wán yán zhòng yuán wán yán ā lín wán yán tíng wū gǔ lùn zhǎng shòu wán yán zuǒ shí mǒ zhòng wēn wū gǔ lùn lǐ pú chá a lǐ ào tún xiāng wán yán pú lá dōu jiā gǔ shí lǐ gē shù jiǎ chén jiā hé shí liè huán duān wán yán a lǐ bù sūn wán yán tiě gē nà lán hú lǔ lá
完顏仲元 完顏阿鄰 完顏霆 烏古論長壽 完顏佐 石抹仲溫 烏古論禮 蒲察阿里 奧屯襄 完顏蒲剌都 夾谷石里哥 術甲臣嘉 紇石烈桓端 完顏阿里不孫 完顏鐵哥 納蘭胡魯剌
wán yán zhòng yuán, běn xìng guō shì, zhōng dōu rén. dà ān zhōng, lǐ xióng mù bīng, zhòng yuán yǔ wán yán ā lín jù yīng mù, shù yǒu gōng. zhēn yòu sān nián, yǔ ā lín jù lèi gōng zhì jié dù. zhòng yuán wèi yǒng dìng jūn jié dù shǐ, cì xìng wán yán shì. zhòng yuán zài dāng shí bīng zuì qiáng, hào huā mào jūn, rén hū wèi guō dà xiàng gōng, yǐ yǔ ā lín xiāng bié. qǐng zhī, jiān běn lù xuān fǔ shǐ. bā yuè, yáo shòu zhī hé jiān fǔ shì. shù yuè, gǎi zhī jì nán fǔ shì, quán shān dōng dōng lù xuān fǔ fù shǐ.
完顏仲元,本姓郭氏,中都人。大安中,李雄募兵,仲元與完顏阿鄰俱應募,數有功。貞祐三年,與阿鄰俱累功至節度。仲元為永定軍節度使,賜姓完顏氏。仲元在當時兵最強,號「花帽軍」,人呼為「郭大相公」,以與阿鄰相別。頃之,兼本路宣撫使。八月,遙授知河間府事。數月,改知濟南府事,權山東東路宣撫副使。
zhēn yòu sì nián, shān dōng fá liáng, zhòng yuán jūn sān wàn yù yú huáng hé zhī cè huò shǎn yòu fēn tún, shàng shū qǐ bǔ jīng guān, qiě yán huī fù hé shuò zhī cè, dāng yì què miàn chén. zhào yuē: qīng xiōng dì jiū jí yì lǚ, suǒ zài lì gōng, zhōng yì zhī chéng, jiǎo rán kě jiàn. zhèn yǐ cān zhèng hóu zhì yǔ qīng sù hòu, mìng yú bǐ zhōng xíng shěng, yīng xī zhèn xīn. qīng qiú rù jiàn, qí yì gù jiā, dōng píng fāng wēi, zhèng lài qīng děng xiāng wèi shēng yuán, qí bīng shì shāo huǎn, jí xǐ jūn fù hé tún zhù, cǐ shí qīng lái, gài wèi wǎn yě. shàng sī lù lì, zhèn bù rǔ wàng. wèi jǐ, gǎi hé běi xuān fǔ fù shǐ.
貞祐四年,山東乏糧,仲元軍三萬欲於黃河之側或陝右分屯,上書乞補京官,且言恢復河朔之策,當詣闕面陳。詔曰:「卿兄弟鳩集義旅,所在立功,忠義之誠,皎然可見。朕以參政侯摯與卿素厚,命於彼中行省,應悉朕心。卿求入見,其意固嘉,東平方危,正賴卿等相為聲援,俟兵勢稍緩,即徙軍附河屯駐,此時卿來,蓋未晚也。尚思戮力,朕不汝忘。」未幾,改河北宣撫副使。
zhòng yuán bù jiāng lǐ tíng děng jī gōng zhì cì shǐ tí kòng, zhòng yuán zòu cì jīn pái, tíng děng jiē wèi míng jiāng, gōng míng yǔ zhòng yuán xiāng liè. zhòng yuán lǚ yǒu gōng, yǐ běn zhí wèi cóng yí zhāo fǔ shǐ, jì yuē cóng tǎn děng jūn tú huī fù. zhào yǐ zhòng yuán jūn wěi duō, chà wèi sān děng, shàng děng bèi zhēng fá, zhōng xià gěi shù shǒu, nuò ruò zhě jiē bà qù. hóng ǎo zéi qiān yú rén jù lián shuǐ xiàn, zhòng yuán qiǎn tí kòng lóu shì lǜ bīng jī pò zhī, zhǎn shǒu shù bǎi, bài zhù chūn, qín guō wěi, yú zhòng bēn kuì, suì fù lián shuǐ xiàn. zhòng yuán jiān dān zhōu jīng lüè shǐ, lóu shì qiān liǎng jiē, shēng zhí yī děng. wèi jǐ, zhòng yuán yáo shòu zhī guī dé fǔ shì.
仲元部將李霆等積功至刺史、提控,仲元奏賜金牌,霆等皆為名將,功名與仲元相埒。仲元屢有功,以本職為從宜招撫使,計約從坦等軍圖恢復。詔以仲元軍猥多,差為三等,上等備征伐,中下給戍守,懦弱者皆罷去。紅襖賊千餘人據漣水縣,仲元遣提控婁室率兵擊破之,斬首數百,敗祝春,擒郭偉,餘眾奔潰,遂復漣水縣。仲元兼單州經略使,婁室遷兩階,升職一等。未幾,仲元遙授知歸德府事。
shì suì shí yuè, xǐ jūn lú shì, gǎi shāng zhōu jīng lüè shǐ, quán yuán shuài yòu dōu jiān. zhào yuē: shāng guó tóng guān, shí xiāng lián shǔ, qīng sī wèi wàn quán zhī jì. wèi jǐ, tóng guān shī shǒu, zhòng yuán jūn qū shāng guó, fù zhì sōng rǔ, jiē fú jí. zhòng yuán shàng shū yuē: qù nián liù yuè, chén cháng qǐng yú cháo tíng, qǐ xuǎn míng jiāng dū zhū jūn, chén dé tuī fēng, shēn xiān shì zú, liáng chǔ bù jì, jìng bù guǒ xíng. jīn jiāng zuò jiǎ dài dí, zé shī lǎo cái dān, rì jiù kùn bì. qí dà gài yù fá xī xià yǐ zhāng bīng shì. yòu yuē: shǎn xī yí lù, zuì wèi zhòng dì, tóng guān jìn kēng jí shāng zhōu zhū ài, jù dāng yù bèi. xiàng zhě zhōng dōu, jū yōng zuì wèi yào hài, nǎi yóu xiǎo lǐng zǐ jīng rào chū, wǒ jūn fù bèi shòu bīng, zú bù néng shǒu. jìn rì yóu jìn kēng chū, suì shī tóng guān. kě xuǎn jīng bīng fēn dì shù zhī. qí hòu nǎi zhì qín lán shǒu yù, jí yòng bīng xī xià yǐ.
是歲十月,徙軍盧氏,改商州經略使,權元帥右都監。詔曰:「商、虢、潼關,實相連屬,卿思為萬全之計。」未幾,潼關失守,仲元軍趨商、虢,復至嵩、汝,皆弗及。仲元上書曰:「去年六月,臣嘗請於朝廷,乞選名將督諸軍,臣得推鋒,身先士卒,糧儲不繼,竟不果行。今將坐甲待敵,則師老財殫,日就困弊。」其大概欲伐西夏以張兵勢。又曰:「陝西一路,最為重地,潼關、禁坑及商州諸隘,俱當預備。向者中都,居庸最為要害,乃由小嶺、紫荊繞出,我軍腹背受兵,卒不能守。近日由禁坑出,遂失潼關。可選精兵分地戍之。」其後乃置秦、藍守御,及用兵西夏矣。
xìng dìng yuán nián, fù wèi dān zhōu jīng lüè shǐ, bài sòng rén èr qiān yú guī shān, fù bài bù qí qiān yú yú xū yí, bài hóng ǎo yú bái lǐ gǎng, huò lǎo yòu wàn yú rén, jiē zòng qiǎn zhī. sòng rén wéi hǎi zhōu, zhòng yuán jūn gāo qiáo, lìng tí kòng wán yán ā lín lǐng qí rào chū qí hòu jiā jī zhī. sòng bīng jiě qù. cì jīn dài, yōu zhào jiǎng yù. hóng ǎo zéi xiàn cáo mǎ chéng, piāo lüè xú dān zhī jiān. tí kòng gāo wǎn děng fēn bīng jī zhī, fú shēng kǒu èr qiān. sān nián, zhòng yuán zòu: zhōu chéng jì gù, jī liáng èr shí wàn shí, jí xiāng yì jūn wàn yú rén, bìng xián xùn liàn, zú yǐ shǒu yù, qǐ yǐ suǒ bù dù hé. zhào tún sù zhōu, yǔ yòu dōu jiān hé shí liè dé tóng háng shuài fǔ shì. zhòng yuán yǒu zú jí, mǎn bǎi rì, zhào yuē: qīng chù zhì jī wù, fǔ cún jiāng shì, chū bīng shǐ lǐ xīn kě yě. sì nián, jiān bǎo jìng jūn jié dù shǐ, xún wèi quàn nóng shǐ. wǔ nián, wèi zhèn nán jié dù shǐ.
興定元年,復為單州經略使,敗宋人二千於龜山,復敗步騎千餘於盱眙,敗紅襖於白里港,獲老幼萬餘人,皆縱遣之。宋人圍海州,仲元軍高橋,令提控完顏阿鄰領騎繞出其後夾擊之。宋兵解去。賜金帶,優詔獎諭。紅襖賊陷曹馬城,剽掠徐、單之間。提控高琬等分兵擊之,俘生口二千。三年,仲元奏:「州城既固,積糧二十萬石,集鄉義軍萬餘人,並閒訓練,足以守御,乞以所部渡河。」詔屯宿州,與右都監紇石烈德同行帥府事。仲元有足疾,滿百日,詔曰:「卿處置機務,撫存將士,出兵使李辛可也。」四年,兼保靜軍節度使,尋為勸農使。五年,為鎮南節度使。
yuán guāng yuán nián, zhī fèng xiáng fǔ shì. fèng xiáng bèi wéi, zuǒ jiān jūn shí zhǎn hé xǐ lái jì jūn. zhòng yuán ràng hé xǐ zǒng bīng shì. hé xǐ yuē: gōng sù dé zhòng xīn, bù bì yǐ guān wèi jiàn ràng. zhòng yuán qǐng shēn xiān shì zú, yù zhū jiāng shì yuē: fán yǒu qí gōng zhě, jí chéng zhì chāo zhuó. jí wēi jí nǎi zhé zhù sì pǐn yǐ xià. yán zhǎn xiā má lì zhàn gōng zuì, zhé shòu tōng yuǎn jūn jié dù shǐ. wéi jiě, zòu qǐng shàn chú bài zhī zuì. xuān zōng jiā qí gōng, jiē xǔ zhī. qiān yuán shuài yòu jiān jūn, shòu hé běi dōng lù táo wěi bì lá měng ān, cì jīn wǔ shí liǎng zhòng bì shí wǔ duān tōng xī dài, yōu zhào bāo yù. zhèng dà jiān, wèi bīng bù shàng shū, huáng tài hòu wèi wèi, zú. zhòng yuán wèi jiāng, shěn yì yǒu móu, nán dù hòu zuì chēng míng jiāng yún.
