wáng sēng biàn
王僧辩
wáng sēng biàn, zì jūn cái, yòu wèi jiāng jūn shén niàn zhī zǐ yě. yǐ tiān jiàn zhōng suí fù lái bēn. qǐ jiā wèi xiāng dōng wáng guó zuǒ cháng shì. wáng wèi dān yáng yǐn, zhuǎn fǔ xíng cān jūn. wáng chū shǒu kuài jī, jiān zhōng bīng cān jūn shì. wáng wèi jīng zhōu, réng chú zhōng bīng, zài xiàn nèi. shí wǔ níng jùn fǎn, wáng mìng sēng biàn tǎo píng zhī. qiān zhēn wēi jiāng jūn wǔ níng tài shǒu. xún qiān zhèn yuǎn jiāng jūn guǎng píng tài shǒu. zhì mǎn, hái wèi wáng fǔ zhōng lù shì, cān jūn rú gù. wáng bèi zhēng wèi hù jūn, sēng biàn jiān fǔ sī mǎ. wáng wèi jiāng zhōu, réng chú yún qí jiāng jūn sī mǎ, shǒu pén chéng. é jiān ān lù jùn, wú jǐ ér hái. xún wèi xīn cài tài shǒu, yóu dài sī mǎ, jiāng jūn rú gù. wáng chú jīng zhōu, wèi zhēn yì jiāng jūn fǔ zī yì cān jūn shì, cì shí qiān rén, dài liǔ zhòng lǐ wèi jìng líng tài shǒu, gǎi hào xióng xìn jiāng jūn. shǔ hóu jǐng fǎn, wáng mìng sēng biàn jiǎ jié, zǒng dū zhōu shī yī wàn, jiān liáng kuì fù yuán. cái zhì jīng dū, gōng chéng xiàn méi, tiān zǐ méng chén. sēng biàn yǔ liǔ zhòng lǐ xiōng dì jí zhào bó chāo děng, xiān qū xī yú jǐng, rán hòu rù cháo. jǐng xī shōu qí jūn shí, ér hòu jiā suí fǔ. wèi jǐ, qiǎn sēng biàn guī yú jìng líng, yú shì bèi dào jiān xíng, xī jiù shì zǔ. shì zǔ chéng zhì, yǐ sēng biàn wèi lǐng jūn jiāng jūn.
王僧辩,字君才,右卫将军神念之子也。以天监中随父来奔。起家为湘东王国 左常侍。王为丹阳尹,转府行参军。王出守会稽,兼中兵参军事。王为荆州,仍除 中兵,在限内。时武宁郡反,王命僧辩讨平之。迁贞威将军、武宁太守。寻迁振远 将军、广平太守。秩满,还为王府中录事,参军如故。王被征为护军,僧辩兼府司 马。王为江州,仍除云骑将军司马,守湓城。俄监安陆郡,无几而还。寻为新蔡太 守,犹带司马,将军如故。王除荆州,为贞毅将军府谘议参军事,赐食千人,代柳 仲礼为竟陵太守,改号雄信将军。属侯景反,王命僧辩假节,总督舟师一万,兼粮 馈赴援。才至京都,宫城陷没,天子蒙尘。僧辩与柳仲礼兄弟及赵伯超等,先屈膝 于景,然后入朝。景悉收其军实,而厚加绥抚。未几,遣僧辩归于竟陵,于是倍道 兼行,西就世祖。世祖承制,以僧辩为领军将军。
jí jīng xiāng yí èr, jūn shī shī lǜ, shì zǔ yòu mìng sēng biàn jí bào quán tǒng jūn tǎo zhī, fēn gěi bīng liáng, kè rì jiù dào. shí sēng biàn yǐ jìng líng bù xià yóu wèi jǐn lái, yì yù dài jí, rán hòu shàng dùn. wèi bào quán yuē:" wǒ yǔ jūn jù shòu mìng nán tǎo, ér jūn róng ruò cǐ, jì jiāng ān zhī?" quán yuē:" jì bǐng miào suàn, qū lǜ xiāo yǒng, shì děng wò xuě, hé suǒ duō lǜ." sēng biàn yuē:" bù rán. jūn zhī suǒ yán gù shì, wén shì zhī cháng tán ěr. hé dōng shǎo yǒu wǔ gàn, bīng rèn yòu qiáng, xīn pò jūn shī, yǎng ruì dài dí, zì fēi jīng bīng yī wàn, bù zú yǐ zhì zhī. wǒ jìng líng jiǎ shì, shù jīng xíng zhèn, yǐ qiǎn zhào zhī, bù jiǔ dāng jí. suī qī rì yǒu xiàn, yóu kě chóng shēn, yù yǔ qīng gòng rù yán zhī, wàng xiāng zuǒ yě." quán yuē:" chéng bài zhī jǔ, xì cǐ yī xíng, chí sù zhī yí, zhōng dāng yǎng tīng." shì zǔ xìng yán jì, wēi wén qí yán, yǐ wèi qiān yán bù kěn qù, shāo yǐ hán nù. jí sēng biàn jiāng rù, wèi quán yuē:" wǒ xiān fā yán, jūn kě jiàn xì." quán yòu xǔ zhī. jí jiàn shì zǔ, shì zǔ yíng wèn yuē:" qīng yǐ bàn hū? hé rì dāng fā?" sēng biàn jù duì, rú xiàng suǒ yán. shì zǔ dà nù, àn jiàn lì shēng yuē:" qīng dàn xíng xié!" yīn qǐ rù nèi. quán zhèn bù shī sè, jìng bù gǎn yán. xū yú, qiǎn zuǒ yòu shù shí rén shōu sēng biàn. jì zhì, wèi yuē:" qīng jù mìng bù xíng, shì yù tóng zéi, jīn wéi yǒu sǐ ěr." sēng biàn duì yuē:" sēng biàn shí lù jì shēn, yōu zé shí zhòng, jīn rì jiù lù, qǐ gǎn huái hèn. dàn hèn bú jiàn lǎo mǔ." shì zǔ yīn zhuó zhī, zhōng qí zuǒ bì, liú xiě zhì dì. sēng biàn mèn jué, jiǔ zhī fāng sū. jí sòng fù tíng wèi, bìng shōu qí zǐ zhí, bìng jiē xì zhī. huì yuè yáng wáng jūn xí jiāng líng, rén qíng sāo rǎo, wèi zhī qí bèi. shì zǔ qiǎn zuǒ yòu wǎng yù, wèn jì yú sēng biàn, sēng biàn jù chén fāng lüè, dēng jí shè wèi chéng nèi dū du. é ér yuè yáng bēn tuì, ér bào quán lì bù néng kè cháng shā, shì zǔ nǎi mìng sēng biàn dài zhī. shù quán yǐ shí zuì, qiǎn shè rén luó zhòng huān lǐng zhāi zhàng sān bǎi rén, yǔ sēng biàn jù fā. jì zhì, qiǎn tōng quán yún:" luó shè rén bèi lìng, sòng wáng jìng líng lái." quán shén è rán, gù zuǒ yòu yuē:" dé wáng jìng líng zhù wǒ jīng lüè, zéi bù zú píng." é ér zhòng huān jī lìng shū xiān rù, sēng biàn cóng zhāi zhàng jì jìn, quán fāng fú xí, zuò ér dài zhī. sēng biàn jì rù, bèi quán ér zuò, yuē:" bào láng, qīng yǒu zuì, lìng zhǐ shǐ wǒ suǒ qīng, wù yǐ gù yì jiàn dài." yīn yǔ zhòng huān chū lìng, quán jí xià dì, suǒ yú chuáng cè. sēng biàn réng bù fèn jiàng shuài, bìng lì gōng wéi, suì píng xiāng tǔ.
