wèi shào wáng
◎卫绍王
wèi shào wáng huì yǒng jì, xiǎo zì xìng shèng, gèng huì yǔn jì, zhāng zōng shí bì xiǎn zōng huì, zhào gǎi" yǔn" wèi" yǒng". shì zōng dì qī zǐ, mǔ yuē yuán fēi lǐ shì. wèi wáng cháng shēn, měi rán xū, tiān zī jiǎn yuē, bù hǎo huá shì, dà dìng shí yī nián, fēng xuē wáng. shì suì, jìn fēng suì wáng. shí qī nián, shòu shì xí měng ān. èr shí wǔ nián, jiā kāi fǔ yì tóng sān sī. èr shí liù nián, wèi mì shū jiān. míng nián, zhuǎn xíng bù shàng shū. yòu míng nián, gǎi diàn qián dōu diǎn jiǎn. èr shí jiǔ nián, shì zōng bēng, zhāng zōng jí wèi, jìn fēng lù wáng. qǐ fù, pàn ān wǔ jūn jié dù shǐ. wǔ yuè, zhì jì zhōu, yǐ dào rèn biǎo xiè, cì zhào yōu dá. míng chāng èr nián, jìn fēng hán wáng. sì nián, gǎi pàn xīng píng jūn. wǔ nián, gǎi qìn nán jūn. chéng ān èr nián, gǎi fēng wèi wáng. sān nián, gǎi zhāo yì jūn. tài hé yuán nián, gǎi pàn zhāng dé fǔ shì. wǔ nián, gǎi pàn píng yáng fǔ. chū, zhāng zōng zhū zhèng wáng yǒng dǎo zhào wáng yǒng zhōng, jiǔ, pō huǐ zhī. qī nián, xià zhào zhuī fù jiù fēng, réng cì shì. ér yǒng dǎo wú hòu, nǎi yǐ wèi wáng zǐ àn chén wèi zhèng wáng hòu, cì wèi wáng zhào yuē:" zhèn niàn zhèng wáng zì qì tiān cháng, yǐ gàn guó xiàn, gǎo yì kuàng yě, hū zhū bù sì. lì suì jì jiǔ, shēn yòng chuàng rán. qīn qīn zhī qíng. yǒu huái nán zhì. yǐ zhào zhuī fù jiù jué, gǎi zàng rú yí. jī kǎo gǔ lǐ, yǐ qīng zhī zǐ àn chén wèi zhèng wáng hòu, jǐn qí jì sì, qīng qí xī zhī." yǐ ér gǎi wǔ dìng jūn jié dù shǐ. bā nián shí yī yuè, zì wǔ dìng jūn rù cháo. shì shí, zhāng zōng yǐ gǎn sòu jí, wèi wáng qiě cí xíng, ér zhāng zōng yì liú zhī. zōng zhāng chū nián, yǎ ài zhū wáng, zhì wáng chuán fǔ wèi guān yǐ chuán dǎo dé yì. jí yǒng zhōng yǒng dǎo zhī zhū, yóu shì shū jì zōng shì, suì yǐ wáng fù fǔ wèi jiǎn zhì wáng jiā, kē bù yán mì, mén hù chū rù jiē yǒu jí. ér wèi wáng nǎi yǒng dǎo mǔ dì, róu ruò xiān zhì néng, gù zhāng zōng ài zhī. jì wú jì sì, ér zhū shū xiōng dì duō zài, zhāng zōng jiē bù kěn lì, wéi yù lì wèi wáng, gù yú cí xíng liú zhī. wú hé, zhāng zōng dà jiàn, yuán fēi lǐ shì huáng mén lǐ xīn xǐ píng zhāng zhèng shì wán yán kuāng dìng cè. zhāng zōng bēng, kuāng děng chuán qiǎn zhào, lì wèi wáng. wèi wáng gù ràng, nǎi chéng zhào jǔ āi, jí huáng dì wèi yú jiù qián. míng rì, qún chén cháo jiàn yú dà ān diàn. zhào lù fǔ zhōu xiàn wèi dà xíng huáng dì fú qī rì.