元光元年,知鳳翔府事。鳳翔被圍,左監軍石盞合喜來濟軍。仲元讓合喜總兵事。合喜曰:「公素得眾心,不必以官位見讓。」仲元請身先士卒,諭諸將士曰:「凡有奇功者,即承制超擢。」及危急乃輒注四品以下。顏盞蝦蟆力戰功最,輒授通遠軍節度使。圍解,奏請擅除拜之罪。宣宗嘉其功,皆許之。遷元帥右監軍,授河北東路洮委必剌猛安,賜金五十兩、重幣十五端、通犀帶,優詔褒諭。正大間,為兵部尚書,皇太后衛尉,卒。仲元為將,沈毅有謀,南渡後最稱名將雲。
wán yán ā lín, běn xìng guō shì, yǐ gōng jù cì xìng wán yán. dà ān zhōng, lǐ xióng mù bīng, ā lín yǔ wán yán zhòng yuán děng jù yīng mù, shù yǒu gōng. xuān zōng jí wèi, qiān tōng zhōu fáng yù shǐ. xuān zōng qiān biàn, ā lín gǎi tóng zhī hé jiān fǔ shì jiān qīng zhōu fáng yù shǐ, jiāng suǒ bù bīng zhù qīng cāng, kòng è shān dōng. qiān héng hǎi jūn jié dù shǐ, cì yǐ guó xìng. ā lín yǔ shān dōng lù xuān fǔ fù shǐ yán zhǎn tiān zé bù xiāng néng, zhào ā lín dāng yǔ tiān zé gòng jì guó shì, wú zhí piān jiàn, wàng fēn bǐ cǐ. xún gǎi tài dìng jūn jié dù shǐ shān dōng xī lù xuān fǔ shǐ. shì shí, zhòng yuán yì jī gōng láo, zhī jì nán fǔ, cì xìng wán yán, yǔ ā lín jù jiā cóng yí zhāo fǔ shǐ, zhào shū jiǎng yù, qiě lìng jì yuē zhuō zhōu cì shǐ cóng tǎn děng jūn huī fù zhōng dōu. yú shì, zhòng yuán ā lín bù bīng wěi duō, zhào yǐ sān děng chà dì zhī, shàng děng bèi zhēng fá, zhōng xià shù shǒu, nuò ruò zhě bà qù, liàng gěi dì yǐ shàn qí jiā. ā lín suǒ bù huáng hè xiù jūn zhù yú tái zhě, jié ào bù fǎ, lüè píng mín, jié shāng lǚ, dào lù bù tōng, yǒu sī qǐ xǐ yú téng zhōu. zhào ā lín jiù chù zhì zhī. qǐng zhī, pò hóng ǎo zéi hǎo dìng yú sì shuǐ xiàn zhè gōu cūn, shēng qín hǎo dìng, sòng jīng shī zhǎn zhī.
完顏阿鄰,本姓郭氏,以功俱賜姓完顏。大安中,李雄募兵,阿鄰與完顏仲元等俱應募,數有功。宣宗即位,遷通州防禦使。宣宗遷汴,阿鄰改同知河間府事兼清州防禦使,將所部兵駐清、滄,控扼山東。遷橫海軍節度使,賜以國姓。阿鄰與山東路宣撫副使顏盞天澤不相能,詔阿鄰當與天澤共濟國事,無執偏見,妄分彼此。尋改泰定軍節度使、山東西路宣撫使。是時,仲元亦積功勞,知濟南府,賜姓完顏,與阿鄰俱加從宜招撫使,詔書獎諭,且令計約涿州刺史從坦等軍恢復中都。於是,仲元、阿鄰部兵猥多,詔以三等差第之,上等備征伐,中下戍守,懦弱者罷去,量給地以贍其家。阿鄰所部「黃鶴袖軍」駐魚台者,桀驁不法,掠平民,劫商旅,道路不通,有司乞徙於滕州。詔阿鄰就處置之。頃之,破紅襖賊郝定於泗水縣柘溝村,生擒郝定,送京師斬之。
jìn zhì, cì běn cháo xìng zhě, fán yǐ qiān rén bài dí sān qiān zhě cì jí sī má yǐ shàng, bài èr qiān rén yǐ shàng zhě cì jí dà gōng yǐ shàng, bài qiān rén yǐ shàng cì zhǐ qí jiā. ā lín jì cì xìng, yǐ xiōng shǒu jí jí cóng fù xiōng dì wèi qǐng. zǎi chén zòu ā lín gōng zhǐ cì yī jiā, xuān zōng tè zhào xǔ zhī. zhì shì zhòng yuán shàng zòu yuē: chén qǐng zài jūn lǚ, cái lì wēi gōng, jù méng tiān ēn, cì zhī guó xìng, fēi chén shā shēn suǒ néng yǎng bào. zú xiōng xú zhōu jī chá fù shǐ sēng xǐ qián fén zhōu jiǔ tóng jiān sān xǐ qián jiě zhōu yán guǎn gōu tiān zhāng shǒu xìng píng xiàn jiān jiǔ tiān fú yóu xìng guō shì. niàn chén yǔ sēng xǐ děng xī tóng yī jiā, jīn wèi liǎng zú, wán yán ā lín yǔ chén tóng gōng, huáng ēn suǒ jiā bìng jí běn zú, sēng xǐ děng sì rén qǐ yī cǐ lì. bù xǔ. gǎi huī zhōu jīng lüè shǐ.
近制,賜本朝姓者,凡以千人敗敵三千者賜及緦麻以上,敗二千人以上者賜及大功以上,敗千人以上賜止其家。阿鄰既賜姓,以兄守楫及從父兄弟為請。宰臣奏阿鄰功止賜一家,宣宗特詔許之。至是仲元上奏曰:「臣頃在軍旅,才立微功,遽蒙天恩,賜之國姓,非臣殺身所能仰報。族兄徐州譏察副使僧喜、前汾州酒同監三喜、前解州鹽管勾添章、守興平縣監酒添福猶姓郭氏。念臣與僧喜等昔同一家,今為兩族,完顏阿鄰與臣同功,皇恩所加並及本族,僧喜等四人乞依此例。」不許。改輝州經略使。
ā lín yǒu zhòng wàn wǔ qiān, zhào fēn wǔ qiān lì dōng píng xíng shěng, qí zhòng qì sù yún: wǒ cáo yǐ guó jiā duō nán, fèn yì xiāng cóng, juān tián zhái, lí qīn qī, zhuǎn zhàn zhì cǐ, shì tóng lì gōng, xié hái xiāng lǐ. jīn jiāng fēn pèi tā jūn, xīn shí jiān kǔ. qǐ yǐ quán jūn fēn zhù huái wèi huī zhōu zhī jiān, hàn bì dà hé, wéi shòu ā lín jié zhì. ā lín yì bù yù fēn zhī, yīn yǐ wèi qǐng. zǎi chén zòu: ruò suì tīng zhī, fēi wéi dōng píng shī bèi, tā jiāng fǎng xiào, jiē bù kě shǐ yǐ. xuān zōng yǐ wèi rán. jiā yáo shòu zhī hé nán fǔ shì, yīng yuán shǎn xī. ā lín jiāng bīng bā qiān, xī fù zhì tóng guān, wén jīng zhào yǐ bèi wéi, yóu qí zhì huá zhōu, shǎn xī xíng yuàn yù lìng ā lín zhù jūn shāng guó, jù dōng xiàng zhī lù. ā lín shàng zòu: chén běn yuán shǎn xī, yù nán ér zhǐ, qǐ rén chén zhī jié? fū zì gǔ yòng bīng, bù qí xiāng cān, nǎi kě yǐ dé zhì. jīn nǎi gè yǒu suǒ shǔ, lín nán bù jiù, hù fēn bǐ cǐ. jīn chén suǒ tǒng jiē bù zú, yuàn cì mǎ jūn qiān rén, zé jīng zhào zhī wéi bù zú jiě yǐ. xuān zōng wèi huáng tài zǐ yuē: ā lín fù nán bù huí, gù shàn yǐ. ér jūn shì dān ruò, qiě zhù nèi dì yǐ guān shì biàn, bìng yǐ guó zhōu bīng wǔ qiān fù zhī, shǐ chéng xì ér jìn, qīng yǐ cǐ yì yù zhī yě.
阿鄰有眾萬五千,詔分五千隸東平行省,其眾泣訴云:「我曹以國家多難,奮義相從,捐田宅,離親戚,轉戰至此,誓同立功,偕還鄉里。今將分配他軍,心實艱苦。乞以全軍分駐懷、衛、輝州之間,捍蔽大河,惟受阿鄰節制。」阿鄰亦不欲分之,因以為請。宰臣奏:「若遂聽之,非唯東平失備,他將仿效,皆不可使矣。」宣宗以為然。加遙授知河南府事,應援陝西。阿鄰將兵八千,西赴至潼關,聞京兆已被圍,游騎至華州,陝西行院欲令阿鄰駐軍商、虢,拒東向之路。阿鄰上奏:「臣本援陝西,遇難而止,豈人臣之節?夫自古用兵,步騎相參,乃可以得志。今乃各有所屬,臨難不救,互分彼此。今臣所統皆步卒,願賜馬軍千人,則京兆之圍不足解矣。」宣宗謂皇太子曰:「阿鄰赴難不回,固善矣。而軍勢單弱,且駐內地以觀事變,並以虢州兵五千付之,使乘隙而進,卿以此意諭之也。」
xìng dìng yuán nián, qiān yuán shuài yòu dōu jiān, chū qín zhōu fá sòng. sòng tǒng zhì wú yún shǒu zào jiǎo jiǎo yòu zuò jiāo bǎo, chéng sān chóng, jù shān zhī diān. ā lín fēn bīng jué qí jí lù, kè qí wài chéng, zài kè qí cì chéng. sòng bīng zòng huǒ ér chū, ā lín yǐ qí bīng yāo zhī, qiǎn bù zú xí qí hòu, sòng bīng bài, shēng huò wú yún jí jiāng xiào èr bǎi rén, mǎ shù bǎi pǐ, liáng wàn shí jí bīng jiǎ yī ǎo. fù bài sòng bīng yú péi jiā zhuāng liù gǔ zhōng, zhǎn wǔ bǎi jí, zhuì jiàn sǐ zhě shén zhòng. yòu bài zhī yú hán shān lǐng lóng mén guān dà shí dù, dé sù èr qiān yú shí. fù bài zhī yú shāo zi lǐng, zhǎn shǒu èr qiān yú jí, shēng qín bǎi rén. shì shí sān yuè, sù mài fāng zī, ā lín liú bīng shǒu zhī. yǐ ér sòng bīng dà zhì, jīn bīng bài, ā lín zhàn méi. zèng jīn zǐ guāng lù dài fū xī jīng liú shǒu.
