xiào yì
○孝義
xiào jīng yún: fū xiào, tiān zhī jīng yě, dì zhī yì yě, rén zhī xíng yě. lùn yǔ yún: jūn zi wù běn, běn lì ér dào shēng. xiào tì yě zhě, qí wèi rén zhī běn yǔ! lǚ lǎn yún: fū xiào, sān huáng wǔ dì zhī běn wù, wàn shì zhī gāng jì yě. zhí yī shù ér bǎi shàn zhì, bǎi xié qù, tiān xià shùn zhě, qí wéi xiào hū! rán zé xiào zhī wèi dé zhì yǐ, qí wèi dào yuǎn yǐ, qí huà rén shēn yǐ. gù shèng dì míng wáng xíng zhī yú sì hǎi, zé yǔ tiān dì hé qí dé, yǔ rì yuè qí qí míng. zhū hóu qīng dài fū xíng zhī yú guó jiā, zé yǒng bǎo qí zōng shè, zhǎng shǒu qí lù wèi. pǐ fū pǐ fù xíng zhī yú lǘ yán, zé bō wēi liè yú dāng nián, yáng xiū míng yú qiān zài. cǐ jiē zī chún zhì yǐ gǎn wù, gù shèng zhé zhī suǒ zhòng. tián yì láng fāng guì děng, què jī gǔ zhī xué, wú jùn wěi zhī cái, bìng néng rèn qí zì rán, qíng wú jiǎo shì. dǔ yú tiān xìng, qín qí sì tǐ, jié gǔ gōng zhī lì, jǐn ài jìng zhī xīn, zì zú xī xià zhī huān, wàng huái xuān miǎn zhī guì. bù yán zhī huà, rén shén tōng gǎn. suī huò wèi dēng tái fǔ, jué liè wáng hóu, lù jī wàn zhōng, mǎ yú qiān sì, sǐ zhī rì, céng bù dé yǔ sī rén zhī tú lì chǐ. xiào zhī dà yě, bù qí rán hū! gù shù qí suǒ xíng, wèi xiào yì chuán.
《孝經》云:「夫孝,天之經也,地之義也,人之行也。」《論語》云:「君 子務本,本立而道生。孝悌也者,其為仁之本與!」《呂覽》云:「夫孝,三皇、 五帝之本務,萬事之綱紀也。執一術而百善至,百邪去,天下順者,其唯孝乎!」 然則孝之為德至矣,其為道遠矣,其化人深矣。故聖帝明王行之於四海,則與天地 合其德,與日月齊其明。諸侯卿大夫行之於國家,則永保其宗社,長守其祿位。匹 夫匹婦行之於閭閻,則播微烈於當年,揚休名於千載。此皆資純至以感物,故聖哲 之所重。田翼、郎方貴等,闕稽古之學,無俊偉之才,並能任其自然,情無矯飾。 篤於天性,勤其四體,竭股肱之力,盡愛敬之心,自足膝下之歡,忘懷軒冕之貴。 不言之化,人神通感。雖或位登台輔,爵列王侯,祿積萬鍾,馬逾千駟,死之日, 曾不得與斯人之徒隸齒。孝之大也,不其然乎!故述其所行,為《孝義傳》。
lù yàn shī
○陸彥師
lù yàn shī, zì yún fáng, wèi jùn lín zhāng rén. zǔ xī dào, wèi dìng zhōu cì shǐ. fù zǐ zhāng, zhōng shū jiān. yàn shī shǎo yǒu xíng jiǎn, wèi bāng zú suǒ chēng. zhǎng ér hǎo xué, jiě shǔ wén. wèi xiāng chéng wáng yuán xù yǐn wèi cān jūn shì. yǐ fù jiān qù zhí, āi huǐ dài bù shèng sàng. yǔ xiōng áng lú yú mù cì, fù tǔ chéng fén. gōng qīng zhòng zhī, duō jiù mù cè cún wèn, huì shuò zhī jì, chē mǎ bù jué. qí wén xuān wén ér jiā tàn, jīng biǎo qí lǘ, hào qí suǒ zhù wèi xiào zhōng lǐ. zhōng shū lìng hé jiān xíng shào biǎo jiàn zhī, wèi bào, péng chéng wáng yóu wèi sī zhōu mù, zhào bǔ zhǔ bù. hòu lì zhōng wài fǔ dōng gé jì jiǔ. xiōng áng dāng xí fù shǐ píng hóu, yǐ yàn shī kūn dì zhōng zuì yòu, biǎo ràng fēng yān. yàn shī gù cí ér zhǐ. shí chēng yǒu tì xiào yì, zǒng cuì yī mén. qiān zhōng shū shè rén, xún zhuǎn tōng zhí sàn qí shì láng. měi chén shǐ zhì, bì lìng gāo xuǎn zhǔ kè, yàn shī suǒ jiē duì zhě, qián hòu liù bèi. lì zhōng shū huáng mén shì láng, yǐ bù ā huàn zhě, yù chán, chū wèi zhōng shān tài shǒu, yǒu huì zhèng. shù nián, zhēng wèi lì bù láng zhōng. zhōu wǔ píng qí, shòu zài shī xià dài fū. xuān dì shí, zhuǎn shǎo nà yán, cì jué lín shuǐ xiàn nán, fèng shǐ yōu jì. é ér gāo zǔ wèi chéng xiàng, yàn shī yù jí, qǐng jiǎ hái yè. wèi jiǒng jiāng wèi luàn, yàn shī wēi zhī zhī, suì wěi qī zǐ, qián guī zhǎng ān. gāo zǔ jiā zhī, shòu nèi shǐ xià dài fū, bài shàng yí tóng. gāo zǔ shòu chán, bài shàng shū zuǒ chéng, jìn jué wèi zi. yàn shī sù duō bìng, wèi jǐ, yǐ wù jù jí dòng, qǐ jiě suǒ zhí, yǒu zhào tīng yǐ běn guān jiù dì. suì yú, zhuǎn lì bù shì láng. suí chéng zhōu zhì, guān wú qīng zhuó, yàn shī zài zhí, fán suǒ rèn rén, pō zhēn bié yú shì shù, lùn zhě měi zhī. hòu fù yǐ bìng chū wèi fén zhōu cì shǐ, zú guān.
