shí liù rì jiàn míng ér chuī, jì fàn yóu jiǔ hòu ér hòu míng, gài yǐ yuè guāng wèi xiǎo yě. shí lǐ zhì lù kǒu pù, ní nìng yì cháng, guò cǐ lù fù píng zào kě xíng. shí lǐ, dù xiāng jiāng, yǐ zài héng jùn nán guān zhī wài. rù chái bù mén, dǐ jīn yù, zé zhǔ rén yǐ chū, ér jìng wén sù huā yào wèi guī. nǎi zhuó zú yǎn xī, páng wèn jìng wén suǒ hòu nèi fǔ zhù jīn, bìng liú míng yǔ wù, jù yī wú kě wàng, gài nèi fǔ yǐ bìng, ér liú yǐ jìng wén xiè chí yě. jì mù, jìng wén nǎi guī, xīn xīn yǐ tīng jīng wèi dé yì, ér jìng wàng liú rì zhī jiǔ. qiě zhī liú yǔ jù zài jiǎng táng, mù qiě tā wǎng, yǔ jìng wén qī míng wǔ dāng zhì jiǎng suǒ, bù huáng hu ng xián xiá guī yě. nǎi chàng chàng wò.
十六日 见明而炊,既饭犹久候而后明,盖以月光为晓也。十里至路口铺,泥泞异常,过此路复平燥可行。十里,渡湘江,已在衡〔郡〕南关之外。入柴埠门,抵金寓,则主人已出,而静闻宿花药未归。乃濯足偃息,旁问静闻所候内府助金,并刘明宇物,俱一无可望,盖内府以病,而刘以静闻懈弛也。既暮,静闻乃归,欣欣以听经为得意,而竟忘留日之久。且知刘与俱在讲堂,暮且他往,与静闻期明午当至讲所,不遑huáng闲暇归也。乃怅怅卧。
shí qī rì tuō jīn xiáng fǔ zài kěn nèi sī, wèi jìng wén qǐng mìng ér yǐ. yǔ jìng wén tóng chū xī ān mén, yù hòu liú yě. rù wěi xiàng piān pì xiǎo xiàng zhōng, nán zhuǎn èr lǐ, zhì qiān fú ān. ān zài huā yào zhī hòu, yǐ gāng lín chí, xiǎo ér pō yōu, yǒu yún nán fǎ shī zì rú, shēng gāo zuò jiǎng fǎ huá. shí yǔ huā bīn fēn, yú suí zhòng tīng jiǎng. suì fàn yú ān, ér liú míng yǔ jìng fù bù zhì. yīn cóng ān hòu wù xī yù sēng, bìng héng shān pí lú dòng dà shī pǔ guān, yì yǐ tīng jiǎng zhì zhě. xià wǔ fǎn jīn yù, shí yú yǐ dìng guǎng yòu guǎng xī zhōu, qī shí bā háng. shì wǎn, xiáng fǔ xiōng dì yǔ shǐ xiū míng lù duān fǔ jiàn yú yú xī guān sì zhōng. rù gèng fǎn yù, yǐ jìng wén jiǔ liú ér bù jí yú cóng shì, bù miǎn zhēng sè fā shēng yān.
十七日 托金祥甫再恳内司,为静闻请命而已。与静闻同出西安门,欲候刘也。入委巷偏僻小巷中,南转二里,至千佛庵。庵在花药之后,倚冈临池,小而颇幽,有云南法师自如,升高座讲《法华》。时雨花缤纷,余随众听讲。遂饭于庵,而刘明宇竟复不至。因从庵后晤西域僧,并衡山毗卢洞大师普观,亦以听讲至者。下午返金寓,时余已定广右广西舟,期十八行。是晚,祥甫兄弟与史休明、陆端甫饯余于西关肆中。入更返寓,以静闻久留而不亟于从事,不免征色发声焉。
shí bā rì zhōu rén yǐ tóng bàn wèi zhì, gǎi qī èr shí zǎo fā. yú yì yǐ wèi wù liú míng yǔ, gū wèi chí chí. jí wù liú, qí yì yóu yù yú zài dài rú qián yě. dài xià wǔ, shì xiáng fǔ tóng chí zhì yù, hū yú yuē:" wáng nèi fǔ yǐ kuò zhū zhù, shù gòng shí èr jīn, yǐ qī yī dùn yìng fù, bù fán líng zhī yě." yú zhí yǐ gù shì wǎng shì shì zhī, gū lìng jìng wén míng chén wǎng cù ér yǐ.