卫绍王讳永济,小字兴胜,更讳允济,章宗时避显宗讳,诏改“允”为“永”。世宗第七子,母曰元妃李氏。卫王长身,美髯须,天资俭约,不好华饰,大定十一年,封薛王。是岁,进封禭王。十七年,授世袭猛安。二十五年,加开府义同三司。二十六年,为秘书监。明年,转刑部尚书。又明年,改殿前都点检。二十九年,世宗崩,章宗即位,进封潞王。起复,判安武军节度使。五月,至冀州,以到任表谢,赐诏优答。明昌二年,进封韩王。四年,改判兴平军。五年,改沁南军。承安二年,改封卫王。三年,改昭义军。泰和元年,改判彰德府事。五年,改判平阳府。初,章宗诛郑王永蹈、赵王永中,久,颇悔之。七年,下诏追复旧封,仍赐谥。而永蹈无后,乃以卫王子按陈为郑王后,赐卫王诏曰:“朕念郑王自弃天常,以干国宪,藁瘗旷野,忽诸不祀。历岁既久,深用怆然。亲亲之情。有怀难置。已诏追复旧爵,改葬如仪。稽考古礼,以卿之子按陈为郑王后,谨其祭祀,卿其悉之。”已而改武定军节度使。八年十一月,自武定军入朝。是时,章宗已感嗽疾,卫王且辞行,而章宗意留之。宗章初年,雅爱诸王,置王传府尉官以传导德义。及永中、永蹈之诛,由是疏忌宗室,遂以王傅府尉检制王家,苛部严密,门户出入皆有籍。而卫王乃永蹈母弟,柔弱鲜智能,故章宗爱之。既无继嗣,而诸叔兄弟多在,章宗皆不肯立,惟欲立卫王,故于辞行留之。无何,章宗大渐,元妃李氏、黄门李新喜、平章政事完颜匡定策。章宗崩,匡等传遣诏,立卫王。卫王固让,乃承诏举哀,即皇帝位于柩前。明日,群臣朝见于大安殿。诏路府州县为大行皇帝服七日。
dà ān yuán nián zhēng yuè xīn chǒu, fēi xīng rú huǒ. qǐ tiān shì yuán, yǒu wěi, jī ruò chì lóng. rén xū, gǎi yuán, dà shè. lì yuán fēi tú dān shì wèi huáng hòu.
大安元年正月辛丑,飞星如火。起天市垣,有尾,迹若赤龙。壬戌,改元,大赦。立元妃徒单氏为皇后。
èr yuè yǐ chǒu shuò, tài bái zhòu jiàn, jīng tiān. rén chén, zhāng zōng nèi rén fàn shì sǔn qí qiǎn fù, yǐ zhào nèi wài. chū, zhāng zōng qiǎn zhào:" nèi rén yǒu shēn zhě liǎng rén, shēng nán zé lì wèi chǔ èr." zhì shì píng zhāng zhèng shì pū sàn duān děng zòu:" chéng yù jiǎ shì dāng yǐ shí yī yuè miǎn rǔ, jīn zé yǐ chū sān yuè. fàn shì chǎn qī hé zài zhēng yuè, yī chēng tāi qì yǒu sǔn, yòng yào tiáo zhì, mài xī suī hé, tāi xíng yǐ shī. fàn shì yuàn xuē fà wèi ní." fēng huáng zǐ liù rén wéi wáng.
二月乙丑朔,太白昼见,经天。壬辰,章宗内人范氏损其遣腹,以诏内外。初,章宗遣诏:“内人有娠者两人,生男则立为储贰。”至是平章政事仆散端等奏:“承御贾氏当以十一月免乳,今则已出三月。范氏产期合在正月,医称胎气有损,用药调治,脉息虽和,胎形已失。范氏愿削发为尼。”封皇子六人为王。
sān yuè jiǎ chén, dào líng lǐ chéng, dà shè. zhào yuē:" zì jīn yú zhèn míng bù lián xù, jí chǎng yǒng děng zì, bù xū bié gǎi." yǐ píng zhāng zhèng shì pū sàn duān wèi yòu chéng xiàng.
三月甲辰,道陵礼成,大赦。诏曰:“自今于朕名不连续,及昶、咏等字,不须别改。”以平章政事仆散端为右丞相。
sì yuè gēng chén, shā zhāng zōng yuán fēi lǐ shì jí chéng yù jiǎ shì. yǐ píng zhāng zhèng shì wán yán kuāng wèi shàng shū lìng.
四月庚辰,杀章宗元妃李氏及承御贾氏。以平章政事完颜匡为尚书令。
wǔ yuè, gāo lí hè jí wèi. shì hóng cí kē.
五月,高丽贺即位。试宏词科。
qī yuè, xìng hǎi wáng zhuāng, lín diàn lǔ guó gōng zhǔ.
七月,幸海王庄,临奠鲁国公主。
bā yuè, wàn qiū jié, sòng qiǎn shǐ lái hè.
八月,万秋节,宋遣使来贺。
jiǔ yuè, rú dà fáng shān, yè diàn ruì líng yù líng dào líng. bǎi guān biǎo qǐng jiàn chǔ, bù yǔn.
