pū sàn ān zhēn tián zuó wán yán bì méng gǔ gāng bì lán ā lǔ dài
仆散安貞 田琢 完顏弼 蒙古綱 必蘭阿魯帶
pū sàn ān zhēn, běn míng ā hǎi, yǐ dà chén zǐ chōng fèng yù. fù kuí, shàng hán guó gōng zhǔ, zhèng wáng yǒng dǎo tóng mǔ mèi yě. yǒng dǎo zhū, ān zhēn bà guī, zhào wèi fú bǎo zhī hòu. fù wèi fèng yù, shàng xíng guó zhǎng gōng zhǔ, jiā fù mǎ dū wèi, xí hú wáng ài gē mán měng ān. lì shàng yī zhí zhǎng yù yuàn tōng jìn shàng yào fù shǐ. dīng mǔ yōu, qǐ fù, zhuǎn fú bǎo láng, chú tóng zhī dìng hǎi jūn jié dù shǐ shì. lì pī zī zhuō zhōu cì shǐ, gǒng wèi zhí dōu zhǐ huī shǐ. zhēn yòu chū, gǎi yòu fù diǎn jiǎn jiān shì wèi qīn jūn fù dōu zhǐ huī shǐ, qiān yuán shuài zuǒ dōu jiān. èr nián, zhōng dōu jiě yán, hé běi zhōu jùn wèi pò zhě wéi zhēn dìng dà míng dōng píng qīng wò xú pī hǎi zhōu ér yǐ. cháo tíng qiǎn ān zhēn yǔ bīng bù shàng shū péi mǎn zi rén xíng bù shàng shū wǔ dū fēn dào xuān fǔ. yú shì chú ān zhēn shān dōng lù tǒng jūn ān fǔ děng shǐ.
仆散安貞,本名阿海,以大臣子充奉御。父揆,尚韓國公主,鄭王永蹈同母妹也。永蹈誅,安貞罷歸,召為符寶祗候。復為奉御,尚邢國長公主,加駙馬都尉,襲胡王愛割蠻猛安。歷尚衣直長、御院通進、尚藥副使。丁母憂,起復,轉符寶郎,除同知定海軍節度使事。歷邳、淄、涿州刺史,拱衛直都指揮使。貞祐初,改右副點檢兼侍衛親軍副都指揮使,遷元帥左都監。二年,中都解嚴,河北州郡未破者惟真定、大名、東平、清、沃、徐、邳、海州而已。朝廷遣安貞與兵部尚書裴滿子仁、刑部尚書武都分道宣撫。於是除安貞山東路統軍安撫等使。
chū, yì dōu xiàn rén yáng ān guó zì shǎo wú lài, yǐ yù ān cái wèi yè, shì rén hū wèi yáng ān ér, suì zì míng yáng ān ér. tài hé fá sòng, shān dōng wú lài wǎng wǎng xiāng jù piāo lüè, zhào zhōu jùn zhāo bǔ zhī. ān ér jiàng, lì zhū jūn, lèi guān cì shǐ fáng yù shǐ. dà ān sān nián, zhāo tiě wǎ gǎn zhàn jūn, dé qiān yú rén, yǐ táng kuò hé dǎ wèi dōu tǒng, ān ér wèi fù tǒng, shù biān. zhì jī míng shān bù jìn. wèi shào wáng yì zhào wèn zhuàng, ān ér nǎi yuē: píng zhāng cān zhèng jūn shù shí wàn zài qián, wú kě lǜ zhě. tún zhù jī míng shān, suǒ yǐ bèi jiān dào tòu lòu zhě ěr. cháo tíng xìn qí yán. ān ér nǎi wáng guī shān dōng, yǔ zhāng rǔ jí jù dǎng gōng jié zhōu xiàn, shā lüè guān lì, shān dōng dà rǎo.
初,益都縣人楊安國自少無賴,以鬻鞍材為業,市人呼為「楊鞍兒」,遂自名楊安兒。泰和伐宋,山東無賴往往相聚剽掠,詔州郡招捕之。安兒降,隸諸軍,累官刺史、防禦使。大安三年,招鐵瓦敢戰軍,得千餘人,以唐括合打為都統,安兒為副統,戍邊。至雞鳴山不進。衛紹王驛召問狀,安兒乃曰:「平章參政軍數十萬在前,無可慮者。屯駐雞鳴山,所以備間道透漏者耳。」朝廷信其言。安兒乃亡歸山東,與張汝楫聚黨攻劫州縣,殺略官吏,山東大擾。
ān zhēn zhì yì dōu, bài ān ér yú chéng dōng. ān ér bēn lái yáng. lái zhōu xú rǔ xián yǐ chéng jiàng ān ér, zéi shì fù zhèn. dēng zhōu cì shǐ gěng gé kāi mén nà wěi zōu dōu tǒng, yǐ zhōu yìn fù zhī, jiāo yíng ān ér, fā tǎng zàng yǐ láo zéi. ān ér suì tiě hào, zhì guān shǔ, gǎi yuán tiān shùn, fán fú yìn zhào biǎo yí shì jiē gé cǎo dìng, suì xiàn níng hǎi, gōng wéi zhōu. wěi yuán shuài fāng guō sān jù mì zhōu, lüè yí hǎi. lǐ quán lüè lín qú, è mù líng guān, yù qǔ yì dōu. ān zhēn yǐ yí zhōu fáng yù shǐ pū sàn liú jiā wèi zuǒ yì, ān huà jūn jié dù shǐ wán yán é lùn wèi yòu yì.
安貞至益都,敗安兒於城東。安兒奔萊陽。萊州徐汝賢以城降安兒,賊勢復振。登州刺史耿格開門納偽鄒都統,以州印付之,郊迎安兒,發帑藏以勞賊。安兒遂僣號,置官屬,改元天順,凡符印詔表儀式皆格草定,遂陷寧海,攻濰州。偽元帥方郭三據密州,略沂、海。李全略臨朐,扼穆陵關,欲取益都。安貞以沂州防禦使仆散留家為左翼,安化軍節度使完顏訛論為右翼。
qī yuè gēng chén, ān zhēn jūn chāng yì dōng, xú rǔ xián děng yǐ sān zhōu zhī zhòng shí wàn lái jù zhàn. zì wǔ dǐ mù, zhuǎn zhàn sān shí lǐ, shā zéi shù wàn, huò qì xiè bù kě shèng jì. rén wǔ, zéi jí qī lǜ zhòng sì wàn zhèn yú xīn hé. ān zhēn lìng liú jiā yóu shàng liú jiāo xī jì, jì yǐ dà bīng, shā huò shén zhòng. jiǎ shēn, ān zhēn jūn zhì lái zhōu, wěi níng hǎi zhōu cì shǐ shǐ pō lì yǐ èr shí wàn zhèn yú chéng dōng. liú jiā xiān yǐ qīng bīng báo zéi, zhū jiāng jì zhī, zéi dà bài, shā huò qiě bàn, yǐ zhòng shǎng zhāo zhī, bù yīng. ān zhēn qiǎn lái zhōu qíng zú cáo quán zhāng dé tián guì sòng fú zhà jiàng yú xú rǔ xián yǐ wèi nèi yīng. quán yǔ zéi xī nán yú shù zú yáo yún xiāng jié, yuē nà guān jūn. dīng hài yè, quán zhuì chéng chū, qián gào liú jiā. liú jiā mù yǒng gǎn shì sān shí rén cóng quán rù chéng, yáo yún nà zhī, dà jūn bì dēng, suì fù lái zhōu, zhǎn xú rǔ xián jí zhū zéi jiāng yǐ xùn. ān ér tuō shēn zǒu, é lùn yǐ bīng zhuī zhī. gěng gé shǐ pō lì jiē jiàng. liú jiā lüè dìng jiāo xī zhū xiàn, xuān chà bó dé wán xí shā fāng guō sān, fù mì zhōu. yú zéi zài zhū zhōu zhě jiē kuì qù. ān ér cháng qiǎn liáng jū shí huáng xiàn gān quán zhèn jiān jiǔ shí mǒ chōng fú hǎi fù liáo dōng gòu liú gē, yǐ jù zhōu, jiē bǔ zhǎn zhī.
七月庚辰,安貞軍昌邑東,徐汝賢等以三州之眾十萬來拒戰。自午抵暮,轉戰三十里,殺賊數萬,獲器械不可勝計。壬午,賊棘七率眾四萬陣於辛河。安貞令留家由上流膠西濟,繼以大兵,殺獲甚眾。甲申,安貞軍至萊州,偽寧海州刺史史潑立以二十萬陣於城東。留家先以輕兵薄賊,諸將繼之,賊大敗,殺獲且半,以重賞招之,不應。安貞遣萊州黥卒曹全、張德、田貴、宋福詐降於徐汝賢以為內應。全與賊西南隅戍卒姚雲相結,約納官軍。丁亥夜,全縋城出,潛告留家。留家募勇敢士三十人從全入城,姚雲納之,大軍畢登,遂復萊州,斬徐汝賢及諸賊將以徇。安兒脫身走,訛論以兵追之。耿格、史潑立皆降。留家略定膠西諸縣,宣差伯德玩襲殺方郭三,復密州。余賊在諸州者皆潰去。安兒嘗遣梁居實、黃縣甘泉鎮監酒石抹充浮海赴遼東構留哥,已具舟,皆捕斬之。
shí yī yuè wù chén, qū shè shān dōng, chú yáng ān ér gěng gé jí zhū gù guān jiā zuò guò qū nú bù shè wài, liú èr zǔ zhāng rǔ jí lǐ sī wēn jí yīng xié yòu cóng zéi, bìng zài běn lù zì wèi kòu dào, zuì wú qīng zhòng, bìng yǔ shè miǎn. huò yáng ān ér zhě, guān zhí jù shòu sān pǐn, shǎng qián shí wàn guàn. shí èr yuè xīn hài, gěng gé fú zhū, qī zǐ jiē yuǎn xǐ. zhū jūn fāng gōng dà mò gù, shè zhì, xuān fǔ fù shǐ zhī dōng píng fǔ shì wū lín dá yǔ jí yǐn jūn hái. zéi zhòng chéng zhī, fù chū wèi huàn. zhào yǐ shǎn xī tǒng jūn shǐ wán yán bì zhī dōng píng fǔ shì, quán xuān fǔ fù shǐ. qí hòu yáng ān ér yǔ jí zhèng děng chéng zhōu rù hǎi, yù zǒu jù yú shān. zhōu rén qū chéng děng jī zhī, zhuì shuǐ sǐ.
十一月戊辰,曲赦山東,除楊安兒、耿格及諸故官家作過驅奴不赦外,劉二祖、張汝楫、李思溫及應脅誘從賊,並在本路自為寇盜,罪無輕重,並與赦免。獲楊安兒者,官職俱授三品,賞錢十萬貫。十二月辛亥,耿格伏誅,妻子皆遠徙。諸軍方攻大沫堌,赦至,宣撫副使、知東平府事烏林答與即引軍還。賊眾乘之,復出為患。詔以陝西統軍使完顏弼知東平府事,權宣撫副使。其後楊安兒與汲政等乘舟入海,欲走岠嵎山。舟人曲成等擊之,墜水死。
sān nián èr yuè, ān zhēn qiǎn tí kòng hé shí liè yá wú tǎ pò jù méng děng sì gù, jí pò mǎ ěr shān, shā liú èr zǔ zéi sì qiān yú rén, jiàng yú dǎng bā qiān, qín wěi xuān chà chéng kuān zhāo jūn dà shǐ chéng fú, zhāo xiáng xié cóng bǎi xìng sān wàn yú rén. ān zhēn qiǎn bīng huì sù zhōu tí kòng jiā gǔ shí lǐ gē tóng gōng dà mò gù, zéi qiān yú nì zhàn. shí lǐ gē, yǐ qí bīng jī zhī, jǐn yì. tí kòng méi liè duó qí běi mén yǐ rù, bié jūn qǔ zéi shuǐ zhài, zhū jūn jì jìn, shā zéi wǔ qiān yú rén. liú èr zǔ bèi chuàng, huò zhī, jí wěi cān móu guān cuī tiān yòu, yáng ān ér wěi tài shī lǐ sī wēn. yú zhòng bǎo dà xiǎo jùn jiǎo zǐ shān, qián hòu zhuī jī, shā huò yǐ wàn jì, zhǎn liú èr zǔ. zhào qiān shǎng méi liè děng yǒu chà. zhào shàng shū shěng yuē: shān dōng dōng xī lù zéi dǎng yóu xiào jù zuò guò zhě, zhào shū dào rì, bìng yǔ miǎn zuì, gè lìng fù yè. zài chù guān sī jǐn xīn zhāo fǔ, yōu jiā cún xù, wú lìng shī suǒ. shí yuè, ān zhēn qiān shū mì fù shǐ, xíng yuàn yú xú zhōu.
