strong ní tài shǒu qiān gǔ xī yú jiǔ shòu nà piān fáng jié zǐ lián chéng strong
倪太守谦古稀余九 受纳偏房结子联成
huà shuō guó cháo yǒng lè nián jiān, běi zhí shùn tiān fǔ xiāng hé xiàn, yǒu gè ní tài shǒu, shuāng míng shǒu qiān, zì yì zhī. jiā lěi qiān jīn, féi tián měi zhái. fū rén chén shì, dān shēng yī zi, míng yuē shàn jì, zhǎng dà hūn qǔ zhī hòu, chén fū rén shēn gù. ní tài shǒu bà guān guān jū, suī rán nián lǎo, zhǐ luò de jīng shén jiàn wàng. fán shōu zū fàng zhài zhī shì, jiàn jiàn guān xīn, bù kěn ān xián xiǎng yòng. qí nián qī shí jiǔ suì, ní shàn jì duì lǎo zi shuō dào:" rén shēng qī shí gǔ lái xī. fù qīn jīn nián qī shí jiǔ, míng nián bā shí qí tóu le, hé bù bǎ jiā shì jiāo xiè hái ér zhǎng guǎn, chī xiē xiàn chéng chá fàn qǐ bù wéi měi." lǎo zi yáo zhe tóu, shuō chū jǐ jù dào:" zài yī rì, guǎn yī rì. tì nǐ xīn, tì nǐ lì, zhēng xiē lì qián chuān gòng chī. zhí dài liǎng jiǎo bì lì zhí, nà shí bù guān wǒ shì dé." měi nián shí yuè jiān, ní tài shǒu qīn wǎng zhuāng shàng shōu zū, zhěng yuè de zhù xià. zhuāng hù rén jiā, féi jī měi jiǔ, jǐn tā shòu yòng. nà yī nián, yòu qù zhù le jǐ rì.
话说国朝永乐年间,北直顺天府香河县,有个倪太守,双名守谦,字益之。家累千金,肥田美宅。夫人陈氏,单生一子,名曰善继,长大婚娶之后,陈夫人身故。倪太守罢官鳏居,虽然年老,只落得精神健旺。凡收租放债之事,件件关心,不肯安闲享用。其年七十九岁,倪善继对老子说道:“人生七十古来稀。父亲今年七十九,明年八十齐头了,何不把家事交卸孩儿掌管,吃些现成茶饭岂不为美。”老子摇着头,说出几句道:“在一日,管一日。替你心,替你力,挣些利钱穿共吃。直待两脚壁立直,那时不关我事得。”每年十月间,倪太守亲往庄上收租,整月的住下。庄户人家,肥鸡美酒,尽他受用。那一年,又去住了几日。
ǒu rán yī rì, wǔ hòu wú shì, rào zhuāng xián bù, guān kàn yě jǐng. hū rán jiàn yí gè nǚ zǐ tóng zhe yí gè bái fà pó pó, xiàng xī biān shí shàng dǎo yī. nà nǚ zǐ suī rán cūn zhuāng dǎ bàn, pō yǒu jǐ fēn zī sè:
偶然一日,午后无事,绕庄闲步,观看野景。忽然见一个女子同着一个白发婆婆,向溪边石上捣衣。那女子虽然村庄打扮,颇有几分姿色:
fā tóng qī hēi, yǎn ruò bō míng. xiān xiān shí zhǐ shì zāi cōng. qū qū shuāng méi rú mǒ dài. suí cháng bù bó, qiào shēn qū sài zhe líng luó. diǎn jǐng yě huā, měi fēng yí bù xū chāi diàn. wǔ duǎn shēn cái piān yǒu qù, èr bā nián jì zhèng dāng shí.
