tài zǔ shèng shén gōng sù wén wǔ xiào huáng dì, xìng guō shì, xíng zhōu yáo shān rén yě. fù jiǎn, shì jìn wèi shùn zhōu cì shǐ. liú rén gōng gōng pò shùn zhōu, jiǎn jiàn shā, zi wēi shǎo gū, yī lù zhōu rén cháng shì. lù zhōu liú hòu lǐ jì tāo mù yǒng gǎn shì wèi jūn zú, wēi nián shí bā, yǐ yǒng lì yīng mù. wèi rén fù qì, hǎo shǐ jiǔ, jì tāo tè qí zhī. wēi cháng yóu yú shì, shì yǒu tú zhě, cháng yǐ yǒng fú qí shì rén. wēi zuì, hū tú zhě, shǐ jìn jǐ gē ròu, gē bù rú fǎ, chì zhī. tú zhě pī qí fù shì zhī yuē: ěr yǒng zhě, néng shā wǒ hū? wēi jí qián qǔ dāo cì shā zhī. yī shì jiē jīng, wēi pō zì rú. wèi lì suǒ zhí, jì tāo xī qí yǒng, yīn zòng zhī shǐ wáng, yǐ ér fù zhào zhì huī xià. jì tāo pàn jìn fù yú liáng, hòu zhuāng zōng miè liáng, jì tāo zhū sǐ, qí huī xià bīng xī lì cóng mǎ zhí, wēi yǐ tōng shū suàn bǔ wèi jūn lì. hǎo dú kǔn wài chūn qiū, lüè zhī bīng fǎ, hòu wèi shì wèi jūn lì. hàn gāo zǔ wèi shì wèi qīn jūn dōu yú hòu, yóu qīn ài zhī. hòu gāo zǔ suǒ lín zhèn, cháng yǐ wēi cóng. qì dān miè jìn, hàn gāo zǔ qǐ bīng tài yuán, jí huáng dì wèi, bài wēi shū mì fù shǐ.
太祖聖神恭肅文武孝皇帝,姓郭氏,邢州堯山人也。父簡,事晉為順州刺史。 劉仁恭攻破順州,簡見殺,子威少孤,依潞州人常氏。潞州留後李繼韜募勇敢士為 軍卒,威年十八,以勇力應募。為人負氣,好使酒,繼韜特奇之。威嘗游於市,市 有屠者,常以勇服其市人。威醉,呼屠者,使進幾割肉,割不如法,叱之。屠者披 其腹示之曰:「爾勇者,能殺我乎?」威即前取刀刺殺之。一市皆驚,威頗自如。 為吏所執,繼韜惜其勇,陰縱之使亡,已而復召置麾下。繼韜叛晉附於梁,后庄宗 滅梁,繼韜誅死,其麾下兵悉隸從馬直,威以通書算補為軍吏。好讀《閫外春秋》, 略知兵法,後為侍衛軍吏。漢高祖為侍衛親軍都虞候,尤親愛之。後高祖所臨鎮, 嘗以威從。契丹滅晉,漢高祖起兵太原,即皇帝位,拜威樞密副使。
gān yòu yuán nián zhēng yuè, gāo zǔ jí dà jiàn, yǐ yǐn dì tuō wēi jí shǐ hóng zhào děng. yǐn dì jí wèi, bài wēi shū mì shǐ. shì suì sān yuè, hé zhōng lǐ shǒu zhēn yǒng xìng zhào sī wǎn fèng xiáng wáng jǐng chóng xiāng cì fǎn, yǐn dì qiǎn bái wén kē guō cóng yì cháng sī děng fēn tǎo zhī, jiǔ jiē wú gōng. yǐn dì wèi wēi yuē: wú yù fán gōng kě hū? wēi duì yuē: chén bù gǎn qǐng, yì bù gǎn cí, wéi bì xià mìng. nǎi jiā bài wēi tóng zhōng shū mén xià píng zhāng shì, shǐ xī dū zhū jiāng. wēi jū jūn zhōng, yán jiàn bīn kè, bāo yī bó dài, jí lín zhèn xíng yíng, fú jīn duǎn hòu, yǔ shì zú wú yì shàng suǒ cì yǔ, yǔ zhū jiāng huì shè, zì qí suǒ qǔ, qí yú xī yǐ fēn cì shì zú, jiāng shì jiē huān lè. wēi zhì hé zhōng, zì shān qí chéng dōng, sī shān qí nán, wén kē shān qí xī, diào wǔ xiàn dīng èr wàn rén zhú lián lěi yǐ hù sān shān. zhū jiāng jiē wèi shǒu zhēn qióng kòu, pò zài dàn xī, bù yí láo rén rú cǐ, wēi bù tīng. yǐ ér shǒu zhēn shù chū bīng jī huài lián lěi, wēi zhé bǔ zhī, shǒu zhēn zhé fù chū jī, měi chū bì yǒu wáng shī. jiǔ zhī, chéng zhōng bīng shí jù jǐn, wēi yuē: kě yǐ! nǎi zhì gōng jù, wèi qī rì, sì miàn gōng zhī, pò qí luó chéng, shǒu zhēn yǔ qī zǐ zì fén sǐ, sī wǎn jǐng chóng xiāng cì jiàng.