十八日 舟人以同伴未至,改期二十早发。余亦以未晤刘明宇,姑为迟迟。及晤刘,其意犹欲余再待如前也。迨下午,适祥甫僮驰至寓,呼余曰:“王内府已括诸助,数共十二金,已期一顿应付,不烦零支也。”余直以故事往事视之,姑令静闻明晨往促而已。
shí jiǔ rì zǎo guò liú míng yǔ, bǐ xīn suī jí, ér wù réng mò cuò, wéi yǐ zài dài kěn yǔ, yǔ bù tīng yě. jí suǒ suǒ liú jiè quàn, bǐ yóu yù wàng xià wǔ yān. cù jìng wén wǎng hòu wáng, ér jìng wén xiè xiè, wáng yǐ chū yóu hǎi huì méi tián děng ān, yīn cù jìng wén wǎng jiù jiàn zhī, ér yú yǔ xiáng fǔ fù huā yào zhú zhèn shàng rén zhī zhāo. xiān shì, zhú zhèn yǔ jìng wén yóu, hòu yú zhì, yǐ xiāng shú chéng zī kuì, yú shòu shú ér fǎn zī. zhú zhèn pú fú zài sān, qī yī wǎng gù. chū yú yǐ shí bā fā, gù cí zhī. zhì shì gǎi qī, nǎi wǎng. xiān guò qiān fú ān tīng jiǎng bì, suí zhú zhèn yú huā yào, fàn yú xiǎo gé, yǐ dài jìng wén, qì dàn shén jiǔ, bó mù rù chéng. zhú zhèn yǐ xiāng sòng zhì yù, yǐ zuó suǒ fǎn zī guǒ gù zhì ér qù. jì hūn, zé jìng wén tóng xiáng fǔ jī wáng suǒ zhù yóu zī lái, gòng shí sì jīn. wáng chéng fèng wèi nèi sī zhī shǒu, xiàng yǐ jī fèng rù dōu, ér qí zhí wáng tóng yǐ yí wèi diǎn zhàng, dài rèn shū shì. suī shī zhě èr shí sì rén, jiē qí mén xià, ér wù jiē wáng dài yīng yǐ gěi. xiān shì, yú guò suǒ liú jiè quàn, bǐ yǐ cuò wù chū, jìng bù guī yān.
十九日 早过刘明宇,彼心虽急,而物仍莫措,惟以再待恳予,予不听也。急索所留借券,彼犹欲望下午焉。促静闻往候王,而静闻泄泄,王已出游海会、梅田等庵,因促静闻往就见之,而余与祥甫赴花药竺震上人之招。先是,竺震与静闻游,候余至,以香秫程资馈,余受秫而返资。竺震匍匐再三,期一往顾。初余以十八发,固辞之。至是改期,乃往。先过千佛庵听讲毕,随竺震于花药,饭于小阁,以待静闻,憩啖甚久,薄暮入城。竺震以相送至寓,以昨所返资果固掷而去。既昏,则静闻同祥甫赍王所助游资来,共十四金。王承奉为内司之首,向以赍奉入都,而其侄王桐以仪卫典仗,代任叔事。虽施者二十四人,皆其门下,而物皆王代应以给。先是,余过索刘借券,彼以措物出,竟不归焉。
èr shí rì lí míng, zhōu rén cù xià zhōu shén jí. shí jìng wén xiáng fǔ wǎng xiè wáng bìng gè shī zhě, ér yú zài wǎng liú míng yǔ chù, liú jìng wèi hái. zhú zhèn réng rù chéng lái sòng, qiě yǐ dòng mǐ liàng gān hòu de shú nuò mǐ kuì yú, jiàn yú zuó suǒ shì yě. yú nǎi mào yǔ dēng zhōu. jiǔ zhī, jìng wén tóng xiáng fǔ zhuī zhì nán guān wài, suì yǔ xiáng fǔ huī shǒu bié, zhōu jí jiě wéi. sān shí lǐ, pō yú dōng yáng dù, yóu xià wǔ yě. shì rì yīn yǔ fēi fēi, jiāng zhǎng hún zhuó, xiāng liú yòu zuò yī guān. ér jiā àn yú xiāng lín cì, gài shang zhì bái fāng, xià guò héng shān, qí xiāng yǐ shù qiān jì, jiē chéng liú qǔ zi, yǐ yú miáo dài sì fāng zhě. měi xiāng cuī yín yī liǎng, wèi guì fān gōng yòng yān.