九月,如大房山,谒奠睿陵、裕陵、道陵。百官表请建储,不允。
shí yuè, suì xīng fàn zuǒ zhí fǎ. jǐ mǎo, zhào jiè lì fēng sú.
十月,岁星犯左执法。己卯,诏戒励风俗。
shí yī yuè, píng yáng dì zhèn, yǒu shēng rú léi, zì xī běi lái.
十一月,平阳地震,有声如雷,自西北来。
shí èr yuè, zhào píng yáng dì zhèn, rén hù sān rén sǐ zhě miǎn zū shuì yī nián, èr rén jí shāng zhě miǎn yī nián, pín mín sǐ zhě gěi zàng qián wǔ qiān, shāng zhě sān qiān. shàng shū lìng shēn wáng wán yán kuāng hōng. yòu chéng xiàng pū sàn duān wèi zuǒ chéng xiàng, jìn fēng xiōng yǐng wáng yǒng gōng wèi qiáo wáng, yù shǐ dài fū zhāng xíng jiǎn wèi tài bǎo.
十二月,诏平阳地震,人户三人死者免租税一年,二人及伤者免一年,贫民死者给葬钱五千,伤者三千。尚书令申王完颜匡薨。右丞相仆散端为左丞相,进封兄郢王永功为谯王,御史大夫张行简为太保。
èr nián zhēng yuè gēng xū shuò, rì zhōng yǒu liú xīng chū, dà rú pén, qí sè bì, xiàng xī xíng, jiàn rú chē lún, wěi zhǎng shù zhàng, méi yú zhuó zhōng, zhì dì fù qǐ, guāng sàn rú huǒ.
二年正月庚戌朔,日中有流星出,大如盆,其色碧,向西行,渐如车轮,尾长数丈,没于浊中,至地复起,光散如火。
èr yuè, kè xīng rù zǐ zhēng yuán, guāng sàn wèi chì lóng. dì dà zhèn, yǒu shēng rú léi. yǐ lǐ bù shì láng gěng duān yì wèi cān zhī zhèng shì.
二月,客星入紫征垣,光散为赤龙。地大震,有声如雷。以礼部侍郎耿端义为参知政事。
sì yuè, xiào dà jīn yí lǐ. běi fāng yǒu hēi qì, rú dà dào, dōng xī gèn tiān. xú pī zhōu hé qīng wǔ bǎi yú lǐ, yǐ gào zōng miào shè jì.
四月,校《大金仪礼》。北方有黑气,如大道,东西亘天。徐、邳州河清五百余里,以告宗庙社稷。
wǔ yuè, zhào rú chén biān xù zī zhì tōng jiàn.
五月,诏儒臣编《续资治通鉴》。
liù yuè, dà hàn. xià zhào zuì yǐ, zhèn pín mín quē shí zhě. qū shè xī jīng tài yuán liǎng lù zá fàn, sǐ zuì jiǎn yī děng, tú yǐ xià miǎn. bǐng yín, dì zhèn.
六月,大旱。下诏罪已,振贫民阙食者。曲赦西京、太原两路杂犯,死罪减一等,徒以下免。丙寅,地震。
qī yuè, dì zhèn.
七月,地震。
bā yuè, dì zhèn. yǐ chǒu, lì zi zuò wáng cóng kè wèi huáng tài zǐ. wàn qiū jié, sòng qiǎn shǐ lái hè. liè yú jìn jiāo. xià rén qīn jiā zhōu.
八月,地震。乙丑,立子胙王从恪为皇太子。万秋节,宋遣使来贺。猎于近郊。夏人侵葭州。
jiǔ yuè, dì dà zhèn. yǐ wèi, zhào qiú zhí yán, zhāo yǒng gǎn, fǔ liú wáng. gēng zǐ, qiǎn shǐ wèi fǔ xuān dé xíng shěng jūn shì. bǐng wǔ, jīng shī jiè yán. shàng rì chū xún fǔ, bǎi guān qǐng shì cháo, bù yǔn. xīn hài, xuān dé xíng shěng bà. guǐ chǒu, zhào fǔ yù zhōng dōu xī jīng qīng cāng bèi bīng mín hù.
九月,地大震。乙未,诏求直言,招勇敢,抚流亡。庚子,遣使慰抚宣德行省军士。丙午,京师戒严。上日出巡抚,百官请视朝,不允。辛亥,宣德行省罢。癸丑,诏抚谕中都、西京、清、沧被兵民户。
shí yī yuè, liè yú jìn jiāo. zhōng dōu dà bēi gé dōng qú nèi huǒ zì chū, yú xún nǎi miè. gé nán shā gān xià shí xià zhōng huǒ zì chū, rén jìn zhī jí miè, é fù chū, rú shì zhě fù xún rì. zhōng dōu huǒ xìn mín jū.
