liáng lì
良吏

yǔ bì shěn yǔ fàn shù céng qiū zhòng fú sūn qiān fú péng hé yuǎn
庾蓽 沈瑀 范述曾 丘仲孚 孫謙 伏芃 何遠

xī hàn xuān dì yǐ wèi zhèng píng sòng lǐ, qí wéi liáng èr qiān dàn hū! qián shǐ yì yún: jīn zhī jùn shǒu, gǔ zhī zhū hóu yě. gù zhǎng lì zhī zhí, hào wèi qīn mín, shì yǐ dǎo dé qí lǐ, yí fēng yì sú, xián bì yóu zhī. qí mò hūn luàn, zhèng yí qún xiǎo, fù diào yún qǐ, yáo yì wú dù. shǒu zǎi duō yǐ fù quán mén, hù zhǎng tān nüè, póu kè jù liǎn, qīn chóu xì mín, tiān xià yáo dòng, wú suǒ cuò qí shǒu zú. gāo zǔ zài tián, zhī mín jí kǔ, jí liáng tái jiàn, réng xià kuān dà zhī shū, hūn shí zá diào, xián xī chú shěng, yú shì sì hǎi zhī nèi, shǐ dé xī jiān. dǎi jiàn huáng jí, gōng lǎn shù shì, rì zè tīng zhèng, qiú mín zhī mò. nǎi mìng yóu xuān yǐ xǐng fāng sú, zhì fèi shí yǐ dá qióng mín, wù jiā yǐn xù, shū qí jí bìng. yuán nián, shǐ qù rén zī, jì dīng wèi bù shēn fú huàn zhuó zhī yī, yù fǔ wú wén shì, gōng yē bù guò líng cǎi, wú zhū jī jǐn xiù tài guān chè láo zhuàn, měi rì shàn cài shū, yǐn jiǔ bù guò sān zhǎn yǐ jiǎn xiān hǎi nèi. měi xuǎn zhǎng lì, wù jiǎn lián píng, jiē zhào jiàn yù qián, qīn xù zhì dào. shǐ zhuó shàng shū diàn zhōng láng dào gài wèi jiàn ān nèi shǐ, zuǒ mín shì láng liú zōng wèi jìn ān tài shǒu, gài děng jū guān, bìng yǐ lián jié zhe. yòu zhe lìng: xiǎo xiàn yǒu néng, qiān wèi dà xiàn dà xiàn yǒu néng, qiān wèi èr qiān dàn. yú shì shān yīn lìng qiū zhòng fú zhì yǒu yì jī, yǐ wèi zhǎng shā nèi shǐ wǔ kāng lìng hé yuǎn qīng gōng, yǐ wèi xuān chéng tài shǒu. pōu fú wèi lì zhě, wǎng wǎng chéng fēng yān. ruò xīn yě yǔ bì zhū rèn zhí zhě, yǐ jīng shù rùn shì lì zhèng, huò suǒ jū liú huì, huò qù hòu jiàn sī, gài hòu lái zhī liáng lì yě. zhuì wèi liáng lì piān yún.
昔漢宣帝以為「政平訟理，其惟良二千石乎！」前史亦云：「今之郡守，古之 諸侯也。」故長吏之職，號為親民，是以導德齊禮，移風易俗，咸必由之。齊末昏 亂，政移群小，賦調雲起，徭役無度。守宰多倚附權門，互長貪虐，掊克聚斂，侵 愁細民，天下搖動，無所厝其手足。高祖在田，知民疾苦，及梁台建，仍下寬大之 書，昏時雜調，咸悉除省，於是四海之內，始得息肩。逮踐皇極，躬覽庶事，日昃 聽政，求民之瘼。乃命輶軒以省方俗，置肺石以達窮民，務加隱恤，舒其急病。元 年，始去人貲，計丁為布；身服浣濯之衣，御府無文飾，宮掖不過綾彩，無珠璣錦 繡；太官撤牢饌，每日膳菜蔬，飲酒不過三盞——以儉先海內。每選長吏，務簡廉 平，皆召見御前，親勖治道。始擢尚書殿中郎到溉為建安內史，左民侍郎劉鬷為晉 安太守，溉等居官，並以廉潔著。又著令：小縣有能，遷為大縣；大縣有能，遷為 二千石。於是山陰令丘仲孚治有異績，以為長沙內史；武康令何遠清公，以為宣城 太守。剖符為吏者，往往承風焉。若新野庾蓽諸任職者，以經術潤飾吏政，或所居 流惠，或去後見思，蓋後來之良吏也。綴為《良吏篇》雲。

yǔ bì, zì xiū yě, xīn yě rén yě. fù shēn zhī, sòng yīng zhōu cì shǐ. bì nián shí suì, zāo fù yōu, jū sàng huǐ jí, wèi zhōu dǎng suǒ chēng. ruò guàn, wèi zhōu yíng zhǔ bù, jǔ xiù cái, lèi qiān ān xī zhǔ bù shàng shū diàn zhōng láng biāo qí gōng cáo shǐ. bó shè qún shū, yǒu kǒu biàn. qí yǒng míng zhōng, yǔ wèi hé qīn, yǐ bì jiān sàn qí cháng shì bào shǐ, hái bài sàn qí shì láng, zhī dōng gōng guǎn jì shì.
庾蓽，字休野，新野人也。父深之，宋應州刺史。蓽年十歲，遭父憂，居喪毀 瘠，為州黨所稱。弱冠，為州迎主簿，舉秀才，累遷安西主簿、尚書殿中郎、驃騎 功曹史。博涉群書，有口辯。齊永明中，與魏和親，以蓽兼散騎常侍報使，還拜散 騎侍郎，知東宮管記事。

yù lín wáng jí wèi fèi, zhǎng zhōng shū zhào gào, chū wèi jīng zhōu bié jià. réng qiān xī zhōng láng zī yì cān jūn, fù wèi zhōu bié jià. qián hòu gāng jì, jiē zhì fù ráo. bì zài wèi zhī, qīng shēn lǜ xià, dù jué qǐng tuō, bù bèi shū shí, qī zǐ bù miǎn jī hán. míng dì wén ér jiā yān, shǒu chì bāo měi, zhōu lǐ róng zhī. qiān sī tú zī yì cān jūn tōng zhí sàn qí cháng shì. gāo zǔ píng jīng yì, bà fǔ jiàn, yǐn wèi biāo qí gōng cáo cān jūn, qiān shàng shū zuǒ chéng. chū wèi fǔ guó zhǎng shǐ huì jī jùn chéng xíng jùn fǔ shì. shí chéng diāo bì zhī hòu, bǎi xìng xiōng huāng, suǒ zài gǔ guì, mǐ zhì shù qiān, mín duō liú sàn, bì fǔ xún shén yǒu zhì lǐ. wéi shǒu gōng lù, qīng jié yú lì, zhì yǒu jīng rì bù jǔ huǒ. tài shǒu xiāng yáng wáng wén ér kuì zhī, bì xiè bù shòu. tiān jiān yuán nián, zú, tíng shī wú yǐ liàn, jiù bù néng guī. gāo zǔ wén zhī, zhào cì juàn bǎi pǐ mǐ wǔ shí hú.
鬱林王即位廢，掌中書詔誥，出為荊州別駕。仍遷西中郎諮議參軍，復為州別 駕。前後綱紀，皆致富饒。蓽再為之，清身率下，杜絕請託，布被蔬食，妻子不免 饑寒。明帝聞而嘉焉，手敕褒美，州里榮之。遷司徒諮議參軍、通直散騎常侍。高 祖平京邑，霸府建，引為驃騎功曹參軍，遷尚書左丞。出為輔國長史、會稽郡丞、 行郡府事。時承凋弊之後，百姓凶荒，所在谷貴，米至數千，民多流散，蓽撫循甚 有治理。唯守公祿，清節逾厲，至有經日不舉火。太守、襄陽王聞而饋之，蓽謝不 受。天監元年，卒，停屍無以殮，柩不能歸。高祖聞之，詔賜絹百匹、米五十斛。

