strong tán chūn qiū xiōng luó jǐn xiù jiǎng lǐ zhì kǒu tǔ zhū jī strong
談春秋胸羅錦繡 講禮制口吐珠璣
huà shuō hóng hóng dào: rú méng xián mèi xié dài, dào kě jí cǐ zhān yǎng tiān cháo rén wù zhī shèng. zhì yú kǎo shì, jiǔ yǐ xīn huī, qǐ kě zài méng wàng xiǎng. ruò huā dào: cǐ shì dào le tiān cháo, màn màn zài yì, kàn lái yě yóu bù dé jiě jie bù qù. qián rì wén dé tíng tíng jiě jie yī tóng fù shì, bù zhī kě céng dé zhòng? hóng hóng dào: tā yī jiā rú xǐ qí fù bù guò shì gè zhū shēng, yè yǐ qù shì jì wú qián cái, yòu wú shì lì, yīn cǐ yě zài sūn shān zhī wài.
話說紅紅道:「如蒙賢妹攜帶,倒可藉此瞻仰天朝人物之盛。至於考試,久已心灰,豈可再萌妄想。」若花道:「此事到了天朝,慢慢再議,看來也由不得姐姐不去。前日聞得亭亭姐姐一同赴試,不知可曾得中?」紅紅道:「他一家如洗;其父不過是個諸生,業已去世;既無錢財,又無勢利,因此也在孫山之外。
dàn tā luò dì hòu, xióng xīn bù jiǎn, shí kè chī xīn wàng xiǎng, xiàng rì céng duì wǒ shuō: rú guǒ wài bāng kāi yǒu nǚ kē, nà pà qiān shān wàn shuǐ, tā yě yào qù pèng pèng, ruò bù zhōng gè cái nǚ, zhì sǐ bù fú. rú jīn tiān cháo suī kāi nǚ kē, wú rú yuǎn gé chóng yáng, hé néng qián qù? kàn lái zhǐ hǎo wàng yáng ér tàn le. guī chén dào: tā jiā hái yǒu hé rén? jìn lái kě céng yuǎn chū? hóng hóng dào: tā wú dì xiōng, zhǐ yǒu zī shì guǎ mǔ zài táng, xiàn zài kè dú jǐ gè nǚ tóng, yǐ shé gēng dù rì, bìng wèi yuǎn chū. guī chén dào: tā jì yǒu zhì fù shì, jiāng lái lù guò hēi chǐ, wǒ men hé bù yuē tā tóng háng, qǐ bú shì jiàn měi shì? hóng hóng dào: xián mèi yuē tā gù miào, dàn tā shì zhe zì jǐ xué wèn, mù kōng yī qiè, měi měi bǎ rén bù fàng yǎn nèi. xián mèi ruò qù yuē tā, tā bù xiǎo dé nǐ xué wèn shēn qiǎn, wéi kǒng diàn rǔ, bì bù tóng wǎng. jù wǒ yú jiàn bì xū xiān qù tán tán xué wèn, shǐ tā xīn zhōng jìng fú, rán hòu zài jiǎng yuē tā zhī huà, zì rán yī shuō jiù kěn le. guī chén dào: wén dé tíng tíng jiě jie xué wèn yuān bó, mèi zǐ hé gǎn bān mén nòng fǔ, tóng tā luàn tán? tǎng bèi kǎo dào, qǐ fēi zì tǎo kǔ me? ruò huā dào: ā mèi wèi hé zhǐ zhǎng tā rén zhì qì què miè zì jǐ wēi fēng? wǒ dǎo shì gè chū shēng dú ér bù pà hǔ: jiāng lái dào bǐ, wǒ jiù tóng nǐ qián qù, nán dào wǒ men liǎng gè hái dí bú zhù tā yī gè me? guī chén dào: jiě jie yǒu rú cǐ háo xìng, mèi zǐ zhǐ de miǎn lì fèng péi. dàn bì xū gào zhī jiù jiù, cái kě yuē tā. jiù bǎ cǐ huà gào sù lín zhī yáng. lín zhī yáng dào: ǎn wén nǐ fù qīn cháng shuō jūn zǐ chéng rén zhī měi. shēng nǚ jì yào chéng quán tā de gōng míng, zhè děng měi shì, nǐ men zuò le, zì yǒu hǎo chù, hé xiāo tóng ǎn shāng liáng. nà gè hēi nǚ, dāng rì jiǔ gōng tóng tā tán wén, céng chī tā dà kuī, jiāng lái nǐ tóng jì nǚ dào bǐ, ǎn dào zhe shí dān xīn lī. ruò huā dào: tā yòu bù céng shēng chū sān tóu liù bì, wú fēi yě shì yī gè ròu rén, pà tā zěn de! lín zhī yáng dào: tā nà líng yá lì chǐ, ruò tán qǐ wén lái, bǐ nà sān tóu liù bì hái jué lì hài, jiǔ gōng zhì jīn shuō qǐ hái shì tóu téng, nǐ shuō tā shì ròu rén, zhǐ pà hái shì yī zhāng tiě zuǐ lī. ruò yù shùn fēng, bù guò zǎo wǎn jiù dào. jù ǎn zhǔ yì: nǐ men kuài bǎ diǎn gù duō jì jǐ gè, shěng de lín qī bèi tā nán zhù, mò xiàng jiǔ gōng dào xiàng chī le má huáng zhǐ guǎn chū hàn, nà jiù bèi tā kàn qīng le. dāng rì tā men yīn tán fǎn qiè, céng yǒu wèn dào yú máng de huà ǎn zì cóng zài qí shé guó xué huì yīn yùn, yī xīn zhǐ xiǎng tóng rén tán tán, piān bù yù jiàn zhī yīn. jiāng lái dào bǐ, tā rú tán qǐ cǐ dào, wù bì bǎ ǎn jǔ jiàn jǔ jiàn. zhè liǎng rì dà jiā chī le qīng cháng dào, dōu bù jué è, suǒ xìng dào le hēi chǐ zài qù mǎi mǐ, dān gē bàn rì, chèn zhe xián kōng, nǐ men yě hǎo màn màn tóng tā tán wén.
