é yā fù
鹅(鸭附)
shǐ kuī yáo lüè é gōu zǔ lù shì zhōu shì zi píng gù rén hǎi líng dòu é yā lù
史悝 姚略 鹅沟 祖录事 周氏子 平固人 海陵斗鹅 鸭鹭
féng fǎ qián táng shì rén lí zhōu bái lù yàn
冯法 钱塘士人 黎州白鹭雁
nán rén bǔ yàn hǎi líng rén
南人捕雁 海陵人
qú yù
鸜鹆
gōu zú néng yán huán huō guǎng líng shào nián què
勾足 能言 桓豁 广陵少年雀
què mù xī hūn diào wū shān yáng xuān wū
雀目夕昏 吊乌山 杨宣乌
yuè wū tái hé qián zhī wū jūn shān wèi líng sān zú wū lǐ nà lǚ shēng qī liáng zǔ
越乌台 何潜之 乌君山 魏伶 三足乌 李纳 吕生妻 梁祖
xiāo chī fù
枭(鸱附)
míng xiāo chī xiū liú mù yè míng yè xíng yóu nǚ ráng xiāo zhāng lǜ gèng yōng zhōu rén wéi zhuān
鸣枭 鸱鸺鹠目夜明 夜行游女 禳枭 张率更 雍州人 韦颛
é
鹅
shǐ kuī
史悝
jìn tài yuán zhōng, zhāng ān jùn shǐ kuī jiā yǒu bó xióng é, shàn míng. kuī nǚ cháng yǎng sì zhī, é fēi nǚ bù shí, xún qiān kǔ qiú zhī, é zhé bù shí, nǎi yǐ huán kuī. yòu shù rì, chén qǐ, shī nǚ jí é. lín jiā wén é xiàng xī, zhuī zhì yī shuǐ, wéi jiàn nǚ yī jí é máo zài shuǐ biān. jīn míng cǐ shuǐ wèi é xī. chū guǎng gǔ jīn wǔ xíng jì
晋太元中,章安郡史悝家有驳雄鹅,善鸣。悝女常养饲之,鹅非女不食,荀佥苦求之,鹅辄不食,乃以还悝。又数日,晨起,失女及鹅。邻家闻鹅向西,追至一水,唯见女衣及鹅毛在水边。今名此水为鹅溪。(出《广古今五行记》)
yáo lüè
姚略
yì xī zhōng, qiāng zhǔ yáo lüè huài luò yáng gōu, qǔ zhuān, dé yī shuāng xióng é bìng jīn sè, jiāo jǐng cháng míng, shēng wén jiǔ gāo, yǎng zhī cǐ gōu. chū yōu míng lù
义熙中,羌主姚略坏洛阳沟,取砖,得一双雄鹅并金色,交颈长鸣,声闻九皋,养之此沟。(出《幽明录》)
é gōu
鹅沟
jǐ nán jùn zhāng gōng chéng xī běi yǒu é gōu, nán yàn shì, yǒu yú rén jū shuǐ cè, cháng tīng é shēng. ér zhòng é zhōng yǒu líng shēng shén qīng liàng, hòu zhī, jiàn yī é yàn jǐng jí zhǎng, yīn luó dé zhī, xiàng shàng yǒu tóng líng, zhuì yǐ yín suǒ, yǒu yǐn qǐ yuán dǐng yuán nián zì. chū yǒu yáng zá zǔ
济南郡张公城西北有鹅沟,南燕世,有渔人居水侧,常听鹅声。而众鹅中有铃声甚清亮,候之,见一鹅咽颈极长,因罗得之,项上有铜铃,缀以银锁,有隐起元鼎元年字。(出《酉阳杂俎》)
zǔ lù shì
祖录事
jiǔ shì nián zhōng, yuè zhōu yǒu zǔ lù shì, bù dé míng, zǎo chū, jiàn dān é xiàng shì zhōng zhě. é jiàn lù shì, pín gù ér míng, zǔ nǎi yǐ qián shú zhī. dào sēng sì, lìng fàng wèi cháng shēng. é jìng bù kěn rù sì, dàn zǒu zhú zǔ hòu, jīng fāng lì shì, chóu rén guǎng zhòng zhī chù, yī bù bù fàng, zǔ shōu yǎng zhī. zuǒ chéng zhāng xī qīn jiàn shuō. chū cháo yě qiān zài
久视年中,越州有祖录事,不得名,早出,见担鹅向市中者。鹅见录事,频顾而鸣,祖乃以钱赎之。到僧寺,令放为长生。鹅竟不肯入寺,但走逐祖后,经坊历市,稠人广众之处,一步不放,祖收养之。左丞张锡亲见说。(出《朝野佥载》)
zhōu shì zi
周氏子
rǔ nán zhōu shì zi, wú jùn rén yě, wáng qí míng, jiā yú kūn shān xiàn. yuán hé zhōng, yǐ míng jīng shàng dì, diào xuǎn, dé wèi kūn shān. jì zhī guān, wèi zhì yì shù shí lǐ, shě yú nì lǚ zhōng. yè mèng yī zhàng fū, yī bái yī yí zhuàng shén xiù, ér xuè rú yī jīn, ruò shāng qí yì zhě. jì bài ér qì wèi zhōu shēng yuē:" wú jiā yú lín quán zhě yě, yǐ bù shàng chén sú, gù dé ān qí suǒ yǒu nián yǐ. jīn yǐ ǒu xíng tián yě jiān, bù xìng zhí jūn zhī jiā tóng, yǒu xì wú zhě. wú běn yì rén yě, jì wèi suǒ xì, xīn shén bù lè, yòu zòng kuáng quǎn shì wú yì, bù shèng qí fèn. yuàn jūn zǐ mǐn ér yòu zhī, bù rán, zé sǐ zài zhāo xī yǐ." zhōu shēng