陸彥師,字雲房,魏郡臨漳人。祖希道,魏定州刺史。父子彰,中書監。彥師 少有行檢,為邦族所稱。長而好學,解屬文。魏襄城王元旭引為參軍事。以父艱去 職,哀毀殆不勝喪。與兄卬廬於墓次,負土成墳。公卿重之,多就墓側存問,晦朔 之際,車馬不絕。齊文宣聞而嘉嘆,旌表其閭,號其所住為孝終里。中書令河間邢 邵表薦之,未報,彭城王浟為司州牧,召補主簿。後歷中外府東閣祭酒。兄卬當襲 父始平侯,以彥師昆弟中最幼,表讓封焉。彥師固辭而止。時稱友悌孝義,總萃一 門。遷中書舍人,尋轉通直散騎侍郎。每陳使至,必令高選主客,彥師所接對者, 前後六輩。歷中書黃門侍郎,以不阿宦者,遇讒,出為中山太守,有惠政。數年, 征為吏部郎中。周武平齊,授載師下大夫。宣帝時,轉少納言,賜爵臨水縣男,奉 使幽、薊。俄而高祖為丞相,彥師遇疾,請假還鄴。尉迥將為亂,彥師微知之,遂 委妻子,潛歸長安。高祖嘉之,授內史下大夫,拜上儀同。高祖受禪,拜尚書左丞, 進爵為子。彥師素多病,未幾,以務劇疾動,乞解所職,有詔聽以本官就第。歲余, 轉吏部侍郎。隋承周制,官無清濁,彥師在職,凡所任人,頗甄別於士庶,論者美 之。後復以病出為汾州刺史,卒官。
tián dé mào
○田德懋
tián dé mào, guān guó gōng rén gōng zhī zǐ yě. shǎo yǐ xiào yǒu zhù míng. kāi huáng chū, yǐ fù jūn gōng cì jué píng yuán jùn gōng, shòu tài zǐ qiān niú bèi shēn. dīng fù jiān, āi huǐ gǔ lì, lú yú mù cè, fù tǔ chéng fén. shàng wén ér jiā zhī, qiǎn yuán wài sàn qí shì láng yuán zhì jiù diào yān. fù jiàng xǐ shū yuē: huáng dì xiè tián dé mào. zhī zài qióng jí, āi huǐ guò lǐ, yǐ lú mù suǒ, fù tǔ chéng fén. zhèn xiào lǐ tiān xià, sī hóng míng jiào, fù yǔ rǔ tōng jiā, qíng yì sù zhòng, yǒu wén xiào gǎn, jiā tàn jiān shēn. chūn rì xuān hé, qì lì hé sì? yí zì yì gē, yǐ lǐ zì cún yě. bìng cì jiān èr bǎi pǐ, mǐ bǎi shí. fù xià zhào biǎo qí mén lǘ. hòu lì tài zǐ shè rén yì zhōu sī mǎ. dà yè zhōng, wèi gěi shì láng shàng shū jià bù láng, zú guān.
田德懋,觀國公仁恭之子也。少以孝友著名。開皇初,以父軍功賜爵平原郡公, 授太子千牛備身。丁父艱,哀毀骨立,廬於墓側,負土成墳。上聞而嘉之,遣員外 散騎侍郎元志就吊焉。復降璽書曰:「皇帝謝田德懋。知在窮疾,哀毀過禮,倚廬 墓所,負土成墳。朕孝理天下,思弘名教,復與汝通家,情義素重,有聞孝感,嘉 嘆兼深。春日暄和,氣力何似?宜自抑割,以禮自存也。」並賜縑二百匹,米百石。 復下詔表其門閭。後歷太子舍人、義州司馬。大業中,為給事郎、尚書駕部郎,卒 官。
xuē jùn
○薛濬
xuē jùn, zì dào zé, xíng bù shàng shū nèi yáng gōng zhòu zhī cóng zǔ dì yě. fù yǎn, zhōu wèi nán tài shǒu. jùn shǎo sàng fù, zǎo gū, yǎng mǔ yǐ xiào wén. yòu hǎo xué, yǒu zhì xíng, xún shī yú zhǎng ān. shí chū píng jiāng líng, hé tuǒ guī guó, jiàn ér yì zhī, shòu yǐ jīng yè. zhōu tiān hé zhōng, xí jué yú chéng hóu, lì nà yán shàng shì xīn fēng lìng. kāi huáng chū, zhuó bài shàng shū yú bù shì láng, xún zhuǎn kǎo gōng shì láng. dì wén jùn shì mǔ zhì xiào, yǐ qí mǔ lǎo, cì yú fú jī zhàng, sì shí zhēn wèi, dāng shí róng zhī. hòu qí mǔ jí, jùn mào shén yōu cuì, qīn gù fú zhī shí yě. jì dīng mǔ jiān, zhào hóng lú jiān hù sàng shì, guī zàng xià yáng. yú