但他落第後,雄心不減,時刻痴心妄想,向日曾對我說:如果外邦開有女科,那怕千山萬水,他也要去碰碰,若不中個才女,至死不服。如今天朝雖開女科,無如遠隔重洋,何能前去?看來只好望洋而嘆了。」閨臣道:「他家還有何人?近來可曾遠出?」紅紅道:「他無弟兄,只有緇氏寡母在堂,現在課讀幾個女童,以舌耕度日,並未遠出。」閨臣道:「他既有志赴試,將來路過黑齒,我們何不約他同行,豈不是件美事?」紅紅道:「賢妹約他固妙,但他恃著自己學問,目空一切,每每把人不放眼內。賢妹若去約他,他不曉得你學問深淺,惟恐玷辱,必不同往。據我愚見必須先去談談學問,使他心中敬服,然後再講約他之話,自然一說就肯了。」閨臣道:「聞得亭亭姐姐學問淵博,妹子何敢班門弄斧,同他亂談?倘被考倒,豈非自討苦麼?」若花道:「阿妹為何只長他人志氣卻滅自己威風?我倒是個『初生犢兒不怕虎』:將來到彼,我就同你前去,難道我們兩個還敵不住他一個麼?」閨臣道:「姐姐有如此豪興,妹子只得勉力奉陪。但必須告知舅舅,才可約他。」就把此話告訴林之洋。林之洋道:「俺聞你父親常說『君子成人之美』。甥女既要成全他的功名,這等美事,你們做了,自有好處,何消同俺商量。那個黑女,當日九公同他談文,曾吃他大虧,將來你同寄女到彼,俺倒著實耽心哩。」若花道:「他又不曾生出三頭六臂,無非也是一個肉人,怕他怎的!」林之洋道:「他那伶牙俐齒,若談起文來,比那三頭六臂還覺利害,九公至今說起還是頭疼,你說他是肉人,只怕還是一張鐵嘴哩。若遇順風,不過早晚就到。據俺主意:你們快把典故多記幾個,省得臨期被他難住,莫像九公倒象吃了麻黃只管出汗,那就被他看輕了。當日他們因談反切,曾有『問道於盲』的話;俺自從在歧舌國學會音韻,一心只想同人談談,偏不遇見知音。將來到彼,他如談起此道,務必把俺舉薦舉薦。這兩日大家吃了清腸稻,都不覺餓,索性到了黑齒再去買米,耽擱半日,趁著閒空,你們也好慢慢同他談文。」
dà jiā yí lù shuō zhe xián huà, bù zhī bù jué, zhè rì qīng chén dào hēi chǐ. bǎ chuán shōu kǒu. lín zhī yáng tuō duō jiǔ gōng dài le shuǐ shǒu qián qù mǎi mǐ. guī chén yì yù hóng hóng tóng qù. hóng hóng dào: tā de zhù chù, lín shū shū jǐn zhī, wú xū wǒ qù. wǒ ruò tóng qù yuē tā, tā zòng miǎn qiáng tóng lái, jiū jìng nán miǎn bèi tā qīng shì. xián mèi dào bǐ, jiù yǐ sòng hái shàn zi wèi míng, tóng tā tán tán. tā rú tóng lái zé yǐ, shè huò bié yǒu tuī tuō, yú jiě zài qù bǎ zhè měi yì shuō le, cái bù bèi tā kàn qīng lī. guī chén diǎn tóu, dài zhe shàn zi tóng le ruò huā yāng lín zhī yáng lǐng jìn chéng nèi. lái dào dà jiē, guī chén tóng ruò huā yóu zuǒ biān jiē shàng zǒu qù, lín zhī yáng cóng yòu biān zǒu qù. bù duō shí, jìn le xiǎo xiàng, lái dào tíng tíng mén shǒu, zhǐ jiàn shàng xiě nǚ xué shú sān gè rén zì. bǎ mén qiāo le liǎng xià, yǒu gè zǐ yī nǚ zǐ bǎ mén kāi le. lín zhī yáng yī kàn, rèn dé shì qián nián tán wén hēi nǚ. guī chén cóng xiù nèi qǔ chū shàn zǐ dào: jiě jie qǐng le:
大家一路說著閒話,不知不覺,這日清晨到黑齒。把船收口。林之洋托多九公帶了水手前去買米。閨臣意欲紅紅同去。紅紅道:「他的住處,林叔叔盡知,無須我去。我若同去約他,他縱勉強同來,究竟難免被他輕視。賢妹到彼,就以送還扇子為名,同他談談。他如同來則已,設或別有推脫,愚姐再去把這美意說了,才不被他看輕哩。」閨臣點頭,帶著扇子同了若花央林之洋領進城內。來到大街,閨臣同若花由左邊街上走去,林之洋從右邊走去。不多時,進了小巷,來到亭亭門首,只見上寫「女學塾」三個人字。把門敲了兩下,有個紫衣女子把門開了。林之洋一看,認得是前年談文黑女。閨臣從袖內取出扇子道:「姐姐請了:
qián suì bì chù yǒu wèi duō lǎo wēng céng zài zūn zhāi dài le yī bǎ shàn zi huí qù, jīn tuō wǒ men dài lái fèng hái, bù zhī kě shì zūn chù zhī wù? tíng tíng jiē guò kàn le dào: cǐ shàn zhèng shì xiān fù zhī wù. èr wèi jiě jie ruò bù xián máo shè wā qū, hé bù qǐng jìn jiù chá? guī chén tóng ruò huā yī qí shuō dào: zhèng yào dēng táng fèng bài. yú shì yī tóng jìn nèi, lín zhī yáng jiù zài páng biān xiǎo fáng zuò xià. tíng tíng bǎ èr rén ràng jìn shū guǎn, xíng lǐ xù zuò yǒu liǎng gè chuí tiáo nǚ tóng yě shàng lái xíng lǐ. bǐ cǐ wèn le míng xìng. guī chén dào: mèi zǐ sù rì jiǔ yǎng jiě jie rén cái, qù suì lù guò guì bāng, jiù yào dēng táng qiú jiào men kuì zhī shí duǎn qiǎn, chéng kǒng yí xiào dà fāng, suǒ yǐ bù gǎn mào mèi jìn yè. jīn de xìng yù, zhēn shì míng xià wú xū. tíng tíng dào: mèi zǐ làng dé xū míng, hé zú guà chǐ! qián suì duō lǎo wēng dào cǐ, céng yǒu yī wèi táng dà xián tóng lái, kě shì jiě jie yī jiā? guī chén dào: nà shi jiā fù. tíng tíng tīng le, bù jué lì qǐ, yòu xiàng guī chén bài yī bài dào: yuán lái táng dà xián jiù shì lìng zūn. jiě jie sù běn jiā xué, zì rán yě shì míng zhòng yī shí le. qián suì suī chéng lìng zūn zhǒng zhǒng zhǐ jiào, dì hèn cōng cōng ér qù, mèi zǐ shàng yǒu wèi jí qǐng jiào zhī chù, zhì jīn yóu jué gěng gěng. kě xī dāng jīn zhī shì, chú le lìng zūn dà xián, zài wú tā rén kě tán le.