十一月,猎于近郊。中都大悲阁东渠内火自出,逾旬乃灭。阁南杀竿下石罅中火自出,人近之即灭,俄复出,如是者复旬日。中都火焮民居。
shí èr yuè yǐ mǎo shuò, rì yǒu shí zhī. shì suì dà jī. jìn bǎi xìng bù dé chuán shuō biān shì.
十二月乙卯朔,日有食之。是岁大饥。禁百姓不得传说边事。
sān nián zhēng yuè yǐ yǒu shuò, sòng gāo lí xià qiǎn shǐ lái hè. yíng huò rù dī zhōng.
三年正月乙酉朔,宋、高丽、夏遣使来贺。荧惑入氐中。
èr yuè, yíng huò fàn fáng sù. yǒu dà fēng cóng běi lái, fà wū zhé mù, tōng xuán mén zhòng guān zhé, dōng huá mén zhòng guān zhé.
二月,荧惑犯房宿。有大风从北来,发屋折木,通玄门重关折,东华门重关折。
rùn yuè, yíng huò fàn jiàn bì xīng.
闰月,荧惑犯键闭星。
sān yuè, dà bēi gé zāi, yán jí mín jū. yǒu hēi qì qǐ běi fāng, guǎng zhǎng ruò dà dī, nèi yǒu sān bái qì guàn zhī, rú lóng hǔ zhuàng. kuò mín jiān mǎ, lìng zhí guān chū mǎ yǒu chà.
三月,大悲阁灾,延及民居。有黑气起北方,广长若大堤,内有三白气贯之,如龙虎状。括民间马,令职官出马有差。
sì yuè, wǒ dà yuán tài zǔ fǎ tiān qǐ yùn yì wǔ huáng dì lái zhēng. qiǎn xī běi lù zhāo tǎo shǐ nián hé hé dǎ qǐ hé. píng zhāng zhèng shì dú jí qiān jiā nú, cān zhī zhèng shì hú shā xíng shěng shì bèi biān. xī jīng liú shǒu gē shí liè hú shā hǔ xíng shū mì yuàn shì. cān zhī shì ào tún zhōng xiào wèi shàng shū yòu chéng. hù bù shàng shū liáng wáng táng wèi cān zhī zhèng shì. liù yuè rén yín, gēng dìng jūn qián shǎng fá gé.
四月,我大元太祖法天启运驿武皇帝来征。遣西北路招讨使粘合合打乞和。平章政事独吉千家奴,参知政事胡沙行省事备边。西京留守纥石烈胡沙虎行枢密院事。参知事奥屯忠孝为尚书右丞。户部尚书梁〈王堂〉为参知政事。六月壬寅,更定军前赏罚格。
bā yuè, zhào jiǎng yù xíng shěng guān, wèi fǔ jūn shì. qiān jiā nú hú shā zì fǔ zhōu tuì jūn, zhù yú xuān píng. hé nán dà míng lù jūn táo guī, xià zhào zhāo fǔ zhī.
八月,诏奖谕行省官,慰抚军士。千家奴、胡沙自抚州退军,驻于宣平。河南大名路军逃归,下诏招抚之。
jiǔ yuè, qiān jiā nú hú shā bài jī yú huì hé bǎo, jū yōng guān shī shǒu. jìn nán zǐ bù dé zhé chū zhōng dū chéng mén. dà yuán qián jūn zhì zhōng zhì dōu, zhōng dōu jiè yán. cān zhī zhèng shì liáng wáng táng zhèn fǔ jīng chéng.
九月,千家奴、胡沙败绩于会河堡,居庸关失守。禁男子不得辄出中都城门。大元前军至中至都,中都戒严。参知政事梁〈王堂〉镇抚京城。
shí yuè, měi yè chū gēng zhèng, dōng xī běi tiān míng rú yuè chū chū, jīng yuè nǎi miè. yíng huò fàn lěi bì zhèn. shàng jīng liú shǒu tú dān yì qiǎn tóng zhī wū gǔ sūn wù tún jiāng bīng èr wàn wèi zhōng dōu. tài zhōu cì shǐ shù hǔ gāo qí tún tōng xuán mén wài. shàng xún fǔ zhū jūn. bà xuān dé xíng shěng.
