guàn xiū chǔ ān yìng tiān sān jué bā xiān tú huáng quán zá biān
贯休 楚安 应天三绝 八仙图 黄筌杂编
guàn xiū
贯休
táng shā mén guàn xiū, běn wù zhōu lán xī rén yě, néng shī shàn shū miào huà. wáng shì jiàn guó shí, lái jū shǔ zhōng lóng huá zhī jīng shè. yīn zòng bǐ, yòng shuǐ mò huà luó hàn yī shí liù shēn bìng yī fú èr dà shì. jù shí yíng yún, kū sōng dài màn. qí zhū gǔ mào, yǔ tā rén huà bù tóng. huò yuē: mèng zhōng suǒ dǔ, jué hòu tú tú yuán zuò yuán, jù míng chāo běn gǎi zhī. wèi zhī' yīng mèng luó hàn'. mén rén tán yù tán fú děng, shén mì zhòng zhī. shǔ zhǔ céng xuān rù nèi. tàn qí bǐ jī kuáng yì, gōng yǎng jīng yuè, què lìng fēn fù yuàn zhōng. hàn lín xué shì ōu yáng jiǒng yì céng guān zhī. zèng yǐ gē yuē: xī yuè gāo sēng míng guàn xiū, gū qíng qiào bá líng qīng qiū. tiān jiào shuǐ mò huà luó hàn, kuí àn gǔ róng shēng bǐ tóu. shí juān dà juàn ní gāo bì, bì rì fén xiāng zuò chán shì. huò rán mèng lǐ jiàn zhēn yí, tuō qù jiā shā diǎn shén bǐ. gāo tái jié wàn dāng kōng zhì, xī sū háo duān rèn kuáng yì. qūn xún biàn shì liǎng sān qū, bù shì huà gōng xū fèi rì. guài shí ān pái qiàn fù kū. zhēn sēng liè zuò lián jiā fū. xíng rú shòu hè jīng shén jiàn, dǐng shì fú xī tóu gǔ cū. yǐ sōng gēn, bàng yán fèng, qū lù yāo shēn cháng yù dòng. kàn jīng dì zǐ nǐ wén shēng, kē shuì shān tóng yí yǒu mèng. bù zhī xià là jǐ duō nián, yī shǒu zhī yí piān tǎn jiān. kǒu kāi huò ruò gòng rén yǔ, shēn dìng fù yí chū zuò chán. àn qián wò xiàng dī chuí bí, àn pàn xì yuán xié zhǎn bì. bā jiāo huā lǐ shuā qīng hóng, tái xiǎn wén zhōng yūn shēn cuì. yìng qióng zhàng, ǎi sōng chuáng, xuě sè méi máo yī cùn cháng. shéng kāi fàn jiā liǎng sān piàn, xiàn bǔ nà yī qiān wàn xíng. lín jiān luàn yè fēn fēn duò, yī yìn cán xiāng duàn yān huǒ. pí chuān mù jī bù céng tuō, sǔn zhī pú tuán zhèn cháng zuò. xiū gōng xiū gōng, yì yì wú rén jiā, shēng yù xuān xuān biàn hǎi yá. wǔ qī zì jù yī qiān shǒu, dà xiǎo zhuàn shū sān shí jiā. táng cháo lì lì duō míng shì, xiāo zi yún jiān wú dào zǐ. ruò jiāng shū huà bǐ xiū gōng, zhǐ kǒng dāng shí làng shēng sǐ. xiū gōng xiū gōng, shǐ zì jiāng nán lái rù qín, yú jīn dào shǔ wú jiāo qīn. shī míng huà shǒu jiē qí jué, qù nǐ fán rén zhēng shì rén. wǎ guān sì lǐ wéi mó jí, shě wèi chéng zhōng pì zhī fó. ruò jiāng cǐ huà bǐ liáng kàn, zǒng zài rén jiān wèi dì yī. chū yě rén xián huà