乾祐元年正月,高祖疾大漸,以隱帝托威及史弘肇等。隱帝即位,拜威樞密使。 是歲三月,河中李守貞、永興趙思綰、鳳翔王景崇相次反,隱帝遣白文珂、郭從義、 常思等分討之,久皆無功。隱帝謂威曰:「吾欲煩公可乎?」威對曰:「臣不敢請, 亦不敢辭,惟陛下命。」乃加拜威同中書門下平章事,使西督諸將。威居軍中,延 見賓客,褒衣博帶,及臨陣行營,幅巾短後,與士卒無異;上所賜予,與諸將會射, 恣其所取,其餘悉以分賜士卒,將士皆歡樂。威至河中,自柵其城東,思柵其南, 文珂柵其西,調五縣丁二萬人築連壘以護三柵。諸將皆謂守貞窮寇,破在旦夕,不 宜勞人如此,威不聽。已而守貞數出兵擊壞連壘,威輒補之,守貞輒復出擊,每出 必有亡失。久之,城中兵食俱盡,威曰:「可矣!」乃治攻具,為期日,四面攻之, 破其羅城,守貞與妻子自焚死,思綰、景崇相次降。
yǐn dì láo wēi yǐ yù dài, jiā jiǎn xiào tài shī jiān shì zhōng, wēi cí yuē: chén shì xiān dì, jiàn gōng chén duō yǐ, wèi cháng yǐ yù dài cì zhī. yīn yán: chén xìng de lǜ háng wǔ, jiǎ hàn wēi líng yǐ pò zéi zhě, qǐ tè chén zhī gōng, jiē jiāng xiāng zhī xián, yǒu yǐ ān cháo tíng, fǔ nèi wài, ér kuì xiǎng yǐ shí, gù chén dé yǐ zhuān shì zhēng fá. yǐn dì yǐ wēi wèi xián, yú shì xī zhào yáng bīn shǐ hóng zhào sū féng jí yǔ guī dòu zhēn gù wáng zhāng děng jiē cì yǐ yù dài, wēi nǎi shòu. wēi yòu tuī gōng dà chén, qǐng jiā jué shǎng, yú shì jiā zhēn gù sī kōng, féng jí sī tú, yǔ guī bīn zuǒ yòu pú shè. yǐ ér yòu yuē: cǐ tè hàn tíng qīn jìn zhī chén ěr. hàn zhū zōng shì tiān xià fāng zhèn, wài jì jīng zhè hú nán, jiē wèi jí yě. yóu shì làn shǎng biàn yú tiān xià.
