liáng lì
良吏
yǔ bì shěn yǔ fàn shù céng qiū zhòng fú sūn qiān fú péng hé yuǎn
庾荜 沈瑀 范述曾 丘仲孚 孙谦 伏芃 何远
xī hàn xuān dì yǐ wéi" zhèng píng sòng lǐ, qí wéi liáng èr qiān dàn hū!" qián shǐ yì yún:" jīn zhī jùn shǒu, gǔ zhī zhū hóu yě." gù zhǎng lì zhī zhí, hào wèi qīn mín, shì yǐ dǎo dé qí lǐ, yí fēng yì sú, xián bì yóu zhī. qí mò hūn luàn, zhèng yí qún xiǎo, fù diào yún qǐ, yáo yì wú dù. shǒu zǎi duō yǐ fù quán mén, hù zhǎng tān nüè, póu kè jù liǎn, qīn chóu xì mín, tiān xià yáo dòng, wú suǒ cuò qí shǒu zú. gāo zǔ zài tián, zhī mín jí kǔ, jí liáng tái jiàn, réng xià kuān dà zhī shū, hūn shí zá diào, xián xī chú shěng, yú shì sì hǎi zhī nèi, shǐ dé xī jiān. dǎi jiàn huáng jí, gōng lǎn shù shì, rì zè tīng zhèng, qiú mín zhī mò. nǎi mìng yóu xuān yǐ xǐng fāng sú, zhì fèi shí yǐ dá qióng mín, wù jiā yǐn xù, shū qí jí bìng. yuán nián, shǐ qù rén zī, jì dīng wèi bù shēn fú huàn zhuó zhī yī, yù fǔ wú wén shì, gōng yè bù guò líng cǎi, wú zhū jī jǐn xiù tài guān chè láo zhuàn, měi rì shàn cài shū, yǐn jiǔ bù guò sān zhǎn yǐ jiǎn xiān hǎi nèi. měi xuǎn zhǎng lì, wù jiǎn lián píng, jiē zhào jiàn yù qián, qīn xù zhì dào. shǐ zhuó shàng shū diàn zhōng láng dào gài wèi jiàn ān nèi shǐ, zuǒ mín shì láng liú zōng wèi jìn ān tài shǒu, gài děng jū guān, bìng yǐ lián jié zhe. yòu zhe lìng: xiǎo xiàn yǒu néng, qiān wèi dà xiàn dà xiàn yǒu néng, qiān wèi èr qiān dàn. yú shì shān yīn lìng qiū zhòng fú zhì yǒu yì jī, yǐ wéi cháng shā nèi shǐ wǔ kāng lìng hé yuǎn qīng gōng, yǐ wéi xuān chéng tài shǒu. pōu fú wèi lì zhě, wǎng wǎng chéng fēng yān. ruò xīn yě yǔ bì zhū rèn zhí zhě, yǐ jīng shù rùn shì lì zhèng, huò suǒ jū liú huì, huò qù hòu jiàn sī, gài hòu lái zhī liáng lì yě. zhuì wèi liáng lì piān yún.
昔汉宣帝以为“政平讼理,其惟良二千石乎!”前史亦云:“今之郡守,古之 诸侯也。”故长吏之职,号为亲民,是以导德齐礼,移风易俗,咸必由之。齐末昏 乱,政移群小,赋调云起,徭役无度。守宰多倚附权门,互长贪虐,掊克聚敛,侵 愁细民,天下摇动,无所厝其手足。高祖在田,知民疾苦,及梁台建,仍下宽大之 书,昏时杂调,咸悉除省,于是四海之内,始得息肩。逮践皇极,躬览庶事,日昃 听政,求民之瘼。乃命輶轩以省方俗,置肺石以达穷民,务加隐恤,舒其急病。元 年,始去人赀,计丁为布;身服浣濯之衣,御府无文饰,宫掖不过绫彩,无珠玑锦 绣;太官撤牢馔,每日膳菜蔬,饮酒不过三盏——以俭先海内。每选长吏,务简廉 平,皆召见御前,亲勖治道。始擢尚书殿中郎到溉为建安内史,左民侍郎刘鬷为晋 安太守,溉等居官,并以廉洁著。又著令:小县有能,迁为大县;大县有能,迁为 二千石。于是山阴令丘仲孚治有异绩,以为长沙内史;武康令何远清公,以为宣城 太守。剖符为吏者,往往承风焉。若新野庾荜诸任职者,以经术润饰吏政,或所居 流惠,或去后见思,盖后来之良吏也。缀为《良吏篇》云。
yǔ bì, zì xiū yě, xīn yě rén yě. fù shēn zhī, sòng yīng zhōu cì shǐ. bì nián shí suì, zāo fù yōu, jū sāng huǐ jí, wèi zhōu dǎng suǒ chēng. ruò guàn, wèi zhōu yíng zhǔ bù, jǔ xiù cái, lèi qiān ān xī zhǔ bù shàng shū diàn zhōng láng piào qí gōng cáo shǐ. bó shè qún shū, yǒu kǒu biàn. qí yǒng míng zhōng, yǔ wèi hé qīn, yǐ bì jiān sàn qí cháng shì bào shǐ, hái bài sàn qí shì láng, zhī dōng gōng guǎn jì shì.
庾荜,字休野,新野人也。父深之,宋应州刺史。荜年十岁,遭父忧,居丧毁 瘠,为州党所称。弱冠,为州迎主簿,举秀才,累迁安西主簿、尚书殿中郎、骠骑 功曹史。博涉群书,有口辩。齐永明中,与魏和亲,以荜兼散骑常侍报使,还拜散 骑侍郎,知东宫管记事。
yù lín wáng jí wèi fèi, zhǎng zhōng shū zhào gào, chū wèi jīng zhōu bié jià. réng qiān xī zhōng láng zī yì cān jūn, fù wèi zhōu bié jià. qián hòu gāng jì, jiē zhì fù ráo. bì zài wèi zhī, qīng shēn lǜ xià, dù jué qǐng tuō, bù bèi shū shí, qī zǐ bù miǎn jī hán. míng dì wén ér jiā yān, shǒu chì bāo měi, zhōu lǐ róng zhī. qiān sī tú zī yì cān jūn tōng zhí sàn qí cháng shì. gāo zǔ píng jīng yì, bà fǔ jiàn, yǐn wèi piào qí gōng cáo cān jūn, qiān shàng shū zuǒ chéng. chū wèi fǔ guó zhǎng shǐ kuài jī jùn chéng xíng jùn fǔ shì. shí chéng diāo bì zhī hòu, bǎi xìng xiōng huāng, suǒ zài gǔ guì, mǐ zhì shù qiān, mín duō liú sàn, bì fǔ xún shén yǒu zhì lǐ. wéi shǒu gōng lù, qīng jié yú lì, zhì yǒu jīng rì bù jǔ huǒ. tài shǒu xiāng yáng wáng wén ér kuì zhī, bì xiè bù shòu. tiān jiàn yuán nián, zú, tíng shī wú yǐ liàn, jiù bù néng guī. gāo zǔ wén zhī, zhào cì juàn bǎi pǐ mǐ wǔ shí hú.
郁林王即位废,掌中书诏诰,出为荆州别驾。仍迁西中郎谘议参军,复为州别 驾。前后纲纪,皆致富饶。荜再为之,清身率下,杜绝请托,布被蔬食,妻子不免 饥寒。明帝闻而嘉焉,手敕褒美,州里荣之。迁司徒谘议参军、通直散骑常侍。高 祖平京邑,霸府建,引为骠骑功曹参军,迁尚书左丞。出为辅国长史、会稽郡丞、 行郡府事。时承凋弊之后,百姓凶荒,所在谷贵,米至数千,民多流散,荜抚循甚 有治理。唯守公禄,清节逾厉,至有经日不举火。太守、襄阳王闻而馈之,荜谢不 受。天监元年,卒,停尸无以殓,柩不能归。高祖闻之,诏赐绢百匹、米五十斛。
chū, bì wèi xī chǔ wàng zú, zǎo lì xiǎn guān, xiāng rén lè ǎi yǒu gàn yòng, sù yǔ bì bù píng, hù xiāng líng jìng. ǎi shì qí yù zhāng wáng yí, yí hōng, ǎi shì bù dé zhì, zì bù bīng xiào wèi qiú zhù shù guī jīng zhōu, shí bì wèi zhōu bié jià, yì hū ǎi. jí gāo zǔ jiàn zuò, ǎi yǐ xī cháo xūn wèi yù shǐ zhōng chéng, bì shǐ dé kuài jī xíng shì, jì chǐ zhī yǐ huì zhí shì wēi yǒu qiǎn, gāo zǔ yǐ ǎi qí xiāng rén yě, shǐ xuān zhǐ huì zhī, bì dà fèn, gù fā bìng zú.
