yǐ zi wā há jīn guī zǐ hǎi shān wú gōng wén yì bì shī bái chóng
蚁子 蛙蛤 金龟子 海山 蜈蚣 蚊翼 壁虱 白虫
cán nǚ shā fú xiào shě dú lǎo zhū lǐ chán huáng huà shuǐ wā yǐn chuāng
蚕女 砂俘效 舍毒 老蛛 李禅 蝗化 水蛙 蚓疮
fēng yú xióng nǎi zhōng sī nǎn huà
蜂余 熊乃 螽斯 蝻化
yǐ zi
蚁子
nán fāng yóu duō yǐ zi, fán zhù méi hù yǒu xī yóu yǐ. xún tú bēn zǒu, jū yǒu suǒ yíng, lǐ dòng xiāng jiē, mò qióng qí wǎng lái. chū tóu huāng zá lù
南方尤多蚁子,凡柱楣户牖悉游蚁。循途奔走,居有所营,里栋相接,莫穷其往来。(出《投荒杂录》)
wā há
蛙蛤
nán fāng yòu yǒu shuǐ zú, zhuàng rú wā, qí xíng yóu è. tǔ rén hū wèi há. wèi qú" qú" yuán zuò" wā", jù míng chāo běn gǎi shí zhī, wèi měi rú zhè gū. jí zhì nán zǐ láo xū. chū tóu huāng zá lù
南方又有水族,状如蛙,其形尤恶。土人呼为蛤。为臞(“臞”原作“蛙”,据明抄本改)食之,味美如鹧鸪。及治男子劳虚。(出《投荒杂录》)
jīn guī zǐ
金龟子
jīn guī zǐ, jiǎ chóng yě, chūn xià jiān shēng yú cǎo mù shàng, dà rú xiǎo zhǐ jia, fēi shí jí bù lèi. pō cǎo màn shàng, xì shì zhī, zhēn jīn sè guī ér yě. xíng bì chéng shuāng. nán rén cǎi zhī yīn gàn, zhuāng yǐ jīn cuì, wéi shǒu shì zhī wù. yì lèi qián zhōng suǒ chǎn qīng chóng zi yě. chū lǐng biǎo lù yì
金龟子,甲虫也,春夏间生于草木上,大如小指甲,飞时即不类。泊草蔓上,细视之,真金色龟儿也。行必成双。南人采之阴干,装以金翠,为首饰之物。亦类黔中所产青虫子也。(出《岭表录异》)
hǎi shān
海山
yòu zhū yá rén, měi qíng míng, jiàn hǎi zhōng yuǎn shān luó liè, jiē rú cuì píng, ér dōng xī bù dìng, xī wú gōng yě. xiā xū zhǎng sì wǔ shí chǐ, cǐ wù bù zú guài yě. chū lǐng nán yì wù zhì
又珠崖人,每晴明,见海中远山罗列,皆如翠屏,而东西不定,悉蜈蚣也。虾须长四五十尺,此物不足怪也。(出《岭南异物志》)
wú gōng
蜈蚣
wú gōng, nán yuè zhì yún, dà zhě qí pí kě yǐ mán gǔ. qǔ qí ròu, pù wèi pú, měi yú niú ròu. yòu yún, dà zhě néng dàn niú. lǐ rén huò yù zhī, zé míng gǔ rán huǒ jù, yǐ qū zhú zhī. chū lǐng biǎo lù yì
蜈蚣,《南越志》云,大者其皮可以鞔鼓。取其肉,曝为脯,美于牛肉。又云,大者能噉牛。里人或遇之,则鸣鼓然火炬,以驱逐之。(出《岭表录异》)
wén yì
蚊翼