yuē:" jǐn shòu jiào, bù gǎn wàng." yán qì hū wù, xīn qiè yì zhī. míng rì, zhì qí jiā. shì xī, yòu mèng bái yī lái yuē:" wú qián yǐ shì sù jūn, xìng jūn lián ér nuò zhī, rán jīn shàng wèi suǒ xì, gù jūn bù yì rén rén zhī xīn, jí wèi wǒ jiě qí fù, shǐ bù wéi jūn jiā qiú, xìng yǐ." zhōu jí wèn yuē:" rán zé ěr zhī míng shì, kě dé wén hū?" qí rén yuē:" wǒ niǎo yě." yán yǐ suì qù. yòu míng rì, zhōu shēng nǎi yǐ mèng yǔ jiā tóng, qiě yǐ shì xùn zhī, nǎi jiā rén yīn shì yě, suì huò yī é, nǎi lóng guī, qián xī, yǒu quǎn shāng qí yì, zhōu shēng jí mìng fàng zhī. shì xī, yòu mèng bái yī rén cí xiè ér qù. chū xuān shì zhì
汝南周氏子,吴郡人也,亡其名,家于昆山县。元和中,以明经上第,调选,得尉昆山。既之官,未至邑数十里,舍于逆旅中。夜梦一丈夫,衣白衣仪状甚秀,而血濡衣襟,若伤其臆者。既拜而泣谓周生曰:“吾家于林泉者也,以不尚尘俗,故得安其所有年矣。今以偶行田野间,不幸值君之家僮,有系吾者。吾本逸人也,既为所系,心甚不乐,又纵狂犬噬吾臆,不胜其愤。愿君子悯而宥之,不然,则死在朝夕矣。”周生曰:“谨受教,不敢忘。”言讫忽寤,心窃异之。明日,至其家。是夕,又梦白衣来曰:“吾前以事诉君,幸君怜而诺之,然今尚为所系,顾君不易仁人之心,疾为我解其缚,使不为君家囚,幸矣。”周即问曰:“然则尔之名氏,可得闻乎?”其人曰:“我鸟也。”言已遂去。又明日,周生乃以梦语家僮,且以事讯之,乃家人因适野,遂获一鹅,乃笼归,前夕,有犬伤其臆,周生即命放之。是夕,又梦白衣人辞谢而去。(出《宣室志》)
píng gù rén
平固人
chù zhōu píng gù rén fǎng qí qìng jia, yīn liú sù. yè fēn, wén qǐn shì zhōng yǒu rén yǔ shēng, xú qǐ tīng zhī, nǎi qún é yǔ yuē:" míng dàn zhǔ rén jiāng shā wǒ, shàn shì zhū ér." yán zhī shén xī. jì míng, kè cí qù, zhǔ rén yuē:" wǒ yǒu é shén féi, jiāng yǐ shí zi." kè jù gào zhī, zhǔ rén yú shì jǔ jiā bù fù shí é. qǐng zhī, jǔ xiāng bù shí yǐ. chū jī shén lù
处州平固人访其亲家,因留宿。夜分,闻寝室中有人语声,徐起听之,乃群鹅语曰:“明旦主人将杀我,善视诸儿。”言之甚悉。既明,客辞去,主人曰:“我有鹅甚肥,将以食子。”客具告之,主人于是举家不复食鹅。顷之,举乡不食矣。(出《稽神录》)
hǎi líng dòu é
海陵斗鹅
yǐ mǎo suì, hǎi líng jùn xī cūn zhōng yǒu èr é dòu yú kōng zhōng, jiǔ nǎi duò dì, qí dà kě wǔ liù chǐ, shuāng zú rú lǘ tí, cūn rén shā ér shí zhī zhě jiē zú. míng nián, bīng xiàn hǎi líng. chū jī shén lù
乙卯岁,海陵郡西村中有二鹅斗于空中,久乃堕地,其大可五六尺,双足如驴蹄,村人杀而食之者皆卒。明年,兵陷海陵。(出《稽神录》)
yā fù
鸭(附)
jìn zhōu fǎng shǎo shí yǔ shāng rén sù jiāng jù xíng, xī zhǐ gōng tíng miào xià. tóng lǚ xiāng yǔ:" shuí néng rù miào zhōng sù?" fǎng xìng dǎn guǒ jué, yīn shàng miào sù. jìng xī yàn rán, chén qǐ, miào zhōng jiàn yǒu bái tóu lǎo wēng, fǎng suì qín zhī, huà wéi xióng yā. fǎng zhuō hái chuán, yù pēng zhī, yīn ér fēi qù, hòu jìng wú tā. chū shù yì jì
晋周昉少时与商人泝江俱行,夕止宫亭庙下。同侣相语:“谁能入庙中宿?”昉性胆果决,因上庙宿。竟夕晏然,晨起,庙中见有白头老翁,昉遂擒之,化为雄鸭。昉捉还船,欲烹之,因而飞去,后竟无他。(出《述异记》)
lù
鹭
féng fǎ
冯法
jìn jiàn wǔ zhōng, shàn xiàn féng fǎ zuò jiǎ, xī sù dí táng, jiàn yī nǚ zǐ, zhe fú, bái xī, xíng zhuàng duǎn xiǎo, qiú jì zài. míng dàn, chuán yù fā, yún:" zàn shàng qǔ xíng zī." jì qù, fǎ shī juàn yī pǐ, nǚ bào èr shù chú zhì chuán zhōng. rú cǐ shí shàng, shī shí juàn. fǎ yí fēi rén, nǎi fù liǎng zú, nǚ yún:" jūn juàn zài qián cǎo zhōng." huà xíng zuò dà bái lù, pēng shí zhī, ròu bù shèn měi. chū yōu míng lù
晋建武中,剡县冯法作贾,夕宿荻塘,见一女子,著服,白皙,形状短小,求寄载。明旦,船欲发,云:“暂上取行资。”既去,法失绢一疋,女抱二束刍置船中。如此十上,失十绢。法疑非人,乃缚两足,女云:“君绢在前草中。”化形作大白鹭,烹食之,肉不甚美。(出《幽冥录》)
qián táng shì rén
钱塘士人