初,荜为西楚望族,早历显官,乡人乐蔼有干用,素与荜不平,互相陵竞。蔼 事齐豫章王嶷,嶷薨,蔼仕不得志,自步兵校尉求助戍归荆州,时荜为州别驾,益 忽蔼。及高祖践阼,蔼以西朝勋为御史中丞,荜始得会稽行事,既耻之矣;会职事 微有谴,高祖以蔼其乡人也,使宣旨诲之,荜大愤,故发病卒。
shěn yǔ, zì bó yú, wú xīng wǔ kāng rén yě. shū fù chǎng, shì sòng jiàn píng wáng jǐng sù, jǐng sù móu fǎn, chǎng xiān qù zhī jí bài, zuò xì yù, yǔ yì tái chén qǐng, dé miǎn zuì, yóu shì zhī míng. qǐ jiā zhōu cóng shì fèng cháo qǐng. cháng yì qí shàng shū yòu chéng yīn mǐ, mǐ yǔ yǔ jí zhèng shì, shén qì zhī, wèi yuē:" guān qīng cái gàn, dāng jū wú cǐ zhí." sī tú jìng líng wáng zǐ liáng wén yǔ míng, yǐn wèi fǔ cān jūn, lǐng yáng zhōu bù chuán cóng shì. shí jiàn kāng lìng shěn huī fú shì shì líng yǔ, yǔ yǐ fǎ shéng zhī, zhòng dàn qí qiáng. zi liáng shén xiāng zhī shǎng, suī jiā shì jiē yǐ wěi yǔ. zi liáng hōng, yǔ fù shì cì shǐ shǐ ān wáng yáo guāng. cháng bèi shǐ shàng mín dīng, sù ér wú yuàn. yáo guāng wèi tóng shǐ yuē:" ěr hé bù xué shěn yǔ suǒ wéi?" nǎi lìng zhuān zhī zhōu yù shì. hú shú xiàn fāng shān dài gāo jùn, dōng yuè, gōng sī xíng lǚ yǐ wéi jiān nán, míng dì shǐ yǔ xíng zhì zhī. yǔ nǎi kāi sì hóng, duàn xíng kè jiù zuò, sān rì lì bàn. yáng zhōu shū zuǒ sī xíng, zhà chēng zhōu shǐ, bù kěn jiù zuò, yǔ biān zhī sān shí. shū zuǒ guī sù yáo guāng, yáo guāng yuē:" shěn yǔ bì bù wǎng biān rǔ." fù zhī, guǒ yǒu zhà. míng dì fù shǐ yǔ zhù chì shān táng, suǒ fèi jiǎn cái guān suǒ liàng shù shí wàn, dì yì shàn zhī. yǒng tài yuán nián, wèi jiàn dé lìng, jiào mín yī dīng zhǒng shí wǔ zhū sāng sì zhū shì jí lí lì, nǚ dīng bàn zhī, rén xián huān yuè, qǐng zhī chéng lín.
沈瑀,字伯瑜,吴兴武康人也。叔父昶,事宋建平王景素,景素谋反,昶先去 之;及败,坐系狱,瑀诣台陈请,得免罪,由是知名。起家州从事、奉朝请。尝诣 齐尚书右丞殷沵,沵与语及政事,甚器之,谓曰:“观卿才干,当居吾此职。”司 徒、竟陵王子良闻瑀名,引为府参军,领扬州部传从事。时建康令沈徽孚恃势陵瑀, 瑀以法绳之,众惮其强。子良甚相知赏,虽家事皆以委瑀。子良薨,瑀复事刺史、 始安王遥光。尝被使上民丁,速而无怨。遥光谓同使曰:“尔何不学沈瑀所为?” 乃令专知州狱事。湖熟县方山埭高峻,冬月,公私行侣以为艰难,明帝使瑀行治之。 瑀乃开四洪,断行客就作,三日立办。扬州书佐私行,诈称州使,不肯就作,瑀鞭 之三十。书佐归诉遥光,遥光曰:“沈瑀必不枉鞭汝。”覆之,果有诈。明帝复使 瑀筑赤山塘,所费减材官所量数十万,帝益善之。永泰元年,为建德令,教民一丁 种十五株桑、四株柿及梨栗,女丁半之,人咸欢悦,顷之成林。
qù guān hái jīng shī, jiān xíng xuǎn cáo láng. suí chén bó zhī jūn zhì jiāng zhōu, huì yì shī wéi yǐng chéng, yǔ shuō bó zhī yíng gāo zǔ. bó zhī qì yuē:" yú zi zài dōu, bù dé chū chéng, bù néng bù ài zhī." yǔ yuē:" bù rán, rén qíng xiōng xiōng, jiē sī gǎi jì, ruò bù zǎo tú, zhòng sàn nán hé." bó zhī suì jǔ zhòng jiàng, yǔ cóng zài gāo zǔ jūn zhōng.
去官还京师,兼行选曹郎。随陈伯之军至江州,会义师围郢城,瑀说伯之迎高 祖。伯之泣曰:“余子在都,不得出城,不能不爱之。”瑀曰:“不然,人情匈匈, 皆思改计,若不早图,众散难合。”伯之遂举众降,瑀从在高祖军中。
chū, yǔ zài jìng líng wáng jiā, sù yǔ fàn yún shàn. qí mò, cháng jiù yún sù, mèng zuò wū liáng zhù shàng, yǎng jiàn tiān zhōng yǒu zì yuē" fàn shì zhái". zhì shì, yǔ wèi gāo zǔ shuō zhī. gāo zǔ yuē:" yún dé bù sǐ, cǐ mèng kě yàn." jí gāo zǔ jí wèi, yún shēn jiàn yǔ, zì jì yáng lìng zhuó jiān shàng shū yòu chéng. shí tiān xià chū dìng, chén bó zhī biǎo yǔ cuī dū yùn zhuàn, jūn guó huò jì, gāo zǔ yǐ wéi néng. qiān shàng shū jià bù láng, jiān yòu chéng rú gù. yǔ jiàn zú rén shěn sēng lóng sēng zhào yǒu lì gàn, gāo zǔ bìng nà zhī.
初,瑀在竟陵王家,素与范云善。齐末,尝就云宿,梦坐屋梁柱上,仰见天中 有字曰“范氏宅”。至是,瑀为高祖说之。高祖曰:“云得不死,此梦可验。”及 高祖即位,云深荐瑀,自暨阳令擢兼尚书右丞。时天下初定,陈伯之表瑀催督运转, 军国获济,高祖以为能。迁尚书驾部郎,兼右丞如故。瑀荐族人沈僧隆、僧照有吏 干,高祖并纳之。
yǐ mǔ yōu qù zhí, qǐ wèi zhèn wǔ jiàng jūn yú yáo lìng. xiàn dà xìng yú shì qiān yú jiā, qǐng yè rú shì, qián hòu lìng zhǎng mò néng jué. zì yǔ dào, fēi sòng suǒ tōng, qí yǒu zhì zhě, xī lì zhī jiē xià, yǐ fǎ shéng zhī. xiàn nán yòu yǒu háo zú shù bǎi jiā, zǐ dì zòng héng, dì xiāng bì yìn, hòu zì fēng zhí, bǎi xìng shén huàn zhī. yǔ zhào qí lǎo zhě wèi shí tou cāng jiān, shǎo zhě bǔ xiàn tóng, jiē hào qì dào lù, zì shì quán yòu píng jī. yǔ chū zhì, fù lì jiē xiān yī měi fú, yǐ zì zhāng bié. yǔ nù yuē:" rǔ děng xià xiàn lì, hé zì nǐ guì rén yé?" xī shǐ zhe máng zēng cū bù, shì lì zhōng rì, zú yǒu cuō diē, zhé jiā bǎng chuí. yǔ wēi shí, cháng zì zhì cǐ yù wǎ qì, wèi fù rén suǒ rǔ, gù yīn yǐ bào yān, yóu shì shì shù hài yuàn. rán yǔ lián bái zì shǒu, gù dé suì xíng qí zhì.