nán fāng wén yì xià yǒu xiǎo fēi chóng yān, mù míng zhě jiàn zhī. měi shēng jiǔ luǎn, fù wèi cháng céng yǒu, tú luàn fǎn fù chéng jiǔ zǐ, fēi ér jù qù, wén suì bù zhī. yì shí rén jí bǎi shòu, shí zhě zhī. yán chóng xiǎo shí rén bù qù yě. cǐ chóng jì xì qiě xiǎo, yīn yuē xì miè, yīn miè chén zhāng duì qí huán gōng xiǎo chóng shì yě. cǐ chóng cháng chūn shēng, ér yǐ jì xià dōng cáng yú lù ěr zhōng, míng yīng ní. yīng ní yì xì xiǎo yě. chū shén yì jīng
南方蚊翼下有小蜚虫焉,目明者见之。每生九卵,复未尝曾有,(徒乱反)复成九子,蜚而俱去,蚊遂不知。亦食人及百兽,食者知。言虫小食人不去也。此虫既细且小,因曰细蠛,(音蔑)陈章对齐桓公小虫是也。此虫常春生,而以季夏冬藏于鹿耳中,名孆婗。孆婗亦细小也。(出《神异经》)
bì shī
壁虱
bì shī zhě, tǔ chóng zhī lèi, huà shēng bì jiān. shǔ yuè niè rén, qí chuāng suī yù, měi nián jí qī bì fā. shù nián zhī hòu, qí dú fāng jǐn. qí zhuàng yǔ niú shī wú yì. běi dōu jiù zhōng zhī mǎ, hū xiāng cì shòu liè zhì bì, suǒ sǔn rì shén. zhǔ jiàng suī dū shěn chú yào qín zhì, zhōng mò néng jiū. ér bì zhě zhuàng lèi xiāng sì, yì mò zhī qí jí zhī yóu. zhǎng jiù huò zuì zhě, yǐ shù rén yǐ, jiē qīng jiā pò chǎn, shì mǎ yǐ péi nà, rán hòu fú xíng. yǒu yī pí jiàng gàn mǐn duō shí, fán suǒ zhǔ zhǎng, jiē néng lì gōng. zhòng suǒ tuī jǔ, bǐ qí zhǎng jiù mǎ. cǐ rén qín xīn yǎng shàn, dàn xī gōng qīn. xún yuè zhī hòu, mǎ zhī yǔn" yǔn" yuán zuò" bìn", jù míng chāo běn gǎi bì rú jiù, yí qí yǒu tā, nǎi míng zhú yǐ shǒu zhī. èr gǔ zhī hòu, mǎ jiē lì bù shí, hēi zhě biàn bái, bái zhě biàn hēi. bǐng jù yǐ shì, zhū mǎ zhī shàng, yǒu wù fù zhī, bù kě shèng shǔ, nǎi bì shī suǒ zǎn yě. wǔ gǔ zhī hòu, bì shī jiē qù, yī dào rú shéng, lián gèn bù jué. yì rì, ér yǐ qí shì bái yú shuài chén, xún qí qù zōng. yú lóu zhōng de jù xué yān, yǐ tāng guàn zhī. huài lóu" lóu" yuán zuò" chéng", jù míng chāo běn gǎi mén xué, dé bì shī sǐ zhě shù shí hú. xué zhōng dà zhě yī méi," méi" yuán zuò" suǒ", jù míng chāo běn gǎi zhǎng shù chǐ, xíng rú pí pá, jīn sè, fén ér shā zhī. zhù sāi qí chù, qí hài nǎi jué. chū lù yì jì