chū, bì wèi xī chǔ wàng zú, zǎo lì xiǎn guān, xiāng rén lè ǎi yǒu gàn yòng, sù yǔ bì bù píng, hù xiāng líng jìng. ǎi shì qí yù zhāng wáng yí, yí hōng, ǎi shì bù dé zhì, zì bù bīng xiào wèi qiú zhù shù guī jīng zhōu, shí bì wèi zhōu bié jià, yì hū ǎi. jí gāo zǔ jiàn zuò, ǎi yǐ xī cháo xūn wèi yù shǐ zhōng chéng, bì shǐ dé huì jī xíng shì, jì chǐ zhī yǐ huì zhí shì wēi yǒu qiǎn, gāo zǔ yǐ ǎi qí xiāng rén yě, shǐ xuān zhǐ huì zhī, bì dà fèn, gù fā bìng zú.
初，蓽為西楚望族，早歷顯官，鄉人樂藹有干用，素與蓽不平，互相陵競。藹 事齊豫章王嶷，嶷薨，藹仕不得志，自步兵校尉求助戍歸荊州，時蓽為州別駕，益 忽藹。及高祖踐阼，藹以西朝勛為御史中丞，蓽始得會稽行事，既恥之矣；會職事 微有譴，高祖以藹其鄉人也，使宣旨誨之，蓽大憤，故發病卒。

shěn yǔ, zì bó yú, wú xìng wǔ kāng rén yě. shū fù chǎng, shì sòng jiàn píng wáng jǐng sù, jǐng sù móu fǎn, chǎng xiān qù zhī jí bài, zuò xì yù, yǔ yì tái chén qǐng, dé miǎn zuì, yóu shì zhī míng. qǐ jiā zhōu cóng shì fèng cháo qǐng. cháng yì qí shàng shū yòu chéng yīn mǐ, mǐ yǔ yǔ jí zhèng shì, shén qì zhī, wèi yuē: guān qīng cái gàn, dāng jū wú cǐ zhí. sī tú jìng líng wáng zǐ liáng wén yǔ míng, yǐn wèi fǔ cān jūn, lǐng yáng zhōu bù chuán cóng shì. shí jiàn kāng lìng shěn huī fú shì shì líng yǔ, yǔ yǐ fǎ shéng zhī, zhòng dàn qí qiáng. zi liáng shén xiāng zhī shǎng, suī jiā shì jiē yǐ wěi yǔ. zi liáng hōng, yǔ fù shì cì shǐ shǐ ān wáng yáo guāng. cháng bèi shǐ shàng mín dīng, sù ér wú yuàn. yáo guāng wèi tóng shǐ yuē: ěr hé bù xué shěn yǔ suǒ wèi? nǎi lìng zhuān zhī zhōu yù shì. hú shú xiàn fāng shān dài gāo jùn, dōng yuè, gōng sī xíng lǚ yǐ wèi jiān nán, míng dì shǐ yǔ xíng zhì zhī. yǔ nǎi kāi sì hóng, duàn xíng kè jiù zuò, sān rì lì bàn. yáng zhōu shū zuǒ sī xíng, zhà chēng zhōu shǐ, bù kěn jiù zuò, yǔ biān zhī sān shí. shū zuǒ guī sù yáo guāng, yáo guāng yuē: shěn yǔ bì bù wǎng biān rǔ. fù zhī, guǒ yǒu zhà. míng dì fù shǐ yǔ zhú chì shān táng, suǒ fèi jiǎn cái guān suǒ liàng shù shí wàn, dì yì shàn zhī. yǒng tài yuán nián, wèi jiàn dé lìng, jiào mín yī dīng zhǒng shí wǔ zhū sāng sì zhū shì jí lí lì, nǚ dīng bàn zhī, rén xián huān yuè, qǐng zhī chéng lín.
沈瑀，字伯瑜，吳興武康人也。叔父昶，事宋建平王景素，景素謀反，昶先去 之；及敗，坐系獄，瑀詣台陳請，得免罪，由是知名。起家州從事、奉朝請。嘗詣 齊尚書右丞殷沵，沵與語及政事，甚器之，謂曰：「觀卿才幹，當居吾此職。」司 徒、竟陵王子良聞瑀名，引為府參軍，領揚州部傳從事。時建康令沈徽孚恃勢陵瑀， 瑀以法繩之，眾憚其強。子良甚相知賞，雖家事皆以委瑀。子良薨，瑀復事刺史、 始安王遙光。嘗被使上民丁，速而無怨。遙光謂同使曰：「爾何不學沈瑀所為？」 乃令專知州獄事。湖熟縣方山埭高峻，冬月，公私行侶以為艱難，明帝使瑀行治之。 瑀乃開四洪，斷行客就作，三日立辦。揚州書佐私行，詐稱州使，不肯就作，瑀鞭 之三十。書佐歸訴遙光，遙光曰：「沈瑀必不枉鞭汝。」覆之，果有詐。明帝復使 瑀築赤山塘，所費減材官所量數十萬，帝益善之。永泰元年，為建德令，教民一丁 種十五株桑、四株柿及梨栗，女丁半之，人咸歡悅，頃之成林。

qù guān hái jīng shī, jiān xíng xuǎn cáo láng. suí chén bó zhī jūn zhì jiāng zhōu, huì yì shī wéi yǐng chéng, yǔ shuō bó zhī yíng gāo zǔ. bó zhī qì yuē: yú zi zài dōu, bù dé chū chéng, bù néng bù ài zhī. yǔ yuē: bù rán, rén qíng xiōng xiōng, jiē sī gǎi jì, ruò bù zǎo tú, zhòng sàn nán hé. bó zhī suì jǔ zhòng jiàng, yǔ cóng zài gāo zǔ jūn zhōng.
去官還京師，兼行選曹郎。隨陳伯之軍至江州，會義師圍郢城，瑀說伯之迎高 祖。伯之泣曰：「餘子在都，不得出城，不能不愛之。」瑀曰：「不然，人情匈匈， 皆思改計，若不早圖，眾散難合。」伯之遂舉眾降，瑀從在高祖軍中。

chū, yǔ zài jìng líng wáng jiā, sù yǔ fàn yún shàn. qí mò, cháng jiù yún sù, mèng zuò wū liáng zhù shàng, yǎng jiàn tiān zhōng yǒu zì yuē fàn shì zhái. zhì shì, yǔ wèi gāo zǔ shuō zhī. gāo zǔ yuē: yún dé bù sǐ, cǐ mèng kě yàn. jí gāo zǔ jí wèi, yún shēn jiàn yǔ, zì jì yáng lìng zhuó jiān shàng shū yòu chéng. shí tiān xià chū dìng, chén bó zhī biǎo yǔ cuī dū yùn zhuǎn, jūn guó huò jì, gāo zǔ yǐ wèi néng. qiān shàng shū jià bù láng, jiān yòu chéng rú gù. yǔ jiàn zú rén shěn sēng lóng sēng zhào yǒu lì gàn, gāo zǔ bìng nà zhī.
初，瑀在竟陵王家，素與范雲善。齊末，嘗就雲宿，夢坐屋樑柱上，仰見天中 有字曰「范氏宅」。至是，瑀為高祖說之。高祖曰：「雲得不死，此夢可驗。」及 高祖即位，雲深薦瑀，自暨陽令擢兼尚書右丞。時天下初定，陳伯之表瑀催督運轉， 軍國獲濟，高祖以為能。遷尚書駕部郎，兼右丞如故。瑀薦族人沈僧隆、僧照有吏 干，高祖並納之。