二十日 黎明,舟人促下舟甚急。时静闻、祥甫往谢王并各施者,而余再往刘明宇处,刘竟未还。竺震仍入城来送,且以冻米晾干后的熟糯米馈余,见余昨所嗜也。余乃冒雨登舟。久之,静闻同祥甫追至南关外,遂与祥甫挥手别,舟即解维。三十里,泊于东阳渡,犹下午也。是日阴雨霏霏,江涨浑浊,湘流又作一观。而夹岸鱼厢鳞次,盖上至白坊,下过衡山,其厢以数千计,皆承流取子,以鱼苗贷四方者。每厢摧银一两,为桂藩供用焉。
èr shí yī rì sān shí lǐ, guò xīn táng zhàn. yòu èr shí lǐ, jiāng dǐ sōng bǎi, hū yǒu rén jí hū àn shàng, ér yàn bù chéng shēng, zé míng yǔ suǒ shǐ zhuī yú zhě yě. yán míng yǔ chū jiān yú lái zhuī, yǐ shēn zhòng yú chí, nǎi xiǎn ér chí, ér lìng yú fū zhī jié zú zhě qián qū yào yú, liú jí hòu zhì yǐ. yù tīng qí pú fú lái wù yú sōng bǎi, xīn jué bù ān, nǎi yǔ jìng wén dēng yá nì zhī, jì yī wò shǒu bié, biàn kě réng zhì sōng bǎi dēng zhōu yě. jì dēng yá, zhuī zhě yán lái shí liú yǔ qī cóng jiāng dōng àn xíng, nǎi dù ér bīn jiāng xíng, shí lǐ zhì xiāng lú shān, tiān sè yǐ mù, ér liú bù zhì. yǐ yù yī rén, zhī qí yǐ zàn qì xīn táng zhàn, ér xiāng lú shān xià hǔ shēng páo xiào, wèi mù ér qù lái píng jī, jū zhě yī liǎng jiā, jù yǐ mù zhī fēi yǐ. nǎi dēng shān dǐng, sù yú máo ān, wò wú jù, zhì wú shū, nǎi hé yī ér wò.
