běn cǎo wèi zhǔ fàn: yǐ chén lǐn mǐ wèi bǔ yì, qiū gǔ chū chéng, lǎo nián shí zhī, dòng qì fā bìng. yú yì wèi ruò nán huà zé yǒu zhī, zī rùn xiāng gān, mò rú xīn lì, bù fáng zhuó yí ér shí wēi chǎo zé sōng ér yì huà, jiān kāi wèi. yǒu xiāng dào mǐ, chǎo zé xiāng qì jiǎn, kě jìng zhǔ shí, zhǔ bì guò shú, nǎi jiā. chāng lí shī, suǒ wèi shi chāo làn fàn wěn sòng zhī, hé kǒu ruǎn jué rú niú sī yě. yǒu yǐ mǐ jìn shuǐ, dōng yuè bīng zhī fēng gān, zhǔ fàn sōng ruǎn, chēng lǎo nián zhī gōng. fán zhǔ bái mǐ, yí jǐn huǒ, hòu shú kāi guō jí shí. lǐn mǐ chǎo mǐ yí huǎn huǒ, shú hòu yǒu qǐng, qí shōu shī qì, zé fā sōng tòu lǐ.
《本草》謂煮飯：以陳廩米為補益，秋谷初成，老年食之，動氣發病。愚意胃弱難化則有之，滋潤香甘，莫如新粒，不妨酌宜而食；微炒則松而易化，兼開胃。有香稻米，炒則香氣減，可竟煮食，煮必過熟，乃佳。昌黎詩，所謂「匙抄爛飯穩送之，合口軟嚼如牛 司」也。有以米浸水，冬月冰之風乾，煮飯鬆軟，稱老年之供。凡煮白米，宜緊火，候熟開鍋即食。廩米炒米宜緩火，熟後有頃，俟收濕氣，則發鬆透里。

zhǔ zhōu yòng xīn mǐ, xiāng gān kuài wèi, lè tiān shī yún: zhōu měi cháng xīn mǐ, xiāng dào mí jiā. àn běn cǎo zhǔ zhōu zhī fāng shén duō, dà dǐ yǐ mǐ hé lián ròu wèi dì yī, qí cì qiàn shí yì yǐ rén jù jiā. cǐ wài huò yīn wēi jí, jiè yǐ diào yǎng, suī gè yǒu qǔ yì, yào fēi cháng gōng. lǐ lì wēng yuē: zhǔ fàn wù yǐ shuǐ duō ér jiǎn, zhǔ zhōu wù yǐ shuǐ shǎo ér tiān, fāng dé zhōu fàn xià wèi.
煮粥用新米，香甘快胃，樂天詩云：「粥美嘗新米」，香稻彌佳。按《本草》煮粥之方甚多，大抵以米和蓮肉為第一，其次芡實薏苡仁俱佳。此外或因微疾，藉以調養，雖各有取益，要非常供。李笠翁曰：煮飯勿以水多而減，煮粥勿以水少而添，方得粥飯下味。

chá néng jiě kě, yì néng zhì kě, dàng dí jīng yè gù ěr. lú tóng qī wǎn, nǎi yù yǐn yù kě, fēi chá liàng jiā yě. nèi jīng wèi shǎo yǐn bù bìng chuǎn kě huá tuó shí lùn yuē: kǔ chá jiǔ shí yì yì sī, kǒng bù zú jù. duō yǐn miàn huáng, yì shǎo shuì. wèi cù xiān xiè yǒu rén huì chá shī yún: bù gǎn pín cháng wú bié yì, zhǐ chóu shuì shǎo mèng jūn xī. wéi fàn hòu yǐn zhī, kě jiě féi nóng ruò qīng chén yǐn chá, dōng pō wèi zhí rù shèn jīng, nǎi yǐn zéi rù mén yě. chá pǐn fēi yī, jìn dì kě mì zhě, wǔ yí lù ān wèi shàng.
茶能解渴，亦能致渴，蕩滌精液故耳。盧仝七碗，乃愈飲愈渴，非茶量佳也。《內經》謂「少飲不病喘渴」；《華陀食論》曰：「苦茶久食益意思」，恐不足據。多飲面黃，亦少睡。魏促先《謝友人惠茶》詩云：「不敢頻嘗無別意，只愁睡少夢君稀。」惟飯後飲之，可解肥濃；若清晨飲茶，東坡謂「直入腎經」，乃引賊入門也。茶品非一，近地可覓者，武夷六安為尚。