shí lóng dōng jí hán, jùn shuāi dié tú xiǎn, mào fàn shuāng xuě, zì jīng jí xiāng, wǔ bǎi yú lǐ, zú dòng zhuì zhǐ, chuāng xuè liú lí, cháo yě wèi zhī shāng tòng. zhōu lǐ fèng zhù, yī wú suǒ shòu. xún qǐ lìng shì shì, jùn lǚ chén chéng kuǎn, qǐng zhōng sàng zhì, yōu zhào bù xǔ. jí zhì jīng, shàng jiàn qí huǐ jí guò shén, wèi zhī gǎi róng, gù wèi qún chén yuē: wú jiàn xuē jùn āi huǐ, bù jué bēi gǎn shāng huái. jiē yì jiǔ zhī. jùn jìng bù shèng sàng, bìng qiě zú. qí dì mó shí wèi jìn wáng fǔ bīng cáo cān jūn shì, zài yáng zhōu, jùn yí shū yǔ mó yuē:
薛濬,字道賾,刑部尚書、內陽公胄之從祖弟也。父琰,周渭南太守。濬少喪 父,早孤,養母以孝聞。幼好學,有志行,尋師於長安。時初平江陵,何妥歸國, 見而異之,授以經業。周天和中,襲爵虞城侯,歷納言上士、新豐令。開皇初,擢 拜尚書虞部侍郎,尋轉考功侍郎。帝聞濬事母至孝,以其母老,賜輿服機杖,四時 珍味,當時榮之。後其母疾,濬貌甚憂瘁,親故弗之識也。暨丁母艱,詔鴻臚監護 喪事,歸葬夏陽。於時隆冬極寒,濬衰絰徒跣,冒犯霜雪,自京及鄉,五百餘里, 足凍墜指,瘡血流離,朝野為之傷痛。州里賵助,一無所受。尋起令視事,濬屢陳 誠款,請終喪制,優詔不許。及至京,上見其毀瘠過甚,為之改容,顧謂群臣曰: 「吾見薛濬哀毀,不覺悲感傷懷。」嗟異久之。濬竟不勝喪,病且卒。其弟謨時為 晉王府兵曹參軍事,在揚州,濬遺書與謨曰:
wú yǐ bù zào, yòu dīng jiān kù, qióng yóu yuē chù, lǚ jué dān piáo. wǎn shēng zǎo gū, bù wén shī lǐ, lài fèng xiān rén yí jué zhī xùn, huò bǐng mǔ shì shèng shàn zhī guī, fù jí guǒ liáng, bù dàn jiān yuǎn, cóng shī jiù yè, yù bà bù néng. dǐ xíng lì xīn, kùn ér mí dǔ, fú yīng jiào yì, yuán zhì zhǎng chéng. zì shì lěi dēng cháo, yú zī èr shí sān nián yǐ. suī guān fēi wén dá, ér lù xǐ dǎi qīn, shù bǎo qī yí, dé zhōng sè yǎng. hé tú jīng chéng wú gǎn, huò kù jiàn zhēn, xiōng dì jù bèi duó qíng, shān lú mí shēn āi sù. shì yòng kòu xīn qì xuè, yǔn qì cuī hún zhě yě. jì ér chuàng jù xìn shēn, bù shèng tú dú, qǐ shǒu qǐ zú, xìng jí quán guī. shǐ fū sǐ ér yǒu zhī, dé cóng xiān rén yú dì xià yǐ, qǐ fēi zhì yuàn zāi. dàn niàn ěr líng pīng gū huàn, yuǎn zài biān fú, gù cǐ hèn hèn, rú hé kě yán. shì yǐ yǒu shū, jì dé yǔ rǔ miàn jué, rěn sǐ dài rǔ, yǐ lì yī xún. rǔ jì wèi lái, biàn chéng jīn gǔ, miǎn rán yǒng bié, wèi hèn hé yán. miǎn zhī zāi, miǎn zhī zāi!
吾以不造,幼丁艱酷,窮游約處,屢絕簞瓢。晚生早孤,不聞《詩》《禮》, 賴奉先人貽厥之訓,獲稟母氏聖善之規,負笈裹糧,不憚艱遠,從師就業,欲罷不 能。砥行厲心,困而彌篤,服膺教義,爰至長成。自釋耒登朝,於茲二十三年矣。 雖官非聞達,而祿喜逮親,庶保期頤,得終色養。何圖精誠無感,禍酷荐臻,兄弟 俱被奪情,苫廬靡申哀訴。是用扣心泣血,隕氣摧魂者也。既而創巨釁深,不勝荼 毒,啟手啟足,幸及全歸。使夫死而有知,得從先人於地下矣,豈非至願哉。但念 爾伶俜孤宦,遠在邊服,顧此恨恨,如何可言。適已有書,冀得與汝面訣,忍死待 汝,已歷一旬。汝既未來,便成今古,緬然永別,為恨何言。勉之哉,勉之哉!
