hóng fǎng chán shī xiāng wèi jiān sēng dào lín jìng mǎn fǎ tōng
洪昉禅师 相卫间僧 道林 净满 法通
hóng fǎng chán shī
洪昉禅师
shǎn zhōu hóng fǎng, běn jīng zhào rén. yòu ér chū jiā, suì zhèng dào guǒ. zhì zài chán jì, ér yì yǐ jiǎng jīng wèi shì, mén rén cháng shù bǎi. yī rì, fǎng yè chū dú zuò, yǒu sì rén lái qián yuē:" guǐ wáng jīn wèi xiǎo nǚ jí zhǐ zào zhāi, qǐng shī lín fù." fǎng yuē:" wú rén rǔ guǐ, hé yǐ néng zhì?" sì rén yuē:" shé lí dàn xíng, dì zǐ néng zhì zhī." fǎng cóng zhī. sì rén chéng mǎ, rén chí shéng chuáng yī zú, suì běi xíng. kě shǔ bǎi lǐ, zhì yī shān, shān fù yǒu xiǎo zhū mén. sì rén qǐng fǎng bì mù, wèi shí qǐng, rén yuē:" kāi zhī." yǐ dào wáng tíng yǐ. qí gōng què shì wū, chóng jùn fēi cháng, shì wèi yán shì, pō móu rén zhǔ. guǐ wáng jù guān yī, jiàng jiē yíng lǐ. wáng yuē:" xiǎo nǚ jiǔ jí, jīn xìng ér quán. yù zào xiǎo fú, xiū yī zhāi, shì yǐ qǐng shī lín gù. zhāi bì, zì lìng shì sòng wú lǜ." yú shì qǐng rù gōng zhōng. qí zhāi chǎng yán shì huá lì, sēng qiě wàn rén, fó xiàng zhì duō, yī rú rén jiān shì. fǎng yǎng shì kōng zhōng, bú jiàn bái rì, rú rén jiān zhòng yīn zhuàng. xū yú, wáng fū rén hòu gōng shù bǎi rén, jiē chū lǐ yè. wáng nǚ nián shí sì wǔ, mào dú bìng sè, fǎng wèi zàn lǐ yuàn bì. jiàn zhū rén chí qiān yú yá pán shí dào, yǐ cì bù yú sēng qián. zuò fǎng yú dà chuáng, bié zhì míng zhuàn, zhuàn shén xiāng jié. fǎng qiě yù shí zhī, guǐ wáng bái yuē:" shī ruò cháng zhù cǐ, dāng cān guǐ shí bù gǎn liú shī, qǐng bù shí." fǎng jù ér zhǐ. zhāi bì, yú shí yóu shù bǎi pán. fǎng jiàn shì wèi chén lì xiàng qiān rén, jiē yǒu yù shí zhī sè, fǎng qǐng wáng cì zhī yú shí. wáng yuē:" cù chí qù, cì zhī." zhū guān bài xiè, xiāng gù xǐ xiào, kǒu kāi dá yú liǎng ěr. wáng yīn guì yuē:" shī jì huì gù, wú tā gōng yǎng, yǒu juàn wǔ bǎi pǐ fèng shī, qǐng wèi shòu bā guān zhāi jiè." shī yuē:" guǐ juàn zhǐ yě, wú bù yòng zhī." wáng yuē:" zì yǒu rén juàn fèng shī." yīn wèi shòu bā guān zhāi jiè. jiè bì, wáng yòu lìng qián sì rén zhě, yī qián sòng zhī. fǎng hū kāi mù, yǐ dào suǒ jū, tiān yóu wèi shǔ. mén rén dàn wèi rù chán, bù jué suǒ shì. fǎng hū kāi mù, mìng huǒ zhào chuáng qián, wǔ bǎi juàn zài yān. dì zǐ wèn zhī, nǎi yán qí gù. fǎng jì chán xíng sù gāo, shēng jià rì shèng, qǐng dào guǐ suǒ, dàn shén wǎng ěr, qí xíng bù dòng. wèi jǐ chén