十月,每夜初更正,东、西北天明如月初出,经月乃灭。荧惑犯垒壁阵。上京留守徒单镒遣同知乌古孙兀屯将兵二万卫中都。泰州刺史术虎高琪屯通玄门外。上巡抚诸军。罢宣德行省。
shí yī yuè, shā hé nán chén yán rén hǎo zàn. yǐ shàng jīng liú shǒu tú dān yì wèi yòu chéng xiàng. qiān zhōng dōu zài chéng jūn. gē shí liè hú shā hǔ qì xī jīng, zǒu hái jīng shī, jí yǐ wéi yòu fù yuán shuài, quán shàng shū zuǒ chéng. shì shí, dé xīng fǔ hóng zhōu chāng píng huái lái jìn shān fēng rùn mì yún fǔ níng jí níng, dōng guò píng luán, nán zhì qīng cāng, yóu lín huáng guò liáo hé, xī nán zhì xīn dài, jiē guī dà yuán. chū, tú dān yì qǐng tú huán chāng fǔ bǎi xìng rù nèi dì. shàng xìn liáng wáng táng yì, yǐ zé yì yuē:" shì zì cù jìng tǔ yě." jí dà yuán yǐ dìng sān zhōu, shàng huǐ zhī. zhì shì, yì fù qǐng zhì xíng shěng shì yú dōng jīng, bèi bù yú. shàng bù yuè yuē:" wú gù qiǎn dà chén, dòng yáo rén xīn." wèi jǐ, dōng jīng bù shǒu, shàng nǎi dà huǐ. yòu fù yuán shuài hú shā hǔ qǐng bīng èr wàn tún xuān dé, zhào yǔ sān qiān rén tún guī chuān. píng zhāng zhèng shì qiān jiā nú cān zhī zhèng shì hú shā zuò fù quán jūn, qiān jiā nú chú míng, hú shā zé shòu xián píng lù bīng mǎ zǒng guǎn. wàn hù rén guā tóu tún gǔ běi kǒu.
十一月,杀河南陈言人郝赞。以上京留守徒单镒为右丞相。签中都在城军。纥石烈胡沙虎弃西京,走还京师,即以为右副元帅,权尚书左丞。是时,德兴府、弘州、昌平、怀来、缙山、丰润、密云、抚宁、集宁,东过平、滦,南至清、沧,由临潢过辽河,西南至忻、代,皆归大元。初,徒单镒请徒桓、昌、抚百姓入内地。上信梁〈王堂〉议,以责镒曰:“是自蹙境土也。”及大元已定三州,上悔之。至是,镒复请置行省事于东京,备不虞。上不悦曰:“无故遣大臣,动摇人心。”未几,东京不守,上乃大悔。右副元帅胡沙虎请兵二万屯宣德,诏与三千人屯妫川。平章政事千家奴、参知政事胡沙坐覆全军,千家奴除名,胡沙责授咸平路兵马总管。万户亻瓜头屯古北口。
shí èr yuè, qiān shǎn xī liǎng lù hàn jūn wǔ qiān rén fù zhōng dōu. tài bǎo zhāng xíng jiǎn zuǒ chéng xiàng pū sàn duān sù jìn zhōng yì jūn shì. zuǒ chéng xiàng pū sàn duān bà.
十二月,签陕西两路汉军五千人赴中都。太保张行简、左丞相仆散端宿禁中议军事。左丞相仆散端罢。
chóng qìng yuán nián zhēng yuè jǐ yǒu shuò, gǎi yuán, shè. sòng xià qiǎn shǐ lái hè. yòu fù yuán shuài hú shā hǔ qǐng tuì jūn tún nán kǒu, zhào shù qí zuì, miǎn zhī. sān yuè, dà hàn, yí shǐ cè lǐ zūn xū wèi xià guó wáng. yǐ yù shǐ dài fū fú xīng wèi cān zhī zhèng shì. cān zhī zhèng shì mèng zhù wèi yù shǐ dài fū. xià rén fàn jiā zhōu, yán ān lù bīng mǎ zǒng guǎn wán yán nú bì bǐng zhī. wǔ yuè, qiān shǎn xī yǒng gǎn jūn èr wàn rén, shè liáng jūn yī wàn rén, fù zhōng dōu. kuò shǎn xī mǎ. ān wǔ jūn dù shǐ zhì shì jiǎ xuàn qǐ fù cān zhī zhèng shì. cān zhī zhèng shì fú diǎn wèi shàng shū zuǒ chéng. zhào mài kōng míng chì dié. hé dōng shǎn xī dà jī, dòu mǐ qián shù qiān, liú fú mǎn yě. yǐ nán jīng liú shǒu pū sàn duān wèi hé nán shǎn xī ān fǔ shǐ, tí kòng jūn mǎ.