隱帝勞威以玉帶,加檢校太師兼侍中,威辭曰:「臣事先帝,見功臣多矣,未 嘗以玉帶賜之。」因言:「臣幸得率行伍,假漢威靈以破賊者,豈特臣之功,皆將 相之賢,有以安朝廷,撫內外,而饋餉以時,故臣得以專事征伐。」隱帝以威為賢, 於是悉召楊邠、史弘肇、蘇逢吉、禹珪、竇貞固、王章等皆賜以玉帶,威乃受。威 又推功大臣,請加爵賞,於是加貞固司空,逢吉司徒,禹珪、邠左右僕射。已而又 曰:「此特漢廷親近之臣耳。漢諸宗室、天下方鎮,外暨荊、浙、湖南,皆未及也。」 由是濫賞遍於天下。
shì dōng, qì dān kòu biān, wēi yǐ shū mì shǐ běi fá, zhì wèi zhōu, qì dān dùn. sān nián èr yuè, shī hái. sì yuè, bài wēi yè dōu liú shǒu tiān xióng jūn jié dù shǐ, réng yǐ shū mì shǐ zhī zhèn. zǎi xiàng sū féng jí yǐ wèi shū mì shǐ bù kě yǐ fān zhèn jiān lǐng, yǔ shǐ hóng zhào děng gù zhēng. jiǔ zhī, zú yǐ shū mì shǐ xíng, zhào hé běi zhū zhōu jiē tīng wēi jié dù.
是冬,契丹寇邊,威以樞密使北伐,至魏州,契丹遁。三年二月,師還。四月, 拜威鄴都留守、天雄軍節度使,仍以樞密使之鎮。宰相蘇逢吉以謂樞密使不可以籓 鎮兼領,與史弘肇等固爭。久之,卒以樞密使行,詔河北諸州皆聽威節度。
yǐn dì yǔ lǐ yè děng móu, yǐ shā shǐ hóng zhào děng, zhào zhèn níng jūn jié dù shǐ lǐ hóng yì shā shì wèi bù jūn zhǐ huī shǐ wáng yīn yú chán zhōu, yòu zhào shì wèi mǎ jūn zhǐ huī shǐ guō chóng shā wēi jí xuān huī shǐ wáng jùn yú wèi. zhào shū xiān zhì chán zhōu, hóng yì kǒng shì bù guǒ, fǎn yǐ zhào shū shì yīn, yīn yǔ hóng yì qiǎn rén gào wēi. yǐ ér zhào shā wēi jùn shǐ zhě yì chí qí zhì, wēi nì zhào shū, zhào shū mì shǐ yuàn lì wèi rén pǔ móu yú wò nèi. rén pǔ quàn wēi fǎn, jiào wēi dào yòng liú shǒu yìn, gèng wèi zhào shū, zhào wēi zhū zhū jiāng xiào yǐ jī nù zhī, jiāng xiào jiē fèn rán xiào yòng.
隱帝與李業等謀,已殺史弘肇等,詔鎮寧軍節度使李弘義殺侍衛步軍指揮使王 殷於澶州,又詔侍衛馬軍指揮使郭崇殺威及宣徽使王峻於魏。詔書先至澶州,弘義 恐事不果,反以詔書示殷,殷與弘義遣人告威。已而詔殺威、峻使者亦馳騎至,威 匿詔書,召樞密使院吏魏仁浦謀於臥內。仁浦勸威反,教威倒用留守印,更為詔書, 詔威誅諸將校以激怒之,將校皆憤然效用。
shí yī yuè dīng chǒu, wēi suì jǔ bīng dù hé. yǐn dì qiǎn kāi fēng yǐn hóu yì bǎo dà jūn jié dù shǐ zhāng yàn chāo kè shěng shǐ yán jìn qīng děng lǜ bīng jù wēi, yòu qiǎn nèi yǎng tuō chān wēi suǒ xiàng. tuō wèi wēi suǒ de, wēi nǎi fù tuō zòu qǐng fù lǐ yè děng sòng jūn zhōng. yǐn dì dé wēi zòu, yǐ shì yè děng, yè děng jiē yán wēi fǎn zhuàng yǐ bái, nǎi xī zhū wēi jiā shǔ yú jīng shī. gēng chén, wēi zhì huá zhōu, yì chéng jūn jié dù shǐ sòng yán wò pàn yú hàn lái jiàng. rén wǔ, fàn fēng qiū. jiǎ chén, jí tài níng jūn jié dù shǐ mù róng yàn chāo zhàn yú liú zi bēi, yàn chāo bài, bēn yú yǎn zhōu. guō yǔn míng fǎn, shì yǐn dì yú zhào cūn. bǐng xū, wēi rù jīng shī, zòng huǒ dà lüè. wù zǐ, lǜ bǎi guān cháo tài hòu yú míng dé mén, qǐng lì sì jūn. tài hòu xià lìng: wén wǔ bǎi liáo liù jūn jiāng xiào, yì zé xián míng, yǐ chéng dà tǒng. gēng yín, wēi lǜ bǎi guān yì míng dé mén, qǐng lì wǔ níng jūn jié dù shǐ yūn wèi sì. qiǎn tài shī féng dào yíng yūn yú xú zhōu. xīn mǎo, qǐng tài hòu lín cháo tīng zhèng, yǐ wáng jùn wèi shū mì shǐ, hàn lín xué shì shàng shū bīng bù shì láng fàn zhì wèi fù shǐ.
