táng cháng qìng zhōng, yǒu chǔ shì mǎ zhěng, xìng chōng dàn, hǎo xún shān shuǐ, bù zé xiǎn qiào, jǐn néng qí fán. yī rì, jū xiāng zhōng, yīn zhī héng shān zhù róng fēng, yì fú hǔ shī. fú shì nèi dào chǎng yán jié, guǒ shí xīn xiāng, jiān liè bái jīn mǐn. yú fú tà shàng, jiàn yī lǎo sēng, méi háo xuě sè, pǔ yě kuí wú. shén xǐ zhěng lái, shǐ pū qiè náng. sēng yuē:" jiǎ jūn pū shǐ jìn xiàn shì shǎo yán lào."
唐长庆中,有处士马拯,性冲淡,好寻山水,不择险峭,尽能脐樊。一日,居湘中,因之衡山祝融峰,诣伏虎师。佛室内道场严洁,果食馨香,兼列白金皿。于佛榻上,见一老僧,眉毫雪色,朴野魁梧。甚喜拯来,使仆挈囊。僧曰:“假君仆使近县市少盐酪。”
zhěng xǔ zhī. pū nǎi zhì jīn xià shān qù, sēng yì bù zhī qù xiàng. é yǒu yī mǎ zhǎo shān rén, yì dú dēng cǐ lái, jiàn zhěng, shén xiāng wèi yuè, nǎi gào zhěng yuē:" shì lái dào zhōng yù yī hǔ, shí yī rén, bù zhī shuí shì zhī zǐ."
拯许之。仆乃挚金下山去,僧亦不知去向。俄有一马沼山人,亦独登此来,见拯,甚相慰悦,乃告拯曰:“适来道中遇一虎,食一人,不知谁氏之子。”
shuō qí fú shì, nǎi zhěng pū fū yě. zhěng dà hài. zhǎo yòu yún:" yáo jiàn hǔ shí rén jǐn, nǎi tuō pí, gǎi fú chán yī, wèi yī lǎo sēng yě."
说其服饰,乃拯仆夫也。拯大骇。沼又云:“遥见虎食人尽,乃脱皮,改服禅衣,为一老僧也。”
zhěng shén bù jù. jí zhǎo jiàn sēng, yuē:" zhī cǐ shì yě."
拯甚怖惧。及沼见僧,曰:“只此是也。”
zhěng bái sēng yuē:" mǎ shān rén lái, yún mǒu pū shǐ zhì bàn shān lù, yǐ bèi hǔ shāng, nài hé!"
拯白僧曰:“马山人来,云某仆使至半山路,已被虎伤,奈何!”
sēng nù yuē:" pín dào cǐ jìng, shān wú hǔ láng, cǎo wú dú shì, lù jué shé huī, lín jué chī xiāo, wú xìn wàng yǔ ěr."
僧怒曰:“贫道此境,山无虎狼,草无毒螫,路绝蛇虺,林绝鸱鴞,无信妄语耳。”
zhěng xì kuī sēng wěn, yóu dài yīn xuè. xiàng yè, èr rén sù qí shí táng, láo jiān qí hù, míng zhú cì zhī. yè yǐ shēn, wén tíng zhōng yǒu hǔ nù, shǒu chù qí fēi zhě sān sì, lài hù zhuàng ér bù duò. èr zi jù ér fén xiāng, qián chéng kòu shǒu yú táng nèi tǔ ǒu bīn tóu lú zhě. liáng jiǔ, wén tǔ ǒu yín shī yuē:" yín rén dàn nì lán zhōng shuǐ, wǔ zi xū fēn liáng pàn jīn, ruò jiào tè jìn zhòng zhāng nǔ, guò qù jiāng jūn bì sǔn xīn."
拯细窥僧吻,犹带殷血。向夜,二人宿其食堂,牢肩其户,明烛伺之。夜已深,闻庭中有虎怒,首触其扉者三四,赖户壮而不堕。二子惧而焚香,虔诚叩首于堂内土偶宾头卢者。良久,闻土偶吟诗曰:“寅人但溺栏中水,午子须分良畔金,若教特进重张弩,过去将军必损心。”
èr zi líng zhī, ér jiě qí yì yuē:" yín rén, hǔ yě. lán zhōng, jí jǐng. wǔ zi, jí wǒ ěr. gěn pàn jīn, jí yín mǐn ěr. qí xià liǎng jù wèi néng jiě."
二子聆之,而解其意曰:“寅人,虎也。栏中,即井。午子,即我耳。艮畔金,即银皿耳。其下两句未能解。”
jí míng, sēng kòu mén yuē," láng jūn qǐ lái shí zhōu."