崇庆元年正月己酉朔,改元,赦。宋、夏遣使来贺。右副元帅胡沙虎请退军屯南口,诏数其罪,免之。三月,大旱,遗使册李遵顼为夏国王。以御史大夫福兴为参知政事。参知政事孟铸为御史大夫。夏人犯葭州,延安路兵马总管完颜奴婢禀之。五月,签陕西勇敢军二万人,射粮军一万人,赴中都。括陕西马。安武军度使致仕贾铉起复参知政事。参知政事福典为尚书左丞。诏卖空名敕牒。河东、陕西大饥,斗米钱数千,流莩满野。以南京留守仆散端为河南、陕西安抚使,提控军马。
qī yuè, yǒu fēng zì dōng lái, chuī bó yī duàn, gāo shù shí zhàng, fēi dòng rú lóng xíng, zhuì yú gǒng chén mén.
七月,有风自东来,吹帛一段,高数十丈,飞动如龙形,坠于拱辰门。
bā yuè, wàn qiū jié, yǐ bīng shì bù shè yàn.
八月,万秋节,以兵事不设宴。
shí yuè, qū shè xī jīng liáo dōng běi jīng.
十月,曲赦西京、辽东、北京。
shí yī yuè, zhèn hé dōng nán lù nán jīng lù shǎn xī dōng lù shān dōng xī lù wèi zhōu hàn zāi.
十一月,赈河东南路、南京路、陕西东路、山东西路、卫州旱灾。
shí èr yuè, xià guó wáng lǐ zūn xū xiè fēng cè.
十二月,夏国王李遵顼谢封册。
zhì níng yuán nián zhēng yuè, zhèn hé dōng shǎn xī jī.
至宁元年正月,赈河东陕西饥。
èr yuè, zhào fǔ yù liáo dōng. zhī dà míng fǔ shì wū gǔ lùn yì móu bù guǐ, fú zhū.
二月,诏抚谕辽东。知大名府事乌古论谊谋不轨,伏诛。
sān yuè, tài yīn tài bái yǔ rì bìng jiàn, xiāng qù chǐ yú.
三月,太阴、太白与日并见,相去尺余。
wǔ yuè, gǎi yuán. zhào yù xián píng lù qì dān bù rén zhī xiào jù zhě. qǐ hú shā hǔ fù wèi yòu fù yuán shuài, lǐng wǔ wèi jūn sān qiān rén tún tōng xuán mén wài. shǎn xī dà hàn.
五月,改元。诏谕咸平路契丹部人之啸聚者。起胡沙虎复为右副元帅,领武卫军三千人屯通玄门外。陕西大旱。
liù yuè, xià rén fàn bǎo ān zhōu, shā cì shǐ, fàn qìng yáng fǔ, shā tóng zhī fǔ shì. yǐ hù bù shàng shū xū dǐng xíng bù shàng shū wáng wéi hàn wèi cān zhī zhèng shì.
六月,夏人犯保安州,杀刺史,犯庆阳府,杀同知府事。以户部尚书胥鼎、刑部尚书王维翰为参知政事。
bā yuè, shàng shū zuǒ chéng wán yán yuán nú jiāng bīng bèi biān. zhào jūn guān jūn shì cì lài yǒu chà. dà wù, zhòu huì. zhì zhōng fú hǎi bié jiāng bīng tún chéng běi. xīn mǎo, hú shā hǔ jiǎo zhào yǐ zhū fǎn zhě, zhāo fú hǎi zhí ér shā zhī, duó qí bīng. rén chén, zì tōng xuán mén rù, shā zhī dà xīng fǔ tú dān nán píng xíng bù huì láng tú dān méi niān yú guǎng yáng mén xī. fú hǎi nán fú bǎo shàn yáng dū tǒng shí gǔ nǎi lǜ zhòng jù zhàn, sǐ zhī. hú shā hǔ kòu dōng huá mén, qiǎn rén hū shǒu zhí qīn jūn bǎi hù dōng ér wǔ shí hù pú chá liù jīn, bù yīng. xǔ yǐ shì xí měng ān sān pǐn guān zhí, yì bù yīng. dōu diǎn jiǎn tú dān wèi hé zhuì ér chū, hù wèi xié liè póu suǒ qǐ mén, hú shā hǔ yǐ bīng rù gōng, jǐn suì wèi shì, dài yǐ qí dǎng, zì chēng jiān guó dū