bào zǐ dōu yáng sù guō yuán zhèn dí rén jié jìng zhāo dào wú bǎo ān
鲍子都 杨素 郭元振 狄仁杰 敬昭道 吴保安
bào zǐ dōu
鲍子都
wèi bào zǐ dōu, mù xíng yú yě, jiàn yī shū shēng, zú xīn tòng. zǐ dōu xià mǎ, wèi mó qí xīn. yǒu qǐng, shū shēng zú. zǐ dōu shì qí náng zhōng, yǒu sù shū yī juàn, jīn shí bǐng. nǎi mài yī bǐng, jù zàng shū shēng, qí yú zhěn zhī tóu xià, zhì sù shū yú fù páng. hòu shù nián, zǐ dōu yú dào shàng, yǒu chéng cōng mǎ zhě zhú zhī. jì jí, yǐ zǐ dōu wèi dào, gù wèn ér shī suǒ zài. zǐ dōu jù yán, yú shì xiāng suí wǎng. kāi mù, qǔ ér shī guī, jiàn jīn jiǔ bǐng zài tóu xià, sù shū zài fù páng, jǔ jiā gǎn zǐ dōu zhī dé yì. yóu shì shēng míng dà zhèn. chū dú yì zhì
魏鲍子都,暮行于野,见一书生,卒心痛。子都下马,为摩其心。有顷,书生卒。子都视其囊中,有素书一卷,金十饼。乃卖一饼,具葬书生,其余枕之头下,置素书于腹旁。后数年,子都于道上,有乘骢马者逐之。既及,以子都为盗,固问儿尸所在。子都具言,于是相随往。开墓,取儿尸归,见金九饼在头下,素书在腹旁,举家感子都之德义。由是声名大振。(出《独异志》)
yáng sù
杨素
chén tài zǐ shè rén xú dé yán zhī qī, hòu zhǔ shū bǎo zhī mèi, fēng lè chāng gōng zhǔ, cái sè guàn jué. dé yán wèi tài zǐ shè rén, fāng shǔ shí luàn, kǒng bù xiāng bǎo, wèi qí qī yuē: yǐ jūn zhī cái róng, guó wáng bì rù quán háo zhī jiā, sī yǒng jué yǐ. tǎng qíng yuán wèi duàn, yóu jì xiāng jiàn, yí yǒu yǐ xìn zhī. nǎi pò yī jìng, gè zhí qí bàn. yuē yuē: tā rì bì yǐ zhēng yuè wàng mài yú dū shì, wǒ dāng zài, jí yǐ shì rì fǎng zhī. jí chén wáng, qí qī guǒ rù yuè gōng yáng sù zhī jiā, chǒng bì shū hòu. dé yán liú lí xīn kǔ, jǐn néng zhì jīng. suì yǐ zhēng yuè wàng fǎng yú dū shì. yǒu cāng tóu mài bàn jìng zhě, dà gāo qí jià, rén jiē xiào zhī. dé yán zhí yǐn zhì qí jū, yǔ shí, jù yán qí gù, chū bàn jìng yǐ hé zhī. nǎi tí shī yuē: jìng yú rén jù qù, jìng guī guī yuán zuò gè, jù míng chāo běn chén xiào xǔ běn gǎi rén bù guī. wú fù cháng é yǐng, kōng liú míng yuè huī. chén shì dé shī, tì qì bù shí. sù zhī zhī, chuàng rán gǎi róng. jí zhào dé yán, hái qí qī, réng hòu yí zhī. wén zhě wú bù gǎn tàn, réng yǔ dé yán chén shì xié yǐn, lìng chén shì wèi shī yuē: lìng rì hé qiān cì, xīn guān duì jiù guān. xiào tí jù bù gǎn, fāng yàn zuò rén nán. suì yǔ dé yán guī jiāng nán, jìng yǐ zhōng lǎo. chū běn shì shī