興定元年,遷元帥右都監,出秦州伐宋。宋統制吳筠守皂角(角又作郊)堡,城三重,據山之巔。阿鄰分兵絕其汲路,克其外城,再克其次城。宋兵縱火而出,阿鄰以騎兵邀之,遣步卒襲其後,宋兵敗,生獲吳筠及將校二百人,馬數百匹,糧萬石及兵甲衣襖。復敗宋兵於裴家莊六穀中,斬五百級,墜澗死者甚眾。又敗之於寒山嶺、龍門關、大石渡,得粟二千餘石。復敗之於稍子嶺,斬首二千餘級,生擒百人。是時三月,宿麥方滋,阿鄰留兵守之。已而宋兵大至,金兵敗,阿鄰戰沒。贈金紫光祿大夫、西京留守。
wán yán tíng, běn xìng lǐ shì, zhōng dōu bǎo chí rén. cū zhī shū, shàn qí shè, qīng cái hào shī, dé xiāng qū zhī yù. zhēn yòu chū, xiàn rén gòng tuī tíng wèi sì xiāng bù tóu. tíng zhāo jí lí sàn, jiū hé yì bīng, zhòng lài yǐ ān. zhāo fǔ sī zòu qí shì, qiān liǎng guān. tíng yǔ dì yún lǜ zhòng shù qiān xún luó gù ān yǒng qīng jiān, yáo shòu bǎo chí xiàn chéng, chōng yì jūn dōu tǒng. liú zhāng shuō tíng shǐ chū jiàng, tíng fù sòng jīng lüè sī. qiān sān jiē, shè bǎo chí lìng, shēng dōu tí kòng, yáo shòu tóng zhī tōng zhōu jūn zhōu shì.
完顏霆,本姓李氏,中都寶坻人。粗知書,善騎射,輕財好施,得鄉曲之譽。貞祐初,縣人共推霆為四鄉部頭。霆招集離散,糾合義兵,眾賴以安。招撫司奏其事,遷兩官。霆與弟雲率眾數千巡邏固安、永清間,遙授寶坻縣丞,充義軍都統。劉璋說霆使出降,霆縛送經略司。遷三階,攝寶坻令,升都提控,遙授同知通州軍州事。
zhōng dōu shí jǐn, tíng qiǎn jūn fēn hù qīng cāng hé lù, zhào mù jiǎ chuán tōng xiǎng dào. yáo shòu tóng zhī qīng zhōu fáng yù shì, cóng hé běi lù xuān fǔ shǐ wán yán zhòng yuán bǎo qīng cāng. yáo shòu tōng zhōu cì shǐ hé běi dōng lù xíng jūn tí kòng, pèi jīn pái. jiù zhì, xuān fǔ fù shǐ nǎi pèi jīn pái, zhòng yuán zòu: chén jūn sān wàn, guǎn jūn guān sān rén, jiē zhì wǔ pǐn, qǐ gè cì jīn pái. tíng yì tíng bèi zhōng yǒng jué rén, suì yǔ zhī. gǎi dà míng lù tí kòng, fù qǔ yù tián sān hé xiāng hé sān xiàn. xǐ tún bīn dì zī, liú fù jiāng sūn jiāng shǒu cāng zhōu. jiāng yǐ cāng zhōu jiàng yú wáng jí, ér jiāng jiāng bīng wéi guān zhōu. tíng nǎi zhà zuò shū yǔ sūn jiāng, yuē tóng qǔ cāng zhōu zhě. wáng jí dé qí shū, guǒ yí sūn jiāng yǔ tíng yǒu móu, zhào jiāng hái, shā zhī. tíng nǎi dìng guān zhōu ér hái. jìn guān sān jiē, chōng bīn dì xíng jūn dōu tí kòng. wèi jǐ, yáo shòu tóng zhī yì dōu fǔ shì, jiā xuān chà dōu tí kòng, qiān dì zhōu fáng yù shǐ, cì xìng wán yán shì, tún hǎi zhōu. é quán dān zhōu jīng lüè sī shì, chōng xuān chà zǒng lǐng dōu tí kòng.
中都食盡,霆遣軍分護清、滄河路,召募賈船通餉道。遙授同知清州防禦事,從河北路宣撫使完顏仲元保清、滄。遙授通州刺史、河北東路行軍提控,佩金牌。舊制,宣撫副使乃佩金牌,仲元奏:「臣軍三萬,管軍官三人,皆至五品,乞各賜金牌。」廷議霆輩忠勇絕人,遂與之。改大名路提控,復取玉田、三河、香河三縣。徙屯濱、棣、淄,留副將孫江守滄州。江以滄州降於王楫,而江將兵圍觀州。霆乃詐作書與孫江,約同取滄州者。王楫得其書,果疑孫江與霆有謀,召江還,殺之。霆乃定觀州而還。進官三階,充濱、棣行軍都提控。未幾,遙授同知益都府事,加宣差都提控,遷棣州防禦使,賜姓完顏氏,屯海州。俄權單州經略司事,充宣差總領都提控。
xìng dìng yuán nián, tài ān téng yǎn tǔ kòu fēng qǐ, dōng píng xíng shěng hóu zhì qiǎn tíng lǜ bīng tǎo zhī, jiàng shí huā wǔ xià quán yú dǎng èr wàn rén, lǎo yòu wǔ wàn kǒu, chōng quán hǎi zhōu jīng lüè fù shǐ. hóng ǎo zéi yú máng ér kòu hǎi zhōu, tíng jī zǒu zhī. èr nián, sòng gāo tài wèi bīng sān wàn zhù qú shān. tíng jūn fá liáng, cǎi yě cài mài miáo zá shí zhī. sòng bīng shān qú shān, xià gé hú gǎng, tíng zuò gǎng zhōng àn qiáo, qiǎn wàn hù hú zhòng guī fù tǒng liú bīn lǜ sǐ shì yóu àn qiáo dēng shān, tíng lǜ bīng sì qiān rén qū shān xià, yuē yǐ hūn shí jǔ huǒ wèi qī, shàng xià jiā jī, sòng bīng dà bài, zhuì jiàn nì shuǐ sǐ zhě bù kě shèng jì, zhǎn gāo tài wèi péng yuán shuài yú zhèn, yú zhòng kuì qù. qiān ān huà jūn jié dù shǐ, jīng lüè fù shǐ rú gù. yǐ qí zi wèi fú bǎo diǎn shū. yú yuè, sòng bīng fù zhì, tíng nì zhàn, zhù bīng chéng wài. yè bàn, sòng rén chéng xū yú chéng ér rù. jīng lüè shǐ ā bù hǎn nú shī lá lǜ bīng è zhàn, dōu tǒng wēn dí hǎn wǔ ér fù tǒng pú chá yǒng chéng pú chá zhǐ lǔ shēn xiān shì zú, shā èr bǎi yú rén, chéng lài yǐ wán. zhào wǔ ér děng gè qiān liǎng jiē.
興定元年,泰安、滕、兗土寇蜂起,東平行省侯摯遣霆率兵討之,降石花五、夏全餘黨二萬人,老幼五萬口,充權海州經略副使。紅襖賊於忙兒寇海州,霆擊走之。二年,宋高太尉兵三萬駐朐山。霆軍乏糧,采野菜麥苗雜食之。宋兵柵朐山,下隔湖港,霆作港中暗橋,遣萬戶胡仲珪、副統劉斌率死士由暗橋登山,霆率兵四千人趨山下,約以昏時舉火為期,上下夾擊,宋兵大敗,墜澗溺水死者不可勝計,斬高太尉、彭元帥於陣,餘眾潰去。遷安化軍節度使,經略副使如故。以其子為符寶典書。逾月,宋兵復至,霆逆戰,駐兵城外。夜半,宋人乘虛逾城而入。經略使阿不罕奴失剌率兵扼戰,都統溫迪罕五兒、副統蒲察永成、蒲察只魯身先士卒,殺二百餘人,城賴以完。詔五兒等各遷兩階。
sì nián, gǎi jí qìng jūn jié dù shǐ, jiān tóng zhī guī dé fǔ shì. wǔ nián, gǎi dìng guó jūn jié dù shǐ, jiān tóng zhī jīng zhào fǔ shì, zhuó qí zi wèi hù wèi. yuán guāng yuán nián, shǎn xī xíng shěng bái sā zòu: jīng zhào nán shān mì ěr sòng jìng, guān mín qiān bì qí jiān zhě, wú lǜ bǎi wàn rén. kě qiǎn guān zhèn fǔ, shù jǐ bù shēng tā biàn. xuān zōng yǐ wèi rán. shí yuè, tíng yǐ běn guān wèi ān fǔ shǐ, shǒu tóng zhī guī dé fǔ wéi hóng dà sī nóng chéng guō hào wèi fù shǐ, fēn hù bǎi xìng zhī qiān nán shān zhě. yuán guāng èr nián, zú.
四年,改集慶軍節度使,兼同知歸德府事。五年,改定國軍節度使,兼同知京兆府事,擢其子為護衛。元光元年,陝西行省白撒奏:「京兆南山密邇宋境,官民遷避其間者,無慮百萬人。可遣官鎮撫,庶幾不生他變。」宣宗以為然。十月,霆以本官為安撫使,守同知歸德府惟宏、大司農丞郭皓為副使,分護百姓之遷南山者。元光二年,卒。
wū gǔ lùn zhǎng shòu, lín táo fǔ dì wǔ jiāng tū mén zú rén yě. běn xìng bāo shì, xí fù yǒng běn zú dōu guǎn. tài hé fá sòng, chōng fēi hé chì jūn qiān hù, qǔ shī chuān zhài jí yòu zhōu dàng chāng xīn chéng zi, yǐ gōng jìn guān èr jiē. zhēn yòu chū, xià rén gōng huì zhōu, tǒng jūn shǐ shǔ zhēng xíng wàn hù, shēng fù tǒng, yǔ xià rén zhàn yú zhǎi tǔ xiá, xiān dēng xiàn zhèn, shǎng yín wǔ shí liǎng. zhàn dōng guān bǎo, yǐ gōng shǔ dōu tǒng, jiān chōng ān dìng dìng xī bǎo chuān xī níng jūn mǎ dōu dàn yā. zhào lù qián hòu gōng, yáo shòu tóng zhī lǒng zhōu fáng yù shì, shì xí běn zú dōu xún jiǎn. sān nián, cì jīn xìng. gōng lán zhōu chéng chén sēng, wèi xiān fēng dōu tǒng. xià rén wéi jiān táo, è wèi yuán bǎo, nèi wài bù tōng. tǒng jūn sī mù rén zhēn hòu lín táo xiāo xī, zhǎng shòu yīng mù, guó èr rén, qín yī rén, wèn dé lín táo jí xià bīng shì shì. yǐ láo qiān xuān wǔ jiāng jūn, yáo shòu tōng yuǎn jūn jié dù fù shǐ. zhāo xiáng zhū fān zú jí shú yáng zhài qín zhōu bū wáng zhě. fù qiān huái yuǎn dà jiāng jūn, shēng tí kòng. xìng dìng yuán nián, xià rén dà rù lǒng xī, zhǎng shòu jù zhàn, qiān píng liáng fǔ zhì zhōng, jiān jié dù fù shǐ, chōng xuān chà gǒng zhōu guī cuò guān. qǐng zhī, yáo shòu tóng zhī fèng xiáng fǔ shì, jiān tóng zhī tōng yuǎn jūn jié dù shì, tí kòng rú gù.