yuán shuài. guǐ sì, bī shàng chū gōng. yǐ sù chē zài zhì gù dǐ, yǐ wǔ wèi jūn èr bǎi rén gù shǒu zhī. shàng gōng zuǒ fū rén zhèng shì wèi nèi zhí, zhǎng bǎo xǐ, wén nán, duān jū xǐ suǒ dài biàn. hú shā hǔ qiǎn huáng mén rù shōu xǐ, zhèng yuē:" xǐ, tiān zǐ suǒ yòng, hú shā hǔ rén chén, qǔ jiāng hé wéi?" huáng mén yuē:" jīn tiān shí dà biàn, zhǔ shàng yóu qiě bù bǎo, kuàng xǐ hū? yù shì dāng sī zì tuō jì." zhèng lì shēng mà yuē:" ruò bèi gōng zhōng jìn shì, ēn yù yóu lóng, jūn nán bù yǐ sǐ bào zhī, fǎn wèi nì shù duó xǐ yé! wǒ sǐ kě bì, xǐ bì bù yǔ." suì míng mù bù yǔ. huáng mén chū, hú shā hǔ zú qǔ" xuān mìng zhī bǎo", wěi chú qí dǎng chǒu nú wèi dé zhōu fáng yù shǐ wū gǔ lùn duó lá shùn tiān jūn jié dù shǐ tí kòng sù zhí jiāng jūn tú dān jīn shòu yǒng dìng jūn jié dù shǐ, jí qí yú dǎng fán shù shí rén, jiē qiān gōng. suì shǐ huàn zhě lǐ sī zhōng hài shàng yú dǐ. yòu fèng yù hé shàng zuò shū jí zhào qí fù zuǒ chéng yuán nú yì shì, yuán nú yǐ jūn lái, bìng qí zi jiē shā zhī.
八月,尚书左丞完颜元奴将兵备边。诏军官、军士赐赉有差。大雾,昼晦。治中福海别将兵屯城北。辛卯,胡沙虎矫诏以诛反者,招福海执而杀之,夺其兵。壬辰,自通玄门入,杀知大兴府徒单南平、刑部会郎徒单没拈于广阳门西。福海男符宝鄯阳、都统石古乃率众拒战,死之。胡沙虎叩东华门,遣人呼守直亲军百户冬儿、五十户蒲察六斤,不应。许以世袭猛安三品官职,亦不应。都点检徒单渭河缒而出,护卫斜烈掊锁启门,胡沙虎以兵入宫,尽遂卫士,代以其党,自称监国都元帅。癸巳,逼上出宫。以素车载至故邸,以武卫军二百人锢守之。尚宫左夫人郑氏为内职,掌宝玺,闻难,端居玺所待变。胡沙虎遣黄门入收玺,郑曰:“玺,天子所用,胡沙虎人臣,取将何为?”黄门曰:“今天时大变,主上犹且不保,况玺乎?御侍当思自脱计。”郑厉声骂曰:“若辈宫中近侍,恩遇尤隆,君难不以死报之,反为逆竖夺玺耶!我死可必,玺必不与。”遂瞑目不语。黄门出,胡沙虎卒取“宣命之宝”,伪除其党丑奴为德州防御使、乌古论夺剌顺天军节度使、提控宿直将军徒单金寿永定军节度使,及其余党凡数十人,皆迁宫。遂使宦者李思中害上于邸。诱奉御和尚作书急召其父左丞元奴议事,元奴以军来,并其子皆杀之。
jiǔ yuè jiǎ chén, xuān zōng jí wèi. dīng wèi, yì dǐ lín diàn, fú kū jǐn āi. chì yǐ lǐ gǎi zàng. hú shā hǔ qǐng fèi wèi shù rén, zhào bǎi guān yì yú cháo táng, yì zhě sān bǎi yú rén. tài zǐ shǎo fù ào tún zhōng xiào shì dú xué shì pú chá sī zhōng qǐng cóng fèi chù, hù bù shàng shū wǔ dū shí qiǎn tián tíng fāng děng sān shí rén qǐng xiáng wèi wáng hóu. tài zǐ tài bǎo zhāng xíng jiǎn qǐng yòng hàn chāng yì wáng jìn hǎi xī gōng gù shì, shì láng shǐ wán yán é chū děng shí rén qǐng xiáng fù wáng fēng. hú shā hǔ gù zhí qián yì, xuān zōng bù dé yǐ, nǎi jiàng fēng dōng hǎi jùn hóu. zhāo xuě dào líng yuán fēi lǐ shì chéng yù jiǎ shì.