陈太子舍人徐德言之妻,后主叔宝之妹,封乐昌公主,才色冠绝。德言为太子舍人,方属时乱,恐不相保,谓其妻曰:以君之才容,国亡必入权豪之家,斯永绝矣。傥情缘未断,犹冀相见,宜有以信之。乃破一镜,各执其半。约曰:他日必以正月望卖于都市,我当在,即以是日访之。及陈亡,其妻果入越公杨素之家,宠嬖殊厚。德言流离辛苦,仅能至京。遂以正月望访于都市。有苍头卖半镜者,大高其价,人皆笑之。德言直引至其居,予食,具言其故,出半镜以合之。乃题诗曰:镜与人俱去,镜归(归原作各,据明抄本、陈校、许本改)人不归。无复嫦娥影,空留明月辉。陈氏得诗,涕泣不食。素知之,怆然改容。即召德言,还其妻,仍厚遗之。闻者无不感叹,仍与德言陈氏偕饮,令陈氏为诗曰:令日何迁次,新官对旧官。笑啼俱不敢,方验作人难。遂与德言归江南,竟以终老。(出《本事诗》)
guō yuán zhèn
郭元振
guō yuán zhèn, nián shí liù, rù tài xué. xuē jì zhào yàn zhāo wèi yǒu. shí yǒu jiā xìn zhì, jì qián sì shí wàn, yǐ wéi jǔ liáng, hū yǒu shuāi fú zhě kòu mén yún: wǔ dài wèi zàng, gè zài yī fāng, jīn yù tóng shí qiān biǎn, fá yú zī cái. wén gōng jiā xìn zhì, pō néng xiāng jì fǒu? gōng jí mìng yǐ chē yī shí zài qù, lüè wú liú zhě, yì bù wèn xìng shì, shēn wèi xuē zhào suǒ qiào. yuán zhèn yí rán yuē: jì bǐ dà shì, yì hé qiào yān. qí nián liáng jué, jìng bù chéng jǔ. chū zhí yán
郭元振,年十六,入太学。薛稷、赵彦昭为友。时有家信至,寄钱四十万,以为举粮,忽有衰服者扣门云:五代未葬,各在一方,今欲同时迁窆,乏于资财。闻公家信至,颇能相济否?公即命以车一时载去,略无留者,亦不问姓氏,深为薛赵所诮。元振怡然曰:济彼大事,亦何诮焉。其年粮绝,竟不成举。(出《摭言》)
dí rén jié
狄仁杰
dí rén jié, tài yuán rén, wèi fǔ fǎ cáo cān jūn. shí tóng liáo zhèng chóng zī, mǔ lǎo qiě bìng, dāng chōng shǐ jué yù. rén jié wèi yuē: tài fū rén yǒu wēi jí zhī bìng, ér gōng yuǎn shǐ, qǐ kě yí qīn wàn lǐ zhī qì hū? nǎi qǐng dài chóng zī. chū tán bīn lù
狄仁杰,太原人,为府法曹参军。时同僚郑崇资,母老且病,当充使绝域。仁杰谓曰:太夫人有危亟之病,而公远使,岂可贻亲万里之泣乎?乃请代崇资。(出《谈宾录》)
jìng zhāo dào
敬昭道
jìng zhāo dào wèi dà lǐ píng shì. yán hé zhōng, yí yǒu fǎn zhě, guà wù sì bǎi yú rén. jiāng lì sī nóng shì míng chāo běn shì zuò sì, wèi jí lù, xì zài zhōu yù. zhāo dào jù shè wén ér miǎn zhī. shí zǎi qiè zé dà lǐ, nài hé shè fǎn rén jiā kǒu? dà lǐ qīng jí zhèng děng shī sè, yǐn zhāo dào, zhí zhèng nù ér zé zhī. zhāo dào yuē: shè wén yún jiàn jìn qiú tú, fǎn zhě xì zài zhōu yù, cǐ jí jiàn jìn yě. fǎn fù jié nán, zhì yú wǔ liù, zhí zhèng wú yǐ duó zhī, guà wù zhě xī miǎn. zhāo dào qiān jiān chá yù shǐ. yòu xiān shì kuí zhōu zhēng rén shū wàn fú