shí bā rì cóng lěng quán ān chén qǐ, lìng gù pū tóng miào lè mì tuó qí, qī yǐ míng rì xíng. yú jí fàn, chū běi mén, cè qí wèi tiān mǔ yóu, gài yǐ qí qù, shǐ néng wǎng fǎn yě. běi èr lǐ, yóu yǎn wǔ chǎng hòu xī běi xià, yuē yī lǐ, dù yī gōu, xī běi dāng zhōng chuān xíng. wǔ lǐ, guò hé chí. yòu běi yī lǐ, guò yī gōu. yòu xī běi sān lǐ, zé dà xī zì dōng qū ér xī liú, běi shè zhī. sì lǐ, pán xī shān dōng tū zhī zuǐ, qí zuǐ dōng tū, ér dà xī shàng liú, yì xī lái bī zhī, lù pán yá ér běi, shì wèi méng huà tiān mǔ shì zhōng chù. yòu běi èr lǐ, guò xī shān zhī wān, yòu běi èr lǐ, zài pán yī dōng tū zhī zuǐ. yòu guò xī wān sān lǐ, qí dōng tū zhī zuǐ gèng zhǎng. yú qí ào ér běi, yǒu qí xī xiàng rù xiá, qí xiá wān huán xī rù, nèi wèi tǔ sī zuǒ shì zhī shì jū. tiān mǔ dào yóu ào běi jié xī xiá zhī kǒu, zhí dù běi qù. yuē sān lǐ, yòu pán qí dōng tū zhī zuǐ, yú shì jū lú lián luò, shǐ wàng jiàn tiān mǔ sì zài běi wù zhī bàn huí yè jiān, qí shān jiē zì xī dà shān tiáo fēn dōng xià zhī huí gāng yě.
十八日从冷泉庵晨起,令顾仆同妙乐觅驼骑,期以明日行。余亟饭,出北门,策骑为天姥游,盖以骑去,始能往返也。北二里,由演武场后西北下,约一里,渡一沟,西北当中川行。五里,过荷池。又北一里,过一沟。又西北三里,则大溪自东曲而西流,北涉之。四里,盘西山东突之嘴,其嘴东突,而大溪上流,亦西来逼之,路盘崖而北,是为蒙化、天姥适中处。又北二里,过西山之湾,又北二里,再盘一东突之嘴。又过西湾三里,其东突之嘴更长。逾其坳而北,有岐西向入峡,其峡湾环西入,内为土司左氏之世居。天姥道由坳北截西峡之口,直度北去。约三里,又盘其东突之嘴,于是居庐连络,始望见天姥寺在北坞之半回腋间,其山皆自西大山条分东下之回冈也。
yòu sān lǐ, yǒu yī yuán fù dāng pán wān zhī zhōng, rú zhū zài pán, ér lù yíng qí qián. yòu běi sān lǐ, xún pō xī běi shàng, yī lǐ ér jí shān mén, shì wèi tiān mǔ yá, ér shí wú yá yě. qí sì dōng xiàng, diàn yǔ zài běi, sēng fáng zài nán. shān mén nèi yǒu gǔ fāng, yuē" yún yǐn sì". àn yī tǒng zhì, lóng hàn tú shān zài chéng xī běi sān shí wǔ lǐ, méng shì lóng jiā dú zì āi láo jiāng qí zǐ xì nú luó jū qí shàng, zhù lóng hàn tú chéng, zì lì wèi qí wáng, hào méng shě zhào, jīn shàng yǒu fú tú jí yún yǐn sì. shǐ zhī tiān mǔ yá jí yún yǐn sì, ér qí shān shí míng lóng hàn tú yě. qí fú tú zài sì běi huí gāng shàng, diàn yǔ xī jí zhěng lì, gài tǔ sī jiā suǒ wéi, jīn bù miǎn liáo luò yǐ. shí rì yǐ xià wǔ, jí fàn ér guī. dù dà xī, dǐ hé chí yǐ hūn hēi yǐ. rù chéng, miào yuè zhèng gōu dēng xiāng dài, nǎi fàn ér wò.
又三里,有一圆阜当盘湾之中,如珠在盘,而路萦其前。又北三里,循坡西北上,一里而及山门,是为天姥崖,而实无崖也。其寺东向,殿宇在北,僧房在南。山门内有古坊,曰“云隐寺”。按《一统志》,巄屽图山在城西北三十五里,蒙氏龙伽独自哀牢将其子细奴逻居其上,筑巄屽图城,自立为奇王,号蒙舍诏,今上有浮屠及云隐寺。始知天姥崖即云隐寺,而其山实名巄屽图也。其浮屠在寺北回冈上,殿宇昔极整丽,盖土司家所为,今不免寥落矣。时日已下午,亟饭而归。渡大溪,抵荷池已昏黑矣。入城,妙乐正篝灯相待,乃饭而卧。
shí jiǔ rì miào lè yǐ rǔ xiàn zèng yú. yú yǐ yú yǔ xī shī shàn, gèng zuò shī zèng zhī. tuó qí zhì, jí fàn ér bié, miào lè sòng chū běi mén. réng èr lǐ, guò yǎn wǔ chǎng dōng. yòu běi xún dōng lù yī lǐ, yǒu qí fēn wéi èr: yī zhí běi suí dà wù zhě. wèi dà lǐ xià guān dào yī dōng xiàng rù xiá yú shān zhě, wèi mí dù ěr hǎi dào. nǎi cóng mí dù zhě dōng xiàng shàng. wǔ lǐ, shè xī xià zhī jiàn, yú shì shàng jī pō. èr lǐ, dé píng, yǒu shù jiā zài píng běi, yuē ā ér cūn.
十九日妙乐以乳线赠余。余以俞禹锡诗扇,更作诗赠之。驼骑至,即饭而别,妙乐送出北门。仍二里,过演武场东。又北循东麓一里,有岐分为二:一直北随大坞者。为大理、下关道;一东向入峡逾山者,为迷渡、洱海道。乃从迷渡者东向上。五里,涉西下之涧,于是上跻坡。二里,得坪,有数家在坪北,曰阿儿村。
gèng niè pō zhí shàng wǔ lǐ, dēng pō tóu, píng xíng gāng jí ér nán dù zhī. cǐ jí yóu nán fēng běi dù ér xià zhě, qí dōng yǔ dà shān jiā wèi kēng, běi xià xī zhuǎn ér rù dà chuān, qí xī zé píng zhuì chuān nán, cóng qí shàng fǔ kàn méng chéng, rú yī ōu tuō biān jìng shàng shǒu wàng de tǔ wū yě. yòu běi yǐ pō zài dōng shàng sān lǐ, yǒu sān sì jiā dàng jí ér jū, shì wèi shā tān shào. jí shàng yǒu xīn jiàn xiǎo ān, pō jié. yòu niè jí dōng shàng èr lǐ, pán yá běi zhuǎn, hū běi xiá pián zhì, lù chuān qí zhōng, jí běi lái dōng dù ér nán zhuǎn zhī jí yě, shì wèi lóng qìng guān.
更蹑坡直上五里,登坡头,平行冈脊而南度之。此脊由南峰北度而下者,其东与大山夹为坑,北下西转而入大川,其西则平坠川南,从其上俯瞰蒙城,如一瓯脱边境上守望的土屋也。又北倚坡再东上三里,有三四家当脊而居,是为沙滩哨。脊上有新建小庵,颇洁。又蹑脊东上二里,盘崖北转,忽北峡骈峙,路穿其中,即北来东度而南转之脊也,是为龙庆关。
tòu xiá, jí suí xiá dōng zhuì, shí gǔ lín xún.
透峡,即随峡东坠,石骨嶙峋。
bàn lǐ, shāo píng. shì jí běi zì dìng xī lǐng nán xià, dōng xié bái yá mí dù zhī shuǐ, wèi lǐ shè jiāng, nán yóu dìng biān xiàn dōng ér xià yuán jiāng xī jiè méng huà diān tóu zhī shuǐ, wèi yáng jiāng, nán yóu dìng biān xiàn xī ér xià lán cāng, nǎi jǐng dōng wēi yuǎn zhèn yuán yáng jiāng bìng wèi liú rù lán cāng jiāng, cǐ wèi xú xiá kè yǐn míng yī tǒng zhì suǒ zhì zhū jùn zhōu zhī mài suǒ yóu dù zhě yě. dōng xiàng xià zhě sì lǐ yú, yǒu shù jiā jū xiá zhōng, shì wèi shí fú shào, nǎi fàn.
半里,稍平。是脊北自定西岭南下,东挟白崖、迷渡之水,为礼社江,南由定边县东而下元江;西界蒙化甸头之水,为阳江,南由定边县西而下澜沧,乃景东、威远、镇沅阳江并未流入澜沧江,此为徐霞客引明《一统志》所致诸郡州之脉所由度者也。东向下者四里余,有数家居峡中,是为石佛哨,乃饭。
yòu sān lǐ, yǒu sān sì jiā zài běi pō, yuē táo yuán shào. yú shì qū shé xíng xiá zhōng, suí shuǐ ér chū, huò dōng huò běi.
又三里,有三四家在北坡,曰桃园哨。于是曲折行峡中,随水而出,或东或北。
bù èr lǐ, zhé yǔ xiá jù zhuǎn, ér jiē zài shuǐ zuǒ.
不二里,辄与峡俱转,而皆在水左。
rú shì shí lǐ, zài běi zhuǎn, shǐ wàng jiàn xiá kǒu dōng dá chuān zhōng, xiá zhōng xiǎo shì lěi lěi, gè jiù shuǐ cì, qí wǎ jù bái, nǎi mó shì yě, yǐ shuǐ yùn jī, mó mài wèi miàn, shén jié bái, nǎi zhī mí dù chuān zhōng, ráo dào gèng ráo mài yě. yòu èr lǐ, dù qiáo, yóu xī yòu chū xiá kǒu, suí shān nán zhuǎn bàn lǐ, nǎi dōng xiàng jié chuān ér xíng. qí chuān shén píng tà, běi yǒu chóng shān píng lì, jí bái yá zhàn yě, xī běi yǒu zǎn fēng héng gèn ér nán. jí dìng xī lǐng nán dù zhī jí yě. liǎng gāo zhī jiān, yǒu ào zài xī běi, jí wéi dìng xī lǐng. yú lǐng ér xī, wéi xià guān dào, cóng ào běi zhuǎn, wèi zhào zhōu dào. yú bù dé jiǎ dào yú bǐ, ér jǐn yī shè lǐ shè shàng liú, lǎn mí dù fēng jǐng, jiē tuó qí lèi zhī yě. dōng xíng píng dī sān lǐ, yǒu wéi qiáng dāng lù, zuǒ jù chuān zhōng, fāng zhěng ér shén yáo, zhōng wú jù shì, nǎi jǐng dōng wèi zhù liáng zhī suǒ, shì yuē xīn chéng. bàn lǐ, qí qiáng dōng jǐn, fù xíng dī shàng sān lǐ, yǒu bēi tíng zài lù yòu, nǎi dà lǐ cuì fù zhí wáng jūn shǔ shì jǐng dōng, ér wèi rén lì yú cǐ zhě. yòu dōng bàn lǐ, yǒu xī zì běi ér nán, jià mù qiáo yú shàng, shuǐ yǔ xī xíng jù bù dà, cǐ jí lǐ shè zhī yuán, zì bái yá dìng xī lǐng lái, nán zhù dìng biān, xià yuán jiāng, hé mǎ lóng, wèi lín ān hé, xià lián huā tān zhě yě. shí chuān zhōng fāng kǔ hàn, gù shuǐ ruò yī dài. cóng cǐ wàng zhī, chuān xíng rú lí jiān, běi tà ér nán liǎn, dōng xī liǎng jiè shān, yì běi gāo ér nán fú, gài dìng biān jǐng dōng dà dào, jiē yóu cǐ ér nán qù. yòu dōng bàn lǐ, rù mí dù zhī xī mén. qí qiáng bù jí xīn chéng zhī zhěng, ér jū lú shén shèng, shì wèi jiù chéng, yǒu xún sī jū zhī. qí dì nǎi zhào zhōu ěr hǎi yún nán xiàn méng huà fēn jiè, ér jǐng dōng zhī tún yì zài yān. mǎi mǐ yú chéng. chū běi mén, suí qiáng dōng zhuǎn yī lǐ, yǒu zhī fēng zì dōng nán rào ér běi, yǒu xiǎo fú tú zài qí shàng. pán qí zuǐ rù dōng wù zhōng, yòu yī lǐ, qí zhōng yòu chéng yī xiǎo hè, yuē hǎi zǐ. yǒu yǐ shān běi xiàng ér jū zhě, suì tóu zhī sù.