qián táng shì rén xìng dù, chuán xíng. shí dà xuě rì mù, yǒu nǚ zǐ sù yī lái, dù yuē:" hé bù rù chuán?" suì xiāng tiáo xì. dù hé chuán zài zhī, hòu chéng bái lù qù. dù è zhī, biàn bìng sǐ yě. chū xù sōu shén jì
钱塘士人姓杜,船行。时大雪日暮,有女子素衣来,杜曰:“何不入船?”遂相调戏。杜阖船载之,后成白鹭去。杜恶之,便病死也。(出《续搜神记》)
lí zhōu bái lù
黎州白鹭
lí zhōu tōng wàng xiàn, měi suì mèng xià, yǒu bái lù cí yī shuāng zhuì dì. gǔ lǎo chuán yún, zhòng niǎo bì zhàng. lín qù, liú yī lù jì shān shén. yòu měi jùn zhǔ jiàng yǒu chú tì, yī rì qián, xū yǒu bái lù cí yī duì, cóng dà dù hé fēi wǎng zhōu chéng, pán xuán qī pō, sān wǔ rì què huí. jūn zhōu hào wèi xiān zhì niǎo. biàn yíng xīn sòng gù, gèng wú wù yān. chū lí zhōu tú jīng
黎州通望县,每岁孟夏,有白鹭鹚一双坠地。古老传云,众鸟避瘴。临去,留一鹭祭山神。又每郡主将有除替,一日前,须有白鹭鹚一对,从大渡河飞往州城,盘旋栖泊,三五日却回。军州号为先至鸟。便迎新送故,更无误焉。(出《黎州图经》)
yàn nán rén bǔ yàn
雁南人捕雁
yàn sù yú jiāng hú zhī àn, shā zhǔ zhī zhōng, dòng jì qiān bǎi, dà zhě jū qí zhōng, lìng yàn nú wéi ér jǐng chá. nán rén yǒu cǎi bǔ zhě, qí qí tiān sè yīn àn, huò wú yuè shí, yú wǎ guàn zhōng cáng zhú, chí bàng zhě shù rén, bǐng qì qián xíng. jiāng yù jí zhī, zé lüè jǔ zhú, biàn cáng zhī. yàn nú jīng jiào, dà zhě yì jīng, qǐng zhī fù dìng. yòu yù qián jǔ zhú, yàn nú yòu jīng. rú shì shù sì, dà zhě nù zhuó yàn nú, bǐng zhú zhě xú xú bī zhī, gèng jǔ zhú, zé yàn nú jù zhuó, bù fù dòng yǐ. nǎi gāo jǔ qí zhú, chí bàng zhě qí rù qún zhōng, luàn jī zhī, suǒ huò shén duō. xī yǒu huái nán rén zhāng níng píng shì huà zhī, cǐ rén qīn céng cǎi bǔ. chū yù táng xián huà
雁宿于江湖之岸,沙渚之中,动计千百,大者居其中,令雁奴围而警察。南人有采捕者,俟其天色阴暗,或无月时,于瓦罐中藏烛,持棒者数人,屏气潜行。将欲及之,则略举烛,便藏之。雁奴惊叫,大者亦惊,顷之复定。又欲前举烛,雁奴又惊。如是数四,大者怒啄雁奴,秉烛者徐徐逼之,更举烛,则雁奴惧啄,不复动矣。乃高举其烛,持棒者齐入群中,乱击之,所获甚多。昔有淮南人张凝评事话之,此人亲曾采捕。(出《玉堂闲话》)
hǎi líng rén
海陵人
hǎi líng xiàn dōng jū, rén duō yǐ bǔ yàn wèi yè. héng yǎng yī yàn, qù qí liù hé yǐ wéi méi. yī rì qún yàn huí sāi shí, yàn méi hū rén yǔ wèi zhǔ rén yuē:" wǒ cháng ěr qián zú, fàng wǒ huí qù." yīn téng kōng ér qù, cǐ rén suì bù fù bǔ yàn. chū jī shén lù
海陵县东居,人多以捕雁为业。恒养一雁,去其六翮以为媒。一日群雁回塞时,雁媒忽人语谓主人曰:“我偿尔钱足,放我回去。”因腾空而去,此人遂不复捕雁。(出《稽神录》)
qú yù
鸜鹆
gōu zú
勾足
qú yù jiāo shí, yǐ zú xiāng gōu, cù míng gǔ yì rú dòu zhuàng, wǎng wǎng zhuì dì. sú qǔ qí gōu zú wèi mèi yào. chū yǒu yáng zá zǔ
鸜鹆交时,以足相勾,促鸣鼓翼如斗状,往往坠地。俗取其勾足为魅药。(出《酉阳杂俎》)
néng yán
能言
qú yù, jiù yán kě shǐ qǔ huǒ, xiào rén yán shèng yīng wǔ. qǔ qí mù jīng, hé rén rǔ yán, dī yǎn zhōng, néng jiàn yān xiāo wài wù. chū yǒu yáng zá zǔ
鸜鹆,旧言可使取火,效人言胜鹦鹉。取其目精,和人乳研,滴眼中,能见烟霄外物。(出《酉阳杂俎》)
huán huō
桓豁
jìn sī kōng huán huō zhī zài jīng zhōu yě, yǒu cān jūn, wǔ yuè wǔ rì, jiǎn qú yù shé jiào yǔ, wú suǒ bù míng. hòu yú dà huì, xī xiào rén yǔ shēng, wú bù xiāng lèi. shí yǒu cān zuǒ wèng bí, yīn nèi tóu wèng zhōng xiào zhī, yǒu zhǔ diǎn dào niú ròu, nǎi bái cān jūn:" yǐ xīn hé guǒ zhì píng fēng hòu." sōu dé, fá dào dé. chū liú yì qìng yōu míng lù