及荆、湘疑贰,军师失律,世祖又命僧辩及鲍泉统军讨之,分给兵粮,克日就 道。时僧辨以竟陵部下犹未尽来,意欲待集,然后上顿。谓鲍泉曰:“我与君俱受 命南讨,而军容若此,计将安之?”泉曰:“既禀庙算,驱率骁勇,事等沃雪,何 所多虑。”僧辩曰:“不然。君之所言故是,文士之常谈耳。河东少有武干,兵刃 又强,新破军师,养锐待敌,自非精兵一万,不足以制之。我竟陵甲士,数经行阵, 已遣召之,不久当及。虽期日有限,犹可重申,欲与卿共入言之,望相佐也。”泉 曰:“成败之举,系此一行,迟速之宜,终当仰听。”世祖性严忌,微闻其言,以 为迁延不肯去,稍已含怒。及僧辩将入,谓泉曰:“我先发言,君可见系。”泉又 许之。及见世祖,世祖迎问曰:“卿已办乎?何日当发?”僧辩具对,如向所言。 世祖大怒,按剑厉声曰:“卿惮行邪!”因起入内。泉震怖失色,竟不敢言。须臾, 遣左右数十人收僧辩。既至,谓曰:“卿拒命不行,是欲同贼,今唯有死耳。”僧 辩对曰:“僧辩食禄既深,忧责实重,今日就戮,岂敢怀恨。但恨不见老母。”世 祖因斫之,中其左髀,流血至地。僧辩闷绝,久之方苏。即送付廷尉,并收其子侄, 并皆系之。会岳阳王军袭江陵,人情搔扰,未知其备。世祖遣左右往狱,问计于僧 辩,僧辩具陈方略,登即赦为城内都督。俄而岳阳奔退,而鲍泉力不能克长沙,世 祖乃命僧辩代之。数泉以十罪,遣舍人罗重欢领斋仗三百人,与僧辩俱发。既至, 遣通泉云:“罗舍人被令,送王竟陵来。”泉甚愕然,顾左右曰:“得王竟陵助我 经略,贼不足平。”俄而重欢赍令书先入,僧辩从斋仗继进,泉方拂席,坐而待之。 僧辩既入,背泉而坐,曰:“鲍郎,卿有罪,令旨使我鏁卿,勿以故意见待。”因 语重欢出令,泉即下地,鏁于床侧。僧辩仍部分将帅,并力攻围,遂平湘土。
hái fù lǐng jūn jiāng jūn. hóu jǐng fú jiāng xī kòu, jūn cì xià shǒu. sēng biàn wèi dà dū dū, lǜ bā zhōu cì shǐ chún yú liàng dìng zhōu cì shǐ dù kān yí zhōu cì shǐ wáng lín chēn zhōu cì shǐ péi zhī héng děng, jù fù xī yáng. jūn cì bā líng, wén yǐng zhōu yǐ méi, sēng biàn yīn jù bā líng chéng. shì zǔ nǎi mìng luó zhōu cì shǐ xú sì huī wǔ zhōu cì shǐ dù shàn bìng huì sēng biàn yú bā líng. jǐng jì xiàn yǐng chéng, bīng zhòng yì guǎng, tú dǎng shén ruì, jiāng jìn kòu jīng zhōu. nǎi shǐ wěi yí tóng dīng hé tǒng bīng wǔ qiān shǒu jiāng xià, dà jiàng sòng zǐ xiān qián qū yī wàn zào bā líng, jǐng xī xiōng tú shuǐ bù jì jìn. yú shì yuán jiāng shù luó, wàng fēng qǐng fú, zéi tà luó zhì yú yǐn jī. sēng biàn xī shàng jiāng zhǔ mǐ liáng, bìng chén gōng sī chuán yú shuǐ. jí zéi qián fēng cì jiāng kǒu, sēng biàn nǎi fēn mìng zhòng jūn, chéng chéng gù shǒu, yǎn qí wò gǔ, ān ruò wú rén. yì rì, zéi zhòng jì jiāng, qīng qí zhì chéng xià, wèn:" chéng nèi shì shuí?" dá yuē:" shì wáng lǐng jūn." zéi yuē:" yǔ wáng lǐng jūn, shì shì rú cǐ, hé bù zǎo jiàng?" sēng biàn shǐ rén dá yuē:" dà jūn dàn xiàng jīng zhōu, cǐ chéng zì dāng fēi ài. sēng biàn bǎi kǒu zài rén zhǎng wò, qǐ dé biàn jiàng." zéi qí jì qù, é ěr yòu lái, yuē:" wǒ wáng yǐ zhì, wáng lǐng jūn hé wéi bù chū yǔ wáng xiāng jiàn xié?" sēng biàn bù dá. qǐng zhī, yòu zhí wáng xún děng zhì yú chéng xià, xún wèi shū yòu shuō chéng nèi. jǐng shuài chuán jiàn bìng jí běi sì, yòu fēn rù gǎng zhōng, dēng àn zhì dào, guǎng shè zhān wū, yào jūn chéng dōng lǒng shàng, shān chú cǎo, kāi bā dào xiàng chéng, qiǎn wǔ qiān tù tóu ròu báo kǔ gōng. chéng nèi tóng shí gǔ zào, shǐ shí yǔ xià, shā zéi jì duō, zéi nǎi yǐn tuì. shì zǔ yòu mìng píng běi jiāng jūn hú sēng yòu lǜ bīng xià yuán sēng biàn. shì rì, zéi fù gōng bā líng, shuǐ bù shí chù, míng gǔ chuī chún, ròu báo zhuó shàng. chéng shàng fàng mù zhì huǒ cuàn shèn shí, shā shāng shén duō. wǔ hòu zéi tuì, nǎi gèng qǐ zhǎng zhà rào chéng, dà liè gě jiàn, yǐ lóu chuán gōng shuǐ chéng xī nán jiǎo yòu qiǎn rén dù zhōu àn, yǐn niu yáng kē tuī há ma chē tián ruí, yǐn zhàng chē lín chéng, èr rì fāng zhǐ. zéi yòu yú jiàn shàng shù mù jú yīn, jù máo zhì huǒ, yǐ shāo shuǐ zhà, fēng shì bù lì, zì fén ér tuì. jì pín zhàn cuò nǜ, zéi shuài rèn yuē yòu wèi lù fǎ hé suǒ qín, jǐng nǎi shāo yíng yè dùn, xuán jūn xià shǒu. shì zǔ cè xūn xíng shǎng, yǐ sēng biàn wèi zhēng dōng jiāng jūn kāi fǔ yí tóng sān sī jiāng zhōu cè shǐ, fēng cháng níng xiàn gōng.
还复领军将军。侯景浮江西寇,军次夏首。僧辩为大都督,率巴州刺史淳于量、 定州刺史杜龛、宜州刺史王琳、郴州刺史裴之横等,俱赴西阳。军次巴陵,闻郢州 已没,僧辩因据巴陵城。世祖乃命罗州刺史徐嗣徽、武州刺史杜掞并会僧辩于巴陵。 景既陷郢城,兵众益广,徒党甚锐,将进寇荆州。乃使伪仪同丁和统兵五千守江夏, 大将宋子仙前驱一万造巴陵,景悉凶徒水步继进。于是缘江戍逻,望风请服,贼拓 逻至于隐矶。僧辩悉上江渚米粮,并沉公私船于水。及贼前锋次江口,僧辩乃分命 众军,乘城固守,偃旗卧鼓,安若无人。翌日,贼众济江,轻骑至城下,问:“城 内是谁?”答曰:“是王领军。”贼曰:“语王领军,事势如此,何不早降?”僧 辩使人答曰:“大军但向荆州,此城自当非碍。僧辩百口在人掌握,岂得便降。” 贼骑既去,俄尔又来,曰:“我王已至,王领军何为不出与王相见邪?”僧辩不答。 顷之,又执王珣等至于城下,珣为书诱说城内。景帅船舰并集北寺,又分入港中, 登岸治道,广设氈屋,耀军城东陇上,芟除草,开八道向城,遣五千兔头肉薄苦 攻。城内同时鼓噪,矢石雨下,杀贼既多,贼乃引退。世祖又命平北将军胡僧祐率 兵下援僧辩。是日,贼复攻巴陵,水步十处,鸣鼓吹脣,肉薄斫上。城上放木掷火 爨昚石,杀伤甚多。午后贼退,乃更起长栅绕城,大列舸舰,以楼船攻水城西南角; 又遣人渡洲岸,引牜羊柯推虾蟆车填緌,引障车临城,二日方止。贼又于舰上竖木 桔禋,聚茅置火,以烧水栅,风势不利,自焚而退。既频战挫衄,贼帅任约又为陆 法和所擒,景乃烧营夜遁,旋军夏首。世祖策勋行赏,以僧辩为征东将军、开府仪 同三司、江州策史,封长宁县公。
yú shì shì zǔ mìng sēng biàn jí lǜ bā líng zhū jūn, yán liú tǎo jǐng. shī cì yǐng chéng, bù gōng lǔ shān. lǔ shān chéng zhǔ zhī huà rén, jǐng zhī qí jiāng yě, lǜ qí dǎng lì zhàn, zhòng jūn dà pò zhī, huà rén nǎi jiàng. sēng biàn réng dū zhū jūn dù jiāng gōng yǐng, jí rù luó chéng. sòng zǐ xiān yǐ jù jīn chéng jù shǒu, gōng zhī wèi kè. zi xiān shǐ qí dǎng shí líng hù lǜ zhòng sān qiān, kāi mén chū zhàn, sēng biàn yòu dà pò zhī, shēng qín líng hù, zhǎn shǒu qiān jí. zi xiān zhòng tuì jù cāng mén, dài jiāng zǔ xiǎn, zhòng jūn gōng zhī, pín zhàn bù kè. jǐng jì wén lǔ shān yǐ méi, yǐng zhèn fù shī luó chéng, nǎi lǜ yú zhòng bèi dào guī jiàn yè. zi xiān děng kùn cù, jì wú suǒ zhī, qǐ shū yǐng chéng, shēn hái jiù jǐng. sēng biàn wěi xǔ zhī, mìng gěi chuán bǎi sōu, yǐ lǎo qí yì. zi xiān wèi wèi xìn rán, fú zhōu jiāng fā, sēng biàn mìng dù kān lǜ jīng yǒng qiān rén, pān dié ér shàng, tóng shí gǔ zào, yǎn zhì cāng mén. shuǐ jūn zhǔ sòng yáo lǜ lóu chuán, àn jiāng sì miàn yún hé zǐ xiān xíng zhàn xíng zǒu, zhì yú bái yáng pǔ, nǎi dà pò zhī, shēng qín zi xiān sòng jiāng líng. jí lǜ zhū jūn jìn shī jiǔ shuǐ. zéi wěi yí tóng fàn xī róng lú huī lüè shàng jù pén chéng, jí sēng biàn jūn zhì, xī róng děng yīn xié jiāng zhōu cì shǐ lín chéng gōng qì chéng bēn zǒu. shì zǔ jiā sēng biàn shì zhōng shàng shū lìng zhēng dōng dà jiàng jūn, gěi gǔ chuī yī bù. réng lìng sēng biàn qiě dùn jiāng zhōu, xū zhòng jūn qí jí, de shí gèng jìn.
