng rén xīn, yī guó wēi, qí shì yì, tōng shàng zhī zhì, yǐ wèi xià fǎ, zé suī yǒu guǎng dì zhòng mín, yóu bù néng yǐ wèi ān yě. jūn shī qí dào, zé dà chén bǐ quán zhòng, yǐ xiāng jǔ yú guó, xiǎo chén bì xún lì yǐ xiāng jiù yě. gù jǔ guó zhī shì, yǐ wèi wáng dǎng, xíng gōng dào yǐ wèi sī huì. jìn zé xiāng tuī yú jūn, tuì zé xiāng yù yú mín, gè biàn qí shēn, ér wàng shè jì. yǐ guǎng qí jū, jù tú wēi qún. shàng yǐ bì jūn, xià yǐ suǒ mín. cǐ jiē ruò jūn luàn guó zhī dào yě, gù guó zhī wēi yě.
昔者聖王之治人也,不貴其人博學也,欲其人之和同以聽令也。《泰誓》曰:「紂有臣億萬人,亦有億萬之心,武王有臣三千而一心,故紂以億萬之心亡,武王以一心存」。故有國之君,茍不能同人心,一國威,齊士義,通上之治,以為下法,則雖有廣地眾民,猶不能以為安也。君失其道,則大臣比權重,以相舉於國,小臣必循利以相就也。故舉國之士,以為亡黨,行公道以為私惠。進則相推於君,退則相譽於民,各便其身,而忘社稷。以廣其居,聚徒威群。上以蔽君,下以索民。此皆弱君亂國之道也,故國之危也。
luàn guó zhī dào, yì guó zhī cháng, cì shǎng zì yú jǐ zhě, shèng wáng zhī jìn yě. shàn guó quán yǐ shēn suǒ yú mín zhě, shèng wáng zhī jìn yě. qí shēn wú rèn yú shàng zhě, shèng wáng zhī jìn yě.
亂國之道,易國之常,賜賞恣於己者,聖王之禁也。擅國權以深索於民者,聖王之禁也。其身毋任於上者,聖王之禁也。
jìn zé shòu lù yú jūn, tuì zé cáng lù yú shì, wú shì zhì zhí, dàn lì shì shǔ, sī wáng guān, sī jūn shì, qù fēi qí rén ér rén sī xíng zhě, shèng wáng zhī jìn yě.
進則受祿於君,退則藏祿於室,毋事治職,但力事屬,私王官,私君事,去非其人而人私行者,聖王之禁也。
xiū xíng zé bù yǐ qīn wèi běn, zhì shì zé bù yǐ guān wèi zhǔ, jǔ wú néng jìn wú gōng zhě, shèng wáng zhī jìn yě.
修行則不以親為本,治事則不以官為主,舉毋能、進毋功者,聖王之禁也。
jiāo rén zé yǐ wèi jǐ cì, jǔ rén zé yǐ wèi jǐ láo, shì rén zé yǔ fēn qí lù zhě, shèng wáng zhī jìn yě.
交人則以為己賜,舉人則以為己勞,仕人則與分其祿者,聖王之禁也。
jiāo yú lì tōng ér huò yú pín qióng, qīng qǔ yú qí mín ér zhòng zhì yú qí jūn, xuē shàng yǐ fù xià, wǎng fǎ yǐ qiú yú mín zhě, shèng wáng zhī jìn yě.
交於利通而獲於貧窮,輕取於其民而重致於其君,削上以附下,枉法以求於民者,聖王之禁也。
yòng bù chēng qí rén, jiā fù yú qí liè, qí lù shén guǎ ér zī cái shén duō zhě, shèng wáng zhī jìn yě.
用不稱其人,家富於其列,其祿甚寡而資財甚多者,聖王之禁也。
fú shì yǐ wèi xíng, fēi shàng yǐ wèi míng, cháng fǎn shàng zhī fǎ zhì yǐ chéng qún yú guó zhě, shèng wáng zhī jìn yě.
拂世以為行,非上以為名,常反上之法制以成群於國者,聖王之禁也。
shì yú pín qióng, ér fā yú qín láo, quán yú pín jiàn, shēn wú zhí shì, jiā wú cháng xìng, liè shàng xià zhī xián, yì yán wèi mín zhě, shèng wáng zhī jìn yě.