前歲敝處有位多老翁曾在尊齋帶了一把扇子回去,今托我們帶來奉還,不知可是尊處之物?」亭亭接過看了道:「此扇正是先父之物。二位姐姐若不嫌茅舍窪曲,何不請進就茶?」閨臣同若花一齊說道:「正要登堂奉拜。」於是一同進內,林之洋就在旁邊小房坐下。亭亭把二人讓進書館,行禮序坐;有兩個垂髫女童也上來行禮。彼此問了名姓。閨臣道:「妹子素日久仰姐姐人才,去歲路過貴邦,就要登堂求教;們愧知識短淺,誠恐貽笑大方,所以不敢冒昧進謁。今得幸遇,真是名下無虛。」亭亭道:「妹子浪得虛名,何足掛齒!前歲多老翁到此,曾有一位唐大賢同來,可是姐姐一家?」閨臣道:「那是家父。」亭亭聽了,不覺立起,又向閨臣拜一拜道:「原來唐大賢就是令尊。姐姐素本家學,自然也是名重一時了。前歲雖承令尊種種指教,第恨匆匆而去,妹子尚有未及請教之處,至今猶覺耿耿。可惜當今之世,除了令尊大賢,再無他人可談了。」
guī chén dào: jiě jie yǒu hé jiàn jiào, hé bù dào qí dà gài ne? tíng tíng dào: mèi zǐ yīn chūn qiū yī shì, wén dé qián rén yì lùn, dōu shuō kǒng zǐ měi yú rì yuè míng chēng jué hào zhī lèi, àn yù bāo biǎn, bù zhī cǐ huà kě què? yì yù qǐng jiào lìng zūn, bù yì cōng cù ér bié, jìng wèi yī tán, zhè shì mèi zǐ wú fú. guī chén gāng yào kāi yán, ruò huā jiē zhe shuō dào: chūn qiū bāo biǎn zhī yì. qián rén yì lùn fēn yún. jù mèi zǐ xì yì jīng zhǐ, yǐ guǎn kuī zhī jiàn. zé qí yào zhě ér lùn, qí yì sì hū yǒu sān, dì yī, míng fēn yì qí cì, zhèng míng shí dì sān, zhe jǐ wēi. qí tā shū fǎ bù yī ér zú, dà yuē mò cǐ wèi yào le. tíng tíng dào: qǐng jiào jiě jie: hé wèi míng fēn yì? ruò huā dào: rú chūn qiū shū yuè ér yuē wáng zhēng yuè, suǒ yǐ shū wáng zhě, míng zhēng shuò zhī suǒ zì chū, jí suǒ yǐ xù jūn chén zhī yì. zhì yú shū chén huáng wèi zhí zhě, suǒ yǐ míng xiōng dì zhī qíng shū jìn shēn shēng xǔ zhǐ zhě, suǒ yǐ míng fù zǐ zhī ēn. tā rú cáo jī zhèng hū zhī shū, gài míng zhǎng yòu zhī xù chéng fēng zhòng zi zhī shū, gài míng dí shù zhī bié: zhū rú cǐ lèi, qǐ fēi míng fēn yì me? tíng tíng dào: qǐng jiào zhèng míng shí ne? ruò huā dào: rú chuán chēng yǐn wèi shè, ér shèng rén shū zhī yuē gōng chuán chēng xǔ zhǐ bù cháng yào, ér shèng rén shū zhī yuē shì zhuō zhī lì wèi yú nián, ér shèng rén zhèng qí míng yuē jūn yí gāo zhī shì jì guī yù yú zhào chuān, ér shèng rén shū zhī yuē dùn: fán cǐ zhī lèi, qǐ fēi zhèng míng shí me? tíng tíng dào: qǐng jiào zhe jǐ wēi ne? ruò huā dào: rú gōng zì jīng shī, suì huì zhū hóu fá qín, gài míng yīn huì fá ér rú jīng shī tiān wáng shòu yú hé yáng rén shēn gōng cháo yú wáng suǒ, gài míng yīn shòu ér hòu cháo gōng zǐ jié yìng fù, suì jí qí hóu sòng gōng méng, gài zhe gōng zǐ jié zhī zhuān
閨臣道:「姐姐有何見教,何不道其大概呢?」亭亭道:「妹子因《春秋》一事,聞得前人議論,都說孔子每於日月、名稱、爵號之類,暗寓褒貶,不知此話可確?意欲請教令尊,不意匆促而別,竟未一談,這是妹子無福。」閨臣剛要開言,若花接著說道:「《春秋》褒貶之義。前人議論紛紜。據妹子細繹經旨,以管窺之見。擇其要者而論,其義似乎有三,第一,明分義;其次,正名實;第三,著幾微。其他書法不一而足,大約莫此為要了。」亭亭道:「請教姐姐:何謂明分義?」若花道:「如《春秋》書月而曰『王正月』,所以書『王』者,明正朔之所自出,即所以序君臣之義。至於書『陳黃』、『衛縶』者,所以明兄弟之情;書『晉申生』、『許止』者,所以明父子之恩。他如『曹羈』、『鄭忽』之書,蓋明長幼之序;『成風』、『仲子』之書,蓋明嫡庶之別:諸如此類,豈非明分義麼?」亭亭道:「請教正名實呢?」若花道:「如《傳》稱隱為『攝』,而聖人書之曰『公』;《傳》稱許止不嘗藥,而聖人書之曰『弒』;卓之立未逾年,而聖人正其名曰『君』;夷皋之弒既歸獄於趙穿,而聖人書之曰『盾』:凡此之類,豈非正名實麼?」亭亭道:「請教著幾微呢?」若花道:「如『公自京師,遂會諸侯伐秦』,蓋明因會伐而如京師;『天王狩於河陽、壬申、公朝於王所』,蓋明因狩而後朝;『公子結媵婦,遂及齊侯、宋公盟』,蓋著公子結之專;