及明,僧叩门曰,”郎君起来食粥。”
èr zi fāng gǎn qǐ guān.
二子方敢启关。
shí zhōu bì, èr zi jì zhī yuē:" cǐ sēng qiě zài, wǒ děng hé yóu xià shān?"
食粥毕,二子计之曰:“此僧且在,我等何由下山?”
suì zhà sēng yún:" jǐng zhōng yǒu yì."
遂诈僧云:“井中有异。”
shǐ kuī zhī. sēng kuī cì, èr zi tuī sēng duò jǐng, qí sēng jí shí huà wéi hǔ, èr zi yǐ jù shí zhèn zhī ér bì yǐ. èr zi suì qǔ yín mǐn xià shān. jìn hūn hēi ér yù yī liè rén, gàn dào páng zhāng gōng, shù shàng wèi péng ér jū, yǔ èr zǐ yuē:" wú chù wǒ jī". jiān wèi èr zǐ yuē:" qù shān xià bù yuǎn, zhū hǔ fāng bào, hé bù qiě shàng péng lái?"
使窥之。僧窥次,二子推僧堕井,其僧即时化为虎,二子以巨石镇之而毙矣。二子遂取银皿下山。近昏黑而遇一猎人,干道旁张□弓,树上为棚而居,语二子曰:“无触我机”。兼谓二子曰:“去山下不远,诸虎方暴,何不且上棚来?”
èr zi jì bù, suì pān yuán ér shàng. jiāng yù rén dìng, hū sān wǔ shí rén guò, huò sēng huò dào huò zhàng fū huò fù nǚ, gē yín zhě xì wǔ zhě, qián zhì gōng suǒ, zhòng nù yuē:" zhāo lái bèi èr zéi shā róng chán hé, jīn fāng zhuī bǔ zhī, yòu gǎn yǒu rén zhāng wǒ jiāng jūn."
二子悸怖,遂攀缘而上。将欲人定,忽三五十人过,或僧、或道、或丈夫、或妇女,歌吟者、戏舞者,前至□弓所,众怒曰:“朝来被二贼杀戎禅和,今方追捕之,又敢有人张我将军。”
suì fā qí jī ér qù. èr zi bìng wén qí shuō, suì jí liè zhě. yuē:" cǐ shì chāng guǐ bèi hǔ suǒ shí zhī rén yě, wèi hǔ qián ā dào ěr."
遂发其机而去。二子并闻其说,遂诘猎者。曰:“此是伥鬼、被虎所食之人也,为虎前呵道耳。”
èr zi yīn zhēng liè zhě zhī xìng shì, yuē:" míng jìn, xìng niú."
二子因徵猎者之姓氏,曰:“名进,姓牛。”
èr zi dà xǐ yuē:" tǔ ǒu shī xià jù yǒu yàn yǐ: tè jìn, nǎi niú jìn yě jiāng jūn, jí cǐ hǔ yě."
二子大喜曰:“土偶诗下句有验矣:特进,乃牛进也;将军,即此虎也。”
suì quàn liè zhě zhòng zhāng qí jiàn, liè zhě rán zhī. zhāng bì dēng péng, guǒ yǒu yī hǔ, xiāo hǒu ér zhì, qián zú chù jī, jiàn nǎi zhōng qí sān bān, guàn xīn ér bó. qūn xún, zhū chàng bēn zǒu què huí, fú qí hǔ, kū shén āi, yuē:" shuí rén yòu shā wǒ jiāng jūn?"
遂劝猎者重张其箭,猎者然之。张毕登棚,果有一虎,哮吼而至,前足触机,箭乃中其三斑,贯心而踣。逡巡,诸怅奔走却回,伏其虎,哭甚哀,曰:“谁人又杀我将军?”
èr zi nù ér chì zhī yuē:" rǔ bèi wú zhī xià guǐ, zāo hǔ niè sǐ, wú jīn wèi rǔ bào chóu, bù néng bào xiè, yóu gǎn tòng kū, qǐ yǒu wéi guǐ bù líng rú shì?"
二子怒而叱之曰:“汝辈无知下鬼,遭虎啮死,吾今为汝报仇,不能报谢,犹敢恸哭,岂有为鬼不灵如是?”
suì qiǎo rán. hū yǒu yī guǐ dá yuē:" dōu bù zhī jiāng jūn nǎi hǔ yě, líng láng jūn zhī shuō, fāng dà xǐng wù."
遂悄然。忽有一鬼答曰:“都不知将军乃虎也,聆郎君之说,方大醒悟。”
jiù qí hǔ ér mà zhī, gǎn xiè ér qù. jí míng, èr zi fēn yín yǔ liè zhě ér guī ěr.
就其虎而骂之,感谢而去。及明,二子分银与猎者而归耳。