shí sì rì cóng mán biān fàn ér xíng.
十四日從蠻邊飯而行。

réng cóng jiù lù dōng nán yī lǐ, yí dōng xià, wù xún dà lù yǐ xī shān nán xíng.
仍從舊路東南一里，宜東下，誤循大路倚西山南行。

èr lǐ, wàng dù chù yǐ zài dōng běi, nǎi zhuǎn yī lǐ, dé dōng xià zhī lù, suì shè kēng cóng tián chéng dōng xíng. yī lǐ, zhì zǎo lóng chuān jiā, jí lóng jiāng zhī dì, fēn jū yú cǐ, yǐ zhǔ cǐ dù zhě. shí dù zhōu shàng zài jiāng dōng àn, lóng chuān yíng zuò yǐ dài zhī, qí qī nǚ jí zhī tīng yú páng. chū huǒ jiǔ zāo shēng ròu yǐ gōng. yú dàn yǐn jiǔ ér yǐ, bù néng dàn shēng yě. yǔ hū zuò hū zhǐ, shàng wǔ zhōu nǎi xī guò. yòu hòu zhōu rén fàn, dāng wǔ nǎi fā, yǔ dà zuò. tóng dù zhě yán, měng lài dōng xī shuǐ bào zhǎng, héng mù chén shuǐ dǐ, bù néng zhe zú tú shè zhī, shuǐ qiě jí xiōng, guò zhī shén nán. yú chū yǐ lù zī kōng fá, nǐ réng sù zǎo lóng jiāng jiā, yī rì ér zhì sōng pō, èr rì ér zhì mǎ nǎo shān, jiē kě wú fán zhàng tóu, jí qǔ suǒ jì shuǐ lián shí shù guī. jīn wén cǐ, zhī xī jì nán shè, qiě yóu xī běi àn sù liú ér rù, yóu běi chōng yú lǐng, jì miǎn tú shè zhī xiǎn, gèng dé fēn liú zhī jí, yú dào lǐ suī shāo yuǎn, kuàng jīn rì shàng kě dá wāi wǎ, zé liǎng rì jí dǐ jùn, qí xíng fǎn sù yě. suì cóng dù kǒu dōng xiàng jié wù wàng xiá rù, xiān yóu wù dōng xíng tián chéng jiān. yī lǐ, lù wèi cǎo yōng, cǎo wèi yǔ yǎn, jǐ wú cóng mì. xìng yī tóng dù zhě jiàn yú cóng cǐ, yì lái tóng háng, lìng zhī qián qū. bàn lǐ, suì jí xiá kǒu, xún xiá běi tū fēng nán lù dōng xiàng rù, xī fèi yú xià, shén xiōng yǒng. wǔ lǐ, xiá zì běi lái, yǒu cūn zài dōng shān xià, yuē měng gāng. lù xié xī shān běi zhuǎn shàng pō. wǔ lǐ, suì dōng pán dōng fēng zhī nán jiāo. yòu dōng shí lǐ, yǒu xiá zì dōng nán lái, xiǎng jí měng lín suǒ cóng lái zhī xiǎo jìng yě. yú shì zhé ér běi shàng shān ào, èr lǐ, wén quǎn shēng. yòu lǐ yú. shān huán gǔ hé, zhōng de yī píng, sì wǔ jiā yǐ zhī nán xiàng ér jū, rì wāi wǎ, suì zhǐ ér sù.
二里，望渡處已在東北，乃轉一里，得東下之路，遂涉坑從田塍東行。一里，至早龍川家，即龍江之弟，分居於此，以主此渡者。時渡舟尚在江東岸，龍川迎坐以待之，其妻女即織綎於旁。出火酒糟生肉以供。余但飲酒而已，不能啖生也。雨忽作忽止，上午舟乃西過。又候舟人飯，當午乃發，雨大作。同渡者言，猛賴東溪水暴漲，橫木沉水底，不能着足；徒涉之，水且及胸，過之甚難。余初以路資空乏，擬仍宿早龍江家，一日而至松坡，二日而至瑪瑙山，皆可無煩杖頭，即取所寄水簾石樹歸。今聞此，知溪既難涉，且由溪北岸溯流而入，由北沖逾嶺，既免徒涉之險，更得分流之脊，於道里雖稍遠，況今日尚可達歪瓦，則兩日即抵郡，其行反速也。遂從渡口東向截塢望峽入，先由塢東行田塍間。一里，路為草擁，草為雨偃，幾無從覓。幸一同渡者見余從此，亦來同行，令之前驅。半里，遂及峽口，循峽北突峰南麓東向入，溪沸於下，甚洶湧。五里，峽自北來，有村在東山下，曰猛岡。路挾西山北轉上坡。五里，遂東盤東峰之南椒。又東十里，有峽自東南來，想即猛淋所從來之小徑也。於是折而北上山坳，二里，聞犬聲。又里余。山環谷合，中得一坪，四五家倚之南向而居，日歪瓦，遂止而宿。

