wáng sēng biàn
王僧辯
wáng sēng biàn, zì jūn cái, yòu wèi jiāng jūn shén niàn zhī zǐ yě. yǐ tiān jiān zhōng suí fù lái bēn. qǐ jiā wèi xiāng dōng wáng guó zuǒ cháng shì. wáng wèi dān yáng yǐn, zhuǎn fǔ xíng cān jūn. wáng chū shǒu huì jī, jiān zhōng bīng cān jūn shì. wáng wèi jīng zhōu, réng chú zhōng bīng, zài xiàn nèi. shí wǔ níng jùn fǎn, wáng mìng sēng biàn tǎo píng zhī. qiān zhēn wēi jiāng jūn wǔ níng tài shǒu. xún qiān zhèn yuǎn jiāng jūn guǎng píng tài shǒu. zhì mǎn, hái wèi wáng fǔ zhōng lù shì, cān jūn rú gù. wáng bèi zhēng wèi hù jūn, sēng biàn jiān fǔ sī mǎ. wáng wèi jiāng zhōu, réng chú yún qí jiāng jūn sī mǎ, shǒu pén chéng. é jiān ān lù jùn, wú jǐ ér hái. xún wèi xīn cài tài shǒu, yóu dài sī mǎ, jiāng jūn rú gù. wáng chú jīng zhōu, wèi zhēn yì jiāng jūn fǔ zī yì cān jūn shì, cì shí qiān rén, dài liǔ zhòng lǐ wèi jìng líng tài shǒu, gǎi hào xióng xìn jiāng jūn. shǔ hóu jǐng fǎn, wáng mìng sēng biàn jiǎ jié, zǒng dū zhōu shī yī wàn, jiān liáng kuì fù yuán. cái zhì jīng dū, gōng chéng xiàn méi, tiān zǐ méng chén. sēng biàn yǔ liǔ zhòng lǐ xiōng dì jí zhào bó chāo děng, xiān qū xī yú jǐng, rán hòu rù cháo. jǐng xī shōu qí jūn shí, ér hòu jiā suī fǔ. wèi jǐ, qiǎn sēng biàn guī yú jìng líng, yú shì bèi dào jiān xíng, xī jiù shì zǔ. shì zǔ chéng zhì, yǐ sēng biàn wèi lǐng jūn jiāng jūn.
王僧辯,字君才,右衛將軍神念之子也。以天監中隨父來奔。起家為湘東王國 左常侍。王為丹陽尹,轉府行參軍。王出守會稽,兼中兵參軍事。王為荊州,仍除 中兵,在限內。時武寧郡反,王命僧辯討平之。遷貞威將軍、武寧太守。尋遷振遠 將軍、廣平太守。秩滿,還為王府中錄事,參軍如故。王被征為護軍,僧辯兼府司 馬。王為江州,仍除雲騎將軍司馬,守湓城。俄監安陸郡,無幾而還。尋為新蔡太 守,猶帶司馬,將軍如故。王除荊州,為貞毅將軍府諮議參軍事,賜食千人,代柳 仲禮為竟陵太守,改號雄信將軍。屬侯景反,王命僧辯假節,總督舟師一萬,兼糧 饋赴援。才至京都,宮城陷沒,天子蒙塵。僧辯與柳仲禮兄弟及趙伯超等,先屈膝 於景,然後入朝。景悉收其軍實,而厚加綏撫。未幾,遣僧辯歸於竟陵,於是倍道 兼行,西就世祖。世祖承制,以僧辯為領軍將軍。
jí jīng xiāng yí èr, jūn shī shī lǜ, shì zǔ yòu mìng sēng biàn jí bào quán tǒng jūn tǎo zhī, fēn gěi bīng liáng, kè rì jiù dào. shí sēng biàn yǐ jìng líng bù xià yóu wèi jǐn lái, yì yù dài jí, rán hòu shàng dùn. wèi bào quán yuē: wǒ yǔ jūn jù shòu mìng nán tǎo, ér jūn róng ruò cǐ, jì jiāng ān zhī? quán yuē: jì bǐng miào suàn, qū lǜ xiāo yǒng, shì děng wò xuě, hé suǒ duō lǜ. sēng biàn yuē: bù rán. jūn zhī suǒ yán gù shì, wén shì zhī cháng tán ěr. hé dōng shǎo yǒu wǔ gàn, bīng rèn yòu qiáng, xīn pò jūn shī, yǎng ruì dài dí, zì fēi jīng bīng yī wàn, bù zú yǐ zhì zhī. wǒ jìng líng jiǎ shì, shù jīng xíng zhèn, yǐ qiǎn zhào zhī, bù jiǔ dāng jí. suī qī rì yǒu xiàn, yóu kě chóng shēn, yù yǔ qīng gòng rù yán zhī, wàng xiāng zuǒ yě. quán yuē: chéng bài zhī jǔ, xì cǐ yī xíng, chí sù zhī yí, zhōng dāng yǎng tīng. shì zǔ xìng yán jì, wēi wén qí yán, yǐ wèi qiān yán bù kěn qù, shāo yǐ hán nù. jí sēng biàn jiāng rù, wèi quán yuē: wǒ xiān fā yán, jūn kě jiàn xì. quán yòu xǔ zhī. jí jiàn shì zǔ, shì zǔ yíng wèn yuē: qīng yǐ bàn hū? hé rì dāng fā? sēng biàn jù duì, rú xiàng suǒ yán. shì zǔ dà nù, àn jiàn lì shēng yuē: qīng dàn xíng xié! yīn qǐ rù nèi. quán zhèn bù shī sè, jìng bù gǎn yán. xū yú, qiǎn zuǒ yòu shù shí rén shōu sēng biàn. jì zhì, wèi yuē: qīng jù mìng bù xíng, shì yù tóng zéi, jīn wéi yǒu sǐ ěr. sēng biàn duì yuē: sēng biàn shí lù jì shēn, yōu zé shí zhòng, jīn rì jiù lù, qǐ gǎn huái hèn. dàn hèn bù jiàn lǎo mǔ. shì zǔ yīn zhuó zhī, zhōng qí zuǒ bì, liú xiě zhì dì. sēng biàn mèn jué, jiǔ zhī fāng sū. jí sòng fù tíng wèi, bìng shōu qí zǐ zhí, bìng jiē xì zhī. huì yuè yáng wáng jūn xí jiāng líng, rén qíng sāo rǎo, wèi zhī qí bèi. shì zǔ qiǎn zuǒ yòu wǎng yù, wèn jì yú sēng biàn, sēng biàn jù chén fāng lüè, dēng jí shè wèi chéng nèi dū du. é ér yuè yáng bēn tuì, ér bào quán lì bù néng kè zhǎng shā, shì zǔ nǎi mìng sēng biàn dài zhī. shù quán yǐ shí zuì, qiǎn shè rén luó zhòng huān lǐng zhāi zhàng sān bǎi rén, yǔ sēng biàn jù fā. jì zhì, qiǎn tōng quán yún: luó shè rén bèi lìng, sòng wáng jìng líng lái. quán shén è rán, gù zuǒ yòu yuē: dé wáng jìng líng zhù wǒ jīng lüè, zéi bù zú píng. é ér zhòng huān jī lìng shū xiān rù, sēng biàn cóng zhāi zhàng jì jìn, quán fāng fú xí, zuò ér dài zhī. sēng biàn jì rù, bèi quán ér zuò, yuē: bào láng, qīng yǒu zuì, lìng zhǐ shǐ wǒ suǒ qīng, wù yǐ gù yì jiàn dài. yīn yǔ zhòng huān chū lìng, quán jí xià dì, suǒ yú chuáng cè. sēng biàn réng bù fèn jiāng shuài, bìng lì gōng wéi, suì píng xiāng tǔ.