如是十里,再北转,始望见峡口东达川中,峡中小室累累,各就水次,其瓦俱白,乃磨室也,以水运机,磨麦为面,甚洁白,乃知迷渡川中,饶稻更饶麦也。又二里,度桥,由溪右出峡口,随山南转半里,乃东向截川而行。其川甚平拓,北有崇山屏立,即白崖站也,西北有攒峰横亘而南。即定西岭南度之脊也。两高之间,有坳在西北,即为定西岭。逾岭而西,为下关道,从坳北转,为赵州道。余不得假道于彼,而仅一涉礼社上流,揽迷渡风景,皆驼骑累之也。东行平堤三里,有围墙当路,左踞川中,方整而甚遥,中无巨室,乃景东卫贮粮之所,是曰新城。半里,其墙东尽,复行堤上三里,有碑亭在路右,乃大理倅cuì副职王君署事景东,而卫人立于此者。又东半里,有溪自北而南,架木桥于上,水与溪形俱不大,此即礼社之源,自白崖定西岭来,南注定边,下元江,合马龙,为临安河,下莲花滩者也。时川中方苦旱,故水若衣带。从此望之,川形如犁尖,北拓而南敛,东西两界山,亦北高而南伏,盖定边、景东大道,皆由此而南去。又东半里,入迷渡之西门。其墙不及新城之整,而居庐甚盛,是为旧城,有巡司居之。其地乃赵州、洱海、云南县、蒙化分界,而景东之屯亦在焉。买米于城。出北门,随墙东转一里,有支峰自东南绕而北,有小浮屠在其上。盘其嘴入东坞中,又一里,其中又成一小壑,曰海子。有倚山北向而居者,遂投之宿。
èr shí rì píng míng, fàn ér xíng. yòu dōng yī lǐ, rù xiá, qí zhōng yòu chéng yī xiǎo hè. èr lǐ, suí hè běi zhuǎn, jiàn shàng pō. zài shàng zài píng, sān lǐ, yú lǐng tóu, zūn gāng běi xíng. yòu sān lǐ, yǒu cūn zài xī pō yè jiān, wèi jiǔ yào cūn. yòu běi xún pō xíng, qí pō jiē zì dōng ér xī xiàng xià zhě, tiáo gāng lǚ lǚ, yǒu xiǎo shuǐ jiè zhī, jiē xī chū mí dù zhě.
二十日平明,饭而行。又东一里,入峡,其中又成一小壑。二里,随壑北转,渐上坡。再上再平,三里,逾岭头,遵冈北行。又三里,有村在西坡腋间,为酒药村。又北循坡行,其坡皆自东而西向下者,条冈缕缕,有小水界之,皆西出迷渡者。
zài xià zài shàng yuē shí lǐ, yǒu mài jiāng zhě lú gāng tóu, yuē fàn diàn, yǒu cūn zài dōng shān xià, yuē fàn diàn cūn. yòu běi yú yī gāng, èr lǐ, pō xī yú shì yǒu shān, yǔ dōng pō jiā ér chéng xiá, qí xiǎo liú nán xià ér xī zhù mí dù. lù nǎi cóng xiá zhōng sù zhī běi, èr lǐ yú, zhuǎn ér dōng běi shàng, èr lǐ yú, zhì ér yú qí ào. cǐ wū lóng bà nán lái dà jí, zhì cǐ dōng dù liǎng zhuǎn, ér zhì wèi shuǐ mù zhě yě. jí pō píng tǎn, nán suī lǚ shēng jiàng pō jiān, ér shàng shí bù duō, běi xià zé píng rú dōu, bù zhī qí wèi nán lóng dà jí.
再下再上约十里,有卖浆者庐冈头,曰饭店,有村在东山下,曰饭店村。又北逾一冈,二里,坡西于是有山,与东坡夹而成峡,其小流南下而西注迷渡。路乃从峡中溯之北,二里余,转而东北上,二里余,陟而逾其坳。此乌龙坝南来大脊,至此东度两转,而峙为水目者也。脊颇平坦,南虽屡升降坡间,而上实不多,北下则平如兜,不知其为南龙大脊。
yú zì èr yuè shí sān cóng hè qìng dù dà jí ér xī, pán xuán xī nán zhě bàn zǎi yú, nǎi fù dù cǐ jí běi fǎn, jì lí xiāng sān zài, zhì dà jí ér dōng xī dù zhī, bù chì rú zhī yǐ!
余自二月十三从鹤庆度大脊而西,盘旋西南者半载余,乃复度此脊北返,计离乡三载,陟大脊而东西度之,不啻如织矣!
jí běi píng xià bàn lǐ, jí qīng huá dòng, yǐ xī shān dōng xiàng. zài rù zhī, qí nèi huáng lǎo yíng zhū, jí yú dòng kǒu. yú qù nián là yuè shí jiǔ rì, dāng yǔ hòu, dòng dǐ suī nìng, ér shuǐ bù wài yíng, kě yǐ shēn rù zī fāng kǔ hàn, ér shuǐ dāng dòng mén, jí wài tái yì bù néng jí, qí nèi mén jù chuí chuí jìn shuǐ zhōng, zhǐ cǐ chuān yī xì, qí shàng yì tòu chóng guāng, bù rú nèi dǐng zhī chóng shēn yě.
脊北平下半里,即清华洞,倚西山东向。再入之,其内黄潦盈潴,及于洞口。余去年腊月十九日,当雨后,洞底虽泞,而水不外盈,可以深入;兹方苦旱,而水当洞门,即外台亦不能及,其内门俱垂垂浸水中,止此穿一隙,其上亦透重光,不如内顶之崇深也。
shāo zhuǎn ér běi, qí shàng dòu jí hēi àn ér qióng, qí xià mén jù wèi shuǐ méi, wú cóng rù zhōng dòng yě. cǐ dòng xī yǐ wú jù bù néng shēn rù, rán yóu jiàn nìng shù shí zhàng, pī qí zhōng tòu dǐng zhī jiōng, zī yǐ zhāng wàng mén ér zhǐ, bù zhī tā rì guī tú jīng cǐ, dé qióng qí yùn cáng fǒu yě.
稍转而北,其上窦即黑暗而穷,其下门俱为水没,无从入中洞也。此洞昔以无炬不能深入,然犹践泞数十丈,披其中透顶之扃,兹以张望门而止,不知他日归途经此,得穷其蕴藏否也。
chū dòng, běi xíng bàn lǐ, yú lǐng jí xī xiàng bái yá dà dào, réng shě zhī ér běi.