晋司空桓豁之在荆州也,有参军,五月五日,剪鸜鹆舌教语,无所不名。后于大会,悉效人语声,无不相类。时有参佐齆鼻,因内头瓮中效之,有主典盗牛肉,乃白参军:“以新荷裹置屏风后。”搜得,罚盗得。(出刘义庆《幽明录》)
guǎng líng shào nián
广陵少年
guǎng líng yǒu shào nián chù yī qú yù, shén ài zhī. lóng jiàn bā shí rì sǐ, yǐ xiǎo guān zhù zhī, jiāng yì yú yě. zhì chéng mén, hūn lì fā shì zhī, nǎi rén zhī yī shǒu yě, zhí ér jū zhū lì. fán bā shí rì, fù wèi sǐ qú yù, nǎi huò miǎn. chū jī shén lù
广陵有少年畜一鸜鹆,甚爱之。笼槛八十日死,以小棺贮之,将瘗于野。至城门,阍吏发视之,乃人之一手也,执而拘诸吏。凡八十日,复为死鸜鹆,乃获免。(出《稽神录》)
què
雀
què mù xī hūn
雀目夕昏
què jiē zhì xī ér bú jiàn wù, rén yǒu zhì xī hūn bú jiàn wù zhě, wèi què máng shì yě. xiū liú yè chá háo mò, zhòu míng mù bú jiàn qiū shān, shū xìng yě. chū gǎn yìng jīng
雀皆至夕而不见物,人有至夕昏不见物者,谓雀盲是也。鸺鹠夜察毫末,昼瞑目不见丘山,殊性也。(出《感应经》)
diào wū shān
吊乌山
shǔ diào wū shān, zhì zhì què lái diào, zuì bēi. bǎi xìng yè rán huǒ, cì qǔ zhī, qí wú sù bù shí, shì tè bēi zhě. yǐ wéi yì zé bù shā. chū yǒu yáng zá zǔ
蜀吊乌山,至雉雀来吊,最悲。百姓夜燃火,伺取之,其无嗉不食,似特悲者。以为义则不杀。(出酉阳杂俎)
yáng xuān
杨宣
yáng xuān wèi hé nèi tài shǒu, xíng xiàn, yǒu qún què míng sāng shù shàng, xuān wèi lì yuē:" qián yǒu fù chē sù." chū yì dōu qí jiù chuán
杨宣为河内太守,行县,有群雀鸣桑树上,宣谓吏曰:“前有覆车粟。”(《出益都耆旧传》)
wū
乌
yuè wū tái
越乌台
yuè wáng rù guó, dān wū jiā wáng ér fēi, gù jù jiàn dé rù guó yě. qǐ wàng wū tái, yán wū zhī yì yě. chū wáng zǐ nián qí jiù chuán, míng chāo běn zuò chū shí yí lù
越王入国,丹乌夹王而飞,故句践得入国也。起望乌台,言乌之异也。(出王子年《耆旧传》,明抄本作出《拾遗录》)
hé qián zhī
何潜之
jìn shí yíng dào xiàn lìng hé qián zhī yú xiàn jiè dé wū, dà rú bái lù, xī shàng bì xià, zì rán yǒu tóng huán guàn zhī. chū yǒu yáng zá zǔ
晋时营道县令何潜之于县界得乌,大如白鹭,膝上髀下,自然有铜环贯之。(出《酉阳杂俎》)
wū jūn shān
乌君山
wū jūn shān zhě, jiàn ān zhī míng shān yě, zài xiàn xī yī bǎi lǐ. jìn shì yǒu dào shì xú zhòng shān zhě, shǎo qiú shén xiān, zhuān yī wèi zhì, pín jū kǔ jié, nián jiǔ mí lì. yú rén yù yú dào, xiū lǐ, wú shào zhǎng jiē ràng zhī. huò guǒ gǔ xīn shú, zhé jì, xiān xiàn xū kōng, cì jūn sù lǎo. xiāng rén yǒu tōu zhě zuò zuì dāng" zuì dāng" yuán zuò" ér zhū", jù míng chāo běn gǎi. sǐ. zhòng shān yì guān, chéng qí tōu zuì, bái tōu zhě bù sǐ, wú gū ér zhū, qíng suǒ wèi rěn. nǎi miǎn guān jiě dài, dǐ chéng yán fǎ, suǒ sī yí ér shè zhī. zhòng shān yòu cháng shān xíng, yù bào yǔ, kǔ fēng léi, mí shī dào jìng. hū yú diàn guāng zhī zhōng, jiàn yī shè zhái, yǒu lèi fǔ zhōu, yīn tóu yǐ bì yǔ. zhì mén, jiàn yī jǐn yī rén, gù zhòng shān, nǎi chēng cǐ xiāng dào shì xú zhòng shān bài. qí jǐn yī rén chēng jiān mén shǐ zhě xiāo héng, yì bài. yīn xù fēng yǔ zhī gù, shēn xiāng yán yǐn. zhòng shān wèn yuē:" zì yǒu xiāng, wú cǐ fǔ shě." jiān mén yuē:" cǐ shén xiān zhī suǒ chǔ, pū jí jiān mén guān yě." é yǒu yī nǚ láng, shū wǎn shuāng huán, yī jiàng zhě qún qīng wén luó shān, zuǒ shǒu zhí jīn bǐng chén wěi chuáng máo, chuán hū yuē:" shǐ zhě wài yǔ hé rén jiāo tōng, ér bù bào yě?" dá yún:" cǐ xiāng dào shì xú zhòng shān." xū yú, yòu chuán hū yún:" xiān guān zhào xú zhòng shān rù." xiàng suǒ jiàn nǚ láng, yǐn zhòng shān zì láng jìn. zhì táng nán xiǎo tíng, jiàn yī zhàng fū, nián kě wǔ shí yú, fū tǐ xū fà jǐn bái, dài shā dā nǎo guān, bái luó yín lòu pèi, ér wèi zhòng shān yuē:" zhī qīng jīng xiū duō nián, chāo yuè fán sú. wú yǒu xiǎo nǚ pō xián dào jiào, yǐ qí sù yè, hé yǔ qīng wèi qī, jīn dāng jí chén ěr." zhòng shān jiàng jiē chēng xiè bài" jiē chēng xiè bài" yuán zuò" yán xiè jǐ huí", jù míng chāo běn gǎi. qǐ, ér fù qǐng yè fū rén, nǎi zhǐ zhī yuē:" wú sàng ǒu yǐ qī nián, wú yǒu jiǔ zǐ, sān nán liù nǚ, wèi qīng qī zhě, zuì xiǎo nǚ yě." nǎi mìng hòu táng bèi jí lǐ. jì ér chén jiǔ yáo, yǔ zhòng shān duì shí qì, jiàn yè wén huán pèi zhī shēng, yì xiāng fēn yù, yíng huáng dēng zhú, yǐn qù bié shì. lǐ bì sān rì, zhòng shān yuè qí suǒ jū, xún xíng wū shì, xī xiàng chǎng shě, jiàn yī gān shàng xuán pí yǔ shí sì méi, shì cuì bì pí, yú xī wū pí ěr. wū pí zhī zhōng, yǒu yī méi shì bái wū pí. yòu zhì xī nán, yǒu yī chǎng shě, yī gān zhī shàng, jiàn pí yǔ sì shí jiǔ méi, jiē xiū liú. zhòng shān sī guài zhī, què zhì shì zhōng, qí qī wèn qí fū yuē:" zi shì yóu xíng, yǒu hé suǒ jiàn, nǎi shěn cuì zhì cǐ?" zhòng shān wèi zhī yīng, qí qī yuē:" fū shén xiān qīng jǔ, jiē jiǎ yǔ yì. bù ěr, hé yǐ shū hū ér zhì wàn lǐ hū?" yīn wèn yuē:" wū pí yǔ wèi shuí?" yuē:" cǐ dà rén zhī yī yě." yòu wèn yuē:" cuì bì pí yǔ wèi shuí?" yuē:" cǐ cháng shǐ tōng yǐn bì zhī yī yě."" yòu yú wū pí yǔ wèi shuí?" yuē:" xīn fù xiōng dì zǐ mèi zhī yī yě." yòu wèn:" xiū liú pí yǔ wèi shuí?" yuē:" sī gèng xún yè zhě yī, jí jiān mén xiāo héng zhī lún yě." yǔ wèi bì, hū rán jǔ zhái jīng jù, wèn qí gù, qī wèi zhī yuē:" cūn rén jiāng liè, zòng huǒ shāo shān." xū yú jiē yún:" jìng wèi yǔ xú láng zào dé yī. jīn rì zhī bié, kě wèi xiè hòu yǐ." nǎi xī qǔ pí yǔ, suí fāng fēi qù. jí xiàng suǒ jiàn shě wū, yī wú qí chù. yīn hào qí dì wèi wū jūn shān. chū jiàn ān jì
乌君山者,建安之名山也,在县西一百里。近世有道士徐仲山者,少求神仙,专一为志,贫居苦节,年久弥励。与人遇于道,修礼,无少长皆让之。或果谷新熟,辄祭,先献虚空,次均宿老。乡人有偷者坐罪当(“罪当”原作“而诛”,据明抄本改。)死。仲山诣官,承其偷罪,白偷者不死,无辜而诛,情所未忍。乃免冠解带,抵承严法,所司疑而赦之。仲山又尝山行,遇暴雨,苦风雷,迷失道径。忽于电光之中,见一舍宅,有类府州,因投以避雨。至门,见一锦衣人,顾仲山,乃称此乡道士徐仲山拜。其锦衣人称监门使者萧衡,亦拜。因叙风雨之故,深相延引。仲山问曰:“自有乡,无此府舍。”监门曰:“此神仙之所处,仆即监门官也。”俄有一女郎,梳绾双鬟,衣绛赭裙青文罗衫,左手执金柄尘尾幢旄,传呼曰:“使者外与何人交通,而不报也?”答云:“此乡道士徐仲山。”须臾,又传呼云:“仙官召徐仲山入。”向所见女郎,引仲山自廊进。至堂南小庭,见一丈夫,年可五十余,肤体须发尽白,戴纱搭脑冠,白罗银镂帔,而谓仲山曰:“知卿精修多年,超越凡俗。吾有小女颇闲道教,以其夙业,合与卿为妻,今当吉辰耳。”仲山降阶称谢拜(“阶称谢拜”原作“言谢几回”,据明抄本改。)起,而复请谒夫人,乃止之曰:“吾丧偶已七年,吾有九子,三男六女,为卿妻者,最小女也。”乃命后堂备吉礼。既而陈酒肴,与仲山对食讫,渐夜闻环珮之声,异香芬郁,荧煌灯烛,引去别室。礼毕三日,仲山悦其所居,巡行屋室,西向厂舍,见衣竿上悬皮羽十四枚,是翠碧皮,余悉乌皮耳。乌皮之中,有一枚是白乌皮。又至西南,有一厂舍,衣竿之上,见皮羽四十九枚,皆鸺鹠。仲山私怪之,却至室中,其妻问其夫曰:“子适游行,有何所见,乃沈悴至此?”仲山未之应,其妻曰:“夫神仙轻举,皆假羽翼。不尔,何以倏忽而致万里乎?”因问曰:“乌皮羽为谁?”曰:“此大人之衣也。”又问曰:“翠碧皮羽为谁?”曰:“此常使通引婢之衣也。”“又余乌皮羽为谁?”曰:“新妇兄弟姊妹之衣也。”又问:“鸺鹠皮羽为谁?”曰:“司更巡夜者衣,即监门萧衡之伦也。”语未毕,忽然举宅惊惧,问其故,妻谓之曰:“村人将猎,纵火烧山。”须臾皆云:“竟未与徐郎造得衣。今日之别,可谓邂逅矣。”乃悉取皮羽,随方飞去。即向所见舍屋,一无其处。因号其地为乌君山。(出《建安记》)
wèi líng
魏伶