及荊、湘疑貳,軍師失律,世祖又命僧辯及鮑泉統軍討之,分給兵糧,克日就 道。時僧辨以竟陵部下猶未盡來,意欲待集,然後上頓。謂鮑泉曰:「我與君俱受 命南討,而軍容若此,計將安之?」泉曰:「既稟廟算,驅率驍勇,事等沃雪,何 所多慮。」僧辯曰:「不然。君之所言故是,文士之常談耳。河東少有武干,兵刃 又強,新破軍師,養銳待敵,自非精兵一萬,不足以制之。我竟陵甲士,數經行陣, 已遣召之,不久當及。雖期日有限,猶可重申,欲與卿共入言之,望相佐也。」泉 曰:「成敗之舉,系此一行,遲速之宜,終當仰聽。」世祖性嚴忌,微聞其言,以 為遷延不肯去,稍已含怒。及僧辯將入,謂泉曰:「我先發言,君可見系。」泉又 許之。及見世祖,世祖迎問曰:「卿已辦乎?何日當發?」僧辯具對,如向所言。 世祖大怒,按劍厲聲曰:「卿憚行邪!」因起入內。泉震怖失色,竟不敢言。須臾, 遣左右數十人收僧辯。既至,謂曰:「卿拒命不行,是欲同賊,今唯有死耳。」僧 辯對曰:「僧辯食祿既深,憂責實重,今日就戮,豈敢懷恨。但恨不見老母。」世 祖因斫之,中其左髀,流血至地。僧辯悶絕,久之方蘇。即送付廷尉,並收其子侄, 並皆系之。會岳陽王軍襲江陵,人情搔擾,未知其備。世祖遣左右往獄,問計於僧 辯,僧辯具陳方略,登即赦為城內都督。俄而岳陽奔退,而鮑泉力不能克長沙,世 祖乃命僧辯代之。數泉以十罪,遣舍人羅重歡領齋仗三百人,與僧辯俱發。既至, 遣通泉云:「羅舍人被令,送王竟陵來。」泉甚愕然,顧左右曰:「得王竟陵助我 經略,賊不足平。」俄而重歡齎令書先入,僧辯從齋仗繼進,泉方拂席,坐而待之。 僧辯既入,背泉而坐,曰:「鮑郎,卿有罪,令旨使我鏁卿,勿以故意見待。」因 語重歡出令,泉即下地,鏁於床側。僧辯仍部分將帥,並力攻圍,遂平湘土。
hái fù lǐng jūn jiāng jūn. hóu jǐng fú jiāng xī kòu, jūn cì xià shǒu. sēng biàn wèi dà dū dū, lǜ bā zhōu cì shǐ chún yú liàng dìng zhōu cì shǐ dù kān yí zhōu cì shǐ wáng lín chēn zhōu cì shǐ péi zhī héng děng, jù fù xī yáng. jūn cì bā líng, wén yǐng zhōu yǐ méi, sēng biàn yīn jù bā líng chéng. shì zǔ nǎi mìng luó zhōu cì shǐ xú sì huī wǔ zhōu cì shǐ dù shàn bìng huì sēng biàn yú bā líng. jǐng jì xiàn yǐng chéng, bīng zhòng yì guǎng, tú dǎng shén ruì, jiāng jìn kòu jīng zhōu. nǎi shǐ wěi yí tóng dīng hé tǒng bīng wǔ qiān shǒu jiāng xià, dà jiāng sòng zǐ xiān qián qū yī wàn zào bā líng, jǐng xī xiōng tú shuǐ bù jì jìn. yú shì yuán jiāng shù luó, wàng fēng qǐng fú, zéi tà luó zhì yú yǐn jī. sēng biàn xī shàng jiāng zhǔ mǐ liáng, bìng chén gōng sī chuán yú shuǐ. jí zéi qián fēng cì jiāng kǒu, sēng biàn nǎi fēn mìng zhòng jūn, chéng chéng gù shǒu, yǎn qí wò gǔ, ān ruò wú rén. yì rì, zéi zhòng jì jiāng, qīng qí zhì chéng xià, wèn: chéng nèi shì shuí? dá yuē: shì wáng lǐng jūn. zéi yuē: yǔ wáng lǐng jūn, shì shì rú cǐ, hé bù zǎo jiàng? sēng biàn shǐ rén dá yuē: dà jūn dàn xiàng jīng zhōu, cǐ chéng zì dāng fēi ài. sēng biàn bǎi kǒu zài rén zhǎng wò, qǐ dé biàn jiàng. zéi qí jì qù, é ěr yòu lái, yuē: wǒ wáng yǐ zhì, wáng lǐng jūn hé wèi bù chū yǔ wáng xiāng jiàn xié? sēng biàn bù dá. qǐng zhī, yòu zhí wáng xún děng zhì yú chéng xià, xún wèi shū yòu shuō chéng nèi. jǐng shuài chuán jiàn bìng jí běi sì, yòu fēn rù gǎng zhōng, dēng àn zhì dào, guǎng shè zhān wū, yào jūn chéng dōng lǒng shàng, shān chú cǎo, kāi bā dào xiàng chéng, qiǎn wǔ qiān tù tóu ròu báo kǔ gōng. chéng nèi tóng shí gǔ zào, shǐ shí yǔ xià, shā zéi jì duō, zéi nǎi yǐn tuì. shì zǔ yòu mìng píng běi jiāng jūn hú sēng yòu lǜ bīng xià yuán sēng biàn. shì rì, zéi fù gōng bā líng, shuǐ bù shí chù, míng gǔ chuī chún, ròu báo zhuó shàng. chéng shàng fàng mù zhì huǒ cuàn shèn shí, shā shāng shén duō. wǔ hòu zéi tuì, nǎi gèng qǐ zhǎng shān rào chéng, dà liè gě jiàn, yǐ lóu chuán gōng shuǐ chéng xī nán jiǎo yòu qiǎn rén dù zhōu àn, yǐn niu yáng kē tuī xiā má chē tián ruí, yǐn zhàng chē lín chéng, èr rì fāng zhǐ. zéi yòu yú jiàn shàng shù mù jú yīn, jù máo zhì huǒ, yǐ shāo shuǐ shān, fēng shì bù lì, zì fén ér tuì. jì pín zhàn cuò nǜ, zéi shuài rèn yuē yòu wèi lù fǎ hé suǒ qín, jǐng nǎi shāo yíng yè dùn, xuán jūn xià shǒu. shì zǔ cè xūn xíng shǎng, yǐ sēng biàn wèi zhēng dōng jiāng jūn kāi fǔ yí tóng sān sī jiāng zhōu cè shǐ, fēng zhǎng níng xiàn gōng.
還復領軍將軍。侯景浮江西寇,軍次夏首。僧辯為大都督,率巴州刺史淳于量、 定州刺史杜龕、宜州刺史王琳、郴州刺史裴之橫等,俱赴西陽。軍次巴陵,聞郢州 已沒,僧辯因據巴陵城。世祖乃命羅州刺史徐嗣徽、武州刺史杜掞並會僧辯於巴陵。 景既陷郢城,兵眾益廣,徒黨甚銳,將進寇荊州。乃使偽儀同丁和統兵五千守江夏, 大將宋子仙前驅一萬造巴陵,景悉兇徒水步繼進。於是緣江戍邏,望風請服,賊拓 邏至於隱磯。僧辯悉上江渚米糧,並沉公私船於水。及賊前鋒次江口,僧辯乃分命 眾軍,乘城固守,偃旗臥鼓,安若無人。翌日,賊眾濟江,輕騎至城下,問:「城 內是誰?」答曰:「是王領軍。」賊曰:「語王領軍,事勢如此,何不早降?」僧 辯使人答曰:「大軍但向荊州,此城自當非礙。僧辯百口在人掌握,豈得便降。」 賊騎既去,俄爾又來,曰:「我王已至,王領軍何為不出與王相見邪?」僧辯不答。 頃之,又執王珣等至於城下,珣為書誘說城內。景帥船艦並集北寺,又分入港中, 登岸治道,廣設氈屋,耀軍城東隴上,芟除草,開八道向城,遣五千兔頭肉薄苦 攻。城內同時鼓譟,矢石雨下,殺賊既多,賊乃引退。世祖又命平北將軍胡僧祐率 兵下援僧辯。是日,賊復攻巴陵,水步十處,鳴鼓吹脣,肉薄斫上。城上放木擲火 爨昚石,殺傷甚多。午後賊退,乃更起長柵繞城,大列舸艦,以樓船攻水城西南角; 又遣人渡洲岸,引牜羊柯推蝦蟆車填緌,引障車臨城,二日方止。賊又於艦上豎木 桔禋,聚茅置火,以燒水柵,風勢不利,自焚而退。既頻戰挫衄,賊帥任約又為陸 法和所擒,景乃燒營夜遁,旋軍夏首。世祖策勛行賞,以僧辯為征東將軍、開府儀 同三司、江州策史,封長寧縣公。
yú shì shì zǔ mìng sēng biàn jí lǜ bā líng zhū jūn, yán liú tǎo jǐng. shī cì yǐng chéng, bù gōng lǔ shān. lǔ shān chéng zhǔ zhī huà rén, jǐng zhī qí jiāng yě, lǜ qí dǎng lì zhàn, zhòng jūn dà pò zhī, huà rén nǎi jiàng. sēng biàn réng dū zhū jūn dù jiāng gōng yǐng, jí rù luó chéng. sòng zǐ xiān yǐ jù jīn chéng jù shǒu, gōng zhī wèi kè. zi xiān shǐ qí dǎng shí líng hù lǜ zhòng sān qiān, kāi mén chū zhàn, sēng biàn yòu dà pò zhī, shēng qín líng hù, zhǎn shǒu qiān jí. zi xiān zhòng tuì jù cāng mén, dài jiāng zǔ xiǎn, zhòng jūn gōng zhī, pín zhàn bù kè. jǐng jì wén lǔ shān yǐ méi, yǐng zhèn fù shī luó chéng, nǎi lǜ yú zhòng bèi dào guī jiàn yè. zi xiān děng kùn cù, jì wú suǒ zhī, qǐ shū yǐng chéng, shēn hái jiù jǐng. sēng biàn wěi xǔ zhī, mìng gěi chuán bǎi sōu, yǐ lǎo qí yì. zi xiān wèi wèi xìn rán, fú zhōu jiāng fā, sēng biàn mìng dù kān lǜ jīng yǒng qiān rén, pān dié ér shàng, tóng shí gǔ zào, yǎn zhì cāng mén. shuǐ jūn zhǔ sòng yáo lǜ lóu chuán, àn jiāng sì miàn yún hé zǐ xiān xíng zhàn xíng zǒu, zhì yú bái yáng pǔ, nǎi dà pò zhī, shēng qín zi xiān sòng jiāng líng. jí lǜ zhū jūn jìn shī jiǔ shuǐ. zéi wěi yí tóng fàn xī róng lú huī lüè shàng jù pén chéng, jí sēng biàn jūn zhì, xī róng děng yīn xié jiāng zhōu cì shǐ lín chéng gōng qì chéng bēn zǒu. shì zǔ jiā sēng biàn shì zhōng shàng shū lìng zhēng dōng dà jiāng jūn, gěi gǔ chuī yī bù. réng lìng sēng biàn qiě dùn jiāng zhōu, xū zhòng jūn qí jí, dé shí gèng jìn.