shī bīn fēng yún: wèi cǐ chūn jiǔ, yǐ jiè méi shòu. shū jiǔ gào yún, jué fù mǔ qìng. zì xǐ tiǎn ti n fēng hòu, zhì yòng jiǔ. jiǔ gù lǎo nián suǒ yí, dàn shǎo shí shāng yú jiǔ, lǎo bì jiè jí sù bù bìng jiǔ, huáng hūn hòu yì bù yí yǐn, wéi yí wǔ hòu yǐn zhī, jiè yǐ xuān dǎo xuè mài. gǔ rén yǐn jiǔ, měi zài shí hòu, yí lǐ wèi zhī yìn y n chī dōng xī hòu yòng jiǔ shù kǒu. zhù yún: yìn zhě, yǎn ān qí shí yě. jīn shì sú yán yàn, bǎo shí jùn, fù shè xiǎo dié yǐ yòu jiǔ, qí yóu cún gǔ zhī yì yǔ? mǐ jiǔ wèi jiā, qū jiǔ cì zhī, jù qǔ chén xūn y n dì xià shì duō nián zhě. shāo jiǔ chún yáng, xiāo shuò zhēn yīn, dāng jiè. yān cǎo jù yáo lǚ lù shū, chǎn lǚ sòng, míng dàn bā gū, běn cǎo bù zài, bèi yào zēng rù, qí shuō què wèi míng què. yú àn: yān cǎo wèi xīn xìng zào, xūn zhuó hào jīng cuì, qí xià yàn yě, fèi wèi shòu zhī, yǒu yù hán jiě wù pì huì xiāo nì zhī néng, yī rù xīn qiào, biàn hūn hūn rú zuì yǐ. qīng chén yǐn shí wèi rù kǒu, yí shèn. dǔ shì zhě shèn zhì shé tāi huáng hēi, yǐn shí shǎo wèi, fāng shū wú zhì fǎ, shí zhū yáng yóu kě yù, rùn qí zào yě. yǒu zhì shuǐ yān , gé shuǐ xī zhī zhě yǒu lìng rén kǒu pēn, yǐ kǒu jiē zhī zhě, wèi qí xūn zhuó, réng nán juān qì, gù yòu míng xiāng sī cǎo. yǐn ān suǒ yǔ yuē: biān shàng rén hán jí, fēi yān bù zhì, zhì yǐ pǐ mǎ yì yān yī hú. míng chóng zhēn guǐ wèi, jìn mín sī shòu, zé yān zhī néng yù hán xìn yǐ! shèng xià zì dāng qiáng zhì.
《詩·豳風》云：「為此春酒，以介眉壽。書酒誥雲，厥父母慶。」自洗腆[tiǎn豐厚]，致用酒。酒固老年所宜，但少時傷於酒，老必戒；即素不病酒，黃昏後亦不宜飲，惟宜午後飲之，藉以宣導血脈。古人飲酒，每在食後，《儀禮》謂之「酳[yìn吃東西後用酒漱口]」。注云： 酳者，演安其食也。今世俗筵宴，飽食竣，復設小碟以侑酒，其猶存古之意與？米酒為佳，麯酒次之，俱取陳窨[yìn地下室]多年者。燒酒純陽，消爍真陰，當戒。煙草據姚旅露書，產呂宋，名「淡巴菰」，《本草》不載，《備要》增入，其說卻未明確。愚按：煙草味辛性燥，熏灼耗精粹，其下咽也，肺胃受之，有禦寒解霧辟穢消膩之能，一入心竅，便昏昏如醉矣。清晨飲食未入口，宜慎。篤嗜者甚至舌胎黃黑，飲食少味，方書無治法，食豬羊油可愈，潤其燥也。有制水煙 ，隔水吸之者；有令人口噴，以口接之者，畏其熏灼，仍難捐棄，故又名「相思草」。《蚓庵瑣語》曰：「邊上人寒疾，非煙不治，至以匹馬易煙一斛」。明崇禎癸未，禁民私售，則煙之能禦寒信矣！盛夏自當強制。