yǐ mǔ yōu qù zhí, qǐ wèi zhèn wǔ jiāng jūn yú yáo lìng. xiàn dà xìng yú shì qiān yú jiā, qǐng yè rú shì, qián hòu lìng zhǎng mò néng jué. zì yǔ dào, fēi sòng suǒ tōng, qí yǒu zhì zhě, xī lì zhī jiē xià, yǐ fǎ shéng zhī. xiàn nán yòu yǒu háo zú shù bǎi jiā, zǐ dì zòng héng, dì xiāng bì yìn, hòu zì fēng zhí, bǎi xìng shén huàn zhī. yǔ zhào qí lǎo zhě wèi shí tóu cāng jiān, shǎo zhě bǔ xiàn tóng, jiē hào qì dào lù, zì shì quán yòu píng jī. yǔ chū zhì, fù lì jiē xiān yī měi fú, yǐ zì zhāng bié. yǔ nù yuē: rǔ děng xià xiàn lì, hé zì nǐ guì rén yé? xī shǐ zhe máng zēng cū bù, shì lì zhōng rì, zú yǒu cuō diē, zhé jiā bǎng chuí. yǔ wēi shí, cháng zì zhì cǐ yù wǎ qì, wèi fù rén suǒ rǔ, gù yīn yǐ bào yān, yóu shì shì shù hài yuàn. rán yǔ lián bái zì shǒu, gù dé suì xíng qí zhì.
以母憂去職，起為振武將軍、餘姚令。縣大姓虞氏千餘家，請謁如市，前後令 長莫能絕。自瑀到，非訟所通，其有至者，悉立之階下，以法繩之。縣南又有豪族 數百家，子弟縱橫，遞相庇廕，厚自封植，百姓甚患之。瑀召其老者為石頭倉監， 少者補縣僮，皆號泣道路，自是權右屏跡。瑀初至，富吏皆鮮衣美服，以自彰別。 瑀怒曰：「汝等下縣吏，何自擬貴人耶？」悉使著芒矰粗布，侍立終日，足有蹉跌， 輒加榜棰。瑀微時，嘗自至此鬻瓦器，為富人所辱，故因以報焉，由是士庶駭怨。 然瑀廉白自守，故得遂行其志。

hòu wáng shī běi fá, zhēng yǔ wèi jiàn wēi jiāng jūn, dū yùn cáo, xún jiān dōu shuǐ shǐ zhě. qǐng zhī, qiān shào fǔ qīng. chū wèi ān nán zhǎng shǐ xún yáng tài shǒu. jiāng zhōu cì shǐ cáo jǐng zōng jí dǔ, yǔ xíng fǔ zhōu shì. jǐng zōng zú, réng wèi xìn wēi xiāo yǐng dá zhǎng shǐ, tài shǒu rú gù. yǔ xìng qū qiáng, měi wǔ yǐng dá, yǐng dá xián zhī. tiān jiān bā nián, yīn rù zī shì, cí yòu jī lì, yǐng dá zuò sè yuē: cháo tíng yòng jūn zuò xíng shì yé? yǔ chū, wèi rén yuē: wǒ sǐ ér hòu yǐ, zhōng bù néng qīng cè miàn cóng. shì rì, yú lù wèi dào suǒ shā, shí nián wǔ shí jiǔ, duō yǐ wèi yǐng dá hài yān. zi xù lèi sòng zhī, yù yǐng dá yì xún zú, shì suì bù qióng jìng. xù nǎi bù yī shū shí zhōng qí shēn.
後王師北伐，征瑀為建威將軍，督運漕，尋兼都水使者。頃之，遷少府卿。出 為安南長史、尋陽太守。江州刺史曹景宗疾篤，瑀行府州事。景宗卒，仍為信威蕭 穎達長史，太守如故。瑀性屈強，每忤穎達，穎達銜之。天監八年，因入諮事，辭 又激厲，穎達作色曰：「朝廷用君作行事耶？」瑀出，謂人曰：「我死而後已，終 不能傾側面從。」是日，於路為盜所殺，時年五十九，多以為穎達害焉。子續累訟 之，遇穎達亦尋卒，事遂不窮竟。續乃布衣蔬食終其身。

fàn shù céng, zì zi xuán, wú jùn qián táng rén yě. yòu hǎo xué, cóng yú háng lǚ dào huì shòu wǔ jīng, lüè tōng zhāng jù. dào huì xué tú cháng yǒu bǎi shù, dú chēng shù céng yuē: cǐ zi bì wèi wáng zhě shī. qí wén huì tài zǐ jìng líng wén xuān wáng yòu shí, gāo dì yǐn shù céng wèi zhī shī yǒu. qǐ jiā wèi sòng jìn xī wáng guó shì láng. qí chū, zhì nán jùn wáng guó láng zhōng lìng, qiān shàng shū zhǔ kè láng tài zǐ bù bīng xiào wèi, dài kāi yáng lìng. shù céng wèi rén jiǎn è, zài gōng duō suǒ jiàn zhēng, tài zi suī bù néng quán yòng, rán yì fú zhī zuì yě. jìng líng wáng shēn xiāng qì zhòng, hào wèi zhōu shě. shí tài zǐ zuǒ wèi lǜ shěn yuē yì yǐ shù céng fāng jí àn. yǐ fù mǔ nián lǎo, qǐ hái jiù yǎng, nǎi bài zhōng sàn dài fū.
范述曾，字子玄，吳郡錢唐人也。幼好學，從餘杭呂道惠受《五經》，略通章 句。道惠學徒常有百數，獨稱述曾曰：「此子必為王者師。」齊文惠太子、竟陵文 宣王幼時，高帝引述曾為之師友。起家為宋晉熙王國侍郎。齊初，至南郡王國郎中 令，遷尚書主客郎、太子步兵校尉，帶開陽令。述曾為人謇諤，在宮多所諫爭，太 子雖不能全用，然亦弗之罪也。竟陵王深相器重，號為「周舍」。時太子左衛率沈 約亦以述曾方汲黯。以父母年老，乞還就養，乃拜中散大夫。

míng dì jí wèi, chú yóu jī jiāng jūn, chū wèi yǒng jiā tài shǒu. wèi zhèng qīng píng, bù shàng wēi měng, mín sú biàn zhī. suǒ bù héng yáng xiàn, shān gǔ xiǎn jùn, wèi bū táo suǒ jù, qián hòu èr qiān dàn tǎo bǔ mò néng xī. shù céng xià chē, kāi shì ēn xìn, fán zhū xiōng dǎng, sì fù ér chū, biān hù shǔ jí zhě èr bǎi yú jiā. zì shì shāng jiǎ liú tōng, jū mín ān yè. zài jùn lì zhì qīng bái, bù shòu kuì yí, míng dì wén shén jiā zhī, xià zhào bāo měi yān. zhēng wèi yóu jī jiāng jūn. jùn sòng gù jiù qián èr shí yú wàn, shù céng yī wú suǒ shòu. shǐ zhī jùn, bù jiāng jiā shǔ jí hái, lì wú hé dān zhě. mín wú lǎo shào, jiē chū bài cí, hào kū wén yú shù shí lǐ.
明帝即位，除游擊將軍，出為永嘉太守。為政清平，不尚威猛，民俗便之。所 部橫陽縣，山谷險峻，為逋逃所聚，前後二千石討捕莫能息。述曾下車，開示恩信， 凡諸凶黨，涘負而出，編戶屬籍者二百餘家。自是商賈流通，居民安業。在郡勵志 清白，不受饋遺，明帝聞甚嘉之，下詔褒美焉。征為游擊將軍。郡送故舊錢二十餘 萬，述曾一無所受。始之郡，不將家屬；及還，吏無荷擔者。民無老少，皆出拜辭， 號哭聞於數十里。

dōng hūn shí, bài zhōng sàn dài fū, hái xiāng lǐ. gāo zǔ jiàn zuò, nǎi qīng zhōu chū yì què, réng cí hái dōng. gāo zǔ zhào yuē: zhōng sàn dài fū fàn shù céng, xī zài qí shì, zhōng zhí fèng zhǔ, wǎng lì yǒng jiā, zhì shēn lián yuē, yí jiā lǐ zhì, yǐ lì qīng cāo. kě tài zhōng dài fū, cì juàn èr shí pǐ. shù céng shēng píng dé fèng lù, jiē yǐ fēn shī. jí lǎo, suì bì lì wú suǒ zī. yǐ tiān jiān bā nián zú, shí nián qī shí jiǔ. zhù yì wén yán, zhe zá shī fù shù shí piān.
東昏時，拜中散大夫，還鄉里。高祖踐阼，乃輕舟出詣闕，仍辭還東。高祖詔 曰：「中散大夫范述曾，昔在齊世，忠直奉主，往蒞永嘉，治身廉約，宜加禮秩， 以厲清操。可太中大夫，賜絹二十匹。」述曾生平得奉祿，皆以分施。及老，遂壁 立無所資。以天監八年卒，時年七十九。注《易文言》，著雜詩賦數十篇。

