shuǐ zú wéi rén
(水族为人)
dèng yuán zuǒ yáo shì sòng shì shǐ shì nǚ yú rén
邓元佐 姚氏 宋氏 史氏女 渔人
rén huà shuǐ zú
人化水族
huáng shì mǔ sòng shì zōng mǔ xuān qiān mǔ jiāng zhōu rén dú jiǎo xuē wěi
黄氏母 宋士宗母 宣骞母 江州人 独角 薛伟
shuǐ zú wéi rén
水族为人
dèng yuán zuǒ
邓元佐
dèng yuán zuǒ zhě, yǐng chuān rén yě, yóu xué yú wú. hǎo xún shān shuǐ, fán yǒu shèng jìng, wú bù lì lǎn. yīn yè zhǎng" zhǎng" xià yuán yǒu" zhě" zì, jù míng chāo běn shān. chéng zǎi, yán yì tuō jiù, chàng yǐn ér bié. jiāng dǐ gū sū, wù rù yī jìng, qí xiǎn zǔ yū qū, fán shí shù lǐ, mò féng rén shě, dàn jiàn péng hāo ér yǐ. shí rì sè yǐ míng, yuán zuǒ yǐn lǐng qián wàng, hū jiàn dēng huǒ, yì yǒu rén jiā, nǎi xún ér tóu zhī. jì zhì, jiàn yī wō shě, wéi yī nǚ zǐ, kě nián èr shí xǔ. yuán zuǒ nǎi tóu zhī yuē:" yú jīn wǎn zhì cháng chéng fǎng bié, chéng zuì ér guī, wù rù cǐ dào, jīn yǐ qīn yè, gèng xiàng qián dào, lǜ wèi è shòu suǒ sǔn, xìng niáng zǐ jiàn róng yī xiāo, qǐ gǎn wàng dé?" nǚ yuē:" dà rén bù zài, dāng nài hé? kuàng yòu jiā pín, wú hǎo yīn xí zhī shì, jūn zǐ bù qì, jí wén mìng yǐ." yuán zuǒ něi, yīn shě yān. nǚ nǎi yán yī tǔ tā, shàng bù ruǎn cǎo, zuò dìng, nǚ zǐ shè shí. yuán zuǒ něi ér shí zhī, jí měi. nǚ zǐ nǎi jiù yuán zuǒ ér qǐn. yuán zuǒ zhì míng, hū jué qí shēn wò zài tián zhōng, bàng yǒu yī luó, dà rú shēng zi. yuán zuǒ sī yè lái suǒ cān zhī wù, yì shén bù ān, nǎi ǒu tù, shì zhī, jǐn qīng ní yě. yuán zuǒ tàn zhà liáng jiǔ, bù sǔn qí luó. yuán zuǒ zì cǐ qī xīn yú dào mén, yǒng jué yóu lì ěr. chū jí yì jì
邓元佐者,颍川人也,游学于吴。好寻山水,凡有胜境,无不历览。因谒长(“长”下原有“者”字,据明抄本删。)城宰,延挹托旧,畅饮而别。将抵姑苏,误入一径,其险阻纡曲,凡十数里,莫逢人舍,但见蓬蒿而已。时日色已暝,元佐引领前望,忽见灯火,意有人家,乃寻而投之。既至,见一蜗舍,惟一女子,可年二十许。元佐乃投之曰:“余今晚至长城访别,乘醉而归,误入此道,今已侵夜,更向前道,虑为恶兽所损,幸娘子见容一宵,岂敢忘德?”女曰:“大人不在,当奈何?况又家贫,无好茵席祗侍,君子不弃,即闻命矣。”元佐馁,因舍焉。女乃严一土塌,上布软草,坐定,女子设食。元佐馁而食之,极美。女子乃就元佐而寝。元佐至明,忽觉其身卧在田中,傍有一螺,大如升子。元佐思夜来所餐之物,意甚不安,乃呕吐,视之,尽青泥也。元佐叹咤良久,不损其螺。元佐自此栖心于道门,永绝游历耳。(出《集异记》)
yáo shì
姚氏