以母忧去职,起为振武将军、余姚令。县大姓虞氏千余家,请谒如市,前后令 长莫能绝。自瑀到,非讼所通,其有至者,悉立之阶下,以法绳之。县南又有豪族 数百家,子弟纵横,递相庇廕,厚自封植,百姓甚患之。瑀召其老者为石头仓监, 少者补县僮,皆号泣道路,自是权右屏迹。瑀初至,富吏皆鲜衣美服,以自彰别。 瑀怒曰:“汝等下县吏,何自拟贵人耶?”悉使著芒矰粗布,侍立终日,足有蹉跌, 辄加榜棰。瑀微时,尝自至此鬻瓦器,为富人所辱,故因以报焉,由是士庶骇怨。 然瑀廉白自守,故得遂行其志。
hòu wáng shī běi fá, zhēng yǔ wèi jiàn wēi jiāng jūn, dū yùn cáo, xún jiān dōu shuǐ shǐ zhě. qǐng zhī, qiān shào fǔ qīng. chū wèi ān nán cháng shǐ xún yáng tài shǒu. jiāng zhōu cì shǐ cáo jǐng zōng jí dǔ, yǔ xíng fǔ zhōu shì. jǐng zōng zú, réng wèi xìn wēi xiāo yǐng dá zhǎng shǐ, tài shǒu rú gù. yǔ xìng qū qiáng, měi wǔ yǐng dá, yǐng dá xián zhī. tiān jiàn bā nián, yīn rù zī shì, cí yòu jī lì, yǐng dá zuò sè yuē:" cháo tíng yòng jūn zuò xíng shì yé?" yǔ chū, wèi rén yuē:" wǒ sǐ ér hòu yǐ, zhōng bù néng qīng cè miàn cóng." shì rì, yú lù wèi dào suǒ shā, shí nián wǔ shí jiǔ, duō yǐ wéi yǐng dá hài yān. zi xù lèi sòng zhī, yù yǐng dá yì xún zú, shì suì bù qióng jìng. xù nǎi bù yī shū shí zhōng qí shēn.
后王师北伐,征瑀为建威将军,督运漕,寻兼都水使者。顷之,迁少府卿。出 为安南长史、寻阳太守。江州刺史曹景宗疾笃,瑀行府州事。景宗卒,仍为信威萧 颖达长史,太守如故。瑀性屈强,每忤颖达,颖达衔之。天监八年,因入谘事,辞 又激厉,颖达作色曰:“朝廷用君作行事耶?”瑀出,谓人曰:“我死而后已,终 不能倾侧面从。”是日,于路为盗所杀,时年五十九,多以为颖达害焉。子续累讼 之,遇颖达亦寻卒,事遂不穷竟。续乃布衣蔬食终其身。
fàn shù céng, zì zi xuán, wú jùn qián táng rén yě. yòu hào xué, cóng yú háng lǚ dào huì shòu wǔ jīng, lüè tōng zhāng jù. dào huì xué tú cháng yǒu bǎi shù, dú chēng shù céng yuē:" cǐ zi bì wèi wáng zhě shī." qí wén huì tài zǐ jìng líng wén xuān wáng yòu shí, gāo dì yǐn shù céng wèi zhī shī yǒu. qǐ jiā wèi sòng jìn xī wáng guó shì láng. qí chū, zhì nán jùn wáng guó láng zhōng lìng, qiān shàng shū zhǔ kè láng tài zǐ bù bīng xiào wèi, dài kāi yáng lìng. shù céng wéi rén jiǎn è, zài gōng duō suǒ jiàn zhēng, tài zi suī bù néng quán yòng, rán yì fú zhī zuì yě. jìng líng wáng shēn xiāng qì zhòng, hào wèi" zhōu shě". shí tài zǐ zuǒ wèi lǜ shěn yuē yì yǐ shù céng fāng jí àn. yǐ fù mǔ nián lǎo, qǐ hái jiù yǎng, nǎi bài zhōng sàn dài fū.
范述曾,字子玄,吴郡钱唐人也。幼好学,从余杭吕道惠受《五经》,略通章 句。道惠学徒常有百数,独称述曾曰:“此子必为王者师。”齐文惠太子、竟陵文 宣王幼时,高帝引述曾为之师友。起家为宋晋熙王国侍郎。齐初,至南郡王国郎中 令,迁尚书主客郎、太子步兵校尉,带开阳令。述曾为人謇谔,在宫多所谏争,太 子虽不能全用,然亦弗之罪也。竟陵王深相器重,号为“周舍”。时太子左卫率沈 约亦以述曾方汲黯。以父母年老,乞还就养,乃拜中散大夫。
míng dì jí wèi, chú yóu jī jiāng jūn, chū wèi yǒng jiā tài shǒu. wéi zhèng qīng píng, bù shàng wēi měng, mín sú biàn zhī. suǒ bù héng yáng xiàn, shān gǔ xiǎn jùn, wèi bū táo suǒ jù, qián hòu èr qiān dàn tǎo bǔ mò néng xī. shù céng xià chē, kāi shì ēn xìn, fán zhū xiōng dǎng, sì fù ér chū, biān hù shǔ jí zhě èr bǎi yú jiā. zì shì shāng gǔ liú tōng, jū mín ān yè. zài jùn lì zhì qīng bái, bù shòu kuì yí, míng dì wén shén jiā zhī, xià zhào bāo měi yān. zhēng wèi yóu jī jiāng jūn. jùn sòng gù jiù qián èr shí yú wàn, shù céng yī wú suǒ shòu. shǐ zhī jùn, bù jiāng jiā shǔ jí hái, lì wú hé dān zhě. mín wú lǎo shào, jiē chū bài cí, hào kū wén yú shù shí lǐ.
明帝即位,除游击将军,出为永嘉太守。为政清平,不尚威猛,民俗便之。所 部横阳县,山谷险峻,为逋逃所聚,前后二千石讨捕莫能息。述曾下车,开示恩信, 凡诸凶党,涘负而出,编户属籍者二百余家。自是商贾流通,居民安业。在郡励志 清白,不受馈遗,明帝闻甚嘉之,下诏褒美焉。征为游击将军。郡送故旧钱二十余 万,述曾一无所受。始之郡,不将家属;及还,吏无荷担者。民无老少,皆出拜辞, 号哭闻于数十里。
dōng hūn shí, bài zhōng sàn dài fū, huán xiāng lǐ. gāo zǔ jiàn zuò, nǎi qīng zhōu chū yì quē, réng cí hái dōng. gāo zǔ zhào yuē:" zhōng sàn dài fū fàn shù céng, xī zài qí shì, zhōng zhí fèng zhǔ, wǎng lì yǒng jiā, zhì shēn lián yuē, yí jiā lǐ zhì, yǐ lì qīng cāo. kě tài zhōng dài fū, cì juàn èr shí pǐ." shù céng shēng píng dé fèng lù, jiē yǐ fēn shī. jí lǎo, suì bì lì wú suǒ zī. yǐ tiān jiàn bā nián zú, shí nián qī shí jiǔ. zhù yì wén yán, zhe zá shī fù shù shí piān.