烏古論長壽,臨洮府第五將突門族人也。本姓包氏,襲父永本族都管。泰和伐宋,充緋翮翅軍千戶,取褷川寨及祐州、宕昌、辛城子,以功進官二階。貞祐初,夏人攻會州,統軍使署征行萬戶,升副統,與夏人戰於窄土峽,先登陷陣,賞銀五十兩。戰東關堡,以功署都統,兼充安定、定西、保川、西寧軍馬都彈壓。詔錄前後功,遙授同知隴州防禦事,世襲本族都巡檢。三年,賜今姓。攻蘭州程陳僧,為先鋒都統。夏人圍監洮,扼渭源堡,內外不通。統軍司募人偵候臨洮消息,長壽應募,馘二人,擒一人,問得臨洮及夏兵事勢。以勞遷宣武將軍,遙授通遠軍節度副使。招降諸蕃族及熟羊寨秦州逋亡者。復遷懷遠大將軍,升提控。興定元年,夏人大入隴西,長壽拒戰,遷平涼府治中,兼節度副使,充宣差鞏州規措官。頃之,遙授同知鳳翔府事,兼同知通遠軍節度事,提控如故。
xìng dìng èr nián, qiān tóng zhī lín táo fǔ shì. yǔ tí kòng táo zhōu cì shǐ nà lán jì sēng fēn bīng fá sòng. zhǎng shòu yóu yán chuān zhèn jìn bīng, sòng rén shǒu shù zhě zǒu bǎo mǎ tóu shān, hé zhū bù zú bīng lái jù. zhǎng shòu jī bài zhī, fù pò qí yuán bīng sì qiān yú lì chuān zhài. jí qū dàng chāng xiàn. pò sòng bīng èr qiān yú bā xié gǔ, bá dàng chāng xiàn, jìn gōng xī hé zhōu, xiān bài qí zhōu bīng. míng rì, mù bō bīng sān qiān yǔ sòng bīng hé, yī chuān wèi zhèn, zhǎng shòu fèn jī, sòng bīng rù bǎo chéng, jiān bì bù fù chū, zhǎng shòu nǎi hái. fán zhǎn guó bā qiān, huò mǎ èr bǎi yú niú yáng sān wàn, qì xiè jūn shí shén duō. nà lán jì sēng chū táo zhōu tiě chéng bǎo, lǚ bài sòng rén, wán jūn ér hái. zhào shǎng fèng xiáng qín gǒng fá sòng jiāng shì, zhǎng shòu yáo shòu lǒng ān jūn jié dù shǐ, tóng zhī tōng yuǎn jūn tí kòng rú gù. qǐng zhī, zhǎng shòu shēng zǒng lǐng dōu tí kòng, gǎi tōng yuǎn jūn jié dù shǐ.
興定二年,遷同知臨洮府事。與提控洮州刺史納蘭記僧分兵伐宋。長壽由鹽川鎮進兵,宋人守戍者走保馬頭山,合諸部族兵來拒。長壽擊敗之,復破其援兵四千於荔川寨。即趨宕昌縣。破宋兵二千於八斜谷,拔宕昌縣,進攻西和州,先敗其州兵。明日,木波兵三千與宋兵合,依川為陣,長壽奮擊,宋兵入保城,堅壁不復出,長壽乃還。凡斬馘八千,獲馬二百餘、牛羊三萬,器械軍實甚多。納蘭記僧出洮州鐵城堡,屢敗宋人,完軍而還。詔賞鳳翔、秦、鞏伐宋將士,長壽遙授隴安軍節度使,同知通遠軍、提控如故。頃之,長壽升總領都提控,改通遠軍節度使。
xià rén gōng dìng xī, shì shí dì shì xiǎn yǐ jiàng xià rén, xià rén zhí shì xiǎn zhì dìng xī chéng xià, wèi zhǎng shòu yuē: ruò bù sù jiàng, jí shā rǔ dì. zhǎng shòu bù gù, fèn zhàn. xià bīng tuì, jiā róng lù dài fū, cì jīn èr shí wǔ liǎng zhòng bì sān duān. shì xiǎn jì jiàng, èr zi gōng zhèng zhòng shòu dāng yuán zuò. xuān zōng jiā zhǎng shòu shǒu dìng xī gōng, shì gōng zhèng xiōng dì, yǒu sī lǐn gěi zhī. zhào zhǎng shòu yuē: rǔ jiǔ zài róng háng, jǐn zhōng guó shì. shì xiǎn zhī jiàng, bì bù dé yǐ, rǔ yǒng niàn guó ēn, yì sī zì xiào. wèi jǐ, xià rén fù gōng huì zhōu, xíng yuán shuài fǔ shì shí zhǎn hé xǐ fā bīng jiù wèi zhì, xià rén yí bīng lín táo, zhǎng shòu fú jīng bīng wǔ qiān yú dìng xī xiǎn yào jiān, bài xià bīng sān wàn qí, shā qiān yú rén, huò mǎ shù bǎi. xià rén yǐ pò xī níng, nǎi fàn dìng xī, zhǎng shòu jī què zhī, zhǎn shǒu sān bǎi jí. jì ér sān wàn qí fù zhì, gōng chéng shén jí. zhǎng shòu chéng chéng jù zhàn, shǐ shí rú yǔ, xià bīng sǐ zhě shù qiān, bèi chuàng zhě zhòng, nǎi jiě qù. shì suì zú.
夏人攻定西,是時弟世顯已降夏人,夏人執世顯至定西城下,謂長壽曰:「若不速降,即殺汝弟。」長壽不顧,奮戰。夏兵退,加榮祿大夫,賜金二十五兩、重幣三端。世顯既降,二子公政、重壽當緣坐。宣宗嘉長壽守定西功,釋公政兄弟,有司廩給之。詔長壽曰:「汝久在戎行,盡忠國事。世顯之降,必不得已,汝永念國恩,益思自效。」未幾,夏人復攻會州,行元帥府事石盞合喜發兵救未至,夏人移兵臨洮,長壽伏精兵五千於定西險要間,敗夏兵三萬騎,殺千餘人,獲馬數百。夏人已破西寧,乃犯定西,長壽擊卻之,斬首三百級。既而三萬騎復至,攻城甚急。長壽乘城拒戰,矢石如雨,夏兵死者數千,被創者眾,乃解去。是歲卒。
wán yán zuǒ, běn xìng liáng shì, chū wèi wǔ qīng xiàn xún jiǎn. wán yán yǎo zhù, běn xìng lǐ shì, wèi liǔ kǒu zhèn xún jiǎn. jiǔ zhī, yǐ zuǒ wèi dōu tǒng, yǎo zhù fù zhī, shù zhí gū zhài. zhēn yòu èr nián, zhǎn jūn qiǎn zhāng huī děng sān rén lái zhāo zuǒ, zuǒ zhí zhī. yì rì, liú yǒng chāng lǜ zhòng èr shí rén chí wén shū lái, shǔ qí nián yuē tiān cì, zuǒ zhì zhī, huī zhòng zhí yǒng chāng, jí huī děng bìng zhǎn zhī. xuān zōng jiā qí gōng, qiān zuǒ fèng guó shàng jiāng jūn, yáo shòu dé zhōu fáng yù shǐ, yǎo zhù zhèn guó shàng jiāng jūn, yáo shòu tóng zhī hé jiān fǔ shì, jiē cì xìng wán yán shì. zhào yuē: zì jīn yǒu zhōng yì rú shì zhě, bìng yī tǐ qiān shòu.
完顏佐,本姓梁氏,初為武清縣巡檢。完顏咬住,本姓李氏,為柳口鎮巡檢。久之,以佐為都統,咬住副之,戍直沽寨。貞祐二年,颭軍遣張暉等三人來招佐,佐執之。翌日,劉永昌率眾二十人持文書來,署其年曰天賜,佐擲之,麾眾執永昌,及暉等並斬之。宣宗嘉其功,遷佐奉國上將軍,遙授德州防禦使,咬住鎮國上將軍,遙授同知河間府事,皆賜姓完顏氏。詔曰:「自今有忠義如是者,並一體遷授。」
zàn yuē: gǔ zhě tiān zǐ zuò tǔ mìng shì, hàn yǐ lái nǎi yǒu cì xìng. xuān zōng jiǎ yǐ shǎng yī shí zhī gōng, guō zhòng yuán guō ā lín yǐ gōng jiē cì guó xìng. nǚ xī liè zī lù wū gǔ lùn zhǎng shòu jiē fēng jiāng zhī chén ér cì yǐ tā xìng. zhēn yòu yǐ hòu, cì xìng yǒu gé. fū yǐ míng shǐ rén, yòng zhī guì zé guì, yòng zhī jiàn zé jiàn, shǐ rén jì gōng ér dé guó xìng, zé yǐ qí guì zhě fǎn jiàn yǐ. wán yán tíng wán yán zuǒ jiē cì guó xìng zhě, bìng fù yú cǐ.
贊曰:古者天子胙土命氏,漢以來乃有賜姓。宣宗假以賞一時之功,郭仲元、郭阿鄰以功皆賜國姓。女奚烈資祿、烏古論長壽皆封疆之臣而賜以他姓。貞祐以後,賜姓有格。夫以名使人,用之貴則貴,用之賤則賤,使人計功而得國姓,則以其貴者反賤矣。完顏霆、完顏佐皆賜國姓者,並附於此。
shí mǒ zhòng wēn, běn míng lǎo wò, yì zhōu hú tǔ hǔ měng ān rén. chōng hù wèi shí rén zhǎng tài zǐ pū zhèng, chú tóng zhī wǔ níng jūn jié dù shǐ shì sù zhí jiāng jūn qì wù jú shǐ. zuò qián zài wǔ níng zào mǎ ān kuī zhí, zhāng zōng yuán zhī, gǎi zuǒ wèi jiāng jūn, qiān zuǒ fù diǎn jiǎn. zuò zhēng qì dān dòu liú, jiàng cài zhōu fáng yù shǐ. fù zhào wèi zuǒ fù diǎn jiǎn, qiān zhī lín táo fǔ shì. tài hé fá sòng, qīng yí kě nèi fù, jìn jué èr jí, cì yín èr bǎi wǔ shí liǎng zhòng bì shí duān. zhào yuē: qīng yí kě zhī lái, nǎi rǔ guǎn nèi, yǔ yǒu láo yān. bǐ yǔ qīng yí kě xiāng hé, qí jiān zhū shì liàng yí ér xíng. qǐng zhī, zhū dào jìn bīng, zhòng wēn yǐ lǒng yòu bù qí wǔ qiān chū yán chuān. bā nián, bà bīng, gǎi zhī hé zhōng fǔ. chóng qìng chū, qiān shǎn xī tǒng jūn shǐ. zhēn yòu èr nián, sòng rén gōng qín zhōu, cù wēn lǜ bīng bài zhī. xún chōng běn lù ān fǔ shǐ, gǎi zhèn nán jūn jié dù shǐ. zhì shì. xìng dìng sān nián, zú.