shí wǔ rì mèi shuǎng ér chuī, píng míng, fàn ér xíng. yǔ sè fēi fēi, nán zhì dōng pō yī lǐ, shāo běi xià sān lǐ yú, bù dé lù. nǎi xī xiàng pān máo niè pō, èr lǐ, dēng lǐng, nǎi dé nán lái zhī lù. yòu shāo běi, xún yá qū fù dōng xiàng xíng. bā lǐ, yǒu xiá zì dōng lái, ér dà xī zé zì běi xiá lái shòu, qí huí qū chù téng mù yǎn bì, wéi jiàn shuǐ shì téng yuè yú xià. lù réng běi zhuǎn sù zhī, suì cóng shēn qìng zhōng xíng. yòu èr lǐ shāo xià, jiàn xià xī bī. yòu běi wǔ lǐ, xiá fù zhuǎn dōng, lù nǎi dōng, sù zhī. lǚ jiàng ér yǔ xī huì, yí lù jiē cóng xī yòu shēn guǎn zè yá jiān, dōng běi sù liú xíng shí wǔ lǐ, yǒu yī xī zì běi xiá chū, ér xià yǒu tián yuán zhī, jiàn chū qìng yǐ. yòu dōng wǔ lǐ, qí xià tián suì lián qí jiā xī. yòu dōng wǔ lǐ, yòu yǒu shuǐ zì xī běi xiá lái, xī yuán suì qí wèi liǎng, yǒu qiáo dù qí běi lái zhě, réng sù qí dōng lái zhě. qí xià tián yù pì, lù shǐ wú qìng mù zhī yì. yòu dōng wǔ lǐ, běi jiè zhī shān, zhōng huán wèi píng, ér tǔ guān jū zhī yì zǎo xìng, wèi lóng jiāng zhī zhí. nán jiè zhī xiá, píng tà wèi tián, ér cūn luò rào zhī, cǐ jí suǒ wèi běi chōng yě. yòu dōng wǔ lǐ, shān qìng fù hé, shì wèi qìng kǒu. shí cái xià wǔ, ér qián wú sù diàn, suì zhǐ. shì xī wèi zhōng yuán, qù suì zài shí píng, qí sú yóu zhī jì xiān, ér cǐ zé jì rán yǐ.
十五日昧爽而炊，平明，飯而行。雨色霏霏，南陟東坡一里，稍北下三里余，不得路。乃西向攀茅躡坡，二里，登嶺，乃得南來之路。又稍北，循崖曲復東向行。八里，有峽自東來，而大溪則自北峽來受，其回曲處藤木罨蔽，惟見水勢騰躍於下。路仍北轉溯之，遂從深箐中行。又二里稍下，漸下溪逼。又北五里，峽復轉東，路乃東，溯之。屢降而與溪會，一路皆從溪右深管仄崖間，東北溯流行十五里，有一溪自北峽出，而下有田緣之，漸出箐矣。又東五里，其下田遂連畦夾溪。又東五里，又有水自西北峽來，溪源遂岐為兩，有橋度其北來者，仍溯其東來者。其下田愈辟，路始無箐木之翳。又東五里，北界之山，中環為坪，而土官居之；亦早姓，為龍江之侄。南界之峽，平拓為田，而村落繞之，此即所謂北沖也。又東五里，山箐複合，是為箐口。時才下午，而前無宿店，遂止。是夕為中元，去歲在石屏，其俗猶知祭先，而此則寂然矣。

shí liù rì píng míng fàn. yóu qìng kǒu dōng shāo xià rù xiá, èr lǐ, yǒu jiàn zì dōng běi lái, yuè zhī. qí dà xī zé zì xiá zhōng dōng lái, yóu zài lù zhī nán. lù cóng liǎng jiàn zhōng zhī zhōng dōng shàng, yǐ fù běi yǐ zhōng zhī, nán lín dà xī, qiě shàng qiě píng. qī lǐ shāo xià, yòu yī lǐ, xià jí xī, bīn xī sù shuǐ ér xíng. yòu lǐ yú, yǒu mù qiáo kuà xī, suì dù qí nán àn, yǐ nán yá dōng xiàng xíng.
十六日平明飯。由箐口東稍下入峽，二里，有澗自東北來，越之。其大溪則自峽中東來，猶在路之南。路從兩澗中支中東上，已復北倚中支，南臨大溪，且上且平。七里稍下，又一里，下及溪，瀕溪溯水而行。又里余，有木橋跨溪，遂度其南岸，倚南崖東向行。

yòu lǐ yú, fù dù qiáo, xíng xī běi àn.
又里余，復度橋，行溪北岸。

yóu shì liǎng yá jiā jiàn, jiàn zhī shàng lǚ yǒu qiáo zuǒ yòu kuà, huò dù qiáo nán, huò dù qiáo běi, jù yíng jiàn yǐ pō, qiě shàng qiě zhé.
由是兩崖夾澗，澗之上屢有橋左右跨，或度橋南，或度橋北，俱瀠澗倚坡，且上且折。

yòu lián dù liù qiáo, gòng qī lǐ, shuǐ fèn liǎng pài lái, yī dōng nán, yī dōng běi, jù chéng xuán liú, qiáo bù fù néng shī, suì cóng zhōng pō niè jùn, pán chuí dèng ér shàng. qū zhé bā lǐ, gāng jí shāo píng, yǒu lú sān yíng héng yú gāng shàng, yuē chá ān, tǔ rén yòu hū wèi pú mán zhài, ér shí wú zhài yě.
又連度六橋，共七里，水分兩派來，一東南，一東北，俱成懸流，橋不復能施，遂從中坡躡峻，盤垂磴而上。曲折八里，岡脊稍平，有廬三楹橫於岡上，曰茶庵，土人又呼為蒲蠻寨，而實無寨也。