táng wèi líng wèi xī shì chéng, yǎng yī chì zuǐ wū, měi yú rén zhòng zhōng qǐ qián, rén qǔ yī wén, ér xián yǐ sòng líng chù, rì shōu shù bǎi, shí rén hào wèi wèi chéng wū. chū cháo yě qiān zài
唐魏伶为西市丞,养一赤嘴乌,每于人众中乞钱,人取一文,而衔以送伶处,日收数百,时人号为魏丞乌。(出《朝野佥载》)
sān zú wū
三足乌
tiān hòu shí, yǒu xiàn sān zú wū, zuǒ yòu huò yán:" yī zú wěi ěr." tiān hòu xiào yuē:" dàn lìng shǐ cè shū zhī, ān yòng chá qí zhēn wěi?" táng shū yún:" tiān shòu yuán nián, yǒu jìn sān zú wū, tiān hòu yǐ wéi zhōu shì zhī ruì." ruì zōng yún:" wū qián zú wěi." tiān hòu bù yuè. xū yú, yī zú zhuì dì. chū yǒu yáng zá zǔ
天后时,有献三足乌,左右或言:“一足伪耳。”天后笑曰:“但令史册书之,安用察其真伪?”《唐书》云:“天授元年,有进三足乌,天后以为周室之瑞。”睿宗云:“乌前足伪。”天后不悦。须臾,一足坠地。(出《酉阳杂俎》)
lǐ nà
李纳
zhēn yuán shí sì nián, zhèng biàn èr zhōu qún wū fēi rù tián xù lǐ nà jìng nèi, xián mù wèi chéng. gāo zhì èr sān chǐ, fāng shí yú lǐ. xù nà è ér mìng fén zhī, xìn sù rú jiù, wū kǒu jiē liú xiě. chū yǒu yáng zá zǔ
贞元十四年,郑汴二州群乌飞入田绪、李纳境内,衔木为城。高至二三尺,方十余里。绪、纳恶而命焚之,信宿如旧,乌口皆流血。(出《酉阳杂俎》)
lǚ shēng qī
吕生妻
dōng píng lǚ shēng, lǔ guó rén, jiā yú zhèng. qí qī huáng shì bìng jiāng sǐ, gào yú gū yuē:" qiè bìng qiě sǐ, rán wén rén sǐ dàng wèi guǐ. qiè cháng hèn rén guǐ bù xiāng tōng, shǐ cún zhě yì āi. jīn gū niàn qiè shēn, qiè sǐ, bì néng yǐ mèng gào yú gū yǐ." jí qí sǐ, gū mèng jiàn huáng shì lái, qì ér yán yuē:" qiè píng shēng shí wú zhuàng, jīn wèi yì lèi, shēng yú zhèng zhī dōng yě cóng mù zhōng, zhěn qí yì, áo qí míng zhě, dàng shì yě. hòu qī rì, dāng lái yè gū, yuàn gū niàn píng shēng shí, wú yǐ yì lèi jiàn zǔ." yán qì suì qù. hòu qī rì, guǒ yī wū zì dōng lái, zhì lǚ shì jiā, zhǐ yú tíng shù, āi míng jiǔ zhī, qí gū qì ér yán yuē:" guǒ wú zhī mèng yǐ, rǔ wú mèi píng sù, zhí lái wú zhī jū yě." qí wū jí fēi rù táng zhōng, huí xiáng āi lì, jǐn shí qǐng, fāng dōng xiàng ér qù. chū xuān shì zhì
东平吕生,鲁国人,家于郑。其妻黄氏病将死,告于姑曰:“妾病且死,然闻人死当为鬼。妾常恨人鬼不相通,使存者益哀。今姑念妾深,妾死,必能以梦告于姑矣。”及其死,姑梦见黄氏来,泣而言曰:“妾平生时无状,今为异类,生于郑之东野丛木中,黰其翼,嗷其鸣者,当是也。后七日,当来谒姑,愿姑念平生时,无以异类见阻。”言讫遂去。后七日,果一乌自东来,至吕氏家,止于庭树,哀鸣久之,其姑泣而言曰:“果吾之梦矣,汝无昧平素,直来吾之居也。”其乌即飞入堂中,回翔哀唳,仅食顷,方东向而去。(出《宣室志》)
liáng zǔ
梁祖
liáng zǔ qīn zhēng yùn zhōu, jūn cì wèi nán. shí zhù xīn lěi gōng bì, yīn dēng tiào qí shàng, jiàn fēi wū zhǐ yú jùn bǎn zhī jiān ér zào, qí shēng shén lì. fù shǐ lǐ fán yuē:" shì wū míng yě, jiāng bù lì hū?" qí qián jūn zhū yǒu yù wèi zhū xuān suǒ yǎn, bá jūn nán qù, wǒ jūn bù zhī, yīn běi" běi" yuán zuò" cǐ", jù míng chāo běn gǎi. xíng. yù zhū xuān jūn zhì, liáng zǔ cè mǎ nán zǒu, rù cūn luò wén," míng" chāo běn" wén" zuò" wèn", yí dàng zuò" jiān". wèi zéi suǒ zhuī." zhuī" yuán zuò" dài", jù míng chāo běn gǎi. qián yǒu gōu kēng, pō jí shēn guǎng, cōng jù zhī jì, hū jiàn gōu nèi shǔ shǔ gǎn jī yǐ wéi dào, zhèng zài mǎ qián, suì téng yuè ér guò. fù shǐ lǐ fán jùn jiāng gāo xíng sī wèi zéi suǒ shā. zhāng guī yǔ wèi diàn qí, yuán gē lì zhàn, jǐn dé shēng huán, shēn bèi shí wǔ jiàn. nǎi zhī wèi nán zhī wū, xiān jiàn zhī yàn yě. chū běi mèng suǒ yán