三年二月,安貞遣提控紇石烈牙吾塔破巨蒙等四堌,及破馬耳山,殺劉二祖賊四千餘人,降餘黨八千,擒偽宣差程寬、招軍大使程福,招降脅從百姓三萬餘人。安貞遣兵會宿州提控夾谷石里哥同攻大沫堌,賊千餘逆戰。石里哥,以騎兵擊之,盡殪。提控沒烈奪其北門以入,別軍取賊水寨,諸軍繼進,殺賊五千餘人。劉二祖被創,獲之,及偽參謀官崔天佑,楊安兒偽太師李思溫。餘眾保大小峻角子山,前後追擊,殺獲以萬計,斬劉二祖。詔遷賞沒烈等有差。詔尚書省曰:「山東東、西路賊黨猶嘯聚作過者,詔書到日,並與免罪,各令復業。在處官司盡心招撫,優加存恤,無令失所。」十月,安貞遷樞密副使,行院於徐州。
sì nián èr yuè, yáng ān ér yú dǎng fù rǎo shān dōng. zhào ān zhēn yǔ méng gǔ gāng wán yán bì yǐ jìn zhào zhāo zhī. wǔ yuè, ān zhēn qiǎn bīng tǎo hǎo dìng, lián zhàn jiē kè, shā jiǔ wàn rén, jiàng zhě sān wàn yú, hǎo dìng jǐn yǐ shēn miǎn. huò wěi jīn yín pái qì xiè shén zhòng, lái guī qiě wàn rén, jiē ān wèi fù yè. zì yáng ān ér liú èr zǔ bài hòu, hé běi cán pò, gān gē xiāng xún. qí dǎng wǎng wǎng fù xiāng tuán jié, suǒ zài kòu lüè, jiē yī hóng nà ǎo yǐ xiāng shí bié, hào hóng ǎo zéi. guān jūn suī tǎo zhī, bù néng chú yě. dà gài jiē lǐ quán guó yòng ān shí qīng zhī tú yān.
四年二月,楊安兒餘黨復擾山東。詔安貞與蒙古綱、完顏弼以近詔招之。五月,安貞遣兵討郝定,連戰皆克,殺九萬人,降者三萬餘,郝定僅以身免。獲偽金銀牌、器械甚眾,來歸且萬人,皆安慰復業。自楊安兒、劉二祖敗後,河北殘破,干戈相尋。其黨往往復相團結,所在寇掠,皆衣紅納襖以相識別,號「紅襖賊」。官軍雖討之,不能除也。大概皆李全、國用安、時青之徒焉。
xìng dìng yuán nián shí yuè, zhào ān zhēn yuē: fáng hé zú duō lǎo yòu pí ruǎn bù shèng zhí yì zhī rén, qí lìng sù yì zhī. èr nián shí èr yuè, kāi fēng zhì zhōng lǚ zǐ yǔ děng yǐ guó shū yì hé yú sòng, sòng rén bù shòu. yǐ ān zhēn wèi zuǒ fù yuán shuài quán cān zhī zhèng shì xíng shàng shū shěng yuán shuài fǔ, jí táng xī shòu sì xíng yuán shuài fǔ fēn dào gè jiāng bīng sān wàn, ān zhēn zǒng zhī, huà dìng qī rì, xià zhào fá sòng. ān zhēn zhì ān fēng, sòng bīng qī qiān jù zhàn, quán dōu shì wán yán hú lǔ lá chōng jī bài zhī, zhuī zhì féi shuǐ, sǐ zhě èr qiān yú rén. ān zhēn zhì dà jiāng, nǎi bān shī. sān nián rùn yuè, ān zhēn zhì zì jūn zhōng, rù jiàn yú rén ān diàn. hú lǔ lá jìn yī jiē. jiǔ zhī, ān zhēn yàn jiàn, zòu yuē: féi shuǐ zhī jié, hú lǔ lá gōng dì yī, chén zhī bīng shì jiē zī cǐ rén, gōng hòu shǎng báo, qǐ jiā shǎng yǐ quàn lái zhě. shàng shū shěng zòu: fán xíng shěng xíng yuàn shuài fǔ cān yì zuǒ yòu sī jīng lì guān dōu shì yǐ xià jiē qiān yī guān, suǒ yǐ jué qiú qǐng zhī lù, sāi jiān xìng zhī mén yě. ān zhēn zhī qǐng bù kě cóng. suì zhǐ.
興定元年十月,詔安貞曰:「防河卒多老幼疲軟不勝執役之人,其令速易之。」二年十二月,開封治中呂子羽等以國書議和於宋,宋人不受。以安貞為左副元帥權參知政事行尚書省元帥府,及唐、息、壽、泗行元帥府分道各將兵三萬,安貞總之,畫定期日,下詔伐宋。安貞至安豐,宋兵七千拒戰,權都事完顏胡魯剌衝擊敗之,追至淝水,死者二千餘人。安貞至大江,乃班師。三年閏月,安貞至自軍中,入見於仁安殿。胡魯剌進一階。久之,安貞燕見,奏曰:「淝水之捷,胡魯剌功第一,臣之兵事皆咨此人,功厚賞薄,乞加賞以勸來者。」尚書省奏:「凡行省行院帥府參議左右司經歷官都事以下皆遷一官,所以絕求請之路,塞奸幸之門也。安貞之請不可從。」遂止。
wǔ nián, fù fá sòng. èr yuè, ān zhēn chū xī zhōu, jūn yú qī lǐ zhèn, sòng bīng jù jìng jū shān, qiǎn bīng jī bài zhī. sòng bīng bǎo shān sì. zòng huǒ fén sì, chéng shèng zhuī zhì hóng mén shān. sòng bīng fāng jùn háo lì shān, ān zhēn jūn jí zhàn, duó qí shān. sòng huáng tǒng zhì tuán bīng wǔ qiān bǎo huáng tǔ guān, guān jué xiǎn, sù yǒu bèi, jiān bì bù chū. ān zhēn qiǎn qīng bīng fēn wèi zuǒ yòu jūn qián dēng, bié yǐ bīng sān qiān zhí bī guān mén. yì rì, zuǒ yòu jūn huì yú shān diān, fǔ kàn guān nèi. sòng rén shǒu guān zhě wàng zhī, hài mù è bù néng lì. zhōng jūn jí gōng, sòng bīng kuì, suì duó huáng tǔ guān. suì rù méi lín guān, bá má chéng xiàn, dǐ dà jiāng, zhì huáng zhōu, kè zhī. jìn kè qí zhōu, qián hòu shā lüè bù kě shèng jì. huò sòng zōng shì nán nǚ qī shí yú kǒu, xiàn zhī, shī hái. ān zhēn měi huò sòng zhuàng shì, zhé shì bù shā, wú lǜ shù wàn, yīn yòng qí cè, zhé yǒu gōng. xuān zōng wèi zǎi chén yuē: ā hǎi jiāng lüè shàn gù yǐ, cǐ bèi dé wú sī guī hū? nán jīng mì ěr sòng jìng, cǐ bèi jì bù kě jǐn shā, ān suǒ zhì zhī? zhèn yù qū zhī jìng shàng, qiǎn zhī guī rú hé? zǎi chén bù duì.
五年,復伐宋。二月,安貞出息州,軍於七里鎮,宋兵據淨居山,遣兵擊敗之。宋兵保山寺。縱火焚寺,乘勝追至洪門山。宋兵方浚濠立柵,安貞軍亟戰,奪其柵。宋黃統制團兵五千保黃土關,關絕險,素有備,堅壁不出。安貞遣輕兵分為左右軍潛登,別以兵三千直逼關門。翼日,左右軍會於山顛,俯瞰關內。宋人守關者望之,駭〈目咢〉不能立。中軍急攻,宋兵潰,遂奪黃土關。遂入梅林關,拔麻城縣,抵大江,至黃州,克之。進克蘄州,前後殺略不可勝計。獲宋宗室男女七十餘口,獻之,師還。安貞每獲宋壯士,輒釋不殺,無慮數萬,因用其策,輒有功。宣宗謂宰臣曰:「阿海將略善固矣,此輩得無思歸乎?南京密邇宋境,此輩既不可盡殺,安所置之?朕欲驅之境上,遣之歸如何?」宰臣不對。
liù yuè jiǎ yín shuò, shàng shū shěng zòu ān zhēn móu pàn. xuān zōng wèi píng zhāng zhèng shì yīng wáng shǒu chún yuē: zhèn guān cǐ zòu, jiē shì cí bù shí, qí lìng fù àn zhī. wù yín, bìng qí èr zi shā zhī, yǐ zǔ zhōng yì fù kuí yǒu dà gōng, miǎn xiōng dì yuán zuò. zhào yuē: yín qīng róng lù dài fū zuǒ fù yuán shuài jiān shū mì fù shǐ fù mǎ dū wèi pū sàn ā hǎi, zǎo jí shì yīn, jìn chí shì guǐ, shǔ dāng jūn lǚ zhī shì, yì hòu cháo tíng zhī ēn, yuán zì shuài fān, zhuó jū shū fǔ. qǐng zhě nán fá, shí nǎi zòu yán, shì bǐ xíng lín jiè zhī zhū, ér jǐn lù xiāo jìng zhī zhuàng. èr chéng suī dé, duō zuì rěn zhāng, niàn shèng fù zhī mí cháng, kěn xíng zhāng zhī qīng yòng. shǐ zì huà yīn liáng zhī jì, nǎi gèng yán héng liǎn zhī qī, dū cù jì sī, diāo bì mín lì, xìn qí sī yì, huò shī fáng qiū. gù lì hài zhī shí shēn, shàng yōu róng ér fú wèn. qǐng yīn jìn shì, xī lù jiān móu, gài yú qián hòu zuì zhī shàng wén, nǎi yǐ jīn yù dài ér yè xiàn. shěn shì qíng zhī guǐ mì, mìng xìn chén ér jū tuī, dài zhì kuǎn cí, nǎi xiáng shí zhuàng. zì yǐ jī qiān zhī zhe, bì fēi gōng xiàn suǒ róng, yù jié jìn chén zhī huān xīn, bǐ cì nèi tíng zhī zhǐ yì, rú xìn duān zhī shǎo lù, dé xiān shì ér yì tú. yīn qí fāng wò bīng quán, dé yǐ móu wēi miào zhù yuàn shí, shì huò bù jì, jì jí wài bēn. qián rì zhī fú, suí shí zhū lù, dú yú sòng zú, qū huó quán mén, shì qí bèi dé yú dí chóu, yù jì quán shēn ér nà yòng.
六月甲寅朔,尚書省奏安貞謀叛。宣宗謂平章政事英王守純曰:「朕觀此奏,皆飾詞不實,其令覆案之。」戊寅,並其二子殺之,以祖忠義、父揆有大功,免兄弟緣坐。詔曰:「銀青榮祿大夫、左副元帥兼樞密副使、駙馬都尉仆散阿海,早藉世姻,浸馳仕軌,屬當軍旅之事,益厚朝廷之恩,爰自帥藩,擢居樞府。頃者南伐,時乃奏言,是俾行鱗介之誅,而盡露梟獍之狀。二城雖得,多罪稔彰,念勝負之靡常,肯刑章之輕用。始自畫因糧之計,乃更嚴橫斂之期,督促計司,凋弊民力,信其私意,或失防秋。顧利害之實深,尚優容而弗問。頃因近侍,悉露奸謀,蓋虞前後罪之上聞,乃以金玉帶而夜獻。審事情之詭秘,命信臣而鞫推,迨致款詞,乃詳實狀。自以積愆之著,必非公憲所容,欲結近臣之歡心,俾伺內庭之指意,如釁端之少露,得先事而易圖。因其方握兵權,得以謀危廟祝願祏,事或不濟,計即外奔。前日之俘,隨時誅戮,獨於宋族,曲活全門,示其悖德於敵仇,豫冀全身而納用。」
chū, ān zhēn pò qí zhōu, huò sòng zōng shì bù shā ér xiàn zhī, suì yǐ wèi zuì. ān zhēn yōu chán, yǐ huì jìn shì jú, nǎi yǐ zhì chéng qí wū. ān zhēn diǎn bīng zhēng fá, cháng yuē: sān shì wèi jiāng, dào jiā suǒ jì. zì zhōng yì kuí zhì ān zhēn, fán sān shì dà jiāng yān.