壁虱者,土虫之类,化生壁间。暑月啮人,其疮虽愈,每年及期必发。数年之后,其毒方尽。其状与牛虱无异。北都厩中之马,忽相次瘦劣致毙,所损日甚。主将虽督审刍药勤至,终莫能究。而毙者状类相似,亦莫知其疾之由。掌厩获罪者,已数人矣,皆倾家破产,市马以陪纳,然后伏刑。有一裨将干敏多识,凡所主掌,皆能立功。众所推举,俾其掌厩马。此人勤心养膳,旦夕躬亲。旬月之后,马之殒(“殒”原作“殡”,据明抄本改)毙如旧,疑其有他,乃明烛以守之。二鼓之后,马皆立不食,黑者变白,白者变黑。秉炬以视,诸马之上,有物附之,不可胜数,乃壁虱所噆也。五鼓之后,壁虱皆去,一道如绳,连亘不绝。翌日,而以其事白于帅臣,寻其去踪。于楼中得巨穴焉,以汤灌之。坏楼(“楼”原作“城”,据明抄本改)门穴,得壁虱死者数十斛。穴中大者一枚,(“枚”原作“所”,据明抄本改)长数尺,形如琵琶,金色,焚而杀之。筑塞其处,其害乃绝。(出《录异记》)
bái chóng
白虫
yǒu rén hū miàn shàng shēng chuāng, shǔ yuè jí shén, lüè wú wán pí, yì cháng chǔ tòng. tú cháng ěr yào, bù néng zhì xiào. hū yī rì, jì wò, yú zhú wèi miè, tóng qǐn zhě jiàn yǒu wù rú xián rú xiàn, yǐ zhe qí miàn, yīn zhí zhú shì zhī, bái chóng rú shī, zì cí zhěn xué zhōng chū, yǐ zǎn qí miàn. jì míng, suì dào qí shì, pōu zhěn yǐ shì zhī, bái chóng wú shù, yīn jǐn shā zhī, miàn chuāng nǎi yù. chū lù yì jì
有人忽面上生疮,暑月即甚,略无完皮,异常楚痛。涂尝饵药,不能致效。忽一日,既卧,余烛未灭,同寝者见有物如弦如线,以著其面,因执烛视之,白虫如虱,自瓷枕穴中出,以噆其面。既明,遂道其事,剖枕以视之,白虫无数,因尽杀之,面疮乃愈。(出《录异记》)
cán nǚ
蚕女
cán nǚ zhě, dāng gāo xīn dì shí, shǔ dì wèi lì jūn zhǎng, wú suǒ tǒng shè. qí rén jù zú ér jū, dì xiāng qīn shì. cán nǚ jiù jī, jīn zài guǎng hàn, bù zhī qí xìng shì. qí fù wèi lín bāng lüè" bāng lüè" yuán zuò" suǒ cāo", jù míng chāo běn gǎi qù, yǐ yú nián, wéi suǒ chéng zhī mǎ yóu zài. nǚ niàn fù gé jué, huò fèi yǐn shí, qí mǔ wèi fǔ zhī. yīn gào shì yú zhòng yuē, yǒu de fù hái zhě, yǐ cǐ nǚ jià zhī. bù xià zhī rén, wéi wén qí shì, wú néng zhì fù guī zhě. mǎ wén qí yán, jīng yuè zhèn xùn, jué qí jū bàn ér qù. shù rì, fù nǎi chéng mǎ guī. zì cǐ mǎ sī míng, bù kěn yǐn hé. fù wèn qí gù, mǔ yǐ shì zhòng zhī yán bái zhī. fù yuē:" shì yú rén, bù shì yú mǎ. ān yǒu pèi rén ér ǒu fēi lèi hū? néng tuō wǒ yú nán, gōng yì dà yǐ. suǒ shì zhī yán, bù kě xíng yě." mǎ yù pǎo, fù nù, shè shā zhī, pù qí pí yú tíng. nǚ xíng guò qí cè, mǎ pí jué rán ér qǐ, juǎn nǚ fēi qù. xún rì, pí fù qī yú sāng shù zhī shàng. nǚ huà wéi cán, shí sāng yè, tǔ sī chéng jiǎn, yǐ yì pī yú rén jiān. fù