dōng zhōu jìng hǎi jūn yáo shì lǜ qí tú bǔ hǎi yú, yǐ chōng suì gòng. shí yǐ jiāng wǎn, ér dé yú shū shǎo, fāng yōu zhī, hū wǎng zhōng huò yī rén, hēi sè, jǔ shēn cháng máo, gǒng shǒu ér lì. wèn zhī bù yīng, hǎi shī yuē:" cǐ suǒ wèi hǎi rén, jiàn bì yǒu zāi, qǐng shā zhī, yǐ sāi qí jiù." yáo yuē:" cǐ shén wù yě, shā zhī bù xiáng." nǎi shì ér zhù zhī yuē:" ěr néng wéi wǒ zhì qún yú, yǐ miǎn quē zhí zhī zuì, xìn wèi shén yǐ." máo rén què xíng shuǐ shàng, shù shí bù ér méi. míng rì, yú nǎi dà huò. bèi yú cháng suì yǐ. chū jī shén lù
东州静海军姚氏率其徒捕海鱼,以充岁贡。时已将晚,而得鱼殊少,方忧之,忽网中获一人,黑色,举身长毛,拱手而立。问之不应,海师曰:“此所谓海人,见必有灾,请杀之,以塞其咎。”姚曰:“此神物也,杀之不祥。”乃释而祝之曰:“尔能为我致群鱼,以免阙职之罪,信为神矣。”毛人却行水上,数十步而没。明日,鱼乃大获。倍于常岁矣。(出《稽神录》)
sòng shì
宋氏
jiāng xī jūn lì sòng shì cháng shì mù zhì xīng zǐ, jiàn shuǐ bīn rén wù xuān jí, nǎi yú rén dé yī dà yuán. yuán jiàn sòng lǚ gù, sòng jí yǐ qián yī qiān shú zhī, fàng yú jiāng zhōng. hòu shù nián, pō chuán lóng shā, hū yǒu yī pū fū zhì, yún yuán cháng shǐ fèng zhào. sòng huǎng rán."" bù zhī hé zhǎng shǐ yě. jì wǎng, chuā zhì yī fǔ, guān chū yíng. yǔ zuò yuē:" jūn shàng xiāng shí yé!" sòng sī zhī, shí wèi cháng shí. yòu yuē:" jūn yì jì xīng zǐ jiāng zhōng fàng yuán yé?" yuē:" rán, shēn jí yuán yě. qǐng cháng yǒu zuì, dì mìng zhé wèi shuǐ zú, jiàn qiú yú yú rén, wēi jūn zhī huì, yǐ gǔ xiǔ yǐ. jīn yǐ dé wèi jiǔ jiāng zhǎng, xiāng zhào zhě, yǒu yǐ fèng bào. jūn ér mǒu zhě mìng dāng nì sǐ, míng jí zài shì. hòu shù rì, míng shān shén jiāng cháo lú shān shǐ zhě, xíng bì yǐ jí fēng yǔ, jūn ér dāng yǐ cǐ shí sǐ. jīn yǒu yī rén míng xìng zhèng tóng, yì dāng nì sǐ, dàn xiān qī suì yuè jiān ěr. wú qǔ yǐ dài zhī, jūn ér yí sù dēng àn bì nì, bù rán bù miǎn." sòng chén xiè ér chū, bù jué yǐ zài zhōu cì yǐ. shù rì, guǒ yǒu fēng tāo zhī hài, sǐ shén zhòng, sòng shì zhī zǐ jìng miǎn. chū jī shén lù
江西军吏宋氏尝市木至星子,见水滨人物喧集,乃渔人得一大鼋。鼋见宋屡顾,宋即以钱一千赎之,放于江中。后数年,泊船龙沙,忽有一仆夫至,云元长史奉召。宋恍然。”“不知何长史也。既往,欻至一府,官出迎。与坐曰:“君尚相识耶!”宋思之,实未尝识。又曰:“君亦记星子江中放鼋耶?”曰:“然,身即鼋也。顷尝有罪,帝命谪为水族,见囚于渔人,微君之惠,已骨朽矣。今已得为九江长,相召者,有以奉报。君儿某者命当溺死,名籍在是。后数日,鸣山神将朝庐山使者,行必以疾风雨,君儿当以此时死。今有一人名姓正同,亦当溺死,但先期岁月间耳。吾取以代之,君儿宜速登岸避匿,不然不免。”宋陈谢而出,不觉已在舟次矣。数日,果有风涛之害,死甚众,宋氏之子竟免。(出《稽神录》)