初,安貞破蘄州,獲宋宗室不殺而獻之,遂以為罪。安貞憂讒,以賄近侍局,乃以質成其誣。安貞典兵征伐,嘗曰:「三世為將,道家所忌。」自忠議、揆至安貞,凡三世大將焉。
chū, ān zhēn pò qí zhōu, suǒ de jīn bó, fēn gěi jiāng shì. nán jīng dū zhuǎn yùn shǐ xíng liù bù shì lǐ tè lì, jīn ān jūn jié dù fù shǐ hé shí liè pú lá dōu dà míng lù zǒng guǎn pàn guān yín shù kě yīn ér qī yǐn. shì jué, tè lì dāng sǐ pú lá dōu yín shù kě dāng zhàng yī bǎi chú míng. zhào báo qí zuì, tè lì duó sān guān jiàng sān děng, pú lá dōu yín shù kě duó liǎng guān jiàng èr děng yún.
初,安貞破蘄州,所得金帛,分給將士。南京都轉運使行六部事李特立,金安軍節度副使紇石烈蒲剌都、大名路總管判官銀術可因而欺隱。事覺,特立當死、蒲剌都、銀術可當杖一百除名。詔薄其罪,特立奪三官、降三等,蒲剌都、銀術可奪兩官、降二等雲。
tián zuó, zì qì zhī, wèi zhōu dìng ān rén. zhōng míng chāng wǔ nián jìn shì, diào níng biān chí píng zhǔ bù, lù zhōu guān chá pàn guān, zhōng dōu shāng shuì fù shǐ. dīng fù yōu, qǐ fù huái ān lìng, bǔ shàng shū shěng lìng shǐ. zhēn yòu èr nián, zhōng dōu bèi wéi, zuó qǐng yóu jiān dào wǎng shān xī zhāo jí yì yǒng, yǐ wèi xuān chà bīng mǎ tí kòng tóng zhī zhōng shùn jūn jié dù shǐ shì, jīng lüè shān xī. zuó yǔ hóng zhōu cì shǐ wèi yòng yǒu xì, zuó zì fēi hú hái wèi zhōu, yòng fú jiǎ yú lù, jiāng yāo ér shā zhī. zuó zhī qí móu, zì bié dào rù dìng ān. yòng rù wèi zhōu, shā guān chá pàn guān lǐ yí, lù shì pàn guān mǎ shì chéng yǒng xìng xiàn lìng zhāng fú, jié fǔ kù cāng bǐng, yǐ bīng gōng zuó yú dìng ān. zuó yǔ zhàn, bài zhī. yòng tuō shēn zǒu, yì zhōu cì shǐ pú chá fù sòng zhōng dōu yuán shuài fǔ shā zhī. shì shí, quàn nóng fù shǐ hóu zhì tí kòng zǐ jīng děng guān ài, cháo tíng wén wèi zhōu luàn, yù yǐ zhì jiù dài zuó shǒu wèi zhōu, lìng jūn zhōng tuī kě wèi guǎn yā zhě, jí yǐ wèi yòng jīn pái pèi zhī, yǐ ān qí zhòng. chéng xiàng chéng huī zòu: tián zuó shí dé jūn mín xīn, ān liàn shān xī lì hài, wèi yòng jiāng shì běn wú láo xiào, yǐ yòng nòng bīng sǐ huò, jù ěr rèn yòng, kǒng kāi xìng mén. zhào cóng zhī.
田琢,字器之,蔚州定安人。中明昌五年進士,調寧邊、茌平主簿,潞州觀察判官,中都商稅副使。丁父憂,起復懷安令,補尚書省令史。貞祐二年,中都被圍,琢請由間道往山西招集義勇,以為宣差兵馬提控、同知忠順軍節度使事,經略山西。琢與弘州刺史魏用有隙,琢自飛狐還蔚州,用伏甲於路,將邀而殺之。琢知其謀,自別道入定安。用入蔚州,殺觀察判官李宜,錄事判官馬士成、永興縣令張福,劫府庫倉稟,以兵攻琢於定安。琢與戰,敗之。用脫身走,易州刺史蒲察縛送中都元帥府殺之。是時,勸農副使侯摯提控紫荊等關隘,朝廷聞蔚州亂,欲以摯就代琢守蔚州,令軍中推可為管押者,即以魏用金牌佩之,以安其眾。丞相承暉奏:「田琢實得軍民心,諳練山西利害,魏用將士本無勞效,以用弄兵死禍,遽爾任用,恐開幸門。」詔從之。
zuó zhì wèi zhōu, zhū yǔ yòng tóng è shù rén. mù bīng xún rì, dé èr wàn rén. shí yuè, zuó bīng bài, jǐn yǐ shēn miǎn. zhāo jí sàn wáng, dé sān wàn yú, rù zhōng shān jiè tún zhù, ér qiǎn chén sī zhōng zhāo jí xī jīng dàng xī bǎi xìng, dé wàn yú rén, jiē yuàn xǐ hé nán. zuó shàng shū: cǐ bèi yǔ hé nán zhèn fáng, wǎng wǎng xiāng jiù, ruò lìng nán dù, zé zhuàng jiàn wèi bīng, zì rán hé xié, qiě kě yǐ zhāo jí qí yú yě. cóng zhī. jiā chén sī zhōng tóng zhī shēn zhōu jūn zhōu shì. zuó fù qiǎn chén sī zhōng gōng jí zhāo hóng zhōu wèi zhōu bǎi xìng, dé wǔ wàn yú rén, kě chōng jūn zhě wàn wǔ qiān rén, fēn tún wèi zhōu zhū ài, jiē yuàn dé chén sī zhōng wèi jiāng. zhào jiā sī zhōng shùn tiān jūn jié dù fù shǐ, tí kòng hóng wèi zhōu jūn mǎ, gōng jí fù zhī. qǐng zhī, xī shān zhū ài jiē bù néng shǒu. zuó yí jūn wò zhōu. wò zhōu cì shǐ wán yán sēng jiā nú zòu: tián zuó jūn èr qiān wǔ bǎi rén, guān lǐn bù zú, fā mín jiào sù yóu bù néng shàn. qí zhōng duō nǚ zhí rén, jūn wèi yī jūn, bù kě fù yǒu hòu bó, kě lìng yú wèi huī dà míng jiù shí. zhì kě. jiā zuó hé běi xī lù xuān fǔ fù shǐ, yáo shòu jùn zhōu fáng yù shǐ, tún jùn zhōu. zuó yù bēi xī shān zhū shuǐ yǐ wèi jùn zhōu.
琢至蔚州,誅與用同惡數人。募兵旬日,得二萬人。十月,琢兵敗,僅以身免。招集散亡,得三萬餘,入中山界屯駐,而遣沈思忠招集西京盪析百姓,得萬餘人,皆願徙河南。琢上書:「此輩與河南鎮防,往往鄉舊,若令南渡,擇壯健為兵,自然和協,且可以招集其餘也。」從之。加沈思忠同知深州軍州事。琢復遣沈思忠、宮楫招弘州、蔚州百姓,得五萬餘人,可充軍者萬五千人,分屯蔚州諸隘,皆願得沈思忠為將。詔加思忠順天軍節度副使,提控弘、蔚州軍馬,宮楫副之。頃之,西山諸隘皆不能守。琢移軍沃州。沃州刺史完顏僧家奴奏:「田琢軍二千五百人,官廩不足,發民窖粟猶不能贍。其中多女直人,均為一軍,不可復有厚薄,可令於衛、輝、大名就食。」制可。加琢河北西路宣撫副使,遙授濬州防禦使,屯濬州。琢欲陂西山諸水以衛濬州。
zhēn yòu sān nián shí yī yuè, hé běi xíng shěng hóu zhì rù jiàn, zòu: hé běi bīng shí shǎo, qǐng lìng zuó tài qiǎn lǎo ruò, jiù shí guī dé. zuó zòu: cǐ bèi lǐng wài shī yè, fù zǐ xiōng dì hé wèi yī jūn, ruò lí ér fēn zhī, dìng shēng tā biàn, qǐ yǐ quán jūn nán dù, huò xǐ wèi zhōu fáng hé. zhào jǐn xǐ tún shǎn. zuó fù zòu: chén xìng xǐ ān dì, rán jùn nǎi hé běi yào jùn, jīn jiàn liáng kě zhī shù yuè, qǐ qí lái chūn nǎi xíng. shù rì, zuó fù zòu: jùn bù kě shǒu, wéi dāng qiān zhī. zǎi chén hé zuó qián hòu zòu chén bù yī, qǐng dǎi jū wèn. xuān zōng bù xǔ.
貞祐三年十一月,河北行省侯摯入見,奏:「河北兵食少,請令琢汰遣老弱,就食歸德。」琢奏:「此輩嶺外失業,父子兄弟合為一軍,若離而分之,定生他變,乞以全軍南渡,或徙衛州防河。」詔盡徙屯陝。琢復奏:「臣幸徙安地,然浚乃河北要郡,今見糧可支數月,乞俟來春乃行。」數日,琢復奏:「浚不可守,惟當遷之。」宰臣劾琢前後奏陳不一,請逮鞫問。宣宗不許。
zuó zhì shǎn, shàng shū yuē: hé běi shī yè zhī mín qiáo jū hé nán shǎn xī, gài bù kě yǐ shù jì. bǎi sī yòng dù, sān jūn diào fā, yī rén gēng zhī, bǎi rén shí zhī, qí néng shàn hū? chūn zhǒng bù guǎng, shōu chéng shī wàng, jūn mín jù kùn, shí xì ān wēi. chén wén gǔ zhī míng jiāng, suī zài zhēng xíng, bì xū tún tián, zhào chōng guó zhū gé liàng shì yě. gǔ zhī liáng lì, bì kè nóng sāng yǐ zú mín, huáng bà yú xǔ shì yě. fāng jīn kuàng tǔ duō, yóu mín zhòng, qǐ míng chì yǒu sī, wú dǎo xū wén, yán shēng jiàng zhī fǎ, xuǎn néng lì quàn kè, gōng sī jiē dé gēng kěn. fù zhě bèi niú chū zhǒng, pín zhě yōng lì fú qín. ruò yòu bù zú, zé jiào zhī qū zhǒng, qī yú jǐn pì ér hòu yǐ. guān sī yǔ mù, shì jiā jiān bìng, yì jí qí shù ér shòu zhī nóng mín, kuān qí fù suàn, shěng qí yáo yì, shǐ jǐn lì nán mǔ, zé xù jī suì zēng, jiā gěi rén zú, fù guó qiáng bīng zhī dào yě. xuān zōng shēn rán zhī.
琢至陝,上書曰:「河北失業之民僑居河南、陝西,蓋不可以數計。百司用度,三軍調發,一人耕之,百人食之,其能贍乎?春種不廣,收成失望,軍民俱困,實系安危。臣聞古之名將,雖在征行,必須屯田,趙充國、諸葛亮是也。古之良吏,必課農桑以足民,黃霸、虞詡是也。方今曠土多,遊民眾,乞明敕有司,無蹈虛文,嚴升降之法,選能吏勸課,公私皆得耕墾。富者備牛出種,貧者傭力服勤。若又不足,則教之區種,期於盡辟而後已。官司圉牧,勢家兼併,亦籍其數而授之農民,寬其負算,省其徭役,使盡力南畝,則蓄積歲增,家給人足,富國強兵之道也。」宣宗深然之。
shǎn xī yuán shuài fǔ qǐng yì bīng, zhào yǐ zuó zhòng yǔ zhī. xìng dìng yuán nián, cháo tíng yì zhì zhū jiāng, qiān shān dōng xī lù zhuǎn yùn shǐ. èr nián, gǎi shān dōng dōng lù zhuǎn yùn shǐ, quán zhī yì dōu fǔ shì, xíng liù bù shàng shū xuān chà pián yí zhāo fǔ shǐ. lǐ wàng jù jiāo xī, zuó qiǎn yì dōu zhì zhōng zhāng lín tǎo zhī, shēng qín lǐ wàng. bā yuè, lái zhōu jīng lüè shǐ shù hǔ shān shòu xí pò lǐ wàng dǎng wěi zōu yuán shuài yú xiǎo gù, huò qí qián fēng yú shuǐ děng sān shí rén, zhuī jī wěi chén wàn hù, zhǎn shǒu bā bǎi jí. míng rì, fù pò zhī yú zhū hán zhài. jiāo xī gāo mì guān jūn yì lǚ pò zhī yú zhū cūn jí hǎi dǎo jiān.