yǒu yī dào liú yuè míng yú zhōng.
有一道流瀹茗於中。

yú zhī qián lù wú jū lú, nǎi chū fàn jiù zhī ér dàn. yòu běi shàng, shǐ lín běi kēng, hòu lín nán kēng, shǐ pī xiá shè shuǐ, hòu niè dèng pán jí, shí lǐ, nǎi dōng dēng lǐng ào. jì zhì lǐng tóu, yǔ shì pāng tuó, suí liú nán xià, ruò qí yù lóng ér lǎn cāng hǎi zhě. nán xià sān lǐ, yǔ hū zhōng zhǐ, yún mái yáo dí. yòu èr lǐ, suì suí xī xiá xià, zhuì xiá chuān qìng, lù jì méng róng, yǔ fù lián mián. yòu wǔ lǐ, cóng qìng dǐ tà bō suí liú chū. yòu nán wǔ lǐ, shāo dōng, yú yī dōng zhàng xī tū zhī pō. cóng qí nán zhuì pō zhí xià zhě sān lǐ, fù suí xiá yǐ dōng zhàng zhī zhī nán xiàng xíng, qí xī zhōng hè shāo kāi, liú jiàn chéng xī.
余知前路無居廬，乃出飯就之而啖。又北上，始臨北坑，後臨南坑，始披峽涉水，後躡磴盤脊，十里，乃東登嶺坳。既至嶺頭，雨勢滂沱，隨流南下，若騎玉龍而攬滄海者。南下三里，雨忽中止，雲霾遙滌。又二里，遂隨西峽下，墜峽穿箐，路既蒙茸，雨復連綿。又五里，從箐底踏波隨流出。又南五里，稍東，逾一東障西突之坡。從其南墜坡直下者三里，復隨峽倚東障之支南向行，其西中壑稍開，流漸成溪。

èr lǐ, yǔ yì dà, zhān tǐ tú zú, zú huá bù néng dìng, shàng xiǎn shè liú, suí qǐ suí pū. rú shì zhě sān sì lǐ, tóu mù jì shāng, sì zhī shòu bìng, yī shí wú kě rú hé.
二里，雨益大，沾體塗足，足滑不能定，上險涉流，隨起隨仆。如是者三四里，頭目既傷，四肢受病，一時無可如何。

yǔ shǎo zhǐ, yòu dōng nán wǔ lǐ, wù shāo dōng qū, nǎi jié wù ér dù yī qiáo. qiáo xià shuǐ suī xiōng yǒng hún zhuó, qí shì yóu wèi dà, jǐn héng mù ér dù. zhì shì cóng xī xī suí xī shān xíng, xī bī dōng zhàng shān qù. fù yú pō zhuì qìng xiàng dōng nán xià, wǔ lǐ, yòu dōng nán pán yī pō, xià shè yī qìng. yòu wǔ lǐ, zhuǎn pō nán, yè jiān dé wò fó sì, yǐ mù. jí rù qí chú, suǒ huǒ zhì yī, chuī tāng dàn suǒ cún xié fàn, shēn yè ér wò qí běi lóu.
雨少止，又東南五里，塢稍東曲，乃截塢而度一橋。橋下水雖洶湧渾濁，其勢猶未大，僅橫木而度。至是從溪西隨西山行，溪逼東障山去。復逾坡墜箐向東南下，五里，又東南盤一坡，下涉一箐。又五里，轉坡南，腋間得臥佛寺，已暮。急入其廚，索火炙衣，炊湯啖所存攜飯，深夜而臥其北樓。

shí qī rì chén qǐ jué liáng. jì cǐ dì qù jùn bù guò sān shí yú lǐ, yǔ qián dōng zì xiǎo zhài guī xiāng sì, suì kōng fù xíng. réng zài shàng yán diàn, zài xià chí xuān, yī píng tiào zhī. dōng nán lǐ xǔ, guò yī xiǎo shì, shǐ yǒu èr jiā dāng lù, shì wèi shuì sī. yòu nán bā lǐ, guò lóng wáng táng xiá, jiē yǐ xī shān xíng.
十七日晨起絕糧。計此地去郡不過三十餘里，與前東自小寨歸相似，遂空腹行。仍再上岩殿，再下池軒，一憑眺之。東南里許，過一小室，始有二家當路，是為稅司。又南八里，過龍王塘峽，皆倚西山行。

yòu dōng nán wǔ lǐ, guò láng yì cūn, cūn xī yǒu lù yú lǐng, wèi qīng jiāng bà dǎ láng dào. yòu nán èr shí lǐ, zhì jùn chéng běi tōng huá mén wài, jí suí chéng běi jiàn xī shàng. èr lǐ rù rén shòu mén, yóu xīn chéng jiē yī lǐ yú, guò fǎ míng sì qián, xī dǐ liú guǎn. yú chū nǐ zhì gàn hǎi zǐ yī xiǔ jí hái, zhì shì yòu shí sān rì yǐ. guǎn qián lǎo yù yǐ pān lián huá suǒ liú zhé yí bìng huì zhēn táo dào suǒ kuì diǎn bì yú, qiě wèi shǎn zhī yuàn shǐ rén yǐ shū yí shù cì lái hòu. gài zhī yuàn wǎng xiān yíng zǔ xiān de mù dì, kǒng yú dōng fǎn, jí liú shǐ xiāng dài yě. xià wǔ ān rén lái, yú yǔ xī tóng shǎn lái, dǐ mù nǎi bié.
又東南五里，過郎義村，村西有路逾嶺，為清江壩、打郎道。又南二十里，至郡城北通華門外，即隨城北澗西上。二里入仁壽門，由新城街一里余，過法明寺前，西抵劉館。余初擬至干海子一宿即還，至是又十三日矣。館前老嫗以潘蓮華所留折儀、並會真陶道所饋點畀余，且謂閃知願使人以書儀數次來候。蓋知願往先塋祖先的墓地，恐余東返，即留使相待也。下午安仁來，俞禹錫同閃來，抵暮乃別。

