mǎ suì yán zhèn wēn zào gāo pián nán mán zhāng jùn liú xún zhāng qíng wáng jiàn
马燧 严振 温造 高骈 南蛮 张浚 刘鄩 张勍 王建
zá jué zhì wèi tài zǔ cūn fù jiàng shuài
杂谲智 魏太祖 村妇 将帅
mǎ suì
马燧
lǐ huái guāng shǐ xú tíng guāng yǐ jīng zú liù qiān shǒu cháng chūn gōng, mǎ suì nǎi tǐng shēn zhì chéng xià hū tíng guāng, tíng guāng zé bài yú chéng xià. suì dù tíng guāng xīn yǐ qū, nǎi wèi yuē: wǒ lái zì cháo tíng, kě xī miàn shòu mìng. tíng guāng fù xī bài. suì yuē: gōng děng jiē lù shān yǐ lái shǒu jiàn dà xūn, sì shí yú nián gōng fá zuì gāo, nài hé qì zǔ fù zhī xūn lì, wèi zú miè zhī jì yé? cóng wú yán, fēi zhǐ miǎn zuì, fù guì kě tú yě. zéi tú jiē bú duì. suì yuē: ěr yǐ wú yán bù chéng. jīn xiāng qù shù bù, ěr dāng shè wǒ. nǎi pī jīn shì zhī. tíng guāng gǎn qì fǔ fú, jūn shì yì qì, nǎi lǜ qí xià chū jiàng. suì nǎi yǐ shù qí jìng rù chéng, chù zhī bù yí, mò bù wèi fú. zhòng dà hū yuē: fù dé wèi wáng rén yǐ! hún jiān sī wèi cān zuǒ yuē: jiān wèi mǎ gōng yòng bīng, yǔ pū bù xiāng yuǎn, dàn guài lèi bài tián yuè. jīn dǔ qí xíng shī liào dí, bù jí jí yuán zuò yuǎn, jù míng chāo běn gǎi yuǎn yǐ. suì yǒng lì zhì qiáng, cháng xiān jì hòu zhàn. jiāng zhàn, qīn zì hào lìng. shì zú wú bù gǎn dòng, zhàn jiē jué sǐ, wèi cháng bēn běi. bīng shèng guān yú yī shí. rán lì néng qín tián yuè, ér bù néng nà fān shī wěi yí, míng chāo běn nà zuò shěn, shī zuò shuài, yí zuò kuǎn ér bǎo qí bì méng. píng liáng zhī huì, wèi jié zàn suǒ dài, guān zhōng yáo dòng. cǐ suǒ wèi cái yǒu yú ér xīn bù zhèng. míng chāo běn zhèng zuò zhì chū tán bīn lù
李怀光使徐庭光以精卒六千守长春宫,马燧乃挺身至城下呼庭光,庭光则拜于城下。燧度庭光心已屈,乃谓曰:我来自朝廷,可西面受命。庭光复西拜。燧曰:公等皆禄山已来首建大勋,四十余年功伐最高,奈何弃祖父之勋力,为族灭之计耶?从吾言,非止免罪,富贵可图也。贼徒皆不对。燧曰:尔以吾言不诚。今相去数步,尔当射我。乃披襟示之。庭光感泣俯伏,军士亦泣,乃率其下出降。燧乃以数骑径入城,处之不疑,莫不畏伏。众大呼曰:复得为王人矣!浑瑊私谓参佐曰:瑊为马公用兵,与仆不相远,但怪累败田悦。今睹其行师料敌,不及(及原作远,据明抄本改)远矣。燧勇力智强,常先计后战。将战,亲自号令。士卒无不感动,战皆决死,未尝奔北。兵胜冠于一时。然力能擒田悦,而不能纳蕃师伪疑,(明抄本纳作审,师作帅,疑作款)而保其必盟。平凉之会,为结赞所绐,关中摇动。此所谓才有余而心不正。(明抄本正作至)(出《谭宾录》)