唐沙门贯休,本婺州兰溪人也,能诗善书妙画。王氏建国时,来居蜀中龙华之精舍。因纵笔,用水墨画罗汉一十六身并一佛二大士。巨石萦云,枯松带蔓。其诸古貌,与他人画不同。或曰:梦中所睹,觉后图(图原作圆,据明抄本改)之。谓之'应梦罗汉'。门人昙域、昙弗等,甚秘重之。蜀主曾宣入内。叹其笔迹狂逸,供养经月,却令分付院中。翰林学士欧阳炯亦曾观之。赠以歌曰:西岳高僧名贯休,孤情峭拔凌清秋。天教水墨画罗汉,魁岸古容生笔头。时捐大绢泥高壁,闭日焚香坐禅室。或然梦里见真仪,脱去袈裟点神笔。高抬节腕当空掷,窸窣毫端任狂逸。逡巡便是两三躯,不似画工虚费日。怪石安排嵌复枯。真僧列坐连跏趺。形如瘦鹤精神健,顶似伏犀头骨粗。倚松根,傍岩缝,曲录腰身长欲动。看经弟子拟闻声,瞌睡山童疑有梦。不知夏腊几多年,一手搘颐偏袒肩。口开或若共人语,身定复疑初坐禅。案前卧象低垂鼻,岸畔戏猿斜展臂。芭蕉花里刷轻红,苔藓纹中晕深翠。硬筇杖,矮松床,雪色眉毛一寸长。绳开梵夹两三片,线补衲衣千万行。林间乱叶纷纷堕,一印残香断烟火。皮穿木屐不曾拖,笋织蒲团镇长坐。休公休公,逸艺无人加,声誉喧喧遍海涯。五七字句一千首,大小篆书三十家。唐朝历历多名士,萧子云兼吴道子。若将书画比休公,只恐当时浪生死。休公休公,始自江南来入秦,于今到蜀无交亲。诗名画手皆奇绝,觑你凡人争是人。瓦棺寺里维摩诘,舍卫城中辟支佛。若将此画比量看,总在人间为第一。(出《野人闲话》)
chǔ ān
楚安
xī shǔ shèng shòu sì sēng chǔ ān miào huà shān shuǐ, ér diǎn zhuì shén xì. zhì yú chǐ sù zhī shàng, shān chuān lín mù, dòng fǔ fēng luán, sì guàn yān lán rén wù, xī jiē yǒu zhī. měi huà yī xiǎo tuán shàn, nèi ān gū sū tái huò huà téng wáng gé, qí yǒu qiān shān wàn shuǐ jǐn zài mù qián. rán xū yī jì yǐ lái, fāng jiù yī shàn. qí shí zhū wáng zǎi fǔ jìng xiāng yǒu qǐng. dé zhī zhě fèng yí shén hòu, yǒu bù dé huà zhě hèn hèn rán. chǔ ān yán shān sēng zì yǐ cǐ shì yì ér yǐ. guī jì hòu, yǒu hào shì zhě, wǎng wǎng shōu de qí bǐ zōng. huò wèi zhī mò bǎo yě. chū yě rén xián huà
西蜀圣寿寺僧楚安妙画山水,而点缀甚细。至于尺素之上,山川林木,洞府峰峦,寺观烟岚人物,悉皆有之。每画一小团扇,内安姑苏台或画滕王阁,其有千山万水尽在目前。然须一季已来,方就一扇。其时诸王宰辅竞相有请。得之者奉遗甚厚,有不得画者恨恨然。楚安言山僧自以此适意而已。归寂后,有好事者,往往收得其笔踪。或谓之墨宝也。(出《野人闲话》)
yìng tiān sān jué
应天三绝
táng xī zōng huáng dì cuì huá xī xìng zhī nián, yǒu kuài jī shān chǔ shì sūn wèi suí jià zhǐ shǔ. wèi yǒu dào shù, jiān gōng shū huà, jiē miào dé bǐ jīng. céng yú yìng tiān sì mén zuǒ bì shàng huà tiān wáng yī zuò, bù cóng guǐ shén. qí guài sī cún, bǐ shì kuáng zòng, mò zhī yǔ jīng. sān shí yú nián wú yǒu dí zhě. jǐng huàn qí xiān yì zhuān shū huà, cháng yǔ hàn lín ōu yáng xué