发同漆黑,眼若波明。纤纤十指似栽葱。曲曲双眉如抹黛。随常布帛,俏身躯赛著绫罗。点景野花,美丰仪不须钗钿。五短身材偏有趣,二八年纪正当时。
ní tài shǒu lǎo xìng bó fā, kàn de dāi le. nà nǚ zǐ dǎo yī yǐ bì, suí zhe lǎo pó pó ér zǒu. nà lǎo ér liú xīn guān kàn, zhī jiàn tā zǒu guò shù jiā, jìn yí gè xiǎo xiǎo bái lí bā mén nèi qù le. ní tài shǒu lián máng zhuǎn shēn, huàn guǎn zhuāng de lái, duì tā shuō rú cǐ rú cǐ, jiào tā:" fǎng nà nǚ zǐ jiǎo gēn, céng fǒu xǔ rén? ruò shì méi yǒu rén jiā shí, wǒ yào qǔ tā wèi qiè, wèi zhī tā kěn fǒu?" guǎn zhuāng de bā bù dé fèng chéng jiā zhǔ. lǐng mìng biàn zǒu. yuán lái nà nǚ zǐ xìng méi, fù qīn yě shì gè fǔ xué xiù cái. yīn yòu nián fù mǔ shuāng wáng, zài wài pó shēn biān jū zhù. nián yī shí qī suì, shàng wèi xǔ rén. guǎn zhuāng de fǎng dé de shí le, jiù yǔ nà pó pó shuō:" wǒ jiā lǎo yé jiàn nǐ nǚ sūn ér shēng de qí zhěng, yì yù pìn wèi piān fáng. suī shuō shì zuò xiǎo, lǎo nǎi nǎi qù shì yǐ jiǔ, shàng miàn bìng wú rén jū guǎn. jià dé chéng shí, fēng yī zú shí, zì bù xū shuō. lián nǐ lǎo rén jiā nián cháng yī fú chá mǐ, dōu shì wǒ jiā zhào gù. lín zhōng hái dé gè hǎo duàn sòng, zhǐ pà nǐ lǎo rén jiā méi fú." lǎo pó pó tīng dé huā jǐn shì yī piàn shuō huà, jí shí yī yǔn. yě shì yīn yuán qián dìng, yī shuō biàn chéng. guǎn zhuāng de huí fù le ní tài shǒu, tài shǒu dà xǐ. jiǎng dìng cái lǐ, tǎo huáng lì kàn gè jí rì, yòu kǒng ér zi zǔ dǎng, jiù zài zhuāng shàng xíng pìn, zhuāng shàng zuò qīn. chéng qīn zhī yè, yī lǎo yī shǎo, duān dì hǎo kàn. yǒu xī jiāng yuè wèi zhèng:
倪太守老兴勃发,看得呆了。那女子捣衣已毕,随着老婆婆而走。那老儿留心观看,只见他走过数家,进一个小小白篱笆门内去了。倪太守连忙转身,唤管庄的来,对他说如此如此,教他:“访那女子脚跟,曾否许人?若是没有人家时,我要娶他为妾,未知他肯否?”管庄的巴不得奉承家主。领命便走。原来那女子姓梅,父亲也是个府学秀才。因幼年父母双亡,在外婆身边居住。年一十七岁,尚未许人。管庄的访得的实了,就与那婆婆说:“我家老爷见你女孙儿生得齐整,意欲聘为偏房。虽说是做小,老奶奶去世已久,上面并无人拘管。嫁得成时,丰衣足食,自不须说。连你老人家年常衣服茶米,都是我家照顾。临终还得个好断送,只怕你老人家没福。”老婆婆听得花锦似一片说话,即时依允。也是姻缘前定,一说便成。管庄的回覆了倪太守,太守大喜。讲定财礼,讨皇历看个吉日,又恐儿子阻挡,就在庄上行聘,庄上做亲。成亲之夜,一老一少,端的好看。有《西江月》为证:
yí gè wū shā bái fà, yí gè lǜ bìn hóng zhuāng. kū téng chán shù nèn huā xiāng, hǎo sì nǎi gōng xiāng bàng.