九月甲辰,宣宗即位。丁未,诣邸临奠,伏哭尽哀。敕以礼改葬。胡沙虎请废为庶人,诏百官议于朝堂,议者三百余人。太子少傅奥屯忠孝、侍读学士蒲察思忠请从废黜,户部尚书武都、拾遣田庭芳等三十人请降为王侯。太子太保张行简请用汉昌邑王、晋海西公故事,侍郎史完颜讹出等十人请降复王封。胡沙虎固执前议,宣宗不得已,乃降封东海郡侯。昭雪道陵元妃李氏、承御贾氏。
shí yuè xīn hài, yuán shuài yòu jiān jūn shù hǔ gāo qí shā hú shā hǔ yú qí dì. hú shā hǔ zhě, gē shí liè zhí zhōng yě. xuān zōng nǎi xià zhào xuē qí guān jué. zèng shí gǔ nǎi shùn zhōu cì shǐ, shàn yáng shùn tiān jūn jié dù fù shǐ, fán cóng èr rén jù zhàn zhě, qiān hù shǎng qián wǔ bǎi guàn, móu kè sān bǎi guàn, pú niǎn sàn jūn èr bǎi guàn, gè qiān guān liǎng jiē, zhàn méi zhě zèng shǎng fù qí jiā. dōng ér jiā lóng hǔ wèi shàng jiàng jūn, zài qiān sù jìn jiāng jūn. pú chá liù jīn jiā dìng yuǎn dà jiàng jūn wǔ wèi jūn qián xiá. shí gǔ nǎi zi shàng yòu, gěi fèng bā guàn shí, chì yǒu sī, qí qí nián shí wǔ yǐ wén. zhēn yòu sì nián, zhào zhuī fù wèi wáng shì yuē shào.
十月辛亥,元帅右监军术虎高琪杀胡沙虎于其第。胡沙虎者,纥石烈执中也。宣宗乃下诏削其官爵。赠石古乃顺州刺史,鄯阳顺天军节度副使,凡从二人拒战者,千户赏钱五百贯,谋克三百贯,蒲辇散军二百贯,各迁官两阶,战没者赠赏付其家。冬儿加龙虎卫上将军,再迁宿进将军。蒲察六斤加定远大将军、武卫军钤辖。石古乃子尚幼,给俸八贯石,敕有司,俟其年十五以闻。贞祐四年,诏追复卫王谥曰绍。
zàn yuē: wèi shào wáng zhèng luàn yú nèi, bīng bài yú wài, qí miè wáng yǐ yǒu zhēng yǐ. shēn shì guó cù, jì zhù wáng shī, nán qiān hòu bù fù jì zài. huáng cháo zhōng tǒng sān nián, hàn lín xué shì chéng zhǐ wáng è yǒu zhì lùn zhù, qiú dà ān chóng qìng shì bù kě dé, cǎi zhí dāng shí zhào lìng, gù jīn bù lìng shǐ dòu xiáng nián bā shí jiǔ, ěr mù cōng míng, néng jì yì jiù shì, cóng zhī dé èr shí yú tiáo. sī tiān tí diǎn zhāng zhèng zhī xiě zāi yì shí liù tiáo, zhāng chéng zhǐ jiā shǒu běn zài jiù shì wǔ tiáo, jīn lǐ bù shàng shū yáng yún yì rì lù sì shí tiáo, chén lǎo rì lù sān shí tiáo, cáng zài shǐ guǎn. tiáo jiàn suī duō, chóng fù zhě sān zhī èr. wéi suǒ zài lǐ fēi wán yán kuāng dìng cè, dú jí qiān jiā nú bīng bài, gē shí liè zhí zhōng zuò nán, jí rì shí xīng biàn dì zhèn fēn kūn, bù xiāng bèi lì. jīn xiào qí chóng chū, shān qí fán zá. zhāng zōng shí lù xiáng qí qián shì, yí zōng shí lù xiáng qí hòu shì. yòu yú jīn zhǎng zòu mù nǚ guān dà míng jū shì wáng shì suǒ jì, dé zī míng fū rén yuán xǐ yī shì, fù zhe yú piān, yì kě yǐ cún qí gěng gài yún ěr.
赞曰:卫绍王政乱于内,兵败于外,其灭亡已有征矣。身弑国蹙,记注亡失,南迁后不复纪载。皇朝中统三年,翰林学士承旨王鹗有志论著,求大安、崇庆事不可得,采摭当时诏令,故金部令史窦祥年八十九,耳目聪明,能记忆旧事,从之得二十余条。司天提点张正之写灾异十六条,张承旨家手本载旧事五条,金礼部尚书杨云翼日录四十条,陈老日录三十条,藏在史馆。条件虽多,重复者三之二。惟所载李妃、完颜匡定策,独吉千家奴兵败,纥石烈执中作难,及日食、星变、地震、氛昆,不相背盭。今校其重出,删其繁杂。《章宗实录》详其前事,《宜宗实录》详其后事。又于金掌奏目女官大明居士王氏所纪,得资明夫人援玺一事,附著于篇,亦可以存其梗概云尔。