wán yán zhòng yuán wán yán ā lín wán yán tíng wū gǔ lùn cháng shòu wán yán zuǒ shí mǒ zhòng wēn wū gǔ lùn lǐ pú chá a lǐ ào tún xiāng wán yán pú lá dōu jiā gǔ shí lǐ gē shù jiǎ chén jiā gē shí liè huán duān wán yán a lǐ bù sūn wán yán tiě gē nà lán hú lǔ lá
完颜仲元 完颜阿邻 完颜霆 乌古论长寿 完颜佐 石抹仲温 乌古论礼 蒲察阿里 奥屯襄 完颜蒲剌都 夹谷石里哥 术甲臣嘉 纥石烈桓端 完颜阿里不孙 完颜铁哥 纳兰胡鲁剌
wán yán zhòng yuán, běn xìng guō shì, zhōng dōu rén. dà ān zhōng, lǐ xióng mù bīng, zhòng yuán yǔ wán yán ā lín jù yìng mù, shù yǒu gōng. zhēn yòu sān nián, yǔ ā lín jù lèi gōng zhì jié dù. zhòng yuán wèi yǒng dìng jūn jié dù shǐ, cì xìng wán yán shì. zhòng yuán zài dāng shí bīng zuì qiáng, hào" huā mào jūn", rén hū wèi" guō dà xiàng gōng", yǐ yǔ ā lín xiāng bié. qǐng zhī, jiān běn lù xuān fǔ shǐ. bā yuè, yáo shòu zhī hé jiān fǔ shì. shù yuè, gǎi zhī jǐ nán fǔ shì, quán shān dōng dōng lù xuān fǔ fù shǐ.
完颜仲元,本姓郭氏,中都人。大安中,李雄募兵,仲元与完颜阿邻俱应募,数有功。贞祐三年,与阿邻俱累功至节度。仲元为永定军节度使,赐姓完颜氏。仲元在当时兵最强,号“花帽军”,人呼为“郭大相公”,以与阿邻相别。顷之,兼本路宣抚使。八月,遥授知河间府事。数月,改知济南府事,权山东东路宣抚副使。
zhēn yòu sì nián, shān dōng fá liáng, zhòng yuán jūn sān wàn yù yú huáng hé zhī cè huò shǎn yòu fēn tún, shàng shū qǐ bǔ jīng guān, qiě yán huī fù hé shuò zhī cè, dāng yì quē miàn chén. zhào yuē:" qīng xiōng dì jiū jí yì lǚ, suǒ zài lì gōng, zhōng yì zhī chéng, jiǎo rán kě jiàn. zhèn yǐ cān zhèng hóu zhì yǔ qīng sù hòu, mìng yú bǐ zhōng xíng shěng, yīng xī zhèn xīn. qīng qiú rù jiàn, qí yì gù jiā, dōng píng fāng wēi, zhèng lài qīng děng xiāng wèi shēng yuán, qí bīng shì shāo huǎn, jí xǐ jūn fù hé tún zhù, cǐ shí qīng lái, gài wèi wǎn yě. shàng sī lù lì, zhèn bù rǔ wàng." wèi jǐ, gǎi hé běi xuān fǔ fù shǐ.
贞祐四年,山东乏粮,仲元军三万欲于黄河之侧或陕右分屯,上书乞补京官,且言恢复河朔之策,当诣阙面陈。诏曰:“卿兄弟鸠集义旅,所在立功,忠义之诚,皎然可见。朕以参政侯挚与卿素厚,命于彼中行省,应悉朕心。卿求入见,其意固嘉,东平方危,正赖卿等相为声援,俟兵势稍缓,即徙军附河屯驻,此时卿来,盖未晚也。尚思戮力,朕不汝忘。”未几,改河北宣抚副使。
zhòng yuán bù jiàng lǐ tíng děng jī gōng zhì cì shǐ tí kòng, zhòng yuán zòu cì jīn pái, tíng děng jiē wéi míng jiāng, gōng míng yǔ zhòng yuán xiāng liè. zhòng yuán lǚ yǒu gōng, yǐ běn zhí wèi cóng yí zhāo fǔ shǐ, jì yuē cóng tǎn děng jūn tú huī fù. zhào yǐ zhòng yuán jūn wěi duō, chà wèi sān děng, shàng děng bèi zhēng fá, zhōng xià gěi shù shǒu, nuò ruò zhě jiē bà qù. hóng ǎo zéi qiān yú rén jù lián shuǐ xiàn, zhòng yuán qiǎn tí kòng lóu shì lǜ bīng jī pò zhī, zhǎn shǒu shù bǎi, bài zhù chūn, qín guō wěi, yú zhòng bēn kuì, suì fù lián shuǐ xiàn. zhòng yuán jiān dān zhōu jīng lüè shǐ, lóu shì qiān liǎng jiē, shēng zhí yī děng. wèi jǐ, zhòng yuán yáo shòu zhī guī dé fǔ shì.
仲元部将李霆等积功至刺史、提控,仲元奏赐金牌,霆等皆为名将,功名与仲元相埒。仲元屡有功,以本职为从宜招抚使,计约从坦等军图恢复。诏以仲元军猥多,差为三等,上等备征伐,中下给戍守,懦弱者皆罢去。红袄贼千余人据涟水县,仲元遣提控娄室率兵击破之,斩首数百,败祝春,擒郭伟,余众奔溃,遂复涟水县。仲元兼单州经略使,娄室迁两阶,升职一等。未几,仲元遥授知归德府事。
shì suì shí yuè, xǐ jūn lú shì, gǎi shāng zhōu jīng lüè shǐ, quán yuán shuài yòu dōu jiān. zhào yuē:" shāng guó tóng guān, shí xiàng lián shǔ, qīng sī wèi wàn quán zhī jì." wèi jǐ, tóng guān shī shǒu, zhòng yuán jūn qū shāng guó, fù zhì sōng rǔ, jiē fú jí. zhòng yuán shàng shū yuē:" qù nián liù yuè, chén cháng qǐng yú cháo tíng, qǐ xuǎn míng jiàng dū zhū jūn, chén dé tuī fēng, shēn xiān shì zú, liáng chǔ bù jì, jìng bù guǒ xíng. jīn jiāng zuò jiǎ dài dí, zé shī lǎo cái dān, rì jiù kùn bì." qí dà gài yù fá xī xià yǐ zhāng bīng shì. yòu yuē:" shǎn xī yí lù, zuì wéi zhòng dì, tóng guān jìn kēng jí shāng zhōu zhū ài, jù dāng yù bèi. xiàng zhě zhōng dōu, jū yōng zuì wéi yào hài, nǎi yóu xiǎo lǐng zǐ jīng rào chū, wǒ jūn fù bèi shòu bīng, zú bù néng shǒu. jìn rì yóu jìn kēng chū, suì shī tóng guān. kě xuǎn jīng bīng fēn dì shù zhī." qí hòu nǎi zhì qín lán shǒu yù, jí yòng bīng xī xià yǐ.
是岁十月,徙军卢氏,改商州经略使,权元帅右都监。诏曰:“商、虢、潼关,实相连属,卿思为万全之计。”未几,潼关失守,仲元军趋商、虢,复至嵩、汝,皆弗及。仲元上书曰:“去年六月,臣尝请于朝廷,乞选名将督诸军,臣得推锋,身先士卒,粮储不继,竟不果行。今将坐甲待敌,则师老财殚,日就困弊。”其大概欲伐西夏以张兵势。又曰:“陕西一路,最为重地,潼关、禁坑及商州诸隘,俱当预备。向者中都,居庸最为要害,乃由小岭、紫荆绕出,我军腹背受兵,卒不能守。近日由禁坑出,遂失潼关。可选精兵分地戍之。”其后乃置秦、蓝守御,及用兵西夏矣。
xìng dìng yuán nián, fù wèi dān zhōu jīng lüè shǐ, bài sòng rén èr qiān yú guī shān, fù bài bù qí qiān yú yú xū yí, bài hóng ǎo yú bái lǐ gǎng, huò lǎo yòu wàn yú rén, jiē zòng qiǎn zhī. sòng rén wéi hǎi zhōu, zhòng yuán jūn gāo qiáo, lìng tí kòng wán yán ā lín lǐng qí rào chū qí hòu jiā jī zhī. sòng bīng jiě qù. cì jīn dài, yōu zhào jiǎng yù. hóng ǎo zéi xiàn cáo mǎ chéng, piāo lüè xú dān zhī jiān. tí kòng gāo wǎn děng fēn bīng jī zhī, fú shēng kǒu èr qiān. sān nián, zhòng yuán zòu:" zhōu chéng jì gù, jī liáng èr shí wàn dàn, jí xiāng yì jūn wàn yú rén, bìng xián xùn liàn, zú yǐ shǒu yù, qǐ yǐ suǒ bù dù hé." zhào tún sù zhōu, yǔ yòu dōu jiān gē shí liè dé tóng háng shuài fǔ shì. zhòng yuán yǒu zú jí, mǎn bǎi rì, zhào yuē:" qīng chǔ zhì jī wù, fǔ cún jiàng shì, chū bīng shǐ lǐ xīn kě yě." sì nián, jiān bǎo jìng jūn jié dù shǐ, xún wèi quàn nóng shǐ. wǔ nián, wèi zhèn nán jié dù shǐ.
兴定元年,复为单州经略使,败宋人二千于龟山,复败步骑千余于盱眙,败红袄于白里港,获老幼万余人,皆纵遣之。宋人围海州,仲元军高桥,令提控完颜阿邻领骑绕出其后夹击之。宋兵解去。赐金带,优诏奖谕。红袄贼陷曹马城,剽掠徐、单之间。提控高琬等分兵击之,俘生口二千。三年,仲元奏:“州城既固,积粮二十万石,集乡义军万余人,并闲训练,足以守御,乞以所部渡河。”诏屯宿州,与右都监纥石烈德同行帅府事。仲元有足疾,满百日,诏曰:“卿处置机务,抚存将士,出兵使李辛可也。”四年,兼保静军节度使,寻为劝农使。五年,为镇南节度使。
yuán guāng yuán nián, zhī fèng xiáng fǔ shì. fèng xiáng bèi wéi, zuǒ jiān jūn shí zhǎn hé xǐ lái jì jūn. zhòng yuán ràng hé xǐ zǒng bīng shì. hé xǐ yuē:" gōng sù dé zhòng xīn, bù bì yǐ guān wèi jiàn ràng." zhòng yuán qǐng shēn xiān shì zú, yù zhū jiàng shì yuē:" fán yǒu qí gōng zhě, jí chéng zhì chāo zhuó." jí wēi jí nǎi zhé zhù sì pǐn yǐ xià. yán zhǎn há ma lì zhàn gōng zuì, zhé shòu tōng yuǎn jūn jié dù shǐ. wéi jiě, zòu qǐng shàn chú bài zhī zuì. xuān zōng jiā qí gōng, jiē xǔ zhī. qiān yuán shuài yòu jiān jūn, shòu hé běi dōng lù táo wěi bì lá měng ān, cì jīn wǔ shí liǎng chóng bì shí wǔ duān tōng xī dài, yōu zhào bāo yù. zhèng dà jiān, wèi bīng bù shàng shū, huáng tài hòu wèi wèi, zú. zhòng yuán wèi jiāng, shěn yì yǒu móu, nán dù hòu zuì chēng míng jiàng yún.