一个乌纱白发,一个绿鬓红妆。枯藤缠树嫩花香,好似奶公相傍。
yí gè xīn zhōng qī chǔ, yí gè àn dì jīng huāng. zhǐ chóu nà huà tè láng dāng, shuāng shǒu fú chí bù shàng.
一个心中凄楚,一个暗地惊慌。只愁那话忒郎当,双手扶持不上。
dàng yè ní tài shǒu dǒu sǒu jīng shén, gōu xiāo le yīn yuán bù shàng, zhēn gè shì: ēn ài mò wàng jīn yè hǎo, fēng guāng bù jiǎn shào nián shí.
当夜倪太守抖擞精神,勾消了姻缘部上,真个是:恩爱莫忘今夜好,风光不减少年时。
guò le sān cháo, huàn chéng jiào zi tái nà méi shì huí zhái, yǔ ér zi xí fù xiāng jiàn. hé zhái nán fù, dōu lái kē tóu, chēng wéi" xiǎo nǎi nǎi." ní tài shǒu bǎ xiē bù bó shǎng yǔ zhòng rén, gè gè huān xǐ. zhǐ yǒu nà ní shàn jì xīn zhōng bù lè, miàn qián suī bù yán yǔ, bèi hòu fū qī liǎng kǒu ér yì shuō dào:" zhè lǎo rén tè méi zhèng jīng, yī bǎ nián jì, fēng dēng zhī zhú, zuò shì yě xū liào gè qián hòu. zhī dào wǔ nián shí nián zài shì, què qù gàn zhè yàng bù liǎo bù dàng de shì. tǎo de huā zhī bān de nǚ ér, zì jiā yě de jīng shén duì fù tā, zhōng bù rán dān wù tā zài nà li, yǒu míng wú shí. hái yǒu yī jiàn, duō shǎo rén jiā lǎo hàn shēn biān yǒu le shào fù, zhī chí bù guò, nà shào fù áo bù dé, zǒu le yě lù, chū guāi lòu chǒu, wèi jiā mén zhī diàn. hái yǒu yī jiàn, nà shào fù gēn suí lǎo hàn, fēn míng shì chū wài dù huāng nián yì bān, děng de nián shí chéng shú, tā biàn qù le. píng shí tōu duǎn tōu zhǎng, zuò xià sī fáng, dōng sān xī sì de jì kāi, yòu sā jiāo sā chī, yào hàn zi zhì bàn yī shì yǔ zi. dào de shù dào niǎo fēi shí jié, tā biàn diān zuò jià rén, yī bāo ér shōu shí qù shòu yòng. zhè shì mù zhōng zhī dù, mǐ zhōng zhī chóng. rén jiā yǒu le zhè bān rén, zuì sǔn yuán qì de." yòu shuō dào:" zhè nǚ zǐ jiāo mó jiāo yàng, hǎo xiàng gè jì nǚ, quán méi yǒu liáng jiā tǐ duàn, kàn lái shì gè zuò shēng fēn de tou er, qín lǎo gōng de tài suì. zài zán diē shēn biān, zhǐ gāi bàn qiè bàn bì, jiào shēng yí jiě, hòu rì hái yǒu gè tuì bù kě xiào zán diē bù míng, jiù jiào zhòng rén huàn tā zuò' xiǎo nǎi nǎi', nán dào yào zán men jiào tā niáng bù chéng? zán men zhǐ bù zuò zhǔn tā, mò yào fèng chéng tòu le, tǎo tā zuò dà qǐ lái, míng rì zán men diān dǎo shòu tā òu qì." fū qī èr rén, jī jī nóng nóng, shuō gè bù liǎo. zǎo yǒu duō zuǐ de, chuán huà chū lái. ní tài shǒu zhī dào le, suī rán bù lè, què yě cáng zài dù lǐ. xìng de nà méi shì bǐng xìng wēn liáng, shì zài shàng jiē xià, yī tuán hé qì, zhòng rén yě dōu xiāng ān.
过了三朝,唤乘轿子抬那梅氏回宅,与儿子、媳妇相见。阖宅男妇,都来磕头,称为“小奶奶。”倪太守把些布帛赏与众人,各各欢喜。只有那倪善继心中不乐,面前虽不言语,背后夫妻两口儿议说道:“这老人忒没正经,一把年纪,风灯之烛,做事也须料个前后。知道五年十年在世,却去干这样不了不当的事。讨的花枝般的女儿,自家也得精神对付他,终不然担误他在那里,有名无实。还有一件,多少人家老汉身边有了少妇,支持不过,那少妇熬不得,走了野路,出乖露丑,为家门之玷。还有一件,那少妇跟随老汉,分明似出外度荒年一般,等得年时成熟,他便去了。平时偷短偷长,做下私房,东三西四的寄开,又撒娇撒痴,要汉子制办衣饰与子。到得树倒鸟飞时节,他便颠作嫁人,一包儿收拾去受用。这是木中之蠹,米中之虫。人家有了这般人,最损元气的。”又说道:“这女子娇模娇样,好像个妓女,全没有良家体段,看来是个做声分的头儿,擒老公的太岁。在咱爹身边,只该半妾半婢,叫声姨姐,后日还有个退步;可笑咱爹不明,就教众人唤他做‘小奶奶’,难道要咱们叫他娘不成?咱们只不作准他,莫要奉承透了,讨他做大起来,明日咱们颠倒受他呕气。”夫妻二人,唧唧哝哝,说个不了。早有多嘴的,传话出来。倪太守知道了,虽然不乐,却也藏在肚里。幸得那梅氏秉性温良,事在(上)接下,一团和气,众人也都相安。
guò le liǎng yuè, méi shì dé le shēn yùn, mán zhe zhòng rén, zhǐ yǒu lǎo gōng zhī dào. yī rì sān, sān rì jiǔ, ái dào shí yuè mǎn zú, shēng xià yī ge xiǎo hái ér chū lái, jǔ jiā dà jīng. zhè rì zhèng shì jiǔ yuè jiǔ rì, rǔ míng qǔ zuò chóng yáng ér. dào shí yī rì, jiù shì ní tài shǒu shēng rì. zhè nián qià hǎo bā shí suì le, hè kè yíng mén. ní tài shǒu kāi yán guǎn dài, yī lái wèi shòu dàn, èr lái xiǎo hái zi sān cháo, jiù dāng gè tāng bǐng zhī huì. zhòng bīn kè dào:" lǎo xiān shēng gāo nián, yòu xīn tiān gè xiǎo lìng láng, zú jiàn xuè qì bù shuāi, nǎi shàng shòu zhī zhēng yě." ní tài shǒu dà xǐ. ní shàn jì bèi hòu yòu shuō dào:" nán zǐ liù shí ér jīng jué, kuàng shì bā shí suì le, nà jiàn kū shù shàng shēng chū huā lái. zhè hái zi bù zhī nà lǐ lái de zá zhǒng, jué bú shì zán diē dí xuè, wǒ duàn rán bù rèn tā zuò xiōng dì." lǎo zi yòu xiǎo de le, yě cáng zài dù lǐ.