飾於貧窮,而發於勤勞,權於貧賤,身無職事,家無常姓,列上下之閒,議言為民者,聖王之禁也。
hú shì yǐ wèi wáng zī, xiū tián yǐ wèi wáng běn, zé shēng zhī yǎng sī bù sǐ rán hòu shī sāo yǐ shēn yǔ shàng wèi shì zhě. shèng wáng zhī jìn yě.
壺士以為亡資,修田以為亡本,則生之養私不死然後失繅以深與上為市者。聖王之禁也。
shěn shì xiǎo jié yǐ shì mín shí yán dà shì yǐ dòng shàng yuǎn jiāo yǐ yú qún, jiǎ jué yǐ lín cháo zhě, shèng wáng zhī jìn yě.
審飾小節以示民時言大事以動上遠交以踰群,假爵以臨朝者,聖王之禁也。
bēi shēn zá chù yǐn xíng pì yǐ, cè rù yíng yuǎn, dùn shàng ér dùn mín zhě, shèng wáng zhī jìn yě.
卑身雜處隱行辟倚,側入迎遠,遁上而遁民者,聖王之禁也。
guǐ sú yì lǐ, dà yán fǎ xíng, nán qí suǒ wèi, ér gāo zì cuò zhě, shèng wáng zhī jìn yě.
詭俗異禮,大言法行,難其所為,而高自錯者,聖王之禁也。
shǒu wěi xián jū, bó fēn yǐ zhì zhòng. qín shēn suì xíng, shuō rén yǐ huò cái. jì rén yǐ mǎi yù, qí shēn shén jìng, ér shǐ rén qiú zhě, shèng wáng zhī jìn yě.
守委閒居,博分以致眾。勤身遂行,說人以貨財。濟人以買譽,其身甚靜,而使人求者,聖王之禁也。
xíng pì ér jiān yán guǐ ér biàn, shù fēi ér bó, shùn è ér zé zhě, shèng wáng zhī jìn yě.
行辟而堅言詭而辯,術非而博,順惡而澤者,聖王之禁也。
yǐ péng dǎng wèi yǒu, yǐ bì è wèi rén, yǐ shù biàn wèi zhì, yǐ zhòng liǎn wèi zhōng, yǐ suì fèn wèi yǒng zhě, shèng wáng zhī jìn yě.
以朋黨為友,以蔽惡為仁,以數變為智,以重斂為忠,以遂忿為勇者,聖王之禁也。
gù guó zhī běn, qí shēn wù wǎng yú shàng, shēn fù yú zhū hóu zhě, shèng wáng zhī jìn yě.
固國之本,其身務往於上,深附於諸侯者,聖王之禁也。
shèng wáng zhī shēn, zhì shì zhī shí, dé xíng bì yǒu suǒ shì, dào yì bì yǒu suǒ míng gù shì mò gǎn guǐ sú yì lǐ, yǐ zì jiàn yú guó, mò gǎn bù huì huǎn xíng, xiū shàng xià zhī jiāo, yǐ hé qīn yú mín. gù mò gǎn chāo děng yú guān, yú lì sū gōng. yǐ qǔ shùn qí jūn. shèng wáng zhī zhì mín yě, jìn zé shǐ wú yóu de qí suǒ lì, tuì zé shǐ wú yóu bì qí suǒ hài, bì shǐ fǎn hū ān qí wèi, lè qí qún, wù qí zhí, róng qí míng, ér hòu zhǐ yǐ. gù yú qí guān ér lí qí qún zhě, bì shǐ yǒu hài. bù néng qí shì ér shī qí zhí zhě, bì shǐ yǒu chǐ shì gù shèng wáng zhī jiào mín yě, yǐ rén cuò zhī, yǐ chǐ shǐ zhī, xiū qí néng, zhì qí suǒ chéng ér zhǐ. gù yuē: jué ér dìng, jìng ér zhì, ān ér zūn, jǔ cuò ér bù biàn zhě, shèng wáng zhī dào yě.
聖王之身,治世之時,德行必有所是,道義必有所明;故士莫敢詭俗異禮,以自見於國,莫敢布惠緩行,修上下之交,以和親於民。故莫敢超等踰官,漁利蘇功。以取順其君。聖王之治民也,進則使無由得其所利,退則使無由避其所害,必使反乎安其位,樂其群,務其職,榮其名,而後止矣。故踰其官而離其群者,必使有害。不能其事而失其職者,必使有恥;是故聖王之教民也,以仁錯之,以恥使之,修其能,致其所成而止。故曰:「絕而定,靜而治,安而尊,舉錯而不變者,聖王之道也。」