於是世祖命僧辯即率巴陵諸軍,沿流討景。師次郢城,步攻魯山。魯山城主支 化仁,景之騎將也,率其黨力戰,眾軍大破之,化仁乃降。僧辯仍督諸軍渡江攻郢, 即入羅城。宋子仙蟻聚金城拒守,攻之未克。子仙使其黨時靈護率眾三千,開門出 戰,僧辯又大破之,生擒靈護,斬首千級。子仙眾退據倉門,帶江阻險,眾軍攻之, 頻戰不克。景既聞魯山已沒,郢鎮復失羅城,乃率餘眾倍道歸建業。子仙等困蹙, 計無所之,乞輸郢城,身還就景。僧辯偽許之,命給船百艘,以老其意。子仙謂為 信然,浮舟將發,僧辯命杜龕率精勇千人,攀堞而上,同時鼓譟,掩至倉門。水軍 主宋遙率樓船,暗江四面雲合;子仙行戰行走,至於白楊浦,乃大破之,生擒子仙 送江陵。即率諸軍進師九水。賊偽儀同范希榮、盧暉略尚據湓城,及僧辯軍至,希 榮等因挾江州刺史臨城公棄城奔走。世祖加僧辯侍中、尚書令、征東大將軍,給鼓 吹一部。仍令僧辯且頓江州,須眾軍齊集,得時更進。
qǐng zhī, shì zǔ mìng jiāng zhōu zhòng jūn xī tóng dà jǔ, sēng biàn nǎi biǎo huáng dì xiōng wèn, gào yú jiāng líng. réng lǜ dà jiāng bǎi yú rén, lián míng quàn shì zǔ jí wèi jiāng yù jìn jūn, yòu zhòng fèng biǎo. suī wèi jiàn cóng, bìng méng yōu dá. shì jiàn běn jì.
頃之,世祖命江州眾軍悉同大舉,僧辯乃表皇帝凶問,告於江陵。仍率大將百 餘人,連名勸世祖即位;將欲進軍,又重奉表。雖未見從,並蒙優答。事見本紀。
sēng biàn yú shì fā zì jiāng zhōu, zhí zhǐ jiàn yè, nǎi xiān mìng nán yǎn zhōu cì shǐ hóu zhèn lǜ ruì zú qīng gě, xí nán líng què tóu děng shù, zhì jí kè zhī. xiān shì, chén bà xiān lǜ zhòng wǔ wàn, chū zì nán jiāng, qián jūn wǔ qiān, xíng zhì pén kǒu. bà xiān tì tǎng duō móu cè, míng gài sēng biàn, sēng biàn wèi zhī. jì zhì pén kǒu, yǔ sēng biàn huì yú bái máo zhōu, dēng tán méng shì. bà xiān wèi qí wén yuē: zéi chén hóu jǐng, xiōng jié xiǎo hú, nì tiān wú zhuàng, gòu zào jiān è wéi bèi wǒ ēn yì, pò lüè wǒ guó jiā, dú hài wǒ shēng mín, yí huǐ wǒ shè miào. wǒ gāo zǔ wǔ huáng dì líng shèng cōng míng, guāng zhái tiān xià, qú láo zhào shù, tíng yù wàn mín, rú wǒ kǎo bǐ, wǔ shí suǒ zài. āi jǐng yǐ qióng jiàn guī, quán jǐng jiāng lù zhī shǒu, zhì jǐng yào hài zhī dì, chóng jǐng fēi cì zhī róng. wǒ gāo zǔ yú jǐng hé báo? wǒ bǎi xìng yú jǐng hé yuàn? ér jǐng zhǎng jǐ qiáng nǔ, líng cù cháo tíng, jù yá jiāo diān, cán shí hán líng. kū gān zhuó zhǐ, bù tóng qí kuài pù gǔ fén shī, bù wèi wèi kù. gāo zǔ fēi shí bēi gōng, chūn qiū jiǔ shí, qū zhì níng wēi, fèn zhōng zéi shǒu. dà xíng huáng dì wēn yán gōng mò, pī shǒu hóng míng, yú jǐng hé yǒu, fù jiā rěn dú. huáng zhī sì bào yǐ shàng, sī gōng yǐ hái, qióng dāo jí zǔ, jì tú qiě huì. qǐ yǒu lǜ tǔ zhī bīn, wèi wèi wáng chén, shí rén zhī hé, yǐn rén zhī shuǐ, rěn wén cǐ tòng, ér bù dào xīn? kuàng chén sēng biàn chén bà xiān děng, hé chēng guó fān xiāng dōng wáng chén yì qì xuè xián āi zhī jì, mó dǐng zhì zú zhī ēn, shì shòu xiān cháo zhī dé, shēn dāng jiāng shuài zhī rèn ér bù néng lì dǎn chōu cháng, gòng zhū jiān nì, xuě tiān dì zhī tòng, bào jūn fù zhī chóu, zé bù kě yǐ bǐng líng hán shí, dài tiān lǚ dì! jīn rì xiāng guó zhì xiào xuán gǎn, líng wǔ sī fā, yǐ pò zéi tú, huò qí yuán shuài, zhǐ yú jǐng shēn, shàng zài jīng yì. chén sēng biàn yǔ chén bà xiān xié hé jiāng shuài, tóng xīn gòng qì, bì zhū xiōng shù, zūn fèng xiāng guó, sì yīng hóng yè, yǐ zhǔ jiāo jì. qián tú ruò yǒu yī gōng, huò yī shǎng, chén sēng biàn děng bù tuī jǐ ràng wù, xiān shēn shuài zhòng, zé tiān dì zōng miào bǎi shén zhī líng, gòng zhū gòng zé. chén sēng biàn chén bà xiān tóng xīn gòng shì, bù xiāng qī fù, ruò yǒu wéi lì, míng shén jí zhī. yú shì shēng tán shà xuè, gòng dú méng wén, jiē lèi xià zhān jīn, cí sè kāng kǎi.