石抹仲溫,本名老斡,懿州胡土虎猛安人。充護衛十人長、太子仆正,除同知武寧軍節度使事、宿直將軍、器物局使。坐前在武寧造馬鞍虧直,章宗原之,改左衛將軍,遷左副點檢。坐征契丹逗遛,降蔡州防禦使。復召為左副點檢,遷知臨洮府事。泰和伐宋,青宜可內附,進爵二級,賜銀二百五十兩、重幣十端。詔曰:「青宜可之來,乃汝管內,與有勞焉。比與青宜可相合,其間諸事量宜而行。」頃之,諸道進兵,仲溫以隴右步騎五千出鹽川。八年,罷兵,改知河中府。崇慶初,遷陝西統軍使。貞祐二年,宋人攻秦州,促溫率兵敗之。尋充本路安撫使,改鎮南軍節度使。致仕。興定三年,卒。
wū gǔ lùn lǐ, běn míng liù jīn, yì dōu měng ān rén. chōng xí qí, lèi zhuó jìn shì jú zhí zhǎng, zhuǎn běn jú fù shǐ zuǒ wèi fù jiāng jūn. zuò shòu qìn nán jūn jié dù shǐ yǎn wáng yǒng chéng míng mǎ yù dài, zhàng yī bǎi, xuē guān jiě zhí. qǐ wèi pú sù wǎn qún mù fù shǐ, gǎi wǔ kù shǔ lìng sù zhí jiāng jūn, fù wèi zuǒ wèi fù jiāng jūn shùn zhōu cì shǐ, lèi qiān wǔ níng jūn jié dù. tài hé fá sòng, wèi shān dōng lù bīng mǎ dōu tǒng fù shǐ jiān fù tǒng jūn ān huà jūn jié dù. bā nián, sòng rén qǐng méng, bà bīng mǎ dōu tǒng guān, réng yǐ jié dù jiān fù tǒng jūn. dà ān sān nián, gǎi zhī guī dé fǔ jiān hé nán fù tǒng jūn, lì zhī hé nán fǔ. zhì níng chū, gǎi zhī tài yuán fǔ shì. zhēn yòu èr nián, jiān hé dōng běi lù ān fǔ shǐ. sān nián, chōng běn lù xuān fǔ shǐ, qǐng zhī, jiān zuǒ fù yuán shuài. sì nián, tài yuán bèi wéi, wèi jǐ wéi jiě, jìn guān èr jiē. xìng dìng sān nián, zú.
烏古論禮,本名六斤,益都猛安人。充習騎,累擢近侍局直長,轉本局副使、左衛副將軍。坐受沁南軍節度使兗王永成名馬玉帶,杖一百,削官解職。起為蒲速碗群牧副使,改武庫署令、宿直將軍,復為左衛副將軍、順州刺史,累遷武寧軍節度。泰和伐宋,為山東路兵馬都統副使兼副統軍、安化軍節度。八年,宋人請盟,罷兵馬都統官,仍以節度兼副統軍。大安三年,改知歸德府兼河南副統軍,歷知河南府。至寧初,改知太原府事。貞祐二年,兼河東北路安撫使。三年,充本路宣撫使,頃之,兼左副元帥。四年,太原被圍,未幾圍解,進官二階。興定三年,卒。
pú chá a lǐ, xìng zhōu lù rén. yǐ yīn bǔ guān, chōng hù wèi shí rén zhǎng wǔ qì shǔ lìng, zhuǎn sù zhí jiāng jūn, qiān yòu wèi fù jiāng jūn. sòng bīng fàn fēn dào pù, chí yì fù biān, cì qí rù, yǐ fú bīng yǎn zhī. gǎi tí diǎn qì wù jú. tài hé fá sòng, cóng yòu fù yuán shuài kuāng wèi fù tǒng, gōng yí chéng xiàn, qǔ zhī. bā nián, yǐ gōng qiān wǔ wèi jūn fù dōu zhǐ huī shǐ. dà ān yuán nián, tóng zhī nán jīng liú shǒu shì, xǐ shòu zhōu fáng yù shǐ, qiān xìng píng jūn jié dù shǐ. chóng qìng chū, qiān yuán shuài yòu dōu jiān, míng nián, zhuǎn zuǒ dōu jiān. shí dū chéng bèi wéi, dào lù gěng sè, a lǐ yóu tài yuán zhì zhēn dìng, lǜ shī fù yuán, dǐ zhōng shān, bù kè jìn. zhēn yòu èr nián, yí zhù dà míng. zhēng hé nán zhèn fáng jūn tú zài jǔ, zhòng jì dàn yú xíng, ér a lǐ yù zhī yǒu hòu bó, jūn biàn, yù hài, zhòng yīn táo sàn. xuān zōng zhào yuán shuài zuǒ dōu jiān wán yán bì ān jí qí jūn, shè shǒu è yǐ xià, hé nán tǒng jūn sī gèng jiā fǔ yù.
蒲察阿里,興州路人。以蔭補官,充護衛十人長、武器署令,轉宿直將軍,遷右衛副將軍。宋兵犯分道鋪,馳驛赴邊,伺其入,以伏兵掩之。改提點器物局。泰和伐宋,從右副元帥匡為副統,攻宜城縣,取之。八年,以功遷武衛軍副都指揮使。大安元年,同知南京留守事,徙壽州防禦使,遷興平軍節度使。崇慶初,遷元帥右都監,明年,轉左都監。時都城被圍,道路梗塞,阿里由太原至真定,率師赴援,抵中山,不克進。貞祐二年,移駐大名。征河南鎮防軍圖再舉,眾既憚於行,而阿里遇之有厚薄,軍變,遇害,眾因逃散。宣宗詔元帥左都監完顏弼安集其軍,赦首惡以下,河南統軍司更加撫諭。
ào tún xiāng, běn míng tiān shòu, shàng jīng lù rén. dà dìng shí nián, xí měng ān. chéng xiàng xiāng jǔ tōng liàn biān shì, shòu chóng yì jūn jié dù fù shǐ, gǎi wū gǔ lǐ zhǎn xiáng wěn, zhào wèi dōu shuǐ shǎo jiān shí zhōu cì shǐ. wèi jǐ, wèi píng nán dàng jiāng jiāng jūn, yǐ gōng shēng shòu zhōu fáng yù shǐ, qiān hé nán lù fù tǒng jūn jiān tóng zhī guī dé fǔ shì chāng wǔ jūn jié dù shǐ, réng jiān fù tǒng jūn. chóng qìng gǎi yuán, wèi yuán shuài zuǒ dōu jiān, jiù xī jīng, zhì mò gǔ kǒu, yī jūn jǐn yì, xiāng jǐn yǐ shēn miǎn, zuò shì chú míng. míng nián, shòu shàng jīng bīng mǎ shǐ. xuān zōng jí wèi, zhuó liáo dōng lù xuān fǔ fù shǐ. wèi jǐ, gǎi sù pín lù jié dù shǐ, jiān tóng zhī shàng jīng liú shǒu shì. èr nián èr yuè, wèi yuán shuài yòu dōu jiān, xíng yuán shuài fǔ shì yú běi jīng. wǔ yuè, gǎi liú shǒu, jiān qián zhí, é qiān xuān fǔ shǐ jiān liú shǒu.
奧屯襄,本名添壽,上京路人。大定十年,襲猛安。丞相襄舉通練邊事,授崇義軍節度副使,改烏古里颭詳穩,召為都水少監、石州刺史。未幾,為平南盪江將軍,以功升壽州防禦使,遷河南路副統軍兼同知歸德府事、昌武軍節度使,仍兼副統軍。崇慶改元,為元帥左都監,救西京,至墨谷口,一軍盡殪,襄僅以身免,坐是除名。明年,授上京兵馬使。宣宗即位,擢遼東路宣撫副使。未幾,改速頻路節度使,兼同知上京留守事。二年二月,為元帥右都監,行元帥府事於北京。五月,改留守,兼前職,俄遷宣撫使兼留守。
shí yī yuè, zhào yù xiāng jí liáo dōng lù xuān fǔ shǐ pú xiān wàn nú xuān chà pú chá wǔ jīn yuē: shàng jīng liáo dōng, guó jiā zhòng dì, yǐ qīng děng lèi xiào zhōng qín, gù wěi fù xīn, yì qí xié lì jǐn gōng, yǐ xùn guó jiā zhī jí. jí xiáng lái zòu, nǎi dà bù rán, zhèn jiāng hé lài. zì jīn měi shì tóng xīn, bìng lì bèi yù, jī huì yī shī, huǐ zhī hé jí! qiě shī kè zài hé, shàn jūn cóng zhòng, shàng chéng qián guò, yǐ tú hòu gōng. sān nián zhēng yuè, xiāng wèi běi jīng xuān chà tí kòng wán yán xí liè suǒ hài. wèi jǐ, xí liè fù wèi qí xià suǒ shā, zhào qū shè běi jīng.
十一月,詔諭襄及遼東路宣撫使蒲鮮萬奴、宣差蒲察五斤曰:「上京、遼東,國家重地,以卿等累效忠勤,故委腹心,意其協力盡公,以徇國家之急。及詳來奏,乃大不然,朕將何賴。自今每事同心,並力備御,機會一失,悔之何及!且師克在和,善鈞從眾,尚懲前過,以圖後功。」三年正月,襄為北京宣差提控完顏習烈所害。未幾,習烈復為其下所殺,詔曲赦北京。
wán yán pú lá dōu, xī nán lù àn chū huī bì lá hǎn měng ān rén. chōng hù wèi, chú tài dìng jūn jié dù fù shǐ. yǐ yōu qù guān, qǐ fù táng gǔ bù zú jié dù fù shǐ, xǐ ān guó jūn, yí zhǎn xiáng wěn, lèi guān yuán zhōu cì shǐ. zuò mǎi bù nèi mǎ kuī zhí, duó guān yī jiē, jiàng běi jīng bīng mǎ dōu zhǐ huī shǐ níng yuǎn jūn cì shǐ, lì tóng zhī lín táo fǔ xī jīng liú shǒu shì. chóng qìng yuán nián, qiān zhèn wǔ jūn jié dù, bèi yù yǒu gōng, qiān yī guān. zhēn yòu chū, zhì dōng xī miàn jīng lüè sī, jiù chōng xī miàn jīng lüè shǐ, shàng yán: guǎn nèi dà hé lǐng zhū ài tún bīng, kòng zhì biān yào. xíng yuán shuài fǔ zhé fēn chén bīng wàn èr qiān shù zhēn dìng, yú zhòng bù zú shǒu yù, jìn rì fù jiǎn jīng ruì èr qiān qī bǎi rén yǐ wǎng. jīn jiàn bīng bù mǎn wàn, lǎo léi zhě shí qī bā. chén sǐ gù bù zú xī, gù guó jiā zhī shì bù kě bù lǜ, xīn shè jīng lüè yí wén xī jīng tài yuán hé dōng qǔ jūn mǎ, dà shù bìng chēng fēi chén suǒ tǒng. zhào zhēn dìng yuán shuài fǔ hái qí jīng ruì èr qiān qī bǎi rén. xī jīng tài yuán lán zhōu yǒu jǐng jí, yuē wèi yīng yuán. zhōu jùn jiē bù yù shǔ jīng lüè sī, suì bà jīng lüè guān, rù wèi qiān shū mì yuàn shì, gǎi zuǒ fù diǎn jiǎn. sì nián, qiān bīng bù shàng shū, xìng dìng yuán nián, zhì shì. sì nián, zú.