shí bā rì yú wò wèi qǐ, mǎ yuán zhēn tóng qí cóng xiōng lái hòu.
十八日余臥未起，馬元真同其從兄來候。

yú yà qí zǎo.
余訝其早。

yuē: jí zài běi lín, ér jiǔ bù zhī. zuó mù yǔ xī yán, shǐ zhī zhī. qiě zhī yǔ lǎo fù yuē, ér bù cóng sōng pō fǎn, néng bù shǐ lǎo fù pàn wàng yé? yú shǐ zhī wèi tài lù nǎi láng. tài lù suī yán qí zhǎng zi dú shū chéng zhōng, ér bù zhī jí yǔ liú guǎn bìng yě. yǔ xī yāo fàn, chū qí yuè shǎn tài wēng jiàng jī jiù shí qiú shén jiàng shì yǔ xiāng shì, lù zhī, mù nǎi fǎn. shǎn zhī yuàn shǐ yǐ zhī yuàn shū yí bìng suǒ liú jiǎn zhá lái, qiě wèi yú zuò shū yǔ yáng yún zhōu.
曰：「即在北鄰，而久不知。昨暮禹錫言，始知之。且知與老父約，而不從松坡返，能不使老父盼望耶？」余始知為太麓乃郎。太麓雖言其長子讀書城中，而不知即與劉館並也。禹錫邀飯，出其岳閃太翁降乩ｊī舊時求神降示語相示，錄之，暮乃返。閃知願使以知願書儀並所留柬札來，且為余作書與楊雲州。

shí jiǔ rì shǎn tài shǐ shǒu shū hòu xù, jì wǔ nǎi fù zhī. liú kuǎn xī shū shě xiǎo tíng jiān, chū dǒng tài shǐ yī juàn yī cè xiāng shì, shū huà jiē jiā, yòu chū dà lǐ cāng shí píng zhì zuò jiān. lìng mì xiān jī zōng yuè tāng yǐ zuǒ fàn. shēn yè nǎi guī guǎn. zhī ān rén suǒ hòu shǎn xù yǐ dé, ān rén jiāng fǎn mìng lì jiāng yǐ.
十九日閃太史手書候敘，既午乃赴之。留款西書舍小亭間，出董太史一卷一冊相示，書畫皆佳，又出大理蒼石屏置座間。另覓鮮雞葼瀹湯以佐飯。深夜乃歸館。知安仁所候閃《序》已得，安仁將反命麗江矣。

èr shí rì zuò shū bìng cuì shēng bēi, tuō ān rén shī jī sòng lì jiāng mù gōng.
二十日作書並翠生杯，托安仁師齎送麗江木公。

èr shí yī rì mìng gù pū wǎng mǎ nǎo shān qǔ shí shù, qiě yǐ shī yuē xiè dào qiàn mǎ yuán kāng.
二十一日命顧仆往瑪瑙山取石樹，且以失約謝道歉馬元康。

èr shí èr rì yǔ, yǔ xī tóng shǎn tài shǐ lái yù, zuò jìng rì, shì yí jiǔ yí yáo, wèi lián jù zhī yǐn.
二十二日雨，禹錫同閃太史來寓，坐竟日，貰移酒移餚，為聯句之飲。

èr shí sān rì zǎo, mǎ yuán zhēn yāo fàn. yǐ gù nú wǎng mǎ nǎo shān, yǔ xī zhī yú wú rén jù cān, gù lìng yuán zhēn yāo yú yě. xiān shì zì qīng shuǐ guān yù yǔ, shòu hán shòu diē, qiě shòu jī, lián rì tǐ shén bù ān, yù yǐ hàn fā zhī.
二十三日早，馬元真邀飯。以顧奴往瑪瑙山，禹錫知余無人具餐，故令元真邀余也。先是自清水關遇雨，受寒受跌，且受飢，連日體甚不安，欲以汗發之。

fāng fù shì qǔ yào, ér yǔ xī zhī yú pū wèi guī, zài lái yāo yú, nǎi zhì yào ér fù zhī, suì tòng yǐn. rù yè, yuán zhēn bèi xiān qù, yú jìng wò yǔ xī zhāi. yǔ xī xié fú bèi dān bèi lián tà, qiě yǐ xīn mián bèi fù yú, bèi rù jù lì shén. yú yǐ zuì hòu jué zhēng zhēng yǒu hàn yì, yǐn bèi méng miàn, hàn chū rú yǔ, míng rì suì huò rán, xìn hū xié kuàng sī mián zhī shèng yú yào shí yě.
方赴市取藥，而禹錫知余仆未歸，再來邀余，乃置藥而赴之，遂痛飲。入夜，元真輩先去，余竟臥禹錫齋。禹錫攜袱ｆú被單被連榻，且以新綿被覆余，被褥俱麗甚。余以醉後覺蒸蒸有汗意，引被蒙面，汗出如雨，明日遂霍然，信乎挾纊絲棉之勝於藥石也。

èr shí sì rì hái yù.
二十四日還寓。

yè shēn ér gù nú fǎn.
夜深而顧奴返。

yǐ mǎ yuán kāng jiàn yú bù fǎn, qīn wǎng sōng pō xún zōng jī, gù liú dài sān rì ér hòu guī yě.
以馬元康見余不返，親往松坡詢蹤跡，故留待三日而後歸也。