zuò, yǒu yì tiān rén, qí zhì shū lì, bài yè qǐng yuē:" nán tiān wáng tí tóu lài zhā, qǐng shī zhì tiān gōng yǎng." fǎng xǔ zhī. yīn fū tiān yī zuò fǎng, èr rén zhí yī, jǔ ér téng kōng, sī xū yǐ dào. nán tiān wáng lǐng shì cóng, qū gōng lǐ bài yuē:" shī dào héng gāo yuǎn, zhū tiān yuàn dǔ shī jiǎng sòng, shì yǐ zhé qǐng shī." yīn zhì gāo zuò zuò fáng. qí dào chǎng chóng lì, dài fēi rén jiān, guò bǎi qiān bèi. tiān rén jiē zhǎng dà, shēn yǒu guāng míng. qí diàn táng shù mù, jiē shì qī bǎo, jǐn yǒu guāng cǎi, duó rén mù jīng. fǎng chū dào tiān, xíng zhì yóu rén yě, jiàn tiān wáng zhī hòu, shēn zì zhǎng dà, yǔ tiān rén děng. shè zhū zhēn zhuàn, jiē zì rán wèi, gān měi fēi cháng. shí bì, wáng yīn qǐng rù gōng, gèng shè gōng jù, tán huà kuǎn zhì, qí shì wèi tiān guān jiān guǐ shén shén zhòng. hòu hū yán yuē:" dì zǐ yù zhì sān shí sān tiān yì shì, qǐng shī qiě shǎo liú." yòu jiè zuǒ yòu yuē:" shī yù yóu lǎn, suǒ zài tīng zhī, dàn mò shǐ dào hòu yuán." zài sān yán ér qù. qù hòu, fǎng niàn yuē:" hòu yuán yǒu hé lì, ér bù yù wú dào zhī." cì wú rén zhī jì, qiè zhì hòu yuán. qí yuán shén dà, quán liú chí zhǎo, shù lín huā yào, chǔ chù jiē yǒu, fēi rén jiān suǒ jiàn. jiàn jiàn shēn rù, yáo wén dà shēng shēn shēn yuán zuò jiào, jù míng chāo běn gǎi jiào, bù kě rěn tīng. suì dào qí páng, jiàn dà tóng zhù, jìng shù bǎi chǐ, gāo qiān zhàng, zhù yǒu chuān kǒng, zuǒ yòu bàng dá. huò yǒu yín dāng suǒ qí xiàng, huò chuān qí xiōng gǔ zhě, zhì yǒu shù wàn tóu, jiē yè chā yě. jù yá gōu zhǎo, shēn bèi yú tiān rén. jiàn chán shī zhì, kòu tóu yán yuē:" wǒ yǐ shí rén gù, wèi tiān wáng suǒ suǒ. jīn qǐ miǎn wǒ. wǒ ruò dé tuō, dàn rén jiān qiú tā shí, bì bù gǎn shí rén wéi hài." wèi jī kě suǒ bī, fā cǐ yán shí, kǒu zhōng huǒ chū. wèn qí suǒ zǎo wǎn, huò yún pí pó shī shī fó chū shì shí, dòng zé shù qiān wàn nián. yì yǒu sān wǔ bèi lǎo zhě, zhì chéng kěn. sēng xǔ jiě qí fù ér jù hái. sī xū wáng zhì, xiān wèn:" shī pō yóu hòu yuán hū?" zuǒ yòu yuē:" fǒu." wáng nǎi xǐ, zuò dìng. fǎng yuē:" shì dào hòu yuán, jiàn suǒ zhòng shēng shù wàn, bǐ hé guò hū?" wáng yuē:" shī guǒ yóu hòu yuán. rán xiǎo cí shì dà cí zhī zéi, shī bù xū wèn." fǎng yòu gù wèn, wáng yuē:" cǐ zhū è guǐ, cháng hài yú rén, wéi shí rén ròu. fēi zhū tiān fáng hù, shì rén yǐ wèi cǐ guǐ shí jǐn. cǐ jiē dà è guǐ, bù kě yǐ lǐ dài, gù suǒ zhī." fǎng yuē:" shì jiàn sān wǔ bèi lǎo zhě, fā yán pō chéng, yán dàn yú rén jiān qiú tā shí. qǐng miǎn zhī. ruò cǐ céng bù shí rén, yú zhě yì yì xià yuán yǒu bù zì, jù míng chāo běn shān kě shě yě?" wáng yuē:" cǐ guǐ yán bù kě xìn." fǎng gù qǐng. wáng mù zuǒ yòu, mìng jiě lǎo zhě sān wǔ rén lái. é ér jiě zhì, kòu tóu yán yuē:" méng ēn shì fàng, nián yǐ lǎo yǐ. jīn dé qù, bì bù gǎn rǎo rén." wáng yuē:" yǐ chán shī gù, fàng rǔ dào rén jiān. ruò gèng shí rén, cǐ dù chóng lái, dāng lìng ruò sǐ." jiē yuē:" bù gǎn." yú shì shì qù. wèi jiǔ, hū jiàn wáng tíng qián yǒu shén zhì, zì chēng shān yuè chuān dú zhī shén. bèi jiǎ, miàn jīn sè, bēn bō ér yán yuē:" bù zhī hé chǔ, hū yǒu sì wǔ yè chā dào rén jiān, shā rén shí shèn zhòng. bù kě zhì, gù bái zhī." wáng wèi fǎng yuē:" dì zǐ yán hé rú? shì yǔ shī, xiǎo cí shì dà cí zhī zéi. cǐ děng è guǐ, yán nìng kě bǎo.' wáng yǔ zhū shén yuē:" cù qín zhī." é ér zhū shén zhí yè chā dào. wáng nù:" hé wéi suǒ qǐng?" mìng zhǎn qí shǒu zú, yǐ tiě suǒ guàn nǎo, yè qù ér suǒ zhī. fǎng nǎi qǐng hái, yòu lìng qián èr rén sòng zhì sì. sì yǐ shī fǎng èr qī rì, ér zài tiān yóu rú shǎo qǐng. fǎng yú shǎn chéng zhōng, xuǎn kōng kuàng dì zào lóng guāng sì, yòu jiàn bìng fāng, cháng yǎng bìng zhě shù bǎi rén. sì jí chóng lì, yuǎn jìn dào sú, guī zhě rú yún. zé wèi shì tí bǎi guó míng chāo běn bǎi guó zuò héng yīn suǒ qǐng yǐ. fǎng chén fāng shù, yǒu yè chā zhì qí qián, zuǒ jiān tóu fù wǔ sè tǎn ér yán yuē:" dì shì dì shì yuán běn zuò shì jiā, jù xǔ běn gǎi tiān wáng, qǐng shī jiǎng dà niè pán jìng." fǎng mò rán hái zuò, yè chā suì qiè shéng chuáng, zhì yú zuǒ bó yuē:" qǐng shī hé mù." yīn jǔ qí zuǒ shǒu, ér shēn qí yòu zú, yuē:" qǐng shī kāi mù." shì zhī, yǐ dào shàn fǎ táng. chán shī jì dào tiān táng, tiān guāng xuàn mù, kāi bù néng dé. tiān dì yuē:" shī niàn mí lè fó." fǎng jù niàn zhī, yú shì mù kāi bù xuàn. ér rén shēn bēi xiǎo, yǎng shì tiān xíng, bú jiàn qí jì. tiān dì yòu yuē:" chán shī yòu niàn mí lè fó, shēn xíng dāng dà." rú yán niàn zhī, sān niàn ér shēn sān zhǎng, suì yǔ tiān děng. tiān dì yǔ zhū tiān lǐ jìng yán yuē:" dì zǐ wén shī shàn jiǎng dà niè pán jīng, wèi rì jiǔ yǐ. jīn zhū sǐ qīn yǎng, jìng shè dào chǎng, gù qǐng dà shī jiǎng jīng tīng shòu." fǎng yuē:" cǐ shì chéng bù wéi láo, rán bìng fāng zhī zhōng, bìng zhě shù bǎi, dài fǎng wéi mìng. cháng xíng qǐ yǐ gěi zhī, jīn ruò liú lián jiǎng jīng, rén jiān dòng shè nián yuè, kǒng bìng rén něi sǐ. jīn yě gù cí." tiān dì yuē:" dào chǎng yǐ chéng, sī yuàn yǐ jiǔ, gù qǐng dà shī wù wèi cí yě." fǎng bù kě. hū kōng zhōng yǒu dà tiān rén, shēn yòu shù bèi yú shì, tiān dì jìng qǐ yíng zhī. dà tiān rén yán yuē:" dà fàn tiān wáng yǒu chì." tiān dì wǔ rán yuē:" běn yù liú shī jiǎng jīng, jīn fàn tiān yǒu chì bù xǔ. rán shī yǐ zhì, qǐ bù néng zàn kāi jīng juàn, shǎo jiǎng jīng zhǐ, lìng tiān rén xìn shòu." fǎng xǔ zhī. yú shì zhì shí, shí qì jiē qī bǎo, yǐn shí xiāng měi, jīng miào bèi cháng. chán shī shí shí yuán zuò rì, jù chén xiào běn gǎi yǐ, shēn zhū máo kǒng, jiē chū yì guāng, máo kǒng zhī zhōng, jǐn néng guān jiàn zhū wù. fāng wù tiān shēn téng miào yě. jì dēng gāo zuò, fū yǐ tiān yī, fǎng suì dēng zuò. qí shàn fǎ táng zhōng, zhū tiān shù bǎi qiān wàn, jiān sì tiān wáng, gè lǐng tú zhòng, tóng huì tīng fǎ. jiē xià zuǒ yòu, zé yǒu lóng wáng yè chā zhū guǐ shén fēi rén děng, jiē hé zhǎng ér tīng. fǎng yīn kāi niè pán jīng shǒu, jiǎng yī zhǐ yú. yán cí diǎn chàng, bèi xuān zōng zhǐ. tiān dì dà chēng zàn gōng dé. kāi jīng bì, yòu lìng qián yè chā sòng zhì běn sì. dì zǐ shī fǎng, yǐ èr shí qī rì yǐ. àn fó jīng, shàn fǎ táng zài huān xǐ yuán, tiān dì dū huì. tiān wáng zhī zhèng diàn yě. qí táng qī bǎo suǒ zuò, sì bì jiē bái yín. jiē xià quán chí jiāo zhù, liú qú yìng dài. qí guǒ mù míng chāo běn, chén xiào běn guǒ mù zuò qú shuǐ jiē yǔ shù xíng xiāng zhí, bǎo shù huā guǒ, yì jiē qí yì. suǒ yǒu wù lèi, jiē fēi shì rén suǒ shí. fǎng lüè yán qí gěng gài, jiē xià bǎo shù, xíng bì xiāng zhí, měi xiāng biǎo lǐ, bì yǒu yī quán. yín yuán zhī jiān, zì yè liú xià, shuǐ rú rǔ sè, wèi jiā yú rǔ, xià zhù shù gēn, sǎ rù qú zhōng. zhū tiān rén yǐn shù běn zhōng quán, qí liū xià zhě. zhòng niǎo tóng yǐn. yǐ huáng jīn wèi dì, dì shēng ruǎn cǎo, qí ruǎn rú mián. tiān rén zú lǚ zhī, méi zhì zú, jǔ hòu qí dì zì píng. qí niǎo shù bǎi qiān, sè gè wú dìng xiāng. rù qī bǎo lín, jí tóng qí shù sè. qí tiān zhōng wù jiē zì rán huà shēng, ruò niàn shí shí, qī bǎo qì shèng shí jí zhì. ruò niàn yī shí, bǎo yī yì zhì. wú rì yuè guāng, yì tiān rén shēn guāng, yú yú rì yuè. xū