完顏蒲剌都,西南路按出灰必剌罕猛安人。充護衛,除泰定軍節度副使。以憂去官,起復唐古部族節度副使,徙安國軍,移颭詳穩,累官原州刺史。坐買部內馬虧直,奪官一階,降北京兵馬都指揮使、寧遠軍刺史,歷同知臨洮府、西京留守事。崇慶元年,遷震武軍節度,備御有功,遷一官。貞祐初,置東西面經略司,就充西面經略使,上言:「管內大和嶺諸隘屯兵,控制邊要。行元帥府輒分臣兵萬二千戍真定,餘眾不足守御,近日復簡精銳二千七百人以往。今見兵不滿萬,老羸者十七八。臣死固不足惜,顧國家之事不可不慮,新設經略移文西京、太原、河東取軍馬,大數並稱非臣所統。」詔真定元帥府還其精銳二千七百人。西京、太原、嵐州有警急,約為應援。州郡皆不欲屬經略司,遂罷經略官,入為簽樞密院事,改左副點檢。四年,遷兵部尚書,興定元年,致仕。四年,卒。
jiā gǔ shí lǐ gē, shàng jīng lù měng ān rén. míng chāng wǔ nián jìn shì, tài zhōu fáng yù pàn guān, bǔ shàng shū shěng lìng shǐ, lì lín huáng pó sù lù dōu zǒng guǎn pàn guān, lèi chú xíng bù zhǔ shì, gǎi jì zhōu fù tí kòng, zhù jūn dà míng. é qiān hàn lín dài zhì, wèi sù zhōu tí kòng. yǔ shān dōng xuān fǔ wán yán bì gōng dà mò gù, zéi zhòng qiān yú nì zhàn, shí lǐ gē yǐ qí bīng jī zhī, jǐn yì. tí kòng méi liè rù zì běi mén, suì qín liú èr zǔ. yǐ gōng qiān wǔ wèi jūn fù dōu zhǐ huī shǐ. zuò qián zài sù zhōu lüè liáng rén wèi shēng kǒu, dāng sǐ, tè zhào jué zhàng bā shí. xǐ míng zhōu fáng yù shǐ shān dōng lù fù tǒng jūn. zuò bù shí jìn bīng, wǎng sù qiān qǔ qī zǐ, jiě zhí. qǐ wèi dōng píng xíng jūn tí kòng. xìng dìng yuán nián, pò sòng bīng yú sù zhōu, yǐ gōng yáo shòu ān huà jūn jié dù shǐ, yí dìng hǎi jūn, zú.
夾谷石里哥,上京路猛安人。明昌五年進士,泰州防禦判官,補尚書省令史,歷臨潢、婆速路都總管判官,累除刑部主事,改薊州副提控,駐軍大名。俄遷翰林待制,為宿州提控。與山東宣撫完顏弼攻大沫堌,賊眾千餘逆戰,石里哥以騎兵擊之,盡殪。提控沒烈入自北門,遂擒劉二祖。以功遷武衛軍副都指揮使。坐前在宿州掠良人為生口,當死,特詔決杖八十。徙洺州防禦使、山東路副統軍。坐不時進兵,往宿遷取妻子,解職。起為東平行軍提控。興定元年,破宋兵於宿州,以功遙授安化軍節度使,移定海軍,卒。
shù jiǎ chén jiā, běi jīng lù měng ān rén, xí fù móu kè. tài hé fá sòng, lì shǎn xī wán yán gāng huī xià. lì tōng zhōu hǎi zhōu tóng zhī jūn zhōu shì. zhēn yòu èr nián, chú wǔ qì shǔ chéng. jiù jí níng yǒu gōng, qiān hé nán tǒng jūn pàn guān gǒng wèi zhí fù dōu zhǐ huī shǐ hé nán zhì zhōng, yáo lǐng suī zhōu cì shǐ jiān yán ān zhì zhōng, jiù qiān tóng zhī fǔ shì, gǎi tóng zhī hé jiān fǔ shì. xìng dìng yuán nián, xíng shū mì yuàn yú shòu zhōu, yóu shòu sì dù huái fá sòng. èr nián èr yuè, pò sòng bīng sān qiān yú jiàn hú tān, zhǎn sān bǎi jí. yǒu zhào róu jiàn sòng jìng shàng, wú shēn rù. chén jiā zhù huò qiū zhā gāng cūn, zòng qīng qí chāo lüè, fén huǐ jī jù. huò sòng dié zhě zhāng cōng, zhī sòng bīng èr qiān tún gāo liǔ qiáo, lǎo yòu shén zhòng, qí zhài liǎng chéng, huán zhī yǐ shuǐ. chén jiā qiǎn zhāng cōng chí dié zhāo zhī, bù cóng. xiān lìng shuǐ jūn jìng dù gōng zhī. jūn shì niú qīng cāo gē cì mén zú, jiē pī mǐ sàn qù, suì dēng pí, dà jūn jì zhī, yí qí zhài ér hái. yù sòng bīng shù qiān yú méi jǐng cūn. chén jiā fú bīng lín jiān, yǐ bù zú yòu zhì zhī, fú fā, sòng bīng kuì, zhuī bēn shí yú lǐ, shēng qín qí jiāng ruǎn shì ān děng wǔ rén, huò qì zhàng shén zhòng. qī yuè, shǎng zhēng nán gōng, shēng zhí yī děng, qiān yuán shuài yòu dōu jiān, chōng shǎn xī xíng shěng cān yì guān. sì nián, jiān jīn ān jūn jié dù shǐ. wǔ nián, gǎi zhī yán ān fǔ shì, zhuǎn zuǒ dōu jiān, zhù bīng jīng zhào. yuán guāng yuán nián, zú.
術甲臣嘉,北京路猛安人,襲父謀克。泰和伐宋,隸陝西完顏綱麾下。歷通州、海州同知軍州事。貞祐二年,除武器署丞。救集寧有功,遷河南統軍判官、拱衛直副都指揮使、河南治中,遙領綏州刺史兼延安治中,就遷同知府事,改同知河間府事。興定元年,行樞密院於壽州,由壽、泗渡淮伐宋。二年二月,破宋兵三千於漸湖灘,斬三百級。有詔蹂踐宋境上,毋深入。臣嘉駐霍丘楂岡村,縱輕騎鈔掠,焚毀積聚。獲宋諜者張聰,知宋兵二千屯高柳橋,老幼甚眾,其寨兩城,環之以水。臣嘉遣張聰持牒招之,不從。先令水軍徑渡攻之。軍士牛青操戈刺門卒,皆披靡散去,遂登陴,大軍繼之,夷其寨而還。遇宋兵數千於梅景村。臣嘉伏兵林間,以步卒誘致之,伏發,宋兵潰,追奔十餘里,生擒其將阮世安等五人,獲器仗甚眾。七月,賞征南功,升職一等,遷元帥右都監,充陝西行省參議官。四年,兼金安軍節度使。五年,改知延安府事,轉左都監,駐兵京兆。元光元年,卒。
hé shí liè huán duān, xī nán lù hū lùn sòng gē měng ān rén, xí xiōng yín shù kě móu kě. tài hé fá sòng, chōng xíng jūn wàn hù, pò sòng bīng èr qiān yú cài zhōu, jiā xuān wǔ jiāng jūn. zì shòu zhōu dù huái, bài sòng bù qí yī wàn wǔ qiān yú yào zi lǐng, suì kè ān fēng jūn. jūn hái, chú tóng zhī huái yuǎn jūn jié dù shì, quán mù diǎn zhǎn xiáng wěn. dà ān sān nián, xī jīng xíng shěng xuǎn chōng hé zā wàn hù, yáo shòu tóng zhī qīng zhōu fáng yù shì, gǎi xìng píng jūn jié dù fù shǐ, yáo shòu xiǎn dé jūn jié dù fù shǐ, xǐ liáo dōng lù xuān fǔ sī dōu tǒng. bài yí lá liú gē wàn wǔ qiān zhòng yú yù hé zhài, duó chē shù qiān liǎng, jiàng wàn yú rén. jiā biāo qí wèi shàng jiāng jūn, yáo shòu tóng zhī shùn tiān jūn jié dù shì.
紇石烈桓端,西南路忽論宋割猛安人,襲兄銀術可謀可。泰和伐宋,充行軍萬戶,破宋兵二千於蔡州,加宣武將軍。自壽州渡淮,敗宋步騎一萬五千於鷂子嶺,遂克安豐軍。軍還,除同知懷遠軍節度事,權木典颭詳穩。大安三年,西京行省選充合紥萬戶,遙授同知清州防禦事,改興平軍節度副使,遙授顯德軍節度副使,徙遼東路宣撫司都統。敗移剌留哥萬五千眾於御河寨,奪車數千兩,降萬餘人。加驃騎衛上將軍,遙授同知順天軍節度事。
zhēn yòu èr nián, wèi xuān chà fù tí kòng, tóng zhī pó sù lù bīng mǎ dōu zǒng guǎn, xíng fǔ shì. zhēn yòu sān nián, pú xiān wàn nú qǔ xián píng dōng jīng shěn chéng zhū zhōu, jí měng ān móu kè rén yì duō cóng zhī zhě. sān yuè, wàn nú bù qí jiǔ qiān qīn pó sù jìn jìng, huán duān qiǎn dōu tǒng wēn dí hǎn pà gē niǎn jī què zhī. sì yuè, fù lüè shàng jīng chéng, qiǎn dōu tǒng wù yán bō xiá jù zhàn. wàn nú bié qiǎn wǔ qiān rén gōng wàng yún yì, dōu tǒng ào tún mǎ hé shàng jī zhī. dōu tǒng jiā gǔ hé dǎ pò qí zhòng shù qiān yú sān chā lǐ. wǔ yuè, dōu tǒng wēn dí hǎn fú shòu gōng wàn nú zhī zhòng yú dà níng zhèn, bá qí lěi, qí zhòng jiān yān. jiǔ yuè, wàn nú zhòng jiǔ qiān rén chū yí fēng jí tāng chí, huán duān lǜ bīng yǔ zhàn, qí zhòng kuì qù, yīn zhāo yǎn jí wò dōu má hún bīn gē chū tái dá ài yán gē bù huī huó zhuō àn chū bèi dé liè lín shí yī měng ān fù lái fù, zé qí dīng nán bǔ jūn, gōng chéng yì zhī wèi xià zhě. zhēn yòu sì nián, huán duān qiǎn wáng rǔ bì yóu hǎi dào zòu shì, xuān zōng jiā qí gōng, huán duān qiān liáo hǎi jūn jié dù shǐ tóng zhī xíng fǔ shì, xuān chà tí kòng rú gù. pó sù lù wēn jiǎ hǎi shì xí měng ān quán tóng zhī fǔ shì wēn dí hǎn gē bù ǎi qiān xiǎn dé jūn jié dù shǐ, jiān pó sù fǔ zhì zhōng. quán pàn guān qián xiū qǐ jū zhù péi mǎn àn dài qiān liǎng jiē, shēng èr děng. wáng rǔ bì qiān sì jiē, shēng sì děng. yú jiāng shì yǒu gōng zhě, zhào liáo dōng xuān fǔ chéng zhì qiān shǎng. shì suì, gǎi pī zhōu cì shǐ, chōng xú zhōu jiè dōu tí kòng.