shǐ shì nǚ
史氏女
lì shuǐ wǔ tán cūn rén shǐ shì nǚ, yīn shí tián juàn, yǎn xī shù xià. jiàn yī wù, lín jiǎo zhǎo jù kě wèi, lái jù qí shàng. yǐ ér yǒu shēn, shēng yī lǐ yú, yǎng yú pén zhōng, shù rì yì zhǎng, nǎi zhì tóu jīn lài zhōng. qǐng zhī, cūn rén yì cǎo, wù duàn qí wěi, yú jí fèn yuè ér qù, fēng yǔ suí zhī, rù tài hú ér zhǐ. jiā yì jiàn fù, qí hòu nǚ zú, měi hán shí, qí yú zhé cóng qún yú yī zhì mù qián. zhì jīn, měi rùn nián yī zhì ěr. yòu yú rén lǐ hēi tǎ héng zhāng wǎng yú jiāng, hū huò yī yīng ér, kě zhǎng sān chǐ, wǎng wèi luàn xián suǒ yíng, jiā xún bù jiě. yǒu dào shì jiàn zhī yuē:" kě qǔ tiě zhī guàn zhī." rú qí yán, suì jiě. shì yīng ér, kǒu bí méi fā rú huà, ér wú mù, kǒu yóu yǒu jiǔ qì, zhòng jù, fù tóu yú jiāng. chū jī shén lù
溧水五坛村人史氏女,因莳田倦,偃息树下。见一物,鳞角爪距可畏,来据其上。已而有娠,生一鲤鱼,养于盆中,数日益长,乃置投金濑中。顷之,村人刈草,误断其尾,鱼即奋跃而去,风雨随之,入太湖而止。家亦渐富,其后女卒,每寒食,其鱼辄从群鱼一至墓前。至今,每闰年一至尔。又渔人李黑獭恒张网于江,忽获一婴儿,可长三尺,网为乱涎所萦,浃旬不解。有道士见之曰:“可取铁汁灌之。”如其言,遂解。视婴儿,口鼻眉发如画,而无目,口犹有酒气,众惧,复投于江。(出《稽神录》)
yú rén
渔人
jìn yǒu yú rén pō zhōu mǎ dāng shān xià, yuè míng fēng tián, jiàn yī dà yuán chū shuǐ, zhí shàng shān dǐng, yǐn shǒu sì wàng. qǐng zhī, jiāng shuǐ zhōng yǒng chū yī cǎi zhōu, yǒu shí yú rén huì yǐn jiǔ, jì lè chén shè shén shèng. xiàn chóu jiǔ zhī, shàng liú yǒu jù jiàn lái xià, lǔ shēng zhèn yú zuò zhōng, cǎi zhōu nǎi méi. qián zhī yuán yì xià, wèi jí shuǐ, hū sǐ yú àn cè. yì zhě shuǐ shén shǐ cǐ yuán wèi hòu wàng, ér bù zhī jù jiàn zhī lái, gù jí zhī. chū jī shén lù
近有渔人泊舟马当山下,月明风恬,见一大鼋出水,直上山顶,引首四望。顷之,江水中涌出一彩舟,有十余人会饮酒,妓乐陈设甚盛。献酬久之,上流有巨舰来下,橹声振于坐中,彩舟乃没。前之鼋亦下,未及水,忽死于岸侧。意者水神使此鼋为候望,而不知巨舰之来,故殛之。(出《稽神录》)
rén huà shuǐ zú
人化水族
huáng shì mǔ
黄氏母
hòu hàn líng dì shí, jiāng xià huáng shì zhī mǔ yù ér huà wéi yuán, rù yú shēn yuān, qí hòu shí shí chū jiàn. chū yù zān yī yín chāi, jí jiàn, yóu zài qí shǒu. chū shén guǐ chuán
后汉灵帝时,江夏黄氏之母浴而化为鼋,入于深渊,其后时时出见。初浴簪一银钗,及见,犹在其首。(出《神鬼传》)
sòng shì zōng mǔ
宋士宗母