过了两月,梅氏得了身孕,瞒着众人,只有老公知道。一日三,三日九,捱到十月满足,生下一个小孩儿出来,举家大惊。这日正是九月九日,乳名取做重阳儿。到十一日,就是倪太守生日。这年恰好八十岁了,贺客盈门。倪太守开筵管待,一来为寿诞,二来小孩子三朝,就当个汤饼之会。众宾客道:“老先生高年,又新添个小令郎,足见血气不衰,乃上寿之征也。”倪太守大喜。倪善继背后又说道:“男子六十而精绝,况是八十岁了,那见枯树上生出花来。这孩子不知那里来的杂种,决不是咱爹嫡血,我断然不认他做兄弟。”老子又晓得了,也藏在肚里。
guāng yīn sì jiàn, bù jué yòu shì yī nián. chóng yáng ér zhōu suì, zhěng bèi zuò cuì pán gù shì. lǐ qīn wài juàn, yòu lái zuò hè. ní shàn jì dào zǒu le chū mén, bù lái péi kè. lǎo zi yǐ zhī qí yì, yě bù qù xún tā huí lái. zì jǐ péi zhe zhū qīn, chī le yī rì jiǔ. suī rán kǒu zhōng bù yǔ, xīn nèi wèi miǎn yǒu xiē bù zú zhī yì. zì gǔ dào:" zi xiào fù xīn kuān." nà ní shàn jì píng rì zuò rén, yòu tān yòu hěn, yī xīn zhǐ pà xiǎo ér zǐ cháng dà qǐ lái, fēn le tā yī gǔ jiā sī, suǒ yǐ bù kěn rèn zuò xiōng dì, yù xiān bǎ è huà yáo yán, rì hòu hǎo bǎi bù tā mǔ zǐ. nà ní tài shǒu shì dú shū zuò guān de rén, zhè gè guān qiào zěn bù míng bái. zhǐ hèn zì jiā lǎo le, děng bù jí chóng yáng ér chéng rén zhǎng dà, rì hòu shǎo bu dé yào zài dà ér zi shǒu lǐ tǎo zhēn xiàn. jīn rì yǔ tā jié bù dé yuān jiā, zhǐ suǒ rěn nài. kàn le zhè diǎn xiǎo hái zi, hǎo shēng tòng tā. yòu kàn le méi shì xiǎo xiǎo nián jì, hǎo shēng lián tā. cháng shí xiǎng yī huì, mèn yī huì, nǎo yī huì, yòu ào huǐ yī huì.
光阴似箭,不觉又是一年。重阳儿周岁,整备做萃盘故事。里亲外眷,又来作贺。倪善继到走了出门,不来陪客。老子已知其意,也不去寻他回来。自己陪着诸亲,吃了一日酒。虽然口中不语,心内未免有些不足之意。自古道:“子孝父心宽。”那倪善继平日做人,又贪又狠,一心只怕小儿子长大起来,分了他一股家私,所以不肯认做兄弟,预先把恶话谣言,日后好摆布他母子。那倪太守是读书做官的人,这个关窍怎不明白。只恨自家老了,等不及重阳儿成人长大,日后少不得要在大儿子手里讨针线。今日与他结不得冤家,只索忍耐。看了这点小孩子,好生痛他。又看了梅氏小小年纪,好生怜他。常时想一会,闷一会,恼一会,又懊悔一会。
zài guò sì nián, xiǎo hái zǐ cháng chéng wǔ suì. lǎo zi jiàn tā líng lì, yòu tè huì wán shuǎ, yào sòng tā guǎn zhōng shàng xué. qǔ gè xué míng, gē ge jiào shàn jì, tā jiù jiào shàn shù. jiǎn gè hǎo rì, bèi le hǎo jiǔ, lǐng tā qù bài shī fù. nà shī fù jiù shì ní tài shǒu qǐng zài jiā lǐ jiào sūn ér de. xiǎo shū zhí liǎng gè tóng guǎn shàng xué, liǎng de qí biàn. shéi zhī ní shàn jì yǔ zuò diē de bú shì yī tiáo xīn cháng. tā jiàn nà hái zi qǔ míng shàn shù, yǔ jǐ pái