yán zhèn
严振
dé zōng luán jià zhī xìng liáng yáng, zhōng shū shè rén qí yìng wèi zhī yù. xià yáng zhōu qīng yuán chuān, jiàn jīng qī bì yě. shàng xīn fāng hài, wèi cǐ bīng yǒu ān jí lù zhě, tòu qín lǐng ér yào yān. é jiàn liáng shuài yán zhèn jù tuó jiān, bài yù mǎ qián, jù yán jūn chén luàn lí, wū yè liú tì, shàng dà xǐ. kǒu chì shēng jiǎng, lìng zhèn shàng mǎ qián qù, yǔ zhèn zuò zhǔ rén. yìng shēn běn duǎn xiǎo, shēng qì yì yáng. nǎi yuē: yán zhèn hé yǔ zhì zūn dǎo mǎ, yù shàn zì yǒu suǒ sī. qǐng zhī, shàng cì yáng zhōu xíng zài, zhào yìng, zé yǐ rú shēng bù dá shí biàn, yān chén shí, xū gū xī róng shuài. yìng fú zòu yuē: shān nán shì shù, zhǐ zhī yǒu yán zhèn, bù zhī yǒu bì xià. jīn zhě tiān wēi qīn lín, lìng bā shǔ shì mín, zhī tiān zǐ zhī zūn, yì zú yǐ jǐn zhèn wèi chén zǐ zhī jié. shàng shēn jiā tàn. zhèn wén, tè bài xiè yìng. shí yì xǔ yìng. chū gān quān zi
德宗銮驾之幸梁洋,中书舍人齐映为之御。下洋州青源川,见旌期蔽野。上心方骇,谓泚兵有谙疾路者,透秦岭而要焉。俄见梁帅严振具橐鞬,拜御马前,具言君臣乱离,呜咽流涕,上大喜。口敕升奖,令振上马前去,与朕作主人。映身本短小,声气抑扬。乃曰:严振合与至尊导马,御膳自有所司。顷之,上次洋州行在,召映,责以儒生不达时变,烟尘时,须姑息戎帅。映伏奏曰:山南士庶,只知有严振,不知有陛下。今者天威亲临,令巴蜀士民,知天子之尊,亦足以尽振为臣子之节。上深嘉叹。振闻,特拜谢映。时议许映。(出《乾鐉子》)
wēn zào
温造
xiàn zōng zhī dài, róng jié luàn huá. sì fāng zhēng shī, yǐ jìng biān huàn. zhào xià nán liáng, qǐ jiǎ shì wǔ qiān rén, lìng fù guān xià. jiāng qǐ, shuài rén zuò pàn, zhú qí shuài, yòu jù cháo tíng tǎo fá, yīn tuán jí jù mìng zhě suì yú. xiàn zōng shēn yǐ wéi huàn. zé shuài zhě jiǔ zhī. jīng zhào yǐn wēn zào qǐng xíng. xiàn zōng wèn qí bīng chǔ suǒ fèi. wēn yuē: bù qǐng cùn bīng chǐ rèn ér xíng. zhì qí jiè, liáng rén chān qí suǒ lái, lái yuán zuò qiú, jù míng chāo běn gǎi zhǐ yī rú shēng, jiē xiāng hè yuē: cháo tíng bì bù wèn qí zuì, fù hé huàn hū? wēn dàn xuān zhào chì ān cún, zhì zé yī wú suǒ wèn. rán liáng shuài fù guò, chū rù zhě jiē bù shě qì zhàng, wēn yì bù xiè