děng shí rén, xíng cì bā líng, dù tān nì sǐ. zhāo dào yīn shǐ bā yú, zhì wàn nián yì, mèng cǐ shí rén qí āi, zhì yú zài sān. nǎi zhào yì lì wèn zhī, lì duì rú suǒ mèng. zhāo dào jí mù shàn yóu zhě, chū qí shī, jù sǎ yáo yǐ lèi zhī. guān zhě mò bù xū xī. nǎi yí dié jìn xiàn, bèi huì dú, guī zhī gù xiāng. zhēng rén wén zhě, wú bù gǎn yǎng. chū dà táng xīn yǔ
敬昭道为大理评事。延和中,沂有反者,诖误四百余人。将隶司农事(明抄本事作寺),未即路,系在州狱。昭道据赦文而免之。时宰切责大理,奈何赦反人家口?大理卿及正等失色,引昭道,执政怒而责之。昭道曰:赦文云见禁囚徒,反者系在州狱,此即见禁也。反覆诘难,至于五六,执政无以夺之,诖误者悉免。昭道迁监察御史。又先是夔州征人舒万福等十人,行次巴陵,渡滩溺死。昭道因使巴渝,至万年驿,梦此十人祈哀,至于再三。乃召驿吏问之,吏对如所梦。昭道即募善游者,出其尸,具洒肴以酹之。观者莫不歔欷。乃移牒近县,备槥椟,归之故乡。征人闻者,无不感仰。(出《大唐新语》)
wú bǎo ān
吴保安
wú bǎo ān, zì yǒng gù, hé běi rén, rèn suì zhōu fāng yì wèi. qí xiāng rén guō zhòng xiáng, jí yuán zhèn cóng zhí yě. zhòng xiáng yǒu cái xué, yuán zhèn jiāng chéng qí míng huàn. huì nán mán zuò luàn, yǐ lǐ méng wèi yáo zhōu dū du, shuài shī tǎo yān. méng lín xíng, cí yuán zhèn. yuán zhèn nǎi jiàn zhòng xiáng, wèi méng yuē: dì zhī gū zǐ, wèi yǒu míng huàn. zi gū jiāng xíng, rú pò zéi lì gōng, mǒu zài zhèng shì, dāng jiē yǐn zhī, bǐ qí mí báo fèng yě. méng nuò zhī. zhòng xiáng pō yǒu gàn yòng, nǎi yǐ wéi pàn guān, wěi zhī jūn shì. zhì shǔ, bǎo ān yù shū yú zhòng xiáng yuē: xìng gòng xiāng lǐ, jí shén fēng yóu. suī kuàng bù zhǎn bài, ér xīn cháng mù yǎng. wú zi guó xiāng yóu zǐ, mù fǔ shuò cái. guǒ yǐ liáng néng, ér shòu wěi jì. lǐ jiāng jūn bǐng wén jiān wǔ, shòu mìng zhuān zhēng, qīn wǎn dà bīng, jiāng píng xiǎo kòu. yǐ jiāng jūn yīng yǒng, jiān zú xià cái néng, shī zhī kè tiǎn, gōng zài dàn xī. bǎo ān yòu ér shì xué, zhǎng ér zhuān jīng. cái fá jiān rén, guān cóng yī wèi. pì zài jiàn wài, dì ěr mán zōu. xiāng guó shù qiān, guān hé zǔ gé. kuàng cǐ guān yǐ mǎn, hòu rèn nán qī. yǐ bǎo ān zhī bù cái, è xuǎn cáo zhī gé xiàn. gèng sī wēi lù, qǐ yǒu wàng yān? jiāng guī lǎo qiū yuán, zhuǎn sǐ gōu hè. cè wén wú zi, jí rén zhī yōu, bù yí xiāng qū zhī qíng, hū chuí tè dá zhī juàn. shǐ bǎo ān dé zhí biān mǐ, yǐ fèng zhōu xuán. lù jí xì