梁祖亲征郓州,军次卫南。时筑新垒工毕,因登眺其上,见飞乌止于峻坂之间而噪,其声甚厉。副使李璠曰:“是乌鸣也,将不利乎?”其前军朱友裕为朱瑄所掩,拔军南去,我军不知,因北(“北”原作“此”,据明抄本改。)行。遇朱瑄军至,梁祖策马南走,入村落闻,(“明”抄本“闻”作“问”,疑当作“间”。)为贼所追。(“追”原作“迨”,据明抄本改。)前有沟坑,颇极深广,匆遽之际,忽见沟内蜀黍秆积以为道,正在马前,遂腾跃而过。副使李璠、郡将高行思为贼所杀。张归宇为殿骑,援戈力战,仅得生还,身被十五箭。乃知卫南之乌,先见之验也。(出《北梦琐言》)
xiāo
枭
míng xiāo
鸣枭
xià zhì yīn qì dòng wèi cán shā, gài zéi hài zhī hòu, gù è niǎo míng yú rén jiā, zé yǒu sǐ wáng zhī zhēng. yòu yún:" chī xiāo shí mǔ yǎn jīng, nǎi néng fēi." guō pú yún:" fú tǔ wèi xiāo." hàn shū jiāo sì zhì yún:" gǔ xī tiān zǐ, cháng yǐ chūn cí huáng dì, yòng yī xiāo pò jìng." chū cáo zhí è niǎo lùn
夏至阴气动为残杀,盖贼害之候,故恶鸟鸣于人家,则有死亡之征。又云:“鸱枭食母眼精,乃能飞。”郭璞云:“伏土为枭。”《汉书·郊祀志》云:“古昔天子,尝以春祠黄帝,用一枭破镜。”(出曹植《恶鸟论》)
chī fù
鸱(附)
chī, xiāng chuán gǔ shēng sān zi yī wèi chī. sù zōng zhāng huáng hòu zhuān quán, měi jìn jiǔ, cháng yǐ chī nǎo hé jiǔ, lìng rén jiǔ zuì jiàn wàng. chū yǒu yáng zá zǔ
鸱,相传鹘生三子一为鸱。肃宗张皇后专权,每进酒,常以鸱脑和酒,令人久醉健忘。(出《酉阳杂俎》)
yòu shì sú xiāng chuán, chī bù yǐn quán jí jǐng shuǐ, wéi yù yǔ rú hé, fāng dé shuǐ yǐn. bìng chū yǒu yáng zá zǔ
又世俗相传,鸱不饮泉及井水,唯遇雨濡翮,方得水饮。(并出《酉阳杂俎》)
xiū liú mù yè míng
鸺鹠目夜明
xiū liú jí chī yě, wèi luán, kě yǐ jù zhū niǎo. xiū liú zhòu rì, mù wú suǒ jiàn. yè zé fēi cuō wén méng. xiū liú nǎi guǐ chē zhī shǔ yě, jiē yè fēi zhòu cáng. huò hǎo shí míng chāo běn" shí" zuò" shí" rén zhǎo jiǎ, zé zhī jí xiōng, xiōng zhě zhé míng yú wū shàng, qí jiāng yǒu jiù ěr. gù rén chú zhǐ jia, mái zhī hù nèi, gài jì cǐ yě. yì míng yè yóu nǚ, hǎo" hǎo" zì yuán kōng quē, jù míng chāo běn bǔ. yǔ yīng ér zuò suì, gù yīng hái zhī yī, bù kě zhì xīng lù xià, wèi qí suì ěr. yòu míng guǐ chē, chūn xià zhī jiān, shāo yù yīn huì, zé fēi míng ér guò, lǐng wài yóu duō, ài rù rén jiā, shuò rén hún qì. huò yún, jiǔ shǒu, céng wèi quǎn niè qí yī, cháng dī xuè, xuè dī zhī jiā, zé yǒu xiōng jiù. jīng chǔ suì shí jì yún:" wén zhī, dāng huàn quǎn ěr." yòu yuē:" xiāo dà rú zhèn, míng chāo běn" zhèn" zuò" chī" è shēng, fēi rù rén jiā bù xiáng." qí ròu měi, kān wèi zhì, gù zhuāng zi yún:" jiàn dàn sī xiāo zhì." yòu yún:" gǔ rén zhòng xiāo zhì." shàng féi měi yě. shuō wén:" xiāo bù xiào niǎo, shí mǔ ér hòu néng fēi." hàn shū yuē:" wǔ yuè wǔ rì zuò xiāo gēng, yǐ cì bǎi guān." yǐ qí è niǎo, gù yǐ wǔ rì shí zhī. gǔ zhě zhòng xiāo zhì jí xiāo gēng, gài yù miè qí zú lèi yě. shān lǐng biǎo lù yì
鸺鹠即鸱也,为圝,可以聚诸鸟。鸺鹠昼日,目无所见。夜则飞撮蚊虻。鸺鹠乃鬼车之属也,皆夜飞昼藏。或好食(明抄本“食”作“拾”)人爪甲,则知吉凶,凶者辄鸣于屋上,其将有咎耳。故人除指甲,埋之户内,盖忌此也。亦名夜游女,好(“好”字原空阙,据明抄本补。)与婴儿作祟,故婴孩之衣,不可置星露下,畏其祟耳。又名鬼车,春夏之间,稍遇阴晦,则飞鸣而过,岭外尤多,爱入人家,烁人魂气。或云,九首,曾为犬啮其一,常滴血,血滴之家,则有凶咎。《荆楚岁时记》云:“闻之,当唤犬耳。”又曰:“鸮大如鸩,(明抄本“鸩”作“鸱”)恶声,飞入人家不祥。”其肉美,堪为炙,故《庄子》云:“见弹思鸮炙。”又云:“古人重鸮炙。”尚肥美也。《说文》:“枭不孝鸟,食母而后能飞。”《汉书》曰:“五月五日作枭羹,以赐百官。”以其恶鸟,故以五日食之。古者重鸮炙及枭羹,盖欲灭其族类也。(山《岭表录异》)
yòu huò yún, xiū liú shí rén yí zhǎo, fēi yě, gài xiū liú yè néng shí zǎo shī ěr, zhǎo zǎo shēng xiāng jìn, gù wù yún yě. chū gǎn yìng jīng