shì jiǒng nǎi wàng xíng zhī jiāo. yī rì lián qí tóng yóu zī sì, ǒu huà yòu bì tiān wáng yǐ duì zhī. bó hǎi zài páng zài páng èr zì yuán kòng quē, jù huáng běn bǔ guān qí yì shì, fù shū gē xíng yī piān yǐ jì zhī. xù yǒu cǎo shū sēng mèng guī hòu zhì. yòu qǐng shū zhī yú láng bì shàng. gù shū huà gē xíng, yī rì ér jiù. qīng chéng rén kàn, tián yàn sì zhōng, chéng dū zhī rén. gù hào wèi yìng tiān sān jué. gē xíng jīn yì lù fù yuē: jǐn chéng dōng běi huáng jīn dì, gù jī hé rén xìng cǐ sì. bái méi zhǎng lǎo zhòng míng gōng, céng shí kuài jī shān chǔ shì. sì mén zuǒ bì tú tiān wáng, wēi yí bù cóng lái hé fāng. guǐ shén guài yì mǎn bì zǒu, dāng yán sà sà shēng qiū guāng. wǒ wén tiān wáng fēn lǐ sì tiān xià, shuǐ jīng gōng diàn liú lí wǎ. cǎi zhàng shí qū fú lín zhuāng, jīn biān pín cè qí lín mǎ. pí shā dà xiàng hé guāng huī, shǒu qíng jù tǎ líng yún fēi. dì shén duì chū bǎo píng zi, tiān nǚ dào pī jīn lǚ yī. táng cháo shuō zhù míng gōng huà, zhōu fǎng háo duān shàn tú xiě. zhāng sēng yóu shì yǒu shén rén, wú dào zǐ chēng wú dí zhě. qí zāi miào shǒu chuán sūn gōng, néng yú cǐ dì liú shén zōng. xié kuī xiǎo guǐ nù shuāng mù, zhí yǐ yuè láng gāo bàn xiōng. bǎo guān dòng hū shǎng shēng shēng wēi róng, qū qiāng zuǒ yòu lái qīng gōng. bì héng yīng zhǎo jiān xiān lì, yāo chán qù shēng hǔ pí bān bō hóng. piāo piāo dàn kǒng rù yún zhōng, bù zhòu hái yí guī hǎi dōng. mǎng shé tuō dé hún shēn duò, jīng mèi nuò lái shuāng yǎn kōng. dāng shí cǐ yì shí nán yǒu, zhèn zài bǎo fāng chēng bù xiǔ. dōng biān huà le kōng xī biān, liú yǔ hòu rén jiào dí shǒu. hòu rén jiàn zhě jiē xīn jīng, jǐn wéi míng gōng bù gǎn zhēng. shéi zhī wèi mǎn sān shí zài, huò yǒu yì rén lái jiān shēng. kuāng shān chǔ shì míng chēng pǔ, tóu gǔ gāo qí lián wǔ yuè. céng chí xiàng jiǎn lèi wèi guān, yòu yǒu shé zhū cháng zài wò. xī nián zhǎng lǎo yù qí zōng, jīn rì mén shī shí jǐng gōng. xìng lái biàn qǐng ní gāo bì, luàn qiǎng qù shēng bǐ tóu rú jí fēng. qūn xún duì zhàng hé diān yì, sǎn màn qí xíng jiē yǒng chū. jiāo jiā qì xiè mǎn xū kōng, liǎng