qiū zhòng fú, zì gōng xìn, wú xìng wū chéng rén yě. shǎo hǎo xué, cóng zǔ líng jū yǒu rén lún zhī jiàn, cháng chēng wèi qiān lǐ jū yě. qí yǒng míng chū, xuǎn wèi guó zi shēng, jǔ gāo dì, wèi diào, hái xiāng lǐ. jiā pín, wú yǐ zì zī, nǎi jié qún dào, wèi zhī jì huà, jié lüè sān wú. zhòng fú cōng míng yǒu zhì lüè, qún dào wèi ér fú zhī, suǒ xíng jiē guǒ, gù yì bù fā. tài shǒu xú sì zhào bǔ zhǔ bù, lì yáng zhōu cóng shì tài xué bó shì yú hú lìng, yǒu néng míng. tài shǒu lǚ wén xiǎn dāng shí xìng chén, líng dǐ shǔ xiàn, zhòng fú dú bù wèi zhī qū. yǐ fù sàng qù zhí.
丘仲孚，字公信，吳興烏程人也。少好學，從祖靈鞠有人倫之鑑，常稱為千里 駒也。齊永明初，選為國子生，舉高第，未調，還鄉里。家貧，無以自資，乃結群 盜，為之計畫，劫掠三吳。仲孚聰明有智略，群盜畏而服之，所行皆果，故亦不發。 太守徐嗣召補主簿，歷揚州從事、太學博士、於湖令，有能名。太守呂文顯當時幸 臣，陵詆屬縣，仲孚獨不為之屈。以父喪去職。

míng dì jí wèi, qǐ wèi liè wǔ jiāng jūn qū ā lìng. zhí huì jī tài shǒu wáng jìng zé jǔ bīng fǎn, chéng cháo tíng bù bèi, fǎn wèn shǐ zhì, ér qián fēng yǐ jiè qū ā. zhòng fú wèi lì mín yuē: zéi chéng shèng suī ruì, ér wū hé yì lí. jīn ruò shōu chuán jiàn, záo zhǎng gǎng dài, xiè dú shuǐ yǐ zǔ qí lù, dé liú shù rì, tái jūn bì zhì, zé dà shì jì yǐ. jìng zé jūn zhì, zhí dú hé, guǒ dùn bīng bù dé jìn, suì bài sàn. zhòng fú yǐ jù shǒu yǒu gōng, qiān shān yīn lìng, jū zhí shén yǒu shēng chēng, bǎi xìng wèi zhī yáo yuē: èr fù shěn liú, bù rú yī qiū. qián shì fù yǎn fù zǐ shěn xiàn liú xuán míng, xiāng jì zǎi shān yīn, bìng yǒu zhèng jī, yán zhòng fú jiē guò zhī yě.
明帝即位，起為烈武將軍、曲阿令。值會稽太守王敬則舉兵反，乘朝廷不備， 反問始至，而前鋒已屆曲阿。仲孚謂吏民曰：「賊乘勝雖銳，而烏合易離。今若收 船艦，鑿長崗埭，泄瀆水以阻其路，得留數日，台軍必至，則大事濟矣。」敬則軍 至，值瀆涸，果頓兵不得進，遂敗散。仲孚以距守有功，遷山陰令，居職甚有聲稱， 百姓為之謠曰：「二傅沈劉，不如一丘。」前世傅琰父子、沈憲、劉玄明，相繼宰 山陰，並有政績，言仲孚皆過之也。

qí mò zhèng luàn, pō yǒu zāng huì, wèi yǒu sī suǒ jǔ, jiāng shōu zhī, zhòng fú qiè táo, jìng hái jīng shī yì què, huì shè, dé bù zhì. gāo zǔ jiàn zuò, fù wèi shān yīn lìng. zhòng fú zhǎng yú bō fán, shàn shì quán biàn, lì mín jìng fú, hào chēng shén míng, zhì wèi tiān xià dì yī.
齊末政亂，頗有贓賄，為有司所舉，將收之，仲孚竊逃，徑還京師詣闕，會赦， 得不治。高祖踐阼，復為山陰令。仲孚長於撥煩，善適權變，吏民敬服，號稱神明， 治為天下第一。

chāo qiān chē qí zhǎng shǐ zhǎng shā nèi shǐ, shì shì wèi qī, zhēng wèi shàng shū yòu chéng, qiān zuǒ chéng, réng zhuó wèi wèi wèi qīng, ēn rèn shén hòu. chū qǐ shuāng què, yǐ zhòng fú lǐng dà jiàng. shì bì, chū wèi ān xī zhǎng shǐ nán jùn tài shǒu. qiān yún huī zhǎng shǐ jiāng xià tài shǒu, xíng yǐng zhōu zhōu fǔ shì, zāo mǔ yōu, qǐ shè zhí. zuò shì chú míng, fù qǐ wèi sī kōng cān jūn. é qiān yù zhāng nèi shǐ, zài jùn gèng lì qīng jié. qǐng zhī, zú, shí nián sì shí bā. zhào yuē: yù zhāng nèi shǐ qiū zhòng fú, zhòng shì dà bāng, zé yǐ hòu xiào, fēi zhí huǐ lìn yún wáng, shí yì zhèng jī kè jǔ. bù xìng yǔn sàng, liáng yǐ shāng cè. kě zèng gěi shì huáng mén shì láng. zhòng fú sàng jiāng hái, yù zhāng lǎo yòu hào kū pān sòng, chē lún bù dé qián.
超遷車騎長史、長沙內史，視事未期，征為尚書右丞，遷左丞，仍擢為衛尉卿， 恩任甚厚。初起雙闕，以仲孚領大匠。事畢，出為安西長史、南郡太守。遷雲麾長 史、江夏太守，行郢州州府事，遭母憂，起攝職。坐事除名，復起為司空參軍。俄 遷豫章內史，在郡更勵清節。頃之，卒，時年四十八。詔曰：「豫章內史丘仲孚， 重試大邦，責以後效，非直悔吝雲亡，實亦政績克舉。不幸殞喪，良以傷惻。可贈 給事黃門侍郎。」仲孚喪將還，豫章老幼號哭攀送，車輪不得前。

zhòng fú wèi zuǒ chéng, zhuàn huáng diǎn èr shí juǎn nán gōng gù shì bǎi juǎn, yòu zhuàn shàng shū jù shì zá yí, xíng yú shì yān.
仲孚為左丞，撰《皇典》二十卷、《南宮故事》百卷，又撰《尚書具事雜儀》， 行於世焉。

sūn qiān, zì zhǎng xùn, dōng guǎn jǔ rén yě. shǎo wèi qīn rén zhào bó fú suǒ zhī. qiān nián shí qī, bó fú wèi yù zhōu cì shǐ, yǐn wèi zuǒ jūn xíng cān jūn, yǐ zhì gàn chēng. fù yōu qù zhí, kè jū lì yáng, gōng gēng yǐ yǎng dì mèi, xiāng lǐ chēng qí dūn mù. sòng jiāng xià wáng yì gōng wén zhī, yǐn wèi xíng cān jūn, lì shì dà sī mǎ tài zǎi èr fǔ. chū wèi jù róng lìng, qīng shèn qiáng jì, xiàn rén hào wèi shén míng.
孫謙，字長遜，東莞莒人也。少為親人趙伯符所知。謙年十七，伯符為豫州刺 史，引為左軍行參軍，以治干稱。父憂去職，客居歷陽，躬耕以養弟妹，鄉里稱其 敦睦。宋江夏王義恭聞之，引為行參軍，歷仕大司馬、太宰二府。出為句容令，清 慎強記，縣人號為神明。

