rén zhǔ zhī suǒ yǐ shēn wēi guó wáng zhě, dà chén tài guì, zuǒ yòu tài wēi yě. suǒ wèi guì zhě, wú fǎ ér shàn xíng, cāo guó bǐng ér biàn sī zhě yě. suǒ wèi wēi zhě, shàn quán shì ér qīng zhòng zhě yě. cǐ èr zhě, bù kě bù chá yě. fū mǎ zhī suǒ yǐ néng rèn zhòng yǐn chē zhì yuǎn dào zhě, yǐ jīn lì yě. wàn shèng zhī zhǔ qiān shèng zhī jūn suǒ yǐ zhì tiān xià ér zhēng zhū hóu zhě, yǐ qí wēi shì yě. wēi shì zhě, rén zhǔ zhī jīn lì yě. jīn dà chén dé wēi, zuǒ yòu shàn shì, shì rén zhǔ shī lì rén zhǔ shī lì ér néng yǒu guó zhě, qiān wú yī rén. hǔ bào zhī suǒ yǐ néng shèng rén zhí bǎi shòu zhě, yǐ qí zhǎo yá yě, dāng shǐ hǔ bào shī qí zhǎo yá, zé rén bì zhì zhī yǐ. jīn shì zhòng zhě, rén zhǔ zhī zhǎo yá yě, jūn rén ér shī qí zhǎo yá, hǔ bào zhī lèi yě. sòng jūn shī qí zhǎo yá yú zi hǎn, jiǎn gōng shī qí zhǎo yá yú tián cháng, ér bù zǎo duó zhī, gù shēn sǐ guó wáng. jīn wú shù zhī zhǔ jiē míng zhī sòng jiǎn zhī guò yě, ér bù wù qí shī, bù chá qí shì lèi zhě yě.
人主之所以身危国亡者,大臣太贵,左右太威也。所谓贵者,无法而擅行,操国柄而便私者也。所谓威者,擅权势而轻重者也。此二者,不可不察也。夫马之所以能任重引车致远道者,以筋力也。万乘之主、千乘之君所以制天下而征诸侯者,以其威势也。威势者,人主之筋力也。今大臣得威,左右擅势,是人主失力;人主失力而能有国者,千无一人。虎豹之所以能胜人执百兽者,以其爪牙也,当使虎豹失其爪牙,则人必制之矣。今势重者,人主之爪牙也,君人而失其爪牙,虎豹之类也。宋君失其爪牙于子罕,简公失其爪牙于田常,而不蚤夺之,故身死国亡。今无术之主皆明知宋、简之过也,而不悟其失,不察其事类者也。
qiě fǎ shù zhī shì yǔ dāng tú zhī chén, bù xiāng róng yě. hé yǐ míng zhī? zhǔ yǒu shù shì, zé dà chén bù dé zhì duàn, jìn xí bù gǎn mài zhòng dà chén zuǒ yòu quán shì xī, zé rén zhǔ zhī dào míng yǐ. jīn zé bù rán, qí dāng tú zhī chén dé shì shàn shì yǐ huán qí sī, zuǒ yòu jìn xí péng dǎng bǐ zhōu yǐ zhì shū yuǎn, zé fǎ shù zhī shì xī shí dé jìn yòng, rén zhǔ xī shí dé lùn cái? gù yǒu shù bù bì yòng, ér shì bù liǎng lì. fǎ shù zhī shì yān dé wú wēi? gù jūn rén zhě fēi néng tuì dà chén zhī yì, ér bèi zuǒ yòu zhī sòng, dú hé hū dào yán yě, zé fǎ shù zhī shì ān néng méng sǐ wáng zhī wēi ér jìn shuō hū? cǐ shì zhī suǒ yǐ bù zhì yě. míng zhǔ zhě, tuī gōng ér jué lù, chēng néng ér guān shì, suǒ jǔ zhě bì yǒu xián, suǒ yòng zhě bì yǒu néng, xián néng zhī shì jìn, zé sī mén zhī qǐng zhǐ yǐ. fū yǒu gōng zhě shòu zhòng lù, yǒu néng zhě chù dà guān, zé sī jiàn zhī shì ān dé wú lí yú sī yǒng ér jí jù dí, yóu huàn zhī shì yān dé wú náo yú sī mén ér wù yú qīng jié yǐ? cǐ suǒ yǐ jù xián néng zhī shì, ér sàn sī mén zhī shǔ yě. jīn jìn xí zhě bù bì zhì, rén zhǔ zhī yú rén yě huò yǒu suǒ zhī ér tīng zhī, rù yīn yǔ jìn xí lùn qí yán, tīng jìn xí ér bù jì qí zhì, shì yǔ yú lùn zhì yě. qí dāng tú zhě bù bì xián, rén zhǔ zhī yú rén huò yǒu suǒ xián ér lǐ zhī, rù yīn yǔ dāng tú zhě lùn qí xíng, tīng qí yán ér bù yòng xián, shì yǔ bù xiào lùn xián yě. gù zhì zhě jué cè yú yú rén, xián shì chéng xíng yú bù xiào, zé xián zhì zhī shì xī shí de yòng, ér rén zhǔ zhī míng sāi yǐ. xī guān lóng páng shuō jié ér shāng qí sì zhī, wáng zǐ bǐ gàn jiàn zhòu ér pōu qí xīn, zi xū zhōng zhí fū chāi ér zhū yú shǔ lòu. cǐ sān zi zhě, wéi rén chén fēi bù zhōng, ér shuō fēi bù dàng yě, rán bù miǎn yú sǐ wáng zhī huàn zhě, zhǔ bù chá xián zhì zhī yán, ér bì yú yú bù xiào zhī huàn yě. jīn rén zhǔ fēi kěn yòng fǎ shù zhī shì, tīng yú bù xiào zhī chén, zé xián zhì zhī shì shú gǎn dāng sān zi zhī wēi ér jìn qí zhì néng zhě hū? cǐ shì zhī suǒ yǐ luàn yě.
且法术之士与当涂之臣,不相容也。何以明之?主有术士,则大臣不得制断,近习不敢卖重;大臣、左右权势息,则人主之道明矣。今则不然,其当涂之臣得势擅事以环其私,左右近习朋党比周以制疏远,则法述之士奚时得进用,人主奚时得论裁?故有术不必用,而势不两立。法述之士焉得无危?故君人者非能退大臣之议,而背左右之讼,独合乎道言也,则法术之士安能蒙死亡之危而进说乎?此世之所以不治也。明主者,推功而爵禄,称能而官事,所举者必有贤,所用者必有能,贤能之士进,则私门之请止矣。夫有功者受重禄,有能者处大官,则私剑之士安得无离于私勇而疾距敌,游宦之士焉得无挠于私门而务于清洁矣?此所以聚贤能之士,而散私门之属也。今近习者不必智,人主之于人也或有所知而听之,入因与近习论其言,听近习而不计其智,是与愚论智也。其当涂者不必贤,人主之于人或有所贤而礼之,入因与当途者论其行,听其言而不用贤,是与不肖论贤也。故智者决策于愚人,贤士程行于不肖,则贤智之士奚时得用,而人主之明塞矣。昔关龙逄说桀而伤其四肢,王子比干谏纣而剖其心,子胥忠直夫差而诛于属镂。此三子者,为人臣非不忠,而说非不当也,然不免于死亡之患者,主不察贤智之言,而蔽于愚不肖之患也。今人主非肯用法术之士,听愚不肖之臣,则贤智之士孰敢当三子之危而进其智能者乎?此世之所以乱也。