僧辯於是發自江州,直指建業,乃先命南兗州刺史侯瑱率銳卒輕舸,襲南陵、 鵲頭等戍,至即克之。先是,陳霸先率眾五萬,出自南江,前軍五千,行至湓口。 霸先倜儻多謀策,名蓋僧辯,僧辯畏之。既至湓口,與僧辯會於白茅洲,登壇盟誓。 霸先為其文曰:「賊臣侯景,凶羯小胡,逆天無狀,構造奸惡;違背我恩義,破掠 我國家,毒害我生民,移毀我社廟。我高祖武皇帝靈聖聰明,光宅天下,劬勞兆庶, 亭育萬民,如我考妣,五十所載。哀景以窮見歸,全景將戮之首,置景要害之地, 崇景非次之榮。我高祖於景何薄?我百姓於景何怨?而景長戟強弩,陵蹙朝廷,鋸 牙郊甸,殘食含靈。刳肝斫趾,不曈其快;曝骨焚屍,不謂為酷。高祖菲食卑宮, 春秋九十,屈志凝威,憤終賊手。大行皇帝溫嚴恭默,丕守鴻名,於景何有,復加 忍毒。皇枝涘抱已上,緦功以還,窮刀極俎,既屠且會。豈有率土之濱,謂為王 臣,食人之禾,飲人之水,忍聞此痛,而不悼心?況臣僧辯、臣霸先等,荷稱國籓 湘東王臣繹泣血銜哀之寄,摩頂至足之恩,世受先朝之德,身當將帥之任;而不能 瀝膽抽腸,共誅奸逆,雪天地之痛,報君父之仇,則不可以稟靈含識,戴天履地! 今日相國至孝玄感,靈武斯發,已破賊徒,獲其元帥,止余景身,尚在京邑。臣僧 辯與臣霸先協和將帥,同心共契,必誅凶豎,尊奉相國,嗣膺鴻業,以主郊祭。前 途若有一功,獲一賞,臣僧辯等不推己讓物,先身帥眾,則天地宗廟百神之靈,共 誅共責。臣僧辯、臣霸先同心共事,不相欺負,若有違戾,明神殛之。」於是升壇 歃血,共讀盟文,皆淚下沾襟,辭色慷慨。
jí wáng shī cì yú nán zhōu, zéi shuài hóu zi jiàn děng lǜ bù qí wàn yú rén yú àn tiāo zhàn, yòu yǐ niǎo le qiān sōu bìng zài shì, liǎng biān xī bā shí zhào, zhào shǒu jiē yuè rén, qù lái qù xí, jié guò fēng diàn. sēng biàn nǎi huī xì chuán, jiē lìng tuì suō, xī shǐ dà jiàn jiā pō liǎng àn. zéi wèi shuǐ jūn yù tuì, zhēng chū qū zhī, zhòng jūn nǎi zhào dà jiàn, jié qí guī lù, gǔ zào dà hū, hé zhàn zhōng jiāng, zéi xī fù shuǐ. sēng biàn jí dū zhū jūn yán liú ér xià, jìn jūn yú shí tóu zhī dòu chéng, zuò lián yíng yǐ bī zéi. zéi nǎi héng lǐng shàng zhú wǔ chéng jù shǒu, hóu jǐng zì chū, yǔ wáng shī dà zhàn yú shí tóu chéng běi. bà xiān wèi sēng biàn yuē: chǒu lǔ yóu hún, guàn yíng yǐ rěn, bū zhū sòng sǐ, yù wèi yī jué. wǒ zhòng zéi guǎ, qiě fēn qí shì. jí qiǎn qiáng nǔ èr qiān zhāng, gōng zéi xī miàn liǎng chéng, réng shǐ jié zhèn yǐ dāng zéi. sēng biàn zài hòu huī jūn ér jìn, fù dà pò zhī. lú huī lüè wén jǐng zhàn bài, yǐ shí tóu chéng jiàng, sēng biàn yǐn jūn rù jù zhī. jǐng zhī tuì yě, běi zǒu zhū fāng, yú shì jǐng sàn bīng zǒu gào sēng biàn, sēng biàn lìng zhòng jiāng rù jù tái chéng. qí yè, jūn rén cǎi lǚ shī huǒ, shāo tài jí diàn jí dōng xī táng děng. shí jūn rén lǔ lüè jīng yì, bō tī shì shù, mín wèi qí zhí fù zhě, yì yī bù miǎn. jǐn qū bī jū mín yǐ qiú gòu shú, zì shí tóu zhì yú dōng chéng, yuán huái hào jiào zhī shēng, zhèn xiǎng jīng yì, yú shì bǎi xìng shī wàng.
及王師次於南洲,賊帥侯子鑒等率步騎萬餘人於岸挑戰,又以鳥了千艘並 載士,兩邊悉八十棹,棹手皆越人,去來趣襲,捷過風電。僧辯乃麾細船,皆令退 縮,悉使大艦夾泊兩岸。賊謂水軍欲退,爭出趨之,眾軍乃棹大艦,截其歸路,鼓 噪大呼,合戰中江,賊悉赴水。僧辯即督諸軍沿流而下,進軍於石頭之斗城,作連 營以逼賊。賊乃橫嶺上築五城拒守,侯景自出,與王師大戰於石頭城北。霸先謂僧 辯曰:「醜虜遊魂,貫盈已稔,逋誅送死,欲為一決。我眾賊寡,且分其勢。」即 遣強弩二千張,攻賊西面兩城,仍使結陣以當賊。僧辯在後麾軍而進,復大破之。 盧暉略聞景戰敗,以石頭城降,僧辯引軍入據之。景之退也,北走硃方,於是景散 兵走告僧辯,僧辯令眾將入據台城。其夜,軍人采梠失火,燒太極殿及東西堂等。 時軍人鹵掠京邑,剝剔士庶,民為其執縛者,衵衣不免。盡驅逼居民以求購贖,自 石頭至於東城,緣淮號叫之聲,震響京邑,於是百姓失望。
sēng biàn mìng hóu zhèn péi zhī héng lǜ jīng jiǎ wǔ qiān, dōng rù tǎo jǐng. sēng biàn shōu zéi dǎng wáng wěi děng èr shí yú rén, sòng yú jiāng líng. wěi xíng tái zhào bó chāo zì wú sōng jiāng jiàng yú hóu zhèn, zhèn shí sòng zhì sēng biàn. sēng biàn wèi bó chāo yuē: zhào gōng, qīng hé guó zhòng ēn, suì fù tóng nì. jīn rì zhī shì, jiāng yù hé rú? yīn mìng sòng jiāng líng. bó chāo jì chū, sēng biàn gù zuò kè yuē: cháo tíng xī wéi zhī yǒu zhào bó chāo ěr, qǐ shí wáng sēng biàn? shè jì jì qīng, wèi wǒ suǒ fù rén zhī xìng fèi, yì fù hé cháng. bīn kè jiē qián chēng tàn gōng dé. sēng biàn qú rán, nǎi miù dá yuē: cǐ nǎi shèng shàng zhī wēi dé, qún shuài zhī yòng mìng. lǎo fū suī làn jū róng shǒu, hé lì zhī yǒu yān? yú shì nì kòu xī píng, jīng dū kè dìng. shì zǔ jí dì wèi, yǐ sēng biàn gōng, jìn shòu zhèn wèi jiāng jūn sī tú, jiā bān jiàn èr shí rén, gǎi fēng yǒng níng jùn gōng, shí yì wǔ qiān hù, shì zhōng shàng shū lìng gǔ chuī bìng rú gù.
僧辯命侯瑱、裴之橫率精甲五千,東入討景。僧辯收賊黨王偉等二十餘人,送 於江陵。偽行台趙伯超自吳松江降於侯瑱,瑱時送至僧辯。僧辯謂伯超曰:「趙公, 卿荷國重恩,遂復同逆。今日之事,將欲何如?」因命送江陵。伯超既出,僧辯顧 坐客曰:「朝廷昔唯知有趙伯超耳,豈識王僧辯?社稷既傾,為我所復;人之興廢, 亦復何常。」賓客皆前稱嘆功德。僧辯瞿然,乃謬答曰:「此乃聖上之威德,群帥 之用命。老夫雖濫居戎首,何力之有焉?」於是逆寇悉平,京都克定。世祖即帝位, 以僧辯功,進授鎮衛將軍、司徒,加班劍二十人,改封永寧郡公,食邑五千戶,侍 中、尚書令、鼓吹並如故。
shì hòu xiāng zhōu zéi lù nà děng gōng pò héng zhōu cì shǐ dīng dào guì yú lù kǒu, jǐn shōu qí jūn shí lǐ hóng yǎ yòu zì líng líng lǜ zhòng chū kōng líng tān, chēng zhù tǎo nà. cháo tíng wèi dá qí xīn, shēn yǐ wèi lǜ, nǎi qiǎn zhōng shū shè rén luó zhòng huān zhēng sēng biàn shàng jiù biāo qí jiāng jūn yí lǐ hóu xún nán zhēng. sēng biàn yīn dū dù shàn děng zhòng jūn, fā yú jiàn yè, shī cì bā líng. zhào sēng biàn wèi dū du dōng shàng zhū jūn shì, bà xiān wèi dū du xī shàng zhū jūn shì. xiān shí bà xiān ràng dū du yú sēng biàn, sēng biàn bù shòu, gù shì zǔ fēn wèi dōng xī dū du, ér jù nán tǎo yān. shí nà děng xià jù chē lún, jiā àn wèi chéng, qián duàn shuǐ shì, shì zú xiāo měng, jiē bǎi zhàn zhī yú. sēng biàn dàn zhī, bù yǔ qīng jìn, yú shì shāo zuò lián chéng yǐ bī zéi. zéi jiàn bù gǎn jiāo fēng, bìng huái xiè dài. sēng biàn yīn qí wú bèi, mìng zhū jūn shuǐ bù gōng zhī, qīn zhí qí gǔ, yǐ jiè jìn zhǐ. yú shì zhū jūn jìng chū, dà zhàn yú chē lún, yǔ biāo qí xún bìng lì kǔ gōng, xiàn qí èr chéng. zéi dà bài, bù zǒu guī bǎo zhǎng shā, qū bī jū mín, rù chéng jù shǒu. sēng biàn zhuī niè, nǎi mìng zhú lěi wéi zhī, xī lìng zhū jūn guǎng jiàn wéi shān, sēng biàn chū zuò lǒng shàng ér zì lín shì. zéi wàng, shí sēng biàn, zhī bù shè bèi, zéi dǎng wú cáng lǐ xián míng děng nǎi lǜ ruì zú qiān rén, kāi mén yǎn chū, méng dùn zhí jìn, jìng qū sēng biàn. shí dù shàn dù kān bìng shì zuǒ yòu, dài jiǎ wèi zhě zhǐ bǎi yú rén, yīn xià qiǎn rén yǔ zéi jiāo zhàn. lǐ xián míng chéng kǎi mǎ, cóng zhě shí qí, dà hū chōng tū, sēng biàn shàng jù hú chuáng, bù wèi zhī dòng. yú shì zhǐ huī yǒng gǎn, suì huò xián míng, yīn jí zhǎn zhī. zéi nǎi tuì guī chéng nèi. chū, lù nà zǔ bīng nèi nì, yǐ wáng lín wèi cí, yún cháo tíng ruò fàng wáng lín, nà děng zì dāng xiáng fú. yú shí zhòng jūn bìng jìn, wèi zhī xǔ yě. ér wǔ líng wáng yōng zhòng shàng liú, nèi wài hài jù, shì zǔ nǎi qiǎn lín hé jiě zhī. zhì shì, xiāng zhōu píng. sēng biàn xuán yú jiāng líng, yīn bèi zhào huì zhòng jūn xī tǎo, dū zhōu shī èr wàn, yú jià chū tiān jū sì jiàn xíng. é ér wǔ líng bài jī, sēng biàn zì zhī jiāng bān shī yú jiāng líng, xuán zhèn jiàn yè.