十一月丁丑,威遂舉兵渡河。隱帝遣開封尹侯益、保大軍節度使張彥超、客省 使閻晉卿等率兵拒威,又遣內養脫覘威所向。脫為威所得,威乃附脫奏請縛李 業等送軍中。隱帝得威奏,以示業等,業等皆言威反狀已白,乃悉誅威家屬於京師。 庚辰,威至滑州,義成軍節度使宋延渥叛於漢來降。壬午,犯封丘。甲辰,及泰寧 軍節度使慕容彥超戰於劉子陂,彥超敗,奔於兗州。郭允明反,弒隱帝於趙村。丙 戌,威入京師,縱火大掠。戊子,率百官朝太后於明德門,請立嗣君。太后下令: 文武百寮、六軍將校,議擇賢明,以承大統。庚寅,威率百官詣明德門,請立武寧 軍節度使贇為嗣。遣太師馮道迎贇於徐州。辛卯,請太后臨朝聽政,以王峻為樞密 使,翰林學士、尚書兵部侍郎范質為副使。
shí èr yuè jiǎ wǔ shuò, wēi běi fá qì dān, jūn yú huá zhōu. guǐ chǒu, zhì chán zhōu ér xuán. wáng jùn qiǎn guō chóng yǐ qí qī bǎi nì liú yūn yú sòng zhōu, shā zhī, qí jiāng gǒng tíng měi yáng wēn wèi yūn shǒu xú zhōu. wù wǔ, cì gāo mén, hàn zǎi xiàng dòu zhēn gù sū yǔ guī lái quàn jìn. gēng shēn, tài hòu zhì yǐ wēi jiān guó.
十二月甲午朔,威北伐契丹,軍於滑州。癸丑,至澶州而旋。王峻遣郭崇以騎 七百逆劉贇於宋州,殺之,其將鞏廷美、楊溫為贇守徐州。戊午,次皋門,漢宰相 竇貞固、蘇禹珪來勸進。庚申,太后制以威監國。
guǎng shùn yuán nián chūn zhēng yuè dīng mǎo, huáng dì jí wèi, dà shè, gǎi yuán, guó hào zhōu. jǐ sì, shàng hàn tài hòu zūn hào yuē zhāo shèng huáng tài hòu. wù yín, hàn liú chóng zì lì yú tài yuán. jǐ mǎo, féng dào wèi zhōng shū lìng. èr yuè xīn chǒu, xī zhōu huí gú shǐ dū du lái. dīng wèi, qì dān wù yù qiǎn shǐ niǎo gǔ zhī lái. guǐ chǒu, hán shí, wàng jì yú pú chí. dīng sì, shàng shū zuǒ chéng tián mǐn shǐ yú qì dān. huí gú shǐ mó ní lái. sān yuè jiǎ xū, wǔ níng jūn jié dù shǐ wáng yàn chāo kè xú zhōu. xià sì yuè jiǎ wǔ, lì fū rén dǒng shì wèi dé fēi. wǔ yuè xīn wèi, zhuī zūn zǔ kǎo wèi huáng dì, bǐ wèi huáng hòu: gāo zǔ jǐng shì yuē ruì hé, miào hào xìn zǔ, zǔ bǐ zhāng shì shì yuē ruì gōng zēng zǔ chén shì yuē míng xiàn, miào hào xī zǔ, zǔ bǐ shēn shì shì yuē míng xiào zǔ yùn shì yuē yì shùn, miào hào yì zǔ, zǔ bǐ hán shì shì yuē yì jìng kǎo shì yuē zhāng sù, miào hào qìng zǔ, bǐ wáng