出洞,北行半里,逾岭即西向白崖大道,仍舍之而北。
èr lǐ, yǒu chí yī fāng, zài xī pō xià, qí xī nán yá shí lín xún, yì lóng tán yě. yòu běi yī lǐ, guò yī cūn jù, cūn běi lù yòu yǒu qiáng yī wéi, wèi yáng tǔ xiàn zhī zhái. yòu běi yī lǐ, jí ěr hǎi wèi chéng xī nán yú. cóng xī chéng wài háng bàn lǐ, guò xī mén, yú xī suǒ tóu sù chù yě. yòu suí chéng ér běi bàn lǐ, zhuǎn dōng bàn lǐ, dǐ běi mén wài, nǎi mì diàn ér fàn. xiān shì yú cóng tú zhōng, jiàn mù tóng shǒu chí yī jī zōng, shèn jù ér xiān jié, shí jī zōng yǐ guò shí, gài zuì hòu zhě dú chū ér dà yě. yú shì zhī, zhì shì yuè tāng wèi fàn, shén shì.
二里,有池一方,在西坡下,其西南崖石嶙峋,亦龙潭也。又北一里,过一村聚,村北路右有墙一围,为杨土县之宅。又北一里,即洱海卫城西南隅。从西城外行半里,过西门,余昔所投宿处也。又随城而北半里,转东半里,抵北门外,乃觅店而饭。先是余从途中,见牧童手持一鸡葼,甚巨而鲜洁,时鸡葼已过时,盖最后者独出而大也。余市之,至是瀹汤为饭,甚适。
ěr hǎi wǎng jī shān dào, zài jiǔ dǐng liáng wáng èr shān jiān, yú xī suǒ jīng zhě, qí fū yǐ jiā zài qiáo diān, gù qiáng yú yū cǐ. gài ěr hǎi wèi suǒ huán zhī wù shén dà, xī yǐ dà jí chóng gāng, dōng miàn dōng shān duì liè, dōng nán huì wèi qīng lóng hǎi zǐ, pò xiá ér rào xiǎo yún nán yì wèi shuǐ kǒu, qí nán jí qīng huá dòng qián suǒ yú nán ào. qí běi jí yuè wáng shān dōng xià zhī zhī, píng fú ér héng jiē dōng shān zhě, zì ěr hǎi běi wàng, yǐ wéi shuǐ cóng cǐ xiè, ér bù zhī fǎn wèi shàng liú. yú yì yù jīng cǐ yàn zhī, yú shì běi xíng tián chéng jiān, xī zhān jiǔ dǐng dào, dēng yuán pō, zài gé jiàn zhī wài shù lǐ yě. liù lǐ, dǐ liáng wáng shān dōng zhī zhī nán, yǒu sì zài qí xī yè, nán xiàng lín chuān, yuē bō rě sì.
洱海往鸡山道,在九鼎、梁王二山间,余昔所经者,骑夫以家在荞甸,故强余迂此。盖洱海卫所环之坞甚大,西倚大脊崇冈,东面东山对列,东南汇为青龙海子,破峡而绕小云南驿为水口,其南即清华洞前所逾南坳。其北即瀹王山东下之支,平伏而横接东山者,自洱海北望,以为水从此泄,而不知反为上流。余亦欲经此验之,于是北行田塍间,西瞻九鼎道,登缘坡,在隔涧之外数里也。六里,抵梁王山东支之南,有寺在其西腋,南向临川,曰般若寺。
lù nǎi dōng xiàng yú gāng, yī lǐ yú, yǒu cūn lú yǐ xī shān ér jū, yuē pǐn diān. yóu qí dōng yī lǐ yú, zài běi shàng pō, nǎi yī dī yě. dī xī běi shān huí hè bào, dōng nán jī shuǐ wèi hǎi, yú shí jiǔ zǎo, bàn yǐ hé yǐ. cóng dī ér dōng bàn lǐ, yī miào yǐ dī ér běi xuán hǎi zhōng, wèi lóng wáng cí.
路乃东向逾冈,一里余,有村庐倚西山而居,曰品甸。由其东一里余,再北上坡,乃一堤也。堤西北山回壑抱,东南积水为海,于时久早,半已涸矣。从堤而东半里,一庙倚堤而北悬海中,为龙王祠。
yòu dōng bàn lǐ zhuǎn běi, dī shǐ jǐn. fù yú dōng tū zhī pō, yī lǐ, fù jiàn xī yè shàng pán hǎi zǐ zhī liú. píng xíng lǐng jí, yòu běi sān lǐ, zé dōng xiá xià zhuì, yáo jiē dōng shān, yè zhōng yǒu shuǐ yíng yíng, zé zhōu guān xiē hǎi zǐ yě. qí běi zé píng gāng dōng dù, ér shǔ yú dōng shān, cǐ hǎi shí qīng lóng hǎi zǐ zhī yuán yǐ. liáng wáng zhī mài, yóu cǐ dōng dù, bù tè nán huán wèi ěr chéng dōng shān, jí qiáo diān běi bīn chuān dōng dà shān chóng lóng, wèi tiě suǒ qìng hóng shí yá zhě, jiē cǐ jí rào qiáo diān dōng ér páng bó zhī.
又东半里转北,堤始尽。复逾东突之坡,一里,复见西腋尚蟠海子支流。平行岭脊,又北三里,则东峡下坠,遥接东山,腋中有水盈盈,则周官些海子也。其北则平冈东度,而属于东山,此海实青龙海子之源矣。梁王之脉,由此东度,不特南环为洱城东山,即荞甸北宾川东大山崇窿,为铁索箐、红石崖者,皆此脊绕荞甸东而磅礴之。
yú sù wén ěr chéng běi yǒu mǐ diān hé diān qiáo diān zhī míng, qiě zhī qīng hǎi zǐ shuǐ jīng xiǎo yún nán suí chuān běi zhuǎn, jīng yān zhī bà, hé hé mǐ zhū diān shuǐ ér běi rù jīn shā, yì cǐ jí zhī běi, qiáo diān shuǐ yì dōng běi liú.
余夙闻洱城北有米甸、禾甸、荞甸之名,且知青海子水经小云南随川北转,经胭脂坝,合禾、米诸甸水而北入金沙,意此脊之北,荞甸水亦东北流。
zhì cǐ nǎi zhī qí dú xī běi chū bīn chuān xī, shǐ wù cǐ jí zì shān nán dù wèi C shān ér jǐn yú xiǎo yún nán, běi jiè yú qiáo diān zhī dōng, sǒng bīn chuān dōng shān ér jǐn C yú hóng shí yá jīn shā jiāng àn, jí běi pán hè shì wèi qiáo diān, yǔ hé mǐ èr diān míng suī dǐng liè, ér shuǐ zé fēn liú yān. cóng lǐng shàng zhuǎn xī běi yī lǐ, suí běi wù xià, sān lǐ ér zhì wù dǐ. zhí běi kāi yī wù, qí běi chóng shān héng gèn, jí xié qiān yú bīn chuān zhī dōng ér xióng zhì zhě xī jiè dà shān, jí liáng wáng shān běi xià zhī zhī dōng jiè dà shān, jí zhōu guān xiē běi gāng dōng dù zhī jí, suǒ zhuǎn běi ér zhí jiē héng gèn chóng shān zhě.
