kāi yuán tiān bǎo zhōng, yǒu cuī shū shēng zhě, yú dōng dōu luó gǔ kǒu jū, hǎo zhí huā zhú, nǎi yú hù wài bié shí míng huā, chūn mù zhī shí, yīng ruǐ fēn yù, yuǎn wén bǎi bù. shū shēng měi chén bì guàn shù dú kàn. hū jiàn yī nǚ láng zì xī chéng mǎ dōng xíng, qīng yī lǎo shào shù rén suí hòu. nǚ láng yǒu shū sè, suǒ chéng mǎ jùn. cuī shēng wèi jí xì shì, ér nǚ láng yǐ guò yǐ. míng rì yòu guò, cuī shēng yú huā xià xiān zhì jiǔ míng zūn biāo, pū chén yīn xí, nǎi yíng mǎ shǒu yuē:" mǒu yǐ xìng hǎo huā mù, cǐ yuán wú fēi shǒu zhí. jīn xiāng mào shì kān liú pàn. fú jiàn nǚ láng pín zì guò cǐ, jì pū yù dāng pí, gǎn jù dān láo, xī chuí qì xī."
开元天宝中,有崔书生者,于东都逻谷口居,好植花竹,乃于户外别莳名花,春暮之时,英蕊芬郁,远闻百步。书生每晨必盥漱独看。忽见一女郎自西乘马东行,青衣老少数人随后。女郎有殊色,所乘马骏。崔生未及细视,而女郎已过矣。明日又过,崔生于花下先致酒茗尊杓,铺陈茵席,乃迎马首曰:“某以性好花木,此园无非手植。今香茂似堪流盼。伏见女郎频自过此,计仆驭当疲,敢具箪醪,希垂憩息。”
nǚ láng bù gù ér guò. qí hòu qīng yī yuē:" dàn jù jiǔ zhuàn, hé yōu bù zhì."
女郎不顾而过。其后青衣曰:“但具酒馔,何忧不至。”
nǚ láng gù chì yuē:" hé gù qīng yú rén yán!"
女郎顾叱曰:“何故轻与人言!”
yán qì suì qù. cuī shēng míng rì yòu yú shān xià bié zhì láo jiǔ, qí nǚ láng zhì, cuī shēng nǎi biān mǎ suí zhī, dào bié shù zhī qián, yòu xià mǎ bài qǐng.
言讫遂去。崔生明日又于山下别致醪酒,俟女郎至,崔生乃鞭马随之,到别墅之前,又下马拜请。
liáng jiǔ, yī lǎo qīng yī wèi nǚ láng yuē:" dān mǎ shén pí, zàn xiē wú shāng."
良久,一老青衣谓女郎曰:“单马甚疲,暂歇无伤。”
yīn zì kòng nǚ láng mǎ zhì táng qǐn xià, lǎo qīng yī wèi cuī shēng yuē:" jūn jì wèi hūn, yǔ wèi pìn kě hū?"
因自控女郎马至堂寝下,老青衣谓崔生曰:“君既未婚,予为聘可乎?”
cuī shēng dà yuè, zài bài guì, qǐng bù xiāng wàng. lǎo qīng yī yuē:" shì jí bì dìng, hòu shí wǔ rì dà jí chén, jūn yú cǐ shí, dàn jù hūn lǐ suǒ yào, bìng yú cǐ bèi jiǔ zhuàn. xiǎo niáng zǐ ā zǐ zài luó gǔ zhōng, yǒu wēi jí, gù xiǎo niáng zǐ rì wǎng kàn shèng mǒu qù, biàn dāng zī qǐ, zhì qī zé jiē zhì cǐ yǐ."
崔生大悦,再拜跪,请不相忘。老青衣曰:“事即必定,后十五日大吉辰,君于此时,但具婚礼所要,并于此备酒馔。小娘子阿姊在逻谷中,有微疾,故小娘子日往看剩某去,便当咨启,至期则皆至此矣。”
yú shì cù xíng. cuī shēng zài hòu, jí yī yán yíng bèi jí xí suǒ yào. zhì qī, nǚ láng jí zǐ jiē dào. qí zǐ yì yí zhì jí lì. suì yǐ nǚ láng guī yú cuī shēng. mǔ zài jiù jū, shū bù zhī cuī shēng nà shì. yǐ bù gào ér qǔ, dàn qǐ pìn yìng. mǔ jiàn nǚ láng, nǚ láng xī guī zhī lǐ shén jù. jīng yuè yú rì, hū yǒu yī rén sòng shí yú nǚ láng, gān xiāng tè yì. hòu cuī shēng jué cí mǔ yán shuāi cuì, yīn fú wèn jǐ xià, mǔ yuē:" wú yǒu rǔ yī zi, jì dé yǒng shòu. jīn rǔ suǒ nà xīn fù, yāo měi wú shuāng. wú yú tǔ sù tú huà!"
于是促行。崔生在后,即依言营备吉席所要。至期,女郎及姊皆到。其姊亦仪质极丽。遂以女郎归于崔生。母在旧居,殊不知崔生纳室。以不告而娶,但启聘媵à。母见女郎,女郎悉归之礼甚具。经月余日,忽有一人送食于女郎,甘香特异。后崔生觉慈母颜衰瘁,因伏问几下,母曰:“吾有汝一子,冀得永寿。今汝所纳新妇,妖美无双。吾于土塑图画!”
zhī zhōng, wèi cháng shí cǐ, bì kǒng shì hú mèi zhī bèi, shāng hài yú rǔ, suì zhì wú yōu."