háng, xiān zì bù xiàng yì le. yòu yǔ tā ér zi tóng xué dú shū, dào yào ér zi jiào tā shū shū, cóng xiǎo jiào guàn le, hòu lái jiù bèi tā qī yā. bù rú huàn le ér zi chū lái, lìng cóng gè shī fù bà. dāng rì jiāng ér zi huàn chū, zhǐ tuī yǒu bìng, lián rì bú dào guǎn zhōng. ní tài shǒu chū shí zhī dào shì zhēn bìng. guò le jǐ rì, zhǐ tīng dé shī fù shuō:" tài lìng láng lìng pìn le gè xiān shēng, fēn zuò liǎng gè xué táng, bù zhī hé yì?" ní tài shǒu bù tīng yóu kě, tīng le cǐ yán, bù jué dà nù, jiù yào xún dà ér zi wèn qí yuán gù. yòu xiǎng dào:" tiān shēng nèn bān nì zhǒng, yǔ tā shuō yě méi gàn, yóu tā bà le." hán le yī kǒu mēn qì, zì dào fáng zhōng, ǒu rán jiǎo màn, bàn zhe mén kǎn yī diē, méi shì huāng máng fú qǐ, chān dào zuì wēng chuáng shàng zuò xià, yǐ zì bù xǐng rén shì. jí qǐng yī shēng lái kàn, yī shēng shuō shì zhòng fēng. máng qǔ jiāng tāng guàn xǐng, fú tā shàng chuáng. suī rán xīn xià qīng shuǎng, què mǎn shēn má mù, dòng tan bù dé. méi shì zuò zài chuáng tóu, jiān tāng jiān yào, yīn qín fú shì, lián jìn jǐ fú quán wú gōng xiào. yī shēng qiè mài dào:" zhǐ hǎo yán ái rì zi, bù néng quán yù le." ní shàn jì wén zhī, yě lái kàn qù le jǐ biàn. jiàn lǎo zi bìng shì chén zhòng, liào shì bù qǐ. biàn hū me hē liù, dǎ tóng mà pū, yù xiān zhuāng chū jiā zhǔ gōng de jià zi lái. lǎo zi tīng dé, yù jiā fán nǎo. méi shì zhǐ shì tí kū, lián xiǎo xué shēng yě bù qù shàng xué, liú zài fáng zhōng, xiāng bàn lǎo zi.
再过四年,小孩子长成五岁。老子见他伶俐,又忒会顽耍,要送他馆中上学。取个学名,哥哥叫善继,他就叫善述。拣个好日,备了好酒,领他去拜师父。那师父就是倪太守请在家里教孙儿的。小叔侄两个同馆上学,两得其便。谁知倪善继与做爹的不是一条心肠。他见那孩子取名善述,与己排行,先自不像意了。又与他儿子同学读书,到要儿子叫他叔叔,从小叫惯了,后来就被他欺压。不如唤了儿子出来,另从个师父罢。当日将儿子唤出,只推有病,连日不到馆中。倪太守初时只道是真病。过了几日,只听得师父说:“太令郎另聘了个先生,分做两个学堂,不知何意?”倪太守不听犹可,听了此言,不觉大怒,就要寻大儿子问其缘故。又想道:“天生恁般逆种,与他说也没干,由他罢了。”含了一口闷气,自到房中,偶然脚慢,绊着门槛一跌,梅氏慌忙扶起,搀到醉翁床上坐下,已自不省人事。急请医生来看,医生说是中风。忙取姜汤灌醒,扶他上床。虽然心下清爽,却满身麻木,动弹不得。梅氏坐在床头,煎汤煎药,殷勤伏侍,连进几服全无功效。医生切脉道:“只好延捱日子,不能全愈了。”倪善继闻知,也来看觑了几遍。见老子病势沉重,料是不起。便呼么喝六,打童骂仆,预先装出家主公的架子来。老子听得,愈加烦恼。梅氏只是啼哭,连小学生也不去上学,留在房中,相伴老子。