陝西元帥府請益兵,詔以琢眾與之。興定元年,朝廷易置諸將,遷山東西路轉運使。二年,改山東東路轉運使,權知益都府事,行六部尚書宣差便宜招撫使。李旺據膠西,琢遣益都治中張林討之,生擒李旺。八月,萊州經略使術虎山壽襲破李旺黨偽鄒元帥於小堌,獲其前鋒於水等三十人,追擊偽陳萬戶,斬首八百級。明日,復破之於朱寒寨。膠西、高密官軍亦屢破之於諸村及海島間。
shì yuè, dì zhōu bì jiāng zhāng jù shā fáng yù shǐ xié mǎo zhòng xìng, suì jù dì zhōu, xí bīn zhōu, qí zhòng shù qiān rén. zuó qiǎn tí kòng hé shí liè chǒu hàn huì bīng tǎo zhī. jù qì bīn zhuān bǎo dì zhōu. zhū jūn qù dì, jù chū zhàn, bài zhī, zhǎn shǒu bǎi jí, shēng qín wěi dōu tǒng wáng xiān děng shí sān rén. yú zhòng bēn kuì, zhuī jí yú bié zhài, gōng bá zhī, jù jǐn yǐ shēn miǎn. suì fù èr zhōu. lǐ quán jù ān qiū, zuó qiǎn zǒng lǐng tí kòng wáng zhèng wáng tíng yù tǎo zhī. xuān chà tí kòng tài fǔ shǎo jiān bó dé wán lǜ zhèng bīng gōng ān qiū, bài yān, tí kòng wáng xiǎn sǐ zhī. zuó zòu: bó dé wán běn xiàng shì shān dōng shān gù shuǐ zhài, wèi cháng biàn xíng, dú liú mì zhōu, zhé wèi cǐ jǔ, qǐ zhì qí zuì. zhào qiǎn guān jū wán, huì shè ér zhǐ. jì ér chāng lè xiàn lìng shù hǔ huán dōu lín qú xiàn lìng wù yán wú dīng fú shān xiàn lìng wū lín dá shí jiā nú shòu guāng xiàn xún jiǎn hé shí liè chǒu hàn pò lǐ quán yú rì zhào xiàn, zuó chéng zhì gè qiān guān yī jiē, jìn zhí yī děng, zhào xǔ zhī.
是月,棣州裨將張聚殺防禦使斜卯重興,遂據棣州,襲濱州,其眾數千人。琢遣提控紇石烈丑漢會兵討之。聚棄濱專保棣州。諸軍趣棣,聚出戰,敗之,斬首百級,生擒偽都統王仙等十三人。餘眾奔潰,追及於別寨,攻拔之,聚僅以身免。遂復二州。李全據安丘,琢遣總領提控王政、王庭玉討之。宣差提控、太府少監伯德玩率政兵攻安丘,敗焉,提控王顯死之。琢奏:「伯德玩本相視山東山堌水寨,未嘗遍行,獨留密州,輒為此舉,乞治其罪。」詔遣官鞫玩,會赦而止。既而昌樂縣令術虎桓都、臨朐縣令兀顏吾丁、福山縣令烏林答石家奴、壽光縣巡檢紇石烈丑漢破李全於日照縣,琢承制各遷官一階,進職一等,詔許之。
sān nián, yí zhōu zhù zi gù wáng gōng xǐ gòu sòng bīng jù yí zhōu, fáng yù shǐ tú dān fú dìng tú xiǎn tuō zǒu, bǎi xìng kuì sàn. zuó zòu: qù suì gù wáng èr cháng jù yí zhōu, pī zhōu zǒng lǐng tí kòng nà hé liù gē qián wèi tóng zhī yí zhōu fáng yù shì, zhāo jí yú zhòng gōng qǔ zhī, bǎi xìng guī xīn. kě yòng liù gē qǔ yí zhōu, jīn fāng zài háng shěng hóu zhì huī xià, qǐ fā hái, qǔ biàn dào jìn tǎo. zhì kě. jì ér jǔ zhōu tí kòng yàn níng fù yí zhōu, wáng gōng xǐ fù bǎo zhù zi gù. zuó zòu: yí zhōu xū zhī bīng zhě shǒu zhī. tú dān fú dìng yǐ shuāi lǎo, nà hé liù gē shàn zhì bīng, shí yí xíng shì. zhào fú dìng zhuān zhì zhōu shì, yǐ liù gē wèi yí zhōu zǒng lǐng. zuó zòu: wéi zhōu cì shǐ zhì shì dú jí shì xiǎn néng zhāo jí měng ān yú zhòng jí yì jūn, què lǐ quán, bǎo wéi zhōu. liù gē pò huī shān gù, yí jìng yǐ ān. shǒu yǎn zhōu guān chá pàn guān liáng yù cháng shè zī zhōu cì shǐ, lǜ jūn mín lì tián, zhēng kē yǒu dù, kuì xiǎng bù fá, bǎo quán zī zhōu, tǔ zéi bù gǎn fā. qián yī shì zhǔ bù zhāng yà fū cháng quán xíng bù guān, zhǔ xiǎng mì zhōu, wěi qū gòu dé liáng èr wàn hú, bīng chǔ nǎi zú, xíng zhì gāo mì, zhēng tā zhōu bīng jù lǐ quán. zhào shì xiǎn shēng zhí cóng sì pǐn, yáo shòu tóng zhī hǎi zhōu shì. liù gē qiān yī guān, shēng yī děng, chōng yí zhōu xuān chà dōu tí kòng. liáng yù qiān yī guān, tóng zhī zī zhōu shì. zhāng yà fū qiān liǎng guān, mì zhōu guān chá pàn guān.
三年,沂州注子堌王公喜構宋兵據沂州,防禦使徒單福定徒跣脫走,百姓潰散。琢奏:「去歲顧王二嘗據沂州,邳州總領提控納合六哥前為同知沂州防禦事,招集餘眾攻取之,百姓歸心。可用六哥取沂州,今方在行省侯摯麾下,乞發還,取便道進討。」制可。既而莒州提控燕寧復沂州,王公喜復保注子堌。琢奏:「沂州須知兵者守之。徒單福定已衰老,納合六哥善治兵,識沂形勢。」詔福定專治州事,以六哥為沂州總領。琢奏:「濰州刺史致仕獨吉世顯能招集猛安餘眾及義軍,卻李全,保濰州。六哥破灰山堌,沂境以安。守兗州觀察判官梁昱嘗攝淄州刺史,率軍民力田,征科有度,饋餉不乏,保全淄州,土賊不敢發。前猗氏主簿張亞夫嘗權行部官,主餉密州,委曲購得糧二萬斛,兵儲乃足,行至高密,征他州兵拒李全。」詔世顯升職從四品,遙授同知海州事。六哥遷一官,升一等,充沂州宣差都提控。梁昱遷一官,同知淄州事。張亞夫遷兩官,密州觀察判官。
chū, zhāng lín běn yì dōu fǔ zú, yǒu fù lì fǔ shì zhī gōng, suì wèi zhì zhōng, ér xiōng xiǎn bù chěng, chǐ chū zuó xià. zuó zài shān dōng zhēng qiú guò dāng, pō shī zhòng xīn, lín yù yīn zhòng yǐ qù zuó, wèi yǒu jiān yě. huì yú hǎi móu zuǒ jù lái zhōu, zuó qiǎn lín fēn bīng tǎo zhī. lín jì dé bīng, cì zuó chū, jí lǜ zhòng zào rù fǔ zhōng. zuó cāng cù rù yíng, lǐng bīng yǔ lín zhàn, bù shèng, yù jiù wài xiàn bīng, qiě zhàn qiě xíng. zhì zhāng qiū, bīng biàn, qiú jiù yú lín dào, bù shí zhì. dōng píng xíng shěng méng gǔ gāng yǐ zhuàng wén. xuān zōng dù bù néng zhì lín, ér yù xún zhì zhī, nǎi qiǎn rén zhào zuó hái. xíng zhì shòu zhāng, jū fā bèi zú.
初,張林本益都府卒,有復立府事之功,遂為治中,而兇險不逞,恥出琢下。琢在山東徵求過當,頗失眾心,林欲因眾以去琢,未有間也。會於海、牟佐據萊州,琢遣林分兵討之。林既得兵,伺琢出,即率眾噪入府中。琢倉猝入營,領兵與林戰,不勝,欲就外縣兵,且戰且行。至章丘,兵變,求救於鄰道,不時至。東平行省蒙古綱以狀聞。宣宗度不能制林,而欲馴致之,乃遣人召琢還。行至壽張,疽發背卒。
wán yán bì, běn míng dá jí bù, gài zhōu měng ān rén. chōng hù wèi, zhuǎn shí rén zhǎng. cóng chéng xiàng xiāng shù biān, gōng zuì, chú tóng zhī dé zhōu fáng yù shǐ shì, wǔ wèi jūn qián xiá, zhuǎn sù zhí jiāng jūn shēn zhōu cì shǐ. tài hé liù nián, cóng zuǒ fù yuán shuài wán yán kuāng gōng xiāng yáng, pò léi tài wèi bīng, jī gōng jiā píng nán dàng jiāng jiāng jūn. dīng mǔ yōu, qǐ fù. bā nián, chú nán jīng fù liú shǒu shòu zhōu fáng yù shǐ. dà ān èr nián, rù wèi wǔ wèi jūn fù dōu zhǐ huī shǐ. sān nián, yǐ běn guān lǐng bīng zhù xuān dé. huì hé zhī bài, bì bèi chuàng, mǎ zhōng liú shǐ, yā jūn qiān hù jiā gǔ wáng jiā nú yǐ mǎ shòu bì, suì dé miǎn. qiān yòu fù dōu diǎn jiǎn.
完顏弼,本名達吉不,蓋州猛安人。充護衛,轉十人長。從丞相襄戍邊,功最,除同知德州防禦使事,武衛軍鈐轄,轉宿直將軍、深州刺史。泰和六年,從左副元帥完顏匡攻襄陽,破雷太尉兵,積功加平南盪江將軍。丁母憂,起復。八年,除南京副留守、壽州防禦使。大安二年,入為武衛軍副都指揮使。三年,以本官領兵駐宣德。會河之敗,弼被創,馬中流矢,押軍千戶夾谷王家奴以馬授弼,遂得免。遷右副都點檢。
zhì níng yuán nián, dōng jīng bù shǒu, bì wèi yuán shuài zuǒ jiān jūn, hàn yù liáo dōng. qǐng zì mù èr wàn rén wèi yī jūn, wàn yī jīng shī yǒu jí, yì kě yǐ huí gē zì jiù. jīn qū shì rén yǐ yīng dà dí, wǎng zé bài yǐ. wèi shào wáng nù yuē: wǒ yǐ dōng běi lù wèi yōu, qīng yán jīng shī yǒu jí hé xié? jiù rú qīng yán, wǒ zì yǒu cè. yǐ qīng huáng hòu lián yīn, gù xiāng wěi jì, nǎi bù tǐ zhèn yì yě. bì yuē: bì xià wù wèi huáng hòu qīn yīn jù kě shì yě. shí tí diǎn jìn shì jú fù mǎ dū wèi tú dān méi liè shì cè, bì yì qiè jī zhī. wèi shào wáng nù shén, gù wèi méi liè yuē: hé bù chì qù? méi liè nǎi yǐn qǐ, fù yǒu sī. lùn yǐ zòu duì wú rén chén lǐ, zhào miǎn sǐ, zhàng yī bǎi, zé wèi yún nèi zhōu fáng yù shǐ.