至此乃知其独西北出宾川昔,始晤此脊自山南度为C山而尽于小云南,北界于荞甸之东,耸宾川东山而尽C于红石崖金沙江岸,脊北盘壑是为荞甸,与禾、米二甸名虽鼎列,而水则分流焉。从岭上转西北一里,随北坞下,三里而至坞底。直北开一坞,其北崇山横亘,即斜骞于宾川之东而雄峙者;西界大山,即梁王山北下之支;东界大山,即周官些北冈东度之脊,所转北而直接横亘崇山者。
cóng lǐng shàng guān zhī, dōng xī jiè jǐn yǔ jí píng, zhì cǐ ér yán yán zhí shàng, qí suǒ xià shēn yě. wù zhōng cūn lú lèi luò, jí suǒ wèi qiáo diān. dù xī nán xiá suǒ chū jiàn, shāo běi shàng pō, yòu yī lǐ ér zhǐ yú qí fū jiā. xià wǔ rè shén, jìng sù bù xíng.
从岭上观之,东西界仅与脊平,至此而岩岩直上,其所下深也。坞中村庐累落,即所谓荞甸。度西南峡所出涧,稍北上坡,又一里而止于骑夫家。下午热甚,竟宿不行。
èr shí yī rì píng míng, fàn ér xíng, qí fū mìng qí zi dān ér suí. cái chū mén, zi yǐ dān chóng fù fǎn, zài hòu qí fù fàn, réng yǐ qí xíng, zé shàng wǔ yǐ. běi xiàng suí xī shān zhī lù, wǔ lǐ, yǒu yī cūn zài chuān zhī dōng, wèi hǎi zǐ. cūn dāng chuān wā chù, ér shí fēi hǎi yě, dì dōng shān yǒu xiá xiàng zhī ěr. jiàn zhuǎn xī běi, wǔ lǐ, xī shān xià fù guò yī cūn. yòu sì lǐ, yǒu shù shí jiā yǐ xī shān ér lú, qí qián huán dī jī shuǐ, yuē féng yì cūn, qí běi jí chóng shān héng zhàng zhī lù. chuān zhōng shuǐ shǐ yán dōng shān běi liú, zhì shì xī zhuǎn, shù běi shān ér xī, xī shān yòu běi tū ér è zhī, yǔ běi lù duì zhì wèi mén, shuǐ yóu qí zhōng xī xiàng pò xiá qù, lù yóu qí nán xī xiàng yú ào rù, suì yǔ shuǐ bù fù jiàn, gài běi tū zhī zuǐ, jiā shuǐ bù kě xíng, gù cóng qí nán pī xì yǐ yú zhī yě.
二十一日平明,饭而行,骑夫命其子担而随。才出门,子以担重复返,再候其父饭,仍以骑行,则上午矣。北向随西山之麓,五里,有一村在川之东,为海子。村当川洼处,而实非海也,第东山有峡向之耳。渐转西北,五里,西山下复过一村。又四里,有数十家倚西山而庐,其前环堤积水,曰冯翊村,其北即崇山横障之麓。川中水始沿东山北流,至是西转,漱北山而西,西山又北突而扼之,与北麓对峙为门,水由其中西向破峡去,路由其南西向逾坳入,遂与水不复见,盖北突之嘴,夹水不可行,故从其南披隙以逾之也。
yóu féng yì cūn běi yī lǐ, zhì cǐ ào lù, nǎi xī xiàng pán yá lì hè. shān yǔ hū lái, qīng pén dào xiá, jiā dì jiāo liú. èr lǐ, zhuǎn xī nán pán yá shàng, yòu yī lǐ, zhuǎn xī běi, suì niè shí pō, lǐ yú, shēng gāng tóu. yǒu qí xī xiàng yú ào zhě, bīn jū dào yě běi xiàng zhì gāng zhě, bīn chuān dào yě, nǎi běi shàng bàn lǐ, suì dēng lǐng tóu. yú shì xī kàn dà chuān, zhèng yǔ bīn jū hǎi dōng zhī shān, gé chuān yáo duì, ér chuān zhī nán běi, shàng wèi jìn shān suǒ yǎn, bù néng quán dǔ, rán fēng běi qiáo diān zhī shuǐ, yǐ tòu xiá xī chū, pán zhé ér běi yǐ.
由冯翊村北一里,至此坳麓,乃西向盘崖历壑。山雨忽来,倾盆倒峡,浃地交流。二里,转西南盘崖上,又一里,转西北,遂蹑石坡,里余,升冈头。有岐西向逾坳者,宾居道也;北向陟冈者,宾川道也,乃北上半里,遂登岭头。于是西瞰大川,正与宾居海东之山,隔川遥对,而川之南北,尚为近山所掩,不能全睹,然峰北荞甸之水,已透峡西出,盘折而北矣。
nǎi xī běi xià shān. yī lǐ yú, qí fū zhǐ běi fēng jiā gāng jiān, wèi tiě chéng jiù zhǐ, xī tǔ qiú zhī jù yǐ wéi xiǎn zhě. gài liáng wáng shān běi jǐn zhī zhī, běi zé qiáo diān shuǐ jiè wèi shēn qiàn, nán zé cóng fēng dǐng yòu zhuì yī kēng huán zhī, cǐ gāng xuán qí zhōng, xī xiàng tè lì, yì rú fó guāng zhài shì xiǎn yī nǚ guān zhī yì yě, fēi zōu zhōng chéng yìng lóng shān chú zhū cháo, ān dé cǐ níng yǔ hū! yòu xià lǐ yú, dù zhuì kēng zhī shuǐ, nǎi xún dōng shān běi xíng. yòu sān lǐ, dǐ qiáo diān shuǐ suǒ chū kǒu. qí shuǐ fèn yǎn màn liú, ér běi suí zhī, huò xíng shuǐ zhōng, huò qū qì shuǐ biān qiǎn shí tān shàng, huò shè shuǐ zuǒ, huò shè shuǐ yòu, máng wú zhèng lù. sì lǐ, nǎi shàng dōng lù, shǐ yǒu lù běi xiàng. xún lù xíng liù lǐ, wàng lù xī yǒu gǒng qiáo dāng chuān zhī zhōng, zé dà lǐ yóu bīn jū lái dà dào. yǒu jù luò zài qiáo xī, shì wèi zhōu guān yíng. cóng qí dōng zhí běi sān lǐ, yī xiǎo fāng zài gāng shàng, guò zhī, shǐ jiàn bīn chuān chéng. yòu běi yī lǐ, guò nán xūn qiáo, rù qí nán mén. xíng chéng zhōng, běi guò zhōu zhì qián, yuē yī lǐ, chū běi mén fàn, shì ròu yǐ shí.