tài shǐ chū, shì jiàn ān wáng xiū rén, xiū rén yǐ wèi sī tú cān jūn, yán zhī míng dì, zhuó wèi míng wēi jiāng jūn bā dōng jiàn píng èr jùn tài shǒu. jùn jū sān xiá, héng yǐ wēi lì zhèn zhī. qiān jiāng shù zhí, chì mù qiān rén zì suí. qiān yuē: mán yí bù bīn, gài dài zhī shī jié ěr. hé fán bīng yì, yǐ wèi guó fèi. gù cí bù shòu. zhì jùn, bù ēn huì zhī huà, mán liáo huái zhī, jìng xiǎng jīn bǎo, qiān wèi yù ér qiǎn, yī wú suǒ nà. jí lüè dé shēng kǒu, jiē fàng hái jiā. fèng zhì chū lì mín zhě, xī yuán chú zhī. jùn jìng xī rán, wēi xìn dà zhe. shì shì sān nián, zhēng hái wèi fǔ jūn zhōng bīng cān jūn. yuán huī chū, qiān liáng zhōu cì shǐ, cí bù fù zhí, qiān yuè qí xiào wèi zhēng běi sī mǎ fǔ zhǔ bù. jiàn píng wáng jiāng chēng bīng, huàn qiān qiáng zhí, tuō shì qiǎn shǐ jīng shī, rán hòu zuò luàn. jí jiàn píng zhū, qiān zuǒ jūn jiāng jūn.
泰始初，事建安王休仁，休仁以為司徒參軍，言之明帝，擢為明威將軍、巴東、 建平二郡太守。郡居三峽，恆以威力鎮之。謙將述職，敕募千人自隨。謙曰：「蠻 夷不賓，蓋待之失節耳。何煩兵役，以為國費。」固辭不受。至郡，布恩惠之化， 蠻獠懷之，競餉金寶，謙慰喻而遣，一無所納。及掠得生口，皆放還家。俸秩出吏 民者，悉原除之。郡境翕然，威信大著。視事三年，征還為撫軍中兵參軍。元徽初， 遷梁州刺史，辭不赴職，遷越騎校尉、征北司馬府主簿。建平王將稱兵，患謙強直， 託事遣使京師，然後作亂。及建平誅，遷左軍將軍。

qí chū, wèi níng shuò jiāng jūn qián táng lìng, zhì fán yǐ jiǎn, yù wú xì qiú. jí qù guān, bǎi xìng yǐ qiān zài zhí bù shòu xiǎng yí, zhuī zài jiān bó yǐ sòng zhī, qiān què bù shòu. měi qù guān, zhé wú sī zhái, cháng jiè guān kōng chē jiù jū yān. yǒng míng chū, wèi guān jūn zhǎng shǐ jiāng xià tài shǒu, zuò bèi dài zhé qù jùn, xì shàng fāng. qǐng zhī, miǎn wèi zhōng sàn dài fū. míng dì jiāng fèi lì, yù yǐn qiān wèi xīn lǚ, shǐ jiān wèi wèi, gěi jiǎ zhàng bǎi rén, qiān bù yuàn chù jì huì, zhé sàn jiǎ shì, dì suī bù zuì, ér fú fù rèn yān. chū wèi nán zhōng láng sī mǎ. dōng hūn yǒng yuán yuán nián, qiān wéi wéi dài fū.
齊初，為寧朔將軍、錢唐令，治煩以簡，獄無繫囚。及去官，百姓以謙在職不 受餉遺，追載縑帛以送之，謙卻不受。每去官，輒無私宅，常借官空車廄居焉。永 明初，為冠軍長史、江夏太守，坐被代輒去郡，系尚方。頃之，免為中散大夫。明 帝將廢立，欲引謙為心膂，使兼衛尉，給甲仗百人，謙不願處際會，輒散甲士，帝 雖不罪，而弗復任焉。出為南中郎司馬。東昏永元元年，遷囗囗大夫。

tiān jiān liù nián, chū wèi fǔ guó jiāng jūn líng líng tài shǒu, yǐ shuāi lǎo, yóu qiáng lì wèi zhèng, lì mín ān zhī. xiān shì, jùn duō hǔ bào, qiān zhì jué jī. jí qù guān zhī yè, hǔ jí hài jū mín. qiān wèi jùn xiàn, cháng qín quàn kè nóng sāng, wù jǐn dì lì, shōu rù cháng duō yú lín jìng. jiǔ nián, yǐ nián lǎo, zhēng wèi guāng lù dài fū. jì zhì, gāo zǔ jiā qí qīng jié, shén lǐ yì yān. měi cháo jiàn, yóu qǐng jù zhí zì xiào. gāo zǔ xiào yuē: zhèn shǐ qīng zhì, bù shǐ qīng lì. shí sì nián, zhào yuē: guāng lù dài fū sūn qiān, qīng shèn yǒu wén, bái shǒu bù dài, gāo nián jiù chǐ, yí jiā yōu zhì. kě gěi qīn xìn èr shí rén, bìng gěi fú.
天監六年，出為輔國將軍、零陵太守，已衰老，猶強力為政，吏民安之。先是， 郡多虎暴，謙至絕跡。及去官之夜，虎即害居民。謙為郡縣，常勤勸課農桑，務盡 地利，收入常多於鄰境。九年，以年老，征為光祿大夫。既至，高祖嘉其清潔，甚 禮異焉。每朝見，猶請劇職自效。高祖笑曰：「朕使卿智，不使卿力。」十四年， 詔曰：「光祿大夫孫謙，清慎有聞，白首不怠，高年舊齒，宜加優秩。可給親信二 十人，並給扶。」

qiān zì shǎo jí lǎo, lì èr xiàn wǔ jùn, suǒ zài lián jié. jū shēn jiǎn sù, chuáng shī qú chú píng fēng, dōng zé bù bèi guǎn xí, xià rì wú chóu zhàng, ér yè wò wèi cháng yǒu wén ruì, rén duō yì yān. nián yú jiǔ shí, qiáng zhuàng rú wǔ shí zhě, měi cháo huì, zhé xiān zhòng dào gōng mén. lì yú rén yì, xíng jǐ guò rén shén yuǎn. cóng xiōng líng qìng cháng bìng jì yú qiān, qiān chū xíng hái wèn qǐ jū. líng qìng yuē: xiàng yǐn lěng rè bù diào, jí shí yóu kě. qiān tuì qiǎn qí qī. yǒu péng chéng liú róng zhě, xíng qǐ jí dǔ wú suǒ guī, yǒu rén yú sòng qiān shě, qiān kāi tīng shì yǐ dài zhī. jí róng sǐ, yǐ lǐ bìn zàng zhī. zhòng xián fú qí xíng yì. shí wǔ nián, zú guān, shí nián jiǔ shí èr. zhào fù qián sān wàn bù wǔ shí pǐ. gāo zǔ wèi jǔ āi, shén dào xī zhī.
謙自少及老，歷二縣五郡，所在廉潔。居身儉素，床施蘧除屏風，冬則布被莞 席，夏日無幬帳，而夜臥未嘗有蚊蚋，人多異焉。年逾九十，強壯如五十者，每朝 會，輒先眾到公門。力於仁義，行己過人甚遠。從兄靈慶常病寄于謙，謙出行還問 起居。靈慶曰：「向飲冷熱不調，即時猶渴。」謙退遣其妻。有彭城劉融者，行乞 疾篤無所歸，友人輿送謙舍，謙開廳事以待之。及融死，以禮殯葬之。眾咸服其行 義。十五年，卒官，時年九十二。詔賻錢三萬、布五十匹。高祖為舉哀，甚悼惜之。

qiān cóng zi lián, biàn pì qiǎo huàn. qí shí yǐ lì dà xiàn, shàng shū yòu chéng. tiān jiān chū, shěn yuē fàn yún dāng cháo yòng shì, lián qīng yì fèng zhī. jí zhōng shū shè rén huáng mù zhī děng, yì yóu suǒ jié fù. fán guì yào měi shí, lián bì rì jìn zī zhǐ, jiē shǒu zì jiān diào, bù cí qín jù, suì dé wèi liè qīng yù shǐ zhōng chéng jìn líng wú xìng tài shǒu. shí guǎng líng gāo shuǎng yǒu xiǎn báo cái, kè yú lián, lián wěi yǐ wén jì, shuǎng cháng yǒu qiú bù chēng yì, nǎi wèi jī mí yǐ yù lián yuē: cì bí bù zhī tì, tà miàn bù zhī chēn, niè chǐ zuò bù shù, chí cǐ dé shèng rén. jī qí bù jì chǐ rǔ, yǐ cǐ qǔ míng wèi yě.
謙從子廉，便辟巧宦。齊時已歷大縣，尚書右丞。天監初，沈約、范雲當朝用 事，廉傾意奉之。及中書舍人黃睦之等，亦尤所結附。凡貴要每食，廉必日進滋旨， 皆手自煎調，不辭勤劇，遂得為列卿、御史中丞、晉陵、吳興太守。時廣陵高爽有 險薄才，客於廉，廉委以文記，爽嘗有求不稱意，乃為屐謎以喻廉曰：「刺鼻不知 嚏，蹋面不知瞋，齧齒作步數，持此得勝人。」譏其不計恥辱，以此取名位也。