至寧元年,東京不守,弼為元帥左監軍,捍禦遼東。請「自募二萬人為一軍,萬一京師有急,亦可以回戈自救。今驅市人以應大敵,往則敗矣。」衛紹王怒曰:「我以東北路為憂,卿言京師有急何邪?就如卿言,我自有策。以卿皇后連姻,故相委寄,乃不體朕意也。」弼曰:「陛下勿謂皇后親姻俱可恃也。」時提點近侍局駙馬都尉徒單沒烈侍側,弼意竊譏之。衛紹王怒甚,顧謂沒烈曰:「何不叱去?」沒烈乃引起,付有司。論以奏對無人臣禮,詔免死,杖一百,責為雲內州防禦使。
zhēn yòu chū, xuān zōng yì zhào bì fù zhōng dōu, shì shí yún nèi yǐ shòu bīng, bì shàn mǎ shuò, yǔ shù qí tū chū, yóu tài yuán chū zé lù, jiāng cóng qīng cāng fù què. huì yǒu zhào chú dìng wǔ jūn jié dù shǐ, xún wèi yuán shuài zuǒ dōu jiān, zhù zhēn dìng. bì zòu: shǎng fá suǒ yǐ quàn shàn chéng è, yǒu gōng bì shǎng, yǒu zuì bì fá, ér hòu rén kě shǐ bīng kě qiáng. jīn wài bīng rì zēng, jūn wú dòu zhì. yì yǒu táo guī ér yǐ zhàn kuì zì chén zhě, yǒu sī cóng ér cún xù zhī, jiàn wén xí shú, xiāng xiào chéng fēng. yòu yuē: cūn zhài chéng yì, bīng tuì zhī hòu, yǒu xīn lì yǒng gǎn kě shǐ zhě, qǐ zhāo yòng zhī. yòu yuē: hé shuò jùn xiàn, jiē yǐ jū wén bù xiāng yīng jiù, yóu cǐ cán pò. qǐ chì zhōu fǔ, fán yǒu gào jí zhēng bīng, jí xū fù jiù, wéi zhě zuò zhī. yòu yuē: hé běi jūn qì, qǐ quán yí chí jìn, réng lìng tuán jié bǎo zhài yǐ bèi wài bīng. yòu yuē: jīn suī yì hé, wàn yī qīng qí fù lái, zé wú mín zhòng kùn yǐ. yuàn sù jiǎng fáng yù zhī cè. jí quàn qiān dōu nán jīng, zǔ zhǎng huái, jù dà hé, è tóng guān yǐ zì gù.
貞祐初,宣宗驛召弼赴中都,是時雲內已受兵,弼善馬槊,與數騎突出,由太原出澤、潞,將從清、滄赴闕。會有詔除定武軍節度使,尋為元帥左都監,駐真定。弼奏:「賞罰所以勸善懲惡,有功必賞,有罪必罰,而後人可使、兵可強。今外兵日增,軍無鬥志。亦有逃歸而以戰潰自陳者,有司從而存恤之,見聞習熟,相效成風。」又曰:「村寨城邑,兵退之後,有心力勇敢可使者,乞招用之。」又曰:「河朔郡縣,皆以拘文不相應救,由此殘破。乞敕州府,凡有告急徵兵,即須赴救,違者坐之。」又曰:「河北軍器,乞權宜弛禁,仍令團結堡寨以備外兵。」又曰:「今雖議和,萬一輕騎復來,則吾民重困矣。願速講防禦之策。」及勸遷都南京,阻長淮,拒大河,扼潼關以自固。
xuān zōng jiāng qiān biàn, bì jiān hé běi xī lù bīng mǎ dōu zǒng guǎn. xuān zōng cì zhēn dìng, bì yán: huáng tài zǐ bù kě liú zhōng dōu, gài jūn shǎo zé nán shǒu, jūn duō zé nán yǎng. yòu zòu: jiāng shuài yǐ kǔn wài wèi wēi, jīn shēng shā zhī quán jiē cóng zhōng fù. yòu zòu: ruì zhōu jūn pō jiǎo, zuǒ chéng jǐn zhōng duō yí, qǐ fù tā jiāng. xuān zōng pō cǎi yòng qí yán.
宣宗將遷汴,弼兼河北西路兵馬都總管。宣宗次真定,弼言:「皇太子不可留中都,蓋軍少則難守,軍多則難養。」又奏:「將帥以閫外為威,今生殺之權皆從中覆。」又奏:「瑞州軍頗狡,左丞盡忠多疑,乞付他將。」宣宗頗採用其言。
dà míng jūn biàn, shā pú chá a lǐ, zhào bì zhèn fǔ zhī. wèi jǐ, gǎi shǎn xī lù tǒng jūn shǐ jīng zhào bīng mǎ dōu zǒng guǎn. xuān fǔ fù shǐ wū gǔ lùn yǎn zhōu zhì qín zhōu què chǎng, bì yǐ shàn zhì, yí wén wèn zhī. yǎn zhōu yuē: jìn rì rù jiàn, xǔ shān wài cóng yí xíng shì, qín zhōu zì sòng bīng fén dàng què chǎng, jǐ yī nián yǐ, jīn jì ān tiē, fù yí kāi shè, bǐ cǐ huò lì, suì shōu yǐ shí wàn jì. duì jìng tiān shuǐ jūn yí wén lái qǐng, rú qí bào kě, shí lǜ hòu shí. bì zòu qí shì, zǎi chén yǐ yǎn zhōu suī shàn jǔ ér wú wéi shī, gǒu lì yú mín, zhuān zhī yì kě. xuān zōng yuē: zhèn gù cháng xǔ qí cóng yí yě.
大名軍變,殺蒲察阿里,詔弼鎮撫之。未幾,改陝西路統軍使、京兆兵馬都總管。宣撫副使烏古論兗州置秦州榷場,弼以擅置,移文問之。兗州曰:「近日入見,許山外從宜行事,秦州自宋兵焚盪榷場,幾一年矣,今既安帖,復宜開設,彼此獲利,歲收以十萬計。對境天水軍移文來請,如俟報可,實慮後時。」弼奏其事,宰臣以兗州雖擅舉而無違失,苟利於民,專之亦可。宣宗曰:「朕固嘗許其從宜也。」
sān nián, gǎi zhī dōng píng fǔ shì shān dōng xī lù xuān fǔ fù shǐ. shì shí, liú èr zǔ yú dǎng sūn bāng zuǒ zhāng rǔ jí bǎo jì nán qín zi gù, bì qiǎn rén zhāo zhī, dé bāng zuǒ shū yún: wǒ bèi zì jūn xìng lǚ lì zhàn gōng, zhǔ jiāng jiàn jì, yīn tú xiàn hài, cuàn fú shān lín, yǐ zhì jīn rì, shí wèi sǐ ěr. rú méng jiān xǐ, biàn dāng shì xiǎn miàn fù, yú zéi wèi jiàng zhě bǎo jǐn zhāo zhī. bì zòu: fāng jīn duō gù, cǐ zéi guǒ dìng, yì yī shì bì yě. qǐ míng yǐ guān shǎng shì zhī. zhào yuē: sūn bāng zuǒ guǒ shòu zhāo, gè qiān wǔ guān zhí. yú shì bāng zuǒ rǔ jí jiē jiàng. bāng zuǒ yáo shòu wéi zhōu cì shǐ, rǔ jí yáo shòu zī zhōu cì shǐ, jiē jiā míng wēi jiāng jūn. qǐng zhī, bì jiàn bāng zuǒ rǔ jí gǎi guò yòng mìng, zhāo xiáng shén zhòng, shāo shōu qí bīng zhàng, fàng guī tián lǐ. zhào bāng zuǒ yáo shòu tóng zhī yì dōu fǔ shì, rǔ jí yáo shòu tóng zhī dōng píng fǔ shì, jiē jiā huái yuǎn dà jiāng jūn. liáng jù kuān yáo shòu tài dìng jūn jié dù fù shǐ, jiā xuān wǔ jiāng jūn. sì nián, bì qiān xuān fǔ shǐ. yǐ ér rǔ jí fù móu zuò luàn, bāng zuǒ mì gào bì, bì xiǎng rǔ jí, fú jiǎ wǔ xià, jiǔ shù xíng, zhōng míng fú fā, shā rǔ jí bìng qí dǎng yǔ. shǒu zhào bāo yù, fēng mì guó gōng. qí hòu bāng zuǒ lǚ lì gōng. yuán guāng mò, lèi guān zhī dōng píng fǔ shì shān dōng xī lù bīng mǎ dōu zǒng guǎn, chōng xuān chà zhāo fǔ shǐ.
三年,改知東平府事、山東西路宣撫副使。是時,劉二祖餘黨孫邦佐、張汝楫保濟南勤子堌,弼遣人招之,得邦佐書云:「我輩自軍興屢立戰功,主將見忌,陰圖陷害,竄伏山林,以至今日,實畏死耳。如蒙湔洗,便當釋險面縛,余賊未降者保盡招之。」弼奏:「方今多故,此賊果定,亦一事畢也。乞明以官賞示之。」詔曰:「孫邦佐果受招,各遷五官職。」於是邦佐、汝楫皆降。邦佐遙授濰州刺史,汝楫遙授淄州刺史,皆加明威將軍。頃之,弼薦邦佐、汝楫改過用命,招降甚眾,稍收其兵仗,放歸田裡。詔邦佐遙授同知益都府事,汝楫遙授同知東平府事,皆加懷遠大將軍。梁聚寬遙授泰定軍節度副使,加宣武將軍。四年,弼遷宣撫使。已而汝楫復謀作亂,邦佐密告弼,弼饗汝楫,伏甲廡下,酒數行,鐘鳴伏發,殺汝楫並其黨與。手詔褒諭,封密國公。其後邦佐屢立功。元光末,累官知東平府事、山東西路兵馬都總管,充宣差招撫使。
bì shàng shū yuē: shān dōng hé běi hé dōng shù zhèn jǐn néng zì shǒu, kǒng zhǎng hé zhī xiǎn yǒu bù zú shì zhě. hé nán cháng zhāo zhàn shì, lǜ jiē yóu duò shì rén, bù xián xùn liàn. ruò qiān qiān qū dīng jiān hù shù qiān, bié wèi yī jūn, lì gōng zhě quán hù wèi liáng, bì jiāng zhēng xiān xiào mìng yǐ qǔ shèng yǐ. wǔ wèi jūn jiā shǔ cháng kǔ yú bīng, rén rén huái fèn, ruò zé xiāo hàn qiān yú, jiā yǐ jué shǎng, yì kě dé qí sǐ lì. yòu yuē: lǎo bìng zhī guān, lì xǔ zhì shì, jū hé běi zhě xián yú bì nán, jū hé nán zhě gǒu yú shī lù, zhí shì kuàng fèi. qǐ biàn yù hé shí, qí jīng lì kě yòng zhě réng jiù, nián gāo hūn kuì bù shì shì zhě bà zhī. yòu yuē: fù yì pín fán, hé nán bǎi xìng xīn qiáng jiù fá, zhū lù háo mín xíng fàn shì yì, qīn tǔ rén zhī lì, wèi yǒu dìng jí, yī wú yōng diào, qǐ quán yí jūn dìng. rú zhī ér zhé bì shì guò fù lái zhě, xǔ zhū rén bǔ gào, yǐ jūn xìng fǎ zhì zhī. zhào xià shàng shū shěng yì, wéi lǎo bìng guān cóng suǒ yán, yú jiē bù yǔn.
弼上書曰:「山東、河北、河東數鎮僅能自守,恐長河之險有不足恃者。河南嘗招戰士,率皆游惰市人,不閒訓練。若遷簽驅丁監戶數千,別為一軍,立功者全戶為良,必將爭先效命以取勝矣。武衛軍家屬嘗苦於兵,人人懷憤,若擇驍悍千餘,加以爵賞,亦可得其死力。」又曰:「老病之官,例許致仕,居河北者嫌於避難,居河南者苟於尸祿,職事曠廢。乞遍諭核實,其精力可用者仍舊,年高昏聵不事事者罷之。」又曰:「賦役頻煩,河南百姓新強舊乏,諸路豪民行販市易,侵土人之利,未有定籍,一無庸調,乞權宜均定。如知而輒避、事過復來者,許諸人捕告,以軍興法治之。」詔下尚書省議,惟老病官從所言,余皆不允。
dà yuán bīng wéi dōng píng, bì bǎi jì yīng zhàn, jiǔ zhī, nǎi jiě wéi qù. xuān zōng cì zhào, jiǎng yù jiāng shì, shǎng lài yǒu chà. shì suì wǔ yuè, jū fā yú nǎo. zhào tài yī zhěn shì, cì yù yào. é zú.