wèi qīng hé sòng shì zōng mǔ, yǐ huáng chū zhōng, xià tiān yú yù shì lǐ yù, qiǎn jiā zhōng zǐ nǚ hé hù. jiā rén yú bì chuān zhōng, kuī jiàn mù pén shuǐ zhōng yǒu yī dà yuán. suì kāi hù, dà xiǎo xī rù, liǎo bù yú rén xiāng chéng. cháng xiān zhe yín chāi, yóu zài tóu shàng. xiāng yǔ shǒu zhī tí qì, wú kě nài hé. chū wài, qù shén shǐ, zhú zhī bù kě jí, biàn rù shuǐ. hòu shù rì hū hái, xún xíng shě zhái rú píng shēng, liǎo wú suǒ yán ér qù. shí rén wèi shì zōng yīng xíng sàng, shì zōng yǐ mǔ xíng suī biàn, ér shēng lǐ shàng cún, jìng bù zhì sāng. yǔ jiāng xià huáng mǔ xiāng sì. chū xù sōu shén jì
魏清河宋士宗母,以黄初中,夏天于浴室里浴,遣家中子女阖户。家人于壁穿中,窥见沐盆水中有一大鼋。遂开户,大小悉入,了不与人相承。尝先著银钗,犹在头上。相与守之啼泣,无可奈何。出外,去甚驶,逐之不可及,便入水。后数日忽还,巡行舍宅如平生,了无所言而去。时人谓士宗应行丧,士宗以母形虽变,而生理尚存,竟不治丧。与江夏黄母相似。(出《续搜神记》)
xuān qiān mǔ
宣骞母
wú sūn hào bǎo dǐng yuán nián, dān yáng xuān qiān zhī mǔ, nián bā shí, yīn yù huà wéi yuán. qiān xiōng dì bì hù wèi zhī, jué táng nèi zuò dà kǎn, shí shuǐ, qí yuán jí rù kǎn yóu xì. jīng lèi rì, hū yán jǐng wài wàng, cì hù xiǎo kāi, biàn zhé zì yuè, fù yú yuǎn tán, suì bù fù jiàn. chū guǎng gǔ jīn wǔ xíng jì
吴孙皓宝鼎元年,丹阳宣骞之母,年八十,因浴化为鼋。骞兄弟闭户卫之,掘堂内作大坎,实水,其鼋即入坎游戏。经累日,忽延颈外望,伺户小开,便辄自跃,赴于远潭,遂不复见。(出《广古今五行记》)
jiāng zhōu rén
江州人
jìn mò, jiāng zhōu rén nián bǎi yú suì, dǐng shàng shēng jué, hòu yīn rù shě qián jiāng zhōng, biàn wéi lǐ yú, jiǎo shàng cún shǒu. zì hòu shí shí zàn hái, róng zhuàng rú píng shēng, yǔ zǐ sūn yǐn, shù rì zhé qù. jìn mò yǐ lái, jué bù fù jiàn. chū guǎng gǔ jīn wǔ xíng jì
晋末,江州人年百余岁,顶上生角,后因入舍前江中,变为鲤鱼,角尚存首。自后时时暂还,容状如平生,与子孙饮,数日辄去。晋末以来,绝不复见。(出《广古今五行记》)
dú jiǎo
独角
dú jiǎo zhě, bā jùn rén yě, nián kě shǔ bǎi suì, sú shī qí míng, dǐng shàng shēng yī jiǎo, gù wèi zhī dú jiǎo. huò hū qù jī zài, huò lèi xún bù yǔ, jí yǒu suǒ shuō, zé zhǐ qù jīng wēi, xián mò néng cè yān. suǒ jū dú yǐ dé huà, yì pō yǒu xùn dǎo. yī dàn yǔ jiā cí, yīn rù shě qián jiāng zhōng, biàn wéi lǐ yú, jiǎo shàng zài shǒu. hòu shí shí zàn hái, róng zhuàng rú píng shēng, yǔ zǐ sūn yǐn yàn. shù rì zhé qù. chū shù yì jì
独角者,巴郡人也,年可数百岁,俗失其名,顶上生一角,故谓之独角。或忽去积载,或累旬不语,及有所说,则旨趣精微,咸莫能测焉。所居独以德化,亦颇有训导。一旦与家辞,因入舍前江中,变为鲤鱼,角尚在首。后时时暂还,容状如平生,与子孙饮宴。数日辄去。(出《述异记》)