zhì yuǎn chù, fēi kōng ér xíng, rú niàn jí dào. fáng jì dǔ qí yì, bèi yán qí jiàn, nǎi qǐng huà tú wèi píng fēng, fán èr shí sì shàn. guān zhě jīng hài. fǎng chū dào sì, máo kǒng zhī zhōng, jǐn néng jiàn wù. jì ér dì zǐ jìn shí, shí qì, máo kǒng jiē bì rú chū. nǎi zhī rén shí tiān shí, jīng cū zhī fēn rú cǐ. fǎng jí jǐn chū tiān zhōng zhī xiāng, rén yǐ wéi yāo. shí zé tiān zài wèi, wéi rén gào zhī. zé tiān mìng qǔ qí píng, jiān zhēng fǎng. fǎng jì zhì, zé tiān wèn zhī ér bù zuì yě, liú fǎng gōng zhōng. zé tiān shǒu zì zào shí, dà shēn gōng yǎng. liú shù yuè. zé tiān wèi fǎng yuē:" chán shī suì wú yī yán jiào dì zǐ hū?" fǎng bù dé yǐ, yán yuē:" pín dào wéi yuàn bì xià wú duō shā lù, dà sǔn guǒ bào. qí yán wéi cǐ." zé tiān xìn shòu zhī, yīn cì mò chì:" fǎng suǒ xíng zhī chù, xiū zào gōng dé, wú wú yuán běn zuò wú jì èr zì, jù chén xiào běn gǎi dé è zhǐ." fǎng nián guò xià shòu, rú rù chán dìng, suì zú yú shǎn zhōng yān. chū jì wén
陕州洪昉,本京兆人。幼而出家,遂证道果。志在禅寂,而亦以讲经为事,门人常数百。一日,昉夜初独坐,有四人来前曰:“鬼王今为小女疾止造斋,请师临赴。”昉曰:“吾人汝鬼,何以能至?”四人曰:“阇梨但行,弟子能致之。”昉从之。四人乘马,人持绳床一足,遂北行。可数百里,至一山,山腹有小朱门。四人请昉闭目,未食顷,人曰:“开之。”已到王庭矣。其宫阙室屋,崇峻非常,侍卫严饰,颇侔人主。鬼王具冠衣,降阶迎礼。王曰:“小女久疾,今幸而痊。欲造小福,修一斋,是以请师临顾。斋毕,自令侍送无虑。”于是请入宫中。其斋场严饰华丽,僧且万人,佛像至多,一如人间事。昉仰视空中,不见白日,如人间重阴状。须臾,王夫人后宫数百人,皆出礼谒。王女年十四五,貌独病色,昉为赞礼愿毕。见诸人持千余牙盘食到,以次布于僧前。坐昉于大床,别置名馔,馔甚香洁。昉且欲食之,鬼王白曰:“师若常住此,当餐鬼食;不敢留师,请不食。”昉惧而止。斋毕,余食犹数百盘。昉见侍卫臣吏向千人,皆有欲食之色,昉请王赐之余食。王曰:“促持去,赐之。”诸官拜谢,相顾喜笑,口开达于两耳。王因跪曰:“师既惠顾,无他供养,有绢五百匹奉师,请为受八关斋戒。”师曰:“鬼绢纸也,吾不用之。”王曰:“自有人绢奉师。”因为受八关斋戒。戒毕,王又令前四人者,依前送之。昉忽开目,已到所居,天犹未曙。门人但为入禅,不觉所适。昉忽开目,命火照床前,五百绢在焉。弟子问之,乃言其故。昉既禅行素高,声价日盛,顷到鬼所,但神往耳,其形不动。未几晨坐,有一天人,其质殊丽,拜谒请曰:“南天王提头赖吒,请师至天供养。”昉许之。因敷天衣坐昉,二人执衣,举而腾空,斯须已到。南天王领侍从,曲躬礼拜曰:“师道行高远,诸天愿睹师讲诵,是以辄请师。”因置高座坐肪。其道场崇丽,殆非人间,过百千倍。天人皆长大,身有光明。其殿堂树木,皆是七宝,尽有光彩,夺人目睛。昉初到天,形质犹人也,见天王之后,身自长大,与天人等。设诸珍馔,皆自然味,甘美非常。食毕,王因请入宫,更设供具,谈话款至,其侍卫天官兼鬼神甚众。后忽言曰:“弟子欲至三十三天议事,请师且少留。”又戒左右曰:“师欲游览,所在听之,但莫使到后园。”再三言而去。去后,昉念曰:“后园有何利,而不欲吾到之。”伺无人之际,窃至后园。其园甚大,泉流池沼,树林花药,处处皆有,非人间所见。渐渐深入,遥闻大声呻(呻原作叫,据明抄本改)叫,不可忍听。遂到其旁,见大铜柱,径数百尺,高千丈,柱有穿孔,左右傍达。或有银铛锁其项,或穿其胸骨者,至有数万头,皆夜叉也。锯牙钩爪,身倍于天人。见禅师至,叩头言曰:“我以食人故,为天王所锁。今乞免我。我若得脱,但人间求他食,必不敢食人为害。”为饥渴所逼,发此言时,口中火出。问其锁早晚,或云毗婆师尸佛出世时,动则数千万年。亦有三五辈老者,志诚恳。僧许解其缚而遽还。斯须王至,先问:“师颇游后园乎?”左右曰:“否。”王乃喜,坐定。昉曰:“适到后园,见锁众生数万,彼何过乎?”王曰:“师果游后园。然小慈是大慈之贼,师不须问。”昉又固问,王曰:“此诸恶鬼,常害于人,唯食人肉。非诸天防护,世人已为此鬼食尽。此皆大恶鬼,不可以礼待,故锁之。”昉曰:“适见三五辈老者,发言颇诚,言但于人间求他食。