èr shí wǔ rì shǎn tài shǐ yǐ suǒ zuò zhǎng gē zèng, gèng kuì yǐ jìn. qí gē shén chàng, ér zì huà qiú jìn yǒu fǎ, zhēn kě yǔ shí zhāi zèng yú qī yán gē bìng juān wèi hé bì.
二十五日閃太史以所作長歌贈，更饋以贐。其歌甚暢，而字畫遒勁有法，真可與石齋贈餘七言歌並鐫為合璧。

yǐ ér yú yǔ xī yòu shǐ rén lái yāo yí yù. yú nǎi lìng gù pū yǐ shí shù wǎng shì zhī, xiāng yǔ dǐ zhǎng pāi shǒu jiào hǎo wèi yì jīng qí. yǐ ér wǎng xiè tài shǐ zhī cì, tài shǐ yì wèi suǒ guān, suì cóng yǔ xī chù sòng wǎng guān zhī.
已而俞禹錫又使人來邀移寓。余乃令顧仆以石樹往視之，相與抵掌拍手叫好為異驚奇。已而往謝太史之賜，太史亦為索觀，遂從禹錫處送往觀之。

èr shí liù rì yǔ xī chén zhì yù, yāo yú yí wǎng qí zhāi.
二十六日禹錫晨至寓，邀余移往其齋。

yú gǎn qí yì, cóng zhī. bǐ zhì ér zhī yuàn guī, jí tóng wǎng wù, qiě yǔ zhī bié, zhī cǐ hòu yǐ fú què jí fú sàng shì, yǔ tài shǐ jù yǒu kū qì zhī āi, bù fù jiàn kè yě. bǐ chū mén, tài shǐ fù lìng rén xún jìng wén míng hào sì míng, gài wèi jìng wén zuò míng yǐ wán, jiāng yù shū yǐ jiè yú yě. gèng wèi yú, shí shù shén qí, kǒng zhì yuǎn bù biàn, yù liú zhī zhāi tóu, yǐ yì qīng fēng. yú wèi cǐ shí dé tiān lù shí qú zhī gōng shén xìng, dàn yú shí jiāo bù gù hé. zhī yuàn yuē: cǐ zhèng suǒ wèi shí jiāo yǒu yì jiān gù de péng yǒu yě. suì zhì shí ér bié. yú réng hái liú guǎn, zuò jì jìng rì.
余感其意，從之。比至而知願歸，即同往晤，且與之別，知此後以服闋ｑｕè即服喪事，與太史俱有哭泣之哀，不復見客也。比出門，太史復令人詢靜聞名號寺名，蓋為靜聞作銘已完，將欲書以界余也。更謂余，石樹甚奇，恐致遠不便，欲留之齋頭，以挹清風。余謂「此石得天祿石渠之供甚幸，但余石交不固何」。知願曰：「此正所謂石交友誼堅固的朋友也。」遂置石而別。余仍還劉館，作紀竟日。

wǎn hái sù yú yú.
晚還宿於俞。

jì wò, tài shǐ yǐ jìng wén míng lái cì, wèi míng rì wǔ gǔ jì xiān, bù gǎn yǔ wài shì yě.
既臥，太史以靜聞銘來賜，謂明日五鼓祭先，不敢與外事也。

èr shí qī rì yú zài hái liú guǎn, yí suǒ wèi jǐn yí zhě. bìng yǐ yín wǔ qián bì yǔ xī, mǎi jī zōng liù jīn. shī shén, yǔ xī wèi zài zhēng zhī, fèng dài yǐ zhù yān. nǎi wèi yú dìng wǎng shùn níng fū.
二十七日余再還劉館，移所未盡移者。並以銀五錢畀禹錫，買雞葼六斤。濕甚，禹錫為再蒸之，縫袋以貯焉。乃為余定往順寧夫。

èr shí bā rì fū zhì yù xíng, yǔ xī gù liú, nǎi zuò yǔ xī zhāi tóu yuè hái hún jì, jìng rì ér jǐn. wǎn zhuó suì zuì. yè dà yǔ.
二十八日夫至欲行，禹錫固留，乃坐禹錫齋頭閱《還魂記》，竟日而盡。晚酌遂醉。夜大雨。

èr shí jiǔ rì chén, yǔ shí zuò shí zhǐ. dài fàn dài fū, jiǔ zhī nǎi bié yǔ xī. shì mǎ yuán zhēn shǎn tài shǐ yì lái sòng.
二十九日晨，雨時作時止。待飯待夫，久之乃別禹錫。適馬元真、閃太史亦來送。