gōng huì qí hóu zhèng bó yú zhōng qiū, huī shuài shī huì qí rén zhèng rén fá sòng, gài zhe gōng zǐ huī zhī shàn: shì cǐ zhī lèi, qǐ fēi zhe jǐ wēi me? mèng zǐ yún: kǒng zǐ zuò chūn qiū ér luàn chén zéi zi jù. shì shí wáng gāng jiě niǔ, cuàn duó xiāng xún, kǒng zǐ bù dé qí wèi yǐ xíng qí quán, yú shì yīn lǔ shǐ ér zuò chūn qiū, dà yuē zǒng bù wài hū zhū luàn chén tǎo zéi zi zūn wáng jiàn bà zhī yì. chūn qiū zhī shì, wáng shì shuāi wēi, zhū hóu qiáng shèng, fū zǐ suǒ yǐ shǐ yì zhū hóu yǐ zūn wáng shì jí zhì zhū hóu shuāi ér chǔ qiáng, fū zǐ yòu yì chǔ ér fú zhū hóu. suǒ yǐ fú zhū hóu zhě, jiù shì zūn wáng zhī yì. gài shèng rén néng yǔ shì tuī yí, shì biàn wú qióng, shèng rén zhī jiù qí biàn yì wú qióng: qí suí shí jiù shì zhī xīn rú cǐ. huò wèi chūn qiū yī shū, měi yú rì yuè míng chēng jué hào, àn yù bāo biǎn, mèi zǐ gù bù gǎn dìng qí shì fǒu. dàn wèi chēng rén wèi biǎn, ér rén wèi bì jiē biǎn, wēi zhě yì chēng rén chēng jué wèi bāo, ér jué wèi bì chún bāo, jī zhě yì chēng jué. shī dì zhī jūn chēng míng, ér wèi hóu bēn chǔ zé bù chēng míng wèi yú nián zhī jūn chēng zi, ér zhèng bó fá xǔ zé bù chēng zi. zhū rú cǐ lèi, bù néng méi jǔ. yào zhī chūn qiū nǎi shèng rén yīn lǔ shǐ xiū chéng de, ruò yǐ rì yuè wèi bāo zhǎ, jiǎ rú mǒu shì dāng shū yuè, nà lǔ shǐ dàn shū qí shí, mǒu shì dāng shū rì, lǔ shǐ dàn shū qí yuè: shèng rén ān néng bēn zǒu liè guó fǎng qí rì yǔ yuè ne? ruò wèi yǐ míng hào wèi bāo biǎn, jiǎ lìng mǒu rén zài suǒ bāo, nà jiù shǐ dàn zhe qí míng mǒu rén zài suǒ biǎn, jiù shǐ dàn zhe qí hào: shèng rén yòu ān néng bēn zǒu sì fāng fǎng qí míng yǔ hào ne? chūn qiū yǒu dá lì, yǒu tè bǐ: jí rú jiù shǐ suǒ zài zhī rì yuè zé cóng qí rì yuè, míng chēng gāng cóng qí míng chēng, yǐ jí méng zé shū méng, huì zé shū huì zhī lèi, jiē běn jiù shǐ, wú suǒ jiā sǔn, cǐ wèi dá lì qí huò shǐ zhī suǒ wú shèng rén bǐ zhī yǐ shì yì, shǐ zhī suǒ yǒu shèng rén xuē zhī yǐ shì jiè zhě, cǐ jí tè bǐ. rú yuán nián chūn zhēng yuè, cǐ shǐ zhī jiù wén jiā wáng zhě, shì shèng rén zhī tè bǐ. jìn hóu zhào wáng, shì jiàn xiān rú zhī chuán, ér shèng rén shū zhī yuē shòu yú hé yáng, suǒ yǐ cún tiān xià zhī fáng níng zhí chū qí jūn, míng zài zhū hóu zhī cè, ér shèng rén shū zhī yuē wèi hóu chū bēn, suǒ yǐ shì rén jūn zhī jiè bù dàn yuē zhòng zi, ér yuē huì gōng zhòng zi bù dàn yuē chéng fēng, ér yuē xī gōng chéng fēng bù yuē chén huáng, ér yuē chén hóu zhī dì huáng bù yuē wèi zhí, ér yuē wèi hóu zhī xiōng zhí yáng hǔ péi chén, shū zhī yuē dào wú chǔ jiàn hào, shū zhī yuē zi tā rú jiū bù shū qí, ér xiǎo bái shū qí tū bù shū zhèng, ér hū shū zhèng lì jìn ér shū wèi rén lì wáng zǐ cháo ér shū yǐn shì: fán cǐ zhī lèi, jiē shèng rén tè bǐ. gù yún: qí shì zé qí huán jìn wén, qí wén zé shǐ, qí yì zé mǒu qiè qǔ zhī yǐ. xué zhě guān chūn qiū, bì zhī shú wèi dá lì, shú wèi tè bǐ, zì néng dé qí dà yì. zǒng zhī: chūn qiū yī shū, shèng rén guāng míng zhèng dà. bù guò zhí jié qí shì, shàn de è de, mò bù liǎo rán zì jiàn. zhì yú jiù shì zhī xīn, què shì cǐ shū dà zhǐ. mèi zǐ wàng lùn, bù zhī shì fǒu? shàng qiú zhǐ shì.