大元兵圍東平,弼百計應戰,久之,乃解圍去。宣宗賜詔,獎諭將士,賞賚有差。是歲五月,疽發於腦。詔太醫診視,賜御藥。俄卒。
bì píng shēng wú suǒ hǎo, wéi xǐ dú shū, xián xiá yán yǐn rú shì, gē yǒng tóu hú yǐ wèi cháng. suǒ pì rú chéng yì tuó mǎn hú shì mén hé shí liè yá wú tǎ, jiē lì fāng miàn gōng. zhì dōng píng, ài mín shěng fèi, jǐng yì zhī jiān, jūn mín wú xiāng sòng, yǒu gǔ liáng jiāng zhī fēng yān.
弼平生無所好,惟喜讀書,閒暇延引儒士,歌詠投壺以為常。所辟如承裔、陀滿胡士門、紇石烈牙吾塔,皆立方面功。治東平,愛民省費,井邑之間,軍民無相訟,有古良將之風焉。
méng gǔ gāng, běn míng hú lǐ gāng, xián píng fǔ měng ān rén. chéng ān wǔ nián jìn shì, lèi diào bǔ shàng shū shěng jīn shǐ, chú guó zi zhù jiào. zhēn yòu chū, zì qǐng zhāo jí xī shān bīng mín, jìn guān yī jiē, cì qián èr bǎi wàn, qiān dōu shuǐ jiān chéng, xún jiā yáo shòu yǒng dìng jūn jié dù fù shǐ. zhāo bǔ yǒu gōng, qiān tài zǐ zuǒ yù dé, chú shùn zhōu cì shǐ, qiān tóng zhī dà xìng fǔ shì. sān nián, zhī hé jiān fǔ shì, quán hé běi dōng lù xuān fǔ shǐ, tún jì zhōu. jūn shí bù zú, xǐ jì nán. gāng yù xǐ hé nán, xíng zhì xú zhōu, wèi dù hé, shàng shū shěng zòu: dōng píng xuān fǔ shǐ wán yán bì xíng shì duō bù jǐn. nǎi yǐ gāng quán shān dōng xuān fǔ fù shǐ. gǎi shān dōng lù tǒng jūn shǐ, jiān zhī yì dōu fǔ shì, quán yuán shuài yòu dōu jiān, xuān fǔ rú gù. sì nián shí yuè, xíng yuán shuài fǔ shì. gāng zòu: shān dōng bīng hòu, yáng ān ér dǎng nèi yǒu gù zī wáng xí xiǎn gù liú shǒu shù luó děng jiā nú, bù zài shè yuán, jù xiǎn zuò luàn, zhì jīn wèi xī, mín duō guī zhī, qǐ pǔ cì ēn yòu. xuān zōng jí mìng shè zhī, réng shú wèi liáng.
蒙古綱,本名胡里綱,咸平府猛安人。承安五年進士,累調補尚書省今史,除國子助教。貞祐初,自請招集西山兵民,進官一階,賜錢二百萬,遷都水監丞,尋加遙授永定軍節度副使。招捕有功,遷太子左諭德,除順州刺史,遷同知大興府事。三年,知河間府事,權河北東路宣撫使,屯冀州。軍食不足,徙濟南。綱欲徙河南,行至徐州,未渡河,尚書省奏:「東平宣撫使完顏弼行事多不盡。」乃以綱權山東宣撫副使。改山東路統軍使,兼知益都府事,權元帥右都監,宣撫如故。四年十月,行元帥府事。綱奏:「山東兵後,楊安兒黨內有故淄王習顯、故留守術羅等家奴,不在赦原,據險作亂,至今未息,民多歸之,乞普賜恩宥。」宣宗即命赦之,仍贖為良。
xìng dìng yuán nián, xǐ zhī dōng píng fǔ shì, qiān yuán shuài yòu jiān jūn. jiǔ zhī, bài yòu fù yuán shuài quán cān zhī zhèng shì, xíng shàng shū shěng. xiān shì, dōng píng zhì zhōng méi liè zuò shì xuē jiàng diàn nián, zhào réng cóng jūn, yǒu gōng fù yòng. gāng qiǎn méi liè tǎo huā mào zéi yú cáo jì jiān, jié bào, méi liè nǎi fù qián zhí. xìng dìng èr nián, zhào yuē: qīng yǐ zhōng zhēn, wèi guó hàn nán, bǎo wán chéng yì, zhèn shén jiā zhī. kě jìn guān èr jiē, cì jīn dài yī zhòng, bì shí duān.
興定元年,徙知東平府事,遷元帥右監軍。久之,拜右副元帥權參知政事,行尚書省。先是,東平治中沒烈坐事削降殿年,詔仍從軍,有功復用。綱遣沒烈討花帽賊於曹、濟間,捷報,沒烈乃復前職。興定二年,詔曰:「卿以忠貞,為國捍難,保完城邑,朕甚嘉之。可進官二階,賜金帶一重,幣十端。」
xìng dìng sān nián, zòu yuē: jì nán jiè shān dōng liǎng lù zhī jiān, zuì wèi chōng yào, bèi bīng rì jiǔ, suī yǔ dōng píng lín jiē, bù xiāng tǒng shǔ, huǎn jí bù xiāng yīng, qǐ quán lì běn lù, qiě chà jìn yú yì dōu. zhào cóng zhī. gāng zòu: ēn zhōu wǔ chéng xiàn ài jiā āo shuǐ luò, qīng hé xiàn jiàn kǒu hé luò, qí shēn yī zhàng, guǎng shù shí lǐ, xiǎn gù kě shì. yīn qí dì xíng, shǎo jiā jùn zhì, zú yǐ bǎo yù. qǐng qiān zhōu mín qí zhōng, duō mù yì jūn yǐ shí zhī. gāng yǐ shān dōng shì dōng píng wèi zhòng zhèn, bīng zú shǎo, shǒu chéng qiě bù zú, kuàng yù fēn bù chū zhàn, shì ān zuò yǐ dài kùn yě. nǎi shàng zòu yuē: fú jiàn zhēn yòu sān nián gǔ lǐ jiǎ shí lún zhāo yì jūn, shè zhì zhǎng xiào, gè lì děng chà, dōu tǒng shòu zhèng qī pǐn zhí, fù tǒng zhèng bā pǐn, wàn hù zhèng jiǔ pǐn, qiān hù zhèng bān rèn shǐ, móu kè zá bān, réng sān shí rén wèi yī móu kè, wǔ móu kè wèi yī qiān hù, sì qiān hù wèi yī wàn hù, sì wàn hù wèi yī fù tǒng, liǎng fù tǒng wèi yī dōu tǒng, shè yī zǒng lǐng tí kòng. jīn qǐ yī cǐ gé mù xuǎn, yǐ yì bīng wēi. zhì kě.
興定三年,奏曰:「濟南介山東兩路之間,最為衝要,被兵日久,雖與東平鄰接,不相統屬,緩急不相應,乞權隸本路,且差近於益都。」詔從之。綱奏:「恩州武城縣艾家凹水濼,清河縣澗口河濼,其深一丈,廣數十里,險固可恃。因其地形,少加浚治,足以保御。請遷州民其中,多募義軍以實之。」綱以山東恃東平為重鎮,兵卒少,守城且不足,況欲分部出戰,是安坐以待困也。乃上奏曰:「伏見貞祐三年古里甲石倫招義軍,設置長校,各立等差,都統授正七品職,副統正八品,萬戶正九品,千戶正班任使,謀克雜班,仍三十人為一謀克,五謀克為一千戶,四千戶為一萬戶,四萬戶為一副統,兩副統為一都統,設一總領提控。今乞依此格募選,以益兵威。」制可。
shì suì, yì dōu táo lín zhài zǒng lǐng zhāng lín hào zhāng dà dāo, jù xiǎn wèi luàn, zì chēng ān huà jūn jié dù shǐ. gāng zòu: lín shì shén zhāng, qǐ qiǎn hé nán mǎ jūn qiān rén, dān zhōu jīng lüè sī yǐ zhòng jiē yīng. zuǒ sī láng zhōng lǐ qī qǐng lìng gāng yuē yàn níng tóng lì tiǎn miè, dān zhōu jīng lüè shǐ wán yán zhòng yuán fēn bīng sān qiān rén tóng wǎng. zǎi xiàng yǐ liáng yùn bù gěi, yì dōu yǐ dōng, xiào jù bù zhǐ yī zhāng lín, yí lìng gāng shè bèi yù, qí lái chūn yì zhī. sì nián, zhāng lín qīn lüè dōng píng, gāng qiǎn yuán shuài yòu jiān jūn xíng shū mì yuàn shì wáng tíng yù tǎo zhī. zhì jiù xiàn, yù zhāng lín zhòng wàn yú rén jù lǐng wèi zhèn, tíng yù dū bīng yú lǐng bó zhàn. lín zhòng shǎo què, qiě yù dōng zǒu. tíng yù zhǒng jī, dà pò zhī, shā shù qiān rén, shēng qín zhāng lín, huò zá chù bīng zhàng wàn jì. zhāo xiáng hǔ kū zhū zhài, xī lìng guī yè. zhào cì kōng míng xuān chì, tīng gāng dì gōng qiān shǎng. qiǎn shū mì yuàn lìng shǐ liú yóng lì shā zhāng lín yú dōng píng. zhāng lín qǐ shì sǐ zì xiào, qǐng yuē: chén xiōng yǎn zài sòng wèi tǒng zhì, yǒu zhòng sān qiān, zhù jí mò lái yáng zhī jìng, qǐng yǐ shū zhāo zhī, shǐ zhuǎn zhì zhū zéi zhī kuǎn mì zhě, xiāng wèi biǎo lǐ, rán hòu yǐ xí zhāo yì dōu zhāng lín, bù cóng zé hé jī zhī, shān dōng bù zú píng yě. suǒ wèi yì dōu zhāng lín, jí jù fǔ shì zhú tián zuó zhě yě, shì jiàn zuó chuán. gāng yǐ lín cè qǐng yú cháo, shū mì yuàn qǐng jī mí shǐ zhī. zhì kě, yǐ wèi lái zhōu bīng mǎ qián xiá. jiǔ zhī, shān dōng bù néng shǒu, lín nǎi jiàng yú sòng yún.
是歲,益都桃林寨總領張林號「張大刀」,據險為亂,自稱安化軍節度使。綱奏:「林勢甚張,乞遣河南馬軍千人,單州經略司以眾接應。」左司郎中李蹊請令綱約燕寧同力殄滅,單州經略使完顏仲元分兵三千人同往。宰相以糧運不給,益都以東,嘯聚不止一張林,宜令綱設備御,俟來春議之。四年,張林侵掠東平,綱遣元帥右監軍行樞密院事王庭玉討之。至舊縣,遇張林眾萬餘人據嶺為陣,庭玉督兵逾嶺搏戰。林眾少卻,且欲東走。庭玉踵擊,大破之,殺數千人,生擒張林,獲雜畜兵仗萬計。招降虎窟諸寨,悉令歸業。詔賜空名宣敕,聽綱第功遷賞。遣樞密院令史劉顒蒞殺張林於東平。張林乞貰死自效,請曰:「臣兄演在宋為統制,有眾三千,駐即墨、萊陽之境,請以書招之,使轉致諸賊之款密者,相為表里,然後以檄招益都張林,不從則合擊之,山東不足平也。」所謂益都張林,即據府事逐田琢者也,事見琢傳。綱以林策請於朝,樞密院請羈縻使之。制可,以為萊州兵馬鈐轄。久之,山東不能守,林乃降於宋雲。
chū, dōng píng tí kòng zhèng tì shēng qín sòng jiāng lǐ zī, gāng zòu shǎng tì. zǎi chén wèi: lǐ zī zì chēng sòng jiāng, wú suǒ píng jù, qǐng xiáng jiū qí shí. gāng zòu: chén zì àn wèn jù huò sòng jiāng tǒng zhì shí yú rén, jiē yǐ zī wèi jiāng wú yì cí. cǐ bèi lì qū jiù qín, qǐ kěn xū chēng wěi jiāng, yǐ zhòng huò zhě zhī gōng? jīn duō gù zhī jì, shǎng gōng hòu shí, jiāng shì qiě jiě tǐ. fán xíng shǎng bì qiú xíng jī, guò wèi dòu liú, shén wèi kě yě. zhào jí shǎng zhī. gāng zòu: liáo dōng dù hǎi, bì yóu ēn bó èr zhōu zhī jiān, qǐ zhì jīng lüè sī zhèn fǔ. cóng zhī. xìng dìng wǔ nián èr yuè, dōng píng jiě wéi, xuān zōng qū shè jìng nèi. fán dōng píng fǔ shì zhū kē zhōng xuǎn rén, cháng bèi rèn shǐ, yǐ yú shěng shì qī rì, tè miǎn shěng shì. wéi jīng tóng lǜ kē jí wèi jí dì, shì shè tài yōu, bié rì shì zhī. jiē cóng gāng suǒ qǐng yě. zhào yǐ gāng wáng tíng yù dōng jǔ gōng yàn níng bǎo quán dōng píng, gè qiān yī jiē.