之中,未尝识此,必恐是狐媚之辈,伤害于汝,遂致吾忧。”
cuī shēng rù shì jiàn nǚ láng, nǚ láng tì lèi jiāo xià, yuē:" běn shì jī zhǒu, biàn wàng zhōng tiān, bù zhī zūn fū rén dài yǐ hú mèi bèi, míng chén jí biàn qǐng xíng, xiāng ài jīn xiāo ěr."
崔生入室见女郎,女郎涕泪交下,曰:“本侍箕帚,便望终天,不知尊夫人待以狐媚辈,明晨即便请行,相爱今宵耳。”
cuī shēng yǎn lèi bù néng yán.
崔生掩泪不能言。
míng rì, nǚ chē qí fù zhì. nǚ láng chéng mǎ, cuī shēng cóng sòng zhī, rù luó gǔ sān shí yú lǐ, shān jiān yǒu chuān, chuān zhōng yì xiāng zhēn guǒ, bù kě shèng jì. guǎn yǔ wū shì, chǐ yú wáng zhě. qīng yī bǎi xǔ, yíng bài nǚ láng yuē:" xiǎo niáng zǐ, wú xíng cuī shēng, hé bì jiāng lái!"
明日,女车骑复至。女郎乘马,崔生从送之,入逻谷三十余里,山间有川,川中异香珍果,不可胜纪。馆宇屋室,侈于王者。青衣百许,迎拜女郎曰:“小娘子,无行崔生,何必将来!”
yú shì pěng rù, liú cuī shēng yú mén wài. wèi jǐ, yī qīng yī chuán nǚ láng zǐ yán yuē:" cuī shēng qiǎn xíng, shǐ tài fū rén yí zǔ, shì yí biàn jué, bù hé xiāng jiàn. rán xiǎo mèi céng fèng zhōu xuán, yì dāng fèng qū."
于是捧入,留崔生于门外。未几,一青衣传女郎姊言曰:“崔生遣行,使太夫人疑阻,事宜便绝,不合相见。然小妹曾奉周旋,亦当奉屈。”
é ér zhào cuī shēng rù, zé qiào zài sān, cí biàn qīng wǎn, cuī shēng dàn bài fú shòu qiǎn ér yǐ. suì zuò yú zhōng qǐn duì shí, shí qì, mìng jiǔ, zhào nǚ lè qià yǐn, kēng qiāng wàn biàn. lè què, qí zǐ wèi nǚ láng yuē:" xū lìng cuī láng què huí, rǔ yǒu hé wù zèng sòng?"
俄而召崔生入,责诮再三,辞辩清婉,崔生但拜伏受谴而已。遂坐于中寝对食,食讫,命酒,召女乐洽饮,铿锵万变。乐阕,其姊谓女郎曰:“须令崔郎却回,汝有何物赠送?”
nǚ láng suì chū bái yù hé zǐ yí cuī shēng, cuī shēng yì zì liú bié. yú shì gè wū yè ér chū, xíng zhì luó gǔ, huí wàng gàn yán wàn hè, wú jìng lù, zì tòng kū guī jiā. cháng jiàn yù hé zǐ, yù yù bù lè. hū yǒu hú sēng kòu mén qiú shí, cuī shēng chū jiàn, hú sēng yuē:" jūn yǒu zhì bǎo, qǐ xiāng shì yě."
女郎遂出白玉合子遗崔生,崔生亦自留别。于是各呜咽而出,行至逻谷,回望干岩万壑,无径路,自恸哭归家。常见玉合子,郁郁不乐。忽有胡僧扣门求食,崔生出见,胡僧曰:“君有至宝,乞相示也。”
cuī shēng yuē:" mǒu pín shì, hé yǒu jiàn qǐng?"
崔生曰:“某贫士,何有见请?”
sēng yuē:" jūn qǐ bù yǒu yì rén fèng zèng. pín dào wàng qì zhī zhī."
僧曰:“君岂不有异人奉赠。贫道望气知之。”
cuī shēng yīn chū hé zǐ shì hú sēng, sēng qǐ bài qǐng yuē:" qǐng yǐ bǎi wàn shì zhī."
崔生因出合子示胡僧,僧起拜请曰:“请以百万市之。”
suì jiāng qù. cuī shēng wèn sēng yuē:" nǚ láng shì shuí?"
遂将去。崔生问僧曰:“女郎是谁?”
yuē:" jūn suǒ nà qī, wáng mǔ dì sān shí nǚ yù zhī niáng zǐ, tā zǐ yì fù měi qí tuī nǚ míng yú xiān dōu, kuàng fù rén jiān. suǒ xī jūn qǔ zhī bù dé jiǔ yuǎn. tǎng wǎng yī nián, jūn jǔ jiā bì xiān yǐ."
曰:“君所纳妻,王母第三十女玉卮娘子,他姊亦负美齐推女名于仙都,况复人间。所惜君娶之不得久远。倘往一年,君举家必仙矣。”
cuī shēng tàn yuàn dài zú.
崔生叹怨迨卒。