pū sàn ān zhēn tián zuó wán yán bì méng gǔ gāng bì lán ā lǔ dài
仆散安贞 田琢 完颜弼 蒙古纲 必兰阿鲁带
pū sàn ān zhēn, běn míng ā hǎi, yǐ dà chén zǐ chōng fèng yù. fù kuí, shàng hán guó gōng zhǔ, zhèng wáng yǒng dǎo tóng mǔ mèi yě. yǒng dǎo zhū, ān zhēn bà guī, zhào wèi fú bǎo zhī hòu. fù wèi fèng yù, shàng xíng guó cháng gōng zhǔ, jiā fù mǎ dū wèi, xí hú wáng ài gē mán měng ān. lì shàng yī zhí zhǎng yù yuàn tōng jìn shàng yào fù shǐ. dīng mǔ yōu, qǐ fù, zhuǎn fú bǎo láng, chú tóng zhī dìng hǎi jūn jié dù shǐ shì. lì pī zī zhuō zhōu cì shǐ, gǒng wèi zhí dōu zhǐ huī shǐ. zhēn yòu chū, gǎi yòu fù diǎn jiǎn jiān shì wèi qīn jūn fù dōu zhǐ huī shǐ, qiān yuán shuài zuǒ dōu jiān. èr nián, zhōng dōu jiě yán, hé běi zhōu jùn wèi pò zhě wéi zhēn dìng dà míng dōng píng qīng wò xú pī hǎi zhōu ér yǐ. cháo tíng qiǎn ān zhēn yǔ bīng bù shàng shū péi mǎn zǐ rén xíng bù shàng shū wǔ dū fēn dào xuān fǔ. yú shì chú ān zhēn shān dōng lù tǒng jūn ān fǔ děng shǐ.
仆散安贞,本名阿海,以大臣子充奉御。父揆,尚韩国公主,郑王永蹈同母妹也。永蹈诛,安贞罢归,召为符宝祗候。复为奉御,尚邢国长公主,加驸马都尉,袭胡王爱割蛮猛安。历尚衣直长、御院通进、尚药副使。丁母忧,起复,转符宝郎,除同知定海军节度使事。历邳、淄、涿州刺史,拱卫直都指挥使。贞祐初,改右副点检兼侍卫亲军副都指挥使,迁元帅左都监。二年,中都解严,河北州郡未破者惟真定、大名、东平、清、沃、徐、邳、海州而已。朝廷遣安贞与兵部尚书裴满子仁、刑部尚书武都分道宣抚。于是除安贞山东路统军安抚等使。
chū, yì dōu xiàn rén yáng ān guó zì shǎo wú lài, yǐ yù ān cái wèi yè, shì rén hū wèi" yáng ān ér", suì zì míng yáng ān ér. tài hé fá sòng, shān dōng wú lài wǎng wǎng xiāng jù piāo lüè, zhào zhōu jùn zhāo bǔ zhī. ān ér jiàng, lì zhū jūn, lèi guān cì shǐ fáng yù shǐ. dà ān sān nián, zhāo tiě wǎ gǎn zhàn jūn, dé qiān yú rén, yǐ táng kuò hé dǎ wèi dū tǒng, ān ér wèi fù tǒng, shù biān. zhì jī míng shān bù jìn. wèi shào wáng yì zhào wèn zhuàng, ān ér nǎi yuē:" píng zhāng cān zhèng jūn shù shí wàn zài qián, wú kě lǜ zhě. tún zhù jī míng shān, suǒ yǐ bèi jiān dào tòu lòu zhě ěr." cháo tíng xìn qí yán. ān ér nǎi wáng guī shān dōng, yǔ zhāng rǔ jí jù dǎng gōng jié zhōu xiàn, shā lüè guān lì, shān dōng dà rǎo.
初,益都县人杨安国自少无赖,以鬻鞍材为业,市人呼为“杨鞍儿”,遂自名杨安儿。泰和伐宋,山东无赖往往相聚剽掠,诏州郡招捕之。安儿降,隶诸军,累官刺史、防御使。大安三年,招铁瓦敢战军,得千余人,以唐括合打为都统,安儿为副统,戍边。至鸡鸣山不进。卫绍王驿召问状,安儿乃曰:“平章参政军数十万在前,无可虑者。屯驻鸡鸣山,所以备间道透漏者耳。”朝廷信其言。安儿乃亡归山东,与张汝楫聚党攻劫州县,杀略官吏,山东大扰。
ān zhēn zhì yì dōu, bài ān ér yú chéng dōng. ān ér bēn lái yáng. lái zhōu xú rǔ xián yǐ chéng jiàng ān ér, zéi shì fù zhèn. dēng zhōu cì shǐ gěng gé kāi mén nà wěi zōu dū tǒng, yǐ zhōu yìn fù zhī, jiāo yíng ān ér, fā tǎng zàng yǐ láo zéi. ān ér suì tiě hào, zhì guān shǔ, gǎi yuán tiān shùn, fán fú yìn zhào biǎo yí shì jiē gé cǎo dìng, suì xiàn níng hǎi, gōng wéi zhōu. wěi yuán shuài fāng guō sān jù mì zhōu, lüè yí hǎi. lǐ quán lüè lín qú, è mù líng guān, yù qǔ yì dōu. ān zhēn yǐ yí zhōu fáng yù shǐ pū sàn liú jiā wèi zuǒ yì, ān huà jūn jié dù shǐ wán yán é lùn wèi yòu yì.
安贞至益都,败安儿于城东。安儿奔莱阳。莱州徐汝贤以城降安儿,贼势复振。登州刺史耿格开门纳伪邹都统,以州印付之,郊迎安儿,发帑藏以劳贼。安儿遂僣号,置官属,改元天顺,凡符印诏表仪式皆格草定,遂陷宁海,攻濰州。伪元帅方郭三据密州,略沂、海。李全略临朐,扼穆陵关,欲取益都。安贞以沂州防御使仆散留家为左翼,安化军节度使完颜讹论为右翼。
qī yuè gēng chén, ān zhēn jūn chāng yì dōng, xú rǔ xián děng yǐ sān zhōu zhī zhòng shí wàn lái jù zhàn. zì wǔ dǐ mù, zhuǎn zhàn sān shí lǐ, shā zéi shù wàn, huò qì xiè bù kě shèng jì. rén wǔ, zéi jí qī lǜ zhòng sì wàn zhèn yú xīn hé. ān zhēn lìng liú jiā yóu shàng liú jiāo xī jì, jì yǐ dà bīng, shā huò shén zhòng. jiǎ shēn, ān zhēn jūn zhì lái zhōu, wěi níng hǎi zhōu cì shǐ shǐ pō lì yǐ èr shí wàn zhèn yú chéng dōng. liú jiā xiān yǐ qīng bīng báo zéi, zhū jiàng jì zhī, zéi dà bài, shā huò qiě bàn, yǐ zhòng shǎng zhāo zhī, bù yīng. ān zhēn qiǎn lái zhōu qíng zú cáo quán zhāng dé tián guì sòng fú zhà xiáng yú xú rǔ xián yǐ wéi nèi yìng. quán yǔ zéi xī nán yú shù zú yáo yún xiāng jié, yuē nà guān jūn. dīng hài yè, quán zhuì chéng chū, qián gào liú jiā. liú jiā mù yǒng gǎn shì sān shí rén cóng quán rù chéng, yáo yún nà zhī, dà jūn bì dēng, suì fù lái zhōu, zhǎn xú rǔ xián jí zhū zéi jiāng yǐ xùn. ān ér tuō shēn zǒu, é lùn yǐ bīng zhuī zhī. gěng gé shǐ pō lì jiē jiàng. liú jiā lüè dìng jiāo xī zhū xiàn, xuān chà bó dé wán xí shā fāng guō sān, fù mì zhōu. yú zéi zài zhū zhōu zhě jiē kuì qù. ān ér cháng qiǎn liáng jū shí huáng xiàn gān quán zhèn jiān jiǔ shí mǒ chōng fú hǎi fù liáo dōng gòu liú gē, yǐ jù zhōu, jiē bǔ zhǎn zhī.
七月庚辰,安贞军昌邑东,徐汝贤等以三州之众十万来拒战。自午抵暮,转战三十里,杀贼数万,获器械不可胜计。壬午,贼棘七率众四万阵于辛河。安贞令留家由上流胶西济,继以大兵,杀获甚众。甲申,安贞军至莱州,伪宁海州刺史史泼立以二十万阵于城东。留家先以轻兵薄贼,诸将继之,贼大败,杀获且半,以重赏招之,不应。安贞遣莱州黥卒曹全、张德、田贵、宋福诈降于徐汝贤以为内应。全与贼西南隅戍卒姚云相结,约纳官军。丁亥夜,全缒城出,潜告留家。留家募勇敢士三十人从全入城,姚云纳之,大军毕登,遂复莱州,斩徐汝贤及诸贼将以徇。安儿脱身走,讹论以兵追之。耿格、史泼立皆降。留家略定胶西诸县,宣差伯德玩袭杀方郭三,复密州。余贼在诸州者皆溃去。安儿尝遣梁居实、黄县甘泉镇监酒石抹充浮海赴辽东构留哥,已具舟,皆捕斩之。
shí yī yuè wù chén, qū shè shān dōng, chú yáng ān ér gěng gé jí zhū gù guān jiā zuò guò qū nú bù shè wài, liú èr zǔ zhāng rǔ jí lǐ sī wēn jí yīng xié yòu cóng zéi, bìng zài běn lù zì wèi kòu dào, zuì wú qīng zhòng, bìng yǔ shè miǎn. huò yáng ān ér zhě, guān zhí jù shòu sān pǐn, shǎng qián shí wàn guàn. shí èr yuè xīn hài, gěng gé fú zhū, qī zǐ jiē yuǎn xǐ. zhū jūn fāng gōng dà mò gù, shè zhì, xuān fǔ fù shǐ zhī dōng píng fǔ shì wū lín dá yǔ jí yǐn jūn hái. zéi zhòng chéng zhī, fù chū wéi huàn. zhào yǐ shǎn xī tǒng jūn shǐ wán yán bì zhī dōng píng fǔ shì, quán xuān fǔ fù shǐ. qí hòu yáng ān ér yǔ jí zhèng děng chéng zhōu rù hǎi, yù zǒu jù yú shān. zhōu rén qū chéng děng jī zhī, zhuì shuǐ sǐ.
十一月戊辰,曲赦山东,除杨安儿、耿格及诸故官家作过驱奴不赦外,刘二祖、张汝楫、李思温及应胁诱从贼,并在本路自为寇盗,罪无轻重,并与赦免。获杨安儿者,官职俱授三品,赏钱十万贯。十二月辛亥,耿格伏诛,妻子皆远徙。诸军方攻大沫堌,赦至,宣抚副使、知东平府事乌林答与即引军还。贼众乘之,复出为患。诏以陕西统军使完颜弼知东平府事,权宣抚副使。其后杨安儿与汲政等乘舟入海,欲走岠嵎山。舟人曲成等击之,坠水死。
sān nián èr yuè, ān zhēn qiǎn tí kòng gē shí liè yá wú tǎ pò jù méng děng sì gù, jí pò mǎ ěr shān, shā liú èr zǔ zéi sì qiān yú rén, jiàng yú dǎng bā qiān, qín wěi xuān chà chéng kuān zhāo jūn dà shǐ chéng fú, zhāo xiáng xié cóng bǎi xìng sān wàn yú rén. ān zhēn qiǎn bīng huì sù zhōu tí kòng jiā gǔ shí lǐ gē tóng gōng dà mò gù, zéi qiān yú nì zhàn. shí lǐ gē, yǐ qí bīng jī zhī, jǐn yì. tí kòng méi liè duó qí běi mén yǐ rù, bié jūn qǔ zéi shuǐ zhài, zhū jūn jì jìn, shā zéi wǔ qiān yú rén. liú èr zǔ bèi chuàng, huò zhī, jí wěi cān móu guān cuī tiān yòu, yáng ān ér wěi tài shī lǐ sī wēn. yú zhòng bǎo dà xiǎo jùn jiǎo zǐ shān, qián hòu zhuī jī, shā huò yǐ wàn jì, zhǎn liú èr zǔ. zhào qiān shǎng méi liè děng yǒu chà. zhào shàng shū shěng yuē:" shān dōng dōng xī lù zéi dǎng yóu xiào jù zuò guò zhě, zhào shū dào rì, bìng yǔ miǎn zuì, gè lìng fù yè. zài chù guān sī jìn xīn zhāo fǔ, yōu jiā cún xù, wú lìng shī suǒ." shí yuè, ān zhēn qiān shū mì fù shǐ, xíng yuàn yú xú zhōu.