wēi, báo zhān gōng xiào. chéng zī kǎi rù, dé yù mò bān. shì wú zi qiū shān zhī ēn, jí bǎo ān míng lòu zhī rì. fēi gǎn wàng yě, yuàn wèi tú zhī. wéi zhào qí kuǎn chéng, ér kuān qí zào cì, zhuān cè nú jiǎn, yǐ wàng zhāo xié. zhòng xiáng dé shū, shēn gǎn zhī. jí yán yú lǐ jiāng jūn, zhào wèi guǎn jì. wèi zhì ér mán zéi zhuǎn bī, lǐ jiāng jūn zhì yáo zhōu, yǔ zhàn pò zhī. chéng shèng shēn rù, mán fù ér bài zhī. lǐ shēn sǐ jūn méi, zhòng xiáng wèi lǔ. mán yí lì hàn cái wù, qí mò luò zhě, jiē tōng yīn hào, lìng qí jiā shú zhī, rén sān shí pǐ. bǎo ān jì zhì yáo zhōu, shì zhí jūn méi, chí liú wèi fǎn. ér zhòng xiáng yú mán zhōng, jiān guān zhì shū yú bǎo ān yuē: yǒng gù wú yàng bǎo ān zhī zì, zì yuán zuò zi, jù míng chāo běn gǎi. qǐng rǔ shū wèi bào, zhí dà jūn yǐ fā. shēn rù zéi tíng, guǒ féng náo bài. lǐ gōng zhàn méi, wú wèi qiú fú. jiǎ xī tōu shēng, tiān yá dì jiǎo. gù shēn shì yǐ yǐ, niàn xiāng guó yǎo rán. cái xiè zhōng yí, jū rán shòu zhí. shēn fēi jī zǐ, qiě qiě yuán zuò shān, jù míng chāo běn gǎi jiàn wèi nú. hǎi pàn mù yáng, yǒu lèi yú sū wǔ gōng zhōng shè yàn, níng qī yú lǐ líng. wú zì xiàn mán yí, bèi cháng jiān kǔ. jī fū huǐ tī, xuè lèi mǎn dì. shēng rén zhì jiān, wú shēn jǐn shòu. yǐ zhōng huá shì zú, wèi jué yù qióng qiú. rì jī yuè zh, shǔ tuì hán xí. sī lǎo qīn yú jiù guó, wàng sōng jiǎ yú xiān yíng. hū hū fā kuáng, bì yì liú tòng, bù zhī tì zhī wú cóng. xíng lù jiàn wú, yóu wèi shāng mǐn. wú yǔ yǒng gù, suī wèi pī kuǎn, ér xiāng sī xiān dá, fēng wèi xiāng qīn. xiǎng dǔ guāng yí, bù lí mèng mèi. zuó méng wǎng wèn, chéng jiān biàn yán. lǐ gōng sù zhī zú xià cái míng, zé qǐng wèi guǎn jì. dà jūn qù yuǎn, zú xià lái chí. nǎi zú xià zì hòu yú róng háng, fēi pū yí yú xiāng qū yě. zú xià mén chuán yú qìng, wú zuò jī shàn. guǒ shì qī bù rù, ér shēn míng bìng quán. xiàng ruò zǎo shì huī xià, tóng mù fǔ, zé jué yù zhī rén, yǔ pū hé yì? wú jīn zài è, lì qū jì qióng. ér mán sú méi liú, xǔ qīn zú wǎng shú. yǐ wú guó xiāng zhī zhí, bù tóng zhòng rén, réng