请免之。若此曾不食人,余者亦(亦下原有不字,据明抄本删)可舍也?”王曰:“此鬼言不可信。”昉固请。王目左右,命解老者三五人来。俄而解至,叩头言曰:“蒙恩释放,年已老矣。今得去,必不敢扰人。”王曰:“以禅师故,放汝到人间。若更食人,此度重来,当令若死。”皆曰:“不敢。”于是释去。未久,忽见王庭前有神至,自称山岳川渎之神。被甲,面金色,奔波而言曰:“不知何处,忽有四五夜叉到人间,杀人食甚众。不可制,故白之。”王谓昉曰:“弟子言何如?适语师,小慈是大慈之贼。此等恶鬼,言宁可保。’王语诸神曰:“促擒之。”俄而诸神执夜叉到。王怒:“何违所请?”命斩其手足,以铁锁贯脑,曳去而锁之。昉乃请还,又令前二人送至寺。寺已失昉二七日,而在天犹如少顷。昉于陕城中,选空旷地造龙光寺,又建病坊,常养病者数百人。寺极崇丽,远近道俗,归者如云。则为释提柏国(明抄本柏国作恒因)所请矣。昉晨方漱,有夜叉至其前,左肩头负五色毯而言曰:“帝释(帝释原本作释迦,据许本改)天王,请师讲大涅槃径。”昉默然还座,夜叉遂挈绳床,置于左膊曰:“请师合目。”因举其左手,而伸其右足,曰:“请师开目。”视之,已到善法堂。禅师既到天堂,天光眩目,开不能得。天帝曰:“师念弥勒佛。”昉遽念之,于是目开不眩。而人身卑小,仰视天形,不见其际。天帝又曰:“禅师又念弥勒佛,身形当大。”如言念之,三念而身三长,遂与天等。天帝与诸天礼敬言曰:“弟子闻师善讲大涅槃经,为日久矣。今诸死钦仰,敬设道场,故请大师讲经听受。”昉曰:“此事诚不为劳,然病坊之中,病者数百,待昉为命。常行乞以给之,今若流连讲经,人间动涉年月,恐病人馁死。今也固辞。”天帝曰:“道场已成,斯愿已久,固请大师勿为辞也。”昉不可。忽空中有大天人,身又数倍于释,天帝敬起迎之。大天人言曰:“大梵天王有敕。”天帝怃然曰:“本欲留师讲经,今梵天有敕不许。然师已至,岂不能暂开经卷,少讲经旨,令天人信受。”昉许之。于是置食,食器皆七宝,饮食香美,精妙倍常。禅师食(食原作日,据陈校本改)已,身诸毛孔,皆出异光,毛孔之中,尽能观见诸物。方悟天身腾妙也。既登高座,敷以天衣,昉遂登座。其善法堂中,诸天数百千万,兼四天王,各领徒众,同会听法。阶下左右,则有龙王夜叉诸鬼神非人等,皆合掌而听。昉因开涅槃经首,讲一纸余。言辞典畅,备宣宗旨。天帝大称赞功德。开经毕,又令前夜叉送至本寺。弟子失昉,已二十七日矣。按佛经,善法堂在欢喜园,天帝都会。天王之正殿也。其堂七宝所作,四壁皆白银。阶下泉池交注,流渠映带。其果木(明抄本,陈校本果木作渠水)皆与树行相直,宝树花果,亦皆奇异。所有物类,皆非世人所识。昉略言其梗概,阶下宝树,行必相直,每相表里,必有一泉。夤缘枝间,自叶流下,水如乳色,味佳于乳,下注树根,洒入渠中。诸天人饮树本中泉,其溜下者。众鸟同饮。以黄金为地,地生软草,其软如绵。天人足履之,没至足,举后其地自平。其鸟数百千,色各无定相。入七宝林,即同其树色。其天中物皆自然化生,若念食时,七宝器盛食即至。若念衣时,宝衣亦至。无日月光,一天人身光,逾于日月。须至远处,飞空而行,如念即到。肪既睹其异,备言其见,乃请画图为屏风,凡二十四扇。观者惊骇。昉初到寺,毛孔之中,尽能见物。既而弟子进食,食讫,毛孔皆闭如初。乃知人食天食,精粗之分如此。昉即尽出天中之相,人以为妖。时则天在位,为人告之。则天命取其屏,兼征昉。昉既至,则天问之而不罪也,留昉宫中。则天手自造食,大申供养。留数月。则天谓昉曰:“禅师遂无一言教弟子乎?”昉不得已,言曰:“贫道唯愿陛下无多杀戮,大损果报。其言唯此。”则天信受之,因赐墨敕:“昉所行之处,修造功德,无(无原本作吾既二字,据陈校本改)得遏止。”昉年过下寿,如入禅定,遂卒于陕中焉。(出《纪闻》)
xiāng wèi jiān sēng
相卫间僧
xiāng wèi jiān yǒu sēng, zì shǎo bó xí jīng lùn, shàn jiǎng shuō. měi yǒu jiǎng yán, zì wèi chāo jué, rán ér tīng zhě xī shǎo, cái lì guǎ báo. rú cǐ jī nián, qí sēng bù fèn. suì jiāng jīng lùn, biàn lì míng shān, yǐ fǎng zhī zhě, hòu zhì héng yuè sì, qì pō yuè yú, cháng yú sì xián zhāi dú zuò, xún yì jīng lùn. yòu zì jiù yuē:" suǒ xiǎo yì lǐ, wú nǎi guāi yú shèng yì hū?" chén sī zhī cì, hū jǔ tóu jiàn yī lǎo sēng, zhàng xī ér rù yuē:" shī xí dú hé jīng lùn? qióng jiū hé yì lǐ?" sēng yí shì yì rén, nǎi shù qí yóu, jiān zì jiù yuē:" tǎng yù zhī zhě, fēn bié cǐ shì, jí qián kǒu jié shé, bù fù kāi yǎn ěr." lǎo sēng xiào yuē:" shī shí zhì guǎng, qǐ bù zhī cǐ yì,' dà shèng yóu bù