shū chéng ér jué, shí nián sì shí èr. yǒu sī yǐ wén, gāo zǔ wèi zhī xiè tì, jiàng shǐ jī cè shū diào jì yuē: huáng dì zī gù kǎo gōng shì láng xuē jùn: yú xì! wéi ěr cāo lǚ zhēn hé, qì yè xiáng mǐn, yǔn yīng liè sù, qín jiǎn kè zhāng. jí gòu sī jiān, yǎn cóng huǐ miè. jiā ěr chéng xiào, gǎn yú zhèn huái, diàn lèi yǒu jiā, yì wéi cháo diǎn. gù qiǎn shǐ rén, zhǐ shēn wǎng mìng, hún ér yǒu líng, xīn zī róng wò. wū hū āi zāi! jùn xìng qīng jiǎn, sǐ zhī rì, jiā wú yí zī. jùn chū wèi tóng ér shí, yǔ zōng zhōng zhū ér yóu xì yú jiàn bīn. jiàn yī huáng shé yǒu jiǎo jí zú, zhào qún ér gòng shì, le wú jiàn zhě. jùn yǐ wèi bù xiáng, guī dà yōu cuì. mǔ bī ér wèn zhī, jùn yǐ shí duì. shí yǒu hú sēng yì zhái qǐ shí, jùn mǔ bù ér gào zhī, sēng yuē: cǐ nǎi ér zhī jí yīng. qiě shì ér yě, zǎo yǒu míng wèi, rán shòu bù guò liù qī ěr. yán zhōng ér chū, hū rán bù jiàn, shí xián yì zhī. jì ér zhōng yú sì shí èr, liù qī zhī yán, yú shì yàn yǐ. zi gān fú, wǔ ān jùn sī cāng shū zuǒ.
書成而絕,時年四十二。有司以聞,高祖為之屑涕,降使齎冊書弔祭曰:「皇 帝咨故考功侍郎薛濬:於戲!惟爾操履貞和,器業詳敏,允膺列宿,勤謇克彰。及 遘私艱,奄從毀滅。嘉爾誠孝,感於朕懷,奠酹有加,抑惟朝典。故遣使人,指申 往命,魂而有靈,歆茲榮渥。嗚呼哀哉!」濬性清儉,死之日,家無遺資。濬初為 童兒時,與宗中諸兒遊戲於澗濱。見一黃蛇有角及足,召群兒共視,了無見者。濬 以為不祥,歸大憂悴。母逼而問之,濬以實對。時有胡僧詣宅乞食,濬母怖而告之, 僧曰:「此乃兒之吉應。且是兒也,早有名位,然壽不過六七耳。」言終而出,忽 然不見,時咸異之。既而終於四十二,六七之言,於是驗矣。子乾福,武安郡司倉 書佐。
wáng bān
○王頒
wáng bān, zì jǐng yàn, tài yuán qí rén yě. zǔ shén niàn, liáng zuǒ wèi jiāng jūn. fù sēng biàn, tài wèi. bān shǎo chù tǎng, yǒu wén wǔ gàn jú. qí fù píng hóu jǐng, liú bān zhì yú jīng zhōu, yù yuán dì wèi zhōu shī suǒ xiàn, bān yīn rù guān. wén qí fù wèi chén wǔ dì suǒ shā, hào tòng ér jué, shí qǐng nǎi sū, kū qì bù jué shēng, huǐ jí gǔ lì. zhì fú què, cháng bù yī shū shí, jí gǎo ér wò. zhōu míng dì jiā zhī, zhào shòu zuǒ shì shàng shì, lèi qiān hàn zhōng tài shǒu, xún bài yí tóng sān sī. kāi huáng chū, yǐ píng mán gōng, jiā kāi fǔ, fēng shé qiū xiàn gōng. xiàn qǔ chén zhī cè, shàng lǎn ér yì zhī, zhào yǔ xiāng jiàn, yán bì ér xū xī, shàng wèi zhī gǎi róng. jí dà jǔ fá chén, bān zì qǐng xíng, lǜ tú shù bǎi rén, cóng hán qín xiān fēng yè jì. lì zhàn bèi shāng, kǒng bù kān fù dòu, bēi gǎn wū yàn. yè zhōng yīn shuì, mèng yǒu rén shòu yào, bǐ wù ér chuàng bù tòng, shí rén yǐ wèi xiào gǎn. jí chén miè, bān mì zhào fù shí shì zú, dé qiān yú rén, duì zhī tì qì. qí jiān zhuàng shì huò wèn bān yuē: láng jūn lái pò chén guó, miè qí shè jì, chóu chǐ yǐ xuě, ér bēi āi bù zhǐ zhě, jiāng wèi bà xiān zǎo sǐ, bù dé shǒu rèn zhī xié? qǐng fā qí qiū lǒng, duàn chèn fén gǔ, yì kě shēn xiào xīn yǐ. bān dùn sǎng chén xiè, é jǐn liú xiě, dá zhī yuē: qí wèi dì wáng, fén yíng shén dà, kǒng yī xiāo fā jué, bù jí qí shī, gèng zhì míng cháo, shì nǎi zhāng lù, ruò zhī hé? zhū rén qǐng jù qiāo chā, yī dàn jiē cuì. yú shì yè fā qí líng, pōu guān, jiàn chén wǔ dì xū bìng bù là, qí běn jiē chū zì gǔ zhōng. bān suì fén gǔ qǔ huī, tóu shuǐ ér yǐn zhī. jì ér zì fù, guī zuì yú jìn wáng. wáng biǎo qí zhuàng, gāo zǔ yuē: zhèn yǐ yì píng chén, wáng bān suǒ wèi, yì xiào yì zhī dào yě, zhèn hé rěn zuì zhī! shě ér bù wèn. yǒu sī lù qí zhàn gōng, jiāng jiā zhù guó, cì wù wǔ qiān duàn, bān gù cí yuē: chén yuán guó wēi líng, dé xuě yuàn chǐ, běn xīn xùn sī, fēi shì wèi guó, suǒ jiā guān shǎng, zhōng bù gǎn dāng. gāo zǔ cóng zhī. bài dài zhōu cì shǐ, shén yǒu huì zhèng. mǔ yōu qù zhí. hòu wèi qí zhōu cì shǐ, zú guān, shí nián wǔ shí èr. dì kuǐ, jiàn wén xué chuán.