kǔ xiāng yāo, qiú juàn qiān pǐ. cǐ xìn tōng wén, réng suǒ bǎi jiān. yuàn zú xià zǎo fù bái shū, bào wú bó fù. yí yǐ shí dào, dé shú wú hái. shǐ wáng hún fù guī, sǐ gǔ gèng ròu, wéi wàng zú xià ěr. jīn rì zhī shì, qǐng bù cí láo. ruò wú bó fù yǐ qù miào táng, nán kě zī qǐ, jí yuàn zú xià, qīn tuō shí fù, jiě yí wú zhī cān, wǎng shú huá yuán, lèi sòng rén zhī shì. jì wù zhī dào, gǔ rén yóu nán. yǐ zú xià dào yì sù gāo, míng jié tè zhe, gù yǒu sī qǐng, ér bù shēng yí. ruò zú xià bú jiàn āi jīn, wěi tóng liú sú, zé pū shēng wèi fú qiú zhī shù, sǐ zé mán yí zhī guǐ ěr. gèng hé wàng zāi! yǐ yǐ wú jūn, wú luò wú shì. bǎo ān dé shū, shén shāng zhī. shí yuán zhèn yǐ zú, bǎo ān nǎi wèi bào, xǔ shú zhòng xiáng. réng qīng qí jiā, dé juàn èr bǎi pǐ wǎng. yīn zhù guī zhōu, shí nián bù guī. jīng yíng cái wù, qián hòu dé juàn qī bǎi pǐ, shù yóu wèi zhì. bǎo ān sù pín jù, qī zǐ yóu zài suì zhōu. pín shú zhòng xiáng. suì yǔ jiā jué. měi yú rén yǒu de, suī chǐ bù shēng sù, jiē jiàn ér jī zhī. hòu qī zǐ jī hán, bù néng zì lì. qí qī nǎi lǜ ruò zi, jià yī lǘ, zì wǎng lú nán, qiú bǎo ān suǒ zài. yú tú zhōng liáng jǐn, yóu qù yáo zhōu shù bǎi. qí qī jì wú suǒ chū, yīn kū yú lù zuǒ, āi gǎn xíng rén. shí yáo zhōu dū du yáng ān jū chéng yì fù jùn, jiàn bǎo ān qī kū, yì ér fǎng zhī. qī yuē: qiè fū suì zhōu fāng yì wèi wú bǎo ān, yǐ yǒu rén méi fān, gài ér wǎng shú, yīn zhù yáo zhōu. qì qiè mǔ zǐ, shí nián bù tōng yīn wèn. qiè jīn pín kǔ, wǎng xún bǎo ān. liáng fá lù cháng, shì yǐ bēi qì. ān jū dà qí zhī. wèi yuē: wú qián zhì yì, dāng hòu fū rén, jì qí suǒ fá. jì zhì yì, ān jū cì bǎo ān qī qián shù qiān, gěi chéng lìng jìn. ān jū chí zhì jùn, xiān qiú bǎo ān jiàn zhī, zhí qí shǒu shēng táng. wèi bǎo ān yuē: wú cháng dú gǔ rén shū, jiàn gǔ rén xíng shì, bù wèi jīn rì qīn dǔ yú gōng. hé fēn yì qíng shēn, qī zǐ yì qiǎn, juān qì jiā shì, qiú shú yǒu péng, ér zhì shì hū? wú jiàn gōng qī lái, sī gōng dào yì, nǎi xīn qín zhù, yuàn jiàn yán sè. wú jīn chū dào, wú wù zhù gōng. qiě yú kù zhōng