是後湘州賊陸納等攻破衡州刺史丁道貴於淥口,盡收其軍實;李洪雅又自零陵 率眾出空靈灘,稱助討納。朝廷未達其心,深以為慮,乃遣中書舍人羅重歡征僧辯 上就驃騎將軍宜豊侯循南征。僧辯因督杜掞等眾軍,發於建業,師次巴陵。詔僧辯 為都督東上諸軍事,霸先為都督西上諸軍事。先時霸先讓都督於僧辯,僧辯不受, 故世祖分為東西都督,而俱南討焉。時納等下據車輪,夾岸為城,前斷水勢,士卒 驍猛,皆百戰之餘。僧辯憚之,不與輕進,於是稍作連城以逼賊。賊見不敢交鋒, 並懷懈怠。僧辯因其無備,命諸軍水步攻之,親執旗鼓,以誡進止。於是諸軍競出, 大戰於車輪,與驃騎循併力苦攻,陷其二城。賊大敗,步走歸保長沙,驅逼居民, 入城拒守。僧辯追躡,乃命築壘圍之,悉令諸軍廣建圍柵,僧辯出坐壟上而自臨視。 賊望,識僧辯,知不設備,賊黨吳藏、李賢明等乃率銳卒千人,開門掩出,蒙楯直 進,徑趨僧辯。時杜掞、杜龕並侍左右,帶甲衛者止百餘人,因下遣人與賊交戰。 李賢明乘鎧馬,從者十騎,大呼衝突,僧辯尚據胡床,不為之動。於是指揮勇敢, 遂獲賢明,因即斬之。賊乃退歸城內。初,陸納阻兵內逆,以王琳為辭,雲「朝廷 若放王琳,納等自當降伏」。於時眾軍並進,未之許也。而武陵王擁眾上流,內外 駭懼,世祖乃遣琳和解之。至是,湘州平。僧辯旋於江陵,因被詔會眾軍西討,督 舟師二萬,輿駕出天居寺餞行。俄而武陵敗績,僧辯自枝江班師於江陵,旋鎮建業。
shì yuè, jū shǎo shí, fù huí jiāng líng. qí zhǔ gāo yáng qiǎn guō yuán jiàn lǜ zhòng èr wàn, dà liè zhōu jiàn yú hé féi, jiāng móu xí jiàn yè, yòu qiǎn qí dà jiāng xíng jǐng yuǎn bù liù hàn sà dōng fāng lǎo děng lǜ zhòng jì zhī. shí chén bà xiān zhèn jiàn kāng, jì wén cǐ shì, chí bào jiāng líng. shì zǔ jí zhào sēng biàn cì yú gū shú, jí liú zhèn yān. xiān mìng yù zhōu cì shǐ hóu zhèn lǜ jīng jiǎ sān qiān rén zhú lěi yú dōng guān, yǐ jù běi kòu zhēng wú jùn tài shǒu zhāng biāo wú xìng tài shǒu péi zhī héng huì zhèn yú guān yīn yǔ běi jūn zhàn, dà bài zhī, sēng biàn lǜ zhòng jūn zhèn lǚ yú jiàn yè. chéng shèng sān nián èr yuè jiǎ chén, zhào yuē: zàn jùn suì xián, chēng yú qín diǎn zì shàng ān xià, wén zhī hàn zhì. suǒ yǐ yǎng xié tái yào, fǔ zuǒ hóng tú. shǐ chí jié shì zhōng sī tú shàng shū lìng dū du yáng nán xú dōng yáng sān zhōu zhū jūn shì zhèn wèi jiāng jūn yáng zhōu cì shǐ yǒng níng jùn kāi guó gōng sēng biàn, qì yǔ níng shēn, fēng gé xiáng yuǎn, xíng wèi shì zé, yán biǎo shēn wén, xué guàn jiǔ liú, wǔ gāi qī lüè. qǐng suì zhēng tǎo, zì xī cú dōng shī bù pí láo, mín wú yuàn dú wáng yè jiān nán, shí jiān yí xiǎn. yí qí xiè cǐ zhōng tái, yīng zī shàng jiāng jì zhī jīng yě, kuāng wǒ cháo yóu. jiā tài wèi chē qí dà jiāng jūn, yú xī rú gù.
是月,居少時,復回江陵。齊主高洋遣郭元建率眾二萬,大列舟艦於合肥,將 謀襲建業,又遣其大將邢景遠、步六汗薩、東方老等率眾繼之。時陳霸先鎮建康, 既聞此事,馳報江陵。世祖即詔僧辯次於姑孰,即留鎮焉。先命豫州刺史侯瑱率精 甲三千人築壘於東關,以拒北寇;征吳郡太守張彪、吳興太守裴之橫會瑱於關;因 與北軍戰,大敗之,僧辯率眾軍振旅於建業。承聖三年二月甲辰,詔曰:「贊俊遂 賢,稱於秦典;自上安下,聞之漢制。所以仰協台曜,俯佐弘圖。使持節、侍中、 司徒、尚書令、都督揚、南徐、東揚三州諸軍事、鎮衛將軍、揚州刺史、永寧郡開 國公僧辯,器宇凝深,風格詳遠,行為士則,言表身文,學貫九流,武該七略。頃 歲征討,自西徂東;師不疲勞,民無怨讟;王業艱難,實兼夷險。宜其燮此中台, 膺茲上將;寄之經野,匡我朝猷。加太尉、車騎大將軍,余悉如故。」
qǐng zhī, dīng mǔ tài fū rén yōu, shì zǔ qiǎn shì zhōng yè zhě jiān hù sàng shì, cè shì yuē zhēn jìng tài fū rén. fū rén xìng wèi shì. shén niàn yǐ tiān jiān chū dǒng lǜ tú zhòng jù dōng guān, tuì bǎo hé féi cháo hú xī, yīn qǔ yǐ wèi shì, shēng sēng biàn. xìng shén ān hé, shàn yú suī jiē, jiā mén nèi wài, mò bù huái zhī. chū, sēng biàn xià yù, fū rén liú lèi tú xíng, jiāng rù xiè zuì, shì zǔ bù yǔ xiāng jiàn. shí zhēn huì shì zǐ yǒu chǒng yú shì zǔ, jūn guó dà shì duō guān lǐng yān. fū rén yì gé, zì chén wú xùn, tì sì wū yàn, zhòng bìng lián zhī. jí sēng biàn miǎn chū, fū rén shēn xiāng zé lì, cí sè jù yán, yún: rén zhī shì jūn, wéi xū zhōng liè, fēi dàn bǎo yòu dāng shì, yì nǎi qìng liú zi sūn. jí sēng biàn kè fù jiù jīng, gōng gài tiān xià, fū rén héng zì qiān sǔn, bù yǐ fù guì jiāo wù. cháo yě xián gòng chēng zhī, wèi wèi míng zhé fù rén yě. jí jì hōng yǔn, shén jiàn mǐn dào. qiě yǐ sēng biàn xūn yè lóng zhòng, gù sàng lǐ jiā yān. líng jiù jiāng guī jiàn kāng, yòu qiǎn yè zhě zhì zhōu zhǔ diào jì. mìng shàng shū zuǒ pú shè wáng póu wèi qí wén yuē: wéi ěr shì jī wǔ zi, zú mào yáng yuán, jīn xiàng bǐ yìng, yù dé qí wēn. jì chēng nǚ zé, jiān xún fù yán. shū tú jìng lǎn, cí zhāng tǎo lùn. jiào yí zǔ dòu, xùn jí píng yuán. chǔ fā jiāng bīng, mèng kē chéng dé. jǐn zhōng zī jìng, zì jiā xíng guó. xiǎn yǔn qí yí, wéi mín zhī zé. fǎn mìng shī lǚ, jì xiū wǒ róng bǔ zī gǔn zhí, yǎn yǒu guī méng. mǔ yóu zi guì, dǎn ěr sī chóng jiā mìng yǔn jí, chǒng zhāng suǒ lóng. jū gāo néng jiàng, chù guì sī chōng qìng zī shàn shǐ, róng jiān lìng zhōng. yān zī jì xī, jiān jiā zǎo qiū bēn sì nán fǎn, chōng tāo jù liú. bèi lóng mén ér xī gù, guò xià shǒu ér dōng fú yuè sān gōng zhī xiá yuè, jīng sān jiāng zhī pài liú. yù yù zēng lǐng, fú yún bì kuī tāo tāo jiāng hàn, shì zhě rú sī. míng jīng gù zhào, yǔ huǐ yí bēi. jí xū zhōu ér shè diàn, xiǎng cú hún zhī yǒu zhī. wū hū āi zāi!