三年二月,安贞遣提控纥石烈牙吾塔破巨蒙等四堌,及破马耳山,杀刘二祖贼四千余人,降余党八千,擒伪宣差程宽、招军大使程福,招降胁从百姓三万余人。安贞遣兵会宿州提控夹谷石里哥同攻大沫堌,贼千余逆战。石里哥,以骑兵击之,尽殪。提控没烈夺其北门以入,别军取贼水寨,诸军继进,杀贼五千余人。刘二祖被创,获之,及伪参谋官崔天佑,杨安儿伪太师李思温。余众保大小峻角子山,前后追击,杀获以万计,斩刘二祖。诏迁赏没烈等有差。诏尚书省曰:“山东东、西路贼党犹啸聚作过者,诏书到日,并与免罪,各令复业。在处官司尽心招抚,优加存恤,无令失所。”十月,安贞迁枢密副使,行院于徐州。
sì nián èr yuè, yáng ān ér yú dǎng fù rǎo shān dōng. zhào ān zhēn yǔ méng gǔ gāng wán yán bì yǐ jìn zhào zhāo zhī. wǔ yuè, ān zhēn qiǎn bīng tǎo hǎo dìng, lián zhàn jiē kè, shā jiǔ wàn rén, jiàng zhě sān wàn yú, hǎo dìng jǐn yǐ shēn miǎn. huò wěi jīn yín pái qì xiè shén zhòng, lái guī qiě wàn rén, jiē ān wèi fù yè. zì yáng ān ér liú èr zǔ bài hòu, hé běi cán pò, gān gē xiāng xún. qí dǎng wǎng wǎng fù xiāng tuán jié, suǒ zài kòu lüè, jiē yī hóng nà ǎo yǐ xiāng shí bié, hào" hóng ǎo zéi". guān jūn suī tǎo zhī, bù néng chú yě. dà gài jiē lǐ quán guó yòng ān shí qīng zhī tú yān.
四年二月,杨安儿余党复扰山东。诏安贞与蒙古纲、完颜弼以近诏招之。五月,安贞遣兵讨郝定,连战皆克,杀九万人,降者三万余,郝定仅以身免。获伪金银牌、器械甚众,来归且万人,皆安慰复业。自杨安儿、刘二祖败后,河北残破,干戈相寻。其党往往复相团结,所在寇掠,皆衣红纳袄以相识别,号“红袄贼”。官军虽讨之,不能除也。大概皆李全、国用安、时青之徒焉。
xìng dìng yuán nián shí yuè, zhào ān zhēn yuē:" fáng hé zú duō lǎo yòu pí ruǎn bù shèng zhí yì zhī rén, qí lìng sù yì zhī." èr nián shí èr yuè, kāi fēng zhì zhōng lǚ zǐ yǔ děng yǐ guó shū yì hé yú sòng, sòng rén bù shòu. yǐ ān zhēn wèi zuǒ fù yuán shuài quán cān zhī zhèng shì xíng shàng shū shěng yuán shuài fǔ, jí táng xī shòu sì xíng yuán shuài fǔ fēn dào gè jiāng bīng sān wàn, ān zhēn zǒng zhī, huà dìng qī rì, xià zhào fá sòng. ān zhēn zhì ān fēng, sòng bīng qī qiān jù zhàn, quán dōu shì wán yán hú lǔ lá chōng jī bài zhī, zhuī zhì féi shuǐ, sǐ zhě èr qiān yú rén. ān zhēn zhì dà jiāng, nǎi bān shī. sān nián rùn yuè, ān zhēn zhì zì jūn zhōng, rù jiàn yú rén ān diàn. hú lǔ lá jìn yī jiē. jiǔ zhī, ān zhēn yàn jiàn, zòu yuē:" féi shuǐ zhī jié, hú lǔ lá gōng dì yī, chén zhī bīng shì jiē zī cǐ rén, gōng hòu shǎng báo, qǐ jiā shǎng yǐ quàn lái zhě." shàng shū shěng zòu:" fán xíng shěng xíng yuàn shuài fǔ cān yì zuǒ yòu sī jīng lì guān dōu shì yǐ xià jiē qiān yī guān, suǒ yǐ jué qiú qǐng zhī lù, sāi jiān xìng zhī mén yě. ān zhēn zhī qǐng bù kě cóng." suì zhǐ.
兴定元年十月,诏安贞曰:“防河卒多老幼疲软不胜执役之人,其令速易之。”二年十二月,开封治中吕子羽等以国书议和于宋,宋人不受。以安贞为左副元帅权参知政事行尚书省元帅府,及唐、息、寿、泗行元帅府分道各将兵三万,安贞总之,画定期日,下诏伐宋。安贞至安丰,宋兵七千拒战,权都事完颜胡鲁剌冲击败之,追至淝水,死者二千余人。安贞至大江,乃班师。三年闰月,安贞至自军中,入见于仁安殿。胡鲁剌进一阶。久之,安贞燕见,奏曰:“淝水之捷,胡鲁剌功第一,臣之兵事皆咨此人,功厚赏薄,乞加赏以劝来者。”尚书省奏:“凡行省行院帅府参议左右司经历官都事以下皆迁一官,所以绝求请之路,塞奸幸之门也。安贞之请不可从。”遂止。
wǔ nián, fù fá sòng. èr yuè, ān zhēn chū xī zhōu, jūn yú qī lǐ zhèn, sòng bīng jù jìng jū shān, qiǎn bīng jī bài zhī. sòng bīng bǎo shān sì. zòng huǒ fén sì, chéng shèng zhuī zhì hóng mén shān. sòng bīng fāng jùn háo lì zhà, ān zhēn jūn jí zhàn, duó qí zhà. sòng huáng tǒng zhì tuán bīng wǔ qiān bǎo huáng tǔ guān, guān jué xiǎn, sù yǒu bèi, jiān bì bù chū. ān zhēn qiǎn qīng bīng fēn wéi zuǒ yòu jūn qián dēng, bié yǐ bīng sān qiān zhí bī guān mén. yì rì, zuǒ yòu jūn huì yú shān diān, fǔ kàn guān nèi. sòng rén shǒu guān zhě wàng zhī, hài mù è bù néng lì. zhōng jūn jí gōng, sòng bīng kuì, suì duó huáng tǔ guān. suì rù méi lín guān, bá má chéng xiàn, dǐ dà jiāng, zhì huáng zhōu, kè zhī. jìn kè qí zhōu, qián hòu shā lüè bù kě shèng jì. huò sòng zōng shì nán nǚ qī shí yú kǒu, xiàn zhī, shī hái. ān zhēn měi huò sòng zhuàng shì, zhé shì bù shā, wú lǜ shù wàn, yīn yòng qí cè, zhé yǒu gōng. xuān zōng wèi zǎi chén yuē:" ā hǎi jiāng lüè shàn gù yǐ, cǐ bèi dé wú sī guī hū? nán jīng mì ěr sòng jìng, cǐ bèi jì bù kě jǐn shā, ān suǒ zhì zhī? zhèn yù qū zhī jìng shàng, qiǎn zhī guī rú hé?" zǎi chén bú duì.
五年,复伐宋。二月,安贞出息州,军于七里镇,宋兵据净居山,遣兵击败之。宋兵保山寺。纵火焚寺,乘胜追至洪门山。宋兵方浚濠立栅,安贞军亟战,夺其栅。宋黄统制团兵五千保黄土关,关绝险,素有备,坚壁不出。安贞遣轻兵分为左右军潜登,别以兵三千直逼关门。翼日,左右军会于山颠,俯瞰关内。宋人守关者望之,骇〈目咢〉不能立。中军急攻,宋兵溃,遂夺黄土关。遂入梅林关,拔麻城县,抵大江,至黄州,克之。进克蕲州,前后杀略不可胜计。获宋宗室男女七十余口,献之,师还。安贞每获宋壮士,辄释不杀,无虑数万,因用其策,辄有功。宣宗谓宰臣曰:“阿海将略善固矣,此辈得无思归乎?南京密迩宋境,此辈既不可尽杀,安所置之?朕欲驱之境上,遣之归如何?”宰臣不对。
liù yuè jiǎ yín shuò, shàng shū shěng zòu ān zhēn móu pàn. xuān zōng wèi píng zhāng zhèng shì yīng wáng shǒu chún yuē:" zhèn guān cǐ zòu, jiē shì cí bù shí, qí lìng fù àn zhī." wù yín, bìng qí èr zi shā zhī, yǐ zǔ zhōng yì fù kuí yǒu dà gōng, miǎn xiōng dì yuán zuò. zhào yuē:" yín qīng róng lù dài fū zuǒ fù yuán shuài jiān shū mì fù shǐ fù mǎ dū wèi pū sàn ā hǎi, zǎo jí shì yīn, jìn chí shì guǐ, shǔ dāng jūn lǚ zhī shì, yì hòu cháo tíng zhī ēn, yuán zì shuài fān, zhuó jū shū fǔ. qǐng zhě nán fá, shí nǎi zòu yán, shì bǐ xíng lín jiè zhī zhū, ér jǐn lù xiāo jìng zhī zhuàng. èr chéng suī dé, duō zuì rěn zhāng, niàn shèng fù zhī mí cháng, kěn xíng zhāng zhī qīng yòng. shǐ zì huà yīn liáng zhī jì, nǎi gèng yán héng liǎn zhī qī, dū cù jì sī, diāo bì mín lì, xìn qí sī yì, huò shī fáng qiū. gù lì hài zhī shí shēn, shàng yōu róng ér fú wèn. qǐng yīn jìn shì, xī lù jiān móu, gài yú qián hòu zuì zhī shàng wén, nǎi yǐ jīn yù dài ér yè xiàn. shěn shì qíng zhī guǐ mì, mìng xìn chén ér jū tuī, dài zhì kuǎn cí, nǎi xiáng shí zhuàng. zì yǐ jī qiān zhī zhe, bì fēi gōng xiàn suǒ róng, yù jié jìn chén zhī huān xīn, bǐ cì nèi tíng zhī zhǐ yì, rú xìn duān zhī shǎo lù, dé xiān shì ér yì tú. yīn qí fāng wò bīng quán, dé yǐ móu wēi miào zhù yuàn shí, shì huò bù jì, jì jí wài bēn. qián rì zhī fú, suí shí zhū lù, dú yú sòng zú, qū huó quán mén, shì qí bèi dé yú dí chóu, yù jì quán shēn ér nà yòng."
六月甲寅朔,尚书省奏安贞谋叛。宣宗谓平章政事英王守纯曰:“朕观此奏,皆饰词不实,其令覆案之。”戊寅,并其二子杀之,以祖忠义、父揆有大功,免兄弟缘坐。诏曰:“银青荣禄大夫、左副元帅兼枢密副使、驸马都尉仆散阿海,早藉世姻,浸驰仕轨,属当军旅之事,益厚朝廷之恩,爰自帅藩,擢居枢府。顷者南伐,时乃奏言,是俾行鳞介之诛,而尽露枭獍之状。二城虽得,多罪稔彰,念胜负之靡常,肯刑章之轻用。始自画因粮之计,乃更严横敛之期,督促计司,凋弊民力,信其私意,或失防秋。顾利害之实深,尚优容而弗问。顷因近侍,悉露奸谋,盖虞前后罪之上闻,乃以金玉带而夜献。审事情之诡秘,命信臣而鞫推,迨致款词,乃详实状。自以积愆之著,必非公宪所容,欲结近臣之欢心,俾伺内庭之指意,如衅端之少露,得先事而易图。因其方握兵权,得以谋危庙祝愿祏,事或不济,计即外奔。前日之俘,随时诛戮,独于宋族,曲活全门,示其悖德于敌仇,豫冀全身而纳用。”
chū, ān zhēn pò qí zhōu, huò sòng zōng shì bù shā ér xiàn zhī, suì yǐ wéi zuì. ān zhēn yōu chán, yǐ huì jìn shì jú, nǎi yǐ zhì chéng qí wū. ān zhēn diǎn bīng zhēng fá, cháng yuē:" sān shì wèi jiāng, dào jiā suǒ jì." zì zhōng yì kuí zhì ān zhēn, fán sān shì dà jiàng yān.