王頒,字景彥,太原祁人也。祖神念,梁左衛將軍。父僧辯,太尉。頒少俶儻, 有文武干局。其父平侯景,留頒質於荊州,遇元帝為周師所陷,頒因入關。聞其父 為陳武帝所殺,號慟而絕,食頃乃蘇,哭泣不絕聲,毀瘠骨立。至服闋,常布衣蔬 食,藉藁而臥。周明帝嘉之,召授左侍上士,累遷漢中太守,尋拜儀同三司。開皇 初,以平蠻功,加開府,封蛇丘縣公。獻取陳之策,上覽而異之,召與相見,言畢 而歔欷,上為之改容。及大舉伐陳,頒自請行,率徒數百人,從韓擒先鋒夜濟。力 戰被傷,恐不堪復斗,悲感嗚咽。夜中因睡,夢有人授藥,比寤而創不痛,時人以 為孝感。及陳滅,頒密召父時士卒,得千餘人,對之涕泣。其間壯士或問頒曰: 「郎君來破陳國,滅其社稷,讎恥已雪,而悲哀不止者,將為霸先早死,不得手刃 之邪?請發其丘壟,斷櫬焚骨,亦可申孝心矣。」頒頓顙陳謝,額盡流血,答之曰: 「其為帝王,墳塋甚大,恐一宵發掘,不及其屍,更至明朝,事乃彰露,若之何?」 諸人請具鍬鍤,一旦皆萃。於是夜發其陵,剖棺,見陳武帝須並不落,其本皆出自 骨中。頒遂焚骨取灰,投水而飲之。既而自縛,歸罪於晉王。王表其狀,高祖曰: 「朕以義平陳,王頒所為,亦孝義之道也,朕何忍罪之!」舍而不問。有司錄其戰 功,將加柱國,賜物五千段,頒固辭曰:「臣緣國威靈,得雪怨恥,本心徇私,非 是為國,所加官賞,終不敢當。」高祖從之。拜代州刺史,甚有惠政。母憂去職。 後為齊州刺史,卒官,時年五十二。弟頍,見《文學傳》。
yáng qìng
○楊慶
yáng qìng, zì bó yuè, hé jiān rén yě. zǔ xuán, fù gāng, bìng yǐ zhì xiào zhī míng. qìng měi zī yí, xìng biàn huì. nián shí liù, qí guó zi bó shì xú zūn míng jiàn ér yì zhī. jí zhǎng, pō shè shū jì. nián èr shí wǔ, jùn chá xiào lián, yǐ shì yǎng bù xíng. qí mǔ yǒu jí, bù jiě jīn dài zhě qī xún. jí jū mǔ yōu, āi huǐ gǔ lì, fù tǔ chéng fén. qí wén xuān dì biǎo qí mén lǘ, cì bó sān shí pǐ, mián shí tún, sù wǔ shí shí. gāo zǔ shòu chán, lǚ jiā bāo shǎng, zhuó shòu yí tóng sān sī, bǎn shòu píng yáng tài shǒu. nián bā shí wǔ, zhōng yú jiā.
楊慶,字伯悅,河間人也。祖玄,父剛,並以至孝知名。慶美姿儀,性辯慧。 年十六,齊國子博士徐遵明見而異之。及長,頗涉書記。年二十五,郡察孝廉,以 侍養不行。其母有疾,不解襟帶者七旬。及居母憂,哀毀骨立,負土成墳。齊文宣 帝表其門閭,賜帛三十匹,綿十屯,粟五十石。高祖受禪,屢加褒賞,擢授儀同三 司,版授平陽太守。年八十五,終於家。
guō jùn
○郭俊
guō jùn, zì hóng yì, tài yuán wén shuǐ rén yě. jiā mén yōng mù, qī yè gòng jū, quǎn shǐ tóng rǔ, wū què tōng cháo, shí rén yǐ wèi yì gǎn zhī yīng. zhōu xiàn shàng qí shì, shàng qiǎn píng chāng gōng yǔ wén bì yì qí jiā láo wèn zhī. zhì shū yù shǐ liǔ yù xún shěng hé běi, biǎo qí mén lǘ. hàn wáng liàng wèi bīng zhōu zǒng guǎn, wén ér jiā tàn, cì xiōng dì èr shí yú rén yī gè yī xí.
郭俊,字弘乂,太原文水人也。家門雍睦,七葉共居,犬豕同乳,烏鵲通巢, 時人以為義感之應。州縣上其事,上遣平昌公宇文弼詣其家勞問之。治書御史柳彧 巡省河北,表其門閭。漢王諒為并州總管,聞而嘉嘆,賜兄弟二十餘人衣各一襲。
tián yì
○田翼
tián yì, bù zhī hé xǔ rén yě. xìng zhì xiào, yǎng mǔ yǐ xiào wén. qí hòu mǔ wò jí suì yú, yì qīn yì zào shī, mǔ shí zé shí, mǔ bù shí zé bù shí. mǔ huàn bào lì, yì wèi zhòng dú, suì qīn cháng è. jí mǔ zhōng, yì yī tòng ér jué, qí qī yì bù shèng āi ér sǐ, xiāng rén hòu gòng zàng zhī.