shì shì yuē zhāng dé. liù yuè xīn hài, fàn zhì jí hù bù shì láng pàn sān sī lǐ gǔ wèi zhōng shū shì láng tóng zhōng shū mén xià píng zhāng shì. dòu zhēn gù sū yǔ guī bà. guǐ chǒu, fàn zhì cān zhī shū mì yuàn shì. dīng sì, xuān huī běi yuàn shǐ dí guāng yè wèi shū mì fù shǐ. qiū qī yuè wù yín, xìng wáng jùn dì. bā yuè rén yín, qì dān lái guī zhào yíng zhī sàng. dōng shí yuè bǐng wǔ, hàn rén lái tǎo, gōng zì jìn zhōu. shí yī yuè, wáng jùn jí jiàn xióng jūn jié dù shǐ wáng yàn chāo jù zhī. shí èr yuè, mù róng yàn chāo fǎn.
廣順元年春正月丁卯,皇帝即位,大赦,改元,國號周。己巳,上漢太后尊號 曰昭聖皇太后。戊寅,漢劉崇自立於太原。己卯,馮道為中書令。二月辛丑,西州 回鶻使都督來。丁未,契丹兀欲遣使裊骨支來。癸丑,寒食,望祭於蒲池。丁巳, 尚書左丞田敏使於契丹。回鶻使摩尼來。三月甲戌,武寧軍節度使王彥超克徐州。 夏四月甲午,立夫人董氏為德妃。五月辛未,追尊祖考為皇帝,妣為皇后:高祖璟 諡曰睿和,廟號信祖,祖妣張氏諡曰睿恭;曾祖諶諡曰明憲,廟號僖祖,祖妣申氏 諡曰明孝;祖蘊諡曰翼順,廟號義祖,祖妣韓氏諡曰翼敬;考諡曰章肅,廟號慶祖, 妣王氏諡曰章德。六月辛亥,范質及戶部侍郎判三司李穀為中書侍郎、同中書門下 平章事。竇貞固、蘇禹珪罷。癸丑,范質參知樞密院事。丁巳,宣徽北院使翟光鄴 為樞密副使。秋七月戊寅,幸王峻第。八月壬寅,契丹來歸趙瑩之喪。冬十月丙午, 漢人來討,攻自晉州。十一月,王峻及建雄軍節度使王彥超拒之。十二月,慕容彥 超反。
èr nián chūn zhēng yuè jiǎ zǐ, shì wèi bù jūn dōu zhǐ huī shǐ cáo yīng wèi yǎn zhōu xíng yíng dōu bù shǔ. gēng wǔ, gāo lì wáng zhāo shǐ qí guǎng píng shì láng xú féng lái. èr yuè gēng yín, fǔ zhōu fáng yù shǐ zhé dé yǐ kè kě lán jūn. sān yuè dīng sì shuò, hán shí, wàng jì yú jiāo. wù chén, nèi kè shěng shǐ zhèng rén huì wèi shū mì fù shǐ, dí guāng yè bà. xià wǔ yuè gēng shēn, dōng zhēng, lǐ gǔ liú shǒu dōng dōu, zhèng rén huì wèi dà nèi dōu diǎn jiǎn. guǐ hài, cì cáo zhōu, shè liú zuì yǐ xià qiú. yǐ hài, kè yǎn zhōu. rén wǔ, shè yǎn zhōu. liù yuè yǐ yǒu shuò, xìng qū fù, cí kǒng zǐ. gēng zǐ, zhì zì yǎn zhōu. qiū jiǔ yuè yǐ chǒu, tài pú shǎo qīng wáng yǎn shǐ yú gāo lì. qì dān kòu biān.