于是世祖命僧辩即率巴陵诸军,沿流讨景。师次郢城,步攻鲁山。鲁山城主支 化仁,景之骑将也,率其党力战,众军大破之,化仁乃降。僧辩仍督诸军渡江攻郢, 即入罗城。宋子仙蚁聚金城拒守,攻之未克。子仙使其党时灵护率众三千,开门出 战,僧辩又大破之,生擒灵护,斩首千级。子仙众退据仓门,带江阻险,众军攻之, 频战不克。景既闻鲁山已没,郢镇复失罗城,乃率余众倍道归建业。子仙等困蹙, 计无所之,乞输郢城,身还就景。僧辩伪许之,命给船百艘,以老其意。子仙谓为 信然,浮舟将发,僧辩命杜龛率精勇千人,攀堞而上,同时鼓噪,掩至仓门。水军 主宋遥率楼船,暗江四面云合;子仙行战行走,至于白杨浦,乃大破之,生擒子仙 送江陵。即率诸军进师九水。贼伪仪同范希荣、卢晖略尚据湓城,及僧辩军至,希 荣等因挟江州刺史临城公弃城奔走。世祖加僧辩侍中、尚书令、征东大将军,给鼓 吹一部。仍令僧辩且顿江州,须众军齐集,得时更进。
qǐng zhī, shì zǔ mìng jiāng zhōu zhòng jūn xī tóng dà jǔ, sēng biàn nǎi biǎo huáng dì xiōng wèn, gào yú jiāng líng. réng lǜ dà jiàng bǎi yú rén, lián míng quàn shì zǔ jí wèi jiāng yù jìn jūn, yòu zhòng fèng biǎo. suī wèi jiàn cóng, bìng méng yōu dá. shì jiàn běn jì.
顷之,世祖命江州众军悉同大举,僧辩乃表皇帝凶问,告于江陵。仍率大将百 余人,连名劝世祖即位;将欲进军,又重奉表。虽未见从,并蒙优答。事见本纪。
sēng biàn yú shì fā zì jiāng zhōu, zhí zhǐ jiàn yè, nǎi xiān mìng nán yǎn zhōu cì shǐ hóu zhèn lǜ ruì zú qīng gě, xí nán líng què tóu děng shù, zhì jí kè zhī. xiān shì, chén bà xiān lǜ zhòng wǔ wàn, chū zì nán jiāng, qián jūn wǔ qiān, xíng zhì pén kǒu. bà xiān tì tǎng duō móu cè, míng gài sēng biàn, sēng biàn wèi zhī. jì zhì pén kǒu, yǔ sēng biàn huì yú bái máo zhōu, dēng tán méng shì. bà xiān wèi qí wén yuē:" zéi chén hóu jǐng, xiōng jié xiǎo hú, nì tiān wú zhuàng, gòu zào jiān è wéi bèi wǒ ēn yì, pò lüè wǒ guó jiā, dú hài wǒ shēng mín, yí huǐ wǒ shè miào. wǒ gāo zǔ wǔ huáng dì líng shèng cōng míng, guāng zhái tiān xià, qú láo zhào shù, tíng yù wàn mín, rú wǒ kǎo bǐ, wǔ shí suǒ zài. āi jǐng yǐ qióng jiàn guī, quán jǐng jiāng lù zhī shǒu, zhì jǐng yào hài zhī dì, chóng jǐng fēi cì zhī róng. wǒ gāo zǔ yú jǐng hé báo? wǒ bǎi xìng yú jǐng hé yuàn? ér jǐng cháng jǐ qiáng nǔ, líng cù cháo tíng, jù yá jiāo diān, cán shí hán líng. kū gān zhuó zhǐ, bù tóng qí kuài pù gǔ fén shī, bù wèi wèi kù. gāo zǔ fēi shí bēi gōng, chūn qiū jiǔ shí, qū zhì níng wēi, fèn zhōng zéi shǒu. dà xíng huáng dì wēn yán gōng mò, pī shǒu hóng míng, yú jǐng hé yǒu, fù jiā rěn dú. huáng zhī sì bào yǐ shàng, sī gōng yǐ huán, qióng dāo jí zǔ, jì tú qiě huì. qǐ yǒu shuài tǔ zhī bīn, wèi wèi wáng chén, shí rén zhī hé, yǐn rén zhī shuǐ, rěn wén cǐ tòng, ér bù dào xīn? kuàng chén sēng biàn chén bà xiān děng, hé chēng guó fān xiāng dōng wáng chén yì qì xuè xián āi zhī jì, mó dǐng zhì zú zhī ēn, shì shòu xiān cháo zhī dé, shēn dāng jiàng shuài zhī rèn ér bù néng lì dǎn chōu cháng, gòng zhū jiān nì, xuě tiān dì zhī tòng, bào jūn fù zhī chóu, zé bù kě yǐ bǐng líng hán shí, dài tiān lǚ dì! jīn rì xiàng guó zhì xiào xuán gǎn, líng wǔ sī fā, yǐ pò zéi tú, huò qí yuán shuài, zhǐ yú jǐng shēn, shàng zài jīng yì. chén sēng biàn yǔ chén bà xiān xié hé jiàng shuài, tóng xīn gòng qì, bì zhū xiōng shù, zūn fèng xiàng guó, sì yīng hóng yè, yǐ zhǔ jiāo jì. qián tú ruò yǒu yī gōng, huò yī shǎng, chén sēng biàn děng bù tuī jǐ ràng wù, xiān shēn shuài zhòng, zé tiān dì zōng miào bǎi shén zhī líng, gòng zhū gòng zé. chén sēng biàn chén bà xiān tóng xīn gòng shì, bù xiāng qī fù, ruò yǒu wéi lì, míng shén jí zhī." yú shì shēng tán shà xuè, gòng dú méng wén, jiē lèi xià zhān jīn, cí sè kāng kǎi.