初,安贞破蕲州,获宋宗室不杀而献之,遂以为罪。安贞忧谗,以贿近侍局,乃以质成其诬。安贞典兵征伐,尝曰:“三世为将,道家所忌。”自忠议、揆至安贞,凡三世大将焉。
chū, ān zhēn pò qí zhōu, suǒ de jīn bó, fēn gěi jiàng shì. nán jīng dū zhuǎn yùn shǐ xíng liù bù shì lǐ tè lì, jīn ān jūn jié dù fù shǐ gē shí liè pú lá dōu dà míng lù zǒng guǎn pàn guān yín shù kě yīn ér qī yǐn. shì jué, tè lì dāng sǐ pú lá dōu yín shù kě dāng zhàng yī bǎi chú míng. zhào báo qí zuì, tè lì duó sān guān jiàng sān děng, pú lá dōu yín shù kě duó liǎng guān jiàng èr děng yún.
初,安贞破蕲州,所得金帛,分给将士。南京都转运使行六部事李特立,金安军节度副使纥石烈蒲剌都、大名路总管判官银术可因而欺隐。事觉,特立当死、蒲剌都、银术可当杖一百除名。诏薄其罪,特立夺三官、降三等,蒲剌都、银术可夺两官、降二等云。
tián zuó, zì qì zhī, wèi zhōu dìng ān rén. zhōng míng chāng wǔ nián jìn shì, diào níng biān chí píng zhǔ bù, lù zhōu guān chá pàn guān, zhōng dōu shāng shuì fù shǐ. dīng fù yōu, qǐ fù huái ān lìng, bǔ shàng shū shěng lìng shǐ. zhēn yòu èr nián, zhōng dōu bèi wéi, zuó qǐng yóu jiān dào wǎng shān xī zhāo jí yì yǒng, yǐ wéi xuān chà bīng mǎ tí kòng tóng zhī zhōng shùn jūn jié dù shǐ shì, jīng lüè shān xī. zuó yǔ hóng zhōu cì shǐ wèi yòng yǒu xì, zuó zì fēi hú hái wèi zhōu, yòng fú jiǎ yú lù, jiāng yāo ér shā zhī. zuó zhī qí móu, zì bié dào rù dìng ān. yòng rù wèi zhōu, shā guān chá pàn guān lǐ yí, lù shì pàn guān mǎ shì chéng yǒng xīng xiàn lìng zhāng fú, jié fǔ kù cāng bǐng, yǐ bīng gōng zuó yú dìng ān. zuó yǔ zhàn, bài zhī. yòng tuō shēn zǒu, yì zhōu cì shǐ pú chá fù sòng zhōng dōu yuán shuài fǔ shā zhī. shì shí, quàn nóng fù shǐ hóu zhì tí kòng zǐ jīng děng guān ài, cháo tíng wén wèi zhōu luàn, yù yǐ zhì jiù dài zuó shǒu wèi zhōu, lìng jūn zhōng tuī kě wèi guǎn yā zhě, jí yǐ wèi yòng jīn pái pèi zhī, yǐ ān qí zhòng. chéng xiàng chéng huī zòu:" tián zuó shí dé jūn mín xīn, ān liàn shān xī lì hài, wèi yòng jiàng shì běn wú láo xiào, yǐ yòng nòng bīng sǐ huò, jù ěr rèn yòng, kǒng kāi xìng mén." zhào cóng zhī.
田琢,字器之,蔚州定安人。中明昌五年进士,调宁边、茌平主簿,潞州观察判官,中都商税副使。丁父忧,起复怀安令,补尚书省令史。贞祐二年,中都被围,琢请由间道往山西招集义勇,以为宣差兵马提控、同知忠顺军节度使事,经略山西。琢与弘州刺史魏用有隙,琢自飞狐还蔚州,用伏甲于路,将邀而杀之。琢知其谋,自别道入定安。用入蔚州,杀观察判官李宜,录事判官马士成、永兴县令张福,劫府库仓禀,以兵攻琢于定安。琢与战,败之。用脱身走,易州刺史蒲察缚送中都元帅府杀之。是时,劝农副使侯挚提控紫荆等关隘,朝廷闻蔚州乱,欲以挚就代琢守蔚州,令军中推可为管押者,即以魏用金牌佩之,以安其众。丞相承晖奏:“田琢实得军民心,谙练山西利害,魏用将士本无劳效,以用弄兵死祸,遽尔任用,恐开幸门。”诏从之。
zuó zhì wèi zhōu, zhū yǔ yòng tóng è shù rén. mù bīng xún rì, dé èr wàn rén. shí yuè, zuó bīng bài, jǐn yǐ shēn miǎn. zhāo jí sàn wáng, dé sān wàn yú, rù zhōng shān jiè tún zhù, ér qiǎn chén sī zhōng zhāo jí xī jīng dàng xī bǎi xìng, dé wàn yú rén, jiē yuàn xǐ hé nán. zuó shàng shū:" cǐ bèi yǔ hé nán zhèn fáng, wǎng wǎng xiāng jiù, ruò lìng nán dù, zé zhuàng jiàn wèi bīng, zì rán hé xié, qiě kě yǐ zhāo jí qí yú yě." cóng zhī. jiā chén sī zhōng tóng zhī shēn zhōu jūn zhōu shì. zuó fù qiǎn chén sī zhōng gōng jí zhāo hóng zhōu wèi zhōu bǎi xìng, dé wǔ wàn yú rén, kě chōng jūn zhě wàn wǔ qiān rén, fēn tún wèi zhōu zhū ài, jiē yuàn dé chén sī zhōng wèi jiāng. zhào jiā sī zhōng shùn tiān jūn jié dù fù shǐ, tí kòng hóng wèi zhōu jūn mǎ, gōng jí fù zhī. qǐng zhī, xī shān zhū ài jiē bù néng shǒu. zuó yí jūn wò zhōu. wò zhōu cì shǐ wán yán sēng jiā nú zòu:" tián zuó jūn èr qiān wǔ bǎi rén, guān lǐn bù zú, fā mín jiào sù yóu bù néng shàn. qí zhōng duō nǚ zhí rén, jūn wèi yī jūn, bù kě fù yǒu hòu bó, kě lìng yú wèi huī dà míng jiù shí." zhì kě. jiā zuó hé běi xī lù xuān fǔ fù shǐ, yáo shòu jùn zhōu fáng yù shǐ, tún jùn zhōu. zuó yù bēi xī shān zhū shuǐ yǐ wèi jùn zhōu.
琢至蔚州,诛与用同恶数人。募兵旬日,得二万人。十月,琢兵败,仅以身免。招集散亡,得三万余,入中山界屯驻,而遣沈思忠招集西京荡析百姓,得万余人,皆愿徙河南。琢上书:“此辈与河南镇防,往往乡旧,若令南渡,择壮健为兵,自然和协,且可以招集其余也。”从之。加沈思忠同知深州军州事。琢复遣沈思忠、宫楫招弘州、蔚州百姓,得五万余人,可充军者万五千人,分屯蔚州诸隘,皆愿得沈思忠为将。诏加思忠顺天军节度副使,提控弘、蔚州军马,宫楫副之。顷之,西山诸隘皆不能守。琢移军沃州。沃州刺史完颜僧家奴奏:“田琢军二千五百人,官廪不足,发民窖粟犹不能赡。其中多女直人,均为一军,不可复有厚薄,可令于卫、辉、大名就食。”制可。加琢河北西路宣抚副使,遥授浚州防御使,屯浚州。琢欲陂西山诸水以卫浚州。
zhēn yòu sān nián shí yī yuè, hé běi xíng shěng hóu zhì rù jiàn, zòu:" hé běi bīng shí shǎo, qǐng lìng zuó tài qiǎn lǎo ruò, jiù shí guī dé." zuó zòu:" cǐ bèi lǐng wài shī yè, fù zǐ xiōng dì hé wéi yī jūn, ruò lí ér fēn zhī, dìng shēng tā biàn, qǐ yǐ quán jūn nán dù, huò xǐ wèi zhōu fáng hé." zhào jǐn xǐ tún shǎn. zuó fù zòu:" chén xìng xǐ ān dì, rán jùn nǎi hé běi yào jùn, jīn jiàn liáng kě zhī shù yuè, qǐ qí lái chūn nǎi xíng." shù rì, zuó fù zòu:" jùn bù kě shǒu, wéi dāng qiān zhī." zǎi chén hé zuó qián hòu zòu chén bù yī, qǐng dǎi jū wèn. xuān zōng bù xǔ.
贞祐三年十一月,河北行省侯挚入见,奏:“河北兵食少,请令琢汰遣老弱,就食归德。”琢奏:“此辈岭外失业,父子兄弟合为一军,若离而分之,定生他变,乞以全军南渡,或徙卫州防河。”诏尽徙屯陕。琢复奏:“臣幸徙安地,然浚乃河北要郡,今见粮可支数月,乞俟来春乃行。”数日,琢复奏:“浚不可守,惟当迁之。”宰臣劾琢前后奏陈不一,请逮鞫问。宣宗不许。
zuó zhì shǎn, shàng shū yuē:" hé běi shī yè zhī mín qiáo jū hé nán shǎn xī, gài bù kě yǐ shù jì. bǎi sī yòng dù, sān jūn diào fā, yī rén gēng zhī, bǎi rén shí zhī, qí néng shàn hū? chūn zhòng bù guǎng, shōu chéng shī wàng, jūn mín jù kùn, shí xì ān wēi. chén wén gǔ zhī míng jiàng, suī zài zhēng xíng, bì xū tún tián, zhào chōng guó zhū gě liàng shì yě. gǔ zhī liáng lì, bì kè nóng sāng yǐ zú mín, huáng bà yú xǔ shì yě. fāng jīn kuàng tǔ duō, yóu mín zhòng, qǐ míng chì yǒu sī, wú dǎo xū wén, yán shēng jiàng zhī fǎ, xuǎn néng lì quàn kè, gōng sī jiē dé gēng kěn. fù zhě bèi niú chū zhǒng, pín zhě yōng lì fú qín. ruò yòu bù zú, zé jiào zhī qū zhǒng, qī yú jǐn pì ér hòu yǐ. guān sī yǔ mù, shì jiā jiān bìng, yì jí qí shù ér shòu zhī nóng mín, kuān qí fù suàn, shěng qí yáo yì, shǐ jìn lì nán mǔ, zé xù jī suì zēng, jiā jǐ rén zú, fù guó qiáng bīng zhī dào yě." xuān zōng shēn rán zhī.
琢至陕,上书曰:“河北失业之民侨居河南、陕西,盖不可以数计。百司用度,三军调发,一人耕之,百人食之,其能赡乎?春种不广,收成失望,军民俱困,实系安危。臣闻古之名将,虽在征行,必须屯田,赵充国、诸葛亮是也。古之良吏,必课农桑以足民,黄霸、虞诩是也。方今旷土多,游民众,乞明敕有司,无蹈虚文,严升降之法,选能吏劝课,公私皆得耕垦。富者备牛出种,贫者佣力服勤。若又不足,则教之区种,期于尽辟而后已。官司圉牧,势家兼并,亦籍其数而授之农民,宽其负算,省其徭役,使尽力南亩,则蓄积岁增,家给人足,富国强兵之道也。”宣宗深然之。
shǎn xī yuán shuài fǔ qǐng yì bīng, zhào yǐ zuó zhòng yǔ zhī. xìng dìng yuán nián, cháo tíng yì zhì zhū jiàng, qiān shān dōng xī lù zhuǎn yùn shǐ. èr nián, gǎi shān dōng dōng lù zhuǎn yùn shǐ, quán zhī yì dōu fǔ shì, xíng liù bù shàng shū xuān chà pián yí zhāo fǔ shǐ. lǐ wàng jù jiāo xī, zuó qiǎn yì dōu zhì zhōng zhāng lín tǎo zhī, shēng qín lǐ wàng. bā yuè, lái zhōu jīng lüè shǐ shù hǔ shān shòu xí pò lǐ wàng dǎng wěi zōu yuán shuài yú xiǎo gù, huò qí qián fēng yú shuǐ děng sān shí rén, zhuī jī wěi chén wàn hù, zhǎn shǒu bā bǎi jí. míng rì, fù pò zhī yú zhū hán zhài. jiāo xī gāo mì guān jūn yì lǚ pò zhī yú zhū cūn jí hǎi dǎo jiān.