zhī. tā rì, qiú chǎng zhōng shè lè, míng chāo běn lè zuò yàn sān jūn xià shì, míng chāo běn shì zuò lìng bìng rèn zhí dài gōng jiàn fù zhī, suì lìng yú cháng láng zhī xià jiù shí. zuò yán zhī qián, lín jiē nán běi liǎng xíng, xuán xuán zì yuán quē, jù míng chāo běn bǔ zhǎng suǒ liǎng tiáo, lìng jūn rén gè yú miàn qián suǒ shàng, guà qí gōng jiàn ér shí. qūn xún, xíng jiǔ zhì, gǔ zào yī shēng, liǎng tóu qí pēng qí suǒ, zé gōng jiàn qù dì sān zhàng yú yǐ. jūn rén dà luàn, wú yǐ shī qí yǒng, rán hòu hé hù ér zhǎn zhī. wǔ qiān yú rén, gèng wú jiào lèi. qí jiān yǒu bǎi xìng suí qīn qíng jí tì rén yǒu fù shè lái zhě shén duō, bìng yù shí yī gài yǐ. nán liáng rén zì ěr lěi shì bù gǎn fù pàn. yú èr shí nián qián zhí yú sī, gù lǎo shàng lì lì ér jì zhī yǐ. chū wáng shì jiàn wén
宪宗之代,戎羯乱华。四方徵师,以静边患。诏下南梁,起甲士五千人,令赴关下。将起,帅人作叛,逐其帅,又惧朝廷讨伐,因团集拒命者岁余。宪宗深以为患。择帅者久之。京兆尹温造请行。宪宗问其兵储所费。温曰:不请寸兵尺刃而行。至其界,梁人觇其所来,(来原作求,据明抄本改)止一儒生,皆相贺曰:朝廷必不问其罪,复何患乎?温但宣诏敕安存,至则一无所问。然梁帅负过,出入者皆不舍器仗,温亦不械之。他日,球场中设乐,(明抄本乐作宴)三军下士,(明抄本士作令)并任执带弓箭赴之,遂令于长廊之下就食。坐筵之前,临阶南北两行,悬(悬字原缺,据明抄本补)长索两条,令军人各于面前索上,挂其弓剑而食。逡巡,行酒至,鼓噪一声,两头齐抨其索,则弓剑去地三丈余矣。军人大乱,无以施其勇,然后阖户而斩之。五千余人,更无噍类。其间有百姓随亲情及替人有赴设来者甚多,并玉石一概矣。南梁人自尔累世不敢复叛。余二十年前职于斯,故老尚历历而记之矣。(出《王氏见闻》)
gāo pián
高骈
xián tōng zhōng, nán mán wéi xī chuān, cháo tíng mìng tài wèi gāo pián, zì tiān píng jūn yí zhèn chéng dū. róng chē wèi jiè, nǎi xiān yǐ bó. shū jūn hào qí shàng, réng shū yī fú, yú yóu tíng dì zhī, yǐ zhuàng jūn shēng. mán qiú chéng jiāo zhǐ zhī bài, wàng fēng ér dùn. xiān shì fǔ wú luó guō, nán kòu cái zhì, jù chéng wēi jìn. shì mín wú jiǔ ān zhī jì. pián kuī zhī, huà dì tú bǎn zhù yān. lǜ běn chā jiāng shī, tíng hòu yǒu jǐng, nǎi mìng mén sēng jǐng xiān fèng shǐ rù nán zhào, xuān yán gōng zì xún biān. zì xià shǒu zhù chéng rì, jǔ fēng zhí zhì dà dù hé, fán jiǔ shí sān rì, lóu lǔ chù rán, jīng pèi jìng bù xíng. ér biāo xìn zhé piāo, bù jiǎ bīng yǐ zhà shèng, sī zhī wèi yě. chū běi mèng suǒ yán