元光元年,知凤翔府事。凤翔被围,左监军石盏合喜来济军。仲元让合喜总兵事。合喜曰:“公素得众心,不必以官位见让。”仲元请身先士卒,谕诸将士曰:“凡有奇功者,即承制超擢。”及危急乃辄注四品以下。颜盏虾蟆力战功最,辄授通远军节度使。围解,奏请擅除拜之罪。宣宗嘉其功,皆许之。迁元帅右监军,授河北东路洮委必剌猛安,赐金五十两、重币十五端、通犀带,优诏褒谕。正大间,为兵部尚书,皇太后卫尉,卒。仲元为将,沈毅有谋,南渡后最称名将云。
wán yán ā lín, běn xìng guō shì, yǐ gōng jù cì xìng wán yán. dà ān zhōng, lǐ xióng mù bīng, ā lín yǔ wán yán zhòng yuán děng jù yìng mù, shù yǒu gōng. xuān zōng jí wèi, qiān tōng zhōu fáng yù shǐ. xuān zōng qiān biàn, ā lín gǎi tóng zhī hé jiān fǔ shì jiān qīng zhōu fáng yù shǐ, jiāng suǒ bù bīng zhù qīng cāng, kòng è shān dōng. qiān héng hǎi jūn jié dù shǐ, cì yǐ guó xìng. ā lín yǔ shān dōng lù xuān fǔ fù shǐ yán zhǎn tiān zé bù xiāng néng, zhào ā lín dāng yǔ tiān zé gòng jì guó shì, wú zhí piān jiàn, wàng fēn bǐ cǐ. xún gǎi tài dìng jūn jié dù shǐ shān dōng xī lù xuān fǔ shǐ. shì shí, zhòng yuán yì jī gōng láo, zhī jǐ nán fǔ, cì xìng wán yán, yǔ ā lín jù jiā cóng yí zhāo fǔ shǐ, zhào shū jiǎng yù, qiě lìng jì yuē zhuō zhōu cì shǐ cóng tǎn děng jūn huī fù zhōng dōu. yú shì, zhòng yuán ā lín bù bīng wěi duō, zhào yǐ sān děng chà dì zhī, shàng děng bèi zhēng fá, zhōng xià shù shǒu, nuò ruò zhě bà qù, liàng gěi dì yǐ shàn qí jiā. ā lín suǒ bù" huáng hè xiù jūn" zhù yú tái zhě, jié ào bù fǎ, lüè píng mín, jié shāng lǚ, dào lù bù tōng, yǒu sī qǐ xǐ yú téng zhōu. zhào ā lín jiù chǔ zhì zhī. qǐng zhī, pò hóng ǎo zéi hǎo dìng yú sì shuǐ xiàn zhè gōu cūn, shēng qín hǎo dìng, sòng jīng shī zhǎn zhī.
完颜阿邻,本姓郭氏,以功俱赐姓完颜。大安中,李雄募兵,阿邻与完颜仲元等俱应募,数有功。宣宗即位,迁通州防御使。宣宗迁汴,阿邻改同知河间府事兼清州防御使,将所部兵驻清、沧,控扼山东。迁横海军节度使,赐以国姓。阿邻与山东路宣抚副使颜盏天泽不相能,诏阿邻当与天泽共济国事,无执偏见,妄分彼此。寻改泰定军节度使、山东西路宣抚使。是时,仲元亦积功劳,知济南府,赐姓完颜,与阿邻俱加从宜招抚使,诏书奖谕,且令计约涿州刺史从坦等军恢复中都。于是,仲元、阿邻部兵猥多,诏以三等差第之,上等备征伐,中下戍守,懦弱者罢去,量给地以赡其家。阿邻所部“黄鹤袖军”驻鱼台者,桀骜不法,掠平民,劫商旅,道路不通,有司乞徙于滕州。诏阿邻就处置之。顷之,破红袄贼郝定于泗水县柘沟村,生擒郝定,送京师斩之。
jìn zhì, cì běn cháo xìng zhě, fán yǐ qiān rén bài dí sān qiān zhě cì jí sī má yǐ shàng, bài èr qiān rén yǐ shàng zhě cì jí dà gōng yǐ shàng, bài qiān rén yǐ shàng cì zhǐ qí jiā. ā lín jì cì xìng, yǐ xiōng shǒu jí jí cóng fù xiōng dì wèi qǐng. zǎi chén zòu ā lín gōng zhǐ cì yī jiā, xuān zōng tè zhào xǔ zhī. zhì shì zhòng yuán shàng zòu yuē:" chén qǐng zài jūn lǚ, cái lì wēi gōng, jù méng tiān ēn, cì zhī guó xìng, fēi chén shā shēn suǒ néng yǎng bào. zú xiōng xú zhōu jī chá fù shǐ sēng xǐ qián fén zhōu jiǔ tóng jiān sān xǐ qián jiě zhōu yán guǎn gōu tiān zhāng shǒu xīng píng xiàn jiān jiǔ tiān fú yóu xìng guō shì. niàn chén yǔ sēng xǐ děng xī tóng yī jiā, jīn wèi liǎng zú, wán yán ā lín yǔ chén tóng gōng, huáng ēn suǒ jiā bìng jí běn zú, sēng xǐ děng sì rén qǐ yī cǐ lì." bù xǔ. gǎi huī zhōu jīng lüè shǐ.
近制,赐本朝姓者,凡以千人败敌三千者赐及緦麻以上,败二千人以上者赐及大功以上,败千人以上赐止其家。阿邻既赐姓,以兄守楫及从父兄弟为请。宰臣奏阿邻功止赐一家,宣宗特诏许之。至是仲元上奏曰:“臣顷在军旅,才立微功,遽蒙天恩,赐之国姓,非臣杀身所能仰报。族兄徐州讥察副使僧喜、前汾州酒同监三喜、前解州盐管勾添章、守兴平县监酒添福犹姓郭氏。念臣与僧喜等昔同一家,今为两族,完颜阿邻与臣同功,皇恩所加并及本族,僧喜等四人乞依此例。”不许。改辉州经略使。
ā lín yǒu zhòng wàn wǔ qiān, zhào fēn wǔ qiān lì dōng píng xíng shěng, qí zhòng qì sù yún:" wǒ cáo yǐ guó jiā duō nàn, fèn yì xiāng cóng, juān tián zhái, lí qīn qī, zhuǎn zhàn zhì cǐ, shì tóng lì gōng, xié huán xiāng lǐ. jīn jiāng fēn pèi tā jūn, xīn shí jiān kǔ. qǐ yǐ quán jūn fēn zhù huái wèi huī zhōu zhī jiān, hàn bì dà hé, wéi shòu ā lín jié zhì." ā lín yì bù yù fēn zhī, yīn yǐ wéi qǐng. zǎi chén zòu:" ruò suì tīng zhī, fēi wéi dōng píng shī bèi, tā jiāng fǎng xiào, jiē bù kě shǐ yǐ." xuān zōng yǐ wéi rán. jiā yáo shòu zhī hé nán fǔ shì, yìng yuán shǎn xī. ā lín jiāng bīng bā qiān, xī fù zhì tóng guān, wén jīng zhào yǐ bèi wéi, yóu qí zhì huá zhōu, shǎn xī xíng yuàn yù lìng ā lín zhù jūn shāng guó, jù dōng xiàng zhī lù. ā lín shàng zòu:" chén běn yuán shǎn xī, yù nàn ér zhǐ, qǐ rén chén zhī jié? fū zì gǔ yòng bīng, bù qí xiāng cān, nǎi kě yǐ dé zhì. jīn nǎi gè yǒu suǒ shǔ, lín nàn bù jiù, hù fēn bǐ cǐ. jīn chén suǒ tǒng jiē bù zú, yuàn cì mǎ jūn qiān rén, zé jīng zhào zhī wéi bù zú jiě yǐ." xuān zōng wèi huáng tài zǐ yuē:" ā lín fù nàn bù huí, gù shàn yǐ. ér jūn shì dān ruò, qiě zhù nèi dì yǐ guān shì biàn, bìng yǐ guó zhōu bīng wǔ qiān fù zhī, shǐ chéng xì ér jìn, qīng yǐ cǐ yì yù zhī yě."
阿邻有众万五千,诏分五千隶东平行省,其众泣诉云:“我曹以国家多难,奋义相从,捐田宅,离亲戚,转战至此,誓同立功,偕还乡里。今将分配他军,心实艰苦。乞以全军分驻怀、卫、辉州之间,捍蔽大河,惟受阿邻节制。”阿邻亦不欲分之,因以为请。宰臣奏:“若遂听之,非唯东平失备,他将仿效,皆不可使矣。”宣宗以为然。加遥授知河南府事,应援陕西。阿邻将兵八千,西赴至潼关,闻京兆已被围,游骑至华州,陕西行院欲令阿邻驻军商、虢,拒东向之路。阿邻上奏:“臣本援陕西,遇难而止,岂人臣之节?夫自古用兵,步骑相参,乃可以得志。今乃各有所属,临难不救,互分彼此。今臣所统皆步卒,愿赐马军千人,则京兆之围不足解矣。”宣宗谓皇太子曰:“阿邻赴难不回,固善矣。而军势单弱,且驻内地以观事变,并以虢州兵五千付之,使乘隙而进,卿以此意谕之也。”
xìng dìng yuán nián, qiān yuán shuài yòu dōu jiān, chū qín zhōu fá sòng. sòng tǒng zhì wú yún shǒu zào jiǎo jiǎo yòu zuò jiāo bǎo, chéng sān chóng, jù shān zhī diān. ā lín fēn bīng jué qí jí lù, kè qí wài chéng, zài kè qí cì chéng. sòng bīng zòng huǒ ér chū, ā lín yǐ qí bīng yāo zhī, qiǎn bù zú xí qí hòu, sòng bīng bài, shēng huò wú yún jí jiàng xiào èr bǎi rén, mǎ shù bǎi pǐ, liáng wàn dàn jí bīng jiǎ yī ǎo. fù bài sòng bīng yú péi jiā zhuāng liù gǔ zhōng, zhǎn wǔ bǎi jí, zhuì jiàn sǐ zhě shén zhòng. yòu bài zhī yú hán shān lǐng lóng mén guān dà shí dù, dé sù èr qiān yú shí. fù bài zhī yú shāo zi lǐng, zhǎn shǒu èr qiān yú jí, shēng qín bǎi rén. shì shí sān yuè, sù mài fāng zī, ā lín liú bīng shǒu zhī. yǐ ér sòng bīng dà zhì, jīn bīng bài, ā lín zhàn méi. zèng jīn zǐ guāng lù dài fu xī jīng liú shǒu.