陕西元帅府请益兵,诏以琢众与之。兴定元年,朝廷易置诸将,迁山东西路转运使。二年,改山东东路转运使,权知益都府事,行六部尚书宣差便宜招抚使。李旺据胶西,琢遣益都治中张林讨之,生擒李旺。八月,莱州经略使术虎山寿袭破李旺党伪邹元帅于小堌,获其前锋于水等三十人,追击伪陈万户,斩首八百级。明日,复破之于朱寒寨。胶西、高密官军亦屡破之于诸村及海岛间。
shì yuè, dì zhōu pí jiàng zhāng jù shā fáng yù shǐ xié mǎo zhòng xìng, suì jù dì zhōu, xí bīn zhōu, qí zhòng shù qiān rén. zuó qiǎn tí kòng gē shí liè chǒu hàn huì bīng tǎo zhī. jù qì bīn zhuān bǎo dì zhōu. zhū jūn qù dì, jù chū zhàn, bài zhī, zhǎn shǒu bǎi jí, shēng qín wěi dū tǒng wáng xiān děng shí sān rén. yú zhòng bēn kuì, zhuī jí yú bié zhài, gōng bá zhī, jù jǐn yǐ shēn miǎn. suì fù èr zhōu. lǐ quán jù ān qiū, zuó qiǎn zǒng lǐng tí kòng wáng zhèng wáng tíng yù tǎo zhī. xuān chà tí kòng tài fǔ shǎo jiān bó dé wán lǜ zhèng bīng gōng ān qiū, bài yān, tí kòng wáng xiǎn sǐ zhī. zuó zòu:" bó dé wán běn xiàng shì shān dōng shān gù shuǐ zhài, wèi cháng biàn xíng, dú liú mì zhōu, zhé wèi cǐ jǔ, qǐ zhì qí zuì." zhào qiǎn guān jū wán, huì shè ér zhǐ. jì ér chāng lè xiàn lìng shù hǔ huán dōu lín qú xiàn lìng wù yán wú dīng fú shān xiàn lìng wū lín dá shí jiā nú shòu guāng xiàn xún jiǎn gē shí liè chǒu hàn pò lǐ quán yú rì zhào xiàn, zuó chéng zhì gè qiān guān yī jiē, jìn zhí yī děng, zhào xǔ zhī.
是月,棣州裨将张聚杀防御使斜卯重兴,遂据棣州,袭滨州,其众数千人。琢遣提控纥石烈丑汉会兵讨之。聚弃滨专保棣州。诸军趣棣,聚出战,败之,斩首百级,生擒伪都统王仙等十三人。余众奔溃,追及于别寨,攻拔之,聚仅以身免。遂复二州。李全据安丘,琢遣总领提控王政、王庭玉讨之。宣差提控、太府少监伯德玩率政兵攻安丘,败焉,提控王显死之。琢奏:“伯德玩本相视山东山堌水寨,未尝遍行,独留密州,辄为此举,乞治其罪。”诏遣官鞫玩,会赦而止。既而昌乐县令术虎桓都、临朐县令兀颜吾丁、福山县令乌林答石家奴、寿光县巡检纥石烈丑汉破李全于日照县,琢承制各迁官一阶,进职一等,诏许之。
sān nián, yí zhōu zhù zi gù wáng gōng xǐ gòu sòng bīng jù yí zhōu, fáng yù shǐ tú dān fú dìng tú xiǎn tuō zǒu, bǎi xìng kuì sàn. zuó zòu:" qù suì gù wáng èr cháng jù yí zhōu, pī zhōu zǒng lǐng tí kòng nà hé liù gē qián wèi tóng zhī yí zhōu fáng yù shì, zhāo jí yú zhòng gōng qǔ zhī, bǎi xìng guī xīn. kě yòng liù gē qǔ yí zhōu, jīn fāng zài háng shěng hóu zhì huī xià, qǐ fā huán, qǔ biàn dào jìn tǎo." zhì kě. jì ér jǔ zhōu tí kòng yàn níng fù yí zhōu, wáng gōng xǐ fù bǎo zhù zi gù. zuó zòu:" yí zhōu xū zhī bīng zhě shǒu zhī. tú dān fú dìng yǐ shuāi lǎo, nà hé liù gē shàn zhì bīng, shí yí xíng shì." zhào fú dìng zhuān zhì zhōu shì, yǐ liù gē wèi yí zhōu zǒng lǐng. zuó zòu:" wéi zhōu cì shǐ zhì shì dú jí shì xiǎn néng zhāo jí měng ān yú zhòng jí yì jūn, què lǐ quán, bǎo wéi zhōu. liù gē pò huī shān gù, yí jìng yǐ ān. shǒu yǎn zhōu guān chá pàn guān liáng yù cháng shè zī zhōu cì shǐ, lǜ jūn mín lì tián, zhēng kē yǒu dù, kuì xiǎng bù fá, bǎo quán zī zhōu, tǔ zéi bù gǎn fā. qián yī shì zhǔ bù zhāng yà fū cháng quán xíng bù guān, zhǔ xiǎng mì zhōu, wěi qū gòu de liáng èr wàn hú, bīng chǔ nǎi zú, xíng zhì gāo mì, zhēng tā zhōu bīng jù lǐ quán." zhào shì xiǎn shēng zhí cóng sì pǐn, yáo shòu tóng zhī hǎi zhōu shì. liù gē qiān yī guān, shēng yī děng, chōng yí zhōu xuān chà dōu tí kòng. liáng yù qiān yī guān, tóng zhī zī zhōu shì. zhāng yà fū qiān liǎng guān, mì zhōu guān chá pàn guān.
三年,沂州注子堌王公喜构宋兵据沂州,防御使徒单福定徒跣脱走,百姓溃散。琢奏:“去岁顾王二尝据沂州,邳州总领提控纳合六哥前为同知沂州防御事,招集余众攻取之,百姓归心。可用六哥取沂州,今方在行省侯挚麾下,乞发还,取便道进讨。”制可。既而莒州提控燕宁复沂州,王公喜复保注子堌。琢奏:“沂州须知兵者守之。徒单福定已衰老,纳合六哥善治兵,识沂形势。”诏福定专治州事,以六哥为沂州总领。琢奏:“濰州刺史致仕独吉世显能招集猛安余众及义军,却李全,保濰州。六哥破灰山堌,沂境以安。守兖州观察判官梁昱尝摄淄州刺史,率军民力田,征科有度,馈饷不乏,保全淄州,土贼不敢发。前猗氏主簿张亚夫尝权行部官,主饷密州,委曲购得粮二万斛,兵储乃足,行至高密,征他州兵拒李全。”诏世显升职从四品,遥授同知海州事。六哥迁一官,升一等,充沂州宣差都提控。梁昱迁一官,同知淄州事。张亚夫迁两官,密州观察判官。
chū, zhāng lín běn yì dōu fǔ zú, yǒu fù lì fǔ shì zhī gōng, suì wèi zhì zhōng, ér xiōng xiǎn bù chěng, chǐ chū zuó xià. zuó zài shān dōng zhēng qiú guò dāng, pō shī zhòng xīn, lín yù yīn zhòng yǐ qù zuó, wèi yǒu jiàn yě. huì yú hǎi móu zuǒ jù lái zhōu, zuó qiǎn lín fēn bīng tǎo zhī. lín jì dé bīng, cì zuó chū, jí lǜ zhòng zào rù fǔ zhōng. zuó cāng cù rù yíng, lǐng bīng yǔ lín zhàn, bù shèng, yù jiù wài xiàn bīng, qiě zhàn qiě xíng. zhì zhāng qiū, bīng biàn, qiú jiù yú lín dào, bù shí zhì. dōng píng xíng shěng méng gǔ gāng yǐ zhuàng wén. xuān zōng dù bù néng zhì lín, ér yù xún zhì zhī, nǎi qiǎn rén zhào zuó hái. xíng zhì shòu zhāng, jū fā bèi zú.
初,张林本益都府卒,有复立府事之功,遂为治中,而凶险不逞,耻出琢下。琢在山东征求过当,颇失众心,林欲因众以去琢,未有间也。会于海、牟佐据莱州,琢遣林分兵讨之。林既得兵,伺琢出,即率众噪入府中。琢仓猝入营,领兵与林战,不胜,欲就外县兵,且战且行。至章丘,兵变,求救于邻道,不时至。东平行省蒙古纲以状闻。宣宗度不能制林,而欲驯致之,乃遣人召琢还。行至寿张,疽发背卒。
wán yán bì, běn míng dá jí bù, gài zhōu měng ān rén. chōng hù wèi, zhuǎn shí rén zhǎng. cóng chéng xiàng xiāng shù biān, gōng zuì, chú tóng zhī dé zhōu fáng yù shǐ shì, wǔ wèi jūn qián xiá, zhuǎn sù zhí jiāng jūn shēn zhōu cì shǐ. tài hé liù nián, cóng zuǒ fù yuán shuài wán yán kuāng gōng xiāng yáng, pò léi tài wèi bīng, jī gōng jiā píng nán dàng jiāng jiāng jūn. dīng mǔ yōu, qǐ fù. bā nián, chú nán jīng fù liú shǒu shòu zhōu fáng yù shǐ. dà ān èr nián, rù wèi wǔ wèi jūn fù dōu zhǐ huī shǐ. sān nián, yǐ běn guān lǐng bīng zhù xuān dé. huì hé zhī bài, bì bèi chuàng, mǎ zhōng liú shǐ, yā jūn qiān hù jiā gǔ wáng jiā nú yǐ mǎ shòu bì, suì dé miǎn. qiān yòu fù dōu diǎn jiǎn.
完颜弼,本名达吉不,盖州猛安人。充护卫,转十人长。从丞相襄戍边,功最,除同知德州防御使事,武卫军钤辖,转宿直将军、深州刺史。泰和六年,从左副元帅完颜匡攻襄阳,破雷太尉兵,积功加平南荡江将军。丁母忧,起复。八年,除南京副留守、寿州防御使。大安二年,入为武卫军副都指挥使。三年,以本官领兵驻宣德。会河之败,弼被创,马中流矢,押军千户夹谷王家奴以马授弼,遂得免。迁右副都点检。
zhì níng yuán nián, dōng jīng bù shǒu, bì wèi yuán shuài zuǒ jiān jūn, hàn yù liáo dōng. qǐng" zì mù èr wàn rén wéi yī jūn, wàn yī jīng shī yǒu jí, yì kě yǐ huí gē zì jiù. jīn qū shì rén yǐ yīng dà dí, wǎng zé bài yǐ." wèi shào wáng nù yuē:" wǒ yǐ dōng běi lù wèi yōu, qīng yán jīng shī yǒu jí hé xié? jiù rú qīng yán, wǒ zì yǒu cè. yǐ qīng huáng hòu lián yīn, gù xiāng wěi jì, nǎi bù tǐ zhèn yì yě." bì yuē:" bì xià wù wèi huáng hòu qīn yīn jù kě shì yě." shí tí diǎn jìn shì jú fù mǎ dū wèi tú dān méi liè shì cè, bì yì qiè jī zhī. wèi shào wáng nù shén, gù wèi méi liè yuē:" hé bù chì qù?" méi liè nǎi yǐn qǐ, fù yǒu sī. lùn yǐ zòu duì wú rén chén lǐ, zhào miǎn sǐ, zhàng yī bǎi, zé wèi yún nèi zhōu fáng yù shǐ.