乃西北下山。一里余,骑夫指北峰夹冈间,为铁城旧址,昔土酋之据以为险者。盖梁王山北尽之支,北则荞甸水界为深堑,南则从峰顶又坠一坑环之,此冈悬其中,西向特立,亦如佛光寨恃险一女关之意也,非邹中丞应龙芟除诸巢,安得此宁宇乎!又下里余,渡坠坑之水,乃循东山北行。又三里,抵荞甸水所出口。其水分衍漫流,而北随之,或行水中,或趋碛qì水边浅石滩上,或涉水左,或涉水右,茫无正路。四里,乃上东麓,始有路北向。循麓行六里,望路西有巩桥当川之中,则大理由宾居来大道。有聚落在桥西,是为周官营。从其东直北三里,一小坊在冈上,过之,始见宾川城。又北一里,过南薰桥,入其南门。行城中,北过州治前,约一里,出北门饭,市肉以食。
běi yī lǐ, guò xiǎo gāng fāng, xī běi xià pō, yī lǐ, dǐ chuān zhōng jiàn. qí běi yǒu gǒng qiáo wǔ dòng, pō zhěng, yǐ jiàn shuǐ jǐn yī yī dài, gù bù yóu qiáo ér yuè jiàn. yòu xī běi èr lǐ yú, suì dǐ xī shān dōng tū zhī zuǐ. pán zhī běi, yòu èr lǐ, yǒu lù zì xī nán yú lǐng ào lái hé, jiào yú xī cóng liáng wáng shān lái zhě. qí běi yǒu cūn lú yǐ xī fēng xià, shì wèi hóng mào cūn, yú xī lái fàn chù yě.
北一里,过小冈坊,西北下坡,一里,抵川中涧。其北有巩桥五洞,颇整,以涧水仅一衣带,故不由桥而越涧。又西北二里余,遂抵西山东突之嘴。盘之北,又二里,有路自西南逾岭坳来合,叫余昔从梁王山来者。其北有村庐倚西峰下,是为红帽村,余昔来饭处也。
cóng cūn hòu suí xī shān běi xíng sì lǐ.
从村后随西山北行四里。
xī shān kāi xiǎo xiá, yú shì lù fēn wéi èr, suì xī xiàng rù xiá. yī lǐ, shè xiǎo jiàn běi shàng, yī lǐ, dēng gāng tóu, guò yī fāng, fù xī běi xíng. èr lǐ, xī yú gāng jí, wàng jiàn nán shān zì xī píng liè ér dōng, shì pái shā běi jiè zhī shān, xī zì hǎi dōng, dōng dǐ bīn jū, nán yǔ dà jí wū lóng bà shān bìng jiā zhě, tǔ rén chēng wéi běi shān, ér guān yīn qìng zài qí běi wù. qí xī běi bīn ěr hǎi, wèi lǔ bǎi shān, zé sān jiàn mén suǒ lái zhī jí, yòu dōng xié shàng xià cāng zhī shuǐ, ér běi chū niān huā sì nán qiáo xià zhě yě. cóng gāng tóu yòu xī běi xíng sān lǐ, shāo xià, yǒu shuǐ zì xī nán lái, yǒu tíng qiáo běi kuà zhī, shì wèi gān guǒ qiáo.
西山开小峡,于是路分为二,遂西向入峡。一里,涉小涧北上,一里,登冈头,过一坊,复西北行。二里,西逾冈脊,望见南山自西屏列而东,是排沙北界之山,西自海东,东抵宾居,南与大脊乌龙坝山并夹者,土人称为北山,而观音箐在其北坞。其西北濒洱海,为鲁摆山,则三涧门所来之脊,又东挟上、下仓之水,而北出拈花寺南桥下者也。从冈头又西北行三里,稍下,有水自西南来,有亭桥北跨之,是为干果桥。
běi yǒu shù jiā yǐ gāng, yú xī zhī suǒ sù, ér jīn yì sù zhī.
北有数家倚冈,余昔之所宿,而今亦宿之。
gān guǒ běi yǒu yī jiān fēng, dōng xiàng ér tū, tíng tíng líng shàng, gài xī nán zì lǔ bǎi hǎi dōng zhī jí, fēn zhī dōng běi shàng, wèi shàng xià cāng guān yīn qìng fēn jiè, xià wèi liàn dòng gān guǒ èr xī zhōng chuí, yì jī shān dōng dì yī shuǐ kǒu shān yě.
干果北有一尖峰,东向而突,亭亭凌上,盖西南自鲁摆海东之脊,分支东北上,为上、下仓、观音箐分界,下为炼洞、干果二溪中垂,亦鸡山东第一水口山也。
èr shí èr rì píng míng, fàn ér xíng.
二十二日平明,饭而行。
xī běi sān lǐ yú, shè yī xiǎo xī, yòu shàng lǐ xǔ, dǐ jiān fēng xià. xún qí dōng yá ér běi, yī lǐ, suí yá xī zhuǎn, suì chū fēng běi. yú shì běi wù zì xī ér dōng, jí jī shān zhī shuǐ, zì liàn dòng ér dōng xià niú jǐng jiē, hé bīn chuān ér běi zhě yě. lù suí nán yá xī xiàng xià, èr lǐ, yǒu cūn zài lù páng, shàng yǒu fāng, yuē" jīn niú yì jǐng", tǔ rén zhǐ xī běi cūn páng, yǒu shí xué wèi jīn niú yì chù, ér jiē zé zài qí wài. yòu xī pán xiá zhì pō, èr lǐ, xià dù yī xiǎo shuǐ, fù xī běi shàng. zài xià zài shàng, wǔ lǐ, dēng yī gāng tóu, jiē zì nán ér běi tū zhě. yòu èr lǐ, shāo xià, guò" guǎng diān liú fāng" fāng. yòu běi yī lǐ, yú shì cūn lú xiāng wàng, jí liàn dòng jìng yǐ. nán yǐ pō, běi kàn wù, yòu èr lǐ, guò gōng guǎn jiē, yòu běi yī lǐ, guò zhōng xī zhuāng.