僧辩于是发自江州,直指建业,乃先命南兗州刺史侯瑱率锐卒轻舸,袭南陵、 鹊头等戍,至即克之。先是,陈霸先率众五万,出自南江,前军五千,行至湓口。 霸先倜傥多谋策,名盖僧辩,僧辩畏之。既至湓口,与僧辩会于白茅洲,登坛盟誓。 霸先为其文曰:“贼臣侯景,凶羯小胡,逆天无状,构造奸恶;违背我恩义,破掠 我国家,毒害我生民,移毁我社庙。我高祖武皇帝灵圣聪明,光宅天下,劬劳兆庶, 亭育万民,如我考妣,五十所载。哀景以穷见归,全景将戮之首,置景要害之地, 崇景非次之荣。我高祖于景何薄?我百姓于景何怨?而景长戟强弩,陵蹙朝廷,锯 牙郊甸,残食含灵。刳肝斫趾,不曈其快;曝骨焚尸,不谓为酷。高祖菲食卑宫, 春秋九十,屈志凝威,愤终贼手。大行皇帝温严恭默,丕守鸿名,于景何有,复加 忍毒。皇枝涘抱已上,缌功以还,穷刀极俎,既屠且会。岂有率土之滨,谓为王 臣,食人之禾,饮人之水,忍闻此痛,而不悼心?况臣僧辩、臣霸先等,荷称国籓 湘东王臣绎泣血衔哀之寄,摩顶至足之恩,世受先朝之德,身当将帅之任;而不能 沥胆抽肠,共诛奸逆,雪天地之痛,报君父之仇,则不可以禀灵含识,戴天履地! 今日相国至孝玄感,灵武斯发,已破贼徒,获其元帅,止余景身,尚在京邑。臣僧 辩与臣霸先协和将帅,同心共契,必诛凶竖,尊奉相国,嗣膺鸿业,以主郊祭。前 途若有一功,获一赏,臣僧辩等不推己让物,先身帅众,则天地宗庙百神之灵,共 诛共责。臣僧辩、臣霸先同心共事,不相欺负,若有违戾,明神殛之。”于是升坛 歃血,共读盟文,皆泪下沾襟,辞色慷慨。
jí wáng shī cì yú nán zhōu, zéi shuài hóu zi jiàn děng lǜ bù qí wàn yú rén yú àn tiǎo zhàn, yòu yǐ niǎo le qiān sōu bìng zài shì, liǎng biān xī bā shí zhào, zhào shǒu jiē yuè rén, qù lái qù xí, jié guò fēng diàn. sēng biàn nǎi huī xì chuán, jiē lìng tuì suō, xī shǐ dà jiàn jiā pō liǎng àn. zéi wèi shuǐ jūn yù tuì, zhēng chū qū zhī, zhòng jūn nǎi zhào dà jiàn, jié qí guī lù, gǔ zào dà hū, hé zhàn zhōng jiāng, zéi xī fù shuǐ. sēng biàn jí dū zhū jūn yán liú ér xià, jìn jūn yú shí tou zhī dòu chéng, zuò lián yíng yǐ bī zéi. zéi nǎi héng lǐng shàng zhù wǔ chéng jù shǒu, hóu jǐng zì chū, yǔ wáng shī dà zhàn yú shí tou chéng běi. bà xiān wèi sēng biàn yuē:" chǒu lǔ yóu hún, guàn yíng yǐ rěn, bū zhū sòng sǐ, yù wèi yī jué. wǒ zhòng zéi guǎ, qiě fēn qí shì." jí qiǎn qiáng nǔ èr qiān zhāng, gōng zéi xī miàn liǎng chéng, réng shǐ jié zhèn yǐ dāng zéi. sēng biàn zài hòu huī jūn ér jìn, fù dà pò zhī. lú huī lüè wén jǐng zhàn bài, yǐ shí tou chéng jiàng, sēng biàn yǐn jūn rù jù zhī. jǐng zhī tuì yě, běi zǒu zhū fāng, yú shì jǐng sàn bīng zǒu gào sēng biàn, sēng biàn lìng zhòng jiāng rù jù tái chéng. qí yè, jūn rén cǎi lǚ shī huǒ, shāo tài jí diàn jí dōng xī táng děng. shí jūn rén lǔ lüè jīng yì, bō tī shì shù, mín wèi qí zhí fù zhě, yì yī bù miǎn. jǐn qū bī jū mín yǐ qiú gòu shú, zì shí tou zhì yú dōng chéng, yuán huái háo jiào zhī shēng, zhèn xiǎng jīng yì, yú shì bǎi xìng shī wàng.
及王师次于南洲,贼帅侯子鉴等率步骑万余人于岸挑战,又以鸟了千艘并 载士,两边悉八十棹,棹手皆越人,去来趣袭,捷过风电。僧辩乃麾细船,皆令退 缩,悉使大舰夹泊两岸。贼谓水军欲退,争出趋之,众军乃棹大舰,截其归路,鼓 噪大呼,合战中江,贼悉赴水。僧辩即督诸军沿流而下,进军于石头之斗城,作连 营以逼贼。贼乃横岭上筑五城拒守,侯景自出,与王师大战于石头城北。霸先谓僧 辩曰:“丑虏游魂,贯盈已稔,逋诛送死,欲为一决。我众贼寡,且分其势。”即 遣强弩二千张,攻贼西面两城,仍使结阵以当贼。僧辩在后麾军而进,复大破之。 卢晖略闻景战败,以石头城降,僧辩引军入据之。景之退也,北走硃方,于是景散 兵走告僧辩,僧辩令众将入据台城。其夜,军人采梠失火,烧太极殿及东西堂等。 时军人卤掠京邑,剥剔士庶,民为其执缚者,衵衣不免。尽驱逼居民以求购赎,自 石头至于东城,缘淮号叫之声,震响京邑,于是百姓失望。
sēng biàn mìng hóu zhèn péi zhī héng lǜ jīng jiǎ wǔ qiān, dōng rù tǎo jǐng. sēng biàn shōu zéi dǎng wáng wěi děng èr shí yú rén, sòng yú jiāng líng. wěi xíng tái zhào bó chāo zì wú sōng jiāng jiàng yú hóu zhèn, zhèn shí sòng zhì sēng biàn. sēng biàn wèi bó chāo yuē:" zhào gōng, qīng hé guó zhòng ēn, suì fù tóng nì. jīn rì zhī shì, jiāng yù hé rú?" yīn mìng sòng jiāng líng. bó chāo jì chū, sēng biàn gù zuò kè yuē:" cháo tíng xī wéi zhī yǒu zhào bó chāo ěr, qǐ shí wáng sēng biàn? shè jì jì qīng, wèi wǒ suǒ fù rén zhī xīng fèi, yì fù hé cháng." bīn kè jiē qián chēng tàn gōng dé. sēng biàn qú rán, nǎi miù dá yuē:" cǐ nǎi shèng shàng zhī wēi dé, qún shuài zhī yòng mìng. lǎo fū suī làn jū róng shǒu, hé lì zhī yǒu yān?" yú shì nì kòu xī píng, jīng dū kè dìng. shì zǔ jí dì wèi, yǐ sēng biàn gōng, jìn shòu zhèn wèi jiāng jūn sī tú, jiā bān jiàn èr shí rén, gǎi fēng yǒng níng jùn gōng, shí yì wǔ qiān hù, shì zhōng shàng shū lìng gǔ chuī bìng rú gù.
僧辩命侯瑱、裴之横率精甲五千,东入讨景。僧辩收贼党王伟等二十余人,送 于江陵。伪行台赵伯超自吴松江降于侯瑱,瑱时送至僧辩。僧辩谓伯超曰:“赵公, 卿荷国重恩,遂复同逆。今日之事,将欲何如?”因命送江陵。伯超既出,僧辩顾 坐客曰:“朝廷昔唯知有赵伯超耳,岂识王僧辩?社稷既倾,为我所复;人之兴废, 亦复何常。”宾客皆前称叹功德。僧辩瞿然,乃谬答曰:“此乃圣上之威德,群帅 之用命。老夫虽滥居戎首,何力之有焉?”于是逆寇悉平,京都克定。世祖即帝位, 以僧辩功,进授镇卫将军、司徒,加班剑二十人,改封永宁郡公,食邑五千户,侍 中、尚书令、鼓吹并如故。
shì hòu xiāng zhōu zéi lù nà děng gōng pò héng zhōu cì shǐ dīng dào guì yú lù kǒu, jǐn shōu qí jūn shí lǐ hóng yǎ yòu zì líng líng lǜ zhòng chū kōng líng tān, chēng zhù tǎo nà. cháo tíng wèi dá qí xīn, shēn yǐ wéi lǜ, nǎi qiǎn zhōng shū shè rén luó zhòng huān zhēng sēng biàn shàng jiù piào qí jiāng jūn yí lǐ hóu xún nán zhēng. sēng biàn yīn dū dù shàn děng zhòng jūn, fā yú jiàn yè, shī cì bā líng. zhào sēng biàn wèi dū du dōng shàng zhū jūn shì, bà xiān wèi dū du xī shàng zhū jūn shì. xiān shí bà xiān ràng dū du yú sēng biàn, sēng biàn bù shòu, gù shì zǔ fēn wéi dōng xī dū du, ér jù nán tǎo yān. shí nà děng xià jù chē lún, jiā àn wèi chéng, qián duàn shuǐ shì, shì zú xiāo měng, jiē bǎi zhàn zhī yú. sēng biàn dàn zhī, bù yǔ qīng jìn, yú shì shāo zuò lián chéng yǐ bī zéi. zéi jiàn bù gǎn jiāo fēng, bìng huái xiè dài. sēng biàn yīn qí wú bèi, mìng zhū jūn shuǐ bù gōng zhī, qīn zhí qí gǔ, yǐ jiè jìn zhǐ. yú shì zhū jūn jìng chū, dà zhàn yú chē lún, yǔ piào qí xún bìng lì kǔ gōng, xiàn qí èr chéng. zéi dà bài, bù zǒu guī bǎo cháng shā, qū bī jū mín, rù chéng jù shǒu. sēng biàn zhuī niè, nǎi mìng zhù lěi wéi zhī, xī lìng zhū jūn guǎng jiàn wéi zhà, sēng biàn chū zuò lǒng shàng ér zì lín shì. zéi wàng, shí sēng biàn, zhī bù shè bèi, zéi dǎng wú cáng lǐ xián míng děng nǎi lǜ ruì zú qiān rén, kāi mén yǎn chū, méng dùn zhí jìn, jìng qū sēng biàn. shí dù shàn dù kān bìng shì zuǒ yòu, dài jiǎ wèi zhě zhǐ bǎi yú rén, yīn xià qiǎn rén yǔ zéi jiāo zhàn. lǐ xián míng chéng kǎi mǎ, cóng zhě shí qí, dà hū chōng tū, sēng biàn shàng jù hú chuáng, bù wéi zhī dòng. yú shì zhǐ huī yǒng gǎn, suì huò xián míng, yīn jí zhǎn zhī. zéi nǎi tuì guī chéng nèi. chū, lù nà zǔ bīng nèi nì, yǐ wáng lín wèi cí, yún" cháo tíng ruò fàng wáng lín, nà děng zì dāng xiáng fú". yú shí zhòng jūn bìng jìn, wèi zhī xǔ yě. ér wǔ líng wáng yōng zhòng shàng liú, nèi wài hài jù, shì zǔ nǎi qiǎn lín hé jiě zhī. zhì shì, xiāng zhōu píng. sēng biàn xuán yú jiāng líng, yīn bèi zhào huì zhòng jūn xī tǎo, dū zhōu shī èr wàn, yú jià chū tiān jū sì jiàn xíng. é ér wǔ líng bài jī, sēng biàn zì zhī jiāng bān shī yú jiāng líng, xuán zhèn jiàn yè.