miàn huò rán rú dòu dí. shèng wáng nù sè lǎn dōng xī, jiàn rèn yī huī jiē zhěng qí. wàn tóu shī zi yǎo jīn jiǎ, jiǎo dǐ yè chā qíng luò dī. mǎ tóu zhuàng jiàn duō jīn jié, wū zuǐ wān huán rú qū tiě. biàn shēn shé huī luàn zòng héng, rào hàn dú lóu gàn jié liè. méi cū yǎn shù fā rú zhuī, guài yì lìng rén bù kě zhī. kē tóu jù zú yù shēng guǐ, bàn miàn nǚ láng ān xiǎo ér. kuàng wén cǐ sì chū xìng zhì, dì mài shěn shěn dāng zhèng qì. rú hé qǐng dé èr shān rén, xià bǐ xián chéng qiān gǔ shì. jūn bú jiàn, míng huáng tiān bǎo nián, huà lóng zhì yǔ fēi ǒu rán. bāo hán wàn xiàng cáng xīn lǐ, biàn xiàn bǎi duān shēng yǎn qián. hòu lái huà pǐn liè míng xián, wéi cǐ èr rén kān bǐ jiān. rén jiān shì wù jiē qiú dé, cǐ yàng yù yú hé chǔ chuán? cháng yōu bì dǐ shēng yún wù, jiē qǐ sì mén tiān shǎng qù. chū yě rén xián huà
唐僖宗皇帝翠华西幸之年,有会稽山处士孙位随驾止蜀。位有道术,兼攻书画,皆妙得笔精。曾于应天寺门左壁上画天王一座,部从鬼神。奇怪斯存,笔势狂纵,莫之与京。三十余年无有敌者。景焕其先亦专书画,尝与翰林欧阳学士炯乃忘形之交。一日连骑同游兹寺,偶画右壁天王以对之。渤海在旁(在旁二字原空缺,据黄本补)观其逸势,复书歌行一篇以纪之。续有草书僧梦龟后至。又请书之于廊壁上。故书画歌行,一日而就。倾城人看,阗咽寺中,成都之人。故号为应天三绝。歌行今亦录附曰:锦城东北黄金地,故迹何人兴此寺。白眉长老重名公,曾识会稽山处士。寺门左壁图天王,威仪部从来何方。鬼神怪异满壁走,当檐飒飒生秋光。我闻天王分理四天下,水精宫殿琉璃瓦。采仗时驱拂琳装,金鞭频策骐驎马。毗沙大像何光辉,手擎巨塔凌云飞。地神对出宝瓶子,天女倒披金缕衣。唐朝说著名公画,周昉毫端善图写。张僧繇是有神人,吴道子称无敌者。奇哉妙手传孙公,能于此地留神踪。斜窥小鬼怒双目,直倚越狼高半胸。宝冠动惚(上声)生威容,趋跄左右来倾恭。臂横鹰爪尖纤利,腰缠(去声)虎皮斑剥红。飘飘但恐入云中,步骤还疑归海东。蟒蛇拖得浑身堕,精魅搦来双眼空。当时此艺实难有,镇在宝坊称不朽。东边画了空西边,留与后人教敌手。后人见者皆心惊,尽为名公不敢争。谁知未满三十载,或有异人来间生。匡山处士名称朴,头骨高奇连五岳。曾持象简累为官,又有蛇珠常在握。昔年长老遇奇踪,今日门师识景公。兴来便请泥高壁,乱抢(去声)笔头如疾风。逡巡队仗何颠逸,散漫奇形皆涌出。交加器械满虚空,两面或然如斗敌。圣王怒色览东西,剑刃一挥皆整齐。腕头狮子咬金甲,脚底夜叉擎络鞮。马头壮健多筋节,乌嘴弯环如屈铁。遍身蛇虺乱纵横,绕颔髑髅干孑裂。眉粗眼竖发如锥,怪异令人不可知。科头巨卒欲生鬼,半面女郎安小儿。况闻此寺初兴置,地脉沈沈当正气。如何请得二山人,下笔咸成千古事。君不见,明皇天宝年,画龙致雨非偶然。包含万象藏心里,变现百端生眼前。后来画品列名贤,唯此二人堪比肩。人间是物皆求得,此样欲于何处传?尝忧壁底生云雾,揭起寺门天上去。(出《野人闲话》)
bā xiān tú
八仙图
xī shǔ dào shì zhāng sù qīng, shén xiān rén yě. céng yú qīng chéng shān zhàng rén guān, huì huà wǔ yuè sì dú zhēn xíng bìng shí èr xī nǚ shù dǔ. bǐ jī qiú jiàn, jīng cǎi yù huó. jiàn zhī zhě xīn sǒng shén jì, zú bù néng jìn. shí huà zhōng zhī qí jué yě. shǔ zhǔ lèi qiǎn mì shū shǎo jiān huáng quán lìng qǔ mú yàng. jí xià