西北三里余,涉一小溪,又上里许,抵尖峰下。循其东崖而北,一里,随崖西转,遂出峰北。于是北坞自西而东,即鸡山之水,自炼洞而东下牛井街,合宾川而北者也。路随南崖西向下,二里,有村在路旁,上有坊,曰“金牛溢井”,土人指溪北村旁,有石穴为金牛溢处,而街则在其外。又西盘峡陟坡,二里,下渡一小水,复西北上。再下再上,五里,登一冈头,皆自南而北突者。又二里,稍下,过“广甸流芳”坊。又北一里,于是村庐相望,即炼洞境矣。南倚坡,北瞰坞,又二里,过公馆街,又北一里,过中谿庄。
lǐ zhōng xī gōng yǐ nián lǎo, liàn dòng mǐ shí zhī yì huà, gù zhì zhuāng yǐ gōng cān. jī shān zhōng xī gōng yǒu sān yí jī: dōng wèi cǐ zhuāng, xī táo huā qìng xià yǒu zhōng xī shū yuàn, dà dǐng zhī cè lǐ fó tái yǒu zhōng xī dú shū chù. yòu běi shàng gāng yī lǐ, máo shè lěi lěi bù gāng tóu, shì wèi liàn dòng jiē zǐ. yòu běi bàn lǐ, guò" liàn fǎ lóng tán" fāng. yòu běi lǐ yú, shāo xià, guò yī qiáo, yǒu shù jiā yǐ xī shān wù zhōng, qián yǒu shuǐ yī táng, qí shàng yǒu jǐng, yī xiǎo tíng fù zhī, jí lóng tán yě, bù zhī liàn fǎ zhě wèi shuí yǐ. cūn běi yǒu jù shù yī zhū, gēn qū ér chū tǔ shàng wǔ liù chǐ, zhōng kōng, gǒng ér fù dào rù dì zhōng, qí xià kě tōng rén xíng. yú shì yòu xī běi èr lǐ, yú yī pō, yòu xī běi yī lǐ yú, guò chá ān.
李中谿公以年老,炼洞米食之易化,故置庄以供餐。鸡山中谿公有三遗迹:东为此庄,西桃花箐下有中谿书院,大顶之侧礼佛台有中谿读书处。又北上冈一里,茅舍累累布冈头,是为炼洞街子。又北半里,过“炼法龙潭”坊。又北里余,稍下,过一桥,有数家倚西山坞中,前有水一塘,其上有井,一小亭覆之,即龙潭也,不知炼法者为谁矣。村北有巨树一株,根曲而出土上五六尺,中空,巩而复倒入地中,其下可通人行。于是又西北二里,逾一坡,又西北一里余,过茶庵。
yòu xī běi xià shè yī kēng, yī lǐ, shè kēng fù shàng, nǎi xún běi shān zhī huán yè ér xī shàng. yī lǐ yú, kàn qí nán hè, zhōng huán rú guī, ér dǐ shén píng. yòu xī shàng yī lǐ, suì fēn liǎng qí, běi xiàng yú lǐng wèi jī shān dào. nǎi běi shàng xíng lǐng tóu èr lǐ, fù xī zhé ér xià. xià èr lǐ yú, yǒu xiá zì xī nán lái, qí dǐ shuǐ pò xiá dōng běi chū, jí xià cāng hǎi zǐ shuǐ suǒ yóu zhù niú jǐng zhě, yǒu tíng qiáo kuà zhī, shì jī shān dōng dì èr shuǐ kǒu shān yě.
又西北下涉一坑,一里,涉坑复上,乃循北山之环腋而西上。一里余,瞰其南壑,中环如规,而底甚平。又西上一里,遂分两岐,北向逾岭为鸡山道。乃北上行岭头二里,复西折而下。下二里余,有峡自西南来,其底水破峡东北出,即下仓海子水所由注牛井者,有亭桥跨之,是鸡山东第二水口山也。
dù qiáo xī, fù běi shàng pō.
渡桥西,复北上坡。
zhé ér nán, pán xī xiá ér běi yī lǐ yú, xún xiá xī běi shàng, yòu lǐ yú, yǒu shào dāng lǐng tóu, cóng cǐ píng xíng zhí nán, nǎi xià cāng dào. yú lǐng běi xià yī lǐ, zé niān huā sì dōng xiàng yǐ xī shān, jū huán hè zhōng, nǎi rù ér fàn. jì fàn, yǔ zhì, wèi shǎo qì. suì cóng sì zuǒ zhuǎn ér xī shàng, yī lǐ yú, yú yī běi tū zhī lǐng, yǒu fāng yuē" fú tái yǎng zhǐ", shǐ quán jiàn jī shān miàn mù. dǐng sǒng xī běi, wěi diào dōng nán, gāo xuán tiān jì, lìng rén shén wǎng.
折而南,盘西峡而北一里余,循峡西北上,又里余,有哨当岭头,从此平行直南,乃下仓道。逾岭北下一里,则拈花寺东向倚西山,居环壑中,乃入而饭。既饭,雨至,为少憩。遂从寺左转而西上,一里余,逾一北突之岭,有坊曰“佛台仰止”,始全见鸡山面目。顶耸西北,尾掉东南,高悬天际,令人神往。
yú jí xī xià, jí zhuǎn ér běi, yī lǐ, xià shè běi zhuì zhī xiá.
逾脊西下,即转而北,一里,下涉北坠之峡。
yòu bàn lǐ, xī yú yī běi tū zhī ào. ào nán qí yǒu fāng yǐ pō, cǐ bái shí yá dōng lù fāng yě, yú xī lái wèi jí jiàn, gù cóng qí xī lù zhī fāng, zhé ér dōng shàng. guò ào fù xī xiàng, xún dà lù qū lǐ yú, guò bái shí yá xī fāng. yòu xī lǐ yú, yǒu qí shāo xià, zé jī shān qián xiá zhī xī, dōng xiàng ér rù niú jǐng jiē, hé bīn chuān xī běi xiàng sāng yuán ér xià jīn shā yǐ.