jiǎ guān juàn sì bǎi pǐ, jì gōng cǐ yòng. dài yǒu rén dào hòu, wú fāng xú wèi tián hái. bǎo ān xǐ, qǔ qí juàn, lìng mán zhōng tōng xìn zhě chí chí yuán zuò tè, jù míng chāo běn gǎi wǎng. xiàng èr bǎi rì ér zhòng xiáng zhì yáo zhōu, xíng zhuàng qiáo cuì, dài fēi rén yě. fāng yǔ bǎo ān xiāng shí, yǔ xiāng qì yě. ān jū céng shì guō shàng shū, zé wèi zhòng xiáng xǐ mù, cì yī zhuāng, yǐn yǔ tóng zuò, yàn lè zhī. ān jū zhòng bǎo ān xíng shì, shén chǒng zhī. yú shì lìng zhòng xiáng shè zhì xià wèi. zhòng xiáng jiǔ yú mán zhōng, qiě zhī qí kuǎn qǔ, zé shǐ rén yú mán dòng shì nǚ kǒu shí rén, jiē yǒu zī sè. jì zhì, yīn cí ān jū guī běi, qiě yǐ mán kǒu zèng zhī. ān jū bù shòu yuē: wú fēi shì jǐng zhī rén, qǐ dài bào yé? qīn wú shēng fēn yì, gù yīn rén chéng shì ěr. gōng yǒu lǎo qīn zài cǐ, qiě chōng gān shàn zhī zī. zhòng xiáng xiè yuē: bǐ shēn dé hái, gōng zhī ēn yě. wēi mìng dé quán, gōng zhī cì yě. xiáng suī míng mù, gǎn wàng dà zào. dàn cǐ mán kǒu, gù wèi gōng qiú lái. gōng jīn jiàn cí, xiáng yǐ sǐ qǐng. ān jū nán wéi, nǎi jiàn qí xiǎo nǚ yuē: gōng jì pín fán yǒu yán, bù gǎn wéi gōng yǎ yì. cǐ nǚ zuì xiǎo, cháng suǒ zhōng ài. jīn wèi cǐ nǚ, shòu gōng yī xiǎo kǒu ěr. yīn cí qí jiǔ rén. ér bǎo ān yì wèi ān jū hòu yù, dà huò zī liáng ér qù. zhòng xiáng dào jiā, cí qīn fán shí wǔ nián yǐ. què zhì jīng, yǐ gōng shòu wèi zhōu lù shì cān jūn, zé yíng qīn dào guān. liǎng suì, yòu yǐ yōu shòu dài zhōu hù cáo cān jūn, zhì mǎn nèi yōu. zàng bì, yīn xíng fú mù cì, nǎi yuē: wú lài wú gōng jiàn shú, gù néng bài zhí yǎng qīn. jīn qīn mò fú chú, kě yǐ xíng wú zhì yǐ. nǎi xíng qiú bǎo ān. ér bǎo ān zì fāng yì wèi xuǎn shòu méi zhōu péng shān chéng. zhòng xiáng suì zhì shǔ fǎng zhī. bǎo ān zhì mǎn, bù néng guī, yǔ qí qī jiē zú yú bǐ, quán biǎn sì nèi. zhòng xiáng wén zhī, kū shén āi. yīn zhì shuāi má, huán pèi jiā zhàng, zì shǔ jùn tú xiǎn, kū bù jué shēng. zhì péng shān, shè jì lèi bì, nǎi chū qí gǔ, měi jié jiē mò jì zhī mò jì gǔ jié, shū qí cì dì, kǒng zàng liǎn shí yǒu