咸通中,南蛮围西川,朝廷命太尉高骈,自天平军移镇成都。戎车未届,乃先以帛。书军号其上,仍书一符,于邮亭递之,以壮军声。蛮酋惩交阯之败,望风而遁。先是府无罗郭,南寇才至,遽成煨烬。士民无久安之计。骈窥之,画地图版筑焉。虑畚插将施,亭堠有警,乃命门僧景仙奉使入南诏,宣言躬自巡边。自下手筑城日,举烽直至大渡河,凡九十三日,楼橹矗然,旌旆竟不行。而骠信詟慓,不假兵以诈胜,斯之谓也。(出《北梦琐言》)
nán mán
南蛮
táng nán mán qīn yì xī chuān, kǔ wú tíng zhàng. zì xián tōng yǐ hòu, jiàn nán kǔ zhī, niú cóng shàng shū zuò zhèn, wèi mán kòu píng líng, wú yǐ kàng jù. gāo pián zì dōng píng yí zhèn chéng dū, mán yóu rǎo rǎo yuán zuò chuán, jù míng chāo běn gǎi shǔ chéng. pián xiān xuǎn xiāo ruì jiù jí. rén rén bèi shén fú yī dào. mán chān zhī zhī, wàng fēng ér dùn. ěr hòu xī zōng xìng shǔ, shēn yí zuò gěng, nǎi xǔ jiàng gōng zhǔ. mán wáng yǐ lián yīn dà guó, xǐ xìng yú cháng. yīn mìng zǎi xiàng zhào lóng méi yáng qí kūn duàn yì zōng lái zhāo xíng zài, qiě yíng gōng zhǔ. gāo tài wèi zì huái hǎi fēi zhāng yún: nán mán xīn lǚ, wéi cǐ shù rén, qǐng zhǐ ér zhèn zhī. qì xī zōng hái jīng, nán fāng wú yú, yòng gāo gōng zhī cè yě. yáng qí kūn bèi jiē yǒu cí zǎo. tú zhōng shī yún: fēng lǐ làng huā chuī yòu bái. yǔ zhòng fēng yǐng xǐ huán qīng. jiāng ōu jù chù chuāng qián jiàn, lín yòu tí shí zhěn shàng tīng. cí shén qīng měi. chū běi mèng suǒ yán
唐南蛮侵轶西川,苦无亭障。自咸通已后,剑南苦之,牛丛尚书作镇,为蛮寇凭凌,无以抗拒。高骈自东平移镇成都,蛮犹扰(扰原作传,据明抄本改)蜀城。骈先选骁锐救急。人人背神符一道。蛮觇知之,望风而遁。尔后僖宗幸蜀,深疑作梗,乃许降公主。蛮王以连姻大国,喜幸逾常。因命宰相赵隆眉、杨奇鲲、段义宗来朝行在,且迎公主。高太尉自淮海飞章云:南蛮心膂,唯此数人,请止而鸩之。迄僖宗还京,南方无虞,用高公之策也。杨奇鲲辈皆有词藻。途中诗云:风里浪花吹又白。雨中风影洗还清。江鸥聚处窗前见,林狖啼时枕上听。词甚清美。(出《北梦琐言》)
zhāng jùn
张浚
zhāng xiāng jùn fù yú quán lüè, sù bù zhī bīng. zhāo zōng cháo, qīn tǒng hù jià liù shī, wǎng tǎo tài yuán, suì zhì shī lǜ, xiàn qí fù shuài shì láng sūn kuí. xún móu bān shī, lù yóu píng yáng. píng yáng jí pú zhī shǔ jùn yě, mù shǒu xìng zhāng, jí pú shuài wáng kē zhī dà xiào. kē biàn zhà nán cè, fù lǜ jūn lǚ jīng guò, luò qí guǐ jì. jùn nǎi xiān shù chéng ér xíng, pō yú píng yáng zhī