suì chū nán mén, cóng dà dào nán èr lǐ, zhì jiā lù cūn jū zhī jiē, suì fēn lù yóu dōng qí, dāng píng wù zhōng nán xíng, xī yǔ shā hé zhī dào xiāng wàng. wǔ lǐ, guò shén jì qiáo. qí nán jū lú lián gèn, shì wèi zhū gé yíng, zhū gé zhī cí zài yān, dōng xiàng, pō xiǎo. yòu nán wèi dōng yuè miào, pō jù, yì dōng xiàng. yòu nán wǔ lǐ, wèi dà shù dūn, yì duō jū lú, cūn zhī běi yǒu xiǎo xī dōng nán liú, cūn zhī nán yǒu xiǎo xī dōng běi liú, hé yú cūn zhī dōng ér dōng qù, cǐ liǎng liú jí wò shī wō zhī shuǐ yě. yòu nán sān lǐ, yǒu shuǐ zì xī yán nán pō ér dōng, cǐ nǎi ào zi pù dōng zhù zhī shuǐ, xiǎo shí qiáo kuà qí shàng. yuè qiáo nán shàng pō, lù fēn wèi sān: yī xī nán xiàng dà shān zhī lù, yī dōng nán wèi shí diān yáo guān zhī dào, yī zhí dōng wèi yǎng yì dào. yú shì zhí dōng xíng pō shàng. sān lǐ, yǒu xiǎo xī zì nán ér běi, cǐ yì zì xī nán ér lái, zhì cǐ běi zhù ér rù yú dōng xī, tóng dōng xiàng luò shuǐ kēng zhě, qí yuán dāng chū yú lěng shuǐ guǎn. yú shì xià yuè yī mù qiáo, fù dōng shàng pō, pō běi yǒu cūn yǐ zhī, qí dì wèi sān tiáo gōu. yóu pō dōng dōng nán xià ér fù shàng, sān lǐ, yuè yī gāng, yǒu liǎng sān jiā dāng gāng tóu, shì wèi hú jiā pō. yuè gāng ér dōng, sān lǐ yòu xià, yǒu shuǐ zì nán ér běi, nán wù shāo kāi, xià pán wèi tián, yǒu shù jiā yǐ nán gāng, shì wèi ā jīn. guò ā jīn, fù dōng shàng sān lǐ, qí nán wù shuǐ suì fēn dōng xī xià. yòu dōng wǔ lǐ, nǎi fàn. yòu sān lǐ shāo xià, wèi yǎng yì.
遂出南門，從大道南二里，至夾路村居之街，遂分路由東岐，當平塢中南行，西與沙河之道相望。五里，過神濟橋。其南居廬連亘，是為諸葛營，諸葛之祠在焉，東向，頗小。又南為東嶽廟，頗巨，亦東向。又南五里，為大樹墩，亦多居廬，村之北有小溪東南流，村之南有小溪東北流，合於村之東而東去，此兩流即臥獅窩之水也。又南三里，有水自西沿南坡而東，此乃坳子鋪東注之水，小石橋跨其上。越橋南上坡，路分為三：一西南向大山之麓，一東南為石甸、姚關之道，一直東為養邑道。於是直東行坡上。三里，有小溪自南而北，此亦自西南而來，至此北注而入於東溪，同東向落水坑者，其源當出於冷水管。於是下越一木橋，復東上坡，坡北有村倚之，其地為三條溝。由坡東東南下而復上，三里，越一岡，有兩三家當岡頭，是為胡家坡。越岡而東，三里又下，有水自南而北，南塢稍開，下盤為田，有數家倚南岡，是為阿今。過阿今，復東上三里，其南塢水遂分東西下。又東五里，乃飯。又三里稍下，為養邑。

nán yǒu wù pán ér wèi tián, běi zhèng duì bǐ jià shān zhī nán chuí, yǒu shù jiā dāng wù. rì cái xià wǔ, ér qián wú zhǐ chù, suì sù.
南有塢盤而為田，北正對筆架山之南垂，有數家當塢。日才下午，而前無止處，遂宿。

sān shí rì diàn fù jī míng qǐ chuī, píng míng yú qǐ ér fàn, chū diàn dōng nán xíng.
三十日店婦雞鳴起炊，平明余起而飯，出店東南行。

shāo xià, dù nán lái xiǎo xī, jí shàng pō dōng yú nán zhuǎn, jí yǎng yì dōng huán zhī zhī yě.
稍下，渡南來小溪，即上坡東逾南轉，即養邑東環之支也。

yǒu gōng guǎn dāng pō, xī kàn hè zhōng, tián lú lì lì. chē yú pō ér xià, yòu shè yī xiǎo wù ér dōng shàng pō, suì xíng gāng tóu, gòng wǔ lǐ. lù fēn èr qí: yī dōng nán zhě, wèi xī yì dào yī xī běi zhě, wèi shān hé bà dào. xiān shì wèn dào, duō yán yóu xī yì yú bā jiāo lǐng dá yì dēng, yǒu rè shuǐ cóng shí pán zhōng yì chū, qí chù yǒu dà dào tōng shùn níng. yú yù cóng zhī, ér yǎng yì diàn zhǔ yán, wǎng xī yì lù jìn, ér shān xī wú qiáo, jīn yǔ hòu wú qiáo, shuǐ zhǎng nán dù dāng zhé ér běi, yóu shān hé bà dù qí xià liú, réng yóu kū kē ér dá yì dēng wèi biàn. zhì shì, jiàn tóng háng zhě jù bù zǒu xī yì ér zǒu shān hé bà, yú yì cóng zhī.
有公館當坡，西瞰壑中，田廬歷歷。車逾坡而下，又涉一小塢而東上坡，遂行岡頭，共五里。路分二岐：一東南者，為西邑道；一西北者，為山河壩道。先是問道，多言由西邑逾芭蕉嶺達亦登，有熱水從石盤中溢出，其處有大道通順寧。余欲從之，而養邑店主言，往西邑路近，而山溪無橋，今雨後無橋，水漲難渡；當折而北，由山河壩渡其下流，仍由枯柯而達亦登為便。至是，見同行者俱不走西邑而走山河壩，余亦從之。