是后湘州贼陆纳等攻破衡州刺史丁道贵于渌口,尽收其军实;李洪雅又自零陵 率众出空灵滩,称助讨纳。朝廷未达其心,深以为虑,乃遣中书舍人罗重欢征僧辩 上就骠骑将军宜豊侯循南征。僧辩因督杜掞等众军,发于建业,师次巴陵。诏僧辩 为都督东上诸军事,霸先为都督西上诸军事。先时霸先让都督于僧辩,僧辩不受, 故世祖分为东西都督,而俱南讨焉。时纳等下据车轮,夹岸为城,前断水势,士卒 骁猛,皆百战之余。僧辩惮之,不与轻进,于是稍作连城以逼贼。贼见不敢交锋, 并怀懈怠。僧辩因其无备,命诸军水步攻之,亲执旗鼓,以诫进止。于是诸军竞出, 大战于车轮,与骠骑循并力苦攻,陷其二城。贼大败,步走归保长沙,驱逼居民, 入城拒守。僧辩追蹑,乃命筑垒围之,悉令诸军广建围栅,僧辩出坐垄上而自临视。 贼望,识僧辩,知不设备,贼党吴藏、李贤明等乃率锐卒千人,开门掩出,蒙楯直 进,径趋僧辩。时杜掞、杜龛并侍左右,带甲卫者止百余人,因下遣人与贼交战。 李贤明乘铠马,从者十骑,大呼冲突,僧辩尚据胡床,不为之动。于是指挥勇敢, 遂获贤明,因即斩之。贼乃退归城内。初,陆纳阻兵内逆,以王琳为辞,云“朝廷 若放王琳,纳等自当降伏”。于时众军并进,未之许也。而武陵王拥众上流,内外 骇惧,世祖乃遣琳和解之。至是,湘州平。僧辩旋于江陵,因被诏会众军西讨,督 舟师二万,舆驾出天居寺饯行。俄而武陵败绩,僧辩自枝江班师于江陵,旋镇建业。
shì yuè, jū shǎo shí, fù huí jiāng líng. qí zhǔ gāo yáng qiǎn guō yuán jiàn lǜ zhòng èr wàn, dà liè zhōu jiàn yú hé féi, jiāng móu xí jiàn yè, yòu qiǎn qí dà jiàng xíng jǐng yuǎn bù liù hàn sà dōng fāng lǎo děng lǜ zhòng jì zhī. shí chén bà xiān zhèn jiàn kāng, jì wén cǐ shì, chí bào jiāng líng. shì zǔ jí zhào sēng biàn cì yú gū shú, jí liú zhèn yān. xiān mìng yù zhōu cì shǐ hóu zhèn lǜ jīng jiǎ sān qiān rén zhù lěi yú dōng guān, yǐ jù běi kòu zhēng wú jùn tài shǒu zhāng biāo wú xīng tài shǒu péi zhī héng huì zhèn yú guān yīn yǔ běi jūn zhàn, dà bài zhī, sēng biàn lǜ zhòng jūn zhèn lǚ yú jiàn yè. chéng shèng sān nián èr yuè jiǎ chén, zhào yuē:" zàn jùn suì xián, chēng yú qín diǎn zì shàng ān xià, wén zhī hàn zhì. suǒ yǐ yǎng xié tái yào, fǔ zuǒ hóng tú. shǐ chí jié shì zhōng sī tú shàng shū lìng dū du yáng nán xú dōng yáng sān zhōu zhū jūn shì zhèn wèi jiāng jūn yáng zhōu cì shǐ yǒng níng jùn kāi guó gōng sēng biàn, qì yǔ níng shēn, fēng gé xiáng yuǎn, xíng wéi shì zé, yán biǎo shēn wén, xué guàn jiǔ liú, wǔ gāi qī lüè. qǐng suì zhēng tǎo, zì xī cú dōng shī bù pí láo, mín wú yuàn dú wáng yè jiān nán, shí jiān yí xiǎn. yí qí xiè cǐ zhōng tái, yīng zī shàng jiàng jì zhī jīng yě, kuāng wǒ cháo yóu. jiā tài wèi chē qí dà jiàng jūn, yú xī rú gù."
是月,居少时,复回江陵。齐主高洋遣郭元建率众二万,大列舟舰于合肥,将 谋袭建业,又遣其大将邢景远、步六汗萨、东方老等率众继之。时陈霸先镇建康, 既闻此事,驰报江陵。世祖即诏僧辩次于姑孰,即留镇焉。先命豫州刺史侯瑱率精 甲三千人筑垒于东关,以拒北寇;征吴郡太守张彪、吴兴太守裴之横会瑱于关;因 与北军战,大败之,僧辩率众军振旅于建业。承圣三年二月甲辰,诏曰:“赞俊遂 贤,称于秦典;自上安下,闻之汉制。所以仰协台曜,俯佐弘图。使持节、侍中、 司徒、尚书令、都督扬、南徐、东扬三州诸军事、镇卫将军、扬州刺史、永宁郡开 国公僧辩,器宇凝深,风格详远,行为士则,言表身文,学贯九流,武该七略。顷 岁征讨,自西徂东;师不疲劳,民无怨讟;王业艰难,实兼夷险。宜其燮此中台, 膺兹上将;寄之经野,匡我朝猷。加太尉、车骑大将军,余悉如故。”
qǐng zhī, dīng mǔ tài fū rén yōu, shì zǔ qiǎn shì zhōng yè zhě jiān hù sāng shì, cè shì yuē zhēn jìng tài fū rén. fū rén xìng wèi shì. shén niàn yǐ tiān jiàn chū dǒng lǜ tú zhòng jù dōng guān, tuì bǎo hé féi cháo hú xī, yīn qǔ yǐ wéi shì, shēng sēng biàn. xìng shén ān hé, shàn yú suí jiē, jiā mén nèi wài, mò bù huái zhī. chū, sēng biàn xià yù, fū rén liú lèi tú xíng, jiāng rù xiè zuì, shì zǔ bù yǔ xiāng jiàn. shí zhēn huì shì zǐ yǒu chǒng yú shì zǔ, jūn guó dà shì duō guān lǐng yān. fū rén yì gé, zì chén wú xùn, tì sì wū yè, zhòng bìng lián zhī. jí sēng biàn miǎn chū, fū rén shēn xiāng zé lì, cí sè jù yán, yún:" rén zhī shì jūn, wéi xū zhōng liè, fēi dàn bǎo yòu dāng shì, yì nǎi qìng liú zǐ sūn." jí sēng biàn kè fù jiù jīng, gōng gài tiān xià, fū rén héng zì qiān sǔn, bù yǐ fù guì jiāo wù. cháo yě xián gòng chēng zhī, wèi wèi míng zhé fù rén yě. jí jì hōng yǔn, shén jiàn mǐn dào. qiě yǐ sēng biàn xūn yè lóng zhòng, gù sāng lǐ jiā yān. líng jiù jiāng guī jiàn kāng, yòu qiǎn yè zhě zhì zhōu zhǔ diào jì. mìng shàng shū zuǒ pú yè wáng póu wèi qí wén yuē:" wéi ěr shì jī wǔ zi, zú mào yáng yuán, jīn xiàng bǐ yìng, yù dé qí wēn. jì chēng nǚ zé, jiān xún fù yán. shū tú jìng lǎn, cí zhāng tǎo lùn. jiào yí zǔ dòu, xùn jí píng yuán. chǔ fā jiāng bīng, mèng kē chéng dé. jìn zhōng zī jìng, zì jiā xíng guó. xiǎn yǔn qí yí, wéi mín zhī zé. fǎn mìng shī lǚ, jì xiū wǒ róng bǔ zī gǔn zhí, yǎn yǒu guī méng. mǔ yóu zi guì, dǎn ěr sī chóng jiā mìng yǔn jí, chǒng zhāng suǒ lóng. jū gāo néng jiàng, chù guì sī chōng qìng zī shàn shǐ, róng jiān lìng zhōng. yān zī jì xī, jiān jiā zǎo qiū bēn sì nán fǎn, chōng tāo jù liú. bèi lóng mén ér xī gù, guò xià shǒu ér dōng fú yuè sān gōng zhī xiá yuè, jīng sān jiāng zhī pài liú. yù yù zēng lǐng, fú yún bì kuī tāo tāo jiāng hàn, shì zhě rú sī. míng jīng gù zhào, yǔ huǐ yí bēi. jí xū zhōu ér shè diàn, xiǎng cú hún zhī yǒu zhī. wū hū āi zāi!"