兴定元年,迁元帅右都监,出秦州伐宋。宋统制吴筠守皂角(角又作郊)堡,城三重,据山之巅。阿邻分兵绝其汲路,克其外城,再克其次城。宋兵纵火而出,阿邻以骑兵邀之,遣步卒袭其后,宋兵败,生获吴筠及将校二百人,马数百匹,粮万石及兵甲衣袄。复败宋兵于裴家庄六谷中,斩五百级,坠涧死者甚众。又败之于寒山岭、龙门关、大石渡,得粟二千余石。复败之于稍子岭,斩首二千余级,生擒百人。是时三月,宿麦方滋,阿邻留兵守之。已而宋兵大至,金兵败,阿邻战没。赠金紫光禄大夫、西京留守。
wán yán tíng, běn xìng lǐ shì, zhōng dōu bǎo dǐ rén. cū zhī shū, shàn qí shè, qīng cái hào shī, dé xiāng qū zhī yù. zhēn yòu chū, xiàn rén gòng tuī tíng wèi sì xiāng bù tóu. tíng zhāo jí lí sàn, jiū hé yì bīng, zhòng lài yǐ ān. zhāo fǔ sī zòu qí shì, qiān liǎng guān. tíng yǔ dì yún lǜ zhòng shù qiān xún luó gù ān yǒng qīng jiān, yáo shòu bǎo dǐ xiàn chéng, chōng yì jūn dū tǒng. liú zhāng shuō tíng shǐ chū jiàng, tíng fù sòng jīng lüè sī. qiān sān jiē, shè bǎo dǐ lìng, shēng dōu tí kòng, yáo shòu tóng zhī tōng zhōu jūn zhōu shì.
完颜霆,本姓李氏,中都宝坻人。粗知书,善骑射,轻财好施,得乡曲之誉。贞祐初,县人共推霆为四乡部头。霆招集离散,纠合义兵,众赖以安。招抚司奏其事,迁两官。霆与弟云率众数千巡逻固安、永清间,遥授宝坻县丞,充义军都统。刘璋说霆使出降,霆缚送经略司。迁三阶,摄宝坻令,升都提控,遥授同知通州军州事。
zhōng dōu shí jǐn, tíng qiǎn jūn fēn hù qīng cāng hé lù, zhào mù jiǎ chuán tōng xiǎng dào. yáo shòu tóng zhī qīng zhōu fáng yù shì, cóng hé běi lù xuān fǔ shǐ wán yán zhòng yuán bǎo qīng cāng. yáo shòu tōng zhōu cì shǐ hé běi dōng lù xíng jūn tí kòng, pèi jīn pái. jiù zhì, xuān fǔ fù shǐ nǎi pèi jīn pái, zhòng yuán zòu:" chén jūn sān wàn, guǎn jūn guān sān rén, jiē zhì wǔ pǐn, qǐ gè cì jīn pái." tíng yì tíng bèi zhōng yǒng jué rén, suì yǔ zhī. gǎi dà míng lù tí kòng, fù qǔ yù tián sān hé xiāng hé sān xiàn. xǐ tún bīn dì zī, liú fù jiāng sūn jiāng shǒu cāng zhōu. jiāng yǐ cāng zhōu jiàng yú wáng jí, ér jiāng jiāng bīng wéi guān zhōu. tíng nǎi zhà zuò shū yǔ sūn jiāng, yuē tóng qǔ cāng zhōu zhě. wáng jí dé qí shū, guǒ yí sūn jiāng yǔ tíng yǒu móu, zhào jiāng hái, shā zhī. tíng nǎi dìng guān zhōu ér hái. jìn guān sān jiē, chōng bīn dì xíng jūn dōu tí kòng. wèi jǐ, yáo shòu tóng zhī yì dōu fǔ shì, jiā xuān chà dōu tí kòng, qiān dì zhōu fáng yù shǐ, cì xìng wán yán shì, tún hǎi zhōu. é quán dān zhōu jīng lüè sī shì, chōng xuān chà zǒng lǐng dōu tí kòng.
中都食尽,霆遣军分护清、沧河路,召募贾船通饷道。遥授同知清州防御事,从河北路宣抚使完颜仲元保清、沧。遥授通州刺史、河北东路行军提控,佩金牌。旧制,宣抚副使乃佩金牌,仲元奏:“臣军三万,管军官三人,皆至五品,乞各赐金牌。”廷议霆辈忠勇绝人,遂与之。改大名路提控,复取玉田、三河、香河三县。徙屯滨、棣、淄,留副将孙江守沧州。江以沧州降于王楫,而江将兵围观州。霆乃诈作书与孙江,约同取沧州者。王楫得其书,果疑孙江与霆有谋,召江还,杀之。霆乃定观州而还。进官三阶,充滨、棣行军都提控。未几,遥授同知益都府事,加宣差都提控,迁棣州防御使,赐姓完颜氏,屯海州。俄权单州经略司事,充宣差总领都提控。
xìng dìng yuán nián, tài ān téng yǎn tǔ kòu fēng qǐ, dōng píng xíng shěng hóu zhì qiǎn tíng lǜ bīng tǎo zhī, jiàng shí huā wǔ xià quán yú dǎng èr wàn rén, lǎo yòu wǔ wàn kǒu, chōng quán hǎi zhōu jīng lüè fù shǐ. hóng ǎo zéi yú máng ér kòu hǎi zhōu, tíng jī zǒu zhī. èr nián, sòng gāo tài wèi bīng sān wàn zhù qú shān. tíng jūn fá liáng, cǎi yě cài mài miáo zá shí zhī. sòng bīng zhà qú shān, xià gé hú gǎng, tíng zuò gǎng zhōng àn qiáo, qiǎn wàn hù hú zhòng guī fù tǒng liú bīn lǜ sǐ shì yóu àn qiáo dēng shān, tíng lǜ bīng sì qiān rén qū shān xià, yuē yǐ hūn shí jǔ huǒ wéi qī, shàng xià jiā jī, sòng bīng dà bài, zhuì jiàn nì shuǐ sǐ zhě bù kě shèng jì, zhǎn gāo tài wèi péng yuán shuài yú zhèn, yú zhòng kuì qù. qiān ān huà jūn jié dù shǐ, jīng lüè fù shǐ rú gù. yǐ qí zi wèi fú bǎo diǎn shū. yú yuè, sòng bīng fù zhì, tíng nì zhàn, zhù bīng chéng wài. yè bàn, sòng rén chéng xū yú chéng ér rù. jīng lüè shǐ ā bù hǎn nú shī lá lǜ bīng è zhàn, dū tǒng wēn dí hǎn wǔ ér fù tǒng pú chá yǒng chéng pú chá zhǐ lǔ shēn xiān shì zú, shā èr bǎi yú rén, chéng lài yǐ wán. zhào wǔ ér děng gè qiān liǎng jiē.
兴定元年,泰安、滕、兖土寇蜂起,东平行省侯挚遣霆率兵讨之,降石花五、夏全余党二万人,老幼五万口,充权海州经略副使。红袄贼于忙儿寇海州,霆击走之。二年,宋高太尉兵三万驻朐山。霆军乏粮,采野菜麦苗杂食之。宋兵栅朐山,下隔湖港,霆作港中暗桥,遣万户胡仲珪、副统刘斌率死士由暗桥登山,霆率兵四千人趋山下,约以昏时举火为期,上下夹击,宋兵大败,坠涧溺水死者不可胜计,斩高太尉、彭元帅于阵,余众溃去。迁安化军节度使,经略副使如故。以其子为符宝典书。逾月,宋兵复至,霆逆战,驻兵城外。夜半,宋人乘虚逾城而入。经略使阿不罕奴失剌率兵扼战,都统温迪罕五儿、副统蒲察永成、蒲察只鲁身先士卒,杀二百余人,城赖以完。诏五儿等各迁两阶。
sì nián, gǎi jí qìng jūn jié dù shǐ, jiān tóng zhī guī dé fǔ shì. wǔ nián, gǎi dìng guó jūn jié dù shǐ, jiān tóng zhī jīng zhào fǔ shì, zhuó qí zi wèi hù wèi. yuán guāng yuán nián, shǎn xī xíng shěng bái sā zòu:" jīng zhào nán shān mì ěr sòng jìng, guān mín qiān bì qí jiān zhě, wú lǜ bǎi wàn rén. kě qiǎn guān zhèn fǔ, shù jī bù shēng tā biàn." xuān zōng yǐ wéi rán. shí yuè, tíng yǐ běn guān wèi ān fǔ shǐ, shǒu tóng zhī guī dé fǔ wéi hóng dà sī nóng chéng guō hào wèi fù shǐ, fēn hù bǎi xìng zhī qiān nán shān zhě. yuán guāng èr nián, zú.
四年,改集庆军节度使,兼同知归德府事。五年,改定国军节度使,兼同知京兆府事,擢其子为护卫。元光元年,陕西行省白撒奏:“京兆南山密迩宋境,官民迁避其间者,无虑百万人。可遣官镇抚,庶几不生他变。”宣宗以为然。十月,霆以本官为安抚使,守同知归德府惟宏、大司农丞郭皓为副使,分护百姓之迁南山者。元光二年,卒。
wū gǔ lùn cháng shòu, lín táo fǔ dì wǔ jiāng tū mén zú rén yě. běn xìng bāo shì, xí fù yǒng běn zú dōu guǎn. tài hé fá sòng, chōng fēi hé chì jūn qiān hù, qǔ shī chuān zhài jí yòu zhōu dàng chāng xīn chéng zi, yǐ gōng jìn guān èr jiē. zhēn yòu chū, xià rén gōng huì zhōu, tǒng jūn shǐ shǔ zhēng xíng wàn hù, shēng fù tǒng, yǔ xià rén zhàn yú zhǎi tǔ xiá, xiān dēng xiàn zhèn, shǎng yín wǔ shí liǎng. zhàn dōng guān bǎo, yǐ gōng shǔ dū tǒng, jiān chōng ān dìng dìng xī bǎo chuān xī níng jūn mǎ dōu tán yā. zhào lù qián hòu gōng, yáo shòu tóng zhī lǒng zhōu fáng yù shì, shì xí běn zú dōu xún jiǎn. sān nián, cì jīn xìng. gōng lán zhōu chéng chén sēng, wèi xiān fēng dū tǒng. xià rén wéi jiān táo, è wèi yuán bǎo, nèi wài bù tōng. tǒng jūn sī mù rén zhēn hòu lín táo xiāo xī, cháng shòu yìng mù, guó èr rén, qín yī rén, wèn dé lín táo jí xià bīng shì shì. yǐ láo qiān xuān wǔ jiàng jūn, yáo shòu tōng yuǎn jūn jié dù fù shǐ. zhāo xiáng zhū fān zú jí shú yáng zhài qín zhōu bū wáng zhě. fù qiān huái yuǎn dà jiàng jūn, shēng tí kòng. xìng dìng yuán nián, xià rén dà rù lǒng xī, cháng shòu jù zhàn, qiān píng liáng fǔ zhì zhōng, jiān jié dù fù shǐ, chōng xuān chà gǒng zhōu guī cuò guān. qǐng zhī, yáo shòu tóng zhī fèng xiáng fǔ shì, jiān tóng zhī tōng yuǎn jūn jié dù shì, tí kòng rú gù.