xuē wěi
薛伟
xuē wěi zhě, táng qián yuán yuán nián, rèn shǔ zhōu qīng chéng xiàn zhǔ bù, yǔ chéng zōu pāng wèi léi jì péi liáo tóng shí. qí qiū, wěi bìng qī rì, hū yǎn rán ruò wǎng zhě, lián hū bù yīng, ér xīn tóu wēi nuǎn. jiā rén bù rěn jí liǎn, huán ér cì zhī. jīng èr shí rì, hū cháng xū qǐ zuò, wèi jiā" jiā" yuán zuò" qí", jù míng chāo běn gǎi. rén yuē:" wú bù zhī rén jiān jǐ rì yǐ!" yuē:" èr shí rì yǐ." yuē:" jí yuē jí èr zì yuán quē. jù míng chāo běn bǔ yǔ wǒ qù qún guān, fāng shí kuài fǒu. yán wú yǐ sū yǐ, shén yǒu qí shì, qǐng zhū gōng bà zhù lái tīng yě." pú rén zǒu shì qún guān, shí yù shí kuài, suì yǐ gào, jiē tíng cān ér lái. wěi yuē:" zhū gōng chì sī hù pū zhāng bì qiú yú hū?" yuē:" rán." yòu wèn bì yuē:" yú rén zhào gàn cáng jù lǐ, yǐ xiǎo zhě yīng mìng, rǔ yú wěi jiān dé cáng zhě, xié zhī ér lái. fāng rù xiàn yě, sī hù lì zuò mén dōng, jiū cáo lì zuò mén xī, fāng yì qí. rù" rù" yuán zuò" rén", jù chén xiào běn gǎi. jí jiē, zōu léi fāng bó, péi táo tiāo shí. bì yán gàn zhī cáng jù yú yě, péi wǔ lìng biān zhī. jì fù shí gōng wáng shì liáng zhě, xǐ ér shā hū?" dì xiāng wèn, chéng rán. zhòng yuē:" zi hé yǐ zhī zhī?" yuē:" xiàng shā zhī lǐ, wǒ yě." zhòng hài yuē:" yuàn wén qí shuō." yuē:" wú chū jí kùn, wèi rè suǒ bī, dài bù kě kān. hū mèn wàng qí jí, è rè qiú liáng, cè zhàng ér qù, bù zhī qí mèng yě. jì chū guō, qí xīn xīn xīn rán, ruò lóng qín jiān shòu zhī dé yì. mò wǒ zhī míng chāo běn zhī zuò" rú" yě. jiàn rù shān, shān xíng yì mèn, suì xià yóu yú jiāng pàn. jiàn jiāng tán shēn jìng, qiū sè kě ài qīng lián bù dòng, jìng hán yuǎn xū. hū yǒu sī yù yì, suì tuō yī yú àn, tiào shēn biàn rù. zì yòu xiá shuǐ, chéng rén yǐ lái, jué bù fù xì, yù cǐ zòng shì, shí qì sù xīn. qiě yuē:' rén fú bù rú yú kuài yě, ān dé shè yú ér jiàn yóu hū?' páng yǒu yī yú yuē:' gù zú xià bù yuàn ěr.' zhèng shòu yì yì, hé kuàng qiú shè? dāng wèi zú xià tú zhī. jué rán ér qù. wèi qǐng, yǒu yú tóu rén zhǎng shù chǐ, qí ní lái dǎo, cóng