顷之,丁母太夫人忧,世祖遣侍中谒者监护丧事,策谥曰贞敬太夫人。夫人姓 魏氏。神念以天监初董率徒众据东关,退保合肥漅湖西,因娶以为室,生僧辩。性 甚安和,善于绥接,家门内外,莫不怀之。初,僧辩下狱,夫人流泪徒行,将入谢 罪,世祖不与相见。时贞惠世子有宠于世祖,军国大事多关领焉。夫人诣阁,自陈 无训,涕泗呜咽,众并怜之。及僧辩免出,夫人深相责励,辞色俱严,云:“人之 事君,惟须忠烈,非但保祐当世,亦乃庆流子孙。”及僧辩克复旧京,功盖天下, 夫人恒自谦损,不以富贵骄物。朝野咸共称之,谓为明哲妇人也。及既薨殒,甚见 愍悼。且以僧辩勋业隆重,故丧礼加焉。灵柩将归建康,又遣谒者至舟渚吊祭。命 尚书左仆射王裒为其文曰:“维尔世基武子,族懋阳元,金相比映,玉德齐温。既 称女则,兼循妇言。书图镜览,辞章讨论。教贻俎豆,训及平原。楚发将兵,孟轲 成德。尽忠资敬,自家刑国。显允其仪,惟民之则。反命师旅,既修我戎;补兹衮 职,奄有龟、蒙。母由子贵,亶尔斯崇;嘉命允集,宠章所隆。居高能降,处贵思 冲;庆资善始,荣兼令终。崦嵫既夕,蒹葭早秋;奔驷难返,冲涛讵留。背龙门而 西顾,过夏首而东浮;越三宫之遐岳,经三江之派流。郁郁增岭,浮云蔽亏;滔滔 江、汉,逝者如斯。铭旌故旐,宇毁遗碑。即虚舟而设奠,想徂魂之有知。呜呼哀 哉!”
qí nián shí yuè, xī wèi xiāng yǔ wén hēi tài qiǎn bīng jí yuè yáng wáng zhòng hé wǔ wàn, jiāng xí jiāng líng. shì zǔ qiǎn zhǔ shū lǐ yīng zhēng sēng biàn yú jiàn yè, wèi dà dū dū jīng zhōu cì shǐ. bié chì sēng biàn yún:" hēi tài bèi méng, hū biàn jǔ fǔ. guó jiā měng jiàng, duō zài xià liú jīng shǎn zhī zhòng, xī fēi jìn yǒng. gōng yí lǜ pí hǔ, xīng yán jiù lù, bèi dào jiān xíng, fù dào xuán yě." sēng biàn yīn mìng yù zhōu cì shǐ hóu zhèn děng wéi qián jūn, yǎn zhōu cì shǐ dù sēng míng děng wéi hòu jūn. chǔ fèn jì bì, nǎi wèi yīng yún:" tài bīng xiāo měng, nán yǔ zhēng ruì, zhòng jūn ruò jí, wú biàn zhí zhǐ hàn jiāng, jié qí hòu lù. fán qiān lǐ kuì liáng, shàng yǒu jī sè, kuàng zéi yuè shù qiān lǐ zhě hū? cǐ sūn bìn kè páng juān shí yě." é ér jīng chéng xiàn méi, gōng chē yàn jià. jí jìng dì chū jí liáng zhǔ wèi, sēng biàn yù shù lì zhī gōng, chéng zhì jìn piào qí dà jiàng jūn zhōng shū jiān dū du zhōng wài zhū jūn shì lù shàng shū, yǔ chén bà xiān cān móu tǎo fá.
其年十月,西魏相宇文黑泰遣兵及岳阳王众合五万,将袭江陵。世祖遣主书李 膺征僧辩于建业,为大都督、荆州刺史。别敕僧辩云:“黑泰背盟,忽便举斧。国 家猛将,多在下流;荆陕之众,悉非劲勇。公宜率貔虎,星言就路,倍道兼行,赴 倒悬也。”僧辩因命豫州刺史侯瑱等为前军,兗州刺史杜僧明等为后军。处分既毕, 乃谓膺云:“泰兵骁猛,难与争锐,众军若集,吾便直指汉江,截其后路。凡千里 馈粮,尚有饥色,况贼越数千里者乎?此孙膑克庞涓时也。”俄而京城陷没,宫车 晏驾。及敬帝初即梁主位,僧辩预树立之功,承制进骠骑大将军、中书监、都督中 外诸军事、录尚书,与陈霸先参谋讨伐。
shí qí zhǔ gāo yáng yòu yù nà zhēn yáng hóu yuān míng yǐ wéi liáng sì, yīn yǔ sēng biàn shū yuē:" liáng guó bù zào, huò nán xiāng réng, hóu jǐng qīng dàng jiàn yè, wǔ líng wān gōng bā hàn. qīng zhì gé xuán qióng, jīng guàn bái rì, lù lì qí xīn, shān yí nì chǒu. fán zài yǒu qíng, mò bù jiē shàng kuàng wǒ lín guó, jī shì yán qián. ér xī kòu chéng jiān, fù xiāng yǎn xí. liáng zhǔ bù néng gù shǒu jiāng líng, yǔn shēn zōng yòu. wáng shī wèi jí, biàn yǐ jiàng bài shì mín xiǎo dà, jiē bì kòu lǔ. nǎi juàn nán gù, fèn tàn yíng huái. qīng chén zǐ zhī qíng, niàn dāng gěng liè. rú wén quán lì zhī zǐ, hào lìng jiāng yīn, nián fǔ shí yú, jí wéi chōng miǎo liáng xìn wèi yǐ, fù hè liàng nán. jì zé wèi jūn, zhèng yóu níng shì gàn ruò zhī qiáng, zhōng gǔ suǒ jì. zhèn yǐ tiān xià wèi jiā, dà dào jì wù. yǐ liáng guó lún miè, yǒu huái jiù hǎo, cún wáng zhěng zhuì, yì zài jīn chén, fú wēi sì shì, fēi zhǎng yī dé. bǐ zhēn yáng hóu, liáng wǔ yóu zǐ, cháng shā zhī yìn, yǐ nián yǐ wàng, kān bǎo jīn líng, gù zhì wèi liáng zhǔ, nà yú bǐ guó. biàn zhào shàng dǎng wáng huàn zǒng shè qún jiāng, fú sòng jiāng biǎo, léi dòng fēng chí, zhù sǎo yuān nì. qīng hé wáng yuè, qián jiù jīng chéng, jūn dù ān lù, jì bù xiāng jí, fèn wǎn liáng shēn. kǒng jí xī kòu chéng liú, fù niè jiāng zuǒ. jīn zhuǎn cì hàn kǒu, yǔ lù jū shì xiāng huì. qīng yí xié wǒ liáng guī, lì bǐ qún shuài, bù fèn zhōu lú, yíng jiē jīn wáng, jiū lēi jìn yǒng, bìng xīn yī lì. xī qiāng wū hé, běn fēi qíng kòu, zhí shì xiāng dōng qiè ruò, zhì cǐ lún xū. jīn zhě zhī shī, hé wǎng bù kè, shàn jiàn liáng tú, fù zhèn suǒ wàng yě."