乌古论长寿,临洮府第五将突门族人也。本姓包氏,袭父永本族都管。泰和伐宋,充绯翮翅军千户,取褷川寨及祐州、宕昌、辛城子,以功进官二阶。贞祐初,夏人攻会州,统军使署征行万户,升副统,与夏人战于窄土峡,先登陷阵,赏银五十两。战东关堡,以功署都统,兼充安定、定西、保川、西宁军马都弹压。诏录前后功,遥授同知陇州防御事,世袭本族都巡检。三年,赐今姓。攻兰州程陈僧,为先锋都统。夏人围监洮,扼渭源堡,内外不通。统军司募人侦候临洮消息,长寿应募,馘二人,擒一人,问得临洮及夏兵事势。以劳迁宣武将军,遥授通远军节度副使。招降诸蕃族及熟羊寨秦州逋亡者。复迁怀远大将军,升提控。兴定元年,夏人大入陇西,长寿拒战,迁平凉府治中,兼节度副使,充宣差巩州规措官。顷之,遥授同知凤翔府事,兼同知通远军节度事,提控如故。
xìng dìng èr nián, qiān tóng zhī lín táo fǔ shì. yǔ tí kòng táo zhōu cì shǐ nà lán jì sēng fēn bīng fá sòng. cháng shòu yóu yán chuān zhèn jìn bīng, sòng rén shǒu shù zhě zǒu bǎo mǎ tóu shān, hé zhū bù zú bīng lái jù. cháng shòu jī bài zhī, fù pò qí yuán bīng sì qiān yú lì chuān zhài. jí qū dàng chāng xiàn. pò sòng bīng èr qiān yú bā xié gǔ, bá dàng chāng xiàn, jìn gōng xī hé zhōu, xiān bài qí zhōu bīng. míng rì, mù bō bīng sān qiān yǔ sòng bīng hé, yī chuān wèi zhèn, cháng shòu fèn jī, sòng bīng rù bǎo chéng, jiān bì bù fù chū, cháng shòu nǎi hái. fán zhǎn guó bā qiān, huò mǎ èr bǎi yú niú yáng sān wàn, qì xiè jūn shí shén duō. nà lán jì sēng chū táo zhōu tiě chéng bǎo, lǚ bài sòng rén, wán jūn ér hái. zhào shǎng fèng xiáng qín gǒng fá sòng jiàng shì, cháng shòu yáo shòu lǒng ān jūn jié dù shǐ, tóng zhī tōng yuǎn jūn tí kòng rú gù. qǐng zhī, cháng shòu shēng zǒng lǐng dōu tí kòng, gǎi tōng yuǎn jūn jié dù shǐ.
兴定二年,迁同知临洮府事。与提控洮州刺史纳兰记僧分兵伐宋。长寿由盐川镇进兵,宋人守戍者走保马头山,合诸部族兵来拒。长寿击败之,复破其援兵四千于荔川寨。即趋宕昌县。破宋兵二千于八斜谷,拔宕昌县,进攻西和州,先败其州兵。明日,木波兵三千与宋兵合,依川为阵,长寿奋击,宋兵入保城,坚壁不复出,长寿乃还。凡斩馘八千,获马二百余、牛羊三万,器械军实甚多。纳兰记僧出洮州铁城堡,屡败宋人,完军而还。诏赏凤翔、秦、巩伐宋将士,长寿遥授陇安军节度使,同知通远军、提控如故。顷之,长寿升总领都提控,改通远军节度使。
xià rén gōng dìng xī, shì shí dì shì xiǎn yǐ jiàng xià rén, xià rén zhí shì xiǎn zhì dìng xī chéng xià, wèi cháng shòu yuē:" ruò bù sù jiàng, jí shā rǔ dì." cháng shòu bù gù, fèn zhàn. xià bīng tuì, jiā róng lù dài fū, cì jīn èr shí wǔ liǎng chóng bì sān duān. shì xiǎn jì jiàng, èr zi gōng zhèng zhòng shòu dāng yuán zuò. xuān zōng jiā cháng shòu shǒu dìng xī gōng, shì gōng zhèng xiōng dì, yǒu sī lǐn gěi zhī. zhào cháng shòu yuē:" rǔ jiǔ zài róng háng, jìn zhōng guó shì. shì xiǎn zhī jiàng, bì bù dé yǐ, rǔ yǒng niàn guó ēn, yì sī zì xiào." wèi jǐ, xià rén fù gōng huì zhōu, xíng yuán shuài fǔ shì shí zhǎn hé xǐ fā bīng jiù wèi zhì, xià rén yí bīng lín táo, cháng shòu fú jīng bīng wǔ qiān yú dìng xī xiǎn yào jiān, bài xià bīng sān wàn qí, shā qiān yú rén, huò mǎ shù bǎi. xià rén yǐ pò xī níng, nǎi fàn dìng xī, cháng shòu jī què zhī, zhǎn shǒu sān bǎi jí. jì ér sān wàn qí fù zhì, gōng chéng shén jí. cháng shòu chéng chéng jù zhàn, shǐ shí rú yǔ, xià bīng sǐ zhě shù qiān, bèi chuàng zhě zhòng, nǎi jiě qù. shì suì zú.
夏人攻定西,是时弟世显已降夏人,夏人执世显至定西城下,谓长寿曰:“若不速降,即杀汝弟。”长寿不顾,奋战。夏兵退,加荣禄大夫,赐金二十五两、重币三端。世显既降,二子公政、重寿当缘坐。宣宗嘉长寿守定西功,释公政兄弟,有司廪给之。诏长寿曰:“汝久在戎行,尽忠国事。世显之降,必不得已,汝永念国恩,益思自效。”未几,夏人复攻会州,行元帅府事石盏合喜发兵救未至,夏人移兵临洮,长寿伏精兵五千于定西险要间,败夏兵三万骑,杀千余人,获马数百。夏人已破西宁,乃犯定西,长寿击却之,斩首三百级。既而三万骑复至,攻城甚急。长寿乘城拒战,矢石如雨,夏兵死者数千,被创者众,乃解去。是岁卒。
wán yán zuǒ, běn xìng liáng shì, chū wèi wǔ qīng xiàn xún jiǎn. wán yán yǎo zhù, běn xìng lǐ shì, wèi liǔ kǒu zhèn xún jiǎn. jiǔ zhī, yǐ zuǒ wèi dū tǒng, yǎo zhù fù zhī, shù zhí gū zhài. zhēn yòu èr nián, zhǎn jūn qiǎn zhāng huī děng sān rén lái zhāo zuǒ, zuǒ zhí zhī. yì rì, liú yǒng chāng lǜ zhòng èr shí rén chí wén shū lái, shǔ qí nián yuē tiān cì, zuǒ zhì zhī, huī zhòng zhí yǒng chāng, jí huī děng bìng zhǎn zhī. xuān zōng jiā qí gōng, qiān zuǒ fèng guó shàng jiàng jūn, yáo shòu dé zhōu fáng yù shǐ, yǎo zhù zhèn guó shàng jiàng jūn, yáo shòu tóng zhī hé jiān fǔ shì, jiē cì xìng wán yán shì. zhào yuē:" zì jīn yǒu zhōng yì rú shì zhě, bìng yī tǐ qiān shòu."
完颜佐,本姓梁氏,初为武清县巡检。完颜咬住,本姓李氏,为柳口镇巡检。久之,以佐为都统,咬住副之,戍直沽寨。贞祐二年,飐军遣张晖等三人来招佐,佐执之。翌日,刘永昌率众二十人持文书来,署其年曰天赐,佐掷之,麾众执永昌,及晖等并斩之。宣宗嘉其功,迁佐奉国上将军,遥授德州防御使,咬住镇国上将军,遥授同知河间府事,皆赐姓完颜氏。诏曰:“自今有忠义如是者,并一体迁授。”
zàn yuē: gǔ zhě tiān zǐ zuò tǔ mìng shì, hàn yǐ lái nǎi yǒu cì xìng. xuān zōng jiǎ yǐ shǎng yī shí zhī gōng, guō zhòng yuán guō ā lín yǐ gōng jiē cì guó xìng. nǚ xī liè zī lù wū gǔ lùn cháng shòu jiē fēng jiāng zhī chén ér cì yǐ tā xìng. zhēn yòu yǐ hòu, cì xìng yǒu gé. fū yǐ míng shǐ rén, yòng zhī guì zé guì, yòng zhī jiàn zé jiàn, shǐ rén jì gōng ér dé guó xìng, zé yǐ qí guì zhě fǎn jiàn yǐ. wán yán tíng wán yán zuǒ jiē cì guó xìng zhě, bìng fù yú cǐ.
赞曰:古者天子胙土命氏,汉以来乃有赐姓。宣宗假以赏一时之功,郭仲元、郭阿邻以功皆赐国姓。女奚烈资禄、乌古论长寿皆封疆之臣而赐以他姓。贞祐以后,赐姓有格。夫以名使人,用之贵则贵,用之贱则贱,使人计功而得国姓,则以其贵者反贱矣。完颜霆、完颜佐皆赐国姓者,并附于此。
shí mǒ zhòng wēn, běn míng lǎo wò, yì zhōu hú tǔ hǔ měng ān rén. chōng hù wèi shí rén zhǎng tài zǐ pū zhèng, chú tóng zhī wǔ níng jūn jié dù shǐ shì sù zhí jiāng jūn qì wù jú shǐ. zuò qián zài wǔ níng zào mǎ ān kuī zhí, zhāng zōng yuán zhī, gǎi zuǒ wèi jiāng jūn, qiān zuǒ fù diǎn jiǎn. zuò zhēng qì dān dòu liú, jiàng cài zhōu fáng yù shǐ. fù zhào wèi zuǒ fù diǎn jiǎn, qiān zhī lín táo fǔ shì. tài hé fá sòng, qīng yí kě nèi fù, jìn jué èr jí, cì yín èr bǎi wǔ shí liǎng chóng bì shí duān. zhào yuē:" qīng yí kě zhī lái, nǎi rǔ guǎn nèi, yǔ yǒu láo yān. bǐ yǔ qīng yí kě xiāng hé, qí jiān zhū shì liàng yí ér xíng." qǐng zhī, zhū dào jìn bīng, zhòng wēn yǐ lǒng yòu bù qí wǔ qiān chū yán chuān. bā nián, bà bīng, gǎi zhī hé zhōng fǔ. chóng qìng chū, qiān shǎn xī tǒng jūn shǐ. zhēn yòu èr nián, sòng rén gōng qín zhōu, cù wēn lǜ bīng bài zhī. xún chōng běn lù ān fǔ shǐ, gǎi zhèn nán jūn jié dù shǐ. zhì shì. xìng dìng sān nián, zú.