二十一日 三十里,过新塘站。又二十里,将抵松柏,忽有人亟呼岸上,而咽不成声,则明宇所使追余者也。言明宇初肩舆来追,以身重舆迟,乃跣而驰,而令舆夫之捷足者前驱要余,刘即后至矣。欲听其匍匐来晤于松柏,心觉不安,乃与静闻登涯逆之,冀一握手别,便可仍至松柏登舟也。既登涯,追者言来时刘与期从江东岸行,乃渡而滨江行,十里至香炉山,天色已暮,而刘不至。已遇一人,知其已暂憩新塘站,而香炉山下虎声咆哮,未暮而去来屏迹,居者一两家,俱以木支扉矣。乃登山顶,宿于茅庵,卧无具,栉无梳,乃和衣而卧。
èr shí èr rì yè bàn yǔ shēng dà zuò, dá dàn bù xiū, nǎi móu fàn yú ān yù ér xíng. shǐ wǔ lǐ, yóu shān lǒng zhōng xíng, suī zhī yǔ zhī zhān yī, wú ní nìng zhī fáng zú. hòu wǔ lǐ, xíng tián chéng jiān, shí fāng chā yāng, jiā àn yōng shuǐ, nìng huá shū shén. gòng shí lǐ zhì xīn táng zhàn, yān yǔ mǎn jiāng lái, wèn liú míng yǔ, yǐ dù jiāng sù liú qù yǐ. suì yì wèn jīn xī dù, shǐ sù jiāng àn xíng sì lǐ, zhì xī shí yù nàn chù, fén zhōu yǐ bú jiàn, cóng yá shàng rén jiā wèn liú zōng jī, jiē yún wú zhī. yòu xī yī lǐ, chū dà lù kǒu, dé jū rén yī jiā, zài sān xún zhī, réng wú qián guò zhě. shí liú wú gài, ér yǔ shén dà, yì liú bì wèi néng qián. yú yǔ jìng wén nǎi zàn qì qí jiā, qiě móu fàn yú yù, ér lìng rén cóng dà dào, réng hái mì yú dù tóu. jì ér qí yù yǐ fàn chū, lěng shén. shí yī shī tǐ hán, jiàn qí jiā yǒu jiǔ, jì dé rè fēi dà bái yī zhǒng jiǔ bēi yǐ dí zhī. jí yǐ jiǔ zhì, réng bù rè, nǎi huǒ jiǔ yě. yú wèi fú liǎng ōu, jù liú yǐ dài zhuī zhě. jiǔ zhī, zhuī zhě zhì, zhī liú jì dù, jí fù zhōu shàng sōng bǎi, qiě nǐ gèng niè yǔ bái fāng yì, fēi sù xíng bù jí. nǎi chí gài pú fú, lù jù huá chéng, lǚ pū lǚ qǐ, yīn lìng zhuī zhě xiān qū sōng bǎi yào liú liú, ér yú tóng jìng wén gèng xiāng diē, gèng xiāng gòu yě. shí wǔ lǐ guò xīn qiáo, qiáo xià nǎi xiāng jiāng zhī zhī liú, cóng sōng bǎi zhī běi fēn liú nèi dì, zhì xiāng lú duì fēng réng rù yú jiāng zhě. guò qiáo wǔ lǐ, xī yú yī lǐng, yòu wǔ lǐ, chū shān wù, zé zhuī zhě tóng suí liú zhī fū xié chá yíng yú, zhī liú yǐ xiāng dài sōng bǎi sì zhōng yǐ. jì jiàn, bēi xǐ jiāo bìng, jí zhì cān mìng jiǔ. liú yì yóu yù wǎn yǔ, hòu suǒ dài wù, yǔ gù cí zhī. shí yǔ suǒ fù guǎng yòu zhōu jīn chén cóng cǐ dì kāi qù, jì qióng rì zhī lì, dāng zhǐ yú cháng níng hé kǒu, míng rì dāng zhǐ yú guī yáng. cóng sōng bǎi zhì guī yáng, lù lù zhǐ shuǐ lù zhī bàn, jìng rì kě dá, ér lù nìng nán xíng, yù cóng bái fāng mì qí, fēi qīng chén bù kě dé nǎi biàn mì yú zhōu, wèi yè dǐ bái fāng jì. míng yǔ zhuǎn cóng sì zhōng jiè qián bǎi wén, hòu chóu zhōu rén, qiě yù tóng zhì bái fāng, ér zhōu xiǎo bù néng róng, jí fēn shǒu yǐ hūn hēi yǐ. èr gǔ, yǔ zhǐ yuè chū, yǐ dǐ bái fāng, yǒu yì. yú niàn zài yè xíng sān shí lǐ kě jí zhōu, gèng xǔ hòu chóu, lìng qí jí xíng, ér zhōu rén yù fǎn shǒu yú xiāng, qiáng zhī bù qián, yú nǎi jiān wò qí zhōng. zhōu rén yán:" shì yǒu èr zhōu pō xià liú, pō shì zuó suǒ guò sōng bǎi guān fǎng." qí zhōu nǎi guǎng yòu sòng lǐ dào zūn zhì xiāng tán zhě, yī wèi sòng guān xìng shōu diǎn shǐ xú xìng zhě suǒ chéng, yī jí yú suǒ fù zhě. dì yǔ zhōu rén bù gǎn hū wèn, yú lìng qí cì zhōu wǎng shì zhī, yuē:" zhōng yè hé gǎn jìn guān fǎng!" yǔ xīn yǐ wéi wàng, gū màn hū gù xíng, sān hū ér dé yīng shēng, shǐ zhī yóu dài yú yú cǐ yě. nǎi cì zhōu guò fǎng, ér xǐ kě zhī yǐ.