貞祐二年,為宣差副提控,同知婆速路兵馬都總管,行府事。貞祐三年,蒲鮮萬奴取咸平、東京瀋、澄諸州,及猛安謀克人亦多從之者。三月,萬奴步騎九千侵婆速近境,桓端遣都統溫迪罕怕哥輦擊卻之。四月,復掠上京城,遣都統兀顏缽轄拒戰。萬奴別遣五千人攻望雲驛,都統奧屯馬和尚擊之。都統夾谷合打破其眾數千於三叉里。五月,都統溫迪罕福壽攻萬奴之眾於大寧鎮,拔其壘,其眾殲焉。九月,萬奴眾九千人出宜風及湯池,桓端率兵與戰,其眾潰去,因招奄吉斡、都麻渾、賓哥、出台、答愛、顏哥、不灰、活拙、按出、孛德、烈鄰十一猛安復來附,擇其丁男補軍,攻城邑之未下者。貞祐四年,桓端遣王汝弼由海道奏事,宣宗嘉其功,桓端遷遼海軍節度使、同知行府事,宣差提控如故。婆速路溫甲海世襲猛安、權同知府事溫迪罕哥不靄遷顯德軍節度使,兼婆速府治中。權判官、前修起居注裴滿按帶遷兩階,升二等。王汝弼遷四階,升四等。余將士有功者,詔遼東宣撫承制遷賞。是歲,改邳州刺史,充徐州界都提控。
hóng ǎo zéi shù wàn gōng pī zhōu, huán duān pò zhī yú huáng shān. zéi fù lái, huán duān báo qí yíng, zǒu bǎo běi shān, zhuī jī bài zhī, nì yí shuǐ sǐ zhě shén zhòng. zéi shù wàn wéi yí zhōu, tóng zhī fáng yù shì pū sàn sā hé tū wéi chū qiú jiù, huán duān lǜ bīng fù zhī. sā hé hái rù yí zhōu, yǔ huán duān nèi wài jiā jī zhī, shā wàn yú rén, zéi nǎi qù. shū mì fù shǐ pū sàn ān zhēn shàng qí gōng, yīn zòu yuē: huán duān tiān zī zhōng shí, shēn yǒu jì huà, xiǎo xí jūn shì, sā hé yǒng ér yǒu móu, jiē dé jūn mín xīn, qǐ jiā zhuó yòng. huán duān jìn jīn zǐ guāng lù dài fū, jiān tóng zhī wǔ níng jūn jié dù shì, tí kòng rú gù. zhào wèi quàn nóng fù shǐ, chōng dōu tí kòng, tún chén zhōu.
紅襖賊數萬攻邳州,桓端破之於黃山。賊復來,桓端薄其營,走保北山,追擊敗之,溺沂水死者甚眾。賊數萬圍沂州,同知防禦事仆散撒合突圍出求救,桓端率兵赴之。撒合還入沂州,與桓端內外夾擊之,殺萬餘人,賊乃去。樞密副使仆散安貞上其功,因奏曰:「桓端天資忠實,深有計畫,曉習軍事,撒合勇而有謀,皆得軍民心,乞加擢用。」桓端進金紫光祿大夫,兼同知武寧軍節度事,提控如故。召為勸農副使,充都提控,屯陳州。
xìng dìng yuán nián, zì xīn xī dù huái fá sòng, pò zhōng dù diàn, zhì dìng chéng, yǐ shǎo jī zhòng, zhàn bù liú xíng. wèi jǐ, chōng xuān chà cān yì guān, fù dù huái, lián pò sòng bīng, huò qí jiāng shěn jùn, qiān wǔ wèi jūn fù dōu zhǐ huī shǐ. sòng rén chéng shǒu bù chū, fēn bīng gōng qí shān zhài shuǐ bǎo, shā huò shén zhòng. xìng dìng èr nián, qiān zhèn nán jūn jié dù shǐ, quán yuán shuài yòu dōu jiān. shù yuè, gǎi wǔ wèi jūn dōu zhǐ huī shǐ, réng quán yòu dōu jiān, xíng yuán shuài fǔ yú xī zhōu.
興定元年,自新息渡淮伐宋,破中渡店,至定城,以少擊眾,戰不留行。未幾,充宣差參議官,復渡淮,連破宋兵,獲其將沈俊,遷武衛軍副都指揮使。宋人城守不出,分兵攻其山寨水堡,殺獲甚眾。興定二年,遷鎮南軍節度使,權元帥右都監。數月,改武衛軍都指揮使,仍權右都監,行元帥府於息州。
xú zhōu xíng shū mì yuàn shí zhǎn nǚ lǔ huān gāng bì zì yòng, zhào huán duān yǐ běn guān quán qiān shū mì yuàn shì, wǎng dài zhī. sì nián dōng, shàng yán: qiè wén sòng rén yǔ lǐ quán jiāng bìng lì lái gōng, dāng yù wèi zhī fáng. shū mì yuàn zòu kě, zhào huán duān yǔ cháo chén miàn yì. xún yǒu jí, cì tài yī yù yào. wǔ nián zhēng yuè, zhào zhì jīng shī, jí bìng bù néng rù jiàn, lì jí cǎo zòu, dà lüè yǐ nán běi jiē yòng bīng, dāng yù fáng qí huàn, jí fáng hé shù cè. wú hé, zú, nián sì shí wǔ. chì yǒu sī gěi sàng shì.
徐州行樞密院石盞女魯歡剛愎自用,詔桓端以本官權簽樞密院事,往代之。四年冬,上言:「竊聞宋人與李全將併力來攻,當預為之防。」樞密院奏可,召桓端與朝臣面議。尋有疾,賜太醫御藥。五年正月,召至京師,疾病不能入見,力疾草奏,大略以南北皆用兵,當豫防其患,及防河數策。無何,卒,年四十五。敕有司給喪事。
wán yán a lǐ bù sūn, zì yàn chéng, hé lǎn lù tài shēn bì lá měng ān rén. míng chāng wǔ nián jìn shì, diào yì zhōu xīn zhōu jūn shì pàn guān ān fēng xiàn lìng. bǔ shàng shū shěng lìng shǐ, chú xìng píng jūn jié dù fù shǐ, yīng fèng hàn lín wén zì, zhuǎn xiū zhuàn, chōng yuán shuài zuǒ jiān jūn hé shí liè zhí zhōng jīng lì guān. zhí zhōng wéi chǔ zhōu, zòng bīng dà lüè, zuò bù jiàn zhèng, jué zhàng wǔ shí. dà ān chū, gǎi hù bù yuán wài láng jūn zhōu cì shǐ. zhí zhōng xíng shū mì yuàn yú xī jīng, fù yǐ wèi jīng lì guān. gǎi wēi zhōu cì shǐ. zhēn yòu chū, lèi qiān guó zi jì jiǔ, lì yuè wáng pú wáng fù, gǎi tóng zhī píng yáng fǔ shì, jiān běn lù xuān fǔ fù shǐ. zhào wèi bīng bù shì láng, qiān hàn lín shì jiǎng xué shì. gǎi shǎn xī lù xuān fǔ fù shǐ, qiān yuán shuài zuǒ dōu jiān. gǎi hé píng jūn jié dù shǐ hé běi xī lù xuān fǔ fù shǐ. gǎi yù shǐ zhōng chéng liáo dōng xuān fǔ fù shǐ. zài yuè yuè, quán yòu fù yuán shuài cān zhī zhèng shì liáo dōng lù xíng shàng shū shěng shì, cì yù yī jiù mǎ ān shān jiǎ. shàng jīng xíng shěng pú chá wǔ jīn zòu qí gōng, cì jīn bǎi liǎng juàn bǎi pǐ.
完顏阿里不孫,字彥成,曷懶路泰申必剌猛安人。明昌五年進士,調易州、忻州軍事判官、安豐縣令。補尚書省令史,除興平軍節度副使,應奉翰林文字,轉修撰,充元帥左監軍紇石烈執中經歷官。執中圍楚州,縱兵大掠,坐不諫正,決杖五十。大安初,改戶部員外郎、鈞州刺史。執中行樞密院於西京,復以為經歷官。改威州刺史。貞祐初,累遷國子祭酒,歷越王、濮王傅,改同知平陽府事,兼本路宣撫副使。召為兵部侍郎,遷翰林侍講學士。改陝西路宣撫副使,遷元帥左都監。改河平軍節度使、河北西路宣撫副使。改御史中丞、遼東宣撫副使。再閱月,權右副元帥、參知政事、遼東路行尚書省事,賜御衣、廄馬、安山甲。上京行省蒲察五斤奏其功,賜金百兩、絹百匹。
xìng dìng yuán nián, zhēn bài cān zhī zhèng shì, quán yòu fù yuán shuài, xíng shàng shū shěng yuán shuài fǔ yú pó sù lù, chéng zhì chú bài cì shǐ yǐ xià. bù xié. shì shí, pú xiān wàn nú jù liáo dōng, qīn lüè pó sù zhī jìng, gāo lì wèi qí qiáng, zhù liáng bā wàn shí. shàng jīng xíng shěng pú chá wǔ jīn rù cháo, liáo dōng bīng shì yù ruò, wǔ jīn liú jiāng shān shǒu zhào zhōu, jiāng shān yì pō huái qù jiù. jí shàng jīng xuān fǔ shǐ pú chá yí cì dōu gǎi shǎn xī xíng shěng cān yì guān, ér bó dé hú tǔ suì yǒu yì zhì. xuān fǔ shǐ hǎi nú bù yíng zhì shǐ, zuò ér shòu zhào, a lǐ bù sūn xiè xì zhī. qǐng zhī, a lǐ bù sūn zhé jiǎo zhì dà shè zhū dào, zhòng nǎi shāo ān, ér qǐng zuì yú cháo.