石抹仲温,本名老斡,懿州胡土虎猛安人。充护卫十人长、太子仆正,除同知武宁军节度使事、宿直将军、器物局使。坐前在武宁造马鞍亏直,章宗原之,改左卫将军,迁左副点检。坐征契丹逗遛,降蔡州防御使。复召为左副点检,迁知临洮府事。泰和伐宋,青宜可内附,进爵二级,赐银二百五十两、重币十端。诏曰:“青宜可之来,乃汝管内,与有劳焉。比与青宜可相合,其间诸事量宜而行。”顷之,诸道进兵,仲温以陇右步骑五千出盐川。八年,罢兵,改知河中府。崇庆初,迁陕西统军使。贞祐二年,宋人攻秦州,促温率兵败之。寻充本路安抚使,改镇南军节度使。致仕。兴定三年,卒。
wū gǔ lùn lǐ, běn míng liù jīn, yì dōu měng ān rén. chōng xí qí, lèi zhuó jìn shì jú zhí zhǎng, zhuǎn běn jú fù shǐ zuǒ wèi fù jiāng jūn. zuò shòu qìn nán jūn jié dù shǐ yǎn wáng yǒng chéng míng mǎ yù dài, zhàng yī bǎi, xuē guān jiě zhí. qǐ wèi pú sù wǎn qún mù fù shǐ, gǎi wǔ kù shǔ lìng sù zhí jiāng jūn, fù wèi zuǒ wèi fù jiāng jūn shùn zhōu cì shǐ, lèi qiān wǔ níng jūn jié dù. tài hé fá sòng, wèi shān dōng lù bīng mǎ dū tǒng fù shǐ jiān fù tǒng jūn ān huà jūn jié dù. bā nián, sòng rén qǐng méng, bà bīng mǎ dū tǒng guān, réng yǐ jié dù jiān fù tǒng jūn. dà ān sān nián, gǎi zhī guī dé fǔ jiān hé nán fù tǒng jūn, lì zhī hé nán fǔ. zhì níng chū, gǎi zhī tài yuán fǔ shì. zhēn yòu èr nián, jiān hé dōng běi lù ān fǔ shǐ. sān nián, chōng běn lù xuān fǔ shǐ, qǐng zhī, jiān zuǒ fù yuán shuài. sì nián, tài yuán bèi wéi, wèi jǐ wéi jiě, jìn guān èr jiē. xìng dìng sān nián, zú.
乌古论礼,本名六斤,益都猛安人。充习骑,累擢近侍局直长,转本局副使、左卫副将军。坐受沁南军节度使兖王永成名马玉带,杖一百,削官解职。起为蒲速碗群牧副使,改武库署令、宿直将军,复为左卫副将军、顺州刺史,累迁武宁军节度。泰和伐宋,为山东路兵马都统副使兼副统军、安化军节度。八年,宋人请盟,罢兵马都统官,仍以节度兼副统军。大安三年,改知归德府兼河南副统军,历知河南府。至宁初,改知太原府事。贞祐二年,兼河东北路安抚使。三年,充本路宣抚使,顷之,兼左副元帅。四年,太原被围,未几围解,进官二阶。兴定三年,卒。
pú chá a lǐ, xìng zhōu lù rén. yǐ yīn bǔ guān, chōng hù wèi shí rén cháng wǔ qì shǔ lìng, zhuǎn sù zhí jiāng jūn, qiān yòu wèi fù jiāng jūn. sòng bīng fàn fēn dào pù, chí yì fù biān, cì qí rù, yǐ fú bīng yǎn zhī. gǎi tí diǎn qì wù jú. tài hé fá sòng, cóng yòu fù yuán shuài kuāng wèi fù tǒng, gōng yí chéng xiàn, qǔ zhī. bā nián, yǐ gōng qiān wǔ wèi jūn fù dōu zhǐ huī shǐ. dà ān yuán nián, tóng zhī nán jīng liú shǒu shì, xǐ shòu zhōu fáng yù shǐ, qiān xīng píng jūn jié dù shǐ. chóng qìng chū, qiān yuán shuài yòu dōu jiān, míng nián, zhuǎn zuǒ dōu jiān. shí dū chéng bèi wéi, dào lù gěng sè, a lǐ yóu tài yuán zhì zhēn dìng, lǜ shī fù yuán, dǐ zhōng shān, bù kè jìn. zhēn yòu èr nián, yí zhù dà míng. zhēng hé nán zhèn fáng jūn tú zài jǔ, zhòng jì dàn yú xíng, ér a lǐ yù zhī yǒu hòu bó, jūn biàn, yù hài, zhòng yīn táo sàn. xuān zōng zhào yuán shuài zuǒ dōu jiān wán yán bì ān jí qí jūn, shè shǒu è yǐ xià, hé nán tǒng jūn sī gèng jiā fǔ yù.
蒲察阿里,兴州路人。以荫补官,充护卫十人长、武器署令,转宿直将军,迁右卫副将军。宋兵犯分道铺,驰驿赴边,伺其入,以伏兵掩之。改提点器物局。泰和伐宋,从右副元帅匡为副统,攻宜城县,取之。八年,以功迁武卫军副都指挥使。大安元年,同知南京留守事,徙寿州防御使,迁兴平军节度使。崇庆初,迁元帅右都监,明年,转左都监。时都城被围,道路梗塞,阿里由太原至真定,率师赴援,抵中山,不克进。贞祐二年,移驻大名。征河南镇防军图再举,众既惮于行,而阿里遇之有厚薄,军变,遇害,众因逃散。宣宗诏元帅左都监完颜弼安集其军,赦首恶以下,河南统军司更加抚谕。
ào tún xiāng, běn míng tiān shòu, shàng jīng lù rén. dà dìng shí nián, xí měng ān. chéng xiàng xiāng jǔ tōng liàn biān shì, shòu chóng yì jūn jié dù fù shǐ, gǎi wū gǔ lǐ zhǎn xiáng wěn, zhào wèi dōu shuǐ shǎo jiān shí zhōu cì shǐ. wèi jǐ, wèi píng nán dàng jiāng jiāng jūn, yǐ gōng shēng shòu zhōu fáng yù shǐ, qiān hé nán lù fù tǒng jūn jiān tóng zhī guī dé fǔ shì chāng wǔ jūn jié dù shǐ, réng jiān fù tǒng jūn. chóng qìng gǎi yuán, wèi yuán shuài zuǒ dōu jiān, jiù xī jīng, zhì mò gǔ kǒu, yī jūn jǐn yì, xiāng jǐn yǐ shēn miǎn, zuò shì chú míng. míng nián, shòu shàng jīng bīng mǎ shǐ. xuān zōng jí wèi, zhuó liáo dōng lù xuān fǔ fù shǐ. wèi jǐ, gǎi sù pín lù jié dù shǐ, jiān tóng zhī shàng jīng liú shǒu shì. èr nián èr yuè, wèi yuán shuài yòu dōu jiān, xíng yuán shuài fǔ shì yú běi jīng. wǔ yuè, gǎi liú shǒu, jiān qián zhí, é qiān xuān fǔ shǐ jiān liú shǒu.
奥屯襄,本名添寿,上京路人。大定十年,袭猛安。丞相襄举通练边事,授崇义军节度副使,改乌古里飐详稳,召为都水少监、石州刺史。未几,为平南荡江将军,以功升寿州防御使,迁河南路副统军兼同知归德府事、昌武军节度使,仍兼副统军。崇庆改元,为元帅左都监,救西京,至墨谷口,一军尽殪,襄仅以身免,坐是除名。明年,授上京兵马使。宣宗即位,擢辽东路宣抚副使。未几,改速频路节度使,兼同知上京留守事。二年二月,为元帅右都监,行元帅府事于北京。五月,改留守,兼前职,俄迁宣抚使兼留守。
shí yī yuè, zhào yù xiāng jí liáo dōng lù xuān fǔ shǐ pú xiān wàn nú xuān chà pú chá wǔ jīn yuē:" shàng jīng liáo dōng, guó jiā zhòng dì, yǐ qīng děng lèi xiào zhōng qín, gù wěi fù xīn, yì qí xié lì jìn gōng, yǐ xùn guó jiā zhī jí. jí xiáng lái zòu, nǎi dà bù rán, zhèn jiāng hé lài. zì jīn měi shì tóng xīn, bìng lì bèi yù, jī huì yī shī, huǐ zhī hé jí! qiě shī kè zài hé, shàn jūn cóng zhòng, shàng chéng qián guò, yǐ tú hòu gōng." sān nián zhēng yuè, xiāng wèi běi jīng xuān chà tí kòng wán yán xí liè suǒ hài. wèi jǐ, xí liè fù wèi qí xià suǒ shā, zhào qū shè běi jīng.
十一月,诏谕襄及辽东路宣抚使蒲鲜万奴、宣差蒲察五斤曰:“上京、辽东,国家重地,以卿等累效忠勤,故委腹心,意其协力尽公,以徇国家之急。及详来奏,乃大不然,朕将何赖。自今每事同心,并力备御,机会一失,悔之何及!且师克在和,善钧从众,尚惩前过,以图后功。”三年正月,襄为北京宣差提控完颜习烈所害。未几,习烈复为其下所杀,诏曲赦北京。
wán yán pú lá dōu, xī nán lù àn chū huī bì lá hǎn měng ān rén. chōng hù wèi, chú tài dìng jūn jié dù fù shǐ. yǐ yōu qù guān, qǐ fù táng gǔ bù zú jié dù fù shǐ, xǐ ān guó jūn, yí zhǎn xiáng wěn, lèi guān yuán zhōu cì shǐ. zuò mǎi bù nèi mǎ kuī zhí, duó guān yī jiē, jiàng běi jīng bīng mǎ dōu zhǐ huī shǐ níng yuǎn jūn cì shǐ, lì tóng zhī lín táo fǔ xī jīng liú shǒu shì. chóng qìng yuán nián, qiān zhèn wǔ jūn jié dù, bèi yù yǒu gōng, qiān yī guān. zhēn yòu chū, zhì dōng xī miàn jīng lüè sī, jiù chōng xī miàn jīng lüè shǐ, shàng yán:" guǎn nèi dà hé lǐng zhū ài tún bīng, kòng zhì biān yào. xíng yuán shuài fǔ zhé fēn chén bīng wàn èr qiān shù zhēn dìng, yú zhòng bù zú shǒu yù, jìn rì fù jiǎn jīng ruì èr qiān qī bǎi rén yǐ wǎng. jīn jiàn bīng bù mǎn wàn, lǎo léi zhě shí qī bā. chén sǐ gù bù zú xī, gù guó jiā zhī shì bù kě bù lǜ, xīn shè jīng lüè yí wén xī jīng tài yuán hé dōng qǔ jūn mǎ, dà shù bìng chēng fēi chén suǒ tǒng." zhào zhēn dìng yuán shuài fǔ hái qí jīng ruì èr qiān qī bǎi rén. xī jīng tài yuán lán zhōu yǒu jǐng jí, yuē wèi yìng yuán. zhōu jùn jiē bù yù shǔ jīng lüè sī, suì bà jīng lüè guān, rù wèi qiān shū mì yuàn shì, gǎi zuǒ fù diǎn jiǎn. sì nián, qiān bīng bù shàng shū, xìng dìng yuán nián, zhì shì. sì nián, zú.