时齐主高洋又欲纳贞阳侯渊明以为梁嗣,因与僧辩书曰:“梁国不造,祸难相 仍,侯景倾荡建业,武陵弯弓巴、汉。卿志格玄穹,精贯白日,戮力齐心,芟夷逆 丑。凡在有情,莫不嗟尚;况我邻国,缉事言前。而西寇承间,复相掩袭。梁主不 能固守江陵,殒身宗祐。王师未及,便已降败;士民小大,皆毕寇虏。乃眷南顾, 愤叹盈怀。卿臣子之情,念当鲠裂。如闻权立枝子,号令江阴,年甫十余,极为冲 藐;梁衅未已,负荷谅难。祭则卫君,政由甯氏;干弱枝强,终古所忌。朕以天下 为家,大道济物。以梁国沦灭,有怀旧好,存亡拯坠,义在今辰,扶危嗣事,非长 伊德。彼贞阳侯,梁武犹子,长沙之胤,以年以望,堪保金陵,故置为梁主,纳于 彼国。便诏上党王涣总摄群将,扶送江表,雷动风驰,助扫冤逆。清河王岳,前救 荆城,军度安陆,既不相及,愤惋良深。恐及西寇乘流,复蹑江左。今转次汉口, 与陆居士相会。卿宜协我良规,厉彼群帅,部分舟舻,迎接今王,鸠勒劲勇,并心 一力。西羌乌合,本非勍寇,直是湘东怯弱,致此沦胥。今者之师,何往不克,善 建良图,副朕所望也。”
zhēn yáng chéng qí qiǎn sòng, jiāng jiè shòu yáng. zhēn yáng qián hòu pín yǔ sēng biàn shū, lùn hái guó jì tǒng zhī yì, sēng biàn bù nà. jí zhēn yáng gāo huàn zhì yú dōng guān, sàn qí cháng shì péi zhī héng lǜ zhòng jù zhàn, bài jī, sēng biàn yīn suì móu nà zhēn yáng, réng dìng jūn chén zhī lǐ. qǐ yuē:" zì qín bīng kòu shǎn, chén biàn yíng fù yuán, cái jí xià chuán, jīng chéng xiàn méi, jí qiǎn liú zhōu rù guó, jù biǎo dān chéng, zuǒ yòu xūn háo, chū bìng tóng qì. zhōu jì duō shí bù hái, rén qíng yí zǔ bǐ cè jiàng zhōng shǐ, fù qiǎn zhū chù xún móu, wù lùn cēn cī, wèi shén jué dìng. shǐ dé hóu zhèn xìn, shì xī kòu quán jǐng xuān shū, lìng yǐ zhēn jī shàng chéng. guān shì jiàng shuài, zì yù tóng tài, ruò yī zhāo yǎng wéi dà guó, chén bù cí huī fěn, bēi liáng zuò yǒng jué zhōng xīng. fú yuàn bì xià biàn shì jì jiāng, yǎng jí huáng qí zhī wēi, píng bì xià zhì shèng zhī lüè, shù jūn yǐ zhǎng, xuě bào kě qī, shè jì zài huī, sǐ qiě fēi lìn. qǐng yā bié shǐ cáo chōng chí biǎo qí dōu, xù qǐ shì yǐ wén, fú chí bài fèng zài cù." zhēn yáng dá yuē: " jiāng hào zhì, wǎng shì jù gōng zhōng yì zhī huái. jiā guó sāng luàn, yú jīn jī nián. sān hòu méng chén, sì hǎi téng fèi. tiān mìng yuán fǔ, kuāng jiù běn cháo. hóng jì jiān nán, jiàn wǔ zōng shí. zhì yú qiū yuán bǎn zhù, shàng xiǎng lái yí gōng shì huáng zhī, qǐ bù xū chí. wén gū hái guó, lǐ huì gāo huái, dàn jìn zài mìng xíng rén, huò bù xuān jù. gōng jì xún móu qīng shì, fǎng dǎi fān wéi, yán sù wǎng lái, lǐ yān xún yuè, shǐ hū jiè zhǐ, shū fù suǒ qī. biàn shì zài lì wǒ xiāo zōng, zhòng xìng wǒ liáng guó. yì zhào lí shù, xián méng cǐ ēn shè jì zōng tiāo, céng bù xiāng kuì. jìn jūn cì dōng guān, pín qiǎn xìn péi zhī héng chù, shì qí kě fǒu. dá duì jiāo xiōng, shū hài wén zhǔ. shàng dǎng wáng chén bīng jiàn wèi, yù xù ān wēi, wú shí zhī tú, hū rán nì zhàn. qián jīng wèi jǔ, jí zì pī chāng, jīng dào zhī qíng, mí yǐ shāng cè. shàng dǎng wáng shēn zì jīn jiē, bù chuán shǒu jí, gèng méng fēng shù, shì guān hòu bìn, wù cóng yōu lǐ. qí cháo dà dé, xìn gǎn shén mín. fāng yǎng jí huáng wēi, jìng píng yuán zǎi, tǎo nì zéi yú xián yáng, zhū pàn zi yú yún mèng, tóng xīn xié lì, kè dìng bāng jiā. lǎn suǒ shì quán jǐng xuān shū, shàng liú zhū jiàng, běn yǒu zhōng lüè, qì qīn xiàng chóu, shù dāng bù ěr, fáng jiān dìng luàn, zhōng zài yú gōng. jīn qiě dùn dōng guān, gèng dài lái xìn, wèi zhī shuǐ lù hé chǔ jiàn yíng. fū jiàn guó lì jūn, bù zài fāng cè, rù méng chū zhì, yǒu zì lái yǐ. ruò gōng zhī zhōng jié, shàng gǎn cāng mín qún shuài tóng móu, bì fěi xié èr. zé qí shī fǎn jǐng, yì bù líng jiāng, rú zhì shuǎng yán, shì yǐ wú kè. tāo qí cè xí, chí fù xíng rén. cáo chōng fèng biǎo qí dōu, jí yā sòng yě. wèi qiáo zhī xià, wéi chí xù yán sì shuǐ zhī yáng, yù yǒu hào jù." sēng biàn yòu chóng qǐ yuē:" yuán wài cháng shì jiāng hào hái, fèng chì fú jù dòng zhǐ. dà qí rén yì zhī fēng, qū bèi lín guó, xù zāi jiù nán, shēn cǐ dà yóu. huáng jiā zhī qī, mò bù róng hé jiāng dōng guān miǎn, jù zhī píng lài. jīn shà bù wàng xìn, xìn shí yóu zhōng, jǐn qiǎn chén dì qī xī xiǎn, xiǎn suǒ shēng liú bìng dì zǐ shì zhēn, wǎng bǐ chōng zhì réng qiǎn zuǒ mín shàng shū zhōu hóng zhèng zhì lì yáng fèng yíng. lú zhú fú jiāng, qí yī lóng zhī dù qīng gōng dān bì, hòu liù chuán zhī rù. wàn guó qīng xīn, tóng róng jìn wén zhī fǎn sān shàn kè xuān, fāng liú sòng chāng zhī yì. guó zuò jì lóng, shè jì yǒu fèng. zé qún chén jié jié, bào hòu shī yú dà qí lù lì zhǎn yú, xiào zhōng chéng yú bì xià. jīn qiǎn lì bù shàng shū wáng tōng fèng qǐ yǐ wén." sēng biàn yīn qiú yǐ jìng dì wèi huáng tài zǐ. zhēn yáng yòu dá yuē:" wáng shàng shū tōng zhì, fù wǎng shì, zhī yù qiǎn xián dì shì zhēn yǐ biǎo chéng zhì, jù xī yōu guó zhī huái. fù yǐ tíng zhōng yù shù, zhǎng nèi míng zhū, wú lèi xiōng huái, zhì zài kuāng jiù, qǐ fēi qú láo wǒ shè jì, hóng jì wǒ bāng jiā? cán tàn zhī huái, yòng wàng xìng qǐn. jìn ān wáng dōng jīng yí jué zhī zhòng, xī dōu jì tǐ zhī xián, sì shǒu huáng jiā, níng fēi mín wàng. dàn shì dào sāng luàn, yí lì zhǎng jūn, yǐ qí méng niè, nán kě chéng yè. chéng zhāo zhī dé, zì gǔ xī chóu chōng zhì zhī wēi, hé dài wú cǐ. gū shēn dāng fǒu yùn, zhì bù tú shēng. hū hé bù shì zhī ēn, réng zhì fēi cháng zhī jǔ. zì wéi xū báo, jīng jù yǐ shēn. ruò jiàn chéng huá, běn guī huáng zhòu xīn kǒu xiāng shì, wéi nǐ jìn ān. rú huò xū yán, shén míng suǒ jí. lǎn jīn suǒ shì, shēn suì běn huái. jí wèi zhī qíng, wú jì yán xiàng. dàn gōng yōu láo zhī zhòng, jì bǐng qí ēn zhōng yì zhī qíng, fù jí liáng èr. huá yí zhào shù, qǐ bù huái fēng? zōng miào míng líng, qǐ bù xiāng gǎn? zhèng ěr huí jǐng, réng xiàng lì yáng. suǒ qī zhì lèi, biàn wàng lái bǐ. zhòng jūn bù dù, yǐ zhe méng shū. sī zé dà qí shèng zhǔ zhī ēn guī, shàng dǎng yīng wáng zhī rán nuò, dé yuán shī xìn, zhōng bù wéi yě. wéi chí xiāng jiàn, shǐ zài bù shē. xiāng guó fēi yáo, chù mù hào yàn." sēng biàn shǐ sòng zhì yú yè. zhēn yáng qiú dù wèi shì sān qiān, sēng biàn lǜ qí wèi biàn, zhǐ shòu sàn zú qiān rén ér yǐ, bìng qiǎn lóng zhōu fǎ jià wǎng yíng. zhēn yáng jì jiāng zhī rì, sēng biàn yōng jí zhōng liú, bù gǎn jiù àn. hòu nǎi tóng huì yú jiāng níng pǔ.