shān, zhōng bù xiāng lèi. yīn shēng rì, huò yǒu shōu de sù qīng suǒ huà bā xiān zhēn xíng bā fú, yǐ xiàn mèng chǎng. guān gǔ rén zhī xíng xiāng, jiàn gǔ rén zhī bǐ miào, guān shǎng zhě jiǔ zhī. qiě yuē: fēi shén xiān zhī rén, wú yǐ xiě shén xiān zhī zhì yě. cì wù shén hòu. yī rì, lìng wěi hàn lín xué shì ōu yáng jiǒng cì dì zàn zhī, yòu qiǎn shuǐ bù yuán wài láng huáng jū bǎo bā fēn tí zhī. měi guān qí huà, tàn bǐ jī zhī zòng yì lǎn qí zàn, shǎng wén cí zhī gāo gǔ shì qí shū, ài diǎn huà zhī hóng zhuàng. gù wèi bā xiān. bù ràng sān jué. bā xiān zhě, lǐ jǐ róng chéng dǒng zhòng shū zhāng dào líng yán jūn píng lǐ bā bǎi cháng shòu gé yǒng guī. chū yě rén xián huà
西蜀道士张素卿,神仙人也。曾于青城山丈人观,绘画五岳四渎真形并十二溪女数堵。笔迹遒健,精彩欲活。见之者心悚神悸,足不能进。实画中之奇绝也。蜀主累遣秘书少监黄筌令取模样。及下山,终不相类。因生日,或有收得素卿所画《八仙》真形八幅,以献孟昶。观古人之形相,见古人之笔妙,观赏者久之。且曰:非神仙之人,无以写神仙之质也。赐物甚厚。一日,令伪翰林学士欧阳炯次第赞之,又遣水部员外郎黄居宝八分题之。每观其画,叹笔迹之纵逸;览其赞,赏文词之高古;视其书,爱点画之宏壮。顾为八仙。不让三绝。(八仙者,李己、容成、董仲舒、张道陵、严君平、李八百、长寿、葛永璝。(出《野人闲话》)
huáng quán
黄筌
xī wú dào zǐ suǒ huà yī zhōng kuí, yī lán shān, kuò yī zú, miǎo yī mù, yāo yī hù, jīn guǒ ér péng fā chuí bìn. zuǒ shǒu zhuō yī guǐ, yǐ yòu shǒu dì èr zhǐ wān guǐ yǎn jīng. bǐ jī qiú jìng, shí yǒu táng zhī shén miào. shōu de zhě jiāng xiàn wěi shǔ zhǔ, shén ài zhòng zhī. cháng xuán yú nèi qǐn. yī rì, zhào huáng quán lìng kàn zhī. quán yī jiàn, chēng qí jué miào. xiè ēn qì. chǎng wèi yuē: cǐ zhōng kuí ruò mǔ zhǐ qiā guǐ yǎn jīng, zé gèng xiào yǒu lì. shì wèi wǒ gǎi zhī. quán qǐng guī sī dì. shù rì kàn zhī bù zú. bié bēng juàn sù, huà yī zhōng kuí, yǐ mǔ zhǐ qiā guǐ yǎn jīng. bìng wú běn yī shí jìn nà. chǎng wèn yuē: bǐ lìng qīng gǎi zhī, hé wéi bié huà? quán yuē: wú dào zǐ suǒ huà zhōng kuí, yī shēn zhī lì, qì sè yǎn mào, jù zài dì èr zhǐ, bù zài mǔ zhǐ. suǒ yǐ bù gǎn zhé gǎi. quán jīn suǒ huà, suī bù jí gǔ rén, yī shēn zhī lì, yì sī bìng zài mǔ zhǐ. chǎng shén yuè, shǎng quán zhī néng. suì yǐ cǎi duàn yín qì, jīng qí bié shí. chū yě rén xián huà