完颜蒲剌都,西南路按出灰必剌罕猛安人。充护卫,除泰定军节度副使。以忧去官,起复唐古部族节度副使,徙安国军,移飐详稳,累官原州刺史。坐买部内马亏直,夺官一阶,降北京兵马都指挥使、宁远军刺史,历同知临洮府、西京留守事。崇庆元年,迁震武军节度,备御有功,迁一官。贞祐初,置东西面经略司,就充西面经略使,上言:“管内大和岭诸隘屯兵,控制边要。行元帅府辄分臣兵万二千戍真定,余众不足守御,近日复简精锐二千七百人以往。今见兵不满万,老羸者十七八。臣死固不足惜,顾国家之事不可不虑,新设经略移文西京、太原、河东取军马,大数并称非臣所统。”诏真定元帅府还其精锐二千七百人。西京、太原、岚州有警急,约为应援。州郡皆不欲属经略司,遂罢经略官,入为签枢密院事,改左副点检。四年,迁兵部尚书,兴定元年,致仕。四年,卒。
jiā gǔ shí lǐ gē, shàng jīng lù měng ān rén. míng chāng wǔ nián jìn shì, tài zhōu fáng yù pàn guān, bǔ shàng shū shěng lìng shǐ, lì lín huáng pó sù lù dōu zǒng guǎn pàn guān, lèi chú xíng bù zhǔ shì, gǎi jì zhōu fù tí kòng, zhù jūn dà míng. é qiān hàn lín dài zhì, wèi sù zhōu tí kòng. yǔ shān dōng xuān fǔ wán yán bì gōng dà mò gù, zéi zhòng qiān yú nì zhàn, shí lǐ gē yǐ qí bīng jī zhī, jǐn yì. tí kòng méi liè rù zì běi mén, suì qín liú èr zǔ. yǐ gōng qiān wǔ wèi jūn fù dōu zhǐ huī shǐ. zuò qián zài sù zhōu lüè liáng rén wéi shēng kǒu, dāng sǐ, tè zhào jué zhàng bā shí. xǐ míng zhōu fáng yù shǐ shān dōng lù fù tǒng jūn. zuò bù shí jìn bīng, wǎng sù qiān qǔ qī zǐ, jiě zhí. qǐ wèi dōng píng xíng jūn tí kòng. xìng dìng yuán nián, pò sòng bīng yú sù zhōu, yǐ gōng yáo shòu ān huà jūn jié dù shǐ, yí dìng hǎi jūn, zú.
夹谷石里哥,上京路猛安人。明昌五年进士,泰州防御判官,补尚书省令史,历临潢、婆速路都总管判官,累除刑部主事,改蓟州副提控,驻军大名。俄迁翰林待制,为宿州提控。与山东宣抚完颜弼攻大沫堌,贼众千余逆战,石里哥以骑兵击之,尽殪。提控没烈入自北门,遂擒刘二祖。以功迁武卫军副都指挥使。坐前在宿州掠良人为生口,当死,特诏决杖八十。徙洺州防御使、山东路副统军。坐不时进兵,往宿迁取妻子,解职。起为东平行军提控。兴定元年,破宋兵于宿州,以功遥授安化军节度使,移定海军,卒。
shù jiǎ chén jiā, běi jīng lù měng ān rén, xí fù móu kè. tài hé fá sòng, lì shǎn xī wán yán gāng huī xià. lì tōng zhōu hǎi zhōu tóng zhī jūn zhōu shì. zhēn yòu èr nián, chú wǔ qì shǔ chéng. jiù jí níng yǒu gōng, qiān hé nán tǒng jūn pàn guān gǒng wèi zhí fù dōu zhǐ huī shǐ hé nán zhì zhōng, yáo lǐng suí zhōu cì shǐ jiān yán ān zhì zhōng, jiù qiān tóng zhī fǔ shì, gǎi tóng zhī hé jiān fǔ shì. xìng dìng yuán nián, xíng shū mì yuàn yú shòu zhōu, yóu shòu sì dù huái fá sòng. èr nián èr yuè, pò sòng bīng sān qiān yú jiàn hú tān, zhǎn sān bǎi jí. yǒu zhào róu jiàn sòng jìng shàng, wú shēn rù. chén jiā zhù huò qiū zhā gāng cūn, zòng qīng qí chāo lüè, fén huǐ jī jù. huò sòng dié zhě zhāng cōng, zhī sòng bīng èr qiān tún gāo liǔ qiáo, lǎo yòu shén zhòng, qí zhài liǎng chéng, huán zhī yǐ shuǐ. chén jiā qiǎn zhāng cōng chí dié zhāo zhī, bù cóng. xiān lìng shuǐ jūn jìng dù gōng zhī. jūn shì niú qīng cāo gē cì mén zú, jiē pī mǐ sàn qù, suì dēng pí, dà jūn jì zhī, yí qí zhài ér hái. yù sòng bīng shù qiān yú méi jǐng cūn. chén jiā fú bīng lín jiān, yǐ bù zú yòu zhì zhī, fú fā, sòng bīng kuì, zhuī bēn shí yú lǐ, shēng qín qí jiāng ruǎn shì ān děng wǔ rén, huò qì zhàng shén zhòng. qī yuè, shǎng zhēng nán gōng, shēng zhí yī děng, qiān yuán shuài yòu dōu jiān, chōng shǎn xī xíng shěng cān yì guān. sì nián, jiān jīn ān jūn jié dù shǐ. wǔ nián, gǎi zhī yán ān fǔ shì, zhuǎn zuǒ dōu jiān, zhù bīng jīng zhào. yuán guāng yuán nián, zú.
术甲臣嘉,北京路猛安人,袭父谋克。泰和伐宋,隶陕西完颜纲麾下。历通州、海州同知军州事。贞祐二年,除武器署丞。救集宁有功,迁河南统军判官、拱卫直副都指挥使、河南治中,遥领绥州刺史兼延安治中,就迁同知府事,改同知河间府事。兴定元年,行枢密院于寿州,由寿、泗渡淮伐宋。二年二月,破宋兵三千于渐湖滩,斩三百级。有诏蹂践宋境上,毋深入。臣嘉驻霍丘楂冈村,纵轻骑钞掠,焚毁积聚。获宋谍者张聪,知宋兵二千屯高柳桥,老幼甚众,其寨两城,环之以水。臣嘉遣张聪持牒招之,不从。先令水军径渡攻之。军士牛青操戈刺门卒,皆披靡散去,遂登陴,大军继之,夷其寨而还。遇宋兵数千于梅景村。臣嘉伏兵林间,以步卒诱致之,伏发,宋兵溃,追奔十余里,生擒其将阮世安等五人,获器仗甚众。七月,赏征南功,升职一等,迁元帅右都监,充陕西行省参议官。四年,兼金安军节度使。五年,改知延安府事,转左都监,驻兵京兆。元光元年,卒。
gē shí liè huán duān, xī nán lù hū lùn sòng gē měng ān rén, xí xiōng yín shù kě móu kě. tài hé fá sòng, chōng xíng jūn wàn hù, pò sòng bīng èr qiān yú cài zhōu, jiā xuān wǔ jiàng jūn. zì shòu zhōu dù huái, bài sòng bù qí yī wàn wǔ qiān yú yào zǐ lǐng, suì kè ān fēng jūn. jūn hái, chú tóng zhī huái yuǎn jūn jié dù shì, quán mù diǎn zhǎn xiáng wěn. dà ān sān nián, xī jīng xíng shěng xuǎn chōng hé zā wàn hù, yáo shòu tóng zhī qīng zhōu fáng yù shì, gǎi xīng píng jūn jié dù fù shǐ, yáo shòu xiǎn dé jūn jié dù fù shǐ, xǐ liáo dōng lù xuān fǔ sī dū tǒng. bài yí lá liú gē wàn wǔ qiān zhòng yú yù hé zhài, duó chē shù qiān liǎng, jiàng wàn yú rén. jiā piào qí wèi shàng jiàng jūn, yáo shòu tóng zhī shùn tiān jūn jié dù shì.
纥石烈桓端,西南路忽论宋割猛安人,袭兄银术可谋可。泰和伐宋,充行军万户,破宋兵二千于蔡州,加宣武将军。自寿州渡淮,败宋步骑一万五千于鹞子岭,遂克安丰军。军还,除同知怀远军节度事,权木典飐详稳。大安三年,西京行省选充合紥万户,遥授同知清州防御事,改兴平军节度副使,遥授显德军节度副使,徙辽东路宣抚司都统。败移剌留哥万五千众于御河寨,夺车数千两,降万余人。加骠骑卫上将军,遥授同知顺天军节度事。
zhēn yòu èr nián, wèi xuān chà fù tí kòng, tóng zhī pó sù lù bīng mǎ dōu zǒng guǎn, xíng fǔ shì. zhēn yòu sān nián, pú xiān wàn nú qǔ xián píng dōng jīng shěn chéng zhū zhōu, jí měng ān móu kè rén yì duō cóng zhī zhě. sān yuè, wàn nú bù qí jiǔ qiān qīn pó sù jìn jìng, huán duān qiǎn dū tǒng wēn dí hǎn pà gē niǎn jī què zhī. sì yuè, fù lüè shàng jīng chéng, qiǎn dū tǒng wù yán bō xiá jù zhàn. wàn nú bié qiǎn wǔ qiān rén gōng wàng yún yì, dū tǒng ào tún mǎ hé shàng jī zhī. dū tǒng jiā gǔ hé dǎ pò qí zhòng shù qiān yú sān chā lǐ. wǔ yuè, dū tǒng wēn dí hǎn fú shòu gōng wàn nú zhī zhòng yú dà níng zhèn, bá qí lěi, qí zhòng jiān yān. jiǔ yuè, wàn nú zhòng jiǔ qiān rén chū yí fēng jí tāng chí, huán duān lǜ bīng yǔ zhàn, qí zhòng kuì qù, yīn zhāo yǎn jí wò dōu má hún bīn gē chū tái dá ài yán gē bù huī huó zhuō àn chū bèi dé liè lín shí yī měng ān fù lái fù, zé qí dīng nán bǔ jūn, gōng chéng yì zhī wèi xià zhě. zhēn yòu sì nián, huán duān qiǎn wáng rǔ bì yóu hǎi dào zòu shì, xuān zōng jiā qí gōng, huán duān qiān liáo hǎi jūn jié dù shǐ tóng zhī xíng fǔ shì, xuān chà tí kòng rú gù. pó sù lù wēn jiǎ hǎi shì xí měng ān quán tóng zhī fǔ shì wēn dí hǎn gē bù ǎi qiān xiǎn dé jūn jié dù shǐ, jiān pó sù fǔ zhì zhōng. quán pàn guān qián xiū qǐ jū zhù péi mǎn àn dài qiān liǎng jiē, shēng èr děng. wáng rǔ bì qiān sì jiē, shēng sì děng. yú jiàng shì yǒu gōng zhě, zhào liáo dōng xuān fǔ chéng zhì qiān shǎng. shì suì, gǎi pī zhōu cì shǐ, chōng xú zhōu jiè dōu tí kòng.
