gǔ zhī shàn yòng tiān xià zhě, bì liàng tiān xià zhī quán, ér chuāi zhū hóu zhī qíng. liàng quán bù shěn, bù shǎo qiáng ruò qīng zhòng zhī chēng chuǎi qíng bù shěn, bù zhī yǐn nì biàn huà zhī dòng jìng. hé wèi liàng quán? yuē:" dù yú dà xiǎo, móu yú zhòng guǎ. chēng huò cái yǒu wú, liào rén mín duō shǎo ráo fá, yǒu yú bù zú jǐ hé? biàn dì xíng zhī xiǎn yì shú lì shú hài? móu lǜ shú zhǎng shú duǎn? qún chén zhī qīn shū, shú xián shú bù xiào? yǔ bīn kè zhī zhī ruì shú shǎo shú duō? guān tiān shí zhī huò fú, shú jí shú xiōng? zhū hòu zhī qīn shú yòng shú bù yòng? bǎi xìng zhī xīn qù jiù biàn huà, shú ān shú wēi? shú hǎo shú zēng? fǎn cè shú biàn shú zhī? rú cǐ zhě, shì wèi liàng quán."
古之善用天下者,必量天下之权,而揣诸侯之情。量权不审,不少强弱轻重之称;揣情不审,不知隐匿变化之动静。何谓量权?曰:“度于大小,谋于众寡。称货财有无,料人民多少、饶乏,有余不足几何?辨地形之险易孰利、孰害?谋虑孰长、孰短?群臣之亲疏,孰贤、孰不肖?与宾客之知睿孰少、孰多?观天时之祸福,孰吉、孰凶?诸候之亲孰用、孰不用?百姓之心去就变化,孰安、孰危?孰好、孰憎?反侧孰便、孰知?如此者,是谓量权。”
chuǎi qíng zhě, bì yǐ qí shén xǐ zhī shí, wǎng ér jí qí yù yě, qí yǒu yù yě, bù néng yǐn qí qíng bì yǐ qí shén jù zhī shí, wǎng ér jí qí è yě, jù yǒu è yě, bù néng yǐn qí qíng: qíng yù bì zhī qí biàn. gǎn dòng ér bù zhī qí biàn zhě, nǎi qiě cuò qí rén wù yǔ yǔ, ér gèng wèn suǒ qīn, zhī qí suǒ ān. fū qíng biàn yú nèi zhě, xíng jiàn yú wài gù cháng bì yǐ qí jiàn zhě, ér zhī qí yǐn zhě cǐ suǒ wèi cè shēn chuǎi qíng.
揣情者,必以其甚喜之时,往而极其欲也,其有欲也,不能隐其情;必以其甚惧之时,往而极其恶也,具有恶也,不能隐其情:情欲必知其变。感动而不知其变者,乃且错其人勿与语,而更问所亲,知其所安。夫情变于内者,形见于外;故常必以其见者,而知其隐者;此所谓测深揣情。
gù jì guó shì zhě, zé dāng shěn liàng quán shuō rén zhǔ, zé dāng shěn chuǎi qíng móu lǜ qíng yù bì chū yú cǐ. nǎi kě guì nǎi kě jiàn nǎi kě zhòng nǎi kě qīng nǎi kě lì nǎi kě hài nǎi kě chéng nǎi kě bài, qí shù yī yě. gù suī yǒu xiān wáng zhī dào shèng zhì zhī móu, fēi chuǎi qíng, yǐn nì wú suǒ suǒ zhī. cǐ móu zhī běn yě, ér shuō zhī fǎ yě. cháng yǒu shì yú rén, rén mò néng xiān. xiān shì ér zhì, cǐ zuì nán wéi. gù yuē" chuǎi qíng zuì nán shǒu sī". yán bì shí qí móu lǜ, gù guān yuān fēi rú dòng, wú bù yǒu lì hài, kě yǐ shēng shì biàn. shēng shì kàn, jǐ zhī shì yě. cǐ chuǎi qíng shì yán chéng wén zhāng, ér hòu lùn zhī.
故计国事者,则当审量权;说人主,则当审揣情;谋虑情欲必出于此。乃可贵、乃可贱、乃可重、乃可轻、乃可利、乃可害、乃可成、乃可败,其数一也。故虽有先王之道、圣智之谋,非揣情,隐匿无所索之。此谋之本也,而说之法也。常有事于人,人莫能先。先事而至,此最难为。故曰“揣情最难守司”。言必时其谋虑,故观蜎飞蠕动,无不有利害,可以生事变。生事看,几之势也。此揣情饰言成文章,而后论之。