mǔ huǐ hèn, niàn zhī bù yǐ. hū jiàn cán nǚ, chéng liú yún, jià cǐ mǎ, shì wèi shù shí rén, zì tiān ér xià. wèi fù mǔ yuē:" tài shàng yǐ wǒ xiào néng zhì shēn, xīn bù wàng yì, shòu yǐ jiǔ gōng xiān bìn zhī rèn, cháng shēng yú tiān yǐ, wú fù yì niàn yě." nǎi chōng xū ér qù. jīn jiā zài shí fāng mián zhú dé yáng sān xiàn jiè. měi suì qí cán zhě, sì fāng yún jí, jiē huò líng yìng. gōng guàn zhū huà, sù nǚ zǐ zhī xiàng, pī mǎ pí, wèi zhī mǎ tóu niáng, yǐ qí cán sāng yān. jī shèng fù yuē:" ān yǒu nǚ, jí xiān lù liù" ān yǒu nǚ" zuò" yuán yǒu nǚ rén". gǎn bǐ sǐ mǎ, huà wéi cán chóng, yì pī tiān xià shì yě." chū yuán huà chuán shí yí
蚕女者,当高辛帝时,蜀地未立君长,无所统摄。其人聚族而居,递相侵噬。蚕女旧迹,今在广汉,不知其姓氏。其父为邻邦掠(“邦掠”原作“所操”,据明抄本改)去,已逾年,唯所乘之马犹在。女念父隔绝,或废饮食,其母慰抚之。因告誓于众曰,有得父还者,以此女嫁之。部下之人,唯闻其誓,无能致父归者。马闻其言,惊跃振迅,绝其拘绊而去。数日,父乃乘马归。自此马嘶鸣,不肯饮龁。父问其故,母以誓众之言白之。父曰:“誓于人,不誓于马。安有配人而偶非类乎?能脱我于难,功亦大矣。所誓之言,不可行也。”马愈跑,父怒,射杀之,曝其皮于庭。女行过其侧,马皮蹶然而起,卷女飞去。旬日,皮复栖于桑树之上。女化为蚕,食桑叶,吐丝成茧,以衣被于人间。父母悔恨,念之不已。忽见蚕女,乘流云,驾此马,侍卫数十人,自天而下。谓父母曰:“太上以我孝能致身,心不忘义,授以九宫仙殡之任,长生于天矣,无复忆念也。”乃冲虚而去。今家在什邡绵竹德阳三县界。每岁祈蚕者,四方云集,皆获灵应。宫观诸化,塑女子之像,披马皮,谓之马头娘,以祈蚕桑焉。稽圣赋曰:“安有女,(《集仙录》六“安有女”作“爰有女人”。)感彼死马,化为蚕虫,衣被天下是也。”(出《原化传拾遗》)
shā fú xiào
砂俘效
chén cáng qì běn cǎo yún, shā fú, yòu yún dào xíng jū míng chāo běn" jū" zuò" gǒu" zi, shǔ rén hào yuē fú yù. xuán gàn tǔ wèi kǒng, cháng shuì bù dòng, qǔ zhì zhěn zhōng, lìng fū qī xiàng yuè. yú yǒu qīn biǎo, céng dé cǐ wù, wèi cháng shì yàn. yú shǐ yóu chéng dū, zhǐ yú nì lǚ, yǔ mài cǎo yào lǐ shān rén xiāng shú. jiàn shǔ chéng shào nián, wǎng wǎng xīn rán ér fǎng lǐ shēng, réng yǐ shàn jià chóu. yīn jí zhī, yuē:" mèi yào." zhēng qí suǒ yòng, nǎi shā fú, yǔ chén shì suǒ shuō, xìn bù xū yǔ. lǐ shēng yì mì qí suǒ chuán zhī fǎ, rén bù kě de yě. wǔ líng shān chuān mèi cǎo, wú lài zhě yǐ yín huàn zhī, yǒu yīn qí shù ér nán nǚ fā kuáng, lí huò fēi xì yě. chū běi mèng suǒ yán