『公會齊侯、鄭伯於中邱,翬帥師會齊人、鄭人伐宋』,蓋著公子翬之擅:似此之類,豈非著幾微麼?孟子云:『孔子作《春秋》而亂臣賊子懼。』是時王綱解紐,篡奪相尋,孔子不得其位以行其權,於是因《魯史》而作《春秋》,大約總不外乎誅亂臣、討賊子、尊王賤霸之意。春秋之世,王室衰微,諸侯強盛,夫子所以始抑諸侯以尊王室;及至諸侯衰而楚強,夫子又抑楚而扶諸侯。所以扶諸侯者,就是尊王之意。蓋聖人能與世推移,世變無窮,聖人之救其變亦無窮:其隨時救世之心如此。或謂《春秋》一書,每於日月、名稱、爵號,暗寓褒貶,妹子固不敢定其是否。但謂稱人為貶,而人未必皆貶,微者亦稱人;稱爵為褒,而爵未必純褒,譏者亦稱爵。失地之君稱名,而衛侯奔楚則不稱名;未逾年之君稱子,而鄭伯伐許則不稱子。諸如此類,不能枚舉。要知《春秋》乃聖人因《魯史》修成的,若以日月為褒眨,假如某事當書月,那《魯史》但書其時,某事當書日,《魯史》但書其月:聖人安能奔走列國訪其日與月呢?若謂以名號為褒貶,假令某人在所褒,那舊史但著其名;某人在所貶,舊史但著其號:聖人又安能奔走四方訪其名與號呢?《春秋》有達例,有特筆:即如舊史所載之日月則從其日月,名稱剛從其名稱,以及盟則書盟,會則書會之類,皆本舊史,無所加損,此為達例;其或史之所無聖人筆之以示義,史之所有聖人削之以示戒者,此即特筆。如『元年春正月』,此史之舊文;加『王』者,是聖人之特筆。晉侯召王,事見先儒之傳,而聖人書之曰『狩於河陽』,所以存天下之防;寧殖出其君,名在諸侯之策,而聖人書之曰『衛侯出奔』,所以示人君之戒;不但曰仲子,而曰『惠公仲子』;不但曰成風,而曰『僖公成風』;不曰陳黃,而曰『陳侯之弟黃』;不曰衛縶,而曰『衛侯之兄縶』;陽虎陪臣,書之曰『盜』;吳楚僭號,書之曰『子』;他如糾不書『齊』,而小白書『齊』;突不書『鄭』,而忽書『鄭』;立晉而書『衛人』;立王子朝而書『尹氏』:凡此之類,皆聖人特筆。故云:『其事則齊桓、晉文,其文則史,其義則某竊取之矣。』學者觀《春秋》,必知孰為達例,孰為特筆,自能得其大義。總之:《春秋》一書,聖人光明正大。不過直節其事,善的惡的,莫不瞭然自見。至於救世之心,卻是此書大旨。妹子妄論,不知是否?尚求指示。」
tíng tíng dào: jiě jie suǒ lùn, shēn dé chūn qiū zhī zhǐ, mèi zǐ wéi yǒu bài fú. hái yǒu yī shì, yì yù qǐng shì, bù zhī èr wèi jiě jie kě kěn cì jiào? guī chén dào: jiě jie qǐng dào qí xiáng. tíng tíng dào: wú wén gǔ lǐ zì zāo qín huǒ, jīn suǒ cún de wéi zhōu lǐ yí lǐ lǐ jì, shì rén hū zuò sān lǐ. ruò yǐ gǔ lǐ ér lùn, mò gǔ yú cǐ. dàn hàn jìn zhì jīn, lì cháo yǐ lái, mò bù gè zhuàn lǐ zhì.