fú héng, zì xuán yào, màn róng zhī zǐ yě. yòu chuán fù yè, néng yán xuán lǐ, yǔ lè ān rèn fǎng péng chéng liú màn jù zhī míng. qǐ jiā qí fèng cháo qǐng, réng jiān tài xué bó shì, xún chú dōng yáng jùn chéng, zhì mǎn wèi yín lìng. shí màn róng yǐ zhì shì, gù pín yǐ wài zhí chù héng, lìng qí dé yǎng yān. qí mò, shǐ wèi shàng shū dōu guān láng, réng wèi wèi jūn jì shì cān jūn.
伏恆，字玄耀，曼容之子也。幼傳父業，能言玄理，與樂安任昉、彭城劉曼 俱知名。起家齊奉朝請，仍兼太學博士，尋除東陽郡丞，秩滿為鄞令。時曼容已致 仕，故頻以外職處恆，令其得養焉。齊末，始為尚書都官郎，仍為衛軍記室參軍。

gāo zǔ jiàn zuò, qiān guó zi bó shì, fù yōu qù zhí. fú què, wèi chē qí zī yì cān jūn, lèi qiān sī kōng zhǎng shǐ zhōng shū shì láng qián jūn jiāng jūn jiān wǔ jīng bó shì, yǔ lì bù shàng shū xú miǎn zhōng shū shì láng zhōu shě, zǒng zhī wǔ lǐ shì. chū wèi yǒng yáng nèi shǐ, zài jùn qīng jié, zhì wù ān jìng. jùn mín hé zhēn xiù děng yī bǎi wǔ shí sì rén yì zhōu yán zhuàng, xiāng zhōu cì shǐ yǐ wén. zhào kān yǒu shí wǔ shì wèi lì mín suǒ huái, gāo zǔ shàn zhī, zhēng wèi xīn ān tài shǒu. zài jùn qīng kè, rú yǒng yáng shí. mín fù shuì bù dēng zhě, zhé yǐ tài shǒu tián mǐ zhù zhī. jùn duō má níng, jiā rén nǎi zhì wú yǐ wèi shéng, qí lì zhì rú cǐ. shǔ xiàn shǐ xīn suì ān hǎi níng, bìng tóng shí shēng wèi lì cí.
高祖踐阼，遷國子博士，父憂去職。服闋，為車騎諮議參軍，累遷司空長史、 中書侍郎、前軍將軍、兼《五經》博士，與吏部尚書徐勉、中書侍郎周舍，總知五 禮事。出為永陽內史，在郡清潔，治務安靜。郡民何貞秀等一百五十四人詣州言狀， 湘州刺史以聞。詔勘有十五事為吏民所懷，高祖善之，征為新安太守。在郡清恪， 如永陽時。民賦稅不登者，輒以太守田米助之。郡多麻苧，家人乃至無以為繩，其 厲志如此。屬縣始新、遂安、海寧，並同時生為立祠。

zhēng wèi guó zi bó shì, lǐng zhǎng shuǐ xiào wèi. shí shǐ xìng nèi shǐ hé yuǎn lèi zhe qīng jī, gāo zǔ zhào zhuó wèi huáng mén shì láng, é qiān xìn wǔ jiāng jūn jiān wú jùn. héng zì yǐ míng bèi sù zài yuǎn qián, wèi lì jù chēng lián bái, yuǎn lèi jiàn zhuó, héng qiān jiē ér yǐ, yì wàng bù mǎn, duō tuō jí jū jiā. xún qiú jiǎ dào dōng yáng yíng mèi sàng, yīn liú huì jī zhú zhái, zì biǎo jiě, gāo zǔ zhào yǐ wèi yù zhāng nèi shǐ, héng nǎi chū bài. zhì shū shì yù shǐ yú jué zòu yuē:
征為國子博士，領長水校尉。時始興內史何遠累著清績，高祖詔擢為黃門侍郎， 俄遷信武將軍、監吳郡。恆自以名輩素在遠前，為吏俱稱廉白，遠累見擢，恆 遷階而已，意望不滿，多託疾居家。尋求假到東陽迎妹喪，因留會稽築宅，自表解， 高祖詔以為豫章內史，恆乃出拜。治書侍御史虞爵奏曰：

chén wén shī zhōng yǔ xìn, yī xīn zhī dào yǐ kuī mào shì qíng fēi, liǎng guān zhī zhū yí jí. wèi yǒu líng fàn míng jiào, yào mào jūn qīn, ér kě wěi sú jīng bāng zhě yě. fēng wén yù zhāng nèi shǐ fú héng, qù suì qǐ jiǎ, yǐ yíng mèi sàng wèi jiě, yīn tíng huì jī bù qù. rù dōng zhī shǐ, huò zhái mài chē. yǐ cǐ ér tuī, zé shì běn wú hái yì. héng lì diǎn èr bāng, shǎo miǎn tān zhuó, cǐ zì wèi zhèng zhī běn, qǐ dé chēng gōng. cháng wèi rén cái pǐn wàng, jū hé yuǎn zhī yòu, ér yuǎn yǐ qīng gōng jiàn zhuó, míng wèi zhuǎn lóng, héng shēn fěi yuàn, xíng yú cí sè, xìng jū tàn zhà, wù mèi shī tú. tiān gāo tīng bēi, wú sī bù zhào. qù nián shí èr yuè èr shí yī rì zhào yuē: guó zi bó shì lǐng zhǎng shuǐ xiào wèi fú héng, wèi zhèng lián píng, yí jiā jiāng yǎng, wù shǐ huì wàng, zhì kuī shì fēng. kě yù zhāng nèi shǐ. qǐ yǒu rén chén fèng rú cǐ zhī zhào, ér bù wáng hún pò dǎn, guī zuì yǒu sī zhuó fà chōu cháng, shǎo zì lùn xiè? ér xún fèng ào rán, le wú yì sè. héng shí jiàn suǒ dào, zú dá cǐ zhǐ, ér mào chǒng bù cí, lìn sī gǒu dé, gù yǐ shì liú jiě tǐ, xíng lù fèi téng, biàn jī qiú xīn, wú yī kě shù. qiè yǐ héng liàng qiāng luò tuò, sān shí yú nián, huáng yùn bó xìng, xián yǔ wéi shǐ, chú jiù bù xīn, zhuó zhī jiāng hàn, yī jì zhī jiān, sān shì lóng xiǎn. céng bù néng shǎo huái gǎn jī, yǎng dá wàn fēn, fǎn fù zhuō móu, chéng zī qiǎo zuì, bù zhōng bù jìng, yú sī yǐ jí. qǐng yǐ héng dà bù jìng lùn. yǐ shì xiáng fǎ, yīng qì shì xíng, zhé shōu suǒ jìn yù xǐ jié, yǐ fǎ cóng shì. rú fǎ suǒ chēng, héng jí zhǔ.
臣聞失忠與信，一心之道以虧；貌是情非，兩觀之誅宜及。未有陵犯名教，要 冒君親，而可緯俗經邦者也。風聞豫章內史伏恆，去歲啟假，以迎妹喪為解，因 停會稽不去。入東之始，貨宅賣車。以此而推，則是本無還意。恆歷典二邦，少 免貪濁，此自為政之本，豈得稱功。常謂人才品望，居何遠之右，而遠以清公見擢， 名位轉隆，恆深誹怨，形於辭色，興居嘆咤，寤寐失圖。天高聽卑，無私不照。 去年十二月二十一日詔曰：「國子博士、領長水校尉伏恆，為政廉平，宜加將養， 勿使恚望，致虧士風。可豫章內史。」豈有人臣奉如此之詔，而不亡魂破膽，歸罪 有司；擢髮抽腸，少自論謝？而循奉慠然，了無異色。恆識見所到，足達此旨， 而冒寵不辭，吝斯苟得，故以士流解體，行路沸騰，辯跡求心，無一可恕。竊以 恆踉蹡落魄，三十餘年，皇運勃興，咸與維始，除舊布新，濯之江、漢，一紀之間， 三世隆顯。曾不能少懷感激，仰答萬分，反覆拙謀，成茲巧罪，不忠不敬，於斯已 及。請以恆大不敬論。以事詳法，應棄市刑，輒收所近獄洗結，以法從事。如法 所稱，恆即主。