頃之,丁母太夫人憂,世祖遣侍中謁者監護喪事,策諡曰貞敬太夫人。夫人姓 魏氏。神念以天監初董率徒眾據東關,退保合肥漅湖西,因娶以為室,生僧辯。性 甚安和,善於綏接,家門內外,莫不懷之。初,僧辯下獄,夫人流淚徒行,將入謝 罪,世祖不與相見。時貞惠世子有寵於世祖,軍國大事多關領焉。夫人詣閣,自陳 無訓,涕泗嗚咽,眾並憐之。及僧辯免出,夫人深相責勵,辭色俱嚴,云:「人之 事君,惟須忠烈,非但保祐當世,亦乃慶流子孫。」及僧辯克復舊京,功蓋天下, 夫人恆自謙損,不以富貴驕物。朝野咸共稱之,謂為明哲婦人也。及既薨殞,甚見 愍悼。且以僧辯勳業隆重,故喪禮加焉。靈柩將歸建康,又遣謁者至舟渚弔祭。命 尚書左僕射王裒為其文曰:「維爾世基武子,族懋陽元,金相比映,玉德齊溫。既 稱女則,兼循婦言。書圖鏡覽,辭章討論。教貽俎豆,訓及平原。楚發將兵,孟軻 成德。盡忠資敬,自家刑國。顯允其儀,惟民之則。反命師旅,既修我戎;補茲袞 職,奄有龜、蒙。母由子貴,亶爾斯崇;嘉命允集,寵章所隆。居高能降,處貴思 沖;慶資善始,榮兼令終。崦嵫既夕,蒹葭早秋;奔駟難返,沖濤詎留。背龍門而 西顧,過夏首而東浮;越三宮之遐岳,經三江之派流。鬱郁增嶺,浮雲蔽虧;滔滔 江、漢,逝者如斯。銘旌故旐,宇毀遺碑。即虛舟而設奠,想徂魂之有知。嗚呼哀 哉!」
qí nián shí yuè, xī wèi xiāng yǔ wén hēi tài qiǎn bīng jí yuè yáng wáng zhòng hé wǔ wàn, jiāng xí jiāng líng. shì zǔ qiǎn zhǔ shū lǐ yīng zhēng sēng biàn yú jiàn yè, wèi dà dū dū jīng zhōu cì shǐ. bié chì sēng biàn yún: hēi tài bèi méng, hū biàn jǔ fǔ. guó jiā měng jiāng, duō zài xià liú jīng shǎn zhī zhòng, xī fēi jìn yǒng. gōng yí lǜ pí hǔ, xīng yán jiù lù, bèi dào jiān xíng, fù dào xuán yě. sēng biàn yīn mìng yù zhōu cì shǐ hóu zhèn děng wèi qián jūn, yǎn zhōu cì shǐ dù sēng míng děng wèi hòu jūn. chù fēn jì bì, nǎi wèi yīng yún: tài bīng xiāo měng, nán yǔ zhēng ruì, zhòng jūn ruò jí, wú biàn zhí zhǐ hàn jiāng, jié qí hòu lù. fán qiān lǐ kuì liáng, shàng yǒu jī sè, kuàng zéi yuè shù qiān lǐ zhě hū? cǐ sūn bìn kè páng juān shí yě. é ér jīng chéng xiàn méi, gōng chē yàn jià. jí jìng dì chū jí liáng zhǔ wèi, sēng biàn yù shù lì zhī gōng, chéng zhì jìn biāo qí dà jiāng jūn zhōng shū jiān dū du zhōng wài zhū jūn shì lù shàng shū, yǔ chén bà xiān cān móu tǎo fá.
其年十月,西魏相宇文黑泰遣兵及岳陽王眾合五萬,將襲江陵。世祖遣主書李 膺征僧辯於建業,為大都督、荊州刺史。別敕僧辯云:「黑泰背盟,忽便舉斧。國 家猛將,多在下流;荊陝之眾,悉非勁勇。公宜率貔虎,星言就路,倍道兼行,赴 倒懸也。」僧辯因命豫州刺史侯瑱等為前軍,兗州刺史杜僧明等為後軍。處分既畢, 乃謂膺云:「泰兵驍猛,難與爭銳,眾軍若集,吾便直指漢江,截其後路。凡千里 饋糧,尚有飢色,況賊越數千里者乎?此孫臏克龐涓時也。」俄而京城陷沒,宮車 晏駕。及敬帝初即梁主位,僧辯預樹立之功,承制進驃騎大將軍、中書監、都督中 外諸軍事、錄尚書,與陳霸先參謀討伐。
shí qí zhǔ gāo yáng yòu yù nà zhēn yáng hóu yuān míng yǐ wèi liáng sì, yīn yǔ sēng biàn shū yuē: liáng guó bù zào, huò nán xiāng réng, hóu jǐng qīng dàng jiàn yè, wǔ líng wān gōng bā hàn. qīng zhì gé xuán qióng, jīng guàn bái rì, lù lì qí xīn, shān yí nì chǒu. fán zài yǒu qíng, mò bù jiē shàng kuàng wǒ lín guó, jī shì yán qián. ér xī kòu chéng jiān, fù xiāng yǎn xí. liáng zhǔ bù néng gù shǒu jiāng líng, yǔn shēn zōng yòu. wáng shī wèi jí, biàn yǐ jiàng bài shì mín xiǎo dà, jiē bì kòu lǔ. nǎi juàn nán gù, fèn tàn yíng huái. qīng chén zǐ zhī qíng, niàn dāng gěng liè. rú wén quán lì zhī zǐ, hào lìng jiāng yīn, nián fǔ shí yú, jí wèi chōng miǎo liáng xìn wèi yǐ, fù hé liàng nán. jì zé wèi jūn, zhèng yóu níng shì gàn ruò zhī qiáng, zhōng gǔ suǒ jì. zhèn yǐ tiān xià wèi jiā, dà dào jì wù. yǐ liáng guó lún miè, yǒu huái jiù hǎo, cún wáng zhěng zhuì, yì zài jīn chén, fú wēi sì shì, fēi zhǎng yī dé. bǐ zhēn yáng hóu, liáng wǔ yóu zi, zhǎng shā zhī yìn, yǐ nián yǐ wàng, kān bǎo jīn líng, gù zhì wèi liáng zhǔ, nà yú bǐ guó. biàn zhào shàng dǎng wáng huàn zǒng shè qún jiāng, fú sòng jiāng biǎo, léi dòng fēng chí, zhù sǎo yuān nì. qīng hé wáng yuè, qián jiù jīng chéng, jūn dù ān lù, jì bù xiāng jí, fèn wǎn liáng shēn. kǒng jí xī kòu chéng liú, fù niè jiāng zuǒ. jīn zhuǎn cì hàn kǒu, yǔ lù jū shì xiāng huì. qīng yí xié wǒ liáng guī, lì bǐ qún shuài, bù fèn zhōu lú, yíng jiē jīn wáng, jiū lēi jìn yǒng, bìng xīn yī lì. xī qiāng wū hé, běn fēi qíng kòu, zhí shì xiāng dōng qiè ruò, zhì cǐ lún xū. jīn zhě zhī shī, hé wǎng bù kè, shàn jiàn liáng tú, fù zhèn suǒ wàng yě.