昔吴道子所画一钟馗,衣蓝衫,鞹一足,眇一目,腰一笏,巾裹而蓬发垂鬓。左手捉一鬼,以右手第二指剜鬼眼睛。笔迹遒劲,实有唐之神妙。收得者将献伪蜀主,甚爱重之。常悬于内寝。一日,召黄筌令看之。筌一见,称其绝妙。谢恩讫。昶谓曰:此钟馗若拇指掐鬼眼睛,则更校有力。试为我改之。筌请归私第。数日看之不足。别絣绢素,画一钟馗,以拇指掐鬼眼睛。并吴本一时进纳。昶问曰:比令卿改之,何为别画?筌曰:吴道子所画钟馗,一身之力,气色眼貌,俱在第二指,不在拇指。所以不敢辄改。筌今所画,虽不及古人,一身之力,意思并在拇指。昶甚悦,赏筌之能。遂以彩缎银器,旌其别识。(出《野人闲话》)
zá biān
杂编
jìng ài sì fù yǒu zhì wěi bìng lóng, mò zhī huà zhě shuí shì. huì sù qí qiǎo, jiē rù shén zhī jī. zhì wěi zài dōng kuò guān yīn yuàn, tiān wáng bù cóng zhōng, fēi yī shén rén bào yě jī yì zhī, biàn ér guān zhī, shì ruò fēi dòng yě. tiān wáng yuán zuò dài wáng, zhǐ zuò shēn, jù jù tán lù gǎi. yuán quē chū chù, míng chāo běn zuò chū shàng shū tán lù, jīn jiàn chū jù tán lù guó cháo lǐ sì zhēn píng huà yún: gù huà qū jū dì èr. rán hǔ tóu yòu fú wèi xié huà běi fēng tú cǐ tú cháng zài hán lì bù jiā. zhāng hóng jìng píng kāng lǐ zhái, nǎi cuī sī yè róng jiù dì. yǒu sī yè tí bì chù yóu zài. chū shàng shū gù shí
敬爱寺复有雉尾病龙,莫知画者谁氏。绘素奇巧,皆入神之迹。(雉尾在东廓观音院,天王部从中,绯衣神人抱野鸡一只,遍而观之,势若飞动也。天王原作大王,只作身,据《剧谈录》改。原缺出处,明抄本作出《尚书谈录》,今见出《剧谈录》)国朝李嗣真评画云:顾画屈居第二。然虎头又伏卫协画北风图(此图尝在韩吏部家)。张弘靖平康里宅,乃崔司业融旧第。有司业题壁处犹在。(出《尚书故实》)
sēng dào fēn, kuài jī rén. yíng yáng rén zhèng tīng. chǔ shì liáng qià. chǔ shì xiàng róng. qīng zhōu chǔ shì wú tián, yī míng fén, zì jiàn kāng. yǐ shàng bìng huà shān shuǐ. dào fēn gé gāo. zhèng tīng yǎ dàn. liáng qià měi xiù. xiàng róng wán sè. wú tián xiǎn qiǎo, yǒu huà shān shuǐ lù, jì píng shēng suǒ huà zài juàn sù zhě fán bǎi yú miàn. chuán zhī hǎo shì. zì yún: chū mèng yǒu shén rén zhǐ shòu huà fǎ. tián hǎo wèi wán shí, qì xiàng shēn xiǎn, néng wéi yún yǔ qì xiàng. yòu yǒu wáng mò, shī xiàng róng, fēng diān jiǔ kuáng. sōng shí suī yǒu gāo qí, liú sú suǒ hǎo. zuì hòu yǐ tóu jì dǐ yú juàn sù. wáng mò zǎo nián shòu bǐ fǎ yú tái zhōu zhèng qián. zhēn zhī mò, yú rùn zhōu mò. jǔ jiù ruò kōng, shí rén duō yán huà qù. píng shēng dà yǒu qí shì. gù zhù zuò zhī xīn tíng jiān shí, mò qǐng wèi hǎi zhōng dōu xún. wèn qí yì, yún: yào jiàn hǎi zhōng shān shuǐ ěr. wèi zhí bàn nián hòu jiě qù. ěr hòu luò bǐ yǒu qí qù. nǎi xiàng shēng dì zǐ ěr. yàn yuǎn cóng xiōng jiān chá yù shǐ hòu, yǔ yú jù yán cǐ shì. rán yú bù shèn jué mò huà yǒu qí yě. chū míng huà jì