shù shí yú, xuān hé bó zhào yuē:' chéng jū shuǐ yóu, fú chén yì dào, gǒu fēi qí hǎo, zé mèi tōng bō. xuē zhǔ bù yì shàng fú shēn, jī sī xián kuàng, lè hào hàn zhī yù, fàng huái qīng jiāng yàn yǎn è zhī qíng, tóu zān huàn shì. zàn cóng lín huà, fēi jù chéng shēn. kě quán chōng dōng tán chì lǐ. wū hū! shì cháng bō ér qīng zhōu, dé zuì yú huì mèi xiān gōu ér tān ěr, jiàn shāng yú míng. wú huò shī shēn, yǐ xiū qí dǎng, ěr qí miǎn zhī.' tīng ér zì gù, jí yǐ yú fú yǐ. yú shì fàng shēn ér yóu, yì wǎng sī dào bō shàng tán dǐ, mò bù cóng róng sān jiāng wǔ hú, téng yuè jiāng biàn. rán pèi liú dōng tán, měi mù bì fù. é ér jī shén, qiú shí bù dé, xún zhōu ér xíng, hū jiàn zhào gàn chuí gōu, qí ěr fāng xiāng, xīn yì zhī jiè, bù jué jìn kǒu. yuē:' wǒ, rén yě, zàn shí wéi yú, bù néng qiú shí, nǎi tūn qí gōu hū.' shě zhī ér qù. yǒu qǐng, jī yì shén, sī yuē:' wǒ shì guān rén, xì ér yú fú. zòng tūn qí gōu, zhào gàn qǐ shā wǒ? gù dāng sòng wǒ guī xiàn ěr.' suì tūn zhī. zhào gàn shōu lún yǐ chū. gàn shǒu zhī jiāng jí yě, wěi lián hū zhī, gàn bù tīng, ér yǐ shéng guàn wǒ sāi, nǎi xì yú wěi jiān. jì ér zhāng bì lái yuē:' péi shào fǔ mǎi yú, xū dà zhě." gàn yuē:" wèi dé dà yú, yǒu xiǎo zhě shí yú jīn.' bì yuē:' fèng mìng qǔ dà yú, ān yòng xiǎo zhě?' nǎi zì yú wěi jiān xún dé wěi ér tí zhī. yòu wèi bì yuē:' wǒ shì rǔ xiàn zhǔ bù, huà xíng wèi yú yóu jiāng, hé dé bù bài wǒ?' bì bù tīng, tí zhī ér xíng, mà yì bù yǐ, bì" bì" yuán zuò" gàn", jù míng chāo běn gǎi. zhōng bù gù. rù xiàn mén, jiàn xiàn lì zuò zhě yì qí, jiē dà shēng hū zhī, lüè wú yīng zhě, wéi xiào yuē:' kě wèi míng chāo běn" kě wèi" zuò" hǎo dà". yú, zhí sān sì jīn yú.' jì ér rù jiē, zōu léi fāng bó, péi táo táo shí, jiē xǐ yú dà. cù mìng fù chú. bì yán gàn zhī cáng jù yú, yǐ xiǎo zhě yīng mìng. péi nù, biān zhī. wǒ jiào zhū gōng yuē:' wǒ shì gōng" gōng" yuán zuò" xīn", jù míng chāo běn gǎi. tóng guān, ér jīn jiàn shā, jìng bù xiāng shě, cù shā zhī, rén hū zāi?' dà jiào ér qì, sān jūn bù gù, ér fù kuài shǒu, wáng shì liáng