东昏时,拜中散大夫,还乡里。高祖践阼,乃轻舟出诣阙,仍辞还东。高祖诏 曰:“中散大夫范述曾,昔在齐世,忠直奉主,往莅永嘉,治身廉约,宜加礼秩, 以厉清操。可太中大夫,赐绢二十匹。”述曾生平得奉禄,皆以分施。及老,遂壁 立无所资。以天监八年卒,时年七十九。注《易文言》,著杂诗赋数十篇。
qiū zhòng fú, zì gōng xìn, wú xīng wū chéng rén yě. shǎo hào xué, cóng zǔ líng jū yǒu rén lún zhī jiàn, cháng chēng wéi qiān lǐ jū yě. qí yǒng míng chū, xuǎn wèi guó zǐ shēng, jǔ gāo dì, wèi diào, huán xiāng lǐ. jiā pín, wú yǐ zì zī, nǎi jié qún dào, wèi zhī jì huà, jié lüè sān wú. zhòng fú cōng míng yǒu zhì lüè, qún dào wèi ér fú zhī, suǒ xíng jiē guǒ, gù yì bù fā. tài shǒu xú sì zhào bǔ zhǔ bù, lì yáng zhōu cóng shì tài xué bó shì yú hú lìng, yǒu néng míng. tài shǒu lǚ wén xiǎn dāng shí xìng chén, líng dǐ shǔ xiàn, zhòng fú dú bù wéi zhī qū. yǐ fù sāng qù zhí.
丘仲孚,字公信,吴兴乌程人也。少好学,从祖灵鞠有人伦之鉴,常称为千里 驹也。齐永明初,选为国子生,举高第,未调,还乡里。家贫,无以自资,乃结群 盗,为之计画,劫掠三吴。仲孚聪明有智略,群盗畏而服之,所行皆果,故亦不发。 太守徐嗣召补主簿,历扬州从事、太学博士、于湖令,有能名。太守吕文显当时幸 臣,陵诋属县,仲孚独不为之屈。以父丧去职。
míng dì jí wèi, qǐ wèi liè wǔ jiàng jūn qū ā lìng. zhí kuài jī tài shǒu wáng jìng zé jǔ bīng fǎn, chéng cháo tíng bù bèi, fǎn wèn shǐ zhì, ér qián fēng yǐ jiè qū ā. zhòng fú wèi lì mín yuē:" zéi chéng shèng suī ruì, ér wū hé yì lí. jīn ruò shōu chuán jiàn, záo zhǎng gǎng dài, xiè dú shuǐ yǐ zǔ qí lù, dé liú shù rì, tái jūn bì zhì, zé dà shì jì yǐ." jìng zé jūn zhì, zhí dú hé, guǒ dùn bīng bù dé jìn, suì bài sàn. zhòng fú yǐ jù shǒu yǒu gōng, qiān shān yīn lìng, jū zhí shén yǒu shēng chēng, bǎi xìng wèi zhī yáo yuē:" èr fù shěn liú, bù rú yī qiū." qián shì fù yǎn fù zǐ shěn xiàn liú xuán míng, xiāng jì zǎi shān yīn, bìng yǒu zhèng jī, yán zhòng fú jiē guò zhī yě.
明帝即位,起为烈武将军、曲阿令。值会稽太守王敬则举兵反,乘朝廷不备, 反问始至,而前锋已届曲阿。仲孚谓吏民曰:“贼乘胜虽锐,而乌合易离。今若收 船舰,凿长岗埭,泄渎水以阻其路,得留数日,台军必至,则大事济矣。”敬则军 至,值渎涸,果顿兵不得进,遂败散。仲孚以距守有功,迁山阴令,居职甚有声称, 百姓为之谣曰:“二傅沈刘,不如一丘。”前世傅琰父子、沈宪、刘玄明,相继宰 山阴,并有政绩,言仲孚皆过之也。
qí mò zhèng luàn, pō yǒu zāng huì, wèi yǒu sī suǒ jǔ, jiāng shōu zhī, zhòng fú qiè táo, jìng hái jīng shī yì quē, huì shè, dé bù zhì. gāo zǔ jiàn zuò, fù wèi shān yīn lìng. zhòng fú cháng yú bō fán, shàn shì quán biàn, lì mín jìng fú, hào chēng shén míng, zhì wèi tiān xià dì yī.
齐末政乱,颇有赃贿,为有司所举,将收之,仲孚窃逃,径还京师诣阙,会赦, 得不治。高祖践阼,复为山阴令。仲孚长于拨烦,善适权变,吏民敬服,号称神明, 治为天下第一。
chāo qiān chē qí zhǎng shǐ cháng shā nèi shǐ, shì shì wèi qī, zhēng wèi shàng shū yòu chéng, qiān zuǒ chéng, réng zhuó wèi wèi wèi qīng, ēn rèn shén hòu. chū qǐ shuāng quē, yǐ zhòng fú lǐng dà jiàng. shì bì, chū wèi ān xī zhǎng shǐ nán jùn tài shǒu. qiān yún huī zhǎng shǐ jiāng xià tài shǒu, xíng yǐng zhōu zhōu fǔ shì, zāo mǔ yōu, qǐ shè zhí. zuò shì chú míng, fù qǐ wèi sī kōng cān jūn. é qiān yù zhāng nèi shǐ, zài jùn gèng lì qīng jié. qǐng zhī, zú, shí nián sì shí bā. zhào yuē:" yù zhāng nèi shǐ qiū zhòng fú, zhòng shì dà bāng, zé yǐ hòu xiào, fēi zhí huǐ lìn yún wáng, shí yì zhèng jī kè jǔ. bù xìng yǔn sàng, liáng yǐ shāng cè. kě zèng jǐ shì huáng mén shì láng." zhòng fú sàng jiāng hái, yù zhāng lǎo yòu hào kū pān sòng, chē lún bù dé qián.
超迁车骑长史、长沙内史,视事未期,征为尚书右丞,迁左丞,仍擢为卫尉卿, 恩任甚厚。初起双阙,以仲孚领大匠。事毕,出为安西长史、南郡太守。迁云麾长 史、江夏太守,行郢州州府事,遭母忧,起摄职。坐事除名,复起为司空参军。俄 迁豫章内史,在郡更励清节。顷之,卒,时年四十八。诏曰:“豫章内史丘仲孚, 重试大邦,责以后效,非直悔吝云亡,实亦政绩克举。不幸殒丧,良以伤恻。可赠 给事黄门侍郎。”仲孚丧将还,豫章老幼号哭攀送,车轮不得前。
zhòng fú wèi zuǒ chéng, zhuàn huáng diǎn èr shí juǎn nán gōng gù shì bǎi juǎn, yòu zhuàn shàng shū jù shì zá yí, xíng yú shì yān.
仲孚为左丞,撰《皇典》二十卷、《南宫故事》百卷,又撰《尚书具事杂仪》, 行于世焉。
sūn qiān, zì cháng xùn, dōng guǎn jǔ rén yě. shǎo wèi qīn rén zhào bó fú suǒ zhī. qiān nián shí qī, bó fú wèi yù zhōu cì shǐ, yǐn wèi zuǒ jūn xíng cān jūn, yǐ zhì gàn chēng. fù yōu qù zhí, kè jū lì yáng, gōng gēng yǐ yǎng dì mèi, xiāng lǐ chēng qí dūn mù. sòng jiāng xià wáng yì gōng wén zhī, yǐn wèi xíng cān jūn, lì shì dà sī mǎ tài zǎi èr fǔ. chū wèi jù róng lìng, qīng shèn qiáng jì, xiàn rén hào wèi shén míng.
孙谦,字长逊,东莞莒人也。少为亲人赵伯符所知。谦年十七,伯符为豫州刺 史,引为左军行参军,以治干称。父忧去职,客居历阳,躬耕以养弟妹,乡里称其 敦睦。宋江夏王义恭闻之,引为行参军,历仕大司马、太宰二府。出为句容令,清 慎强记,县人号为神明。
tài shǐ chū, shì jiàn ān wáng xiū rén, xiū rén yǐ wéi sī tú cān jūn, yán zhī míng dì, zhuó wèi míng wēi jiāng jūn bā dōng jiàn píng èr jùn tài shǒu. jùn jū sān xiá, héng yǐ wēi lì zhèn zhī. qiān jiāng shù zhí, chì mù qiān rén zì suí. qiān yuē:" mán yí bù bīn, gài dài zhī shī jié ěr. hé fán bīng yì, yǐ wéi guó fèi." gù cí bù shòu. zhì jùn, bù ēn huì zhī huà, mán liáo huái zhī, jìng xiǎng jīn bǎo, qiān wèi yù ér qiǎn, yī wú suǒ nà. jí lüè dé shēng kǒu, jiē fàng huán jiā. fèng zhì chū lì mín zhě, xī yuán chú zhī. jùn jìng xī rán, wēi xìn dà zhe. shì shì sān nián, zhēng hái wèi fǔ jūn zhōng bīng cān jūn. yuán huī chū, qiān liáng zhōu cì shǐ, cí bù fù zhí, qiān yuè qí xiào wèi zhēng běi sī mǎ fǔ zhǔ bù. jiàn píng wáng jiāng chēng bīng, huàn qiān qiáng zhí, tuō shì qiǎn shǐ jīng shī, rán hòu zuò luàn. jí jiàn píng zhū, qiān zuǒ jūn jiāng jūn.