時齊主高洋又欲納貞陽侯淵明以為梁嗣,因與僧辯書曰:「梁國不造,禍難相 仍,侯景傾盪建業,武陵彎弓巴、漢。卿志格玄穹,精貫白日,戮力齊心,芟夷逆 丑。凡在有情,莫不嗟尚;況我鄰國,緝事言前。而西寇承間,復相掩襲。梁主不 能固守江陵,殞身宗祐。王師未及,便已降敗;士民小大,皆畢寇虜。乃眷南顧, 憤嘆盈懷。卿臣子之情,念當鯁裂。如聞權立枝子,號令江陰,年甫十餘,極為沖 藐;梁釁未已,負荷諒難。祭則衛君,政由甯氏;干弱枝強,終古所忌。朕以天下 為家,大道濟物。以梁國淪滅,有懷舊好,存亡拯墜,義在今辰,扶危嗣事,非長 伊德。彼貞陽侯,梁武猶子,長沙之胤,以年以望,堪保金陵,故置為梁主,納於 彼國。便詔上黨王渙總攝群將,扶送江表,雷動風馳,助掃冤逆。清河王岳,前救 荊城,軍度安陸,既不相及,憤惋良深。恐及西寇乘流,復躡江左。今轉次漢口, 與陸居士相會。卿宜協我良規,厲彼群帥,部分舟艫,迎接今王,鳩勒勁勇,並心 一力。西羌烏合,本非勍寇,直是湘東怯弱,致此淪胥。今者之師,何往不克,善 建良圖,副朕所望也。」
zhēn yáng chéng qí qiǎn sòng, jiāng jiè shòu yáng. zhēn yáng qián hòu pín yǔ sēng biàn shū, lùn hái guó jì tǒng zhī yì, sēng biàn bù nà. jí zhēn yáng gāo huàn zhì yú dōng guān, sàn qí cháng shì péi zhī héng lǜ zhòng jù zhàn, bài jī, sēng biàn yīn suì móu nà zhēn yáng, réng dìng jūn chén zhī lǐ. qǐ yuē: zì qín bīng kòu shǎn, chén biàn yíng fù yuán, cái jí xià chuán, jīng chéng xiàn méi, jí qiǎn liú zhōu rù guó, jù biǎo dān chéng, zuǒ yòu xūn háo, chū bìng tóng qì. zhōu jì duō shí bù hái, rén qíng yí zǔ bǐ cè jiàng zhōng shǐ, fù qiǎn zhū chù xún móu, wù lùn cān chà, wèi shén jué dìng. shǐ dé hóu zhèn xìn, shì xī kòu quán jǐng xuān shū, lìng yǐ zhēn jī shàng chéng. guān shì jiāng shuài, zì yù tóng tài, ruò yī zhāo yǎng wéi dà guó, chén bù cí huī fěn, bēi liáng zuò yǒng jué zhōng xìng. fú yuàn bì xià biàn shì jì jiāng, yǎng jí huáng qí zhī wēi, píng bì xià zhì shèng zhī lüè, shù jūn yǐ zhǎng, xuě bào kě qī, shè jì zài huī, sǐ qiě fēi lìn. qǐng yā bié shǐ cáo chōng chí biǎo qí dōu, xù qǐ shì yǐ wén, fú chí bài fèng zài cù. zhēn yáng dá yuē: jiāng hào zhì, wǎng shì jù gōng zhōng yì zhī huái. jiā guó sàng luàn, yú jīn jī nián. sān hòu méng chén, sì hǎi téng fèi. tiān mìng yuán fǔ, kuāng jiù běn cháo. hóng jì jiān nán, jiàn wǔ zōng shí. zhì yú qiū yuán bǎn zhú, shàng xiǎng lái yí gōng shì huáng zhī, qǐ bù xū chí. wén gū hái guó, lǐ huì gāo huái, dàn jìn zài mìng xíng rén, huò bù xuān jù. gōng jì xún móu qīng shì, fǎng dǎi fān wéi, yán sù wǎng lái, lǐ yān xún yuè, shǐ hū jiè zhǐ, shū fù suǒ qī. biàn shì zài lì wǒ xiāo zōng, zhòng xìng wǒ liáng guó. yì zhào lí shù, xián méng cǐ ēn shè jì zōng tiāo, céng bù xiāng kuì. jìn jūn cì dōng guān, pín qiǎn xìn péi zhī héng chù, shì qí kě fǒu. dá duì jiāo xiōng, shū hài wén zhǔ. shàng dǎng wáng chén bīng jiàn wèi, yù xù ān wēi, wú shí zhī tú, hū rán nì zhàn. qián jīng wèi jǔ, jí zì pī chāng, jīng dào zhī qíng, mí yǐ shāng cè. shàng dǎng wáng shēn zì jīn jiē, bù chuán shǒu jí, gèng méng fēng shù, shì guān hòu bìn, wù cóng yōu lǐ. qí cháo dà dé, xìn gǎn shén mín. fāng yǎng jí huáng wēi, jìng píng yuán zǎi, tǎo nì zéi yú xián yáng, zhū pàn zi yú yún mèng, tóng xīn xié lì, kè dìng bāng jiā. lǎn suǒ shì quán jǐng xuān shū, shàng liú zhū jiāng, běn yǒu zhōng lüè, qì qīn xiàng chóu, shù dāng bù ěr, fáng jiān dìng luàn, zhōng zài yú gōng. jīn qiě dùn dōng guān, gèng dài lái xìn, wèi zhī shuǐ lù hé chù jiàn yíng. fū jiàn guó lì jūn, bù zài fāng cè, rù méng chū zhì, yǒu zì lái yǐ. ruò gōng zhī zhōng jié, shàng gǎn cāng mín qún shuài tóng móu, bì fěi xié èr. zé qí shī fǎn jǐng, yì bù líng jiāng, rú zhì shuǎng yán, shì yǐ wú kè. tāo qí cè xí, chí fù xíng rén. cáo chōng fèng biǎo qí dōu, jí yā sòng yě. wèi qiáo zhī xià, wéi chí xù yán sì shuǐ zhī yáng, yù yǒu hào jù. sēng biàn yòu zhòng qǐ yuē: yuán wài cháng shì jiāng hào hái, fèng chì fú jù dòng zhǐ. dà qí rén yì zhī fēng, qū bèi lín guó, xù zāi jiù nán, shēn cǐ dà yóu. huáng jiā zhī qī, mò bù róng hé jiāng dōng guān miǎn, jù zhī píng lài. jīn shà bù wàng xìn, xìn shí yóu zhōng, jǐn qiǎn chén dì qī xī xiǎn, xiǎn suǒ shēng liú bìng dì zǐ shì zhēn, wǎng bǐ chōng zhì réng qiǎn zuǒ mín shàng shū zhōu hóng zhèng zhì lì yáng fèng yíng. lú zhú fú jiāng, qí yī lóng zhī dù qīng gōng dān bì, hòu liù chuán zhī rù. wàn guó qīng xīn, tóng róng jìn wén zhī fǎn sān shàn kè xuān, fāng liú sòng chāng zhī yì. guó zuò jì lóng, shè jì yǒu fèng. zé qún chén jié jié, bào hòu shī yú dà qí lù lì zhǎn yú, xiào zhōng chéng yú bì xià. jīn qiǎn lì bù shàng shū wáng tōng fèng qǐ yǐ wén. sēng biàn yīn qiú yǐ jìng dì wèi huáng tài zǐ. zhēn yáng yòu dá yuē: wáng shàng shū tōng zhì, fù wǎng shì, zhī yù qiǎn xián dì shì zhēn yǐ biǎo chéng zhì, jù xī yōu guó zhī huái. fù yǐ tíng zhōng yù shù, zhǎng nèi míng zhū, wú lèi xiōng huái, zhì zài kuāng jiù, qǐ fēi qú láo wǒ shè jì, hóng jì wǒ bāng jiā? cán tàn zhī huái, yòng wàng xìng qǐn. jìn ān wáng dōng jīng yí jué zhī zhòng, xī dōu jì tǐ zhī xián, sì shǒu huáng jiā, níng fēi mín wàng. dàn shì dào sàng luàn, yí lì zhǎng jūn, yǐ qí méng niè, nán kě chéng yè. chéng zhāo zhī dé, zì gǔ xī chóu chōng zhì zhī wēi, hé dài wú cǐ. gū shēn dāng fǒu yùn, zhì bù tú shēng. hū hé bù shì zhī ēn, réng zhì fēi cháng zhī jǔ. zì wéi xū báo, jīng jù yǐ shēn. ruò jiàn chéng huá, běn guī huáng zhòu xīn kǒu xiāng shì, wéi nǐ jìn ān. rú huò xū yán, shén míng suǒ jí. lǎn jīn suǒ shì, shēn suì běn huái. jí wèi zhī qíng, wú jì yán xiàng. dàn gōng yōu láo zhī zhòng, jì bǐng qí ēn zhōng yì zhī qíng, fù jí liáng èr. huá yí zhào shù, qǐ bù huái fēng? zōng miào míng líng, qǐ bù xiāng gǎn? zhèng ěr huí jǐng, réng xiàng lì yáng. suǒ qī zhì lèi, biàn wàng lái bǐ. zhòng jūn bù dù, yǐ zhe méng shū. sī zé dà qí shèng zhǔ zhī ēn guī, shàng dǎng yīng wáng zhī rán nuò, dé yuán shī xìn, zhōng bù wèi yě. wéi chí xiāng jiàn, shǐ zài bù shē. xiāng guó fēi yáo, chù mù hào yàn. sēng biàn shǐ sòng zhì yú yè. zhēn yáng qiú dù wèi shì sān qiān, sēng biàn lǜ qí wèi biàn, zhǐ shòu sàn zú qiān rén ér yǐ, bìng qiǎn lóng zhōu fǎ jià wǎng yíng. zhēn yáng jì jiāng zhī rì, sēng biàn yōng jí zhōng liú, bù gǎn jiù àn. hòu nǎi tóng huì yú jiāng níng pǔ.