田翼,不知何許人也。性至孝,養母以孝聞。其後母臥疾歲余,翼親易燥濕, 母食則食,母不食則不食。母患暴痢,翼謂中毒,遂親嘗惡。及母終,翼一慟而絕, 其妻亦不勝哀而死,鄉人厚共葬之。
niǔ huí
○紐回
niǔ huí, zì xiào zhèng, hé dōng ān yì rén yě. xìng zhì xiào, zhōu wǔ chéng zhōng, fù mǔ sàng, lú yú mù cè, fù tǔ chéng fén. lú qián shēng má yī zhū, gāo zhàng xǔ, wéi zhī hé gǒng, zhī yè yù mào, dōng xià héng qīng. yǒu wū qī qí shàng, huí jǔ shēng kū, wū jí bēi míng, shí rén yì zhī. zhōu wǔ dì biǎo qí lǘ, zhuó shòu gān táng lìng. kāi huáng chū zú.
紐回,字孝政,河東安邑人也。性至孝,周武成中,父母喪,廬於墓側,負土 成墳。廬前生麻一株,高丈許,圍之合拱,枝葉郁茂,冬夏恆青。有烏棲其上,回 舉聲哭,烏即悲鳴,時人異之。周武帝表其閭,擢授甘棠令。開皇初卒。
zi shì xióng, shǎo zhì zhí xiào yǒu, sàng fù, fù lú yú mù cè, fù tǔ chéng fén. qí tíng qián yǒu yī huái shù, xiān shén yù mào, jí shì xióng jū sàng, shù suì kū sǐ. fú què hái zhái, sǐ shù fù róng. gāo zǔ wén zhī, tàn qí fù zǐ zhì xiào, xià zhào bāo yáng, hào qí suǒ jū wèi lèi dé lǐ.
子士雄,少質直孝友,喪父,復廬於墓側,負土成墳。其庭前有一槐樹,先甚 郁茂,及士雄居喪,樹遂枯死。服闋還宅,死樹復榮。高祖聞之,嘆其父子至孝, 下詔褒揚,號其所居為累德里。
liú shì jùn
○劉士俊
liú shì jùn, péng chéng rén yě. xìng zhì xiào, dīng mǔ sàng, jué ér fù sū zhě shù yǐ. sháo yǐn bù rù kǒu zhě qī rì, lú yú mù cè, fù tǔ chéng fén, liè zhí sōng bǎi. hú láng xún rǎo, wèi zhī qǔ shí. gāo zǔ shòu chán, biǎo qí mén lǘ.
劉士俊,彭城人也。性至孝,丁母喪,絕而復甦者數矣。勺飲不入口者七日, 廬於墓側,負土成墳,列植松柏。狐狼馴擾,為之取食。高祖受禪,表其門閭。
láng fāng guì
○郎方貴
láng fāng guì, huái nán rén yě. shǎo yǒu zhì shàng, yǔ cóng fù dì shuāng guì tóng jū. kāi huáng zhōng, fāng guì cháng yīn chū xíng yù yǔ, huái shuǐ fàn zhǎng, yú jīn suǒ jì dù, chuán rén nù zhī, wō fāng guì bì zhé. zhì jiā, qí dì shuāng guì jīng wèn suǒ yóu, fāng guì jù yán zhī. shuāng guì huì hèn, suì xiàng jīn ōu jī chuán rén zhì sǐ. shǒu jīn zhě zhí sòng zhī xiàn guān, àn wèn qí zhuàng, yǐ fāng guì wèi shǒu, dāng sǐ, shuāng guì cóng zuò, dāng liú. xiōng dì èr rén zhēng wèi shǒu zuò, xiàn sī bù néng duàn, sòng yì zhōu. xiōng dì gè yǐn jiù, zhōu bù néng dìng, èr rén zhēng yù fù shuǐ ér sǐ. zhōu zhuàng yǐ wén, shàng wén ér yì zhī, tè yuán qí zuì, biǎo qí mén lǘ, cì wù bǎi duàn, hòu wèi zhōu zhǔ bù.
郎方貴,淮南人也。少有志尚,與從父弟雙貴同居。開皇中,方貴嘗因出行遇 雨,淮水泛長,於津所寄渡,船人怒之,撾方貴臂折。至家,其弟雙貴驚問所由, 方貴具言之。雙貴恚恨,遂向津毆擊船人致死。守津者執送之縣官,案問其狀,以 方貴為首,當死,雙貴從坐,當流。兄弟二人爭為首坐,縣司不能斷,送詣州。兄 弟各引咎,州不能定,二人爭欲赴水而死。州狀以聞,上聞而異之,特原其罪,表 其門閭,賜物百段,後為州主簿。
dí pǔ lín
○翟普林
dí pǔ lín, chǔ qiū rén yě. xìng rén xiào, shì qīn yǐ xiào wén. zhōu jùn pì mìng, jiē gù cí bù jiù, gōng gēng sè yǎng, xiāng lín wèi wèi chǔ qiū xiān shēng. hòu fù mǔ jí, qīn yì zào shī, bù jiě yī zhě qī xún. dà yè chū, fù mǔ jù zhōng, āi huǐ dài jiāng miè xìng. lú yú mù cè, fù tǔ wèi fén, shèng dōng bù yī zēng xù, wéi zhe dān cuī ér yǐ. jiā yǒu yī wū quǎn, suí qí zài mù, ruò pǔ lín āi lín, quǎn yì bēi hào, jiàn zhě jiē yì yān. yǒu èr què cháo qí lú qián bǎi shù, měi rù qí lú, xún xiá wú suǒ jīng jù. dà yè zhōng, sī lì xún chá, zòu qí xiào gǎn, zhuó shòu xiào yáng lìng.