二十二日 夜半雨声大作,达旦不休,乃谋饭于庵妪而行。始五里,由山陇中行,虽枝雨之沾衣,无泥泞之妨足。后五里,行田塍间,时方插秧,加岸壅水,泞滑殊甚。共十里至新塘站,烟雨满江来,问刘明宇,已渡江溯流去矣。遂亦问津西渡,始溯江岸行四里,至昔时遇难处,焚舟已不见,从涯上人家问刘踪迹,皆云无之。又西一里,出大路口,得居人一家,再三询之,仍无前过者。时刘无盖,而雨甚大,意刘必未能前。余与静闻乃暂憩其家,且谋饭于妪,而令人从大道,仍还觅于渡头。既而其妪以饭出,冷甚。时衣湿体寒,见其家有酒,冀得热飞大白一种酒杯以敌之。及以酒至,仍不热,乃火酒也。余为浮两瓯,俱留以待追者。久之,追者至,知刘既渡,即附舟上松柏,且拟更蹑予白坊驿,非速行不及。乃持盖匍匐,路俱滑塍,屡仆屡起,因令追者先趋松柏要留刘,而余同静闻更相跌,更相诟也。十五里过新桥,桥下乃湘江之支流,从松柏之北分流内地,至香炉对峰仍入于江者。过桥五里,西逾一岭,又五里,出山坞,则追者同随刘之夫携茶迎余,知刘已相待松柏肆中矣。既见,悲喜交并,亟治餐命酒。刘意犹欲挽予,候所贷物,予固辞之。时予所附广右舟今晨从此地开去,计穷日之力,当止于常宁河口,明日当止于归阳。从松柏至归阳,陆路止水路之半,竟日可达,而路泞难行,欲从白坊觅骑,非清晨不可得;乃遍觅渔舟,为夜抵白坊计。明宇转从肆中借钱百文,厚酬舟人,且欲同至白坊,而舟小不能容,及分手已昏黑矣。二鼓,雨止月出,已抵白坊,有驿。余念再夜行三十里可及舟,更许厚酬,令其即行,而舟人欲返守鱼厢,强之不前,余乃坚卧其中。舟人言:“适有二舟泊下流,颇似昨所过松柏官舫。”其舟乃广右送李道尊至湘潭者,一为送官兴收典史徐姓者所乘,一即余所附者。第予舟人不敢呼问,余令其刺舟往视之,曰:“中夜何敢近官舫!”予心以为妄,姑漫呼顾行,三呼而得应声,始知犹待余于此也。乃刺舟过舫,而喜可知矣。
èr shí sān rì mèi shuǎng, nóng wù mí jiāng, zhōu qǔ běi xíng. èr shí lǐ, guò dà yú táng, jiàn liǎng zhōu zhī bèi jié zhě, kū shēng shén āi, zhōu zhōng shā yī rén, shāng yī rén chuí sǐ. yú shì, yú tóng háng liǎng fǎng rén fǎn xiè yǔ yuē:" zuó bù hòu jūn ér qián, yì dāng zhì cǐ. zhì cǐ huò qí néng miǎn yé!" shǐ zhōu zǐ yǐ hòu yǔ gù, wèi zhòng suǒ gòu, zhì shì yì dé sè yān. shàng wǔ wù shōu rì lì, xià wǔ zhēng hàn rú yǔ. xíng gòng liù shí lǐ, pō yú hé zhōu yì.