又或云,鸺鹠食人遗爪,非也,盖鸺鹠夜能拾蚤虱耳,爪蚤声相近,故误云也。(出《感应经》)
yè xíng yóu nǚ
夜行游女
yòu yún, yè xíng yóu nǚ, yī yuē tiān dì nǚ, yī míng diào xīng, yè fēi zhòu yǐn, rú guǐ shén. yī máo wèi fēi niǎo, tuō máo wèi fù rén, wú zi, xǐ qǔ rén zǐ, xiōng qián yǒu rǔ. fán rén yí xiǎo ér, bù kě lù. xiǎo ér yī yì bù kě lù shài, máo luò yī zhōng, dāng wèi niǎo suì, huò yǐ xuè diǎn qí yī wèi zhì, huò yán chǎn sǐ zhě suǒ huà. chū yǒu yáng zá zǔ
又云,夜行游女,一曰天帝女,一名钓星,夜飞昼隐,如鬼神。衣毛为飞鸟,脱毛为妇人,无子,喜取人子,胸前有乳。凡人饴小儿,不可露。小儿衣亦不可露晒,毛落衣中,当为鸟祟,或以血点其衣为志,或言产死者所化。(出《酉阳杂俎》)
ráng xiāo
禳枭
cháng qiān wèi qí jǐng gōng yǐ zhōu lǐ zhī fǎ ráng xiāo, xiāo nǎi bù yì fú yú dì sǐ. chū gǎn yìng jīng
常骞为齐景公以周礼之法禳枭,枭乃布翼伏于地死。(出《感应经》)
zhāng lǜ gèng
张率更
yǒu xiāo chén míng yú zhāng lǜ gèng tíng shù, qí qī yǐ wéi bù xiáng, lián tuò zhī, zhāng yún:" jí sǎ sǎo, wú dāng gǎi guān." yán wèi bì, hè kè yǐ zài mén yǐ. chū cháo yě qiān zài
有枭晨鸣于张率更庭树,其妻以为不祥,连唾之,张云:“急洒扫,吾当改官。”言未毕,贺客已在门矣。(出《朝野佥载》)
yōng zhōu rén
雍州人
zhēn guān chū, yōng zhōu yǒu rén yè xíng, wén xiāo míng shén jí, réng wǎng lái fú qí tóu. cǐ rén è" è" zì yuán kòng quē, jù míng chāo běn bǔ. zhī, yǐ biān jī zhī, xiāo sǐ, yǐ tǔ fù zhī ér qù. kě xíng shù lǐ, féng bǔ zéi zhě, jiàn qí yī shàng yǒu xuè, wèn qí hé xuè, suì jù gào zhī. zhū rén bù xìn, jiāng zhì mái xiāo zhī suǒ. xiān shì yǒu zéi shā rén, duàn qí tóu, yì zhī ér qù, yòu xún bù dé. jí bō tǔ qǔ xiāo, suì dé rén tóu. xián yǐ wéi fù, zhí ér xùn zhī, dà shòu jiān kǔ. chū yì wén lù
贞观初,雍州有人夜行,闻枭鸣甚急,仍往来拂其头。此人恶(“恶”字原空缺,据明抄本补。)之,以鞭击之,枭死,以土覆之而去。可行数里,逢捕贼者,见其衣上有血,问其何血,遂具告之。诸人不信,将至埋枭之所。先是有贼杀人,断其头,瘗之而去,又寻不得。及拨土取枭,遂得人头。咸以为赋,执而讯之,大受艰苦。(出《异闻录》)
wéi zhuān
韦颛
dà zhōng suì, wéi zhuān jǔ jìn shì, cí xué shàn ér pín jù zī shén. suì mù jī hán, wú yǐ zì jǐ. yǒu wéi guāng zhě, dài yǐ zōng dǎng, chuò suǒ jū wài shě guǎn zhī. fàng bǎng zhī xī, fēng xuě níng hù, bào guāng chéng shì zhě, luò yì ér zhì, zhuān lüè wú dēng dì zhī hào. guāng yán zhī yú táng jì xiǎo gé, bèi shè jiǔ zhuàn wèi ān. jiàn nǚ pú liào shù yī zhuāng, pū zhě pái bǐ chē mǎ. zhuān yè fēn guī suǒ zhǐ, yōng lú chóu tàn ér zuò. hòu guāng chéng míng, jiāng xiū hè lǐ, zhuān zuò bī yú huài yǒu, yǐ héng zhú guà xí bì zhī. yán jì hū yǒu míng xiāo, qǐng zhī jí yú zhú shàng. zhuān shén hún jīng hài, chí cè chū hù zhú zhī, fēi qǐ fù huán, jiǔ ér fāng qù. wèi" wèi" yuán zuò" zhū", jù míng chāo běn gǎi. hòu zhě yuē:" wǒ shī yì, yì wú suǒ hèn, yāo qín zuò guài rú cǐ, jiān kǒng héng lí huò huàn." é ér jìn gǔ hū míng, bǎng fàng, zhuān yǐ dēng dì, guāng fú yòng chē mǎ, xī jiāng yí yān. chū jù tán lù
大中岁,韦颛举进士,词学赡而贫窭滋甚。岁暮饥寒,无以自给。有韦光者,待以宗党,辍所居外舍馆之。放榜之夕,风雪凝沍,报光成事者,络绎而至,颛略无登第之耗。光延之于堂际小阁,备设酒馔慰安。见女仆料数衣装,仆者排比车马。颛夜分归所止,拥炉愁叹而坐。候光成名,将修贺礼,颛坐逼于坏牖,以横竹挂席蔽之。檐际忽有鸣枭,顷之集于竹上。颛神魂惊骇,持策出户逐之,飞起复还,久而方去。谓(“谓”原作“诸”,据明抄本改。)候者曰:“我失意,亦无所恨,妖禽作怪如此,兼恐横罹祸患。”俄而禁鼓忽鸣,榜放,颛已登第,光服用车马,悉将遗焉。(出《剧谈录》)