翟普林,楚丘人也。性仁孝,事親以孝聞。州郡辟命,皆固辭不就,躬耕色養, 鄉鄰謂為楚丘先生。後父母疾,親易燥濕,不解衣者七旬。大業初,父母俱終,哀 毀殆將滅性。廬於墓側,負土為墳,盛冬不衣繒絮,唯著單縗而已。家有一烏犬, 隨其在墓,若普林哀臨,犬亦悲號,見者嗟異焉。有二鵲巢其廬前柏樹,每入其廬, 馴狎無所驚懼。大業中,司隸巡察,奏其孝感,擢授孝陽令。
lǐ dé ráo
○李德饒
lǐ dé ráo, zhào jùn bǎi rén rén yě. zǔ chè, wèi shàng shū yòu chéng. fù chún, kāi huáng zhōng wèi jiè zhōu zhǎng shǐ. dé ráo shǎo cōng mǐn hǎo xué, yǒu zhì xìng, zōng dǎng xián jìng zhī. ruò guàn wèi xiào shū láng, réng zhí nèi shǐ shěng, cān zhǎng wén hàn. zhuǎn jiān chá yù shǐ, jiū zhèng bù bì guì qī. dà yè sān nián, qiān sī lì cóng shì, měi xún sì fāng, lǐ xuě yuān wǎng, bāo yáng xiào tì. suī wèi zhì wèi tōng, qí dé xíng wèi dāng shí suǒ zhòng. fán yǔ jiāo jié, jiē hǎi nèi máo yàn. xìng zhì xiào, fù mǔ qǐn jí, zhé zhōng rì bù shí, shí xún bù jiě yī. jí dīng yōu, shuǐ jiāng bù rù kǒu wǔ rì, āi tòng ǒu xuè shù shēng. jí sòng zàng zhī rì, huì zhòng dōng jī xuě, xíng sì shí yú lǐ, dān cuī tú xiǎn, hào yǒng jǐ jué. huì zàng zhě qiān yú rén, mò bù wèi zhī liú tì. hòu gān lù jiàng yú tíng shù, yǒu jiū cháo qí lú. nà yán yáng dá xún shěng hé běi, yì qí lú diào wèi zhī, yīn gǎi suǒ jū cūn míng xiào jìng cūn, lǐ wèi hé shùn lǐ. hòu wèi jīn hé zhǎng, wèi zhī guān, zhí qún dào fēng qǐ, zéi shuài gé qiān sūn xuān yǎ děng shí yú tóu, jù zhòng yú bó hǎi. shí yǒu chì xǔ qí guī shǒu, qiān děng jù bù gǎn jiàng, yǐ dé ráo xìn xíng yǒu wén, qiǎn shǐ zòu yuē: ruò shǐ dé ráo lái zhě, jí xiāng shuài guī shǒu. dì yú shì qiǎn dé ráo wǎng bó hǎi wèi yù zhū zéi. xíng zhì guān shì, huì tā dào gōng xiàn xiàn chéng, dé ráo jiàn hài.
李德饒,趙郡柏人人也。祖徹,魏尚書右丞。父純,開皇中為介州長史。德饒 少聰敏好學,有至性,宗黨咸敬之。弱冠為校書郎,仍直內史省,參掌文翰。轉監 察御史,糾正不避貴戚。大業三年,遷司隸從事,每巡四方,理雪冤枉,褒揚孝悌。 雖位秩未通,其德行為當時所重。凡與交結,皆海內髦彥。性至孝,父母寢疾,輒 終日不食,十旬不解衣。及丁憂,水漿不入口五日,哀慟嘔血數升。及送葬之日, 會仲冬積雪,行四十餘里,單縗徒跣,號踴幾絕。會葬者千餘人,莫不為之流涕。 後甘露降於庭樹,有鳩巢其廬。納言楊達巡省河北,詣其廬弔慰之,因改所居村名 孝敬村,里為和順里。後為金河長,未之官,值群盜蜂起,賊帥格謙、孫宣雅等十 余頭,聚眾於渤海。時有敕許其歸首,謙等懼不敢降,以德饒信行有聞,遣使奏曰: 「若使德饒來者,即相率歸首。」帝於是遣德饒往渤海慰諭諸賊。行至冠氏,會他 盜攻陷縣城,德饒見害。
qí dì dé zhāo, xìng zhòng rán nuò. dà yè mò, wèi lí shí jùn sī fǎ shū zuǒ, tài shǒu yáng zi chóng tè lǐ zhī. jí yì bīng qǐ, zi chóng yù hài, qì shī chéng xià, dé zhāo fù kū jǐn āi, shōu yì zhī. zhì jiè xiū, yì yì shī, qǐng zàng zi chóng. dà jiāng jūn jiā zhī, yīn zèng zi chóng guān, lìng dé zhāo wèi shǐ zhě, wǎng lí shí lǐ zàng zi chóng yān.
其弟德佋,性重然諾。大業末,為離石郡司法書佐,太守楊子崇特禮之。及義 兵起,子崇遇害,棄屍城下,德佋赴哭盡哀,收瘞之。至介休,詣義師,請葬子崇。 大將軍嘉之,因贈子崇官,令德佋為使者,往離石禮葬子崇焉。
huá qiū
○華秋
huá qiū, jí jùn lín hé rén yě. yòu sàng fù, shì mǔ yǐ xiào wén. jiā pín, yōng lìn wèi yǎng. qí mǔ yù huàn, qiū róng mào huǐ cuì, xū bìn dùn gǎi, zhōu lǐ xián jiē yì zhī. jí mǔ zhōng zhī hòu, suì jué zhì mù, fā jǐn tū luò. lú yú mù cè, fù tǔ chéng fén, yǒu rén yù zhù zhī zhě, qiū zhé bài ér zhǐ zhī. dà yè chū, diào hú pí, jùn xiàn dà liè. yǒu yī tù, rén zhú zhī, bēn rù qiū lú zhōng, nì qiū xī xià. liè rén zhì lú suǒ, yì ér miǎn zhī. zì ěr cǐ tù cháng sù lú zhōng, xún qí zuǒ yòu. jùn xiàn jiā qí xiào gǎn, jù yǐ zhuàng wén. yáng dì jiàng shǐ láo wèn, biǎo qí mén lǘ. hòu qún dào qǐ, cháng wǎng lái lú zhī zuǒ yòu, xián xiāng jiè yuē: wù fàn xiào zǐ. xiāng rén lài qiū ér quán zhě shén zhòng.