suì xī běi liǎng shè xiǎo wù, èr lǐ yú, shēng pō ér dōng, suì xún yǒng chāng xī nán yá xíng. xī qiàn yá dǐ, zhǐ jiàn běi yá xuē bì xià qiàn, ér yóu bù jiàn shuǐ. yòu dōng èr lǐ shāo xià, jiàn shuǐ qiàn yá dǐ rú yī xiàn, suì dōng jiàn qí mén duì shù rú xuē, mén wài huán chóu pán cuò, xī liú qū zhé qí zhōng, yǒu cūn yǐ běi yá zhī dōng, jí luò shuǐ zhài yě. qí nán yá zhī jiā xī wèi chuān zhě, dōng tū rú jù shī, shuǐ cóng qí běi chū, lù cóng qí nán xià.
遂西北兩涉小塢，二里余，升坡而東，遂循永昌溪南崖行。溪嵌崖底，止見北崖削壁下嵌，而猶不見水。又東二里稍下，見水嵌崖底如一線，遂東見其門對束如削，門外環疇盤錯，溪流曲折其中，有村倚北崖之東，即落水寨也。其南崖之夾溪為川者，東突如踞獅，水從其北出，路從其南下。

bàn lǐ, suì yóu shī yè xià jiàng, lù shén bī zè, bàn lǐ, dǐ shī lù. yòu dōng bàn lǐ, yī xī zì nán wù lái, yǒu bà yàn qí shàng liú, yǒu qiáo kuà qí xià liú. dù qiáo dōng xíng tián chéng jiān, nìng shén. yī lǐ, dēng wù dōng gāng nán xíng. yī lǐ, jiàn wù xī yǒu pù guà xī yá, lì liǎng céng ér xià, zhù wù zhōng nán lái zhī xī. lù gé duì zhī, dōng xiàng rù xiá, yǔ dà zhì. èr lǐ, yú lǐng tóu, yǒu lù xī nán lái hé, shān tóu kēng wā páng cuò, luàn shuǐ jiāo liú. yòu dōng sān lǐ, zài dù kēng ào, pán ér dōng běi xíng. qí xià yǒu kēng, pò shí sōu yá, yì tū ér běi zhù. suí zhī yī lǐ yú, nǎi dōng xià yuè qí liú. yòu dōng běi shàng bàn lǐ, jiàn dōng wù yòu yǒu xiǎo shuǐ zì dōng ér xī xiàng, yǔ nán lái zhī xī hé yú běi yá xià.
半里，遂由獅腋下降，路甚逼仄，半里，抵獅麓。又東半里，一溪自南塢來，有壩堰其上流，有橋跨其下流。度橋東行田塍間，濘甚。一里，登塢東岡南行。一里，見塢西有瀑掛西崖，歷兩層而下，注塢中南來之溪。路隔對之，東向入峽，雨大至。二里，逾嶺頭，有路西南來合，山頭坑窪旁錯，亂水交流。又東三里，再度坑坳，盤而東北行。其下有坑，破石搜崖，亦突而北注。隨之一里余，乃東下越其流。又東北上半里，見東塢又有小水自東而西向，與南來之溪合於北崖下。

běi yá chún shí sǒng qǐ, qí shàng shù mù cōng yù, ér xià zé yǒu xué, fú ér àn zhuì, èr shuǐ zhī suǒ cóng rù yě. yòu dōng xiàng shàng lǐng, bàn lǐ, yú qí jí. xíng lǐng tóu bàn lǐ, shǐ jiàn dōng hè yǒu tián xià pán, qí dōng fù yǒu shān jiā zhī. lù cóng lǐng shàng zhuǎn ér nán xíng, yī lǐ yú ér xià. xià bàn lǐ, qí wù zì nán ér běi, shuǐ yì jīng zhī. dù qiáo sù liú ér nán, èr lǐ, nán wù shāo kāi, shì wèi wǔ mǎ. qí xī nán hè zhōng jū lú pō duō, dōng pō shàng yì yǒu sì wǔ jiā jū lù zuǒ. pō nán yǒu yī kēng, zì dōng xiá chū, yǒu xiǎo shuǐ cóng qí zhōng zhù xī nán hè. xià kēng, shè qí shuǐ zhī nán, sù zhī dōng shàng. lǐ yú, suí xiá nán zhuǎn, ér kēng zhōng shuǐ suì qióng, yǒu jí zì dōng ér xī. dù jí nán, fù zhuì kēng ér xià, cóng jí dōng xíng, zhuǎn kēng dōng zhī yá.
北崖純石聳起，其上樹木蔥鬱，而下則有穴，伏而暗墜，二水之所從入也。又東向上嶺，半里，逾其脊。行嶺頭半里，始見東壑有田下盤，其東復有山夾之。路從嶺上轉而南行，一里余而下。下半里，其塢自南而北，水亦經之。度橋溯流而南，二里，南塢稍開，是為五馬。其西南壑中居廬頗多，東坡上亦有四五家居路左。坡南有一坑，自東峽出，有小水從其中注西南壑。下坑，涉其水之南，溯之東上。里余，隨峽南轉，而坑中水遂窮，有脊自東而西。度脊南，復墜坑而下，從脊東行，轉坑東之崖。

qí xià yì qiàn ér chéng hè, hè zhōng yì yǒu rén jiā, yǐn yú shēn yá zhòng qìng zhī jiān, dàn wén jī míng chōng xiǎng ér yǐ. dōng kēng jì jǐn, cóng qí shàng shè wù shēng gāng, jiàn gāng nán yī fēng tè sǒng ér zhuō lì, bái wù piān lóng qí bàn, nǎi dōng lái jí shàng shí fēng zhī céng qǐ zhě.
其下亦嵌而成壑，壑中亦有人家，隱於深崖重箐之間，但聞雞鳴舂響而已。東坑既盡，從其上涉塢升岡，見岡南一峰特聳而卓立，白霧偏籠其半，乃東來脊上石峰之層起者。

yóu qí běi chuān ào ér dōng, gòng èr lǐ ér dǐ ào zhōng zhī jí.
由其北穿坳而東，共二里而抵坳中之脊。