陈藏器《本草》云,砂俘,又云倒行拘(明抄本“拘”作“狗”)子,蜀人号曰俘郁。旋干土为孔,常睡不动,取致枕中,令夫妻相悦。愚有亲表,曾得此物,未尝试验。愚始游成都,止于逆旅,与卖草药李山人相熟。见蜀城少年,往往欣然而访李生,仍以善价酬。因诘之,曰:“媚药。”征其所用,乃砂俘,与陈氏所说,信不虚语。李生亦秘其所传之法,人不可得也。武陵山川媚草,无赖者以银换之,有因其术而男女发狂,罹祸非细也。(出《北梦琐言》)
shě dú
舍毒
shě dú zhě, wén ruì zhī shǔ, jiāng lǐng jiān yǒu zhī, chēn lián jiè yóu shén. wèi kè zhōng zhě, shèn wù yǐ shǒu sāo zhī, dàn bù yán yú shàng, yǐ wù fēng guǒ, bàn rì jiān, dú zé jiě yǐ. ruò yǐ shǒu sāo, yǎng bù kě zhǐ, pí chuān ròu xué, qí dú mí shén. xiāng héng běi jiān yǒu zhī, qí dú shāo kě. xiá jiāng zhì shǔ, yǒu má zi, sè hēi, yì néng yǎo rén, dú yì bù shèn. shì qí shēng chù, jí fū yán shù yè bèi shàng, chūn jiān shēng zhī, yè chéng kē, dà rú táo lǐ, míng wéi wǔ bèi zǐ, zhì yī qiè chuāng dú. shōu zhě shài ér shā zhī, jí bù huà qù, bù rán zhě, bì qiào xué ér chū, fēi wèi má zi yǐ. qián nán jiè yǒu wēi chén, sè bái shén xiǎo, shì zhī bú jiàn. néng zhòu yè hài rén, suī zhàng shēn mì, yì bù kě duàn. yǐ cū chá shāo zhī, yān rú fén xiāng zhuàng, jí kě duàn zhī. yòu rú xí pù yóu pèi gé zhī, shāo kě miè. chū lù yì jì
舍毒者,蚊蚋之属,江岭间有之,郴连界尤甚。为客中者,慎勿以手搔之,但布盐于上,以物封裹,半日间,毒则解矣。若以手搔,痒不可止,皮穿肉穴,其毒弥甚。湘衡北间有之,其毒稍可。峡江至蜀,有蟆子,色黑,亦能咬人,毒亦不甚。视其生处,即麸盐树叶背上,春间生之,叶 成窠,大如桃李,名为五倍子,治一切疮毒。收者晒而杀之,即不化去,不然者,必窍穴而出,飞为蟆子矣。黔南界有微尘,色白甚小,视之不见。能昼夜害人,虽帐深密,亦不可断。以粗茶烧之,烟如焚香状,即可断之。又如席铺油帔隔之,稍可灭。(出《录异记》)
lǎo zhū
老蛛
tài" tài" yuán zuò" qín", jù míng chāo běn gǎi. yuè zhī lù yǒu dài yuè guān, lóu diàn xián gǔ zhì, nián dài qǐn yuǎn. yī xī dà fēng, yǒu shēng hōng rán, xiǎng zhèn shān gǔ. jí dàn shì, jí jīng lóu zhī duò yě. lóu wū pái huái zhī zhōng, zá gǔ yíng chē. yǒu lǎo zhū zài yān, xíng rú ǎi fù wǔ shēng zhī chá dǐng, zhǎn shǒu zú zé zhōu shù chǐ zhī dì yǐ. xiān shì cè jìn sì guàn, huò mín jiā, wáng shī yòu ér, bù jì qí shù, gài xī lí qí dàn shí yě. duō yǒu wǎng yú qí shàng, huò zāo qí nián rán mí bàn, ér bù néng zì jiě ér tuō zǒu, zé bì zāo qí hài yǐ. yú shì guān zhǔ mìng xīn yǐ fén zhī, chòu wén shí yú lǐ. chū yù táng xián huà