泰始初,事建安王休仁,休仁以为司徒参军,言之明帝,擢为明威将军、巴东、 建平二郡太守。郡居三峡,恒以威力镇之。谦将述职,敕募千人自随。谦曰:“蛮 夷不宾,盖待之失节耳。何烦兵役,以为国费。”固辞不受。至郡,布恩惠之化, 蛮獠怀之,竞饷金宝,谦慰喻而遣,一无所纳。及掠得生口,皆放还家。俸秩出吏 民者,悉原除之。郡境翕然,威信大著。视事三年,征还为抚军中兵参军。元徽初, 迁梁州刺史,辞不赴职,迁越骑校尉、征北司马府主簿。建平王将称兵,患谦强直, 托事遣使京师,然后作乱。及建平诛,迁左军将军。
qí chū, wèi níng shuò jiāng jūn qián táng lìng, zhì fán yǐ jiǎn, yù wú xì qiú. jí qù guān, bǎi xìng yǐ qiān zài zhí bù shòu xiǎng yí, zhuī zài jiān bó yǐ sòng zhī, qiān què bù shòu. měi qù guān, zhé wú sī zhái, cháng jiè guān kōng chē jiù jū yān. yǒng míng chū, wèi guàn jūn zhǎng shǐ jiāng xià tài shǒu, zuò bèi dài zhé qù jùn, xì shàng fāng. qǐng zhī, miǎn wèi zhōng sàn dài fū. míng dì jiāng fèi lì, yù yǐn qiān wèi xīn lǚ, shǐ jiān wèi wèi, gěi jiǎ zhàng bǎi rén, qiān bù yuàn chù jì huì, zhé sàn jiǎ shì, dì suī bù zuì, ér fú fù rèn yān. chū wèi nán zhōng láng sī mǎ. dōng hūn yǒng yuán yuán nián, qiān wéi wéi dài fū.
齐初,为宁朔将军、钱唐令,治烦以简,狱无系囚。及去官,百姓以谦在职不 受饷遗,追载缣帛以送之,谦却不受。每去官,辄无私宅,常借官空车厩居焉。永 明初,为冠军长史、江夏太守,坐被代辄去郡,系尚方。顷之,免为中散大夫。明 帝将废立,欲引谦为心膂,使兼卫尉,给甲仗百人,谦不愿处际会,辄散甲士,帝 虽不罪,而弗复任焉。出为南中郎司马。东昏永元元年,迁囗囗大夫。
tiān jiàn liù nián, chū wèi fǔ guó jiāng jūn líng líng tài shǒu, yǐ shuāi lǎo, yóu qiáng lì wéi zhèng, lì mín ān zhī. xiān shì, jùn duō hǔ bào, qiān zhì jué jī. jí qù guān zhī yè, hǔ jí hài jū mín. qiān wèi jùn xiàn, cháng qín quàn kè nóng sāng, wù jǐn dì lì, shōu rù cháng duō yú lín jìng. jiǔ nián, yǐ nián lǎo, zhēng wèi guāng lù dài fu. jì zhì, gāo zǔ jiā qí qīng jié, shén lǐ yì yān. měi cháo jiàn, yóu qǐng jù zhí zì xiào. gāo zǔ xiào yuē:" zhèn shǐ qīng zhì, bù shǐ qīng lì." shí sì nián, zhào yuē:" guāng lù dài fu sūn qiān, qīng shèn yǒu wén, bái shǒu bù dài, gāo nián jiù chǐ, yí jiā yōu zhì. kě gěi qīn xìn èr shí rén, bìng gěi fú."
天监六年,出为辅国将军、零陵太守,已衰老,犹强力为政,吏民安之。先是, 郡多虎暴,谦至绝迹。及去官之夜,虎即害居民。谦为郡县,常勤劝课农桑,务尽 地利,收入常多于邻境。九年,以年老,征为光禄大夫。既至,高祖嘉其清洁,甚 礼异焉。每朝见,犹请剧职自效。高祖笑曰:“朕使卿智,不使卿力。”十四年, 诏曰:“光禄大夫孙谦,清慎有闻,白首不怠,高年旧齿,宜加优秩。可给亲信二 十人,并给扶。”
qiān zì shǎo jí lǎo, lì èr xiàn wǔ jùn, suǒ zài lián jié. jū shēn jiǎn sù, chuáng shī qú chú píng fēng, dōng zé bù bèi guǎn xí, xià rì wú chóu zhàng, ér yè wò wèi cháng yǒu wén ruì, rén duō yì yān. nián yú jiǔ shí, qiáng zhuàng rú wǔ shí zhě, měi cháo huì, zhé xiān zhòng dào gōng mén. lì yú rén yì, xíng jǐ guò rén shén yuǎn. cóng xiōng líng qìng cháng bìng jì yú qiān, qiān chū xíng hái wèn qǐ jū. líng qìng yuē:" xiàng yǐn lěng rè bù tiáo, jí shí yóu kě." qiān tuì qiǎn qí qī. yǒu péng chéng liú róng zhě, xíng qǐ jí dǔ wú suǒ guī, yǒu rén yú sòng qiān shě, qiān kāi tīng shì yǐ dài zhī. jí róng sǐ, yǐ lǐ bìn zàng zhī. zhòng xián fú qí xíng yì. shí wǔ nián, zú guān, shí nián jiǔ shí èr. zhào fù qián sān wàn bù wǔ shí pǐ. gāo zǔ wèi jǔ āi, shén dào xī zhī.
谦自少及老,历二县五郡,所在廉洁。居身俭素,床施蘧除屏风,冬则布被莞 席,夏日无帱帐,而夜卧未尝有蚊蚋,人多异焉。年逾九十,强壮如五十者,每朝 会,辄先众到公门。力于仁义,行己过人甚远。从兄灵庆常病寄于谦,谦出行还问 起居。灵庆曰:“向饮冷热不调,即时犹渴。”谦退遣其妻。有彭城刘融者,行乞 疾笃无所归,友人舆送谦舍,谦开厅事以待之。及融死,以礼殡葬之。众咸服其行 义。十五年,卒官,时年九十二。诏赙钱三万、布五十匹。高祖为举哀,甚悼惜之。
qiān cóng zǐ lián, biàn pì qiǎo huàn. qí shí yǐ lì dà xiàn, shàng shū yòu chéng. tiān jiàn chū, shěn yuē fàn yún dāng cháo yòng shì, lián qīng yì fèng zhī. jí zhōng shū shè rén huáng mù zhī děng, yì yóu suǒ jié fù. fán guì yào měi shí, lián bì rì jìn zī zhǐ, jiē shǒu zì jiān diào, bù cí qín jù, suì dé wèi liè qīng yù shǐ zhōng chéng jìn líng wú xīng tài shǒu. shí guǎng líng gāo shuǎng yǒu xiǎn báo cái, kè yú lián, lián wěi yǐ wén jì, shuǎng cháng yǒu qiú bù chēng yì, nǎi wèi jī mí yǐ yù lián yuē:" cì bí bù zhī tì, tà miàn bù zhī chēn, niè chǐ zuò bù shù, chí cǐ dé shèng rén." jī qí bù jì chǐ rǔ, yǐ cǐ qǔ míng wèi yě.