亭亭道:「姐姐所論,深得《春秋》之旨,妹子惟有拜服。還有一事,意欲請示,不知二位姐姐可肯賜教?」閨臣道:「姐姐請道其詳。」亭亭道:「吾聞古《禮》自遭秦火,今所存的惟《周禮》、《儀禮》、《禮記》,世人呼作『三禮』。若以古《禮》而論,莫古於此。但漢、晉至今,歷朝以來,莫不各撰禮制。
hái shì gè chuàng xīn lǐ? hái shì dōu běn jiù diǎn? zhì sān lǐ zhū jiā zhù shū, qí zhōng jiū yǐ hé rén wèi shàn? hé bù cì jiào yī èr ne? ruò huā tīng bà, àn àn tǔ shé dào: zěn me zhè gè hēi nǚ hū rán nòng chū zhè yàng dà tí mù! sān lǐ gè jiā, yè yǐ zú gòu yī tán, tā yòu jiā shang lì cháo lǐ zhì, zhēn shì máng máng dà hǎi, lìng rén cóng hé jiǎng qǐ. zhǐ pà jīn rì yào chū chǒu le. zhèng zài sī cǔn, zhǐ jiàn guī chén dá dào: mèi zǐ wén dé sòng shū fù lóng chuán yún:
還是各創新禮?還是都本舊典?至三禮諸家註疏,其中究以何人為善?何不賜教一二呢?」若花聽罷,暗暗吐舌道:「怎麼這個黑女忽然弄出這樣大題目!三禮各家,業已足夠一談,他又加上歷朝禮制,真是茫茫大海,令人從何講起。只怕今日要出醜了。」正在思忖,只見閨臣答道:「妹子聞得《宋書》《傅隆傳》云:
lǐ zhě sān qiān zhī běn, rén lún zhī zhì dào. gù yòng zhī jiā guó, jūn chén yǐ zhī zūn qīn yòng zhī hūn guān, shǎo zhǎng yǐ zhī rén ài, fū qī yǐ zhī yì shùn yòng zhī xiāng rén, yǒu péng yǐ zhī sān yì, bīn zhǔ yǐ zhī jìng ràng. qí lè zhī wǔ shēng, yì zhī bā xiàng, shī zhī fēng yǎ, shū zhī diǎn gào, chūn qiū zhī quàn chéng, xiào jīng zhī zūn qīn, mò bù yóu cǐ ér hòu lì. táng yú zhī shí, jì tiān zhī shǔ wèi dà lǐ, jì dì zhī shǔ wèi dì lǐ, jì zōng miào zhī shǔ wèi rén lǐ. gù shùn mìng bó yí diǎn sān lǐ, suǒ yǐ mí lún tiān dì, jīng wěi yīn yáng, gāng jì wàn wù, diāo zhuó liù qíng, mò bù yǐ cǐ jié zhī. dàn wèi shū yǒu yún: sān huáng bù tóng lǐ. yòu yún: shí yì zé lǐ biàn. gù yīn yīn yú xià yǒu suǒ sǔn yì, shāng xīn wú dào, yǎ zhāng yān miè. zhōu gōng jiù luàn, hóng zhì sī wén, yǐ jí lǐ jìng guǐ shén, yǐ xiōng lǐ āi bāng guó, yǐ bīn lǐ qīn bīn kè, yǐ jūn lǐ zhū bù qián, yǐ jiā lǐ hé yīn hǎo wèi zhī wǔ lǐ. jí zhōu zhāo wáng nán zhēng zhī hòu, lǐ shī lè wēi, shàng xíng xià xiào, gù bài jiǎn shī shēn zhī rén, bì xiān fèi qí lǐ: rú zhāo gōng huì mèng zǐ zhī xìng, zhuāng gōng jié gē bì zhī méng, shì hūn yīn zhī lǐ fèi le, nà yín pì zhī luàn mò bù cóng cǐ ér shēng qí hóu yuè fù yǐ màn kè, cáo bó guān xié yǐ xiè bīn, shì bīn kè zhī lǐ fèi le, nà ào màn zhī qíng mò bù cóng cǐ ér zhì wén gōng nì sì yú wǔ miào, zhāo gōng bù gǎn yú mǔ sàng, shì sàng jì zhī lǐ fèi le, nà gǔ ròu zhī ēn mò bù cóng cǐ ér báo tiān zǐ xià táng, hé yáng zhào jūn, shì cháo pìn zhī lǐ fèi le, nà qīn líng zhī jiàn mò bù cóng cǐ ér qǐ. kǒng zǐ yù chú shí bì, gù dìng lǐ zhèng lè, yǐ wǎn fēng huà. jí zhì zhàn guó, jì zhōu kǒng zhī xué, jiǎng jiū lǐ fǎ de wéi mèng zǐ yī rén. sì hòu qín shǐ huáng bìng tūn liù guó, shōu qí yí lǐ, jǐn guī xián yáng wéi cǎi qí zūn jūn yì chén zhī yí, cān yǐ jǐ yì, yǐ wèi shí yòng, yú lǐ jǐn fèi. hàn gāo zǔ chū píng qín luàn, wèi huáng cháo zhì, qún chén yǐn jiǔ zhēng gōng, huò bá jiàn jī zhù, gāo zǔ huàn zhī, shū sūn tōng yú zú zhuàn cháo yí, hú guǎng yīn zhī jí jiù lǐ.