贞祐二年,为宣差副提控,同知婆速路兵马都总管,行府事。贞祐三年,蒲鲜万奴取咸平、东京沈、澄诸州,及猛安谋克人亦多从之者。三月,万奴步骑九千侵婆速近境,桓端遣都统温迪罕怕哥辇击却之。四月,复掠上京城,遣都统兀颜钵辖拒战。万奴别遣五千人攻望云驿,都统奥屯马和尚击之。都统夹谷合打破其众数千于三叉里。五月,都统温迪罕福寿攻万奴之众于大宁镇,拔其垒,其众歼焉。九月,万奴众九千人出宜风及汤池,桓端率兵与战,其众溃去,因招奄吉斡、都麻浑、宾哥、出台、答爱、颜哥、不灰、活拙、按出、孛德、烈邻十一猛安复来附,择其丁男补军,攻城邑之未下者。贞祐四年,桓端遣王汝弼由海道奏事,宣宗嘉其功,桓端迁辽海军节度使、同知行府事,宣差提控如故。婆速路温甲海世袭猛安、权同知府事温迪罕哥不霭迁显德军节度使,兼婆速府治中。权判官、前修起居注裴满按带迁两阶,升二等。王汝弼迁四阶,升四等。余将士有功者,诏辽东宣抚承制迁赏。是岁,改邳州刺史,充徐州界都提控。
hóng ǎo zéi shù wàn gōng pī zhōu, huán duān pò zhī yú huáng shān. zéi fù lái, huán duān báo qí yíng, zǒu bǎo běi shān, zhuī jī bài zhī, nì yí shuǐ sǐ zhě shén zhòng. zéi shù wàn wéi yí zhōu, tóng zhī fáng yù shì pū sàn sā hé tū wéi chū qiú jiù, huán duān lǜ bīng fù zhī. sā hé hái rù yí zhōu, yǔ huán duān nèi wài jiā jī zhī, shā wàn yú rén, zéi nǎi qù. shū mì fù shǐ pū sàn ān zhēn shàng qí gōng, yīn zòu yuē:" huán duān tiān zī zhōng shí, shēn yǒu jì huà, xiǎo xí jūn shì, sā hé yǒng ér yǒu móu, jiē dé jūn mín xīn, qǐ jiā zhuó yòng." huán duān jìn jīn zǐ guāng lù dài fu, jiān tóng zhī wǔ níng jūn jié dù shì, tí kòng rú gù. zhào wèi quàn nóng fù shǐ, chōng dōu tí kòng, tún chén zhōu.
红袄贼数万攻邳州,桓端破之于黄山。贼复来,桓端薄其营,走保北山,追击败之,溺沂水死者甚众。贼数万围沂州,同知防御事仆散撒合突围出求救,桓端率兵赴之。撒合还入沂州,与桓端内外夹击之,杀万余人,贼乃去。枢密副使仆散安贞上其功,因奏曰:“桓端天资忠实,深有计画,晓习军事,撒合勇而有谋,皆得军民心,乞加擢用。”桓端进金紫光禄大夫,兼同知武宁军节度事,提控如故。召为劝农副使,充都提控,屯陈州。
xìng dìng yuán nián, zì xīn xī dù huái fá sòng, pò zhōng dù diàn, zhì dìng chéng, yǐ shǎo jī zhòng, zhàn bù liú xíng. wèi jǐ, chōng xuān chà cān yì guān, fù dù huái, lián pò sòng bīng, huò qí jiāng shěn jùn, qiān wǔ wèi jūn fù dōu zhǐ huī shǐ. sòng rén chéng shǒu bù chū, fēn bīng gōng qí shān zhài shuǐ bǎo, shā huò shén zhòng. xìng dìng èr nián, qiān zhèn nán jūn jié dù shǐ, quán yuán shuài yòu dōu jiān. shù yuè, gǎi wǔ wèi jūn dōu zhǐ huī shǐ, réng quán yòu dōu jiān, xíng yuán shuài fǔ yú xī zhōu.
兴定元年,自新息渡淮伐宋,破中渡店,至定城,以少击众,战不留行。未几,充宣差参议官,复渡淮,连破宋兵,获其将沈俊,迁武卫军副都指挥使。宋人城守不出,分兵攻其山寨水堡,杀获甚众。兴定二年,迁镇南军节度使,权元帅右都监。数月,改武卫军都指挥使,仍权右都监,行元帅府于息州。
xú zhōu xíng shū mì yuàn shí zhǎn nǚ lǔ huān gāng bì zì yòng, zhào huán duān yǐ běn guān quán qiān shū mì yuàn shì, wǎng dài zhī. sì nián dōng, shàng yán:" qiè wén sòng rén yǔ lǐ quán jiāng bìng lì lái gōng, dāng yù wèi zhī fáng." shū mì yuàn zòu kě, zhào huán duān yǔ cháo chén miàn yì. xún yǒu jí, cì tài yī yù yào. wǔ nián zhēng yuè, zhào zhì jīng shī, jí bìng bù néng rù jiàn, lì jí cǎo zòu, dà lüè yǐ nán běi jiē yòng bīng, dāng yù fáng qí huàn, jí fáng hé shù cè. wú hé, zú, nián sì shí wǔ. chì yǒu sī gěi sāng shì.
徐州行枢密院石盏女鲁欢刚愎自用,诏桓端以本官权签枢密院事,往代之。四年冬,上言:“窃闻宋人与李全将并力来攻,当预为之防。”枢密院奏可,召桓端与朝臣面议。寻有疾,赐太医御药。五年正月,召至京师,疾病不能入见,力疾草奏,大略以南北皆用兵,当豫防其患,及防河数策。无何,卒,年四十五。敕有司给丧事。
wán yán a lǐ bù sūn, zì yàn chéng, hé lǎn lù tài shēn bì lá měng ān rén. míng chāng wǔ nián jìn shì, diào yì zhōu xīn zhōu jūn shì pàn guān ān fēng xiàn lìng. bǔ shàng shū shěng lìng shǐ, chú xīng píng jūn jié dù fù shǐ, yīng fèng hàn lín wén zì, zhuǎn xiū zhuàn, chōng yuán shuài zuǒ jiān jūn gē shí liè zhí zhōng jīng lì guān. zhí zhōng wéi chǔ zhōu, zòng bīng dà lüè, zuò bù jiàn zhèng, jué zhàng wǔ shí. dà ān chū, gǎi hù bù yuán wài láng jūn zhōu cì shǐ. zhí zhōng xíng shū mì yuàn yú xī jīng, fù yǐ wéi jīng lì guān. gǎi wēi zhōu cì shǐ. zhēn yòu chū, lèi qiān guó zǐ jì jiǔ, lì yuè wáng pú wáng fù, gǎi tóng zhī píng yáng fǔ shì, jiān běn lù xuān fǔ fù shǐ. zhào wèi bīng bù shì láng, qiān hàn lín shì jiǎng xué shì. gǎi shǎn xī lù xuān fǔ fù shǐ, qiān yuán shuài zuǒ dōu jiān. gǎi hé píng jūn jié dù shǐ hé běi xī lù xuān fǔ fù shǐ. gǎi yù shǐ zhōng chéng liáo dōng xuān fǔ fù shǐ. zài yuè yuè, quán yòu fù yuán shuài cān zhī zhèng shì liáo dōng lù xíng shàng shū shěng shì, cì yù yī jiù mǎ ān shān jiǎ. shàng jīng xíng shěng pú chá wǔ jīn zòu qí gōng, cì jīn bǎi liǎng juàn bǎi pǐ.
完颜阿里不孙,字彦成,曷懒路泰申必剌猛安人。明昌五年进士,调易州、忻州军事判官、安丰县令。补尚书省令史,除兴平军节度副使,应奉翰林文字,转修撰,充元帅左监军纥石烈执中经历官。执中围楚州,纵兵大掠,坐不谏正,决杖五十。大安初,改户部员外郎、钧州刺史。执中行枢密院于西京,复以为经历官。改威州刺史。贞祐初,累迁国子祭酒,历越王、濮王傅,改同知平阳府事,兼本路宣抚副使。召为兵部侍郎,迁翰林侍讲学士。改陕西路宣抚副使,迁元帅左都监。改河平军节度使、河北西路宣抚副使。改御史中丞、辽东宣抚副使。再阅月,权右副元帅、参知政事、辽东路行尚书省事,赐御衣、厩马、安山甲。上京行省蒲察五斤奏其功,赐金百两、绢百匹。
xìng dìng yuán nián, zhēn bài cān zhī zhèng shì, quán yòu fù yuán shuài, xíng shàng shū shěng yuán shuài fǔ yú pó sù lù, chéng zhì chú bài cì shǐ yǐ xià. bù xié. shì shí, pú xiān wàn nú jù liáo dōng, qīn lüè pó sù zhī jìng, gāo lí wèi qí qiáng, zhù liáng bā wàn dàn. shàng jīng xíng shěng pú chá wǔ jīn rù cháo, liáo dōng bīng shì yù ruò, wǔ jīn liú jiāng shān shǒu zhào zhōu, jiāng shān yì pō huái qù jiù. jí shàng jīng xuān fǔ shǐ pú chá yí cì dōu gǎi shǎn xī xíng shěng cān yì guān, ér bó dé hú tǔ suì yǒu yì zhì. xuān fǔ shǐ hǎi nú bù yíng zhì shǐ, zuò ér shòu zhào, a lǐ bù sūn xiè xì zhī. qǐng zhī, a lǐ bù sūn zhé jiǎo zhì dà shè zhū dào, zhòng nǎi shāo ān, ér qǐng zuì yú cháo.