華秋,汲郡臨河人也。幼喪父,事母以孝聞。家貧,傭賃為養。其母遇患,秋 容貌毀悴,須鬢頓改,州里咸嗟異之。及母終之後,遂絕櫛沐,發盡禿落。廬於墓 側,負土成墳,有人慾助之者,秋輒拜而止之。大業初,調狐皮,郡縣大獵。有一 兔,人逐之,奔入秋廬中,匿秋膝下。獵人至廬所,異而免之。自爾此兔常宿廬中, 馴其左右。郡縣嘉其孝感,俱以狀聞。煬帝降使勞問,表其門閭。後群盜起,常往 來廬之左右,咸相誡曰:「勿犯孝子。」鄉人賴秋而全者甚眾。
xú xiào sù
○徐孝肅
xú xiào sù, jí jùn rén yě. zōng zú shù qiān jiā, duō yǐ háo chǐ xiāng shàng, wéi xiào sù xìng jiǎn yuē, shì qīn yǐ xiào wén. suī zài yòu chǐ, zōng dǎng jiān měi yǒu zhēng sòng, jiē zhì xiào sù suǒ píng lùn zhī, wèi xiào sù suǒ duǎn zhě, wú bù yǐn jiù ér tuì. xiào sù zǎo gū, bù shí fù, jí zhǎng, wèn qí mǔ fù zhuàng, yīn qiú huà gōng, tú qí xíng xiàng, gòu miào zhì zhī ér dìng shěng yān, shuò wàng xiǎng jì. yǎng mǔ zhì xiào, shù shí nián, jiā rén wèi jiàn qí yǒu fèn huì zhī sè. jí mǔ lǎo jí, xiào sù qīn yì zào shī, yōu cuì shù nián, jiàn zhě wú bù bēi dào. mǔ zhōng, xiào sù rú shū yǐn shuǐ, shèng dōng dān cuī, huǐ jí gǔ lì. zǔ fù mǔ fù mǔ mù jiē fù tǔ chéng fén, lú yú mù suǒ sì shí yú zài, bèi fā tú xiǎn, suì yǐ shēn zhōng.
徐孝肅,汲郡人也。宗族數千家,多以豪侈相尚,唯孝肅性儉約,事親以孝聞。 雖在幼齒,宗黨間每有爭訟,皆至孝肅所平論之,為孝肅所短者,無不引咎而退。 孝肅早孤,不識父,及長,問其母父狀,因求畫工,圖其形像,構廟置之而定省焉, 朔望享祭。養母至孝,數十年,家人未見其有忿恚之色。及母老疾,孝肅親易燥濕, 憂悴數年,見者無不悲悼。母終,孝肅茹蔬飲水,盛冬單縗,毀瘠骨立。祖父母、 父母墓皆負土成墳,廬於墓所四十餘載,被發徒跣,遂以身終。
qí dì dé bèi, cōng mǐn, tōng shè wǔ jīng, hé shuò jiān chēng wèi rú zhě. dé bèi zhōng, zi chù mò yòu lú yú mù cè, yì yè chēng xiào yān.
其弟德備,聰敏,通涉五經,河朔間稱為儒者。德備終,子處默又廬於墓側, 奕葉稱孝焉。
shǐ chén yuē: xī zhě hóng ài jìng zhī lǐ, bì jí wáng gōng dà rén, jìn gǔ dūn xiào yǒu zhī qíng, duō máo wū zhī xià. ér yàn shī dào zé, huò jiā chuán yīng miǎn, huò shēn shì shān hé, suì nǎi fù tǔ chéng fén, zhì huǐ miè xìng. suī guāi xiān wáng zhī zhì, yì guān guò yǐ zhī rén yǐ. láng guì kūn dì, zhēng sǐ ér shēn quán, tián yì fū qī, jù sàng ér míng lì, dé ráo rén huái qún dào, dé zhāo yì gǎn xìng wáng, yì zú chēng yě. niǔ huí liú jùn zhī lún, dí lín huá qiū zhī bèi, huò mào cǎo jiā shù róng kū yú tíng yǔ, huò zǒu shòu xiáng qín xún xiá yú lú mù, fēi fū xiào tì zhī zhì, tōng yú shén míng zhě hū!
史臣曰:昔者弘愛敬之理,必籍王公大人,近古敦孝友之情,多茅屋之下。而 彥師、道賾,或家傳纓冕,或身誓山河,遂乃負土成墳,致毀滅性。雖乖先王之制, 亦觀過以知仁矣。郎貴昆弟,爭死而身全,田翼夫妻,俱喪而名立,德饒仁懷群盜, 德佋義感興王,亦足稱也。紐回、劉俊之倫,翟林、華秋之輩,或茂草嘉樹榮枯於 庭宇,或走獸翔禽馴狎於廬墓,非夫孝悌之至,通於神明者乎!