『《禮》者三千之本,人倫之至道。故用之家國,君臣以之尊親;用之婚冠,少長以之仁愛,夫妻以之義順;用之鄉人,友朋以之三益,賓主以之敬讓。其《樂》之五聲,《易》之八象,《詩》之《風》《雅》,《書》之《典》《誥》,《春秋》之勸懲,《孝經》之尊親,莫不由此而後立。唐、虞之時,祭天之屬為大禮,祭地之屬為地禮,祭宗廟之屬為人禮。故舜命伯夷典三禮,所以彌綸天地,經緯陰陽,綱紀萬物,雕琢六情,莫不以此節之。』但《魏書》有云:『三皇不同禮。』又云:『時易則禮變。』故殷因於夏有所損益,商辛無道,雅章湮滅。周公救亂,宏制斯文,以吉禮敬鬼神,以凶禮哀邦國,以賓禮親賓客,以軍禮誅不虔,以嘉禮合姻好;謂之『五禮』。及周昭王南征之後,禮失樂微,上行下效,故敗檢失身之人,必先廢其禮:如昭公諱孟子之姓,莊公結割臂之盟,是婚姻之禮廢了,那淫僻之亂莫不從此而生;齊侯悅婦以慢客,曹伯觀脅以褻賓,是賓客之禮廢了,那傲慢之情莫不從此而至;文公逆祀於五廟,昭公不感於母喪,是喪祭之禮廢了,那骨肉之恩莫不從此而薄;天子下堂,河陽召君,是朝聘之禮廢了,那侵陵之漸莫不從此而起。孔子欲除時弊,故定禮正樂,以挽風化。及至戰國,繼周、孔之學,講究禮法的惟孟子一人。嗣後秦始皇併吞六國,收其儀禮,盡歸咸陽;惟采其尊君抑臣之儀,參以己意,以為時用,余禮盡廢。漢高祖初平秦亂,未遑朝制,群臣飲酒爭功,或拔劍擊柱,高祖患之,叔孫通於足撰朝儀,胡廣因之輯舊禮。
hàn mò tiān xià dà luàn, jiù zhāng tiǎn miè. dài zhì sān guó, wèi yǒu wáng càn wèi jì gòng chuàng cháo yí, wú yǒu dīng fú shí yí hàn shì, shǔ yǒu mèng guāng cǎo jiàn zhòng diǎn. jìn chū, xún jì yǐ wèi dài qián shì zhuàn wèi jìn lǐ. sòng hé chéng tiān fù liàng tóng zhuàn cháo yí. qí hé tóng zhī wáng jiǎn gòng dìng xīn lǐ. zhì liáng wǔ dì nǎi mìng qún rú cái chéng dà diǎn, yǐ fù zhōu gōng wǔ lǐ zhī jiù. chén wǔ dì jí wèi, lǐ zhì suī běn qián liáng, réng mìng jiāng dé zǎo shěn zhū děng suí shí zhuó zhēn qì qǔ, yǐ biàn shí yí. dài zhì qián suí, gāo zǔ mìng xīn yàn zhī niú hóng děng cǎi liáng jiù yí, yǐ wèi wǔ lǐ. zì xī hàn zhī chū yǐ zhì yú jīn, lì dài sǔn yì bù tóng, mò bù cān zhī jiù diǎn, bìng fēi gǔ lǐ bù cún, bù guò qǔ qí yīng shí zhī biàn. suǒ yǐ sòng shū lǐ zhì yǒu yún: rèn jǐ ér bù shī gǔ, qín shì yǐ zhī zhì wáng shī gǔ ér bù shì yòng, wáng mǎng suǒ yǐ shēn miè. zhì zhù lǐ gè jiā: hàn yǒu nán jùn tài shǒu mǎ róng ān nán tài shǒu liú xī dà sī nóng zhèng yuán zuǒ zhōng láng jiāng cài yōng shì zhōng ruǎn chén wèi yǒu mì shū jiān sūn yán wèi jiāng jūn wáng sù tài wèi jiǎng jì shì zhōng zhèng xiǎo tóng
漢末天下大亂,舊章殄滅。迨至三國,魏有王粲、衛覬共創朝儀,吳有丁孚拾遺漢事,蜀有孟光草建眾典。晉初,荀覬以魏代前事撰為晉禮。宋何承天、傅亮同撰朝儀。齊何佟之、王儉共定新禮。至梁武帝乃命群儒裁成大典,以復周公五禮之舊。陳武帝即位,禮制雖本前梁,仍命江德藻、沈洙等隨時酌斟棄取,以便時宜。迨至前隋,高祖命辛彥之、牛宏等采梁舊儀,以為五禮。自西漢之初以至於今,歷代損益不同,莫不參之舊典,並非古禮不存,不過取其應時之變。所以《宋書·禮志》有云:『任己而不師古,秦氏以之致亡;師古而不適用,王莽所以身滅。』至注《禮》各家:漢有南郡太守馬融、安南太守劉熙、大司農鄭元、左中郎將蔡邕、侍中阮諶;魏有秘書監孫炎、衛將軍王肅、太尉蔣濟、侍中鄭小同;
shǔ yǒu chéng xiàng jiǎng wǎn, wú yǒu qí wáng fù shè cí jìn yǒu tài wèi gēng liàng tài bǎo wèi guàn shì zhōng liú kuí sī kōng hè xún gěi shì zhōng yuán zhǔn yì shòu lìng wú shāng sàn qí cháng shì gàn bǎo lú líng tài shǒu kǒng lún zhēng nán jiāng jūn dù yù sàn qí cháng shì gě hóng tài cháng bó shì huán jì zī yì cān jūn cáo dān sàn qí cháng shì yú xǐ sī kōng zhōng láng lú chén ān běi jiāng jūn fàn wāng sī kōng zhǎng shǐ chén shào kāi fǔ yí tóng sān sī cài mó sòng yǒu guāng lù dài fū fù lóng. tài wèi cān jūn rèn yù zhōng sàn dài fū xú ài fǔ jūn sī mǎ fèi chén zhōng sàn dài fū xú guǎng dà zhōng dài fū péi sōng zhī yuán wài cháng shì gēng wèi zhī yù zhāng jùn chéng léi sù zhī zī yì cān jūn cài chāo zōng yù shǐ zhōng chéng hé chéng tiān
蜀有丞相蔣琬,吳有齊王傅射慈;晉有太尉庚亮、太保衛瓘、侍中劉逵、司空賀循、給事中袁准、益壽令吳商、散騎常侍干寶、廬陵太守孔倫、征南將軍杜預、散騎常侍葛洪、太常博士環濟、諮議參軍曹耽、散騎常侍虞喜、司空中郎盧諶、安北將軍范汪、司空長史陳邵、開府儀同三司蔡謨;宋有光祿大夫傅隆。太尉參軍任預、中散大夫徐愛、撫軍司馬費沉、中散大夫徐廣、大中大夫裴松之、員外常侍庚蔚之、豫章郡丞雷肅之、諮議參軍蔡超宗、御史中丞何承天;