至宁元年,东京不守,弼为元帅左监军,捍御辽东。请“自募二万人为一军,万一京师有急,亦可以回戈自救。今驱市人以应大敌,往则败矣。”卫绍王怒曰:“我以东北路为忧,卿言京师有急何邪?就如卿言,我自有策。以卿皇后连姻,故相委寄,乃不体朕意也。”弼曰:“陛下勿谓皇后亲姻俱可恃也。”时提点近侍局驸马都尉徒单没烈侍侧,弼意窃讥之。卫绍王怒甚,顾谓没烈曰:“何不叱去?”没烈乃引起,付有司。论以奏对无人臣礼,诏免死,杖一百,责为云内州防御使。
zhēn yòu chū, xuān zōng yì zhào bì fù zhōng dōu, shì shí yún nèi yǐ shòu bīng, bì shàn mǎ shuò, yǔ shù qí tū chū, yóu tài yuán chū zé lù, jiāng cóng qīng cāng fù quē. huì yǒu zhào chú dìng wǔ jūn jié dù shǐ, xún wèi yuán shuài zuǒ dōu jiān, zhù zhēn dìng. bì zòu:" shǎng fá suǒ yǐ quàn shàn chéng è, yǒu gōng bì shǎng, yǒu zuì bì fá, ér hòu rén kě shǐ bīng kě qiáng. jīn wài bīng rì zēng, jūn wú dòu zhì. yì yǒu táo guī ér yǐ zhàn kuì zì chén zhě, yǒu sī cóng ér cún xù zhī, jiàn wén xí shú, xiāng xiào chéng fēng." yòu yuē:" cūn zhài chéng yì, bīng tuì zhī hòu, yǒu xīn lì yǒng gǎn kě shǐ zhě, qǐ zhāo yòng zhī." yòu yuē:" hé shuò jùn xiàn, jiē yǐ jū wén bù xiāng yìng jiù, yóu cǐ cán pò. qǐ chì zhōu fǔ, fán yǒu gào jí zhēng bīng, jí xū fù jiù, wéi zhě zuò zhī." yòu yuē:" hé běi jūn qì, qǐ quán yí chí jìn, réng lìng tuán jié bǎo zhài yǐ bèi wài bīng." yòu yuē:" jīn suī yì hé, wàn yī qīng qí fù lái, zé wú mín zhòng kùn yǐ. yuàn sù jiǎng fáng yù zhī cè." jí quàn qiān dū nán jīng, zǔ zhǎng huái, jù dà hé, è tóng guān yǐ zì gù.
贞祐初,宣宗驿召弼赴中都,是时云内已受兵,弼善马槊,与数骑突出,由太原出泽、潞,将从清、沧赴阙。会有诏除定武军节度使,寻为元帅左都监,驻真定。弼奏:“赏罚所以劝善惩恶,有功必赏,有罪必罚,而后人可使、兵可强。今外兵日增,军无斗志。亦有逃归而以战溃自陈者,有司从而存恤之,见闻习熟,相效成风。”又曰:“村寨城邑,兵退之后,有心力勇敢可使者,乞招用之。”又曰:“河朔郡县,皆以拘文不相应救,由此残破。乞敕州府,凡有告急征兵,即须赴救,违者坐之。”又曰:“河北军器,乞权宜弛禁,仍令团结堡寨以备外兵。”又曰:“今虽议和,万一轻骑复来,则吾民重困矣。愿速讲防御之策。”及劝迁都南京,阻长淮,拒大河,扼潼关以自固。
xuān zōng jiāng qiān biàn, bì jiān hé běi xī lù bīng mǎ dōu zǒng guǎn. xuān zōng cì zhēn dìng, bì yán:" huáng tài zǐ bù kě liú zhōng dōu, gài jūn shǎo zé nán shǒu, jūn duō zé nán yǎng." yòu zòu:" jiàng shuài yǐ kǔn wài wèi wēi, jīn shēng shā zhī quán jiē cóng zhōng fù." yòu zòu:" ruì zhōu jūn pō jiǎo, zuǒ chéng jìn zhōng duō yí, qǐ fù tā jiāng." xuān zōng pō cǎi yòng qí yán.
宣宗将迁汴,弼兼河北西路兵马都总管。宣宗次真定,弼言:“皇太子不可留中都,盖军少则难守,军多则难养。”又奏:“将帅以阃外为威,今生杀之权皆从中覆。”又奏:“瑞州军颇狡,左丞尽忠多疑,乞付他将。”宣宗颇采用其言。
dà míng jūn biàn, shā pú chá a lǐ, zhào bì zhèn fǔ zhī. wèi jǐ, gǎi shǎn xī lù tǒng jūn shǐ jīng zhào bīng mǎ dōu zǒng guǎn. xuān fǔ fù shǐ wū gǔ lùn yǎn zhōu zhì qín zhōu què chǎng, bì yǐ shàn zhì, yí wén wèn zhī. yǎn zhōu yuē:" jìn rì rù jiàn, xǔ shān wài cóng yí xíng shì, qín zhōu zì sòng bīng fén dàng què chǎng, jǐ yī nián yǐ, jīn jì ān tiē, fù yí kāi shè, bǐ cǐ huò lì, suì shōu yǐ shí wàn jì. duì jìng tiān shuǐ jūn yí wén lái qǐng, rú qí bào kě, shí lǜ hòu shí." bì zòu qí shì, zǎi chén yǐ yǎn zhōu suī shàn jǔ ér wú wéi shī, gǒu lì yú mín, zhuān zhī yì kě. xuān zōng yuē:" zhèn gù cháng xǔ qí cóng yí yě."
大名军变,杀蒲察阿里,诏弼镇抚之。未几,改陕西路统军使、京兆兵马都总管。宣抚副使乌古论兖州置秦州榷场,弼以擅置,移文问之。兖州曰:“近日入见,许山外从宜行事,秦州自宋兵焚荡榷场,几一年矣,今既安帖,复宜开设,彼此获利,岁收以十万计。对境天水军移文来请,如俟报可,实虑后时。”弼奏其事,宰臣以兖州虽擅举而无违失,苟利于民,专之亦可。宣宗曰:“朕固尝许其从宜也。”
sān nián, gǎi zhī dōng píng fǔ shì shān dōng xī lù xuān fǔ fù shǐ. shì shí, liú èr zǔ yú dǎng sūn bāng zuǒ zhāng rǔ jí bǎo jǐ nán qín zi gù, bì qiǎn rén zhāo zhī, dé bāng zuǒ shū yún:" wǒ bèi zì jūn xìng lǚ lì zhàn gōng, zhǔ jiàng jiàn jì, yīn tú xiàn hài, cuàn fú shān lín, yǐ zhì jīn rì, shí wèi sǐ ěr. rú méng jiān xǐ, biàn dāng shì xiǎn miàn fù, yú zéi wèi jiàng zhě bǎo jǐn zhāo zhī." bì zòu:" fāng jīn duō gù, cǐ zéi guǒ dìng, yì yī shì bì yě. qǐ míng yǐ guān shǎng shì zhī." zhào yuē:" sūn bāng zuǒ guǒ shòu zhāo, gè qiān wǔ guān zhí." yú shì bāng zuǒ rǔ jí jiē jiàng. bāng zuǒ yáo shòu wéi zhōu cì shǐ, rǔ jí yáo shòu zī zhōu cì shǐ, jiē jiā míng wēi jiāng jūn. qǐng zhī, bì jiàn bāng zuǒ rǔ jí gǎi guò yòng mìng, zhāo xiáng shén zhòng, shāo shōu qí bīng zhàng, fàng guī tián lǐ. zhào bāng zuǒ yáo shòu tóng zhī yì dōu fǔ shì, rǔ jí yáo shòu tóng zhī dōng píng fǔ shì, jiē jiā huái yuǎn dà jiàng jūn. liáng jù kuān yáo shòu tài dìng jūn jié dù fù shǐ, jiā xuān wǔ jiàng jūn. sì nián, bì qiān xuān fǔ shǐ. yǐ ér rǔ jí fù móu zuò luàn, bāng zuǒ mì gào bì, bì xiǎng rǔ jí, fú jiǎ wǔ xià, jiǔ shù xíng, zhōng míng fú fā, shā rǔ jí bìng qí dǎng yǔ. shǒu zhào bāo yù, fēng mì guó gōng. qí hòu bāng zuǒ lǚ lì gōng. yuán guāng mò, lèi guān zhī dōng píng fǔ shì shān dōng xī lù bīng mǎ dōu zǒng guǎn, chōng xuān chà zhāo fǔ shǐ.
三年,改知东平府事、山东西路宣抚副使。是时,刘二祖余党孙邦佐、张汝楫保济南勤子堌,弼遣人招之,得邦佐书云:“我辈自军兴屡立战功,主将见忌,阴图陷害,窜伏山林,以至今日,实畏死耳。如蒙湔洗,便当释险面缚,余贼未降者保尽招之。”弼奏:“方今多故,此贼果定,亦一事毕也。乞明以官赏示之。”诏曰:“孙邦佐果受招,各迁五官职。”于是邦佐、汝楫皆降。邦佐遥授濰州刺史,汝楫遥授淄州刺史,皆加明威将军。顷之,弼荐邦佐、汝楫改过用命,招降甚众,稍收其兵仗,放归田里。诏邦佐遥授同知益都府事,汝楫遥授同知东平府事,皆加怀远大将军。梁聚宽遥授泰定军节度副使,加宣武将军。四年,弼迁宣抚使。已而汝楫复谋作乱,邦佐密告弼,弼飨汝楫,伏甲庑下,酒数行,钟鸣伏发,杀汝楫并其党与。手诏褒谕,封密国公。其后邦佐屡立功。元光末,累官知东平府事、山东西路兵马都总管,充宣差招抚使。
bì shàng shū yuē:" shān dōng hé běi hé dōng shù zhèn jǐn néng zì shǒu, kǒng cháng hé zhī xiǎn yǒu bù zú shì zhě. hé nán cháng zhāo zhàn shì, lǜ jiē yóu duò shì rén, bù xián xùn liàn. ruò qiān qiān qū dīng jiān hù shù qiān, bié wèi yī jūn, lì gōng zhě quán hù wèi liáng, bì jiāng zhēng xiān xiào mìng yǐ qǔ shèng yǐ. wǔ wèi jūn jiā shǔ cháng kǔ yú bīng, rén rén huái fèn, ruò zé xiāo hàn qiān yú, jiā yǐ jué shǎng, yì kě dé qí sǐ lì." yòu yuē:" lǎo bìng zhī guān, lì xǔ zhì shì, jū hé běi zhě xián yú bì nàn, jū hé nán zhě gǒu yú shī lù, zhí shì kuàng fèi. qǐ biàn yù hé shí, qí jīng lì kě yòng zhě réng jiù, nián gāo hūn kuì bù shì shì zhě bà zhī." yòu yuē:" fù yì pín fán, hé nán bǎi xìng xīn qiáng jiù fá, zhū lù háo mín xíng fàn shì yì, qīn tǔ rén zhī lì, wèi yǒu dìng jí, yī wú yōng diào, qǐ quán yí jūn dìng. rú zhī ér zhé bì shì guò fù lái zhě, xǔ zhū rén bǔ gào, yǐ jūn xìng fǎ zhì zhī." zhào xià shàng shū shěng yì, wéi lǎo bìng guān cóng suǒ yán, yú jiē bù yǔn.
弼上书曰:“山东、河北、河东数镇仅能自守,恐长河之险有不足恃者。河南尝招战士,率皆游惰市人,不闲训练。若迁签驱丁监户数千,别为一军,立功者全户为良,必将争先效命以取胜矣。武卫军家属尝苦于兵,人人怀愤,若择骁悍千余,加以爵赏,亦可得其死力。”又曰:“老病之官,例许致仕,居河北者嫌于避难,居河南者苟于尸禄,职事旷废。乞遍谕核实,其精力可用者仍旧,年高昏聩不事事者罢之。”又曰:“赋役频烦,河南百姓新强旧乏,诸路豪民行贩市易,侵土人之利,未有定籍,一无庸调,乞权宜均定。如知而辄避、事过复来者,许诸人捕告,以军兴法治之。”诏下尚书省议,惟老病官从所言,余皆不允。
dà yuán bīng wéi dōng píng, bì bǎi jì yìng zhàn, jiǔ zhī, nǎi jiě wéi qù. xuān zōng cì zhào, jiǎng yù jiàng shì, shǎng lài yǒu chà. shì suì wǔ yuè, jū fā yú nǎo. zhào tài yī zhěn shì, cì yù yào. é zú.