zū z cài zhī shǔ, měi shí suǒ xū, běn fēi yī lèi, rén gè yǒu yí. wén wáng shì chāng xiāo gāo huàn chéng shǔ, kǒng zǐ bù chè jiāng shí, jiē shěn qí suǒ yí, gù qǔ zhī. fēi jǐn yuē chāng kě yì cōng, jiāng kě tōng shén míng yě. àn chāng xiāo gāo huàn chéng shǔ jí chāng pú zū, dùn ān mì lù yǒu zhǒng shí chāng pú fǎ, yǐ chén shā chuí mò dài ní, hòu qí shēng fā, cǎi gēn shí zhī, bù bì dìng zuò zū yě. lì qiào jiān kě zhèn xīn, jù yún néng zhì bù mèi, jí wèi shén miào zhī pǐn.
葅[zū]菜之屬，每食所需，本非一類，人各有宜。文王嗜菖藃（「高」換成「蜀」），孔子不撤姜食，皆審其所宜，故取之。非僅曰菖可益聰，姜可通神明也。按菖藃（「高」換成「蜀」）即菖蒲葅，《遯庵秘錄》有種石菖蒲法，以辰砂槌末代泥，候其生發，采根食之，不必定作葅也。利竅兼可鎮心，據云能治不寐，極為神妙之品。

zhēng lù fǎ tóng shāo jiǔ, zhū wù jiē kě zhēng, kān wèi yǐn shí zhī zhù. gài wù zhī jīng yè, quán zài qì wèi, qí zhì jǐn zāo pò ěr. yóu zhī yǐn shí rù wèi, jīng qì shàng shū yú fèi, xuān bù zhū cáng, zāo pò guī yú dà cháng yǔ zhēng lù děng. gù zhēng lù zhī xìng suī suí wù ér yì, néng shēng téng qīng yáng zhī qì, qí qǔ yì yī yě. rú dào mǐ lù fā shū wèi yáng, kě dài tāng yǐn, bìng hòu yóu yí. tā rú huò xiāng bò he zhī lèi, jù yí zhēng qǔ lù yòng. tài xī shuǐ fǎ yuē: xī guó yào sì zhōng, dà bàn shì yào lù, chí fāng yì sì, hé lù fù zhī. zé fāng yào yì kě zhēng lù yě, xū yù bàn zhēng qì, suí wù zhēng yòng.
蒸露法同燒酒，諸物皆可蒸，堪為飲食之助。蓋物之精液，全在氣味，其質盡糟粕耳。猶之飲食入胃，精氣上輸於肺，宣布諸藏，糟粕歸於大腸與蒸露等。故蒸露之性雖隨物而異，能升騰清陽之氣，其取益一也。如稻米露發舒胃陽，可代湯飲，病後尤宜。他如藿香薄荷之類，俱宜蒸取露用。《泰西水法》曰：「西國藥肆中，大半是藥露，持方詣肆，和露付之。」則方藥亦可蒸露也，須預辦蒸器，隨物蒸用。

shuǐ lù fēi zǒu zhū shí wù, bèi zài běn cǎo, kě kǎo ér zhī. dàn jù qí suǒ cǎi lùn shuō, shì zhī bù jǐn huò yàn. zhāng wén qián shī yún: wǒ dú běn cǎo shū, měi è wèi yǒu píng. shì qǐ rén zhī bǐng qì bù tóng, suì shǐ suǒ tóu yì yì yé? dāng yǐ shēn tǐ chá, gè suí bǐng qì suǒ yí ér shí zhī, zé shù jǐ yǐ.
水陸飛走諸食物，備載《本草》，可考而知。但據其所采論說，試之不盡獲驗。張文潛詩云：「我讀《本草》書，美惡未有憑。」是豈人之稟氣不同，遂使所投亦異耶？當以身體察，各隨稟氣所宜而食之，則庶幾矣。