僧道芬,会稽人。萦阳人郑町。处士梁洽。处士项容。青州处士吴恬,一名汾,字建康。已上并画山水。道芬格高。郑町雅淡。梁洽美秀。项容顽涩。吴恬险巧,有画《山水录》,记平生所画在绢素者凡百余面。传之好事。自云:初梦有神人指授画法。恬好为顽石,气象深险,能为云雨气象。又有王默,师项容,风颠酒狂。松石虽有高奇,流俗所好。醉后以头髻抵于绢素。王默早年受笔法于台州郑虔。贞之末,于润州殁。举柩若空,时人多言化去。平生大有奇事。顾著作知新亭监时,默请为海中都巡。问其意,云:要见海中山水耳。为职半年后解去。尔后落笔有奇趣。乃项生弟子耳。彦远从兄监察御史厚,与余具言此事。然余不甚觉默画有奇也。(出《名画记》)
yǒu bié huà zhě, yú rén tóng yóu sì. kàn bì huà yīn shēng yī pù pù yuán zuò fú, jù míng chāo běn gǎi yuē: cǐ liáng zhōu dì jǐ biàn. bù xìn, zhào lè guān zòu liáng zhōu. zhì huà chù, yòng zhǐ gèng wú chā yì. chū lú shì zá shuō
有别画者,与人同游寺。看壁画音声一铺(铺原作幅,据明抄本改)曰:此凉州第几遍。不信,召乐官奏凉州。至画处,用指更无差异。(出《卢氏杂说》)
gù dé zhōu wáng shǐ jūn yǐ jiā yǒu bǐ yī guǎn yuē yī cùn, cū yǔ cháng yòng bǐ guǎn, liǎng tóu gè chū bàn cùn yǐ lái. zhōng jiān kè cóng jūn xíng yī pù. pù yuán zuò fú, jù míng chāo běn gǎi rén mǎ máo fà wū mù tíng tái yuǎn shuǐ, wú bù jīng jué. měi yī shì kè cóng jūn xíng liǎng jù, ruò tíng qián qí shù yǐ kān pān, sài wài zhēng rén shū wèi hái shì yě. shì fēi rén gōng. qí huà jī ruò fěn miáo, xiàng míng fāng kě biàn zhī. yún, yòng shǔ yá kè. gù cuī láng zhōng chán wén, yǒu wáng shì bǐ guǎn jì shì yě. lèi hán wén gōng huà jì. yǐ, xuán zhì zǐ shào sūn, gāo yǎ bó gǔ, shàn qín ruǎn. yú jiù zhái zài dōng luò guī dé fāng nán jiē, tīng wū shì xìng mù liáng. xī bì yǒu wéi mín láng zhōng sàn mǎ qī pǐ, dōng bì yǒu zhāng xù cǎo zhēn zōng shù xíng. xù shì hào zhāng diān. zhái zhī dōng guǒ yuán, liǎng jīng xīn jì shì mǎ zhōu jiù zhái. chū lú shì zá shuō
故德州王使君椅家有笔一管约一寸,粗与常用笔管,两头各出半寸以来。中间刻《从军行》一铺。(铺原作幅,据明抄本改)人马毛发屋木亭台远水,无不精绝。每一事刻从军行两句,若庭前琪树已堪攀,塞外征人殊未还是也。似非人功。其画迹若粉描,向明方可辨之。云,用鼠牙刻。故崔郎中鋋文,有《王氏笔管记》是也。类韩文公《画记》。椅,玄质子、绍孙,高雅博古,善琴阮。余旧宅在东洛归德坊南街,厅屋是杏木梁。西壁有韦旻郎中散马七疋,东壁有张旭草真踪数行。旭世号张颠。宅之东果园,《两京新记》是马周旧宅。(《出卢氏杂说》)
xíng yáng wài láng zàn zǎi wàn nián rì, yǒu hé xiào zhě yǐ zéi hū zhī. yán cháng dài fù rén lián lián yuán zuò dào, jù táng quē shǐ gǎi shì mǎ huà. zàn zé zhī, mìng qǔ yǐ shì. zé gǔ sī yān huì, fú lián sān sì. mán jì cái piāo, bān bì pí zhóu. zàn yuē: shì huà yě. tài wèi lǐ gōng suǒ bǎo xī, yǒu zàn huáng tú shū zhuàn