chén jǐn àn: yù zhāng nèi shǐ chén fú héng, hán cī biǎo xíng, jí bèi chéng xīn, yǔ mò yī wéi, zī jìng jiān jǐn. xìng shǔ chāng shí, zhuó yǐ bù cì. xī hè kě yíng, zhì yù wú mǎn. yào jūn dōng zǒu, qǐ yuē zhǐ zú zhī guī fù zhì jiě jīn, yì hū jī chù zhī zhì. gān cǐ zhī gāo, shú fēi tú kǔ pèi zī guī zǔ, qǐ shū léi xiè. yí míng fēng xiàn, sù zhèng jiǎn shū. chén děng cān yì, qǐng yǐ jiàn shì miǎn héng suǒ jū guān, fán zhū wèi rèn, yī jiē xuē chú.
臣謹案：豫章內史臣伏恆，含疵表行，藉悖成心，語默一違，資敬兼盡。幸 屬昌時，擢以不次。溪壑可盈，志欲無滿。要君東走，豈曰止足之歸；負志解巾， 異乎激處之致。甘此脂膏，孰非荼苦；佩茲龜組，豈殊縲紲。宜明風憲，肅正簡書。 臣等參議，請以見事免恆所居官，凡諸位任，一皆削除。

yǒu zhào wù zhì, héng suì dé jiù jùn.
有詔勿治，恆遂得就郡。

shì shì sān nián, zhēng wèi gěi shì huáng mén shì láng, lǐng guó zi bó shì, wèi jí qǐ. pǔ tōng yuán nián, zú yú jùn, shí nián wǔ shí jiǔ. shàng shū yòu pú shè xú miǎn wèi zhī mù zhì, qí yī zhāng yuē: dōng qū nán fú, ài jié mín xū, xiāng wàng fú què, jì guǐ zòu shū. huò wò qí zhé, huò bān qí chē, huò tú qí xiàng, huò shì qí lǘ. sī gěng jiè kòu, hé yǐ shàng zhū.
視事三年，征為給事黃門侍郎，領國子博士，未及起。普通元年，卒於郡，時 年五十九。尚書右僕射徐勉為之墓誌，其一章曰：「東區南服，愛結民胥，相望伏 闕，繼軌奏書。或臥其轍，或扳其車，或圖其像，或式其閭。思耿借寇，曷以尚諸。」

chū, héng fù màn róng yǔ lè ān rèn yáo jiē nì yú qí tài wèi wáng jiǎn, yáo zi fǎng jí héng bìng jiàn zhī. qǐng zhī, fǎng cái yù shāo shèng, qí mò, fǎng yǐ wèi sī tú yòu zhǎng shǐ, héng yóu zhì yú cān jūn shì jí qí zhōng yě, míng wèi lüè xiāng móu. héng xìng jiǎn sù, chē fú cū è, wài suī tuì jìng, nèi bù miǎn xīn jìng, gù jiàn jī yú shí. néng tuī jiàn hòu lái, cháng ruò bù jí, shào nián shì zǐ, huò yǐ cǐ yī zhī.
初，恆父曼容與樂安任瑤皆匿於齊太尉王儉，瑤子昉及恆並見知。頃之， 昉才遇稍盛，齊末，昉已為司徒右長史，恆猶滯於參軍事；及其終也，名位略相 侔。恆性儉素，車服粗惡，外雖退靜，內不免心競，故見譏於時。能推薦後來， 常若不及，少年士子，或以此依之。

hé yuǎn, zì yì fāng, dōng hǎi tán rén yě. fù huì jù, qí shàng shū láng. yuǎn shì hè jiāng xià wáng guó shì láng, zhuǎn fèng cháo qǐng. yǒng yuán zhōng, jiāng xià wáng bǎo xuán yú jīng kǒu wèi hù jūn jiāng jūn cuī huì jǐng suǒ fèng, rù wéi gōng chéng, yuǎn yù qí shì. shì bài, nǎi wáng dǐ zhǎng shā xuān wǔ wáng, wáng shēn bǎo nì yān. yuǎn qiú dé guì yáng wáng róng bǎo cáng zhī, jì ér fā jué, shōu bǔ zhě zhì, yuǎn yú yuán yǐ miǎn róng jí yuǎn jiā rén jiē jiàn zhí, róng suì yù huò, yuǎn jiā shǔ xì shàng fāng. yuǎn wáng dù jiāng, shǐ qí gù rén gāo jiāng chǎn gòng jù zhòng, yù yíng gāo zǔ yì shī, dōng hūn dǎng wén zhī, shǐ bǔ yuǎn děng, zhòng fù kuì sàn. yuǎn yīn jiàng wèi, rù shòu yáng, jiàn cì shǐ wáng sù, yù tóng yì jǔ, sù bù néng yòng, nǎi qiú yíng gāo zǔ, sù xǔ zhī. qiǎn bīng yuán sòng, dé dá gāo zǔ. gāo zǔ jiàn yuǎn, wèi zhāng hóng cè yuē: hé yuǎn měi zhàng fū, ér néng pò jiā bào jiù dé, wèi yì jí yě. bǎn fǔ guó jiāng jūn, suí jūn dōng xià, jì pò zhū què jūn, yǐ wèi jiàn kāng lìng. gāo zǔ jiàn zuò, wèi bù bīng xiào wèi, yǐ fèng yíng xūn fēng guǎng xìng nán, yì sān bǎi hù. qiān jiàn wǔ jiāng jūn hòu jūn pó yáng wáng huī lù shì cān jūn. yuǎn yǔ huī sù shàn, zài fǔ jǐn qí zhì lì, zhī wú bù wèi, huī yì tuī xīn zhàng zhī, ēn jì shén mì.
何遠，字義方，東海郯人也。父慧炬，齊尚書郎。遠釋褐江夏王國侍郎，轉奉 朝請。永元中，江夏王寶玄於京口為護軍將軍崔慧景所奉，入圍宮城，遠豫其事。 事敗，乃亡抵長沙宣武王，王深保匿焉。遠求得桂陽王融保藏之，既而發覺，收捕 者至，遠逾垣以免；融及遠家人皆見執，融遂遇禍，遠家屬系尚方。遠亡渡江，使 其故人高江產共聚眾，欲迎高祖義師，東昏黨聞之，使捕遠等，眾復潰散。遠因降 魏，入壽陽，見刺史王肅，欲同義舉，肅不能用，乃求迎高祖，肅許之。遣兵援送， 得達高祖。高祖見遠，謂張弘策曰：「何遠美丈夫，而能破家報舊德，未易及也。」 板輔國將軍，隨軍東下，既破硃雀軍，以為建康令。高祖踐阼，為步兵校尉，以奉 迎勛封廣興男，邑三百戶。遷建武將軍、後軍鄱陽王恢錄事參軍。遠與恢素善，在 府盡其志力，知無不為，恢亦推心仗之，恩寄甚密。