néng dù wú yuán zhī rén.' kuàng qí chū xīn hū?" shī zhǐ shì yǔ zhòng sēng wú yuán ěr." sēng yuē:" ruò rán zhě, qǐ zhōng shì rú cǐ hū?" lǎo sēng yuē:" wú shì wèi ěr jié yuán." yīn wèn shī jīn yǒu jǐ xǔ zī liáng, sēng yuē:" zì cú nán xiàn, lì xíng wàn lǐ, liáng shí suǒ fèi, jiē yǐ jié yǐ. jīn wéi dà yī qī tiáo ér yǐ." lǎo sēng yuē:" zhī cǐ kě yǐ. kě mài zhī, yǐ suǒ de zhí jiē zuò mí bǐng yóu shí zhī wù." sēng rú yán zuò zhī, yuē shù qiān rén shí. suì xiāng yǔ xié zhì píng yě zhī zhōng, sàn duō, fàn xiāng cháng guì, zhòu yuē:" jīn rì shí wǒ shī zhě, yuàn dāng lái zhī shì, yǔ wǒ wèi dì zǐ. wǒ dāng jiào zhī, dé zhì shàn tí." yán qì, niǎo què luàn xià zhuó shí, dì shàng lóu yǐ, fù bù zhī shù. lǎo sēng wèi yuē:" ěr hòu èr shí nián, fāng kě guī kāi fǎ xí. jīn qiě zhōu yóu, wèi yòng jiǎng shuō yě." yán qì ér cǐ sēng rú yán, hòu èr shí nián, què guī hé běi kāi jiǎng. tīng tú dòng qiān wàn rén, jiē nián èr shí yǐ xià, lǎo zhuàng zhě shí wú yī èr. chū yuán huà jì
相卫间有僧,自少博习经论,善讲说。每有讲筵,自谓超绝,然而听者稀少,财利寡薄。如此积年,其僧不愤。遂将经论,遍历名山,以访知者,后至衡岳寺,憩泊月余,常于寺闲斋独坐,寻绎经论。又自咎曰:“所晓义理,无乃乖于圣意乎?”沉思之次,忽举头见一老僧,杖锡而入曰:“师习读何经论?穷究何义理?”僧疑是异人,乃述其由,兼自咎曰:“傥遇知者,分别此事,即钳口结舌,不复开演耳。”老僧笑曰:“师识至广,岂不知此义,‘大圣犹不能度无缘之人。’况其初心乎?”师只是与众僧无缘耳。”僧曰:“若然者,岂终世如此乎?”老僧曰:“吾试为尔结缘。”因问师今有几许赀粮,僧曰:“自徂南县,历行万里,粮食所费,皆以竭矣。今惟大衣七条而已。”老僧曰:“只此可矣。可卖之,以所得直皆作麋饼油食之物。”僧如言作之,约数千人食。遂相与携至平野之中,散掇,梵香长跪,咒曰:“今日食我施者,愿当来之世,与我为弟子。我当教之,得至善提。”言讫,鸟雀乱下啄食,地上蝼蚁,复不知数。老僧谓曰:“尔后二十年,方可归开法席。今且周游,未用讲说也。”言讫而此僧如言,后二十年,却归河北开讲。听徒动千万人,皆年二十已下,老壮者十无一二。(出《原化记》)
dào lín
道林
táng diào lù nián zhōng, guì zhōu rén xuē jiǎ cháng gōng yī sēng. fǎ hào dào lín, dào dé shén gāo, zhān jìng yóu qiè. rú shì gōng jǐ, shí yǒu yú nián. hū yī dàn cí qù, yún:" pín dào zài cǐ náo dú duō nián, gèng wú suǒ chóu. jīn yǒu jiù jīng yī hán, qiě jì zhái zhōng. yī zhōu nián bù huí, jí kě kāi zhǎn." jīng suì yú, kāi suǒ, jiàn yǒu jīn shù qiān liǎng. hòu mài yī bàn, mǎi dì zào pú tí sì, bìng jiàn dào lín zhēn shēn. gōng yǎng zhì jīn, xiàng yí jiàn cún. xuē jiǎ jīn jiàn yǒu sūn yǔ bīn, zài guì lín xiào zhí. chū guì lín fēng tǔ jì
唐调露年中,桂州人薛甲常供一僧。法号道林,道德甚高,瞻敬尤切。如是供给,十有余年。忽一旦辞去,云:“贫道在此挠渎多年,更无所酬。今有旧经一函,且寄宅中。一周年不回,即可开展。”经岁余,开锁,见有金数千两。后卖一半,买地造菩提寺,并建道林真身。供养至今,像仪见存。薛甲今见有孙禹宾,在桂林效职。(出《桂林风土记》)
jìng mǎn
净满