興定元年,真拜參知政事,權右副元帥,行尚書省、元帥府於婆速路,承制除拜刺史以下。不協。是時,蒲鮮萬奴據遼東,侵掠婆速之境,高麗畏其強,助糧八萬石。上京行省蒲察五斤入朝,遼東兵勢愈弱,五斤留江山守肇州,江山亦頗懷去就。及上京宣撫使蒲察移刺都改陝西行省參議官,而伯德胡土遂有異志。宣撫使海奴不迎制使,坐而受詔,阿里不孫械繫之。頃之,阿里不孫輒矯制大赦諸道,眾乃稍安,而請罪於朝。
chū, liú gē jù guǎng níng, zhī guǎng níng fǔ shì wēn dí hǎn qīng gǒu jū gài zhōu, qī zǐ liú guǎng níng, yǔ bó dé hú tǔ yuē wèi xiōng dì. qīng gǒu bīng lì a lǐ bù sūn, nèi cāi jì bù xié, pú chá yí lá dōu cháng zòu qīng gǒu wú lì a lǐ bù sūn. xuān zōng nǎi zhào qīng gǒu, qīng gǒu bù shòu zhào, a lǐ bù sūn shā zhī. hú tǔ nǎi yuàn a lǐ bù sūn. jì ér hú tǔ lǜ zhòng fá gāo lì, nǎi yǐ bīng qiāng shā a lǐ bù sūn. quán zuǒ dōu jiān nà tǎn yù yǔ jiān jūn wēn dí hǎn gē bù ǎi yáo shòu dōng píng pàn guān cān yì jūn shì guō shù móu zhū hú tǔ, wèi gǎn fā, huì shàng jīng liú shǒu pú chá wǔ jīn qiǎn fù liú shǒu jiā gǔ ài dá zuǒ yòu sī yuán wài láng mǒ niǎn dú lǔ yì yù jì shì. yù yǐ móu gào èr rén, èr rén xǔ nuò, suì zhào hú tǔ zhì zhàng zhōng shā zhī. a lǐ bù sūn yǐ sǐ, cháo tíng shǐ dé jiǎo shè zòu shū, zhào yǒu sī jiǎng yù. wèi jǐ, wén a lǐ bù sūn sǐ yú luàn, zhào zèng píng zhāng zhèng shì ruì guó gōng. nà hé yù zhēn shòu zuǒ dōu jiān, gē bù ǎi jìn yī jiē, ài dá dú lǔ guō shù qiān guān shēng zhí yǒu chà.
初,留哥據廣寧,知廣寧府事溫迪罕青狗居蓋州,妻子留廣寧,與伯德胡土約為兄弟。青狗兵隸阿里不孫,內猜忌不協,蒲察移剌都嘗奏青狗無隸阿里不孫。宣宗乃召青狗,青狗不受詔,阿里不孫殺之。胡土乃怨阿里不孫。既而胡土率眾伐高麗,乃以兵戕殺阿里不孫。權左都監納坦裕與監軍溫迪罕哥不靄、遙授東平判官參議軍事郭澍謀誅胡土,未敢發,會上京留守蒲察五斤遣副留守夾谷愛答、左右司員外郎抹捻獨魯詣裕計事。裕以謀告二人,二人許諾,遂召胡土至帳中殺之。阿里不孫已死,朝廷始得矯赦奏疏,詔有司獎諭。未幾,聞阿里不孫死於亂,詔贈平章政事、芮國公。納合裕真授左都監,哥不靄進一階,愛答、獨魯、郭澍遷官升職有差。
a lǐ bù sūn kuān hòu ài rén, mǐn yú lì shì, néng zhì jù yào, shí zhě yǐ wèi yòng zhī wèi jǐn yún.
阿里不孫寬厚愛人,敏於吏事,能治劇要,識者以為用之未盡雲。
wán yán tiě gē, xìng chún zhí, tǐ mào xióng wěi, cū tōng shū. nián èr shí sì, xí fù sù pín lù hé lǎn hé dǎ měng ān. shòu guǎng wēi jiāng jūn. yù xià huì ài. chá lián, chú lín hǎi jūn jié dù fù shǐ, gǎi dǐ lá zhǎn xiáng wěn. chéng xiàng xiāng xíng shěng yú běi jīng, tiě gē wèi xiān fēng wàn hù, yǒu gōng. dīng mǔ yōu, fú chú, qiān tóng zhī wǔ shèng jūn jié dù shǐ shì, chōng yòu fù yuán shuài wán yán kuāng fù tǒng, hào píng nán dàng jiāng jiāng jūn. gōng guāng huà jūn, wáng tǒng zhì yǐ bù qí chū dōng mén nì zhàn, tiě gē jī què zhī, bá lù jiǎo, duó mén yǐ rù, suì kè zhī. jìn gōng xiāng yáng, wèi qián qū, huò shēng kǒu, zhī jiāng dù kě shè chù, yīn zhí biāo yǐ shí zhī. dà jūn zhì, tiě gē dǎo zhī jì, lǚ zhàn jiē jié, yǐ láo jìn guān liǎng jiē. kuāng wéi dé ān, tiě gē zǒng lǐng gōng chéng, zhú lěi yú dé ān nán fèng huáng tái, bìng chéng zuò yǒng dào, lì é chē, duì lóu gōng zhī, jī zǒu zhāng tǒng zhì bīng. shí shǔ, hái tún dèng zhōu. bīng bà, jìn guān liǎng jiē, qiān tóng zhī lín huáng fǔ shì, gǎi xī nán lù fù zhāo tǎo sù zhōu fáng yù shǐ. zhēn yòu èr nián, shū mì shǐ tú dān dù yí lá yǐ tiě gē chōng dōu tǒng, rù wèi zhōng dōu. qiān dōng běi lù zhāo tǎo shǐ, jiān dé chāng jūn jié dù shǐ.
完顏鐵哥,性淳直,體貌雄偉,粗通書。年二十四,襲父速頻路曷懶合打猛安。授廣威將軍。御下惠愛。察廉,除臨海軍節度副使,改底剌颭詳穩。丞相襄行省於北京,鐵哥為先鋒萬戶,有功。丁母憂,服除,遷同知武勝軍節度使事,充右副元帥完顏匡副統,號平南盪江將軍。攻光化軍,王統制以步騎出東門逆戰,鐵哥擊卻之,拔鹿角,奪門以入,遂克之。進攻襄陽,為前驅,獲生口,知江渡可涉處,陰植標以識之。大軍至,鐵哥導之濟,屢戰皆捷,以勞進官兩階。匡圍德安,鐵哥總領攻城,築壘於德安南鳳凰台,並城作甬道,立鵝車,對樓攻之,擊走張統制兵。時暑,還屯鄧州。兵罷,進官兩階,遷同知臨潢府事,改西南路副招討、宿州防禦使。貞祐二年,樞密使徒單度移剌以鐵哥充都統,入衛中都。遷東北路招討使,兼德昌軍節度使。
pú xiān wàn nú zài xián píng, jì tiě gē bīng qiáng, dié qǔ suǒ bù qí bīng èr qiān, yòu zhào tài zhōu jūn sān qiān jí hù kǒu qiān xián píng. tiě gē chá qí yǒu yì zhì, bù qiǎn. xuān fǔ shǐ chéng chōng zhào tiě gē fù shàng jīng, mìng fá pú yǔ lù. jì hái, shì wàn nú dài chéng chōng wèi xuān fǔ shǐ, zhí qián bù fā jūn zuì, xià yù bèi hài. shì yǒng yì.
蒲鮮萬奴在咸平,忌鐵哥兵強,牒取所部騎兵二千,又召泰州軍三千及戶口遷咸平。鐵哥察其有異志,不遣。宣撫使承充召鐵哥赴上京,命伐蒲與路。既還,適萬奴代承充為宣撫使,摭前不發軍罪,下獄被害。諡勇毅。
nà lán hú lǔ lá, dà míng lù pà lǔ huān měng ān rén. xìng chún zhí, guǎ yán xiào, hǎo dú shū, bó tōng jīn gǔ. chéng ān èr nián, jìn shì dì yī, chú yīng fèng hàn lín wén zì. bèi zhào kuò niú yú lín huáng shàng jīng děng lù. chéng xiàng xiāng yǒu tián zài zhào zhōu, jiā nú nì niú bù yǐ shí wén, jí xiè xì zhèng qí zuì ér jǐn kuò zhī. yú shì háo mín jiē jù, wú gǎn nì zhě. shǐ hái, xiāng chēng qí néng. jū fù sàng jǐn lǐ, yù shǐ jǔ qí qīng jié. fú chú, zhuǎn xiū zhuàn. píng zhāng zhèng shì pū sàn duān jǔ lián néng yǒu wén cǎi, qiān tóng zhī shùn tiān jūn jié dù shǐ shì, cóng fá sòng. yǐ láo jiā cháo qǐng dài fū, gǎi lǐ bù yuán wài láng cáo zhōu cì shǐ. háo mín pū sàn sǎo hé lì sī dù yú dìng táo jiān, táo bīng dào jié, jiē jí wèi náng tuó, lèi zhèng mò gǎn wèn. hú lǔ lá bǔ zhì zhī, qióng jìng qí dǎng, hé jùn sù rán. gǎi wò zhōu. gǎi nán jīng lù àn chá fù shǐ. zhēn yòu èr nián, gǎi sì zhōu fáng yù shǐ. zhào wèi lì bù shì láng, qiān jiàng yáng jūn jié dù shǐ, quán hé dōng nán lù xuān fǔ fù shǐ. shì shí bīng xìng, hú lǔ lá wán chéng guō, shàn qì xiè, liào dīng zhuàng wèi xiāng bīng. yán wèn qí lǎo, zhāo zhì rú shì, zī yǐ bèi yù zhī cè. yán mǐ chǔ zhì, quàn fù mín chū sù, jùn lài yǐ wán. cì zhào bāo yù, jiā zī shàn dài fū, guān qí cì zǐ wú shēn. gǎi quán jīng lüè shǐ, bèi zhào, yǐ jí bù néng xíng, zú yú jiàng zhōu.
納蘭胡魯剌,大名路怕魯歡猛安人。性淳直,寡言笑,好讀書,博通今古。承安二年,進士第一,除應奉翰林文字。被詔括牛於臨潢、上京等路。丞相襄有田在肇州,家奴匿牛不以實聞,即械繫正其罪而盡括之。於是豪民皆懼,無敢匿者。使還,襄稱其能。居父喪盡禮,御史舉其清節。服除,轉修撰。平章政事仆散端舉廉能有文采,遷同知順天軍節度使事,從伐宋。以勞加朝請大夫,改禮部員外郎、曹州刺史。豪民仆散掃合立私渡於定陶間,逃兵盜劫,皆籍為囊橐,累政莫敢問。胡魯剌捕治之,窮竟其黨,闔郡肅然。改沃州。改南京路按察副使。貞佑二年,改泗州防禦使。召為吏部侍郎,遷絳陽軍節度使,權河東南路宣撫副使。是時兵興,胡魯剌完城郭,繕器械,料丁壯為鄉兵。延問耆老,招致儒士,咨以備御之策。鹽米儲偫,勸富民出粟,郡賴以完。賜詔褒諭,加資善大夫,官其次子吾申。改權經略使,被召,以疾不能行,卒於絳州。
zàn yuē: tài hé zhēn yòu, qí jiān xiāng qù wǔ nián ěr, gù jiāng yí lǎo wǎng wǎng zài yān. gāo qí dé jūn, sù jiāng jiē chì wài yǐ. gāo rǔ lì rèn zhí, jiù chén jiē shǒu fān yǐ. jiǎ yǐ zhòng rèn, qí shí shū zhī. gù shí mǒ zhòng wēn yǐ xià, yǐ jiàn dāng shí zhī jiāng xiào yān.
贊曰:泰和、貞祐,其間相去五年耳,故將遺老往往在焉。高琪得君,宿將皆斥外矣。高汝礪任職,舊臣皆守藩矣。假以重任,其實疏之。故石抹仲溫以下,以見當時之將校焉。