又半里,西逾一北突之坳。坳南岐有坊倚坡,此白石崖东麓坊也,余昔来未及见,故从其西麓之坊,折而东上。过坳复西向,循大路趋里余,过白石崖西坊。又西里余,有岐稍下,则鸡山前峡之溪,东向而入牛井街,合宾川溪北向桑园而下金沙矣。
xī yǒu xiǎo tíng qiáo kuà qí shàng, guò qiáo běi, qí fū dōng zhuǎn běi shàng ér xiàng shā zhǐ, yú xī xiàng sù xī, yù xún suǒ wèi hé zi kǒng zhě. shí shuǐ zhǎng, zhuó liú bēn yǒng, yǐ wéi bù fù kě wù sè. yù yī yù, wèn zhī, zhǐ zài xī nán yá xià, ér yán xī lù jué, shuǐ pài héng liú, jīng jí jiāo yì. huò shè liú, huò jiàn mǎng, xī èr lǐ, hū jiàn yī tíng qiáo kuà xī shàng, qí dà bèi yú xià liú shā zhǐ zhě, yǒu lù zì běi lái, yuè qiáo nán, jí xún nán shān dōng xiàng, chū bái shí yá qián, nǎi dēng shān guān dào. shǐ zhī shā zhǐ xiǎo qiáo nǎi jié jìng, ér cǐ qiáo jí xǐ xīn qiáo yě, hé zi kǒng jí zài qiáo nán shí yá xià.
溪有小亭桥跨其上,过桥北,骑夫东转北上而向沙址,余西向溯溪,欲寻所谓河子孔者。时水涨,浊流奔涌,以为不复可物色。遇一妪,问之,指在西南崖下,而沿溪路绝,水派横流,荆棘交翳。或涉流,或践莽,西二里,忽见一亭桥跨溪上,其大倍于下流沙址者,有路自北来,越桥南,即循南山东向,出白石崖前,乃登山官道。始知沙址小桥乃捷径,而此桥即洗心桥也,河子孔即在桥南石崖下。
qí shí héng wò èr sān zhàng, shuǐ yóu qí xià běi xiàng yì chū, xué héng zhǎng rú qí shí, ér gāo bù jí sān chǐ, shuǐ zhī cóng zhōng yì zhě shén qīng, ér xī zhōng zhī zì qiáo xī lái zhě, hún zhuó rú jiāng. gài qiáo yǐ xī shuǐ cóng èr pài shuǐ de zhī liú lái: yī běi lái zhě, pù bù xiá zhōng, yǔ xī tán lóng tán èr shuǐ suǒ hé yī xī lái zhě, táo huā qìng dōng xià zhī liú. èr pài gòng huì qiáo xī, chū qiáo dōng, yòu huì cǐ kǒng zhōng qīng pài, cǐ jī shān nán jiàn zhī shàng liú yě.
其石横卧二三丈,水由其下北向溢出,穴横长如其石,而高不及三尺,水之从中溢者甚清,而溪中之自桥西来者,浑浊如浆。盖桥以西水从二派水的支流来:一北来者,瀑布峡中,与悉檀、龙潭二水所合;一西来者,桃花箐东下之流。二派共会桥西,出桥东,又会此孔中清派,此鸡山南涧之上流也。
kǒng shàng yǒu shén cí. qí nán yá zhī shàng, gèng yǒu jìng shì. yú shì suí běi lái dà lù, shàng" líng shān yī huì fāng".
孔上有神祠。其南崖之上,更有静室。于是随北来大路,上“灵山一会坊”。
èr lǐ, zhì fāng xià, jí shā zhǐ xī lái lù suǒ hé zhě. qí xī nán gé jiàn, yǒu sì jù pō lù, wèi jiē dài sì. cǐ gǔ chà yě, zài xī dì yī zhī dōng jǐn zhī lù, jī shān zhū shā, shān lù wèi pì, xiān yǒu cǐ sì, zì hòu lái zhě jū shàng, ér cǐ shā tuí yǐ.
二里,至坊下,即沙址西来路所合者。其西南隔涧,有寺踞坡麓,为接待寺。此古刹也,在西第一支东尽之麓,鸡山诸刹,山路未辟,先有此寺,自后来者居上,而此刹颓矣。
shí yú bù zhī qí pū qián hòu, pái huái yī lǐ, jiàn suí xī dōng àn ér shàng. qí dōng fēng xià lín, jí dōng dì sān zhī huí huán zhī lǐng, xīn gòu tǎ jī yú qí shàng, zhōng yǔ dà shì gé zhōng dì èr zhī xiāng duì chéng xiá, ér lù yóu qí xià zhě yě.
时余不知骑仆前后,徘徊一里,渐随溪东岸而上。其东峰下临,即东第三支回环之岭,新构塔基于其上,中与大士阁中第二支相对成峡,而路由其下者也。
yòu běi yī lǐ, pán pō shāo shàng, guò bào ēn sì.
又北一里,盘坡稍上,过报恩寺。
sì wèi dōng dì sān zhī shān lù zhī shǒu shā, yì rú jiē dài zhī zài xī zhī zhī shǒu.
寺为东第三支山麓之首刹,亦如接待之在西支之首。
wéi zhōng dì èr zhī, qí lù wèi liǎng xī jiāo huì chù, jiā jiān wú shā kě tuō, qí shàng jí dà shì gé zhōng lín zhī ér yǐ. cóng bào ēn xī yòu běi yī lǐ, yǒu qiáo xī kuà jiàn shàng. dù qiáo, xún dà shì gé dōng lù běi xiàng shàng bàn lǐ, yǒu qí xī nán pán lǐng zhě, dà tǔ gé dà dào yě zhí běi lín dōng xī xī yá ér rù zhě, xī tán lóng tán dào yě. wèn tuó qí yǐ xiān xiàng lóng tán, yú suí zhī. yī lǐ, yòu dōng dù qiáo, cóng jiàn dōng niè jùn shàng, qí shàng zhǐ xiāng dié, rán jù sōng jiā lǒng, cuì yīn fēi liú, bù fù zhī yǒu dēng zhì zhī jiān yě. yòu èr lǐ, zhuǎn lóng tán shàng, bàn lǐ ér rù xī tán sì.
惟中第二支,其麓为两溪交会处,夹尖无刹可托,其上即大士阁中临之而已。从报恩西又北一里,有桥西跨涧上。度桥,循大士阁东麓北向上半里,有岐西南盘岭者,大土阁大道也;直北临东溪西崖而入者,悉檀、龙潭道也。问驼骑已先向龙潭,余随之。一里,又东度桥,从涧东蹑峻上,其上趾相叠,然巨松夹陇,翠荫飞流,不复知有登陟之艰也。又二里,转龙潭上,半里而入悉檀寺。
shí sì zhǎng lǎo jù bù zài, wéi chún bái chū yíng.
时四长老俱不在,惟纯白出迎。
nǎi shuì jià běi lóu. huí yì suì chū qù cǐ, yǐ bàn zǎi yú yǐ.
乃税驾北楼。回忆岁初去此,已半载余矣。