chuán shě. liù jūn xiāng cì, yóu yīn dì guān ér jìn. jùn shēn jì jìn mù, fù bù gǎn chú zhī. zhāng yú yī shè jiāo yíng, jì zhù yóu tíng, jùn lìng zhāng shǐ jūn shēng tīng, chá jiǔ shè shí bì. fù mìng chá jiǔ, bù lìng zàn qǐ, réng liú wǎn shí. shí qì, yǐ bū shí, yòu bù lìng qǐ, jí gèng chá shù ōu. zhì zhāng dēng, nǎi xǔ cí qù. zì dàn jí mù, bù jiāo yī yán. kǒu zhōng jǔ shǎo wù, yáo guān yī rú jiāo tán zhī zhuàng. kē xìng duō yí, dòng yǒu jǐng chá. shí zhēn shì zhě xún yǐ mì bào zhī yún: chì shǐ yǔ xiàng guó mì huà jìng xī. kē guǒ yí, zhào zhāng wèn zhī yuē: xiàng guó yǔ ěr, zì dàn zhì mù, suǒ huà hé? duì yún: bìng bù jiāo yán. wáng shū bù xìn, wèi qí bù chéng, lù zhī. liù shī nǎi jiǎ tú guī jīng, liǎo wú xiān lǜ. hòu pàn bāng jì, zhū dào gè zhí kù qǐ zhī lèi. bìng bù shòu zhī, nǎi mìng zhuān rén miàn fù zhī yuē: ěr shù wú yì, yǐ cǐ wù gǎi chōng jūn xíng suǒ fèi zhī wù. guō mù bù cáo dàn mǎ yào, tǔ chǎn suǒ gòng zhī wù, xián qǐng bèi zhī. yú shì zhū fān zhèn xīn rán fèng zhī, yǐ zhì jūn xíng shí wàn, suǒ yào wú quē, jiē xīn jiàng zhī suǒ guī huà. liáng zǔ jì zhī, qián lìng cì kè shā zhī yú zhǎng shuǐ zhuāng shàng. chū yù táng xián huà
张相浚富于权略,素不知兵。昭宗朝,亲统扈驾六师,往讨太原,遂至失律,陷其副帅侍郎孙揆。寻谋班师,路由平阳。平阳即蒲之属郡也,牧守姓张,即蒲帅王珂之大校。珂变诈难测,复虑军旅经过,落其诡计。浚乃先数程而行,泊于平阳之传舍。六军相次,由阴地关而进。浚深忌晋牧,复不敢除之。张于一舍郊迎,既驻邮亭,浚令张使君升厅,茶酒设食毕。复命茶酒,不令暂起,仍留晚食。食讫,已晡时,又不令起,即更茶数瓯。至张灯,乃许辞去。自旦及暮,不交一言。口中咀少物,遥观一如交谈之状。珂性多疑,动有警察。时侦事者寻已密报之云:敕史与相国密话竟夕。珂果疑,召张问之曰:相国与尔,自旦至暮,所话何?对云:并不交言。王殊不信,谓其不诚,戮之。六师乃假途归京,了无纤虑。后判邦计,诸道各执绔绮之类。并不受之,乃命专人面付之曰:尔述吾意,以此物改充军行所费之物。锅幕布槽啖马药,土产所共之物,咸请备之。于是诸蕃镇欣然奉之,以至军行十万,所要无缺,皆心匠之所规画。梁祖忌之,潜令刺客杀之于长水庄上。(出《玉堂闲话》)
liú xún
刘鄩
hòu táng jìn wáng zhī rù wèi bó yě, liáng jiāng liú xún xiān tún huán shuǐ, jì ruò wú rén. yīn lìng chān zhī, yún: chéng shàng yǒu qí zhì lái wǎng. jìn wáng yuē: liú xún duō jì, wèi kě qīng jìn. gèng lìng shěn tàn, nǎi fù cǎo wéi rén, fù qí yú shàng, yǐ lǘ fù zhī, xún dié ér xíng, gù qí zhì yīng chéng bù xī. wèn chéng zhōng léi zhě yuē: jūn yǐ qù èr rì yǐ. guǒ qū huáng zé, yù kòu tài yuán, yǐ lín lǎo bù kè jìn. jì móu rú shì. chū běi mèng suǒ yán