zé tiān cháo, héng zhōu lù quán sì sēng jìng mǎn yǒu gāo xíng, zhòng sēng jí zhī. nǎi mì huà nǚ rén jū gāo lóu, ér jìng mǎn yǐn gōng shè zhī zhuàng, cáng yú jīng sì. lìng qí dì yì quē gào zhī. zé tiān dà nù, mìng yù shǐ péi huái gǔ tuī àn, biàn xíng zhū lù. huái gǔ zhí zhī bù qū, lǐ zhāo dé jìn yuē:" huái gǔ tuī shì shū lüè, qǐng lìng zhòng tuī." huái gǔ lì shēng ér yán yuē:" bì xià fǎ wú qīn shū, dāng yǔ tiān xià huà yī, nài hé shǐ chén zhū wú gū zhī rén, yǐ xī shèng zhǐ. xiàng shǐ jìng mǎn yǒu bù chén zhī zhuàng, chén fù hé yán néng kuān zhī hū? chén shǒu píng diǎn, shù wú yuān làn, sǐ bù hèn yǐ!" zé tiān yì nǎi jiě. huái gǔ hòu fù yán zhī wēi hé qīn yú tū jué. tū jué tū jué èr zì yuán quē. jù chén xiào bǔ. lì zhī wēi wèi nán miàn kè hán, ér rù kòu zhào dìng, huái gǔ yīn dé táo guī. sù léi ruò, bù kān bēn chí, nǎi kěn chéng gào tiān, yuàn tóu sǐ nán tǔ, lì juàn ér qǐn. mèng yī sēng rú jìng mǎn zhě, yǐn zhī yuē:" kě cóng cǐ lù chū." jué ér cóng zhī, guǒ huò quán. rén yǐ wéi zhōng shù zhī bào. chū dà táng xīn yǔ
则天朝,恒州鹿泉寺僧净满有高行,众僧嫉之。乃密画女人居高楼,而净满引弓射之状,藏于经笥。令其弟诣阙告之。则天大怒,命御史裴怀古推案,便行诛戮。怀古执之不屈,李昭德进曰:“怀古推事疏略,请令重推。”怀古厉声而言曰:“陛下法无亲疏,当与天下画一,奈何使臣诛无辜之人,以希圣旨。向使净满有不臣之状,臣复何颜能宽之乎?臣守平典,庶无冤滥,死不恨矣!”则天意乃解。怀古后副阎知微和亲于突厥。突厥(突厥二字原缺。据陈校补。)立知微为南面可汗,而入寇赵定,怀古因得逃归。素羸弱,不堪奔驰,乃恳诚告天,愿投死南土,力倦而寝。梦一僧如净满者,引之曰:“可从此路出。”觉而从之,果获全。人以为忠恕之报。(出《大唐新语》)
fǎ tōng
法通
cháng ān yì dé chán yuàn zhě, táng zhōng zōng wèi yì dé tài zǐ zhuī fú, gǎi míng jiā shì yān. chán yuàn nèi yǒu dà shí jiù, zhòng wǔ bǎi jīn. suí mò, yú xiàn shā mén fǎ tōng zì nán zhuāng zhì yú cǐ sì. fǎ tōng zì shǎo chū jiā, chū jí wāng liè, tóng lǚ qīng zhī, nǎi fā fèn qǐ yuàn zhuàng jiàn. zhòu qǐn shù xià, hū kǒu zhōng xián mò liú chū sān shēng, qí mǔ jīng jù hū jué. fǎ tōng yún:" hū mèng yǒu rén yí sān tuó jīn, shǐ wǒ dàn zhī, shì dàn yī tuó jīn, jù jué, biàn zhuàng jiàn." shì jǔ dà shí jiù, bù yǐ wéi kùn. yǒu sì sēng xíng kān, běn chēng yǒu lì. tōng yú shì suì nǎi qiè qí suǒ fú zhī jiā shā, jǔ táng zhù ér yā zhī. xíng kān jiàn ér jīng yì, jìn lì mò néng qǔ. tōng xú jǔ zhù ér qǔ, zhòng dà hài zhī. tōng lì jiān bǎi rén, shí xián fú zhī, yǐ wéi shén zhù yān. chū xī jīng jì
长安懿德禅院者,唐中宗为懿德太子追福,改名加饰焉。禅院内有大石臼,重五百斤。隋末,雩县沙门法通自南庄致于此寺。法通自少出家,初极尪劣,同侣轻之,乃发愤乞愿壮健。昼寝树下,忽口中涎沫流出三升,其母惊遽呼觉。法通云:“忽梦有人遗三驮筋,使我啖之,适啖一驮筋,遽觉,便壮健。”试举大石臼,不以为困。有寺僧行戡,本称有力。通于是遂乃窃其所服之袈裟,举堂柱而压之。行戡见而惊异,尽力莫能取。通徐举柱而取,众大骇之。通力兼百人,时咸服之,以为神助焉。(出《西京记》)