谦从子廉,便辟巧宦。齐时已历大县,尚书右丞。天监初,沈约、范云当朝用 事,廉倾意奉之。及中书舍人黄睦之等,亦尤所结附。凡贵要每食,廉必日进滋旨, 皆手自煎调,不辞勤剧,遂得为列卿、御史中丞、晋陵、吴兴太守。时广陵高爽有 险薄才,客于廉,廉委以文记,爽尝有求不称意,乃为屐谜以喻廉曰:“刺鼻不知 嚏,蹋面不知瞋,啮齿作步数,持此得胜人。”讥其不计耻辱,以此取名位也。
fú héng, zì xuán yào, màn róng zhī zǐ yě. yòu chuán fù yè, néng yán xuán lǐ, yǔ lè ān rèn fǎng péng chéng liú màn jù zhī míng. qǐ jiā qí fèng cháo qǐng, réng jiān tài xué bó shì, xún chú dōng yáng jùn chéng, zhì mǎn wèi yín lìng. shí màn róng yǐ zhì shì, gù pín yǐ wài zhí chù héng, lìng qí dé yǎng yān. qí mò, shǐ wèi shàng shū dōu guān láng, réng wèi wèi jūn jì shì cān jūn.
伏恒,字玄耀,曼容之子也。幼传父业,能言玄理,与乐安任昉、彭城刘曼 俱知名。起家齐奉朝请,仍兼太学博士,寻除东阳郡丞,秩满为鄞令。时曼容已致 仕,故频以外职处恒,令其得养焉。齐末,始为尚书都官郎,仍为卫军记室参军。
gāo zǔ jiàn zuò, qiān guó zǐ bó shì, fù yōu qù zhí. fú què, wèi chē qí zī yì cān jūn, lèi qiān sī kōng zhǎng shǐ zhōng shū shì láng qián jūn jiāng jūn jiān wǔ jīng bó shì, yǔ lì bù shàng shū xú miǎn zhōng shū shì láng zhōu shě, zǒng zhī wǔ lǐ shì. chū wèi yǒng yáng nèi shǐ, zài jùn qīng jié, zhì wù ān jìng. jùn mín hé zhēn xiù děng yī bǎi wǔ shí sì rén yì zhōu yán zhuàng, xiāng zhōu cì shǐ yǐ wén. zhào kān yǒu shí wǔ shì wèi lì mín suǒ huái, gāo zǔ shàn zhī, zhēng wèi xīn ān tài shǒu. zài jùn qīng kè, rú yǒng yáng shí. mín fù shuì bù dēng zhě, zhé yǐ tài shǒu tián mǐ zhù zhī. jùn duō má zhù, jiā rén nǎi zhì wú yǐ wéi shéng, qí lì zhì rú cǐ. shǔ xiàn shǐ xīn suì ān hǎi níng, bìng tóng shí shēng wèi lì cí.
高祖践阼,迁国子博士,父忧去职。服阕,为车骑谘议参军,累迁司空长史、 中书侍郎、前军将军、兼《五经》博士,与吏部尚书徐勉、中书侍郎周舍,总知五 礼事。出为永阳内史,在郡清洁,治务安静。郡民何贞秀等一百五十四人诣州言状, 湘州刺史以闻。诏勘有十五事为吏民所怀,高祖善之,征为新安太守。在郡清恪, 如永阳时。民赋税不登者,辄以太守田米助之。郡多麻苎,家人乃至无以为绳,其 厉志如此。属县始新、遂安、海宁,并同时生为立祠。
zhēng wèi guó zǐ bó shì, lǐng zhǎng shuǐ xiào wèi. shí shǐ xīng nèi shǐ hé yuǎn lèi zhe qīng jī, gāo zǔ zhào zhuó wèi huáng mén shì láng, é qiān xìn wǔ jiàng jūn jiān wú jùn. héng zì yǐ míng bèi sù zài yuǎn qián, wèi lì jù chēng lián bái, yuǎn lèi jiàn zhuó, héng qiān jiē ér yǐ, yì wàng bù mǎn, duō tuō jí jū jiā. xún qiú jiǎ dào dōng yáng yíng mèi sàng, yīn liú kuài jī zhù zhái, zì biǎo jiě, gāo zǔ zhào yǐ wéi yù zhāng nèi shǐ, héng nǎi chū bài. zhì shū shì yù shǐ yú jué zòu yuē:
征为国子博士,领长水校尉。时始兴内史何远累著清绩,高祖诏擢为黄门侍郎, 俄迁信武将军、监吴郡。恒自以名辈素在远前,为吏俱称廉白,远累见擢,恒 迁阶而已,意望不满,多托疾居家。寻求假到东阳迎妹丧,因留会稽筑宅,自表解, 高祖诏以为豫章内史,恒乃出拜。治书侍御史虞爵奏曰:
chén wén shī zhōng yǔ xìn, yī xīn zhī dào yǐ kuī mào shì qíng fēi, liǎng guān zhī zhū yí jí. wèi yǒu líng fàn míng jiào, yào mào jūn qīn, ér kě wěi sú jīng bāng zhě yě. fēng wén yù zhāng nèi shǐ fú héng, qù suì qǐ jiǎ, yǐ yíng mèi sàng wèi jiě, yīn tíng kuài jī bù qù. rù dōng zhī shǐ, huò zhái mài chē. yǐ cǐ ér tuī, zé shì běn wú hái yì. héng lì diǎn èr bāng, shǎo miǎn tān zhuó, cǐ zì wéi zhèng zhī běn, qǐ dé chēng gōng. cháng wèi rén cái pǐn wàng, jū hé yuǎn zhī yòu, ér yuǎn yǐ qīng gōng jiàn zhuó, míng wèi zhuǎn lóng, héng shēn fěi yuàn, xíng yú cí sè, xìng jū tàn zhà, wù mèi shī tú. tiān gāo tīng bēi, wú sī bù zhào. qù nián shí èr yuè èr shí yī rì zhào yuē:" guó zǐ bó shì lǐng zhǎng shuǐ xiào wèi fú héng, wéi zhèng lián píng, yí jiā jiāng yǎng, wù shǐ huì wàng, zhì kuī shì fēng. kě yù zhāng nèi shǐ." qǐ yǒu rén chén fèng rú cǐ zhī zhào, ér bù wáng hún pò dǎn, guī zuì yǒu sī zhuó fā chōu cháng, shǎo zì lùn xiè? ér xún fèng ào rán, liǎo wú yì sè. héng shí jiàn suǒ dào, zú dá cǐ zhǐ, ér mào chǒng bù cí, lìn sī gǒu dé, gù yǐ shì liú jiě tǐ, xíng lù fèi téng, biàn jī qiú xīn, wú yī kě shù. qiè yǐ héng liàng qiāng luò tuò, sān shí yú nián, huáng yùn bó xīng, xián yǔ wéi shǐ, chú jiù bù xīn, zhuó zhī jiāng hàn, yī jì zhī jiān, sān shì lóng xiǎn. céng bù néng shǎo huái gǎn jī, yǎng dá wàn fēn, fǎn fù zhuō móu, chéng zī qiǎo zuì, bù zhōng bù jìng, yú sī yǐ jí. qǐng yǐ héng dà bù jìng lùn. yǐ shì xiáng fǎ, yīng qì shì xíng, zhé shōu suǒ jìn yù xǐ jié, yǐ fǎ cóng shì. rú fǎ suǒ chēng, héng jí zhǔ.