后唐晋王之入魏博也,梁将刘鄩先屯洹水,寂若无人。因令觇之,云:城上有旗帜来往。晋王曰:刘鄩多计,未可轻进。更令审探,乃缚草为人,缚旗于上,以驴负之,循堞而行,故旗帜婴城不息。问城中羸者曰:军已去二日矣。果趋黄泽,欲寇太原,以霖潦不克进。计谋如是。(出《北梦琐言》)
zhāng qíng
张勍
wěi shǔ xiān zhǔ wáng jiàn shǐ gōng wéi chéng dū, sān nián wèi xià. qí jì gāng zhī pū, yǒu wú lài qīng shēng yǒng hàn zhě bǎi bèi, rén mò dí yě. jiàn cháng yǐ měi yán dàn zhī yuē: xī chuān hào wèi jǐn huā chéng, yī dàn shōu kè, yù bó zǐ nǚ, zì wǒ ér bèi kuài huó yě. tā rì, chén jìng xuān tián lìng zī yǐ chéng jiàng. yì rì fù fǔ. yù jiè jiāo bào zhū zǐ yuē: wǒ yǔ ěr lěi nián zhàn dòu, chū sǐ rù shēng, lái rì biàn shì wǒ yī jiā yě. rù chéng yǐ hòu, dàn guǎn fù guì, jí bù dé zì héng. wǒ shì lái chà zhāng qíng zuò zhǎn zhuó mǎ bù shǐ, zé bàn yú qú. nǚ bèi bù dé zhé fàn. ruò bǎ dào wǒ miàn qián, zú kě jīn shù, huò bèi dāng xià zhǎn què, fēi wǒ néng jiù. zhū zǐ wén jiè, gè wù jí liǎn. rán zhāng qíng xiōng shàng dǎ rén, duī dié tōng qú, mò yǒu gǎn fàn. shí zhě yǐ jiàn néng jiè néng xī, bù xiàn rén yú xíng, rén shù zhī bǐ yě. chū běi mèng suǒ yán
伪蜀先主王建始攻围成都,三年未下。其纪纲之仆,有无赖轻生勇悍者百辈,人莫敌也。建尝以美言啗之曰:西川号为锦花城,一旦收克,玉帛子女,恣我儿辈快活也。他日,陈敬瑄、田令孜以城降。翌日赴府。预戒骄暴诸子曰:我与尔累年战斗,出死入生,来日便是我一家也。入城以后,但管富贵,即不得恣横。我适来差张勍作斩斫马步使,责办于渠。女辈不得辄犯。若把到我面前,足可矜恕,或被当下斩却,非我能救。诸子闻戒,各务戢敛。然张勍胸上打人,堆叠通衢,莫有敢犯。识者以建能戒能惜,不陷人于刑,仁恕之比也。(出《北梦琐言》)
wáng jiàn
王建
qióng lí zhī jiān yǒu qiǎn mán yān, shì xí wáng hào, yuē liú wáng yáng wáng hǎo wáng. suì zhī xī chuān yī cì sān qiān fēn, bǐ qí zhēn yún nán dòng jìng yún nán yì zī qí chān chéng dū yíng xū. chí liǎng duān ér qiú lì yě. měi yuán róng xià chē, jí lǜ jiè shàng qiú zhǎng yì fǔ tíng, hào yuē cān yuán róng. shàng wén zì wèi wēi huì suǒ zhì, qí wèi cān jiān, qián bǐng yú dū yā yá, qiě qí kě fǒu. huò yuán