贞阳承齐遣送,将届寿阳。贞阳前后频与僧辩书,论还国继统之意,僧辩不纳。 及贞阳、高涣至于东关,散骑常侍裴之横率众拒战,败绩,僧辩因遂谋纳贞阳,仍 定君臣之礼。启曰:“自秦兵寇陕,臣便营赴援,才及下船,荆城陷没,即遣刘周 入国,具表丹诚,左右勋豪,初并同契。周既多时不还,人情疑阻;比册降中使, 复遣诸处询谋,物论参差,未甚决定。始得侯瑱信,示西寇权景宣书,令以真迹上 呈。观视将帅,恣欲同泰,若一朝仰违大国,臣不辞灰粉,悲梁祚永绝中兴。伏愿 陛下便事济江,仰藉皇齐之威,凭陛下至圣之略,树君以长,雪报可期,社稷再辉, 死且非吝。请押别使曹冲驰表齐都,续启事以闻,伏迟拜奉在促。”贞阳答曰: “姜皓至,枉示具公忠义之怀。家国丧乱,于今积年。三后蒙尘,四海腾沸。天命 元辅,匡救本朝。弘济艰难,建武宗祏。至于丘园板筑,尚想来仪;公室皇枝,岂 不虚迟。闻孤还国,理会高怀,但近再命行人,或不宣具。公既询谋卿士,访逮籓 维,沿溯往来,理淹旬月,使乎届止,殊副所期。便是再立我萧宗,重兴我梁国。 亿兆黎庶,咸蒙此恩;社稷宗祧,曾不相愧。近军次东关,频遣信裴之横处,示其 可否。答对骄凶,殊骇闻瞩。上党王陈兵见卫,欲叙安危,无识之徒,忽然逆战。 前旌未举,即自披猖,惊悼之情,弥以伤恻。上党王深自矜嗟,不传首级,更蒙封 树,饰棺厚殡,务从优礼。齐朝大德,信感神民。方仰藉皇威,敬凭元宰,讨逆贼 于咸阳,诛叛子于云梦,同心协力,克定邦家。览所示权景宣书,上流诸将,本有 忠略,弃亲向仇,庶当不尔,防奸定乱,终在于公。今且顿东关,更待来信,未知 水陆何处见迎。夫建国立君,布在方策,入盟出质,有自来矣。若公之忠节,上感 苍旻;群帅同谋,必匪携贰。则齐师反璟,义不陵江,如致爽言,誓以无克。韬旗 侧席,迟复行人。曹冲奉表齐都,即押送也。渭桥之下,惟迟叙言;汜水之阳,预 有号惧。”僧辩又重启曰:“员外常侍姜皓还,奉敕伏具动止。大齐仁义之风,曲 被邻国,恤灾救难,申此大猷。皇家枝戚,莫不荣荷;江东冠冕,俱知凭赖。今歃 不忘信,信实由衷,谨遣臣第七息显,显所生刘并弟子世珍,往彼充质;仍遣左民 尚书周弘正至历阳奉迎。舻舳浮江,俟一龙之渡;清宫丹陛,候六传之入。万国倾 心,同荣晋文之反;三善克宣,方流宋昌之议。国祚既隆,社稷有奉。则群臣竭节, 报厚施于大齐;戮力展愚,效忠诚于陛下。今遣吏部尚书王通奉启以闻。”僧辩因 求以敬帝为皇太子。贞阳又答曰:“王尚书通至,复枉示,知欲遣贤弟世珍以表诚 质,具悉忧国之怀。复以庭中玉树,掌内明珠,无累胸怀,志在匡救,岂非劬劳我 社稷,弘济我邦家?惭叹之怀,用忘兴寝。晋安王东京贻厥之重,西都继体之贤, 嗣守皇家,宁非民望。但世道丧乱,宜立长君,以其蒙孽,难可承业。成、昭之德, 自古希俦;冲、质之危,何代无此。孤身当否运,志不图生。忽荷不世之恩,仍致 非常之举。自惟虚薄,兢惧已深。若建承华,本归皇胄;心口相誓,惟拟晋安。如 或虚言,神明所殛。览今所示,深遂本怀。戢慰之情,无寄言象。但公忧劳之重, 既禀齐恩;忠义之情,复及梁贰。华夷兆庶,岂不怀风?宗庙明灵,岂不相感?正 尔回璟,仍向历阳。所期质累,便望来彼。众军不渡,已著盟书。斯则大齐圣主之 恩规,上党英王之然诺,得原失信,终不为也。惟迟相见,使在不赊。乡国非遥, 触目号咽。”僧辩使送质于鄴。贞阳求渡卫士三千,僧辩虑其为变,止受散卒千人 而已,并遣龙舟法驾往迎。贞阳济江之日,僧辩拥楫中流,不敢就岸。后乃同会于 江宁浦。
zhēn yáng jì jiàn wěi wèi, réng shòu sēng biàn dà sī mǎ, lǐng tài zǐ tài fù yáng zhōu mù, yú xī rú gù. chén bà xiān shí wèi sī kōng nán xú zhōu cì shǐ, è qí fān fù, yǔ zhū jiàng yì, yīn zì jīng kǒu jǔ bīng shí wàn, shuǐ lù jù zhì, xí yú jiàn kāng. yú shì shuǐ jūn dào, sēng biàn cháng chǔ yú shí tou chéng, shì rì zhèng shì shì, jūn rén yǐ yú chéng běi ér rù, nán mén yòu chí bái yǒu bīng lái. sēng biàn yǔ qí zi wěi jù zǒu chū gé, zuǒ yòu xīn fù shàng shù shí rén. zhòng jūn xī zhì, sēng biàn jì wú suǒ chū, nǎi jù nán mén lóu qǐ mìng bài qǐng. bà xiān yīn mìng zòng huǒ fén zhī, fāng gòng wěi xià jiù zhí. bà xiān yuē:" wǒ yǒu hé gū, gōng yù yǔ qí shī cì tǎo?" yòu yuē:" hé yì quán wú fáng bèi?" sēng biàn yuē:" wěi gōng běi mén, hé wèi wú bèi." ěr yè zhǎn zhī.
贞阳既践伪位,仍授僧辩大司马,领太子太傅、扬州牧,余悉如故。陈霸先时 为司空、南徐州刺史,恶其翻覆,与诸将议,因自京口举兵十万,水陆俱至,袭于 建康。于是水军到,僧辩常处于石头城,是日正视事,军人已逾城北而入,南门又 驰白有兵来。僧辩与其子頠遽走出阁,左右心腹尚数十人。众军悉至,僧辩计无所 出,乃据南门楼乞命拜请。霸先因命纵火焚之,方共頠下就执。霸先曰:“我有何 辜,公欲与齐师赐讨?”又曰:“何意全无防备?”僧辩曰:“委公北门,何谓无 备。”尔夜斩之。
zhǎng zǐ, chéng shèng chū lì guān zhì shì zhōng. chū, sēng biàn píng jiàn yè, qiǎn bà xiān shǒu jīng kǒu, dōu wú bèi fáng. lǚ yǐ wéi yán, sēng biàn bù tīng, jìng jí yú huò. xī wèi kòu jiāng líng, shì zǔ qiǎn dū chéng nèi zhū jūn shì. jīng chéng xiàn, suí wáng lín rù qí, wèi jìng líng jùn shǒu. qí qiǎn lín zhèn shòu chūn, jiāng tú jiāng zuǒ. jí chén píng huái nán, zhí lín shā zhī. wén lín sǐ, nǎi chū jùn chéng nán, dēng gāo zhǒng shàng hào kū, yī tòng ér jué.
长子,承圣初历官至侍中。初,僧辩平建业,遣霸先守京口,都无备防。 屡以为言,僧辩不听,竟及于祸。西魏寇江陵,世祖遣督城内诸军事。荆城陷, 随王琳入齐,为竟陵郡守。齐遣琳镇寿春,将图江左。及陈平淮南,执琳杀之。 闻琳死,乃出郡城南,登高冢上号哭,一恸而绝。
dì bān, shǎo yǒu zhì jié, héng suí cóng shì zǔ. jí jīng chéng xiàn fù, méi yú xī wèi.
弟颁,少有志节,恒随从世祖。及荆城陷覆,没于西魏。
shǐ chén yuē: zì hóu jǐng kòu nì, shì zǔ jù yǒu shàng yóu, yǐ quán chǔ zhī bīng wěi sēng biàn jiāng lǜ zhī rèn. jí kè píng huò luàn, gōng yì zhe yān, zài hu cè xūn, dāng shàng tái zhī shǎng. jìng dì yǐ gāo zǔ yí jué zhī zhòng, shì zǔ jì tǐ zhī zūn, jì zhǔ gōng lún fù, lǐ yīng bǎo zuò. sēng biàn wèi dāng jiàng xiàng, yì cún yī huò, nǎi shòu xié qí shī, bàng lì zhī shù. gǒu yù xíng fū zhōng yì, hé zhōng yì zhī yuǎn yǐ? shù guó zhī dào jì kuī, móu shēn zhī jì bù zú, zì zhì jiān miè, bēi yǐ!
史臣曰:自侯景寇逆,世祖据有上游,以全楚之兵委僧辩将率之任。及克平祸 乱,功亦著焉,在乎策勋,当上台之赏。敬帝以高祖贻厥之重,世祖继体之尊,洎 渚宫沦覆,理膺宝祚。僧辩位当将相,义存伊、霍,乃受胁齐师,傍立支庶。苟欲 行夫忠义,何忠义之远矣?树国之道既亏,谋身之计不足,自致歼灭,悲矣!