兴定元年,真拜参知政事,权右副元帅,行尚书省、元帅府于婆速路,承制除拜刺史以下。不协。是时,蒲鲜万奴据辽东,侵掠婆速之境,高丽畏其强,助粮八万石。上京行省蒲察五斤入朝,辽东兵势愈弱,五斤留江山守肇州,江山亦颇怀去就。及上京宣抚使蒲察移刺都改陕西行省参议官,而伯德胡土遂有异志。宣抚使海奴不迎制使,坐而受诏,阿里不孙械系之。顷之,阿里不孙辄矫制大赦诸道,众乃稍安,而请罪于朝。
chū, liú gē jù guǎng níng, zhī guǎng níng fǔ shì wēn dí hǎn qīng gǒu jū gài zhōu, qī zǐ liú guǎng níng, yǔ bó dé hú tǔ yuē wèi xiōng dì. qīng gǒu bīng lì a lǐ bù sūn, nèi cāi jì bù xié, pú chá yí lá dōu cháng zòu qīng gǒu wú lì a lǐ bù sūn. xuān zōng nǎi zhào qīng gǒu, qīng gǒu bù shòu zhào, a lǐ bù sūn shā zhī. hú tǔ nǎi yuàn a lǐ bù sūn. jì ér hú tǔ lǜ zhòng fá gāo lí, nǎi yǐ bīng qiāng shā a lǐ bù sūn. quán zuǒ dōu jiān nà tǎn yù yǔ jiān jūn wēn dí hǎn gē bù ǎi yáo shòu dōng píng pàn guān cān yì jūn shì guō shù móu zhū hú tǔ, wèi gǎn fā, huì shàng jīng liú shǒu pú chá wǔ jīn qiǎn fù liú shǒu jiā gǔ ài dá zuǒ yòu sī yuán wài láng mǒ niǎn dú lǔ yì yù jì shì. yù yǐ móu gào èr rén, èr rén xǔ nuò, suì zhào hú tǔ zhì zhàng zhōng shā zhī. a lǐ bù sūn yǐ sǐ, cháo tíng shǐ dé jiǎo shè zòu shū, zhào yǒu sī jiǎng yù. wèi jǐ, wén a lǐ bù sūn sǐ yú luàn, zhào zèng píng zhāng zhèng shì ruì guó gōng. nà hé yù zhēn shòu zuǒ dōu jiān, gē bù ǎi jìn yī jiē, ài dá dú lǔ guō shù qiān guān shēng zhí yǒu chà.
初,留哥据广宁,知广宁府事温迪罕青狗居盖州,妻子留广宁,与伯德胡土约为兄弟。青狗兵隶阿里不孙,内猜忌不协,蒲察移剌都尝奏青狗无隶阿里不孙。宣宗乃召青狗,青狗不受诏,阿里不孙杀之。胡土乃怨阿里不孙。既而胡土率众伐高丽,乃以兵戕杀阿里不孙。权左都监纳坦裕与监军温迪罕哥不霭、遥授东平判官参议军事郭澍谋诛胡土,未敢发,会上京留守蒲察五斤遣副留守夹谷爱答、左右司员外郎抹捻独鲁诣裕计事。裕以谋告二人,二人许诺,遂召胡土至帐中杀之。阿里不孙已死,朝廷始得矫赦奏疏,诏有司奖谕。未几,闻阿里不孙死于乱,诏赠平章政事、芮国公。纳合裕真授左都监,哥不霭进一阶,爱答、独鲁、郭澍迁官升职有差。
a lǐ bù sūn kuān hòu ài rén, mǐn yú lì shì, néng zhì jù yào, shí zhě yǐ wéi yòng zhī wèi jǐn yún.
阿里不孙宽厚爱人,敏于吏事,能治剧要,识者以为用之未尽云。
wán yán tiě gē, xìng chún zhí, tǐ mào xióng wěi, cū tōng shū. nián èr shí sì, xí fù sù pín lù hé lǎn hé dǎ měng ān. shòu guǎng wēi jiāng jūn. yù xià huì ài. chá lián, chú lín hǎi jūn jié dù fù shǐ, gǎi dǐ lá zhǎn xiáng wěn. chéng xiàng xiāng xíng shěng yú běi jīng, tiě gē wèi xiān fēng wàn hù, yǒu gōng. dīng mǔ yōu, fú chú, qiān tóng zhī wǔ shèng jūn jié dù shǐ shì, chōng yòu fù yuán shuài wán yán kuāng fù tǒng, hào píng nán dàng jiāng jiāng jūn. gōng guāng huà jūn, wáng tǒng zhì yǐ bù qí chū dōng mén nì zhàn, tiě gē jī què zhī, bá lù jiǎo, duó mén yǐ rù, suì kè zhī. jìn gōng xiāng yáng, wèi qián qū, huò shēng kǒu, zhī jiāng dù kě shè chù, yīn zhí biāo yǐ shí zhī. dà jūn zhì, tiě gē dǎo zhī jì, lǚ zhàn jiē jié, yǐ láo jìn guān liǎng jiē. kuāng wéi dé ān, tiě gē zǒng lǐng gōng chéng, zhù lěi yú dé ān nán fèng huáng tái, bìng chéng zuò yǒng dào, lì é chē, duì lóu gōng zhī, jī zǒu zhāng tǒng zhì bīng. shí shǔ, hái tún dèng zhōu. bīng bà, jìn guān liǎng jiē, qiān tóng zhī lín huáng fǔ shì, gǎi xī nán lù fù zhāo tǎo sù zhōu fáng yù shǐ. zhēn yòu èr nián, shū mì shǐ tú dān dù yí lá yǐ tiě gē chōng dū tǒng, rù wèi zhōng dōu. qiān dōng běi lù zhāo tǎo shǐ, jiān dé chāng jūn jié dù shǐ.
完颜铁哥,性淳直,体貌雄伟,粗通书。年二十四,袭父速频路曷懒合打猛安。授广威将军。御下惠爱。察廉,除临海军节度副使,改底剌飐详稳。丞相襄行省于北京,铁哥为先锋万户,有功。丁母忧,服除,迁同知武胜军节度使事,充右副元帅完颜匡副统,号平南荡江将军。攻光化军,王统制以步骑出东门逆战,铁哥击却之,拔鹿角,夺门以入,遂克之。进攻襄阳,为前驱,获生口,知江渡可涉处,阴植标以识之。大军至,铁哥导之济,屡战皆捷,以劳进官两阶。匡围德安,铁哥总领攻城,筑垒于德安南凤凰台,并城作甬道,立鹅车,对楼攻之,击走张统制兵。时暑,还屯邓州。兵罢,进官两阶,迁同知临潢府事,改西南路副招讨、宿州防御使。贞祐二年,枢密使徒单度移剌以铁哥充都统,入卫中都。迁东北路招讨使,兼德昌军节度使。
pú xiān wàn nú zài xián píng, jì tiě gē bīng qiáng, dié qǔ suǒ bù qí bīng èr qiān, yòu zhào tài zhōu jūn sān qiān jí hù kǒu qiān xián píng. tiě gē chá qí yǒu yì zhì, bù qiǎn. xuān fǔ shǐ chéng chōng zhào tiě gē fù shàng jīng, mìng fá pú yǔ lù. jì hái, shì wàn nú dài chéng chōng wèi xuān fǔ shǐ, zhí qián bù fā jūn zuì, xià yù bèi hài. shì yǒng yì.
蒲鲜万奴在咸平,忌铁哥兵强,牒取所部骑兵二千,又召泰州军三千及户口迁咸平。铁哥察其有异志,不遣。宣抚使承充召铁哥赴上京,命伐蒲与路。既还,适万奴代承充为宣抚使,摭前不发军罪,下狱被害。谥勇毅。
nà lán hú lǔ lá, dà míng lù pà lǔ huān měng ān rén. xìng chún zhí, guǎ yán xiào, hǎo dú shū, bó tōng jīn gǔ. chéng ān èr nián, jìn shì dì yī, chú yīng fèng hàn lín wén zì. bèi zhào kuò niú yú lín huáng shàng jīng děng lù. chéng xiàng xiāng yǒu tián zài zhào zhōu, jiā nú nì niú bù yǐ shí wén, jí xiè xì zhèng qí zuì ér jǐn kuò zhī. yú shì háo mín jiē jù, wú gǎn nì zhě. shǐ hái, xiāng chēng qí néng. jū fù sāng jǐn lǐ, yù shǐ jǔ qí qīng jié. fú chú, zhuǎn xiū zhuàn. píng zhāng zhèng shì pū sàn duān jǔ lián néng yǒu wén cǎi, qiān tóng zhī shùn tiān jūn jié dù shǐ shì, cóng fá sòng. yǐ láo jiā cháo qǐng dài fū, gǎi lǐ bù yuán wài láng cáo zhōu cì shǐ. háo mín pū sàn sǎo hé lì sī dù yú dìng táo jiān, táo bīng dào jié, jiē jí wèi náng tuó, lèi zhèng mò gǎn wèn. hú lǔ lá bǔ zhì zhī, qióng jìng qí dǎng, hé jùn sù rán. gǎi wò zhōu. gǎi nán jīng lù àn chá fù shǐ. zhēn yòu èr nián, gǎi sì zhōu fáng yù shǐ. zhào wèi lì bù shì láng, qiān jiàng yáng jūn jié dù shǐ, quán hé dōng nán lù xuān fǔ fù shǐ. shì shí bīng xìng, hú lǔ lá wán chéng guō, shàn qì xiè, liào dīng zhuàng wèi xiāng bīng. yán wèn qí lǎo, zhāo zhì rú shì, zī yǐ bèi yù zhī cè. yán mǐ chǔ zhì, quàn fù mín chū sù, jùn lài yǐ wán. cì zhào bāo yù, jiā zī shàn dài fū, guān qí cì zǐ wú shēn. gǎi quán jīng lüè shǐ, bèi zhào, yǐ jí bù néng xíng, zú yú jiàng zhōu.
纳兰胡鲁剌,大名路怕鲁欢猛安人。性淳直,寡言笑,好读书,博通今古。承安二年,进士第一,除应奉翰林文字。被诏括牛于临潢、上京等路。丞相襄有田在肇州,家奴匿牛不以实闻,即械系正其罪而尽括之。于是豪民皆惧,无敢匿者。使还,襄称其能。居父丧尽礼,御史举其清节。服除,转修撰。平章政事仆散端举廉能有文采,迁同知顺天军节度使事,从伐宋。以劳加朝请大夫,改礼部员外郎、曹州刺史。豪民仆散扫合立私渡于定陶间,逃兵盗劫,皆籍为囊橐,累政莫敢问。胡鲁剌捕治之,穷竟其党,阖郡肃然。改沃州。改南京路按察副使。贞佑二年,改泗州防御使。召为吏部侍郎,迁绛阳军节度使,权河东南路宣抚副使。是时兵兴,胡鲁剌完城郭,缮器械,料丁壮为乡兵。延问耆老,招致儒士,咨以备御之策。盐米储偫,劝富民出粟,郡赖以完。赐诏褒谕,加资善大夫,官其次子吾申。改权经略使,被召,以疾不能行,卒于绛州。
zàn yuē: tài hé zhēn yòu, qí jiān xiāng qù wǔ nián ěr, gù jiāng yí lǎo wǎng wǎng zài yān. gāo qí dé jūn, sù jiàng jiē chì wài yǐ. gāo rǔ lì rèn zhí, jiù chén jiē shǒu fān yǐ. jiǎ yǐ zhòng rèn, qí shí shū zhī. gù shí mǒ zhòng wēn yǐ xià, yǐ jiàn dāng shí zhī jiàng xiào yān.
赞曰:泰和、贞祐,其间相去五年耳,故将遗老往往在焉。高琪得君,宿将皆斥外矣。高汝砺任职,旧臣皆守藩矣。假以重任,其实疏之。故石抹仲温以下,以见当时之将校焉。