róng wèi fǔ dà jiàng jiān, shāo zhì guāi fāng, jí jiào shén fēn yún. shí shuài chén duō shì wén rú, bù yù shēng shì. yǐ shì dōu yā lài zhī, yì yào gū xī. mán yán dàn píng líng, kǔ wú tíng zhàng, yì cǐ zhī yóu yě. wáng jiàn shǐ zhèn shǔ, jué qí jiù cì, zhǎn dōu yā yá shān xíng zhāng yǐ lìng zhī. qióng xiá zhī nán, bù lì yī hòu, bù shù yī zú. shí nián bù gǎn fàn jìng. mò nián, mìng dà jiàng xǔ cún zhēng mán, wèi sān wáng xiè lòu jūn jī. yú shì zhào sān wáng ér zhǎn zhī. shí hào yīn duàn yě. xī rì zhī huàn sān wáng, fēi bù zhī yě, shí bù lì yě. gù yuē: yǒu fēi cháng zhī gōng, xǔ gōng zhī wèi yě. xiān shì táng xián tōng zhōng, yǒu tiān zhú sān zàng sēng, jīng guò chéng dū. xiǎo wǔ tiān hú hú yuán zuò hú, jù míng chāo běn gǎi yǔ, tōng dà xiǎo chéng jīng lǜ lùn. yǐ běi tiān zhú yǔ yún nán jiē jìng, yù jiǎ tú ér hái. wèi shǔ chá shì zhě shí zhī, xì yú chéng dū fǔ, jù dé suǒ jì cháo tíng cì dì wén zì, gài céng rù nèi dào chǎng yě. shì zhī wài guó lái tíng zhě, ān zhī fēi jiān xì hū? chū běi mèng suǒ yán
邛黎之间有浅蛮焉,世袭王号,曰刘王、杨王、郝王。岁支西川衣赐三千分,俾其侦云南动静;云南亦资其觇成都盈虚。持两端而求利也。每元戎下车,即率界上酋长诣府庭,号曰参元戎。上闻自谓威惠所致,其未参间,潜禀于都押衙,且俟可否。或元戎慰抚大将间,稍至乖方,即教甚纷纭。时帅臣多是文儒,不欲生事。以是都押赖之,亦要姑息。蛮延蜑凭凌,苦无亭障,抑此之由也。王建始镇蜀,绝其旧赐,斩都押衙山行章以令之。邛峡之南,不立一堠,不戍一卒。十年不敢犯境。末年,命大将许存征蛮,为三王泄漏军机。于是召三王而斩之。时号因断也。昔日之患三王,非不知也,时不利也。故曰:有非常之功,许公之谓也。先是唐咸通中,有天竺三藏僧,经过成都。晓五天胡(胡原作湖,据明抄本改)语,通大小乘经律论。以北天竺与云南接境,欲假途而还。为蜀察事者识之,系于成都府,具得所记朝廷次第文字,盖曾入内道场也。是知外国来廷者,安知非奸细乎?(出《北梦琐言》)
zá jué zhì
杂谲智
wèi tài zǔ
魏太祖
wèi wǔ shǎo shí, cháng wèi yuán shào hǎo wèi yóu xiá. guān rén xīn hūn, yīn qián rù zhǔ rén yuán zhōng, yè jiào hū yún: yǒu tōu ér zhì. lú zhōng rén jiē chū guān, dì nǎi chōu rèn jié xīn fù, yǔ shào hái chū. shī dào, zhuì zhǐ jí zhōng, shào bù néng dòng, dì fù dà jiào: tōu ér jīn zài cǐ! shào huáng pò zì zhì chū, jù miǎn. wèi wǔ yòu cháng yún, rén yù wēi jǐ, jǐ zhé xīn dòng. yīn yǔ suǒ qīn xiǎo rén yuē: rǔ huái