二十三日 昧爽,浓雾迷江,舟曲北行。二十里,过大鱼塘,见两舟之被劫者,哭声甚哀,舟中杀一人,伤一人垂死。于是,余同行两舫人反谢予曰:“昨不候君而前,亦当至此。至此祸其能免耶!”始舟子以候予故,为众所诟,至是亦德色焉。上午雾收日丽,下午蒸汗如雨。行共六十里,泊于河洲驿。
èr shí sì rì mèi shuǎng xíng, yǐ qù héng rù yǒng yǐ. sān shí lǐ guò dà pù, shāo zhé ér xī xíng yòu shí lǐ, zhé ér běi xíng wǔ rè rú zhì, wǔ lǐ, fù zhuǎn xī xiàng yān. zì dà pù lái, jiāng zuǒ yòu fù yǒu shān, rú lián gāng jiē fù. jiāng qū ér zuǒ, zhí dǐ zuǒ shān, ér yòu wèi xuán pō jiāng qū ér yòu, qiě dǐ yòu shān, ér zuǒ wèi huí lǒng, ruò gèng xiāng jiāo dài zhě rán. yòu èr shí wǔ lǐ, pō yú guī yáng yì zhī xià hé kǒu. shì rì gòng xíng liù shí lǐ, jìng rì hào rì rú shuò, yì bù duō jiàn yě.
二十四日 昧爽行,已去衡入永矣。三十里过大铺,稍折而西行;又十里,折而北行;午热如炙,五里,复转西向焉。自大铺来,江左右复有山,如连冈接阜。江曲而左,直抵左山,而右为旋坡;江曲而右,且抵右山,而左为回陇,若更相交代者然。又二十五里,泊于归阳驿之下河口。是日共行六十里,竟日皓日如烁,亦不多见也。
èr shí wǔ rì xiǎo rì yíng rán, fàng zhōu wǔ lǐ, yǔ hū zhì. yòu nán sān shí wǔ lǐ, wèi hé bèi táng, yòu xī shí lǐ, guò liǎng shān ài kǒu. yòu shí lǐ, shì wèi bái shuǐ, yǒu xún sī. fù yuǎn fēng sì pì, yī shì zhōng héng, wèi yī yì zhī dà jù luò yún. shì rì gòng xíng liù shí lǐ, wǎn ér hòu jì, pō yú xiǎo hé kǒu. xiǎo hé nán zì shān dòng lái, běi rù yú xiāng jiāng, xiǎo zhōu sù liú rù, kě liǎng rì chéng, jiē qí yáng shǔ yě. shān dòng bù yī, suǒ chū diàn xī suō mù zuì guǎng, bái shuǐ shì sì, jù yǐ cǐ wéi mìng, bù yī xiāng jiāng yě. jì pō, shàng mì dài míng fán jiā, xiè qí jiě yī jiù nán zhī huàn, ér míng fán wǎng yǒng bù zhí.
二十五日 晓日莹然,放舟五里,雨忽至。又南三十五里,为河背塘,又西十里,过两山隘口。又十里,是为白水,有巡司。复远峰四辟,一市中横,为一邑之大聚落云。是日共行六十里,晚而后霁,泊于小河口。小河南自山峒来,北入于湘江,小舟溯流入,可两日程,皆祁阳属也。山峒不一,所出靛、锡、桫木最广,白水市肆,俱倚此为命,不依湘江也。既泊,上觅戴明凡家,谢其解衣救难之患,而明凡往永不值。
èr shí liù rì zhōu rén dēng shì shén fú sì shén, zhù fú, zǎo cān hòu xíng. lián guò shān ài, gòng sān shí lǐ, shàng guān yīn tān. fēng yǔ dà zhì, zhōu rén pō ér xiǎng jùn j n jì shén suǒ shèng shí wù, suì zhǐ bù xíng. shēn yè yǔ zhǐ fēng xī, xiāo xiāo jiāng shàng, shū kě huái yě.
二十六日 舟人登市神福祀神,祝福,早餐后行。连过山隘,共三十里,上观音滩。风雨大至,舟人泊而享馂jùn祭神所剩食物,遂止不行。深夜雨止风息,潇潇江上,殊可怀也。