大元兵围东平,弼百计应战,久之,乃解围去。宣宗赐诏,奖谕将士,赏赉有差。是岁五月,疽发于脑。诏太医诊视,赐御药。俄卒。
bì píng shēng wú suǒ hǎo, wéi xǐ dú shū, xián xiá yán yǐn rú shì, gē yǒng tóu hú yǐ wéi cháng. suǒ pì rú chéng yì tuó mǎn hú shì mén gē shí liè yá wú tǎ, jiē lì fāng miàn gōng. zhì dōng píng, ài mín shěng fèi, jǐng yì zhī jiān, jūn mín wú xiāng sòng, yǒu gǔ liáng jiàng zhī fēng yān.
弼平生无所好,惟喜读书,闲暇延引儒士,歌咏投壶以为常。所辟如承裔、陀满胡士门、纥石烈牙吾塔,皆立方面功。治东平,爱民省费,井邑之间,军民无相讼,有古良将之风焉。
méng gǔ gāng, běn míng hú lǐ gāng, xián píng fǔ měng ān rén. chéng ān wǔ nián jìn shì, lèi diào bǔ shàng shū shěng jīn shǐ, chú guó zǐ zhù jiào. zhēn yòu chū, zì qǐng zhāo jí xī shān bīng mín, jìn guān yī jiē, cì qián èr bǎi wàn, qiān dū shuǐ jiān chéng, xún jiā yáo shòu yǒng dìng jūn jié dù fù shǐ. zhāo bǔ yǒu gōng, qiān tài zǐ zuǒ yù dé, chú shùn zhōu cì shǐ, qiān tóng zhī dà xīng fǔ shì. sān nián, zhī hé jiān fǔ shì, quán hé běi dōng lù xuān fǔ shǐ, tún jì zhōu. jūn shí bù zú, xǐ jǐ nán. gāng yù xǐ hé nán, xíng zhì xú zhōu, wèi dù hé, shàng shū shěng zòu:" dōng píng xuān fǔ shǐ wán yán bì xíng shì duō bù jìn." nǎi yǐ gāng quán shān dōng xuān fǔ fù shǐ. gǎi shān dōng lù tǒng jūn shǐ, jiān zhī yì dōu fǔ shì, quán yuán shuài yòu dōu jiān, xuān fǔ rú gù. sì nián shí yuè, xíng yuán shuài fǔ shì. gāng zòu:" shān dōng bīng hòu, yáng ān ér dǎng nèi yǒu gù zī wáng xí xiǎn gù liú shǒu shù luó děng jiā nú, bù zài shè yuán, jù xiǎn zuò luàn, zhì jīn wèi xī, mín duō guī zhī, qǐ pǔ cì ēn yòu." xuān zōng jí mìng shè zhī, réng shú wèi liáng.
蒙古纲,本名胡里纲,咸平府猛安人。承安五年进士,累调补尚书省今史,除国子助教。贞祐初,自请招集西山兵民,进官一阶,赐钱二百万,迁都水监丞,寻加遥授永定军节度副使。招捕有功,迁太子左谕德,除顺州刺史,迁同知大兴府事。三年,知河间府事,权河北东路宣抚使,屯冀州。军食不足,徙济南。纲欲徙河南,行至徐州,未渡河,尚书省奏:“东平宣抚使完颜弼行事多不尽。”乃以纲权山东宣抚副使。改山东路统军使,兼知益都府事,权元帅右都监,宣抚如故。四年十月,行元帅府事。纲奏:“山东兵后,杨安儿党内有故淄王习显、故留守术罗等家奴,不在赦原,据险作乱,至今未息,民多归之,乞普赐恩宥。”宣宗即命赦之,仍赎为良。
xìng dìng yuán nián, xǐ zhī dōng píng fǔ shì, qiān yuán shuài yòu jiān jūn. jiǔ zhī, bài yòu fù yuán shuài quán cān zhī zhèng shì, xíng shàng shū shěng. xiān shì, dōng píng zhì zhōng méi liè zuò shì xuē jiàng diàn nián, zhào réng cóng jūn, yǒu gōng fù yòng. gāng qiǎn méi liè tǎo huā mào zéi yú cáo jì jiān, jié bào, méi liè nǎi fù qián zhí. xìng dìng èr nián, zhào yuē:" qīng yǐ zhōng zhēn, wèi guó hàn nán, bǎo wán chéng yì, zhèn shén jiā zhī. kě jìn guān èr jiē, cì jīn dài yī zhòng, bì shí duān."
兴定元年,徙知东平府事,迁元帅右监军。久之,拜右副元帅权参知政事,行尚书省。先是,东平治中没烈坐事削降殿年,诏仍从军,有功复用。纲遣没烈讨花帽贼于曹、济间,捷报,没烈乃复前职。兴定二年,诏曰:“卿以忠贞,为国捍难,保完城邑,朕甚嘉之。可进官二阶,赐金带一重,币十端。”
xìng dìng sān nián, zòu yuē:" jǐ nán jiè shān dōng liǎng lù zhī jiān, zuì wéi chōng yào, bèi bīng rì jiǔ, suī yǔ dōng píng lín jiē, bù xiāng tǒng shǔ, huǎn jí bù xiāng yìng, qǐ quán lì běn lù, qiě chà jìn yú yì dōu." zhào cóng zhī. gāng zòu:" ēn zhōu wǔ chéng xiàn ài jiā āo shuǐ luò, qīng hé xiàn jiàn kǒu hé luò, qí shēn yī zhàng, guǎng shù shí lǐ, xiǎn gù kě shì. yīn qí dì xíng, shǎo jiā jùn zhì, zú yǐ bǎo yù. qǐng qiān zhōu mín qí zhōng, duō mù yì jūn yǐ shí zhī." gāng yǐ shān dōng shì dōng píng wéi zhòng zhèn, bīng zú shǎo, shǒu chéng qiě bù zú, kuàng yù fēn bù chū zhàn, shì ān zuò yǐ dài kùn yě. nǎi shàng zòu yuē:" fú jiàn zhēn yòu sān nián gǔ lǐ jiǎ shí lún zhāo yì jūn, shè zhì zhǎng xiào, gè lì děng chà, dū tǒng shòu zhèng qī pǐn zhí, fù tǒng zhèng bā pǐn, wàn hù zhèng jiǔ pǐn, qiān hù zhèng bān rèn shǐ, móu kè zá bān, réng sān shí rén wéi yī móu kè, wǔ móu kè wèi yī qiān hù, sì qiān hù wèi yī wàn hù, sì wàn hù wèi yī fù tǒng, liǎng fù tǒng wèi yī dū tǒng, shè yī zǒng lǐng tí kòng. jīn qǐ yī cǐ gé mù xuǎn, yǐ yì bīng wēi." zhì kě.
兴定三年,奏曰:“济南介山东两路之间,最为冲要,被兵日久,虽与东平邻接,不相统属,缓急不相应,乞权隶本路,且差近于益都。”诏从之。纲奏:“恩州武城县艾家凹水泺,清河县涧口河泺,其深一丈,广数十里,险固可恃。因其地形,少加浚治,足以保御。请迁州民其中,多募义军以实之。”纲以山东恃东平为重镇,兵卒少,守城且不足,况欲分部出战,是安坐以待困也。乃上奏曰:“伏见贞祐三年古里甲石伦招义军,设置长校,各立等差,都统授正七品职,副统正八品,万户正九品,千户正班任使,谋克杂班,仍三十人为一谋克,五谋克为一千户,四千户为一万户,四万户为一副统,两副统为一都统,设一总领提控。今乞依此格募选,以益兵威。”制可。
shì suì, yì dōu táo lín zhài zǒng lǐng zhāng lín hào" zhāng dà dāo", jù xiǎn wèi luàn, zì chēng ān huà jūn jié dù shǐ. gāng zòu:" lín shì shén zhāng, qǐ qiǎn hé nán mǎ jūn qiān rén, dān zhōu jīng lüè sī yǐ zhòng jiē yìng." zuǒ sī láng zhōng lǐ qī qǐng lìng gāng yuē yàn níng tóng lì tiǎn miè, dān zhōu jīng lüè shǐ wán yán zhòng yuán fēn bīng sān qiān rén tóng wǎng. zǎi xiàng yǐ liáng yùn bù gěi, yì dōu yǐ dōng, xiào jù bù zhǐ yī zhāng lín, yí lìng gāng shè bèi yù, qí lái chūn yì zhī. sì nián, zhāng lín qīn lüè dōng píng, gāng qiǎn yuán shuài yòu jiān jūn xíng shū mì yuàn shì wáng tíng yù tǎo zhī. zhì jiù xiàn, yù zhāng lín zhòng wàn yú rén jù lǐng wèi zhèn, tíng yù dū bīng yú lǐng bó zhàn. lín zhòng shǎo què, qiě yù dōng zǒu. tíng yù zhǒng jī, dà pò zhī, shā shù qiān rén, shēng qín zhāng lín, huò zá chù bīng zhàng wàn jì. zhāo xiáng hǔ kū zhū zhài, xī lìng guī yè. zhào cì kōng míng xuān chì, tīng gāng dì gōng qiān shǎng. qiǎn shū mì yuàn lìng shǐ liú yóng lì shā zhāng lín yú dōng píng. zhāng lín qǐ shì sǐ zì xiào, qǐng yuē:" chén xiōng yǎn zài sòng wèi tǒng zhì, yǒu zhòng sān qiān, zhù jí mò lái yáng zhī jìng, qǐng yǐ shū zhāo zhī, shǐ zhuǎn zhì zhū zéi zhī kuǎn mì zhě, xiāng wèi biǎo lǐ, rán hòu yǐ xí zhāo yì dōu zhāng lín, bù cóng zé hé jī zhī, shān dōng bù zú píng yě." suǒ wèi yì dōu zhāng lín, jí jù fǔ shì zhú tián zuó zhě yě, shì jiàn zuó chuán. gāng yǐ lín cè qǐng yú cháo, shū mì yuàn qǐng jī mí shǐ zhī. zhì kě, yǐ wéi lái zhōu bīng mǎ qián xiá. jiǔ zhī, shān dōng bù néng shǒu, lín nǎi jiàng yú sòng yún.
是岁,益都桃林寨总领张林号“张大刀”,据险为乱,自称安化军节度使。纲奏:“林势甚张,乞遣河南马军千人,单州经略司以众接应。”左司郎中李蹊请令纲约燕宁同力殄灭,单州经略使完颜仲元分兵三千人同往。宰相以粮运不给,益都以东,啸聚不止一张林,宜令纲设备御,俟来春议之。四年,张林侵掠东平,纲遣元帅右监军行枢密院事王庭玉讨之。至旧县,遇张林众万余人据岭为阵,庭玉督兵逾岭搏战。林众少却,且欲东走。庭玉踵击,大破之,杀数千人,生擒张林,获杂畜兵仗万计。招降虎窟诸寨,悉令归业。诏赐空名宣敕,听纲第功迁赏。遣枢密院令史刘颙莅杀张林于东平。张林乞贳死自效,请曰:“臣兄演在宋为统制,有众三千,驻即墨、莱阳之境,请以书招之,使转致诸贼之款密者,相为表里,然后以檄招益都张林,不从则合击之,山东不足平也。”所谓益都张林,即据府事逐田琢者也,事见琢传。纲以林策请于朝,枢密院请羁縻使之。制可,以为莱州兵马钤辖。久之,山东不能守,林乃降于宋云。
chū, dōng píng tí kòng zhèng tì shēng qín sòng jiāng lǐ zī, gāng zòu shǎng tì. zǎi chén wèi:" lǐ zī zì chēng sòng jiāng, wú suǒ píng jù, qǐng xiáng jiū qí shí." gāng zòu:" chén zì àn wèn jù huò sòng jiāng tǒng zhì shí yú rén, jiē yǐ zī wèi jiāng wú yì cí. cǐ bèi lì qū jiù qín, qǐ kěn xū chēng wěi jiāng, yǐ chóng huò zhě zhī gōng? jīn duō gù zhī jì, shǎng gōng hòu shí, jiàng shì qiě jiě tǐ. fán xíng shǎng bì qiú xíng jī, guò wèi dòu liú, shén wèi kě yě." zhào jí shǎng zhī. gāng zòu:" liáo dōng dù hǎi, bì yóu ēn bó èr zhōu zhī jiān, qǐ zhì jīng lüè sī zhèn fǔ." cóng zhī. xìng dìng wǔ nián èr yuè, dōng píng jiě wéi, xuān zōng qū shè jìng nèi. fán dōng píng fǔ shì zhū kē zhòng xuǎn rén, cháng bèi rèn shǐ, yǐ yú shěng shì qī rì, tè miǎn shěng shì. wéi jīng tóng lǜ kē jí wéi jí dì, shì shè tài yōu, bié rì shì zhī. jiē cóng gāng suǒ qǐng yě. zhào yǐ gāng wáng tíng yù dōng jǔ gōng yàn níng bǎo quán dōng píng, gè qiān yī jiē.