初,東平提控鄭倜生擒宋將李資,綱奏賞倜。宰臣謂:「李資自稱宋將,無所憑據,請詳究其實。」綱奏:「臣自按問俱獲宋將統制十餘人,皆以資為將無異辭。此輩力屈就擒,豈肯虛稱偽將,以重獲者之功?今多故之際,賞功後時,將士且解體。凡行賞必求形跡,過為逗遛,甚未可也。」詔即賞之。綱奏:「遼東渡海,必由恩、博二州之間,乞置經略司鎮撫。」從之。興定五年二月,東平解圍,宣宗曲赦境內。凡東平府試諸科中選人,嘗被任使,已逾省試期日,特免省試。惟經童律科即為及第,似涉太優,別日試之。皆從綱所請也。詔以綱、王庭玉、東莒公燕寧保全東平,各遷一階。
shì suì, yàn níng zhàn sǐ. gāng zòu: níng suǒ jū tiān shèng zhài, nǎi yì dōu xiǎn yào zhī dì. níng cháng zhāo xiáng qún dào hú qī hú bā, yòng wèi yá xiào, wěi yǐ fù xīn, qún dào jiē yǒu guī zhì. jí níng sǐ, fù huái gù wàng, hú qī hú bā yì fǎn cè bù ān. chén yǐ tí kòng sūn bāng zuǒ shì jū tài ān, zhòng xīn suǒ shǔ, suì shǔ zhāo fǔ shǐ. yǐ tí kòng huáng guāi wù yě chōng zǒng lǐng, fù zhī. cǐ dāng xiān zòu kě, gù shì shì wēi pò, gù zhé shòu zhī. yàn níng sǐ ér gāng shì gū yǐ. gāng zòu qǐng yí jūn yú hé nán, zhào bǎi guān yì, yù shǐ dài fū hé shí liè hú shī mén yǐ xià jiē yuē: jīn chéng tāng chí, fēi sù bù shǒu. dōng píng gū chéng, sì wú yīng yuán, wàn yī shī zhī, zé guān lì bīng mín jù jǐn. yí xǐ zhī hé nán, yǐ zhù fáng qiū. hàn lín dài zhì mǒ niǎn ā hǔ dé zòu yuē: chē jià nán qiān, shì dà hé yǐ wèi xiǎn. dà hé yǐ dōng píng wèi fān lí, jīn nǎi qì zhī, zé dà hé bù zú shì yǐ. bīng yǐ jiāng wèi zhǔ, jiāng yǐ xīn wèi zhǔ, méng gǔ gāng jì yù qì zhī, jué bù kě shǐ zhī shǒu yǐ. yí jiù xuǎn jiāng shì zhī yuàn shǒu zhě zhuó yòng zhī, bié qiǎn guān wèi xíng shěng, fù yǐ bīng mǎ kǎi zhàng, cóng yí guī huà jūn shí. shū mì yuàn qǐng yòng hú shī mén yì, fén qí lóu lǔ xiè shě ér xǐ zhī. xuān zōng yuē: cǐ shì zhèn bù néng jué zé, zhòng yì kě zhě xíng zhī. shū mì yuàn pō cǎi ā hǔ dé yì, xǔ gāng nèi xǐ, lǜ suǒ bù nǚ zhí qì dān hàn jūn wǔ qiān rén, xíng shěng pī zhōu. yuán shuài zuǒ jiān jūn wáng tíng yù jiāng yú jūn tún huáng líng gāng, xíng yuán shuài fǔ shì. yú shì, gāng gǎi jiān jìng nán jūn jié dù shǐ, xíng shěng pī zhōu. zì cǐ shān dōng shì shì qù yǐ.
是歲,燕寧戰死。綱奏:「寧所居天勝寨,乃益都險要之地。寧嘗招降群盜胡七、胡八,用為牙校,委以腹心,群盜皆有歸志。及寧死,復懷顧望,胡七、胡八亦反側不安。臣以提控孫邦佐世居泰安,眾心所屬,遂署招撫使。以提控黃摑兀也充總領,副之。此當先奏可,顧事勢危迫,故輒授之。」燕寧死而綱勢孤矣。綱奏請移軍於河南,詔百官議,御史大夫紇石烈胡失門以下皆曰:「金城湯池,非粟不守。東平孤城,四無應援,萬一失之,則官吏兵民俱盡。宜徙之河南,以助防秋。」翰林待制抹捻阿虎德奏曰:「車駕南遷,恃大河以為險。大河以東平為藩籬,今乃棄之,則大河不足恃矣。兵以將為主,將以心為主,蒙古綱既欲棄之,決不可使之守矣。宜就選將士之願守者擢用之,別遣官為行省,付以兵馬鎧仗,從宜規畫軍食。」樞密院請用胡失門議,焚其樓櫓廨舍而徙之。宣宗曰:「此事朕不能決擇,眾議可者行之。」樞密院頗采阿虎德議,許綱內徙,率所部女直、契丹、漢軍五千人,行省邳州。元帥左監軍王庭玉將余軍屯黃陵岡,行元帥府事。於是,綱改兼靜難軍節度使,行省邳州。自此山東事勢去矣。
shì suì liù yuè, yǐ guī dé pī sù xú sì fá jūn shí, zhào gāng lǜ suǒ bù jiù shí suī zhōu. gāng zòu: sù zhōu lián nián jī jǐn, jiā zhī zhòng liǎn, bǎi xìng lí sàn. zhèn fáng jūn jù zhēng bū kè, jiǒng pò líng rǔ yǒu shèn yú guān, zhòng bù shèng qí kù, jiē huái bào fù zhī xīn. jìn rì, gāo yáng gē děng kǔ qí diàn hù, diàn hù fèn nù, zhí yáng gē děng tóu zhī jǐng zhōng. wǔ fū bù shí huǎn jí, nǎi zhì yú cǐ. qǐ yī qiè suǒ fù bìng lìng tíng zhǐ, qí xià qiū shōu chéng zhēng hái, jūn rén liàng zēng lǐn gěi, kě yě. zhào yì xíng zhī. yuán guāng èr nián sān yuè, yǐ pī zhōu jīng lüè sī lì gāng, lìng mù yǒng gǎn, shōu fù shān dōng.
是歲六月,以歸德、邳、宿、徐、泗乏軍食,詔綱率所部就食睢州。綱奏:「宿州連年饑饉,加之重斂,百姓離散。鎮防軍遽征逋課,窘迫陵辱有甚於官,眾不勝其酷,皆懷報復之心。近日,高羊哥等苦其佃戶,佃戶憤怒,執羊哥等投之井中。武夫不識緩急,乃至於此。乞一切所負並令停止,俟夏秋收成征還,軍人量增廩給,可也。」詔議行之。元光二年三月,以邳州經略司隸綱,令募勇敢,收復山東。
chū, dàng shān shǒu lǐng shù rén, yǐ jiǎn bà huái fèn yuàn, yòu xié yú zhòng zuò luàn, yǐn shuǐ huán chéng yǐ zì gù, gòu fú qiáo yú hé shàng, jié hóng ǎo zéi wèi yuán. tóng qiān shū mì yuàn shì tú dān yá lá gē huì zhū dào bīng tǎo zhī. gāng yún: dàng shān běi jìn dà hé, nán jìn biàn dī, dōng xī èr bǎi lǐ, dà hé fēn pài qí jiān, gàn tān ní nào, bù qí jù bù kě xíng, wéi yí qīng zhōu wǎng lái. kě xuǎn ruì zú shù qiān yǔ shuǐ jūn sào bīng, yǐ zhōu èr bǎi sōu, yóu biàn dào duàn fú liáng, jué hóng ǎo zhī yuán. mù dǎn yǒng yǒu kǒu biàn zhě, chí dié mì yù zhī yǐ lí jiān qí dǎng, yǔ chén yǐ qiǎn sān rén rù zéi zhōng. fù fēn bīng tún yào hài, bié yǐ sān bǎi rén xún luó. qǐ cì kōng míng gào shēn, cóng biàn qiān shǎng. shū mì yuàn zòu: yǐ wěi jiān jūn wáng tíng yù zhù guī dé níng líng bèi zhī yǐ. réng lìng yá lá gē shuǐ lù bìng jìn, xiān xíng zhāo yòu, bù cóng, nǎi hé jī zhī. qí kōng míng gào shēn, yí cóng suǒ qǐng, yǐ zé chéng gōng.
初,碭山首領數人,以減罷懷忿怨,誘脅餘眾作亂,引水環城以自固,構浮橋於河上,結紅襖賊為援。同簽樞密院事徒單牙剌哥會諸道兵討之。綱云:「碭山北近大河,南近汴堤,東西二百里,大河分派其間,干灘泥淖,步騎俱不可行,惟宜輕舟往來。可選銳卒數千與水軍埽兵,以舟二百艘,由便道斷浮梁,絕紅襖之援。募膽勇有口辯者,持牒密諭之以離間其黨,與臣已遣三人入賊中。復分兵屯要害,別以三百人巡邏。乞賜空名告身,從便遷賞。」樞密院奏:「已委監軍王庭玉駐歸德、寧陵備之矣。仍令牙剌哥水陸並進,先行招誘,不從,乃合擊之。其空名告身,宜從所請,以責成功。」
wú hé, dàng shān zéi yè xí yǒng chéng xiàn, xíng jūn fù zǒng lǐng gāo wǎn wàn hù má jí jī zǒu zhī, shā shāng jí nì sǐ zhě shén zhòng, duó qí suǒ fú lüè ér hái. zhào gāng bìng lì tǎo zhī. gāng qiǎn jiàng rén chén sōng chí dié zhāo lǐ quán, quán fù sōng jiāng zhǎn zhī, yǐ ér dàn qíng qí miàn qiǎn hái. gāng zòu: quán yǒu guī guó yì, yán shí zhāng lín yì kě zhāo zhī. cǐ wèi yì dōu zhāng lín yě. zhào nǐ shí yī pǐn guān zhí, fēng guó gōng, réng shì xí. quán jiē zhèng sān pǐn zhí zhèng èr pǐn. lín shān dōng xī lù xuān fǔ shǐ jiān zhī yì dōu fǔ shì, yǔ quán jiē cì tián bǎi qǐng. shòu mìng wǎng zhāo zhě xiān shòu zhèng qī pǐn guān zhí, cì yín èr shí wǔ liǎng, shì chéng qiān wǔ pǐn. huì gāng yù hài ér zhǐ.