qí yǒu tài wèi wáng jiǎn guāng lù dài fū wáng yì bù bīng xiào wèi liú huán gěi shì zhōng lóu yòu yú sàn qí láng sī mǎ huán yù shǐ zhōng chéng xún wàn qiū dōng píng tài shǒu tián zēng shào zhēng shì shěn lín shì liáng yǒu hù jūn jiāng jūn zhōu shě wǔ jīng bó shì hè chàng sàn qí shì láng huáng kǎn tōng zhí láng péi zi yě shàng shū zuǒ chéng hé tóng zhī chén yǒu guó zi jì jiǔ xiè jiào shàng shū zuǒ chéng shěn zhū sàn qí cháng shì shěn wén ā róng zhāo jiāng jūn shěn bù hài sàn qí shì láng wáng yuán guī běi wèi yǒu nèi diǎn xiào shū liú xiàn zhī běi qí yǒu guó zi bó shì lǐ xuàn běi zhōu yǒu lù mén bó shì xióng ān shēng suí yǒu sàn qí cháng shì fáng huī yuǎn lǐ bù shàng shū xīn yàn zhī. tā men suǒ zhù zhī shū, huò tīng jiàn bù tóng, gè yǒu lái qǔ huò shī zī xiāng chuán, gòng zhī bié gàn. nèi zhōng yě yǒu zhù yì diǎn zhì, bù jiǎng yì lǐ de yě yǒu zhù yì yì lǐ, bù jiǎng diǎn zhì de. jù mèi zǐ kàn lái diǎn zhì běn cóng yì lǐ ér shēng, yì lǐ yě cóng diǎn zhì ér jiàn, yuán shì hù xiāng biǎo lǐ. tā men gè zhí yī shuō, wèi miǎn suǒ jiàn jiē piān. jìn lái shèng xíng zhī shū, zhǐ de sān jiā qí yī, dà sī nóng zhèng kāng chéng qí èr, lù mén bó shì xióng ān shēng: qí sān, sàn qí shì láng huáng kǎn. dàn xióng shì měi měi wéi bèi běn jīng, duō yǐn wài yì, yóu wǎng nán ér běi xíng, mǎ suī jí ér yuè qù yuè yuǎn huáng shì suī zhāng jù xiáng zhèng, wéi shāo shè rǒng fán, yòu jì dào zhèng shì, ér yòu shí guāi zhèng yì, cǐ shì shuǐ luò bù guī běn, hú sǐ bù shǒu qiū zhè shì èr jiā zhī bì.
齊有太尉王儉、光祿大夫王逸、步兵校尉劉瓛、給事中樓幼瑜、散騎郎司馬瓛、御史中丞荀萬秋、東平太守田憎紹、徵士沈麟士;梁有護軍將軍周舍、五經博士賀瑒、散騎侍郎皇侃、通直郎裴子野、尚書左丞何佟之;陳有國子祭酒謝嶠、尚書左丞沈洙、散騎常侍沈文阿、戎昭將軍沈不害、散騎侍郎王元規;北魏有內典校書劉獻之;北齊有國子博士李鉉;北周有露門博士熊安生;隋有散騎常侍房暉遠、禮部尚書辛彥之。他們所注之書,或聽見不同,各有來取;或師資相傳,共枝別干。內中也有注意典制,不講義理的;也有注意義理,不講典制的。據妹子看來;典制本從義理而生,義理也從典制而見,原是互相表里。他們各執一說,未免所見皆偏。近來盛行之書,只得三家;其一,大司農鄭康成;其二,露門博士熊安生:其三,散騎侍郎皇侃。但熊氏每每違背本經,多引外義,猶往南而北行,馬雖疾而越去越遠;皇氏雖章句詳正,惟稍涉冗繁,又既道鄭氏,而又時乖鄭義,此是水落不歸本,狐死不首邱;這是二家之弊。
wéi zhèng zhù bāo jǔ hóng fù, kǎo zhèng jīng xiáng, shù bǎi nián lái, yì lǐ zhě zuān yán bù jǐn, zì gǔ zhù lǐ shàn běn, dà yuē mò cǐ wèi zuì. mèi zǐ mào mèi wàng tán, shàng qiú zhǐ jiào. tíng tíng tīng le, bù jué lián lián diǎn tóu dào:
惟鄭注包舉宏富,考證精詳,數百年來,議《禮》者鑽研不盡,自古注《禮》善本,大約莫此為最。妹子冒昧妄談,尚求指教。」亭亭聽了,不覺連連點頭道:
rú cǐ yì lùn, cái jiàn dú shū rén zì yǒu zhuō jiàn, zhēn shì jiā xué yuān yuán, mèi zǐ gān bài xià fēng. qīn zì dào le liǎng bēi chá, fèng le shàng lái.
「如此議論,才見讀書人自有卓見,真是家學淵源,妹子甘拜下風。」親自倒了兩杯茶,奉了上來。
èr rén chá bà, guī chén àn àn cǔn dào: tā de xué wèn, ruò yǐ suí cháng jīng shū nán tā, kǒng bù zhōng yòng. hǎo zài tā yuǎn jū wài bāng, wǒ men tiān cháo lì cháo shǐ jiàn, huò zhě wèi bì liú shén jí shǐ lüè lüè xiǎo dé, qí zhōng nián suì yì shén fēn zá. hé bù jiù jiāng shǐ jiàn kǎo tā yī kǎo?
二人茶罷,閨臣暗暗忖道:「他的學問,若以隨常經書難他,恐不中用。好在他遠居外邦,我們天朝歷朝史鑑,或者未必留神;即使略略曉得,其中年歲亦甚紛雜。何不就將史鑑考他一考?」
wèi zhī rú hé, xià huí fēn jiě.
未知如何,下回分解。