yǒu jù shí dāng jí ér zhōng jù, qí gāo jí zhàng, dà yì rú zhī, qí shàng yǒu kǒng, dà jí chǐ, shēn yì rú zhī, zhōng zhù shuǐ jí qí bàn, bù hé bù yíng, zhèng yǔ āi láo jīn jǐng zhī kǒng xiāng sì. jù dà shí ér fàn. tǔ rén jí míng cǐ lǐng wèi dà shí tóu.
有巨石當脊而中踞，其高及丈，大亦如之，其上有孔，大及尺，深亦如之，中貯水及其半，不涸不盈，正與哀牢金井之孔相似。踞大石而飯。土人即名此嶺為大石頭。

cóng shí dōng xià wù zhōng, dào fēn wèi èr: yī yóu dōng xiàng yú gāng zhě, wèi dà dào, shāo yū ér dá dà là yí yī yóu dōng nán xià xiá zhě, wèi jié dào, shāo jìn ér dǐ xiǎo là yí.
從石東下塢中，道分為二：一由東向逾岡者，為大道，稍迂而達大臘彝；一由東南下峽者，為捷道，稍近而抵小臘彝。

cǐ jiē kū kē shǔ zhài yě.
此皆枯柯屬寨也。

nǎi yóu xiá zhōng xià, yú shì shí yá nán tū, cóng qìng jiāo yíng, běi qiàn wèi xiá, nán sǒng wèi yá. èr lǐ, xíng nán gāng zhī shàng. yòu èr lǐ, pán gāng zuǐ ér nán, qí dōng xiá zhōng, píng zhuì nán rào. gài yóu cǐ zuǐ dōng zhuì, qí xià jiē xuē yá, gù lù yòu fēn wèi èr: yī yóu yá xià xún yá gēn nán zhuǎn, yī yóu yá shàng niè yá duān nán qǔ.
乃由峽中下，於是石崖南突，叢箐交縈，北嵌為峽，南聳為崖。二里，行南岡之上。又二里，盤岡嘴而南，其東峽中，平墜南繞。蓋由此嘴東墜，其下皆削崖，故路又分為二：一由崖下循崖根南轉，一由崖上躡崖端南曲。

nǎi cóng yá duān nán yú shí xì ér xià, yī lǐ, réng suí nán pō dōng zhuǎn. hái kàn suǒ yú zhī yá, bì lì xià qiàn, qí xià pán wèi shēn wù, yá gēn yǒu quán cóng cóng chū xué jiān, xiǎo lù zhī xià pán zhě yīn zhī yáo wàng běi yá shān gāng, pái tà dōng chū, dà dào zhī dōng zhì zhě yīn zhī.
乃從崖端南逾石隙而下，一里，仍隨南坡東轉。還瞰所逾之崖，壁立下嵌，其下盤為深塢，崖根有泉淙淙出穴間，小路之下盤者因之；遙望北崖山岡，排闥東出，大道之東陟者因之。

yú píng xíng nán gāng, yòu dōng yī lǐ, xià pán zhī xiǎo lù yú gāng lái hé.
余平行南岡，又東一里，下盤之小路逾岡來合。

yòu dōng yī lǐ yú, nán gāng fù dōng tū, lù xià qí běi yè jiān. fù pán ào dōng shàng bàn lǐ, dēng dōng gāng zhī nán pō, shǐ dōng jiàn kū kē zhī chuān, yǔ dōng shān xiāng jiā, ér wèi jiàn qí xī dǐ. yòu xī nán jiàn lǐng tóu yī fēng, wù tū chā yún wù zhōng, rú dà shì zhī pī luò ér zuò zhě, shǎn shuò chū méi, tíng tíng dú shàng, nǎi nán lái jí shàng zhī fēng, bù zhī qí wèi hé míng yě. yòu dōng yī lǐ, fù zhuǎn gāng zhī běi pō, dōng xià yī lǐ, yǒu sì wǔ jiā yǐ gāng ér jū, shì wèi xiǎo là yí.
又東一里余，南岡復東突，路下其北腋間。復盤坳東上半里，登東岡之南坡，始東見枯柯之川，與東山相夾，而未見其西底。又西南見嶺頭一峰，兀突插雲霧中，如大士之披絡而坐者，閃爍出沒，亭亭獨上，乃南來脊上之峰，不知其為何名也。又東一里，復轉岡之北坡，東下一里，有四五家倚岡而居，是為小臘彝。

zhòng yù xià pō wèn yì dēng dào, tǔ rén xíng rén jiē yán xià pō zhì jiāng qiáo bù kě zhǐ sù, yì wú jū tíng zhī jiā, xún jiāng ér nán zhì yì dēng, qiě wǔ liù shí lǐ, shí yǐ bù jí, ér tú wú kě sù, bì zhǐ yú shì. shí cái guò wǔ, suì xié zhǐ ér zhǐ. xìng zhǔ rén yáng xìng zhě, zhī jiāng liú zhī yuán wěi, dào lù zhī qū zhé, xún zhī wú bù shí, qiě zhī yì pán wēn quán.
眾欲下坡問亦登道，土人行人皆言下坡至江橋不可止宿，亦無居停之家，循江而南至亦登，且五六十里，時已不及，而途無可宿，必止於是。時才過午，遂偕止而止。幸主人楊姓者，知江流之源委，道路之曲折，詢之無不實，且知溢盤溫泉。

bù zài yì dēng ér zài jī fēi. nǎi zhǐ ér zuò jì, dǐ mù ér wò.
不在亦登而在雞飛。乃止而作紀，抵暮而臥。