qǐng zhī, qiān wǔ chāng tài shǒu. yuǎn běn tì tǎng, shàng qīng xiá, zhì shì nǎi zhé jié wèi lì, dù jué jiāo yóu, kuì yí qiū háo wú suǒ shòu. wǔ chāng sú jiē jí jiāng shuǐ, shèng xià yuǎn huàn shuǐ wēn, měi yǐ qián mǎi mín jǐng hán shuǐ bù qǔ qián zhě, zé liǎn shuǐ hái zhī. qí tuó shì lǜ duō rú cǐ. jī suī shì wěi, ér néng wěi qū yòng yì yān. chē fú yóu bì sù, qì wù wú tóng qī. jiāng zuǒ duō shuǐ zú, shén jiàn, yuǎn měi shí bù guò gān yú shù piàn ér yǐ. rán xìng gāng yán, lì mín duō yǐ xì shì shòu biān fá zhě, suì wèi rén suǒ sòng, zhēng xià tíng wèi, bèi hé shù shí tiáo. dāng shí shì dài fū zuò fǎ, jiē bù shòu lì, yuǎn dù jǐ wú zāng, jiù lì sān qī rì bù kuǎn, yóu yǐ sī cáng jìn zhàng chú míng.
頃之，遷武昌太守。遠本倜儻，尚輕俠，至是乃折節為吏，杜絕交遊，饋遺秋 毫無所受。武昌俗皆汲江水，盛夏遠患水溫，每以錢買民井寒水；不取錢者，則摙 水還之。其佗事率多如此。跡雖似偽，而能委曲用意焉。車服尤弊素，器物無銅漆。 江左多水族，甚賤，遠每食不過乾魚數片而已。然性剛嚴，吏民多以細事受鞭罰者， 遂為人所訟，征下廷尉，被劾數十條。當時士大夫坐法，皆不受立，遠度己無贓， 就立三七日不款，猶以私藏禁仗除名。

hòu qǐ wèi zhèn nán jiāng jūn wǔ kāng lìng. yù lì lián jié, chú yín sì, zhèng shēn lǜ zhí, mín shén chēng zhī. tài shǒu wáng bīn xún shǔ xiàn, zhū xiàn shèng gōng zhàng yǐ dài yān, zhì wǔ kāng, yuǎn dú shè qiǔ shuǐ ér yǐ. bīn qù, yuǎn sòng zhì jìng, jìn dòu jiǔ shuāng é wèi bié. bīn xì yuē: qīng lǐ yǒu guò lù nà, jiāng bù wèi gǔ rén suǒ xiào hū? gāo zǔ wén qí néng, zhuó wèi xuān chéng tài shǒu. zì xiàn wèi jìn jī dà jùn, jìn dài wèi zhī yǒu yě. jùn jīng kòu chāo, yuǎn jǐn xīn suī lǐ, fù zhù míng jī. qī nián, qiān shù gōng jiāng jūn shǐ xìng nèi shǐ. shí quán líng hóu yuān lǎng wèi guì zhōu, yuán dào piāo lüè, rù shǐ xìng jiè, cǎo mù wú suǒ fàn.
後起為鎮南將軍、武康令。愈厲廉節，除淫祀，正身率職，民甚稱之。太守王 彬巡屬縣，諸縣盛供帳以待焉，至武康，遠獨設糗水而已。彬去，遠送至境，進斗 酒雙鵝為別。彬戲曰：「卿禮有過陸納，將不為古人所笑乎？」高祖聞其能，擢為 宣城太守。自縣為近畿大郡，近代未之有也。郡經寇抄，遠盡心綏理，復著名跡。 期年，遷樹功將軍、始興內史。時泉陵侯淵朗為桂州，緣道剽掠，入始興界，草木 無所犯。

yuǎn zài guān, hǎo kāi tú xiàng, xiū qì qiáng wū, mín jū shì lǐ, chéng huáng jiù kù, suǒ guò ruò yíng jiā yān. tián zhì fèng qián, bìng wú suǒ qǔ, suì mù, zé mín yóu qióng zhě, chōng qí zū diào, yǐ cǐ wèi cháng. rán qí tīng sòng yóu rén, bù néng guò jué, ér xìng guǒ duàn, mín bù gǎn fēi, wèi ér xī zhī. suǒ zhì jiē shēng wèi lì cí, biǎo yán zhì zhuàng, gāo zǔ měi yōu zhào dá yān. tiān jiān shí liù nián, zhào yuē: hé yuǎn qián zài wǔ kāng, yǐ zhe lián píng fù lì èr bāng, mí jǐn qīng bái. zhèng xiān zhì dào, huì liú mín ài, suī gǔ zhī liáng èr qiān dàn, wú yǐ guò yě. yí shēng nèi róng, yǐ xiǎn wài jī. kě gěi shì huáng mén shì láng. yuǎn jí hái, réng wèi rén wēi zhǎng shǐ. qǐng zhī, chū wèi xìn wǔ jiāng jūn, jiān wú jùn. zài wú pō yǒu jiǔ shī, qiān dōng yáng tài shǒu. yuǎn chù zhí, jí qiáng fù rú chóu chóu, shì pín xì rú zǐ dì, tè wèi háo yòu suǒ wèi dàn. zài dōng yáng suì yú, fù wèi shòu fá zhě suǒ bàng, zuò miǎn guī.
遠在官，好開途巷，修葺牆屋，民居市里，城隍廄庫，所過若營家焉。田秩俸 錢，並無所取，歲暮，擇民尤窮者，充其租調，以此為常。然其聽訟猶人，不能過 絕，而性果斷，民不敢非，畏而惜之。所至皆生為立祠，表言治狀，高祖每優詔答 焉。天監十六年，詔曰：「何遠前在武康，已著廉平；復蒞二邦，彌盡清白。政先 治道，惠留民愛，雖古之良二千石，無以過也。宜升內榮，以顯外績。可給事黃門 侍郎。」遠即還，仍為仁威長史。頃之，出為信武將軍，監吳郡。在吳頗有酒失， 遷東陽太守。遠處職，疾強富如仇讎，視貧細如子弟，特為豪右所畏憚。在東陽歲 余，復為受罰者所謗，坐免歸。

yuǎn gěng jiè wú sī qū, jū rén jiān, jué qǐng yè, bù zào yì. yǔ guì jiàn shū shū, kàng lǐ rú yī. qí suǒ huì yù, wèi cháng yǐ yán sè xià rén, yǐ cǐ duō wèi sú shì suǒ è. qí qīng gōng shí wèi tiān xià dì yī. jū shù jùn, jiàn kě yù zhōng bù biàn qí xīn, qī zǐ jī hán, rú xià pín zhě. jí qù dōng yáng guī jiā, jīng nián suì kǒu bù yán róng rǔ, shì lèi yì yǐ cǐ duō zhī. qí qīng cái hǎo yì, zhōu rén zhī jí, yán bù xū wàng, gài tiān xìng yě. měi xì yǔ rén yún: qīng néng dé wǒ yī wàng yǔ, zé xiè qīng yǐ yī jiān. zhòng gòng cì zhī, bù néng jì yě. hòu fù qǐ wèi zhēng xī zī yì cān jūn zhōng fǔ sī mǎ. pǔ tōng èr nián, zú, shí nián wǔ shí èr. gāo zǔ hòu zèng cì zhī.
遠耿介無私曲，居人間，絕請謁，不造詣。與貴賤書疏，抗禮如一。其所會遇， 未嘗以顏色下人，以此多為俗士所惡。其清公實為天下第一。居數郡，見可欲終不 變其心，妻子饑寒，如下貧者。及去東陽歸家，經年歲口不言榮辱，士類益以此多 之。其輕財好義，周人之急，言不虛妄，蓋天性也。每戲語人云：「卿能得我一妄 語，則謝卿以一縑。」眾共伺之，不能記也。後復起為征西諮議參軍、中撫司馬。 普通二年，卒，時年五十二。高祖厚贈賜之。

chén lì bù shàng shū yáo chá yuē: qián shǐ yǒu xún lì, hé zāi? shì shǐ rán yě. hàn wǔ yì fán jiān qǐ, xún píng bù néng, gù yǒu kē kù zhū lù yǐ shèng zhī, yì duō yuàn làn yǐ. liáng xìng, pò gū wèi yuán, zhuó diāo wèi pǔ, jiào mín yǐ xiào tì, quàn zhī yǐ nóng sāng, yú shì jié xiá huà wèi yóu yú, qīng báo biàn wèi zhōng hòu. chún fēng yǐ qià, mín zì zhī jìn. yáo shùn zhī mín, bǐ wū kě fēng, xìn yǐ. ruò fú kù lì, yú liáng wú qǔ yān.
陳吏部尚書姚察曰：前史有循吏，何哉？世使然也。漢武役繁奸起，循平不能， 故有苛酷誅戮以勝之，亦多怨濫矣。梁興，破觚為圓，斫雕為樸，教民以孝悌，勸 之以農桑，於是桀黠化為由余，輕薄變為忠厚。淳風已洽，民自知禁。堯舜之民， 比屋可封，信矣。若夫酷吏，於梁無取焉。