ní tài shǒu zì yǒu bìng dǔ, huàn dà ér zi qù dào miàn qián, qǔ chū bù bù zǐ yī běn, jiā zhōng tián dì wū zhái jí rén tóu zhàng mù zǒng shù, dōu zài shàng miàn. fēn fù dào:" shàn shù nián fāng wǔ suì, yī fú yòu yào rén zhào guǎn. méi shì yòu nián shào, yě wèi bì néng guǎn jiā. ruò fēn jiā sī yǔ tā, yě shì wǎng rán, rú jīn jìn shù jiāo fù yǔ nǐ. tǎng huò shàn shù rì hòu zhǎng dà chéng rén, nǐ kě kàn zuò diē de miàn shàng, tì tā qǔ fáng xí fù, fēn tā xiǎo wū yī suǒ, liáng tián wǔ liù shí mǔ, wù lìng jī hán zú yǐ. zhè duàn yǔ, wǒ dōu xiě jué zài jiā sī bù shàng, jiù dāng fēn jiā, bǎ yǔ nǐ zuò gè zhí zhào. méi shì ruò yuàn jià rén, tīng cóng qí biàn. tǎng kěn shǒu zhe ér zi dù rì, yě mò qiáng tā. wǒ sǐ zhī hòu, nǐ yī yī yī wǒ yán yǔ, zhè biàn shì xiào zǐ. wǒ zài jiǔ quán, yì dé míng mù." ní shàn jì bǎ bù zi jiē kāi yī kàn, guǒ rán kāi dé xì xiě dé míng. mǎn liǎn duī xià xiào lái, lián shēng yīng dào:" diē xiū yōu lǜ, nèn ér yī yī yī diē fēn fù biàn liǎo." bào le jiā sī bù zi, xīn rán ér qù.
倪太守自有病笃,唤大儿子去到面前,取出部(簿)子一本,家中田地屋宅及人头帐目总数,都在上面。分付道:“善述年方五岁,衣服又要人照管。梅氏又年少,也未必能管家。若分家私与他,也是枉然,如今尽数交付与你。倘或善述日后长大成人,你可看做爹的面上,替他娶房媳妇,分他小屋一所,良田五六十亩,勿令饥寒足矣。这段语,我都写绝在家私部上,就当分家,把与你做个执照。梅氏若愿嫁人,听从其便。倘肯守着儿子度日,也莫强他。我死之后,你一一依我言语,这便是孝子。我在九泉,亦得瞑目。”倪善继把部子揭开一看,果然开得细写得明。满脸堆下笑来,连声应道:“爹休优虑,恁儿一一依爹分付便了。”抱了家私部子,欣然而去。
méi shì jiàn tā qù de yuǎn le, liǎng yǎn chuí lèi, zhǐ zhe nà hái zǐ dào:" zhè gè xiǎo yuān jiā, nán dào bú shì nǐ dí xuè? nǐ què hé pán tuō chū, dōu bǎ yǔ dà ér zi le, jiào wǒ mǔ zǐ liǎ kǒu, yì rì bǎ shén me guò huó?" ní tài shǒu dào:" nǐ yǒu suǒ bù zhī, wǒ kàn shàn jì bú shì gè shàn liáng zhī rén, ruò jiāng jiā sī píng fēn le, lián zhè xiǎo hái zi de xìng mìng yě nán bǎo. bù rú dōu bǎ yǔ tā, xiàng le tā yì, zài wú dù jì." méi shì yòu kū dào:" suī rán rú cǐ, zì gǔ dào: zi wú dí shù. tè shā hòu bó bù jūn, bèi rén xiào huà." ní tài shǒu dào:" wǒ yě gù tā bù dé le. nǐ nián jì zhèng xiǎo, chèn wǒ wèi sǐ, jiāng hái zi zhǔ fù shàn jì. dài wǒ qù shì hòu, duō zé yī nián, shǎo zé bàn zǎi, jǐn nǐ xīn zhōng jiǎn zé gè hǎo tóu