shī zhī yě, shèng yú liàn náng. yòu chū qí qī gǔ, yì mò jì zhù yú zhú lóng. ér tú xiǎn qīn fù zhī, tú xíng shù qiān lǐ, zhì wèi jùn. bǎo ān yǒu yī zi, zhòng xiáng ài zhī rú dì. yú shì jǐn yǐ jiā cái èr shí wàn, hòu zàng bǎo ān. réng kè shí sòng měi. zhòng xiáng qīn lú qí cè, xíng fú sān nián. jì ér wèi lán zhōu zhǎng shǐ, yòu jiā cháo sàn dài fū. xié bǎo ān zǐ zhī guān, wèi qǔ qī, ēn yǎng shèn zhì. zhòng xiáng dé bǎo ān bù yǐ. tiān bǎo shí èr nián, yì quē, ràng zhū fú jí guān zǐ bǎo ān zhī zǐ yǐ bào. shí rén shén gāo zhī. chū, zhòng xiáng zhī méi yě, cì mán shǒu wèi nú. qí zhǔ ài zhī, yǐn shí yǔ qí zhǔ děng. jīng suì, zhòng xiáng sī běi, yīn táo guī. zhuī ér dé zhī, zhuǎn mài yú nán dòng. dòng zhǔ yán è, dé zhòng xiáng, kǔ yì zhī, biān chī shèn zhì. zhòng xiáng qì ér zǒu, yòu bèi zhú dé, gèng mài nán dòng zhōng. qí dòng hào pú sà mán, zhòng xiáng jū zhōng jīng suì, yīn è fù zǒu, mán yòu zhuī ér dé zhī, fù mài tā dòng. dòng zhǔ dé zhòng xiáng, nù yuē: nú hǎo zǒu, nán jìn zhǐ xié? nǎi qǔ liǎng bǎn, gè zhǎng shù chǐ, lìng zhòng xiáng lì yú bǎn, yǐ dīng zì zì yuán zuò qí, jù míng chāo běn gǎi zú bèi dīng zhī, dīng dá yú mù. měi yì shǐ, cháng dài èr mù xíng. yè zé nà dì kǎn zhōng, qīn zì suǒ bì. zhòng xiáng èr zú, jīng shù nián chuāng fāng yù. mù suǒ dì kǎn, rú cǐ qī nián, zhòng xiáng chū bù kān qí yōu. bǎo ān zhī shǐ rén wǎng shú yě, chū dé zhòng xiáng zhī shǒu zhǔ. zhǎn zhuǎn wéi qǔ zhī, gù zhòng xiáng dé guī yān. chū jì wén
吴保安,字永固,河北人,任遂州方义尉。其乡人郭仲翔,即元振从侄也。仲翔有才学,元振将成其名宦。会南蛮作乱,以李蒙为姚州都督,帅师讨焉。蒙临行,辞元振。元振乃见仲翔,谓蒙曰:弟之孤子,未有名宦。子姑将行,如破贼立功,某在政事,当接引之,俾其縻薄俸也。蒙诺之。仲翔颇有干用,乃以为判官,委之军事。至蜀,保安寓书于仲翔曰:幸共乡里,籍甚风猷。虽旷不展拜,而心常慕仰。吾子国相犹子,慕府硕才。果以良能,而受委寄。李将军秉文兼武,受命专征,亲绾大兵,将平小寇。以将军英勇,兼足下才能,师之克殄,功在旦夕。保安幼而嗜学,长而专经。才乏兼人,官从一尉。僻在剑外,地迩蛮陬。乡国数千,关河阻隔。况此官已满,后任难期。以保安之不才,厄选曹之格限。更思微禄,岂有望焉?将归老丘园,转死沟壑。侧闻吾子,急人之忧,不遗乡曲之情,忽垂特达之眷。使保安得执鞭弭,以奉周旋。录及细微,薄沾功效。承兹凯入,得预末班。是吾子丘山之恩,即保安铭镂之日。非敢望也,愿为图之。唯照其款诚,而宽其造次,专策驽蹇,以望招携。仲翔得书,深感之。即言于李将军,召为管记。未至而蛮贼转逼,李将军至姚州,与战破之。乘胜深入,蛮覆而败之。李身死军没,仲翔为虏。蛮夷利汉财物,其没落者,皆通音耗,令其家赎之,人三十匹。保安既至姚州,适值军没,迟留未返。