臣闻失忠与信,一心之道以亏;貌是情非,两观之诛宜及。未有陵犯名教,要 冒君亲,而可纬俗经邦者也。风闻豫章内史伏恒,去岁启假,以迎妹丧为解,因 停会稽不去。入东之始,货宅卖车。以此而推,则是本无还意。恒历典二邦,少 免贪浊,此自为政之本,岂得称功。常谓人才品望,居何远之右,而远以清公见擢, 名位转隆,恒深诽怨,形于辞色,兴居叹咤,寤寐失图。天高听卑,无私不照。 去年十二月二十一日诏曰:“国子博士、领长水校尉伏恒,为政廉平,宜加将养, 勿使恚望,致亏士风。可豫章内史。”岂有人臣奉如此之诏,而不亡魂破胆,归罪 有司;擢发抽肠,少自论谢?而循奉慠然,了无异色。恒识见所到,足达此旨, 而冒宠不辞,吝斯苟得,故以士流解体,行路沸腾,辩迹求心,无一可恕。窃以 恒踉蹡落魄,三十余年,皇运勃兴,咸与维始,除旧布新,濯之江、汉,一纪之间, 三世隆显。曾不能少怀感激,仰答万分,反覆拙谋,成兹巧罪,不忠不敬,于斯已 及。请以恒大不敬论。以事详法,应弃市刑,辄收所近狱洗结,以法从事。如法 所称,恒即主。
chén jǐn àn: yù zhāng nèi shǐ chén fú héng, hán cī biǎo xíng, jí bèi chéng xīn, yǔ mò yī wéi, zī jìng jiān jǐn. xìng shǔ chāng shí, zhuó yǐ bù cì. xī hè kě yíng, zhì yù wú mǎn. yào jūn dōng zǒu, qǐ yuē zhǐ zú zhī guī fù zhì jiě jīn, yì hū jī chù zhī zhì. gān cǐ zhī gāo, shú fēi tú kǔ pèi zī guī zǔ, qǐ shū léi xiè. yí míng fēng xiàn, sù zhèng jiǎn shū. chén děng cān yì, qǐng yǐ jiàn shì miǎn héng suǒ jū guān, fán zhū wèi rèn, yī jiē xuē chú.
臣谨案:豫章内史臣伏恒,含疵表行,藉悖成心,语默一违,资敬兼尽。幸 属昌时,擢以不次。溪壑可盈,志欲无满。要君东走,岂曰止足之归;负志解巾, 异乎激处之致。甘此脂膏,孰非荼苦;佩兹龟组,岂殊缧绁。宜明风宪,肃正简书。 臣等参议,请以见事免恒所居官,凡诸位任,一皆削除。
yǒu zhào wù zhì, héng suì dé jiù jùn.
有诏勿治,恒遂得就郡。
shì shì sān nián, zhēng wèi jǐ shì huáng mén shì láng, lǐng guó zǐ bó shì, wèi jí qǐ. pǔ tōng yuán nián, zú yú jùn, shí nián wǔ shí jiǔ. shàng shū yòu pú yè xú miǎn wèi zhī mù zhì, qí yī zhāng yuē:" dōng qū nán fú, ài jié mín xū, xiāng wàng fú quē, jì guǐ zòu shū. huò wò qí zhé, huò bān qí chē, huò tú qí xiàng, huò shì qí lǘ. sī gěng jiè kòu, hé yǐ shàng zhū."
视事三年,征为给事黄门侍郎,领国子博士,未及起。普通元年,卒于郡,时 年五十九。尚书右仆射徐勉为之墓志,其一章曰:“东区南服,爱结民胥,相望伏 阙,继轨奏书。或卧其辙,或扳其车,或图其像,或式其闾。思耿借寇,曷以尚诸。”
chū, héng fù màn róng yǔ lè ān rèn yáo jiē nì yú qí tài wèi wáng jiǎn, yáo zi fǎng jí héng bìng jiàn zhī. qǐng zhī, fǎng cái yù shāo shèng, qí mò, fǎng yǐ wèi sī tú yòu zhǎng shǐ, héng yóu zhì yú cān jūn shì jí qí zhōng yě, míng wèi lüè xiāng móu. héng xìng jiǎn sù, chē fú cū è, wài suī tuì jìng, nèi bù miǎn xīn jìng, gù jiàn jī yú shí. néng tuī jiàn hòu lái, cháng ruò bù jí, shào nián shì zǐ, huò yǐ cǐ yī zhī.
初,恒父曼容与乐安任瑶皆匿于齐太尉王俭,瑶子昉及恒并见知。顷之, 昉才遇稍盛,齐末,昉已为司徒右长史,恒犹滞于参军事;及其终也,名位略相 侔。恒性俭素,车服粗恶,外虽退静,内不免心竞,故见讥于时。能推荐后来, 常若不及,少年士子,或以此依之。
hé yuǎn, zì yì fāng, dōng hǎi tán rén yě. fù huì jù, qí shàng shū láng. yuǎn shì hè jiāng xià wáng guó shì láng, zhuǎn fèng cháo qǐng. yǒng yuán zhōng, jiāng xià wáng bǎo xuán yú jīng kǒu wèi hù jūn jiāng jūn cuī huì jǐng suǒ fèng, rù wéi gōng chéng, yuǎn yù qí shì. shì bài, nǎi wáng dǐ cháng shā xuān wǔ wáng, wáng shēn bǎo nì yān. yuǎn qiú dé guì yáng wáng róng bǎo cáng zhī, jì ér fā jué, shōu bǔ zhě zhì, yuǎn yú yuán yǐ miǎn róng jí yuǎn jiā rén jiē jiàn zhí, róng suì yù huò, yuǎn jiā shǔ xì shàng fāng. yuǎn wáng dù jiāng, shǐ qí gù rén gāo jiāng chǎn gòng jù zhòng, yù yíng gāo zǔ yì shī, dōng hūn dǎng wén zhī, shǐ bǔ yuǎn děng, zhòng fù kuì sàn. yuǎn yīn jiàng wèi, rù shòu yáng, jiàn cì shǐ wáng sù, yù tóng yì jǔ, sù bù néng yòng, nǎi qiú yíng gāo zǔ, sù xǔ zhī. qiǎn bīng yuán sòng, dé dá gāo zǔ. gāo zǔ jiàn yuǎn, wèi zhāng hóng cè yuē:" hé yuǎn měi zhàng fū, ér néng pò jiā bào jiù dé, wèi yì jí yě." bǎn fǔ guó jiāng jūn, suí jūn dōng xià, jì pò zhū què jūn, yǐ wéi jiàn kāng lìng. gāo zǔ jiàn zuò, wèi bù bīng xiào wèi, yǐ fèng yíng xūn fēng guǎng xìng nán, yì sān bǎi hù. qiān jiàn wǔ jiàng jūn hòu jūn pó yáng wáng huī lù shì cān jūn. yuǎn yǔ huī sù shàn, zài fǔ jǐn qí zhì lì, zhī wú bù wéi, huī yì tuī xīn zhàng zhī, ēn jì shén mì.
何远,字义方,东海郯人也。父慧炬,齐尚书郎。远释褐江夏王国侍郎,转奉 朝请。永元中,江夏王宝玄于京口为护军将军崔慧景所奉,入围宫城,远豫其事。 事败,乃亡抵长沙宣武王,王深保匿焉。远求得桂阳王融保藏之,既而发觉,收捕 者至,远逾垣以免;融及远家人皆见执,融遂遇祸,远家属系尚方。远亡渡江,使 其故人高江产共聚众,欲迎高祖义师,东昏党闻之,使捕远等,众复溃散。远因降 魏,入寿阳,见刺史王肃,欲同义举,肃不能用,乃求迎高祖,肃许之。遣兵援送, 得达高祖。高祖见远,谓张弘策曰:“何远美丈夫,而能破家报旧德,未易及也。” 板辅国将军,随军东下,既破硃雀军,以为建康令。高祖践阼,为步兵校尉,以奉 迎勋封广兴男,邑三百户。迁建武将军、后军鄱阳王恢录事参军。远与恢素善,在 府尽其志力,知无不为,恢亦推心仗之,恩寄甚密。
qǐng zhī, qiān wǔ chāng tài shǒu. yuǎn běn tì tǎng, shàng qīng xiá, zhì shì nǎi zhé jié wèi lì, dù jué jiāo yóu, kuì yí qiū háo wú suǒ shòu. wǔ chāng sú jiē jí jiāng shuǐ, shèng xià yuǎn huàn shuǐ wēn, měi yǐ qián mǎi mín jǐng hán shuǐ bù qǔ qián zhě, zé liǎn shuǐ hái zhī. qí tuó shì lǜ duō rú cǐ. jī suī shì wěi, ér néng wěi qū yòng yì yān. chē fú yóu bì sù, qì wù wú tóng qī. jiāng zuǒ duō shuǐ zú, shén jiàn, yuǎn měi shí bù guò gàn yú shù piàn ér yǐ. rán xìng gāng yán, lì mín duō yǐ xì shì shòu biān fá zhě, suì wéi rén suǒ sòng, zhēng xià tíng wèi, bèi hé shù shí tiáo. dāng shí shì dài fū zuò fǎ, jiē bù shòu lì, yuǎn dù jǐ wú zāng, jiù lì sān qī rì bù kuǎn, yóu yǐ sī cáng jìn zhàng chú míng.