泰(“泰”原作“秦”,据明抄本改。)岳之麓有岱岳观,楼殿咸古制,年代寝远。一夕大风,有声轰然,响震山谷。及旦视,即经楼之陊也。楼屋徘徊之中,杂骨盈车。有老蛛在焉,形如矮腹五升之茶鼎,展手足则周数尺之地矣。先是侧近寺观,或民家,亡失幼儿,不计其数,盖悉罹其啖食也。多有网于其上,或遭其黏然縻绊,而不能自解而脱走,则必遭其害矣。于是观主命薪以焚之,臭闻十余里。(出《玉堂闲话》)
lǐ chán
李禅
lǐ chán, chǔ zhōu cì shǐ chéng sì shǎo zǐ yě, jū guǎng líng xuān píng lǐ dà dì. zhòu rì qǐn tíng qián, hū yǒu bái biān fú, rào tíng ér fēi. jiā tóng bèi jìng yǐ zhǒu pū, jiē bù néng zhōng, jiǔ zhī, fēi qù yuàn mén, pū zhī yì bù zhōng. yòu fēi chū mén, zhì wài mén zhī wài, suì bú jiàn. qí nián, chán qī zú, ér chē chū rù zhī lù, jí bái biān fú fēi xiáng zhī suǒ yě. chū jī shén lù
李禅,楚州刺史承嗣少子也,居广陵宣平里大第。昼日寝庭前,忽有白蝙蝠,绕庭而飞。家僮辈竟以帚扑,皆不能中,久之,飞去院门,扑之亦不中。又飞出门,至外门之外,遂不见。其年,禅妻卒,輀车出入之路,即白蝙蝠飞翔之所也。(出《稽神录》)
huáng huà
蝗化
táng tiān yòu mò suì, huáng chóng shēng dì xué zhōng, shēng qì. jí zhòng huáng xián qí zú chì ér zhuāi chū. dì wèi huáng yuē:" yǔ hé zuì, shí yǔ miáo." suì huà wéi qīng tíng, luò zhōng jiē yàn zhī. shì suì, qún què huà yàn.
唐天祐末岁,蝗虫生地穴中,生讫。即众蝗衔其足翅而拽出。帝谓蝗曰:“予何罪,食予苗。”遂化为蜻蜓,洛中皆验之。是岁,群雀化燕。
shuǐ wā
水蛙
xú zhī dōng jiè, jiē yí chuān, yǒu gōu míng" míng" yuán zuò" duō", jù míng chāo běn chén xiào běn gǎi. pán chē, xiāng chuán shì xī zhòng shì chē zhī suǒ. xú yǒu xī zhòng mù, shān shàng yì yǒu shì chē chù, shí shàng zhé shēn shù chǐ. gōu yǒu shuǐ, shuǐ yǒu wā, kě dà rú wǔ shí wèng, mù rú wǎn. xī cháng yǒu rén, yú qí xiàng shàng dé yào, fú zhī dù shì. chū yù táng xián huà
徐之东界,接沂川,有沟名(“名”原作“多”,据明抄本、陈校本改。)盘车,相传是奚仲试车之所。(徐有奚仲墓,山上亦有试车处,石上辄深数尺。)沟有水,水有蛙,可大如五石瓮,目如碗。昔尝有人,于其项上得药,服之度世。(出《玉堂闲话》)
yǐn chuāng
蚓疮
tiān yòu zhōng, zhè xī chóng zào cí hé sì, zhì dì jì bì, měi wèi qiū yǐn chuān xué, zhí shì zhě huàn zhī. yǒu yī sēng jiào yǐ shí huī fù zhī, yóu shì de dìng, ér shā qiū yǐn wú shù. qǐng zhī, qí sēng bìng kǔ, jǔ shēn jiē yǎng, héng" héng" zì yuán kòng quē, jù míng chāo běn bǔ. xū de zhǎng zhǐ zhǎo zhě sāo zhī, yǐ zhì chéng chuāng. chuāng zhōng zhé de sǐ qiū yǐn yī tiáo, dài shù bǎi qiān tiáo. ròu jǐn zhì gǔ ér zú. chū jī shén lù