zhě, fāng lì rèn, xǐ ér tóu wǒ yú jǐ shàng. wǒ yòu jiào yuē:" wáng shì liáng, rǔ shì wǒ zhī cháng shǐ kuài shǒu yě, yīn hé shā wǒ? hé bù zhí wǒ bái yú guān rén?' shì liáng ruò bù wén zhě, àn wú jǐng yú zhēn shàng ér zhǎn zhī. bǐ tóu shì luò, cǐ yì xǐng wù, suì fèng zhào ěr." zhū gōng mò bù dà jīng, xīn shēng ài rěn. rán zhào gàn zhī huò, zhāng bì zhī tí, xiàn sī zhī yì lì, sān jūn zhī lín jiē, wáng shì liáng zhī jiāng shā, jiē jiàn qí kǒu dòng, shí wú wén yān. yú shì sān jūn bìng tóu kuài, zhōng shēn bù shí. wěi zì cǐ píng yù, hòu lèi qiān huá yáng chéng, nǎi zú. chū xù xuán guài lù
薛伟者,唐乾元元年,任蜀州青城县主簿,与丞邹滂、尉雷济、裴寮同时。其秋,伟病七日,忽奄然若往者,连呼不应,而心头微暖。家人不忍即敛,环而伺之。经二十日,忽长吁起坐,谓家(“家”原作“其”,据明抄本改。)人曰:“吾不知人间几日矣!”曰:“二十日矣。”曰:“即(曰即二字原缺。据明抄本补)与我觑群官,方食脍否。言吾已苏矣,甚有奇事,请诸公罢箸来听也。”仆人走视群官,实欲食脍,遂以告,皆停餐而来。伟曰:“诸公敕司户仆张弼求鱼乎?”曰:“然。”又问弼曰:“鱼人赵干藏巨鲤,以小者应命,汝于苇间得藏者,携之而来。方入县也,司户吏坐门东,纠曹吏坐门西,方弈棋。入(“入”原作“人”,据陈校本改。)及阶,邹雷方博,裴啕挑实。弼言干之藏巨鱼也,裴五令鞭之。既付食工王士良者,喜而杀乎?”递相问,诚然。众曰:“子何以知之?”曰:“向杀之鲤,我也。”众骇曰:“愿闻其说。”曰:“吾初疾困,为热所逼,殆不可堪。忽闷忘其疾,恶热求凉,策杖而去,不知其梦也。既出郭,其心欣欣然,若笼禽监兽之得逸。莫我知(明抄本知作“如”)也。渐入山,山行益闷,遂下游于江畔。见江潭深净,秋色可爱;轻涟不动,镜涵远虚。忽有思浴意,遂脱衣于岸,跳身便入。自幼狎水,成人以来,绝不复戏,遇此纵适,实契宿心。且曰:‘人浮不如鱼快也,安得摄鱼而健游乎?’旁有一鱼曰:‘顾足下不愿耳。’正授亦易,何况求摄?当为足下图之。决然而去。未顷,有鱼头人长数尺,骑鲵来导,从数十鱼,宣河伯诏曰:‘城居水游,浮沉异道,苟非其好,则昧通波。薛主簿意尚浮深,迹思闲旷,乐浩汗之域,放怀清江;厌巚崿之情,投簪幻世。暂从鳞化,非遽成身。可权充东潭赤鲤。呜呼!恃长波而倾舟,得罪于晦;昧纤钩而贪饵,见伤于明。无或失身,以羞其党,尔其勉之。’听而自顾,即已鱼服矣。于是放身而游,意往斯到;波上潭底,莫不从容;三江五湖,腾跃将遍。然配留东潭,每暮必复。俄而饥甚,求食不得,循舟而行,忽见赵干垂钩,其饵芳香,心亦知戒,不觉近口。曰:‘我,人也,暂时为鱼,不能求食,乃吞其钩乎。’舍之而去。有顷,饥益甚,思曰:‘我是官人,戏而鱼服。纵吞其钩,赵干岂杀我?固当送我归县耳。’遂吞之。赵干收纶以出。干手之将及也,伟连呼之,干不听,而以绳贯我腮,乃系于苇间。既而张弼来曰:‘裴少府买鱼,须大者。”干曰:“未得大鱼,有小者十余斤。’弼曰:‘奉命取大鱼,安用小者?’乃自于苇间寻得伟而提之。又谓弼曰:‘我是汝县主簿,化形为鱼游江,何得不拜我?’弼不听,提之而行,骂亦不已,弼(“弼”原作“干”,据明抄本改。)终不顾。入县门,见县吏坐者弈棋,皆大声呼之,略无应者,唯笑曰:‘可畏(明抄本“可畏”作“好大”。)鱼,直三四斤余。’既而入阶,邹雷方博,裴啕桃实,皆喜鱼大。促命付厨。弼言干之藏巨鱼,以小者应命。裴怒,鞭之。我叫诸公曰:‘我是公(“公”原作“心”,据明抄本改。)同官,而今见杀,竟不相舍,促杀之,仁乎哉?’大叫而泣,三君不顾,而付脍手,王士良者,方砺刃,喜而投我于几上。我又叫曰:“王士良,汝是我之常使脍手也,因何杀我?何不执我白于官人?’士良若不闻者,按吾颈于砧上而斩之。彼头适落,此亦醒悟,遂奉召尔。”诸公莫不大惊,心生爱忍。然赵干之获,张弼之提,县司之弈吏,三君之临阶,王士良之将杀,皆见其口动,实无闻焉。于是三君并投脍,终身不食。伟自此平愈,后累迁华阳丞,乃卒。(出《续玄怪录》)