初,东平提控郑倜生擒宋将李资,纲奏赏倜。宰臣谓:“李资自称宋将,无所凭据,请详究其实。”纲奏:“臣自按问俱获宋将统制十余人,皆以资为将无异辞。此辈力屈就擒,岂肯虚称伪将,以重获者之功?今多故之际,赏功后时,将士且解体。凡行赏必求形迹,过为逗遛,甚未可也。”诏即赏之。纲奏:“辽东渡海,必由恩、博二州之间,乞置经略司镇抚。”从之。兴定五年二月,东平解围,宣宗曲赦境内。凡东平府试诸科中选人,尝被任使,已逾省试期日,特免省试。惟经童律科即为及第,似涉太优,别日试之。皆从纲所请也。诏以纲、王庭玉、东莒公燕宁保全东平,各迁一阶。
shì suì, yàn níng zhàn sǐ. gāng zòu:" níng suǒ jū tiān shèng zhài, nǎi yì dōu xiǎn yào zhī dì. níng cháng zhāo xiáng qún dào hú qī hú bā, yòng wèi yá xiào, wěi yǐ fù xīn, qún dào jiē yǒu guī zhì. jí níng sǐ, fù huái gù wàng, hú qī hú bā yì fǎn cè bù ān. chén yǐ tí kòng sūn bāng zuǒ shì jū tài ān, zhòng xīn suǒ shǔ, suì shǔ zhāo fǔ shǐ. yǐ tí kòng huáng guāi wù yě chōng zǒng lǐng, fù zhī. cǐ dāng xiān zòu kě, gù shì shì wēi pò, gù zhé shòu zhī." yàn níng sǐ ér gāng shì gū yǐ. gāng zòu qǐng yí jūn yú hé nán, zhào bǎi guān yì, yù shǐ dài fū gē shí liè hú shī mén yǐ xià jiē yuē:" jīn chéng tāng chí, fēi sù bù shǒu. dōng píng gū chéng, sì wú yìng yuán, wàn yī shī zhī, zé guān lì bīng mín jù jǐn. yí xǐ zhī hé nán, yǐ zhù fáng qiū." hàn lín dài zhì mǒ niǎn ā hǔ dé zòu yuē:" chē jià nán qiān, shì dà hé yǐ wéi xiǎn. dà hé yǐ dōng píng wèi fān lí, jīn nǎi qì zhī, zé dà hé bù zú shì yǐ. bīng yǐ jiāng wéi zhǔ, jiāng yǐ xīn wéi zhǔ, méng gǔ gāng jì yù qì zhī, jué bù kě shǐ zhī shǒu yǐ. yí jiù xuǎn jiàng shì zhī yuàn shǒu zhě zhuó yòng zhī, bié qiǎn guān wèi xíng shěng, fù yǐ bīng mǎ kǎi zhàng, cóng yí guī huà jūn shí." shū mì yuàn qǐng yòng hú shī mén yì, fén qí lóu lǔ xiè shě ér xǐ zhī. xuān zōng yuē:" cǐ shì zhèn bù néng jué zé, zhòng yì kě zhě xíng zhī." shū mì yuàn pō cǎi ā hǔ dé yì, xǔ gāng nèi xǐ, lǜ suǒ bù nǚ zhí qì dān hàn jūn wǔ qiān rén, xíng shěng pī zhōu. yuán shuài zuǒ jiān jūn wáng tíng yù jiāng yú jūn tún huáng líng gāng, xíng yuán shuài fǔ shì. yú shì, gāng gǎi jiān jìng nán jūn jié dù shǐ, xíng shěng pī zhōu. zì cǐ shān dōng shì shì qù yǐ.
是岁,燕宁战死。纲奏:“宁所居天胜寨,乃益都险要之地。宁尝招降群盗胡七、胡八,用为牙校,委以腹心,群盗皆有归志。及宁死,复怀顾望,胡七、胡八亦反侧不安。臣以提控孙邦佐世居泰安,众心所属,遂署招抚使。以提控黄掴兀也充总领,副之。此当先奏可,顾事势危迫,故辄授之。”燕宁死而纲势孤矣。纲奏请移军于河南,诏百官议,御史大夫纥石烈胡失门以下皆曰:“金城汤池,非粟不守。东平孤城,四无应援,万一失之,则官吏兵民俱尽。宜徙之河南,以助防秋。”翰林待制抹捻阿虎德奏曰:“车驾南迁,恃大河以为险。大河以东平为藩篱,今乃弃之,则大河不足恃矣。兵以将为主,将以心为主,蒙古纲既欲弃之,决不可使之守矣。宜就选将士之愿守者擢用之,别遣官为行省,付以兵马铠仗,从宜规画军食。”枢密院请用胡失门议,焚其楼橹廨舍而徙之。宣宗曰:“此事朕不能决择,众议可者行之。”枢密院颇采阿虎德议,许纲内徙,率所部女直、契丹、汉军五千人,行省邳州。元帅左监军王庭玉将余军屯黄陵冈,行元帅府事。于是,纲改兼静难军节度使,行省邳州。自此山东事势去矣。
shì suì liù yuè, yǐ guī dé pī sù xú sì fá jūn shí, zhào gāng lǜ suǒ bù jiù shí suī zhōu. gāng zòu:" sù zhōu lián nián jī jǐn, jiā zhī zhòng liǎn, bǎi xìng lí sàn. zhèn fáng jūn jù zhēng bū kè, jiǒng pò líng rǔ yǒu shèn yú guān, zhòng bù shèng qí kù, jiē huái bào fù zhī xīn. jìn rì, gāo yáng gē děng kǔ qí diàn hù, diàn hù fèn nù, zhí yáng gē děng tóu zhī jǐng zhōng. wǔ fū bù shí huǎn jí, nǎi zhì yú cǐ. qǐ yī qiè suǒ fù bìng lìng tíng zhǐ, qí xià qiū shōu chéng zhēng hái, jūn rén liàng zēng lǐn gěi, kě yě." zhào yì xíng zhī. yuán guāng èr nián sān yuè, yǐ pī zhōu jīng lüè sī lì gāng, lìng mù yǒng gǎn, shōu fù shān dōng.
是岁六月,以归德、邳、宿、徐、泗乏军食,诏纲率所部就食睢州。纲奏:“宿州连年饥馑,加之重敛,百姓离散。镇防军遽征逋课,窘迫陵辱有甚于官,众不胜其酷,皆怀报复之心。近日,高羊哥等苦其佃户,佃户愤怒,执羊哥等投之井中。武夫不识缓急,乃至于此。乞一切所负并令停止,俟夏秋收成征还,军人量增廪给,可也。”诏议行之。元光二年三月,以邳州经略司隶纲,令募勇敢,收复山东。
chū, dàng shān shǒu lǐng shù rén, yǐ jiǎn bà huái fèn yuàn, yòu xié yú zhòng zuò luàn, yǐn shuǐ huán chéng yǐ zì gù, gòu fú qiáo yú hé shàng, jié hóng ǎo zéi wèi yuán. tóng qiān shū mì yuàn shì tú dān yá lá gē huì zhū dào bīng tǎo zhī. gāng yún:" dàng shān běi jìn dà hé, nán jìn biàn dī, dōng xī èr bǎi lǐ, dà hé fēn pài qí jiān, gàn tān ní nào, bù qí jù bù kě xíng, wéi yí qīng zhōu wǎng lái. kě xuǎn ruì zú shù qiān yǔ shuǐ jūn sào bīng, yǐ zhōu èr bǎi sōu, yóu biàn dào duàn fú liáng, jué hóng ǎo zhī yuán. mù dǎn yǒng yǒu kǒu biàn zhě, chí dié mì yù zhī yǐ lí jiàn qí dǎng, yǔ chén yǐ qiǎn sān rén rù zéi zhōng. fù fēn bīng tún yào hài, bié yǐ sān bǎi rén xún luó. qǐ cì kōng míng gào shēn, cóng biàn qiān shǎng." shū mì yuàn zòu:" yǐ wěi jiān jūn wáng tíng yù zhù guī dé níng líng bèi zhī yǐ. réng lìng yá lá gē shuǐ lù bìng jìn, xiān xíng zhāo yòu, bù cóng, nǎi hé jī zhī. qí kōng míng gào shēn, yí cóng suǒ qǐng, yǐ zé chéng gōng."
初,砀山首领数人,以减罢怀忿怨,诱胁余众作乱,引水环城以自固,构浮桥于河上,结红袄贼为援。同签枢密院事徒单牙剌哥会诸道兵讨之。纲云:“砀山北近大河,南近汴堤,东西二百里,大河分派其间,干滩泥淖,步骑俱不可行,惟宜轻舟往来。可选锐卒数千与水军埽兵,以舟二百艘,由便道断浮梁,绝红袄之援。募胆勇有口辩者,持牒密谕之以离间其党,与臣已遣三人入贼中。复分兵屯要害,别以三百人巡逻。乞赐空名告身,从便迁赏。”枢密院奏:“已委监军王庭玉驻归德、宁陵备之矣。仍令牙剌哥水陆并进,先行招诱,不从,乃合击之。其空名告身,宜从所请,以责成功。”
wú hé, dàng shān zéi yè xí yǒng chéng xiàn, xíng jūn fù zǒng lǐng gāo wǎn wàn hù má jí jī zǒu zhī, shā shāng jí nì sǐ zhě shén zhòng, duó qí suǒ fú lüè ér hái. zhào gāng bìng lì tǎo zhī. gāng qiǎn jiàng rén chén sōng chí dié zhāo lǐ quán, quán fù sōng jiāng zhǎn zhī, yǐ ér dàn qíng qí miàn qiǎn hái. gāng zòu:" quán yǒu guī guó yì, yán shí zhāng lín yì kě zhāo zhī." cǐ wèi yì dōu zhāng lín yě. zhào nǐ shí yī pǐn guān zhí, fēng guó gōng, réng shì xí. quán jiē zhèng sān pǐn zhí zhèng èr pǐn. lín shān dōng xī lù xuān fǔ shǐ jiān zhī yì dōu fǔ shì, yǔ quán jiē cì tián bǎi qǐng. shòu mìng wǎng zhāo zhě xiān shòu zhèng qī pǐn guān zhí, cì yín èr shí wǔ liǎng, shì chéng qiān wǔ pǐn. huì gāng yù hài ér zhǐ.