天祐中,浙西重造慈和寺,治地既毕,每为蚯蚓穿穴,执事者患之。有一僧教以石灰覆之,由是得定,而杀蚯蚓无数。顷之,其僧病苦,举身皆痒,恒(“恒”字原空缺,据明抄本补。)须得长指爪者搔之,以至成疮。疮中辄得死蚯蚓一条,殆数百千条。肉尽至骨而卒。(出《稽神录》)
fēng yú
蜂馀
lú líng yǒu rén yìng jǔ, xíng yù yè, yì yī cūn shè qiú sù. yǒu lǎo wēng chū jiàn kè yuē:" wú shě zhǎi rén duō, róng yī tà kě yǐ." yīn zhǐ qí jiā. wū shì bǎi yú jiān, dàn zhǎi xiǎo shén. jiǔ zhī gào jī, wēng yuē:" jū jiā pín, suǒ shí wéi yě cài ěr." jí yǐ shè, kè shí zhī, shén gān měi, yǔ cháng cài shū. jí jiù qǐn, wéi wén hòng hòng zhī shēng. jì shǔ ér wù, shēn wò tián zhōng, páng yǒu dà fēng kē. kè cháng huàn fēng, yīn ěr suì yù, gài shí fēng zhī yú ěr. chū jī shén lù
庐陵有人应举,行遇夜,诣一村舍求宿。有老翁出见客曰:“吾舍窄人多,容一榻可矣。”因止其家。屋室百余间,但窄小甚。久之告饥,翁曰:“居家贫,所食唯野菜耳。”即以设,客食之,甚甘美,与常菜殊。及就寝,唯闻讧讧之声。既曙而寤,身卧田中,旁有大蜂窠。客尝患风,因尔遂愈,盖食蜂之余尔。(出《稽神录》)
xióng nǎi
熊乃
xìn zhōu yǒu bǎn shān, chuān gǔ shēn yuǎn, cǎi bǎn zhī suǒ, yīn yǐ míng zhī. zhōu rén xióng nǎi, cháng yǔ qí tú rù shān fá mù. qí dì cóng ér zhuī zhī, rì mù, bù jí qí xiōng. hū jiàn jiǎ shì qīng dào, zì dōng lái, chuán hū shén lì. nǎi dì jù kǒng, fú yú cǎo jiān. é ér qí zhì gē jiǎ, luò yì ér zhì. dào páng yì yǒu xíng rén, qí fàn qīng dào zhě, zhé wèi suǒ lù. zhì jūn zhōng, yōng yī rén ruò dà jiàng zhě, xī chí ér qù. dù qí yuǎn, nǎi gǎn qǐ xíng. dài xiǎo, fāng jiàn qí xiōng, jù dào suǒ jiàn. zhòng jiē yuē:" fēi xún luó zhī suǒ, ér xī qù xī tān xiǎn jué, wǎng wú suǒ yì, ān dé yǒu cǐ rén?" jí gòng xún zhī, kě shí yú lǐ, gé xī tān, yóu jiàn jīng qí fēn ruò, bù wéi tián liè zhī zhuàng. qí tú yǒu yǒng zhě, yáo hū chì zhī, hū wú suǒ jiàn. jiù shì zhī, rén jiē shù yè, mǎ jiē dà yǐ. qǔ ér suì zhī, jiē yǒu xuè yún. chū jī shén lù