顷之,迁武昌太守。远本倜傥,尚轻侠,至是乃折节为吏,杜绝交游,馈遗秋 毫无所受。武昌俗皆汲江水,盛夏远患水温,每以钱买民井寒水;不取钱者,则摙 水还之。其佗事率多如此。迹虽似伪,而能委曲用意焉。车服尤弊素,器物无铜漆。 江左多水族,甚贱,远每食不过干鱼数片而已。然性刚严,吏民多以细事受鞭罚者, 遂为人所讼,征下廷尉,被劾数十条。当时士大夫坐法,皆不受立,远度己无赃, 就立三七日不款,犹以私藏禁仗除名。
hòu qǐ wèi zhèn nán jiāng jūn wǔ kāng lìng. yù lì lián jié, chú yín sì, zhèng shēn lǜ zhí, mín shén chēng zhī. tài shǒu wáng bīn xún shǔ xiàn, zhū xiàn shèng gōng zhàng yǐ dài yān, zhì wǔ kāng, yuǎn dú shè qiǔ shuǐ ér yǐ. bīn qù, yuǎn sòng zhì jìng, jìn dòu jiǔ shuāng é wèi bié. bīn xì yuē:" qīng lǐ yǒu guò lù nà, jiāng bù wéi gǔ rén suǒ xiào hū?" gāo zǔ wén qí néng, zhuó wèi xuān chéng tài shǒu. zì xiàn wèi jìn jī dà jùn, jìn dài wèi zhī yǒu yě. jùn jīng kòu chāo, yuǎn jìn xīn suí lǐ, fù zhù míng jī. qī nián, qiān shù gōng jiāng jūn shǐ xīng nèi shǐ. shí quán líng hóu yuān lǎng wèi guì zhōu, yuán dào piāo lüè, rù shǐ xīng jiè, cǎo mù wú suǒ fàn.
后起为镇南将军、武康令。愈厉廉节,除淫祀,正身率职,民甚称之。太守王 彬巡属县,诸县盛供帐以待焉,至武康,远独设糗水而已。彬去,远送至境,进斗 酒双鹅为别。彬戏曰:“卿礼有过陆纳,将不为古人所笑乎?”高祖闻其能,擢为 宣城太守。自县为近畿大郡,近代未之有也。郡经寇抄,远尽心绥理,复著名迹。 期年,迁树功将军、始兴内史。时泉陵侯渊朗为桂州,缘道剽掠,入始兴界,草木 无所犯。
yuǎn zài guān, hǎo kāi tú xiàng, xiū qì qiáng wū, mín jū shì lǐ, chéng huáng jiù kù, suǒ guò ruò yíng jiā yān. tián zhì fèng qián, bìng wú suǒ qǔ, suì mù, zé mín yóu qióng zhě, chōng qí zū diào, yǐ cǐ wéi cháng. rán qí tīng sòng yóu rén, bù néng guò jué, ér xìng guǒ duàn, mín bù gǎn fēi, wèi ér xī zhī. suǒ zhì jiē shēng wèi lì cí, biǎo yán zhì zhuàng, gāo zǔ měi yōu zhào dá yān. tiān jiàn shí liù nián, zhào yuē:" hé yuǎn qián zài wǔ kāng, yǐ zhe lián píng fù lì èr bāng, mí jǐn qīng bái. zhèng xiān zhì dào, huì liú mín ài, suī gǔ zhī liáng èr qiān dàn, wú yǐ guò yě. yí shēng nèi róng, yǐ xiǎn wài jī. kě jǐ shì huáng mén shì láng." yuǎn jí hái, réng wèi rén wēi zhǎng shǐ. qǐng zhī, chū wèi xìn wǔ jiàng jūn, jiān wú jùn. zài wú pō yǒu jiǔ shī, qiān dōng yáng tài shǒu. yuǎn chù zhí, jí qiáng fù rú chóu chóu, shì pín xì rú zǐ dì, tè wèi háo yòu suǒ wèi dàn. zài dōng yáng suì yú, fù wèi shòu fá zhě suǒ bàng, zuò miǎn guī.
远在官,好开途巷,修葺墙屋,民居市里,城隍厩库,所过若营家焉。田秩俸 钱,并无所取,岁暮,择民尤穷者,充其租调,以此为常。然其听讼犹人,不能过 绝,而性果断,民不敢非,畏而惜之。所至皆生为立祠,表言治状,高祖每优诏答 焉。天监十六年,诏曰:“何远前在武康,已著廉平;复莅二邦,弥尽清白。政先 治道,惠留民爱,虽古之良二千石,无以过也。宜升内荣,以显外绩。可给事黄门 侍郎。”远即还,仍为仁威长史。顷之,出为信武将军,监吴郡。在吴颇有酒失, 迁东阳太守。远处职,疾强富如仇雠,视贫细如子弟,特为豪右所畏惮。在东阳岁 余,复为受罚者所谤,坐免归。
yuǎn gěng jiè wú sī qū, jū rén jiān, jué qǐng yè, bù zào yì. yǔ guì jiàn shū shū, kàng lǐ rú yī. qí suǒ huì yù, wèi cháng yǐ yán sè xià rén, yǐ cǐ duō wèi sú shì suǒ è. qí qīng gōng shí wèi tiān xià dì yī. jū shù jùn, jiàn kě yù zhōng bù biàn qí xīn, qī zǐ jī hán, rú xià pín zhě. jí qù dōng yáng guī jiā, jīng nián suì kǒu bù yán róng rǔ, shì lèi yì yǐ cǐ duō zhī. qí qīng cái hào yì, zhōu rén zhī jí, yán bù xū wàng, gài tiān xìng yě. měi xì yǔ rén yún:" qīng néng dé wǒ yī wàng yǔ, zé xiè qīng yǐ yī jiān." zhòng gòng cì zhī, bù néng jì yě. hòu fù qǐ wèi zhēng xī zī yì cān jūn zhōng fǔ sī mǎ. pǔ tōng èr nián, zú, shí nián wǔ shí èr. gāo zǔ hòu zèng cì zhī.
远耿介无私曲,居人间,绝请谒,不造诣。与贵贱书疏,抗礼如一。其所会遇, 未尝以颜色下人,以此多为俗士所恶。其清公实为天下第一。居数郡,见可欲终不 变其心,妻子饥寒,如下贫者。及去东阳归家,经年岁口不言荣辱,士类益以此多 之。其轻财好义,周人之急,言不虚妄,盖天性也。每戏语人云:“卿能得我一妄 语,则谢卿以一缣。”众共伺之,不能记也。后复起为征西谘议参军、中抚司马。 普通二年,卒,时年五十二。高祖厚赠赐之。
chén lì bù shàng shū yáo chá yuē: qián shǐ yǒu xún lì, hé zāi? shì shǐ rán yě. hàn wǔ yì fán jiān qǐ, xún píng bù néng, gù yǒu kē kù zhū lù yǐ shèng zhī, yì duō yuàn làn yǐ. liáng xìng, pò gū wèi yuán, zhuó diāo wéi pǔ, jiào mín yǐ xiào tì, quàn zhī yǐ nóng sāng, yú shì jié xiá huà wéi yóu yú, qīng bó biàn wéi zhōng hòu. chún fēng yǐ qià, mín zì zhī jìn. yáo shùn zhī mín, bǐ wū kě fēng, xìn yǐ. ruò fú kù lì, yú liáng wú qǔ yān.
陈吏部尚书姚察曰:前史有循吏,何哉?世使然也。汉武役繁奸起,循平不能, 故有苛酷诛戮以胜之,亦多怨滥矣。梁兴,破觚为圆,斫雕为朴,教民以孝悌,劝 之以农桑,于是桀黠化为由余,轻薄变为忠厚。淳风已洽,民自知禁。尧舜之民, 比屋可封,信矣。若夫酷吏,于梁无取焉。