rèn mì lái, wǒ xīn bì dòng, biàn lù rǔ. rǔ dàn wù yán, dāng hòu xiāng bào. shì zhě xìn yān, suì zhǎn zhī. móu nì zhě cuò qì yǐ. yòu yuán shào nián shào shí, céng yè qiǎn rén yǐ jiàn zhì wèi wǔ, shǎo xià bù zhe. dì kuí qí hòu lái bì gāo, yīn tiē wò chuáng shàng, jiàn guǒ gāo. wèi wǔ yòu yún: wǒ mián zhōng bù kě wàng jìn, jìn zhé zhuó rén, yì bù zì jué, zuǒ yòu yí shèn zhī. hòu nǎi yáng dòng, suǒ xìng xiǎo rén, qiè yǐ bèi fù zhī, yīn biàn zhuó shā. zì ěr mò gǎn jìn zhī. chū xiǎo shuō
魏武少时,尝为袁绍好为游侠。观人新婚,因潜入主人园中,夜叫呼云:有偷儿至。庐中人皆出观,帝乃抽刃劫新妇,与绍还出。失道,坠枳棘中,绍不能动,帝复大叫:偷儿今在此!绍惶迫自掷出,俱免。魏武又尝云,人欲危己,己辄心动。因语所亲小人曰:汝怀刃密来,我心必动,便戮汝。汝但勿言,当后相报。侍者信焉,遂斩之。谋逆者挫气矣。又袁绍年少时,曾夜遣人以剑掷魏武,少下不著。帝揆其后来必高,因帖卧床上,剑果高。魏武又云:我眠中不可妄近,近辄斫人,亦不自觉,左右宜慎之。后乃佯冻,所幸小人,窃以被覆之,因便斫杀。自尔莫敢近之。(出《小说》)
cūn fù
村妇
zhāo zōng wèi liáng zhǔ jié qiān zhī hòu, qí fèng qí fèng yuán zuò jùn fèng, jù míng chāo běn gǎi zhū zhōu, bèi xù jiǎ bīng shén zhòng, zì qí jié lüè yǐ zì jǐ. chéng zhōu yǒu pì yuǎn cūn shù, jù yǒu jī huò. zhǔ jiàng qiǎn èr shí yú qí yè lüè zhī. jì cāng cù zhì, wǎng gǎn zhī wú. qí zhàng fū bìng qiú fù zhī, qìng sōu qí huò, náng ěr zhù zhī. rán hòu pēng shǐ quǎn, qiǎn qí fù nǚ xiū zhuàn, zì qí yǐn dàn, qí jiā cháng shōu làng dàng zi, qí fù nǚ duō qǔ zhī áo dǎo, yī rú là mò. zhì yú shí wèi zhōng, rán hòu yǐn yǐ zhuó láo. yú shí yào zuò, jìng yú yāo xià bá jiàn jué dì yuē: mǎ rù dì xià qù yě. huò yù rù huǒ tóu yuān, diān ér hòu pū. yú shì fù nǚ jiě qù liáng rén zhí fù, xú qǔ qí shì jiàn, yī yī duàn qí jǐng ér yì zhī. qí mǎ shǐ rén zhú guān lù, chuí ér ěr qiǎn zhī, wǎng yǒu zhī zhě. hòu dì tǔ gǎi yì, fāng xiè qí shì. chū yù táng xián huà
昭宗为梁主劫迁之后,岐凤(岐凤原作峻奉,据明抄本改)诸州,备蓄甲兵甚众,恣其劫掠以自给。成州有僻远村墅,巨有积货。主将遣二十余骑夜掠之。既仓卒至,罔敢支吾。其丈夫并囚缚之,罄搜其货,囊尔贮之。然后烹豕犬,遣其妇女羞馔,恣其饮噉,其家尝收莨菪子,其妇女多取之熬捣,一如辣末。置于食味中,然后饮以浊醪。于时药作,竟于腰下拔剑掘地曰:马入地下去也。或欲入火投渊,颠而后仆。于是妇女解去良人执缚,徐取骑士剑,一一断其颈而瘗之。其马使人逐官路,棰而尔遣之,罔有知者。后地土改易,方泄其事。(出《玉堂闲话》)