信州有版山,川谷深远,采版之所,因以名之。州人熊乃,尝与其徒入山伐木。其弟从而追之,日暮,不及其兄。忽见甲士清道,自东来,传呼甚厉。乃弟惧恐,伏于草间。俄而旗帜戈甲,络绎而至。道旁亦有行人,其犯清道者,辄为所戮。至军中,拥一人若大将者,西驰而去。度其远,乃敢起行。迨晓,方见其兄,具道所见。众皆曰:“非巡逻之所,而西去溪滩险绝,往无所诣,安得有此人?”即共寻之,可十余里,隔溪滩,犹见旌旗纷若,布围畋猎之状。其徒有勇者,遥呼叱之,忽无所见。就视之,人皆树叶,马皆大蚁。取而碎之,皆有血云。(出《稽神录》)
zhōng sī
螽斯
huáng zhī wèi niè yě, gài lì qì suǒ shēng, sī chòu xīng, huò yuē, yú luǎn suǒ huà. měi suì shēng yù, huò sān huò sì. měi yī shēng, qí luǎn yíng bǎi, zì luǎn jí yì, fán yī yuè ér fēi. gù shī chēng zhōng sī zǐ sūn zhòng duō. zhōng sī jí huáng shǔ yě. yǔ yì wèi chéng, tiào yuè ér xíng, qí míng nǎn. jìn tiān fú zhī mò, tiān xià dà huáng, lián suì bù jiě. xíng zé bì dì, qǐ zé bì tiān. hé jià cǎo mù, chì dì wú yí. qí nǎn zhī shèng yě, liú yǐn wú shù, shèn zhì fú hé yuè lǐng, yú chí dù qiàn, rú lǚ píng dì. rù rén jiā shè, mò néng zhì yù, chuān hù rù yǒu, jǐng hùn tián yàn, xīng huì chuáng zhàng, sǔn niè shū yī, jī rì lián xiāo, bù shèng qí kǔ. yùn chéng xiàn yǒu yī nóng jiā, huàn shǐ shí yú tóu, shí yú bēi zé jiān, zhí nǎn dà zhì, qún huàn shǐ yuè ér dàn shí zhī, sī xū fù yù, bù néng yùn dòng. qí nǎn yòu jī, shà niè qún shǐ, yǒu ruò duī jī, shǐ jìng kùn dùn, bù néng yù zhī, jiē wèi nǎn suǒ shā. guǐ mǎo nián, qí huáng jiē bào cǎo mù ér kū sǐ, suǒ wéi tiān shēng shā yě. chū yù táng xián huà
蝗之为孽也,盖沴气所生,斯臭腥,或曰,鱼卵所化。每岁生育,或三或四。每一生,其卵盈百,自卵及翼,凡一月而飞。故《诗》称螽斯子孙众多。螽斯即蝗属也。羽翼未成,跳跃而行,其名蝻。晋天福之末,天下大蝗,连岁不解。行则蔽地,起则蔽天。禾稼草木,赤地无遗。其蝻之盛也,流引无数,甚至浮河越岭,逾池渡堑,如履平地。入人家舍,莫能制御,穿户入牖,井溷填咽,腥秽床帐,损啮书衣,积日连宵,不胜其苦。郓城县有一农家,豢豕十余头,时于陂泽间,值蝻大至,群豢豕跃而啖食之,斯须复饫,不能运动。其蝻又饥,唼啮群豕,有若堆积,豕竟困顿,不能御之,皆为蝻所杀。癸卯年,其蝗皆抱草木而枯死,所为天生杀也。(出《玉堂闲话》)
nǎn huà
蝻化
jǐ yǒu nián, jiāng jūn xǔ jìng qiān fèng mìng yú dōng zhōu àn xià miáo. shàng yán, chēng yú bēi yě jiān, jiàn yǒu nǎn shēng shí shù lǐ, cái yù dǎ bǔ, qí chóng huà wéi bái jiá dié, fēi qù. chū yù táng xián huà
己酉年,将军许敬迁奉命于东洲按夏苗。上言,称于陂野间,见有蝻生十数里,才欲打捕,其虫化为白蛱蝶,飞去。(出《玉堂闲话》)