nǎo, zì qù tú xià bàn shì shòu yòng, mò yào zài tā shēn biān tǎo qì chī." méi shì dào:" shuō nà lǐ huà, nú jiā yě shì rú mén zhī nǚ, fù rén cóng yī ér zhōng. kuàng yòu yǒu le zhè xiǎo hái ér, zěn gē shè dé pāo tā. hǎo dǎi yào shǒu zài zhè hái zi shēn biān de." ní tài shǒu dào:" nǐ guǒ rán kěn yǒu zhì zhōng shēn me? mò fēi rì jiǔ shēng huǐ?" méi shì jiù fā qǐ dà shì lái. ní tài shǒu dào:" nǐ ruò lì zhì guǒ jiān, mò chóu mǔ zǐ méi de guò huó." biàn xiàng zhěn biān mō chū yī jiàn dōng xī lái, jiāo yǔ méi shì. méi shì chū shí zhī dào yòu shì yí gè jiā sī bù zi, yuán lái shì yī chǐ kuò sān chǐ zhǎng de yí gè xiǎo zhóu zǐ. méi shì dào:" yào zhè xiǎo zhóu ér hé yòng?" ní tài shǒu dào:" zhè shì wǒ de xíng lè tú, qí zhōng zì yǒu ào miào. nǐ kě qiāo dì shōu cáng, xiū lù rén mù. zhí dài hái ér nián zhǎng, shàn jì bù kěn kàn gù tā, nǐ yě zhǐ hán cáng yú xīn. děng de gè xián míng yǒu sī guān lái, nǐ què jiāng cǐ zhóu qù sù lǐ, shù wǒ yí mìng, qiú tā xì xì tuī xiáng, zì rán yǒu gè chǔ fèn, jǐn gōu nǐ mǔ zǐ èr rén shòu yòng." méi shì shōu le zhóu zǐ. huà xiū xù fán, ní tài shǒu yòu yán shù rì, yī yè tán jué, jiào huàn bù xǐng, wū hū āi zāi sǐ le, xiǎng nián bā shí sì suì, zhèng shì, yǒu shī wèi zhèng. shī yuē: sān cùn qì zài qiān bān yòng, yī rì wú cháng wàn shì xiū. zǎo zhī jiǔ quán jiāng bù qù, zuò jiā xīn kǔ zhe hé yóu!
梅氏见他去得远了,两眼垂泪,指着那孩子道:“这个小冤家,难道不是你嫡血?你却和盘托出,都把与大儿子了,教我母子俩口,异日把什么过活?”倪太守道:“你有所不知,我看善继不是个善良之人,若将家私平分了,连这小孩子的性命也难保。不如都把与他,像了他意,再无妒忌。”梅氏又哭道:“虽然如此,自古道:子无嫡庶。忒杀厚薄不均,被人笑话。”倪太守道:“我也顾他不得了。你年纪正小,趁我未死,将孩子嘱付善继。待我去世后,多则一年,少则半载,尽你心中拣择个好头脑,自去图下半世受用,莫要在他身边讨气吃。”梅氏道:“说那里话,奴家也是儒门之女,妇人从一而终。况又有了这小孩儿,怎割舍得抛他。好歹要守在这孩子身边的。”倪太守道:“你果然肯有志终身么?莫非日久生悔?”梅氏就发起大誓来。倪太守道:“你若立志果坚,莫愁母子没得过活。”便向枕边摸出一件东西来,交与梅氏。梅氏初时只道又是一个家私部子,原来是一尺阔、三尺长的一个小轴子。梅氏道:“要这小轴儿何用?”倪太守道:“这是我的行乐图,其中自有奥妙。你可悄地收藏,休露人目。直待孩儿年长,善继不肯看顾他,你也只含藏于心。等得个贤明有司官来,你却将此轴去诉理,述我遗命,求他细细推详,自然有个处分,尽勾你母子二人受用。”梅氏收了轴子。话休絮烦,倪太守又延数日,一夜痰厥,叫唤不醒,呜呼哀哉死了,享年八十四岁,正是,有诗为证。诗曰:三寸气在千般用,一日无常万事休。早知九泉将不去,作家辛苦着何由!
yù zhī hòu shì, qiě tīng xià huí fēn jiě.
欲知后事,且听下回分解。