shuō zhě, shuō zhī yě shuō zhī zhě, zī zhī yě, shì yán zhě, jiǎ zhī yě jiǎ zhī zhě, yì sǔn yě. yīng duì zhě, lì cí yě lì cí zhě, qīng lùn yě. chéng yì zhě, míng zhī yě míng zhī zhě, fú yàn yě. nán yán zhě, què lùn yě què lùn zhě, diào jǐ yě. nìng yán zhě, chǎn ér yú zhōng: yú yán zhě, bó ér yú zhì píng yán zhě, jué ér yú yǒng qī yán zhě, quán ér yú xìn jìng yán zhě, fǎn ér yú shèng. xiān yì chéng yù zhě, chǎn yě fán zhǒng wén cí zhě, bó yě cè xuǎn jìn móu zhě, quán yě. zòng shě bù yí zhě, jué yě xiān fēn bù zú ér zhì fēi zhě, fǎn yě.
說者，說之也；說之者，資之也，飾言者，假之也；假之者，益損也。應對者，利辭也；利辭者，輕論也。成義者，明之也；明之者，符驗也。難言者，卻論也；卻論者，釣幾也。佞言者，諂而於忠：諛言者，博而於智；平言者，決而於勇；戚言者，權而於信；靜言者，反而於勝。先意承欲者，諂也；繁種文辭者，博也；策選進謀者，權也。縱舍不疑者，決也；先分不足而窒非者，反也。

gù kǒu zhě jī guān yě, suǒ yǐ guān bì qíng yì yě. ěr mù zhě, xīn zhī zuǒ zhù yě, suǒ yǐ kuī jiān jiàn jiān xié. gù yuē: cān diào ér yīng, lì dào ér dòng. gù fán yán ér bù luàn, áo xiáng ér bù mí, biàn yì ér bù wēi zhě, guān yào de lǐ. gù wú mù zhě, bù kě shì yǐ wǔ sè, wú ěr zhě, bù kě gào yǐ wǔ yīn. gù bù kě yǐ wǎng zhě, wú suǒ kāi zhī yě bù kě yǐ lái zhě, wú suǒ shòu zhī yě. wù yǒu bù tōng zhě, gù bù shì yě. gǔ rén yǒu yán yuē: kǒu kě yǐ shí, bù kě yǐ yán. yán yǒu huì jì yě. zhòng kǒu shuò jīn, yán yǒu qū gù yě.
故口者機關也，所以關閉情意也。耳目者，心之佐助也，所以窺間見奸邪。故曰：「參調而應，利道而動。」故繁言而不亂，翱翔而不迷，變易而不危者，觀要得理。故無目者，不可示以五色，無耳者，不可告以五音。故不可以往者，無所開之也；不可以來者，無所受之也。物有不通者，故不事也。古人有言曰：「口可以食，不可以言。」言有諱忌也。眾口爍金，言有曲故也。

rén zhī qíng, chū yán zé yù tīng, jǔ shì zé yù chéng. shì gù zhì zhě bù yòng qí suǒ duǎn, ér yòng yú rén zhī suǒ zhǎng bù yòng qí suǒ zhuō, ér yòng yú rén zhī suǒ gōng, gù bù kùn yě. yán qí yǒu lì zhě, cóng qí suǒ zhǎng yě yán qí yǒu hài zhě, bì qí suǒ duǎn yě. gù jiè chóng zhī hàn yě, bì yǐ jiān hòu shì chóng zhī dòng yě, bì yǐ dú shì. gù qín shòu zhī yòng qí suǒ zhǎng, ér tán zhě zhī yòng qí suǒ yòng yě.
人之情，出言則欲聽，舉事則欲成。是故智者不用其所短，而用愚人之所長；不用其所拙，而用愚人之所工，故不困也。言其有利者，從其所長也；言其有害者，避其所短也。故介蟲之捍也，必以堅厚；螫蟲之動也，必以毒螫。故禽獸知用其所長，而談者知用其所用也。

gù yuē: cí yán wǔ yuē bìng yuē kǒng yuē yōu yuē nù yuē xǐ. gù yuē: bìng zhě, gǎn shuāi qì ér bù shén yě yuàn zhě, cháng jué ér wú zhǔ yě yōu zhě, bì sāi ér bù xiè yě nù zhě, wàng dòng ér bù zhì yě xǐ zhě, xuān sàn ér wú yào yě. cǐ wǔ zhě, jīng zé yòng zhī, lì zé xíng zhī. gù yǔ zhì zhě yán, yī yú bó yǔ zhuō zhě yán, yī yú biàn yǔ biàn zhě yán, yī yú yào yǔ guì zhě yán, yī yú shì yǔ fù zhě yán, yī yú gāo yǔ pín zhě yán, yī yú lì yǔ jiàn zhě yán, yī yú qiān yǔ yǒng zhě yán, yī yú gǎn yǔ guò zhě yán, yī yú ruì, cǐ qí shù yě, ér rén cháng fǎn zhī. shì gù yǔ zhì zhě yán, jiāng cǐ yǐ míng zhī yǔ bù zhì zhě yán, jiāng cǐ yǐ jiào zhī, ér shén nán wèi yě. gù yán duō lèi, shì duō biàn. gù zhōng rì yán, bù shī qí lèi, gù shì bù luàn. zhōng rì biàn, ér bù shī qí zhǔ, gù zhì guì bù wàng, tīng guì cōng, zhì guì míng, cí guì qí.
故曰：「辭言五、曰病、曰恐、曰憂、曰怒、曰喜。」故曰：「病者，感衰氣而不神也；怨者，腸絕而無主也；憂者，閉塞而不泄也；怒者，妄動而不治也；喜者，宣散而無要也。」此五者，精則用之，利則行之。故與智者言，依於博；與拙者言，依於辯；與辯者言，依於要；與貴者言，依於勢；與富者言，依於高；與貧者言，依於利；與賤者言，依于謙；與勇者言，依於敢；與過者言，依於銳，此其術也，而人常反之。是故與智者言，將此以明之；與不智者言，將此以教之，而甚難為也。故言多類，事多變。故終日言，不失其類，故事不亂。終日變，而不失其主，故智貴不妄，聽貴聰，智貴明，辭貴奇。