無何,碭山賊夜襲永城縣,行軍副總領高琬、萬戶麻吉擊走之,殺傷及溺死者甚眾,奪其所俘掠而還。詔綱併力討之。綱遣降人陳松持牒招李全,全縛松將斬之,已而但黥其面遣還。綱奏:「全有歸國意,嚴實、張林亦可招之。」此謂益都張林也。詔擬實一品官職,封國公,仍世襲。全階正三品、職正二品。林山東西路宣撫使兼知益都府事,與全皆賜田百頃。受命往招者先授正七品官職,賜銀二十五兩,事成遷五品。會綱遇害而止。
gāng yù xià yán, xìn shǎng bì fá, pī zhōu jūn bù lè shǔ gāng. bā yuè xīn wèi shuò, pī zhōu cóng yí jīng lüè shǐ nà hé liù gē dōu tǒng jīn shān yán jùn lǜ yí zhōu jūn shì bǎi yú rén chén rù xíng shěng, shā gāng jí liáo shǔ yú shěng shǔ, suì jù zhōu fǎn. shū mì yuàn zòu qǐng chū kōng míng xuān chì, shè zhòng shǎng zhāo yòu. chéng xiàng gāo rǔ lì yuē: xuán zhòng shǎng mù sǐ shì, bì yǒu néng qǔ zhī zhě. xuān zōng bù dé yǐ, xià zhào zuì gāng, yǐ fǔ yù liù gē. liù gē qiǎn rén sòng gāng shī jí hǔ fú pái yìn, zhōng bù kěn chū. nǎi shēng jīng lüè sī wèi yuán shuài fǔ, jiā liù gē sì zhōu fáng yù shǐ, quán yuán shuài zuǒ jiān jūn, fù shǐ wū gǔ lùn lǎo hàn jiā pī zhōu cì shǐ, quán yòu jiān jūn. qǐng zhī, pī zhōu zú táo guī, yì zǒng shuài yá wú tǎ yán, liù gē yǐ jié lǐ quán wèi zhù. qiǎn zǒng lǐng bèi shù lǔ liú zhù děng huǐ qí qiáo liáng, gōng pò chéng ān qīng yáng zhài, liú bīng shù shǒu. liù gē huáng jù, nǎi yán dài lǐ quán bīng rù pī zhōu, yòu ér shā zhī, yǐ tú bào xiào. xuān zōng yuē: lǐ quán qǐ wú xīn zhě, liù gē néng yòu ér shā zhī, dài zhà ěr. shí yuè rén chén, yá wú tǎ wéi pī zhōu, jí gōng zhī. hóng ǎo zéi gāo xiǎn děng shā liù gē, hán shǒu yǐ xiàn. zhào jiā xiǎn sān pǐn guān zhí, shòu shì xí móu kè, hóu jìn sì pǐn, chén róng xíng jìn biān quán wèi xìng sūn zhòng jiē wǔ pǐn, shǎng yín yǒu chà.
綱御下嚴,信賞必罰,邳州軍不樂屬綱。八月辛未朔,邳州從宜經略使納合六哥、都統金山顏俊率沂州軍士百餘人晨入行省,殺綱及僚屬於省署,遂據州反。樞密院奏請出空名宣敕,設重賞招誘。丞相高汝礪曰:「懸重賞募死士,必有能取之者。」宣宗不得已,下詔罪綱,以撫諭六哥。六哥遣人送綱屍及虎符牌印,終不肯出。乃升經略司為元帥府,加六哥泗州防禦使,權元帥左監軍,副使烏古論老漢加邳州刺史,權右監軍。頃之,邳州卒逃歸,詣總帥牙吾塔言,六哥已結李全為助。遣總領孛術魯留住等毀其橋樑,攻破承安、青陽寨,留兵戍守。六哥惶懼,乃言待李全兵入邳州,誘而殺之,以圖報效。宣宗曰:「李全豈無心者,六哥能誘而殺之,殆詐耳。」十月壬辰,牙吾塔圍邳州,急攻之。紅襖賊高顯等殺六哥,函首以獻。詔加顯三品官職,授世襲謀克,侯進四品,陳榮、邢進、邊全、魏興、孫仲皆五品,賞銀有差。
bì lán ā lǔ dài, zhēn yòu chū, lèi guān níng huà zhōu cì shǐ. èr nián, tóng zhī zhēn dìng fǔ shì, quán hé běi dà míng xuān fǔ fù shǐ. sān nián, bǎo quán zàn huáng, jiā yáo shòu ān wǔ jūn jié dù shǐ, gǎi zhāo yì jūn jié dù shǐ chōng xuān fǔ fù shǐ. yuè yuè, quán yuán shuài zuǒ dōu jiān xíng yuán shuài fǔ shì, jié dù xuān fǔ rú gù. qiǎn dōu tǒng ào tún xǐ gē fù qǔ wēi zhōu jí huò lù xiàn. jì ér zhào zé yì jūn wèi sān děng, ā lǔ dài zòu: zì qù suì chū zhì shuài fǔ, yǐ àn yuè běn jūn, qù qí rǒng shí. bù fèn jì dìng, shàng xià jì qīn, gù néng suǒ xiàng chéng gōng, cǐ jiē xuè zhàn lǚ shì ér kě zhě. fù zǐ xiōng dì zì xiāng jiù yuán, gè gù qí jiā, xīn yī lì qí, shì bù kě lí. jīn bì xī zhī, jiāng hù yì qí chù, bù xiāng ān wěi yǐ. guó jiā liáng chǔ cháng huàn bù jì, qǐ róng jiǎo mào qí jiān? dàn běn fǔ zhī bīng bù zhì shì ěr. shì shì fāng yīn, fēn bié rú cǐ, bǐ jū zhōng xià, jiāng qì cuò xīn xiè ér bù kě yòng. qiě yì jūn lǜ jiē nóng mín, yǐ sàn guī tián mǔ, qū shí lì zuò, zhēng jí xún rì, nóng shì fèi ér suì jì shī yǐ. qǐ běn fǔ suǒ dìng, wú qīng biàn yì. zhào xǔ zhī. ā lǔ dài shàn wán zhōu xiàn zhī kě shǒu zhě, qí bù kě shǒu zhě qiān xǐ qí mín, yī xiǎn wèi shān yǐ bèi huǎn jí.
必蘭阿魯帶,貞祐初,累官寧化州刺史。二年,同知真定府事,權河北、大名宣撫副使。三年,保全贊皇,加遙授安武軍節度使,改昭義軍節度使、充宣撫副使。閱月,權元帥左都監行元帥府事,節度、宣撫如故。遣都統奧屯喜哥復取威州及獲鹿縣。既而詔擇義軍為三等,阿魯帶奏:「自去歲初置帥府,已按閱本軍,去其冗食。部分既定,上下既親,故能所向成功,此皆血戰屢試而可者。父子兄弟自相救援,各顧其家,心一力齊,勢不可離。今必析之,將互易其處,不相諳委矣。國家糧儲常患不繼,豈容僥冒其間?但本府之兵不至是耳。事勢方殷,分別如此,彼居中下,將氣挫心懈而不可用。且義軍率皆農民,已散歸田畝,趨時力作,徵集旬日,農事廢而歲計失矣。乞本府所定,無輕變易。」詔許之。阿魯帶繕完州縣之可守者,其不可守者遷徙其民,依險為柵以備緩急。
zé zhōu jiù lì zhāo yì jūn, jìn nián gǎi lì mèng zhōu, ā lǔ dài zòu: zé zhōu chéng guō jiān wán, qì xiè jù bèi, ruò tún bīng shù qiān, chén néng bǎo shǒu zhī. jīn wén yì qiān yú qīng lián sì shān zhài, jù zhōu jì yuǎn, dì xíng xiá ài, suǒ róng wú jǐ. yī dàn yǒu jí, suǒ bǎo zhě shǎo, suǒ qiǎn zhě duō, tú qì míng chéng yǐ shī tài xíng zhī xiǎn, zé qìn nán zhāo yì bù tōng wèn yǐ. zhào zé zhōu fù lì zhāo yì jūn.
澤州舊隸昭義軍,近年改隸孟州,阿魯帶奏:「澤州城郭堅完,器械具備,若屯兵數千,臣能保守之。今聞議遷於青蓮寺山寨,距州既遠,地形狹隘,所容無幾。一旦有急,所保者少,所遣者多,徒棄名城以失太行之險,則沁南、昭義不通問矣。」詔澤州復隸昭義軍。
shì suì, tóng guān shī shǒu, ā lǔ dài qū bèi lán tián shāng zhōu, nǎi chén hé běi lì hài, lüè yuē: jīn xīn dài chè shù, tài yuán shuài fǔ zhòng cái shù qiān, píng yáng xíng shěng bīng yì bù duō, hé dōng hé běi zhī shì, quán shì lù zhōu, lù zhōu bīng qiáng, zé guó jiā jī běn jiàn kě fù lì. chén yǐ jiāng bīng lí jìng, qǐ fù zhì lù zhōu shuài fǔ. ā lǔ dài xíng cì miǎn chí, yòu fù yuán shuài pú chá a lǐ bù sūn bài jī, táo nì bù zhī suǒ zài. ā lǔ dài yì bèi chuàng, shōu jí kuì zú, wò miǎn chí. zhào hái lù zhōu.
是歲,潼關失守,阿魯帶趨備藍田、商州,乃陳河北利害,略曰:「今忻、代撤戍,太原帥府眾才數千,平陽行省兵亦不多,河東、河北之勢,全恃潞州,潞州兵強,則國家基本漸可復立。臣已將兵離境,乞復置潞州帥府。」阿魯帶行次澠池,右副元帥蒲察阿里不孫敗績,逃匿不知所在。阿魯帶亦被創,收集潰卒,臥澠池。詔還潞州。
xìng dìng yuán nián, gǎi qiān shū mì yuàn shì. shù yuè, yǐ yuán shuài zuǒ jiān jūn jiān shān dōng lù tǒng jūn shǐ, zhī yì dōu fǔ shì. wèi jǐ, quán cān zhī zhèng shì, xíng shàng shū shěng yú yì dōu. ā lǔ dài fù lì lù zhōu, zuì yǒu gōng, shí liáo zhōu cì shǐ guō wén zhèn, jǔ yǐ wèi jiāng. jì ér qù lù zhōu, zhāng kāi dài lǐng qí zhòng, yǔ guō wén zhèn bù xiāng de, wén zhèn jiàn bù néng shǒu yǐ.
興定元年,改簽樞密院事。數月,以元帥左監軍兼山東路統軍使,知益都府事。未幾,權參知政事,行尚書省於益都。阿魯帶復立潞州,最有功,識遼州刺史郭文振,舉以為將。既而去潞州,張開代領其眾,與郭文振不相得,文振漸不能守矣。
zàn yuē: zhēn yòu zhī shí, pū sàn ān zhēn dìng shān dōng, pū sàn duān zhèn shǎn xī, xū dǐng kòng zhì hé dōng, hóu zhì jīng yíng zhào wèi, qí cuò zhù shī shè yǒu kě guān zhě. gù tián zuó fǔ qīng qí, wán yán bì bǎo dōng píng, bì lán ā lǔ dài shǒu shàng dǎng, jiē xiàng yòng yǒu gōng yān. gāo qí jì gōng, rǔ lì gù wèi, xī qǐ xià xìn, nán tiāo sòng bīng. xuān zōng dào móu shì yòng, xù xù yǐ wèi cí, jiǎo jiǎo yǐ wèi míng, jié jié yǐ wèi qiáng. jì ér tóng guān pò huǐ, xiáo miǎn sàng bài, biàn zhōu chéng mén bù qǐ lián yuè, gāo qí fāng qiě zēng pí jùn huáng wèi zì shǒu jì, shàn yù zhài yǐ qí táo sǐ. rán hòu tián zuó zǒu yì dōu ér qīng qí liè, méng gǔ gāng qù dōng píng ér yǎn lǔ cù, pū sàn ān zhēn sǐ ér nán fá wú gōng. suī yuē tiān dào, yì yóu rén shì. zì shì yǐ wǎng, wú zú yán zhě yǐ.
贊曰:貞祐之時,仆散安貞定山東,仆散端鎮陝西,胥鼎控制河東,侯摯經營趙、魏,其措注施設有可觀者。故田琢撫青、齊,完顏弼保東平,必蘭阿魯帶守上黨,皆向用有功焉。高琪忌功,汝礪固位,西啟夏釁,南挑宋兵。宣宗道謀是用,煦煦以為慈,皦皦以為明,孑孑以為強。既而潼關破毀,崤、澠喪敗,汴州城門不啟連月,高琪方且增陴浚隍為自守計,繕御寨以祈逃死。然後田琢走益都而青、齊裂,蒙古綱去東平而兗、魯蹙,仆散安貞死而南伐無功。雖曰天道,亦由人事。自是以往,無足言者矣。