貞陽承齊遣送,將屆壽陽。貞陽前後頻與僧辯書,論還國繼統之意,僧辯不納。 及貞陽、高渙至於東關,散騎常侍裴之橫率眾拒戰,敗績,僧辯因遂謀納貞陽,仍 定君臣之禮。啟曰:「自秦兵寇陝,臣便營赴援,才及下船,荊城陷沒,即遣劉周 入國,具表丹誠,左右勛豪,初並同契。周既多時不還,人情疑阻;比冊降中使, 復遣諸處詢謀,物論參差,未甚決定。始得侯瑱信,示西寇權景宣書,令以真跡上 呈。觀視將帥,恣欲同泰,若一朝仰違大國,臣不辭灰粉,悲梁祚永絕中興。伏願 陛下便事濟江,仰藉皇齊之威,憑陛下至聖之略,樹君以長,雪報可期,社稷再輝, 死且非吝。請押別使曹沖馳表齊都,續啟事以聞,伏遲拜奉在促。」貞陽答曰: 「姜皓至,枉示具公忠義之懷。家國喪亂,於今積年。三後蒙塵,四海騰沸。天命 元輔,匡救本朝。弘濟艱難,建武宗祏。至於丘園板築,尚想來儀;公室皇枝,豈 不虛遲。聞孤還國,理會高懷,但近再命行人,或不宣具。公既詢謀卿士,訪逮籓 維,沿泝往來,理淹旬月,使乎屆止,殊副所期。便是再立我蕭宗,重興我梁國。 億兆黎庶,咸蒙此恩;社稷宗祧,曾不相愧。近軍次東關,頻遣信裴之橫處,示其 可否。答對驕凶,殊駭聞矚。上黨王陳兵見衛,欲敘安危,無識之徒,忽然逆戰。 前旌未舉,即自披猖,驚悼之情,彌以傷惻。上黨王深自矜嗟,不傳首級,更蒙封 樹,飾棺厚殯,務從優禮。齊朝大德,信感神民。方仰藉皇威,敬憑元宰,討逆賊 於咸陽,誅叛子於雲夢,同心協力,克定邦家。覽所示權景宣書,上流諸將,本有 忠略,棄親向仇,庶當不爾,防奸定亂,終在於公。今且頓東關,更待來信,未知 水陸何處見迎。夫建國立君,布在方策,入盟出質,有自來矣。若公之忠節,上感 蒼旻;群帥同謀,必匪攜貳。則齊師反璟,義不陵江,如致爽言,誓以無克。韜旗 側席,遲復行人。曹沖奉表齊都,即押送也。渭橋之下,惟遲敘言;汜水之陽,預 有號懼。」僧辯又重啟曰:「員外常侍姜皓還,奉敕伏具動止。大齊仁義之風,曲 被鄰國,恤災救難,申此大猷。皇家枝戚,莫不榮荷;江東冠冕,俱知憑賴。今歃 不忘信,信實由衷,謹遣臣第七息顯,顯所生劉並弟子世珍,往彼充質;仍遣左民 尚書周弘正至歷陽奉迎。艫舳浮江,俟一龍之渡;清宮丹陛,候六傳之入。萬國傾 心,同榮晉文之反;三善克宣,方流宋昌之議。國祚既隆,社稷有奉。則群臣竭節, 報厚施於大齊;戮力展愚,效忠誠於陛下。今遣吏部尚書王通奉啟以聞。」僧辯因 求以敬帝為皇太子。貞陽又答曰:「王尚書通至,復枉示,知欲遣賢弟世珍以表誠 質,具悉憂國之懷。復以庭中玉樹,掌內明珠,無累胸懷,志在匡救,豈非劬勞我 社稷,弘濟我邦家?慚嘆之懷,用忘興寢。晉安王東京貽厥之重,西都繼體之賢, 嗣守皇家,寧非民望。但世道喪亂,宜立長君,以其蒙孽,難可承業。成、昭之德, 自古希儔;沖、質之危,何代無此。孤身當否運,志不圖生。忽荷不世之恩,仍致 非常之舉。自惟虛薄,兢懼已深。若建承華,本歸皇胄;心口相誓,惟擬晉安。如 或虛言,神明所殛。覽今所示,深遂本懷。戢慰之情,無寄言象。但公憂勞之重, 既稟齊恩;忠義之情,復及梁貳。華夷兆庶,豈不懷風?宗廟明靈,豈不相感?正 爾回璟,仍向歷陽。所期質累,便望來彼。眾軍不渡,已著盟書。斯則大齊聖主之 恩規,上黨英王之然諾,得原失信,終不為也。惟遲相見,使在不賒。鄉國非遙, 觸目號咽。」僧辯使送質於鄴。貞陽求渡衛士三千,僧辯慮其為變,止受散卒千人 而已,並遣龍舟法駕往迎。貞陽濟江之日,僧辯擁楫中流,不敢就岸。後乃同會於 江寧浦。
zhēn yáng jì jiàn wěi wèi, réng shòu sēng biàn dà sī mǎ, lǐng tài zǐ tài fù yáng zhōu mù, yú xī rú gù. chén bà xiān shí wèi sī kōng nán xú zhōu cì shǐ, è qí fān fù, yǔ zhū jiāng yì, yīn zì jīng kǒu jǔ bīng shí wàn, shuǐ lù jù zhì, xí yú jiàn kāng. yú shì shuǐ jūn dào, sēng biàn cháng chù yú shí tóu chéng, shì rì zhèng shì shì, jūn rén yǐ yú chéng běi ér rù, nán mén yòu chí bái yǒu bīng lái. sēng biàn yǔ qí zi wěi jù zǒu chū gé, zuǒ yòu xīn fù shàng shù shí rén. zhòng jūn xī zhì, sēng biàn jì wú suǒ chū, nǎi jù nán mén lóu qǐ mìng bài qǐng. bà xiān yīn mìng zòng huǒ fén zhī, fāng gòng wěi xià jiù zhí. bà xiān yuē: wǒ yǒu hé gū, gōng yù yǔ qí shī cì tǎo? yòu yuē: hé yì quán wú fáng bèi? sēng biàn yuē: wěi gōng běi mén, hé wèi wú bèi. ěr yè zhǎn zhī.
貞陽既踐偽位,仍授僧辯大司馬,領太子太傅、揚州牧,余悉如故。陳霸先時 為司空、南徐州刺史,惡其翻覆,與諸將議,因自京口舉兵十萬,水陸俱至,襲於 建康。於是水軍到,僧辯常處於石頭城,是日正視事,軍人已逾城北而入,南門又 馳白有兵來。僧辯與其子頠遽走出閣,左右心腹尚數十人。眾軍悉至,僧辯計無所 出,乃據南門樓乞命拜請。霸先因命縱火焚之,方共頠下就執。霸先曰:「我有何 辜,公欲與齊師賜討?」又曰:「何意全無防備?」僧辯曰:「委公北門,何謂無 備。」爾夜斬之。
zhǎng zi, chéng shèng chū lì guān zhì shì zhōng. chū, sēng biàn píng jiàn yè, qiǎn bà xiān shǒu jīng kǒu, dōu wú bèi fáng. lǚ yǐ wèi yán, sēng biàn bù tīng, jìng jí yú huò. xī wèi kòu jiāng líng, shì zǔ qiǎn dū chéng nèi zhū jūn shì. jīng chéng xiàn, suí wáng lín rù qí, wèi jìng líng jùn shǒu. qí qiǎn lín zhèn shòu chūn, jiāng tú jiāng zuǒ. jí chén píng huái nán, zhí lín shā zhī. wén lín sǐ, nǎi chū jùn chéng nán, dēng gāo zhǒng shàng hào kū, yī tòng ér jué.
長子,承聖初歷官至侍中。初,僧辯平建業,遣霸先守京口,都無備防。 屢以為言,僧辯不聽,竟及於禍。西魏寇江陵,世祖遣督城內諸軍事。荊城陷, 隨王琳入齊,為竟陵郡守。齊遣琳鎮壽春,將圖江左。及陳平淮南,執琳殺之。 聞琳死,乃出郡城南,登高冢上號哭,一慟而絕。
dì bān, shǎo yǒu zhì jié, héng suí cóng shì zǔ. jí jīng chéng xiàn fù, méi yú xī wèi.
弟頒,少有志節,恆隨從世祖。及荊城陷覆,沒於西魏。
shǐ chén yuē: zì hóu jǐng kòu nì, shì zǔ jù yǒu shàng yóu, yǐ quán chǔ zhī bīng wěi sēng biàn jiāng lǜ zhī rèn. jí kè píng huò luàn, gōng yì zhe yān, zài hu cè xūn, dāng shàng tái zhī shǎng. jìng dì yǐ gāo zǔ yí jué zhī zhòng, shì zǔ jì tǐ zhī zūn, jì zhǔ gōng lún fù, lǐ yīng bǎo zuò. sēng biàn wèi dāng jiāng xiāng, yì cún yī huò, nǎi shòu xié qí shī, bàng lì zhī shù. gǒu yù xíng fū zhōng yì, hé zhōng yì zhī yuǎn yǐ? shù guó zhī dào jì kuī, móu shēn zhī jì bù zú, zì zhì jiān miè, bēi yǐ!
史臣曰:自侯景寇逆,世祖據有上游,以全楚之兵委僧辯將率之任。及克平禍 亂,功亦著焉,在乎策勛,當上台之賞。敬帝以高祖貽厥之重,世祖繼體之尊,洎 渚宮淪覆,理膺寶祚。僧辯位當將相,義存伊、霍,乃受脅齊師,傍立支庶。苟欲 行夫忠義,何忠義之遠矣?樹國之道既虧,謀身之計不足,自致殲滅,悲矣!