yān. rén yǒu qī wàn gòu xiàn láo pén zhě, dé cáo qú héng liáng gěng zhōng cuì zhí. yīn chū jì yú gé. yòu luò mín jiān. yán shì kòu xìng qí bù jiàn, yǐ bēi jià shì zhī. wèi jì rén zì tā fāng guī suǒ sù, qǐng yǐ suǒ kuī jià shū zuì. zàn bù néng jué. shí yán shòu lǐ yǒu shuǐ mò lǐ chǔ shì, yǐ jīng bié huà pǐn yóu gōng qīng mén. zhào zhī biàn zhī. dèng mù sān tàn yún: hán zhǎn zhī shàng pǐn yě. huáng shā zhī qíng yǐ jù, dān bǐ zhī duàn shàng yí. huì yǒu jī jí zì jìn jūn lái rěn zhě. zàn yǐ qiě yì jiān dào, fēi yuàn kē liú, yīn bìng huà jìng sòng. hòu yǒng jué qí hào. chū táng quē shǐ
荥阳外郎赞宰万年日,有荷校者以贼呼之。言尝绐妇人廉(廉原作盗,据唐阙史改)市马画。赞责之,命取以视。则古丝烟晦,幅联三四。蛮罽裁缥,斑繴皮轴。赞曰:是画也。太尉李公所宝惜,有赞皇图书篆焉。人有七万购献牢盆者,得漕渠横梁梗舯倅职。因出妓于阁。又落民间。言是寇倖其不鉴,以卑价市之。为妓人自他方归所诉,请以所亏价书罪。赞不能决。时延寿里有水墨李处士,以精别画品游公卿门。召之辨之。瞪目三叹云:韩展之上品也。黄沙之情已具,丹笔之断尚疑。会有赍籍自禁军来忍者。赞以且异奸盗,非愿苛留,因并画径送。后永绝其耗。(出《唐阙史》)
jìn yǐ qián mù suǒ bù dǔ, nán yǐ píng yì. jìn yǐ lái, jué jī cún zhě, kě dé ér yán. gù cháng kāng zhāng sēng yóu lù tàn wēi, yì cái jiān chū, shì wèi sān zǔ. hòu shì suī yǒu zuò zhě, nán kě jiā yān. xī xiāo wǔ dì bó xué hào gǔ, jiū jí tú huà. lìng cháo chén gōng dān qīng zhě, xiáng qí míng shì, bìng dìng pǐn dì, cáng yú mì fǔ, yǐ bèi yuè wán. jí hóu jǐng zhī luàn, yuán dì qiān dū. ér wáng fǔ tú shū, xī guī jīng tǔ. jì zhōu shī lái fá, dì xī fén zhī. lì zhōu suí zhì guó cháo, zhòng jiā gòu mù, shāo shāo fù chū. wú hé. suì yíng mì fǔ. cháng ān chū, zhāng yì zhī zòu zhào tiān xià míng gōng, xiū qì tú huà. qián yǐ tóng sè gù bó, lìng gè tuī suǒ zhǎng, gòng chéng yī shì. réng jiù piāo zhóu, bù dé ér bié yě. yīn ér qiè huàn. zhāng shì zhū hòu, wèi shǎo bǎo xuē jì suǒ shōu. jì bài hòu, xī rù qí wáng. chū bù zòu wén, qiè yǒu suǒ lǜ, yīn yòu fén zhī. yú shì tú huà qí jī, dàng rán wú yí yǐ. chū tán bīn lù
晋以前目所不睹,难以平议。晋以来,厥迹存者,可得而言。顾长康、张僧繇、陆探微,异才间出,是为三祖。后世虽有作者,难可加焉。昔萧武帝博学好古,鸠集图画。令朝臣攻丹青者,详其名氏,并定品第,藏于秘府,以备阅玩。及侯景之乱,元帝迁都。而王府图书,悉归荆土。洎周师来伐,帝悉焚之。历周隋至国朝,重加购募,稍稍复出。无何。遂盈秘府。长安初,张易之奏召天下名工,修葺图画。潜以同色故帛,令各推所长,共成一事。仍旧缥轴,不得而别也。因而窃换。张氏诛后,为少保薛稷所收。稷败后,悉入岐王。初不奏闻,窃有所虑,因又焚之。于是图画奇迹,荡然无遗矣。(出《谭宾录》)