而仲翔于蛮中,间关致书于保安曰:永固无恙(保安之字,字原作子,据明抄本改)。顷辱书未报,值大军已发。深入贼庭,果逢挠败。李公战没,吾为囚俘。假息偷生,天涯地角。顾身世已矣,念乡国窅然。才谢钟仪,居然受絷。身非箕子,且(且原作山,据明抄本改)见为奴。海畔牧羊,有类于苏武;宫中射雁,宁期于李陵。吾自陷蛮夷,备尝艰苦。肌肤毁剔,血泪满地。生人至艰,吾身尽受。以中华世族,为绝域穷囚。日居月诸,暑退寒袭。思老亲于旧国,望松槚于先茔。忽忽发狂,腷臆流恸,不知涕之无从。行路见吾,犹为伤愍。吾与永固,虽未披款,而乡思先达,风味相亲。想睹光仪,不离梦寐。昨蒙枉问,承间便言。李公素知足下才名,则请为管记。大军去远,足下来迟。乃足下自后于戎行,非仆遗于乡曲也。足下门传余庆,无祚积善。果事期不入,而身名并全。向若早事麾下,同幕府,则绝域之人,与仆何异?吾今在厄,力屈计穷。而蛮俗没留,许亲族往赎。以吾国相之侄,不同众人,仍苦相邀,求绢千匹。此信通闻,仍索百缣。愿足下早附白书,报吾伯父。宜以时到,得赎吾还。使亡魂复归,死骨更肉,唯望足下耳。今日之事,请不辞劳。若吾伯父已去庙堂,难可咨启,即愿足下,亲脱石父,解夷吾之骖,往赎华元,类宋人之事。济物之道,古人犹难。以足下道义素高,名节特著,故有斯请,而不生疑。若足下不见哀矜,猥同流俗,则仆生为俘囚之竖,死则蛮夷之鬼耳。更何望哉!已矣吴君,无落吾事。保安得书,甚伤之。时元振已卒,保安乃为报,许赎仲翔。仍倾其家,得绢二百匹往。因住巂州,十年不归。经营财物,前后得绢七百匹,数犹未至。保安素贫窭,妻子犹在遂州。贫赎仲翔。遂与家绝。每于人有得,虽尺布升粟,皆渐而积之。后妻子饥寒,不能自立。其妻乃率弱子,驾一驴,自往泸南,求保安所在。于途中粮尽,犹去姚州数百。其妻计无所出,因哭于路左,哀感行人。时姚州都督杨安居乘驿赴郡,见保安妻哭,异而访之。妻曰:妾夫遂州方义尉吴保安,以友人没蕃,丐而往赎,因住姚州。弃妾母子,十年不通音问。妾今贫苦,往寻保安。粮乏路长,是以悲泣。安居大奇之。谓曰:吾前至驿,当候夫人,济其所乏。既至驿,安居赐保安妻钱数千,给乘令进。安居驰至郡,先求保安见之,执其手升堂。谓保安曰:吾常读古人书,见古人行事,不谓今日亲睹于公。何分义情深,妻子意浅,捐弃家室,求赎友朋,而至是乎?吾见公妻来,思公道义,乃心勤伫,愿见颜色。吾今初到,无物助公。且于库中假官绢四百匹,济公此用。待友人到后,吾方徐为填还。保安喜,取其绢,令蛮中通信者持(持原作特,据明抄本改)往。向二百日而仲翔至姚州,形状憔悴,殆非人也。方与保安相识,语相泣也。安居曾事郭尚书,则为仲翔洗沐,赐衣装,引与同坐,宴乐之。安居重保安行事,甚宠之。于是令仲翔摄治下尉。仲翔久于蛮中,且知其款曲,则使人于蛮洞市女口十人,皆有姿色。既至,因辞安居归北,且以蛮口赠之。安居不受曰:吾非市井之人,岂待报耶?钦吴生分义,故因人成事耳。公有老亲在此,且充甘膳之资。仲翔谢曰:鄙身得还,公之恩也。微命得全,公之赐也。翔虽瞑目,敢忘大造。但此蛮口,故为公求来。公今见辞,翔以死请。安居难违,乃见其小女曰:公既频繁有言,不敢违公雅意。此女最小,常所钟爱。今为此女,受公一小口耳。因辞其九人。而保安亦为安居厚遇,大获资粮而去。仲翔到家,辞亲凡十五年矣。却至京,以功授蔚州录事叅军,则迎亲到官。两岁,又以优授代州户曹叅军,秩满内忧。葬毕,因行服墓次,乃曰:吾赖吴公见赎,故能拜职养亲。今亲殁服除,可以行吾志矣。乃行求保安。而保安自方义尉选授眉州彭山丞。仲翔遂至蜀访之。保安秩满,不能归,与其妻皆卒于彼,权窆寺内。仲翔闻之,哭甚哀。因制衰麻,环珮加杖,自蜀郡徒跣,哭不绝声。至彭山,设祭酹毕,乃出其骨,每节皆墨记之(墨记骨节,书其次第,恐葬敛时有失之也),盛于练囊。又出其妻骨,亦墨记贮于竹笼。而徒跣亲负之,徒行数千里,至魏郡。保安有一子,仲翔爱之如弟。于是尽以家财二十万,厚葬保安。仍刻石颂美。仲翔亲庐其侧,行服三年。既而为岚州长史,又加朝散大夫。携保安子之官,为娶妻,恩养甚至。仲翔德保安不已。天宝十二年,诣阙,让朱绂及官子保安之子以报。时人甚高之。初,仲翔之没也,赐蛮首为奴。其主爱之,饮食与其主等。经岁,仲翔思北,因逃归。追而得之,转卖于南洞。洞主严恶,得仲翔,苦役之,鞭笞甚至。仲翔弃而走,又被逐得,更卖南洞中。其洞号菩萨蛮,仲翔居中经岁,因厄复走,蛮又追而得之,复卖他洞。洞主得仲翔,怒曰:奴好走,难禁止邪?乃取两板,各长数尺,令仲翔立于板,以钉自(自原作其,据明抄本改)足背钉之,钉达于木。每役使,常带二木行。夜则纳地槛中,亲自锁闭。仲翔二足,经数年疮方愈。木鏁地槛,如此七年,仲翔初不堪其忧。保安之使人往赎也,初得仲翔之首主。展转为取之,故仲翔得归焉。(出《纪闻》)