无何,砀山贼夜袭永城县,行军副总领高琬、万户麻吉击走之,杀伤及溺死者甚众,夺其所俘掠而还。诏纲并力讨之。纲遣降人陈松持牒招李全,全缚松将斩之,已而但黥其面遣还。纲奏:“全有归国意,严实、张林亦可招之。”此谓益都张林也。诏拟实一品官职,封国公,仍世袭。全阶正三品、职正二品。林山东西路宣抚使兼知益都府事,与全皆赐田百顷。受命往招者先授正七品官职,赐银二十五两,事成迁五品。会纲遇害而止。
gāng yù xià yán, xìn shǎng bì fá, pī zhōu jūn bù lè shǔ gāng. bā yuè xīn wèi shuò, pī zhōu cóng yí jīng lüè shǐ nà hé liù gē dū tǒng jīn shān yán jùn lǜ yí zhōu jūn shì bǎi yú rén chén rù xíng shěng, shā gāng jí liáo shǔ yú shěng shǔ, suì jù zhōu fǎn. shū mì yuàn zòu qǐng chū kōng míng xuān chì, shè zhòng shǎng zhāo yòu. chéng xiàng gāo rǔ lì yuē:" xuán zhòng shǎng mù sǐ shì, bì yǒu néng qǔ zhī zhě." xuān zōng bù dé yǐ, xià zhào zuì gāng, yǐ fǔ yù liù gē. liù gē qiǎn rén sòng gāng shī jí hǔ fú pái yìn, zhōng bù kěn chū. nǎi shēng jīng lüè sī wèi yuán shuài fǔ, jiā liù gē sì zhōu fáng yù shǐ, quán yuán shuài zuǒ jiān jūn, fù shǐ wū gǔ lùn lǎo hàn jiā pī zhōu cì shǐ, quán yòu jiān jūn. qǐng zhī, pī zhōu zú táo guī, yì zǒng shuài yá wú tǎ yán, liù gē yǐ jié lǐ quán wèi zhù. qiǎn zǒng lǐng bèi shù lǔ liú zhù děng huǐ qí qiáo liáng, gōng pò chéng ān qīng yáng zhài, liú bīng shù shǒu. liù gē huáng jù, nǎi yán dài lǐ quán bīng rù pī zhōu, yòu ér shā zhī, yǐ tú bào xiào. xuān zōng yuē:" lǐ quán qǐ wú xīn zhě, liù gē néng yòu ér shā zhī, dài zhà ěr." shí yuè rén chén, yá wú tǎ wéi pī zhōu, jí gōng zhī. hóng ǎo zéi gāo xiǎn děng shā liù gē, hán shǒu yǐ xiàn. zhào jiā xiǎn sān pǐn guān zhí, shòu shì xí móu kè, hóu jìn sì pǐn, chén róng xíng jìn biān quán wèi xìng sūn zhòng jiē wǔ pǐn, shǎng yín yǒu chà.
纲御下严,信赏必罚,邳州军不乐属纲。八月辛未朔,邳州从宜经略使纳合六哥、都统金山颜俊率沂州军士百余人晨入行省,杀纲及僚属于省署,遂据州反。枢密院奏请出空名宣敕,设重赏招诱。丞相高汝砺曰:“悬重赏募死士,必有能取之者。”宣宗不得已,下诏罪纲,以抚谕六哥。六哥遣人送纲尸及虎符牌印,终不肯出。乃升经略司为元帅府,加六哥泗州防御使,权元帅左监军,副使乌古论老汉加邳州刺史,权右监军。顷之,邳州卒逃归,诣总帅牙吾塔言,六哥已结李全为助。遣总领孛术鲁留住等毁其桥梁,攻破承安、青阳寨,留兵戍守。六哥惶惧,乃言待李全兵入邳州,诱而杀之,以图报效。宣宗曰:“李全岂无心者,六哥能诱而杀之,殆诈耳。”十月壬辰,牙吾塔围邳州,急攻之。红袄贼高显等杀六哥,函首以献。诏加显三品官职,授世袭谋克,侯进四品,陈荣、邢进、边全、魏兴、孙仲皆五品,赏银有差。
bì lán ā lǔ dài, zhēn yòu chū, lèi guān níng huà zhōu cì shǐ. èr nián, tóng zhī zhēn dìng fǔ shì, quán hé běi dà míng xuān fǔ fù shǐ. sān nián, bǎo quán zàn huáng, jiā yáo shòu ān wǔ jūn jié dù shǐ, gǎi zhāo yì jūn jié dù shǐ chōng xuān fǔ fù shǐ. yuè yuè, quán yuán shuài zuǒ dōu jiān xíng yuán shuài fǔ shì, jié dù xuān fǔ rú gù. qiǎn dū tǒng ào tún xǐ gē fù qǔ wēi zhōu jí huò lù xiàn. jì ér zhào zé yì jūn wèi sān děng, ā lǔ dài zòu:" zì qù suì chū zhì shuài fǔ, yǐ àn yuè běn jūn, qù qí rǒng shí. bù fèn jì dìng, shàng xià jì qīn, gù néng suǒ xiàng chéng gōng, cǐ jiē xuè zhàn lǚ shì ér kě zhě. fù zǐ xiōng dì zì xiāng jiù yuán, gè gù qí jiā, xīn yī lì qí, shì bù kě lí. jīn bì xī zhī, jiāng hù yì qí chù, bù xiāng ān wěi yǐ. guó jiā liáng chǔ cháng huàn bù jì, qǐ róng jiǎo mào qí jiān? dàn běn fǔ zhī bīng bù zhì shì ěr. shì shì fāng yīn, fēn bié rú cǐ, bǐ jū zhōng xià, jiāng qì cuò xīn xiè ér bù kě yòng. qiě yì jūn lǜ jiē nóng mín, yǐ sàn guī tián mǔ, qū shí lì zuò, zhēng jí xún rì, nóng shì fèi ér suì jì shī yǐ. qǐ běn fǔ suǒ dìng, wú qīng biàn yì." zhào xǔ zhī. ā lǔ dài shàn wán zhōu xiàn zhī kě shǒu zhě, qí bù kě shǒu zhě qiān xǐ qí mín, yī xiǎn wèi zhà yǐ bèi huǎn jí.
必兰阿鲁带,贞祐初,累官宁化州刺史。二年,同知真定府事,权河北、大名宣抚副使。三年,保全赞皇,加遥授安武军节度使,改昭义军节度使、充宣抚副使。阅月,权元帅左都监行元帅府事,节度、宣抚如故。遣都统奥屯喜哥复取威州及获鹿县。既而诏择义军为三等,阿鲁带奏:“自去岁初置帅府,已按阅本军,去其冗食。部分既定,上下既亲,故能所向成功,此皆血战屡试而可者。父子兄弟自相救援,各顾其家,心一力齐,势不可离。今必析之,将互易其处,不相谙委矣。国家粮储常患不继,岂容侥冒其间?但本府之兵不至是耳。事势方殷,分别如此,彼居中下,将气挫心懈而不可用。且义军率皆农民,已散归田亩,趋时力作,征集旬日,农事废而岁计失矣。乞本府所定,无轻变易。”诏许之。阿鲁带缮完州县之可守者,其不可守者迁徙其民,依险为栅以备缓急。
zé zhōu jiù lì zhāo yì jūn, jìn nián gǎi lì mèng zhōu, ā lǔ dài zòu:" zé zhōu chéng guō jiān wán, qì xiè jù bèi, ruò tún bīng shù qiān, chén néng bǎo shǒu zhī. jīn wén yì qiān yú qīng lián sì shān zhài, jù zhōu jì yuǎn, dì xíng xiá ài, suǒ róng wú jǐ. yī dàn yǒu jí, suǒ bǎo zhě shǎo, suǒ qiǎn zhě duō, tú qì míng chéng yǐ shī tài xíng zhī xiǎn, zé qìn nán zhāo yì bù tōng wèn yǐ." zhào zé zhōu fù lì zhāo yì jūn.
泽州旧隶昭义军,近年改隶孟州,阿鲁带奏:“泽州城郭坚完,器械具备,若屯兵数千,臣能保守之。今闻议迁于青莲寺山寨,距州既远,地形狭隘,所容无几。一旦有急,所保者少,所遣者多,徒弃名城以失太行之险,则沁南、昭义不通问矣。”诏泽州复隶昭义军。
shì suì, tóng guān shī shǒu, ā lǔ dài qū bèi lán tián shāng zhōu, nǎi chén hé běi lì hài, lüè yuē:" jīn xīn dài chè shù, tài yuán shuài fǔ zhòng cái shù qiān, píng yáng xíng shěng bīng yì bù duō, hé dōng hé běi zhī shì, quán shì lù zhōu, lù zhōu bīng qiáng, zé guó jiā jī běn jiàn kě fù lì. chén yǐ jiāng bīng lí jìng, qǐ fù zhì lù zhōu shuài fǔ." ā lǔ dài xíng cì miǎn chí, yòu fù yuán shuài pú chá a lǐ bù sūn bài jī, táo nì bù zhī suǒ zài. ā lǔ dài yì bèi chuàng, shōu jí kuì zú, wò miǎn chí. zhào hái lù zhōu.
是岁,潼关失守,阿鲁带趋备蓝田、商州,乃陈河北利害,略曰:“今忻、代撤戍,太原帅府众才数千,平阳行省兵亦不多,河东、河北之势,全恃潞州,潞州兵强,则国家基本渐可复立。臣已将兵离境,乞复置潞州帅府。”阿鲁带行次渑池,右副元帅蒲察阿里不孙败绩,逃匿不知所在。阿鲁带亦被创,收集溃卒,卧渑池。诏还潞州。
xìng dìng yuán nián, gǎi qiān shū mì yuàn shì. shù yuè, yǐ yuán shuài zuǒ jiān jūn jiān shān dōng lù tǒng jūn shǐ, zhī yì dōu fǔ shì. wèi jǐ, quán cān zhī zhèng shì, xíng shàng shū shěng yú yì dōu. ā lǔ dài fù lì lù zhōu, zuì yǒu gōng, shí liáo zhōu cì shǐ guō wén zhèn, jǔ yǐ wéi jiāng. jì ér qù lù zhōu, zhāng kāi dài lǐng qí zhòng, yǔ guō wén zhèn bù xiāng de, wén zhèn jiàn bù néng shǒu yǐ.
兴定元年,改签枢密院事。数月,以元帅左监军兼山东路统军使,知益都府事。未几,权参知政事,行尚书省于益都。阿鲁带复立潞州,最有功,识辽州刺史郭文振,举以为将。既而去潞州,张开代领其众,与郭文振不相得,文振渐不能守矣。
zàn yuē: zhēn yòu zhī shí, pū sàn ān zhēn dìng shān dōng, pū sàn duān zhèn shǎn xī, xū dǐng kòng zhì hé dōng, hóu zhì jīng yíng zhào wèi, qí cuò zhù shī shè yǒu kě guān zhě. gù tián zuó fǔ qīng qí, wán yán bì bǎo dōng píng, bì lán ā lǔ dài shǒu shàng dǎng, jiē xiàng yòng yǒu gōng yān. gāo qí jì gōng, rǔ lì gù wèi, xī qǐ xià xìn, nán tiāo sòng bīng. xuān zōng dào móu shì yòng, xù xù yǐ wéi cí, jiǎo jiǎo yǐ wéi míng, jié jié yǐ wéi qiáng. jì ér tóng guān pò huǐ, xiáo miǎn sàng bài, biàn zhōu chéng mén bù qǐ lián yuè, gāo qí fāng qiě zēng pí jùn huáng wèi zì shǒu jì, shàn yù zhài yǐ qí táo sǐ. rán hòu tián zuó zǒu yì dōu ér qīng qí liè, méng gǔ gāng qù dōng píng ér yǎn lǔ cù, pū sàn ān zhēn sǐ ér nán fá wú gōng. suī yuē tiān dào, yì yóu rén shì. zì shì yǐ wǎng, wú zú yán zhě yǐ.
赞曰:贞祐之时,仆散安贞定山东,仆散端镇陕西,胥鼎控制河东,侯挚经营赵、魏,其措注施设有可观者。故田琢抚青、齐,完颜弼保东平,必兰阿鲁带守上党,皆向用有功焉。高琪忌功,汝砺固位,西启夏衅,南挑宋兵。宣宗道谋是用,煦煦以为慈,皦皦以为明,孑孑以为强。既而潼关破毁,崤、渑丧败,汴州城门不启连月,高琪方且增陴浚隍为自守计,缮御寨以祈逃死。然后田琢走益都而青、齐裂,蒙古纲去东平而兖、鲁蹙,仆散安贞死而南伐无功。虽曰天道,亦由人事。自是以往,无足言者矣。