二年春正月甲子,侍衛步軍都指揮使曹英為兗州行營都部署。庚午,高麗王昭 使其廣評侍郎徐逢來。二月庚寅,府州防禦使折德扆克岢嵐軍。三月丁巳朔,寒食, 望祭於郊。戊辰,內客省使鄭仁誨為樞密副使,翟光鄴罷。夏五月庚申,東征,李 穀留守東都,鄭仁誨為大內都點檢。癸亥,次曹州,赦流罪以下囚。乙亥,克兗州。 壬午,赦兗州。六月乙酉朔,幸曲阜,祠孔子。庚子,至自兗州。秋九月乙丑,太 僕少卿王演使於高麗。契丹寇邊。
sān nián chūn zhēng yuè yǐ mǎo, lín zhōu cì shǐ yáng zhòng xùn pàn yú hàn, lái fù. rùn yuè bǐng xū, huí gú shǐ dú chéng xiāng wēn lái. èr yuè jiǎ zǐ, biǎn wáng jùn wèi shāng zhōu sī mǎ. sān yuè jiǎ shēn, fēng róng wèi jìn wáng. bǐng xū, zhèng rén huì bà. jǐ chǒu, dì zhōu tuán liàn shǐ wáng rén hào wèi zuǒ wèi dà jiāng jūn shū mì fù shǐ. xià liù yuè, dà yǔ, shuǐ. qiū qī yuè, qì dān lú tái jūn shǐ zhāng cáng yīng lái bēn. jiǔ yuè, tǔ hún dǎng fù dá děng lái. dōng shí yuè gēng shēn, féng dào wèi fèng yíng shén zhǔ shǐ. shí yī yuè guǐ wèi, dǎng xiàng shǐ wú tiē mó wǔ děng lái. shí èr yuè wù shēn, sì miào shén zhǔ zhì zì xī jīng, yíng zhī yú xī jiāo, fù yú tài miào. rén shēn, shā tiān xióng jūn jié dù shǐ wáng yīn. yǐ hài, xiǎng yú tài miào.
三年春正月乙卯,麟州刺史楊重訓叛於漢,來附。閏月丙戌,回鶻使獨呈相溫 來。二月甲子,貶王峻為商州司馬。三月甲申,封榮為晉王。丙戌,鄭仁誨罷。己 丑,棣州團練使王仁鎬為左衛大將軍、樞密副使。夏六月,大雨,水。秋七月,契 丹盧台軍使張藏英來奔。九月,吐渾黨富達等來。冬十月庚申,馮道為奉迎神主使。 十一月癸未,党項使吳帖磨五等來。十二月戊申,四廟神主至自西京,迎之於西郊, 祔於太廟。壬申,殺天雄軍節度使王殷。乙亥,享於太廟。
xiǎn dé yuán nián chūn zhēng yuè bǐng zǐ shuò, yǒu shì yú nán jiāo, dà shè, gǎi yuán, qún chén shàng zūn hào yuē shèng míng wén wǔ rén dé huáng dì. wù yín, bà yè dōu. bǐng xū, zhèn níng jūn jié dù shǐ zhèng rén huì wèi shū mì shǐ. rén chén, duān míng diàn xué shì hù bù shì láng wáng pǔ wèi zhōng shū shì láng tóng zhōng shū mén xià píng zhāng shì, wáng rén hào bà. shì rì, huáng dì bēng yú zī dé diàn.
顯德元年春正月丙子朔,有事於南郊,大赦,改元,群臣上尊號曰聖明文武仁 德皇帝。戊寅,罷鄴都。丙戌,鎮寧軍節度使鄭仁誨為樞密使。壬辰,端明殿學士、 戶部侍郎王溥為中書侍郎、同中書門下平章事,王仁鎬罷。是日,皇帝崩於滋德殿。