èr yuè huì rù tóng guān, sān shí wǔ lǐ, nǎi shuì jià tíng sù, shuì tōng" tuō" xī yuè miào. huáng hé cóng shuò mò běi fāng shā mò zhī dì nán xià, zhì tóng guān, zhé ér dōng. guān zhèng dāng hé shān ài kǒu, běi kàn hé liú, nán lián huá yuè, wéi cǐ yī xiàn wèi dōng xī dà dào, yǐ bǎi zhì zhǎng ér gāo dà zhī chéng qiáng suǒ zhī. shě cǐ ér běi, bì dù huáng hé, nán bì qū wǔ guān, ér huá yuè yǐ nán, qiào bì céng yá, wú kě dù zhě. wèi rù guān, bǎi lǐ wài jí jiàn tài huá wù chū yún biǎo jí rù guān, fǎn wèi gāng lǒng suǒ bì. xíng èr shí lǐ, hū yǎng jiàn fú róng piàn piàn, yǐ zhí zào qí xià, bù tè sān fēng xiù jué, ér dōng xī yōng zǎn zhū fēng, jù piàn xuē céng xuán. wéi běi miàn shí yǒu tǔ gāng, zhì cǐ jǐn tuō shān gǔ, jìng fā wèi jí shèng chù.
二月晦 入潼关,三十五里,乃税驾停宿,税通“脱”西岳庙。黄河从朔漠北方沙漠之地南下,至潼关,折而东。关正当河、山隘口,北瞰河流,南连华岳,惟此一线为东西大道,以百雉长而高大之城墙锁之。舍此而北,必渡黄河,南必趋武关,而华岳以南,峭壁层崖,无可度者。未入关,百里外即见太华屼出云表;及入关,反为冈陇所蔽。行二十里,忽仰见芙蓉片片,已直造其下,不特三峰秀绝,而东西拥攒诸峰,俱片削层悬。惟北面时有土冈,至此尽脱山骨,竞发为极胜处。
sān yuè chū yī rì rù yè xī yuè shén, dēng wàn shòu gé. xiàng yuè nán qū shí wǔ lǐ, rù yún tái guān. mì dǎo yú shí fāng ān. yóu yù y shān gǔ kǒu rù, liǎng yá bì lì, yī xī zhōng chū, yù quán yuàn dāng qí zuǒ. xún xī suí yù xíng shí lǐ, wèi shā luó gōng, lù shǐ jùn. yòu shí lǐ. wèi qīng kē píng, lù shǎo tǎn. wǔ lǐ, guò liáo yáng qiáo, lù suì jué. pān suǒ tiě liàn shàng qiān chǐ chuáng, zài shàng bǎi chǐ xiá. cóng yá zuǒ zhuǎn, shàng lǎo jūn lí gōu, guò hú sūn lǐng. qù qīng kē wǔ lǐ, yǒu fēng běi xuán shēn yá zhōng, sān miàn jué bì, zé bái yún fēng yě. shě zhī nán, shàng cāng lóng lǐng, guò rì yuè yán. qù lí gōu yòu wǔ lǐ, shǐ shàng sān fēng zú. wàng dōng fēng cè ér shàng, yè yù nǚ cí, rù yíng yáng dòng. dào shì lǐ xìng zhě, liú yú sù. nǎi yǐ yú guǐ gu rì yǐng, cǐ jí shèng yú shí jiān shàng dōng fēng, hūn fǎn dòng.
三月初一日 入谒西岳神,登万寿阁。向岳南趋十五里,入云台观。觅导于十方庵。由峪yǘ山谷口入,两崖壁立,一溪中出,玉泉院当其左。循溪随峪行十里,为莎萝宫,路始峻。又十里。为青柯坪,路少坦。五里,过寥阳桥,路遂绝。攀锁铁链上千尺幢,再上百尺峡。从崖左转,上老君犁沟,过猢狲岭。去青柯五里,有峰北悬深崖中,三面绝壁,则白云峰也。舍之南,上苍龙岭,过日月岩。去犁沟又五里,始上三峰足。望东峰侧而上,谒玉女祠,入迎阳洞。道士李姓者,留余宿。乃以余晷guǐ日影,此即剩余时间上东峰,昏返洞。
chū èr rì cóng nán fēng běi lù shàng fēng dǐng, xuán nán yá ér xià, guān bì jìng chù. fù shàng, zhí jī fēng jué dǐng. shàng yǒu xiǎo kǒng, dào shì zhǐ wèi yǎng tiān chí. páng yǒu hēi lóng tán. cóng xī xià, fù shàng xī fēng. fēng shàng shí sǒng qǐ, yǒu shí piàn fù qí shàng rú hé yè. páng yǒu yù jǐng shén shēn, yǐ gé yǎn qí shàng, bù zhī hé gù. hái fàn yú yíng yáng. shàng dōng fēng, xuán nán yá ér xià, yī xiǎo tái zhì jué hè zhōng, shì wèi qí pán tái. jì shàng, bié dào shì, cóng jiù jìng xià, guān bái yún fēng, shèng mǔ diàn zài yān. xià dào shā luó píng, mù sè bī rén, jí chū gǔ, hēi xíng sān lǐ, sù shí fāng ān. chū qīng kē píng zuǒ shàng, yǒu pēi p i dù ān máo nǚ dòng chū shā luó píng yòu shàng, yǒu shàng fāng fēng jiē huá zhī zhī fēng yě. lù jù qiào xuē, yǐ rì mù bù jí dēng.
初二日 从南峰北麓上峰顶,悬南崖而下,观避静处。复上,直跻峰绝顶。上有小孔,道士指为仰天池。旁有黑龙潭。从西下,复上西峰。峰上石耸起,有石片覆其上如荷叶。旁有玉井甚深,以阁掩其上,不知何故。还饭于迎阳。上东峰,悬南崖而下,一小台峙绝壑中,是为棋盘台。既上,别道士,从旧径下,观白云峰,圣母殿在焉。下到莎萝坪,暮色逼人,急出谷,黑行三里,宿十方庵。出青柯坪左上,有柸pēi渡庵、毛女洞;出莎萝坪右上,有上方峰;皆华之支峰也。路俱峭削,以日暮不及登。
chū sān rì xíng shí wǔ lǐ, rù yuè miào. xī wǔ lǐ, chū huá yīn xī mén, cóng xiǎo jìng xī nán èr shí lǐ chū hóng yù, jí huà shān zhī xī dì sān yù yě. liǎng yá cān tiān ér qǐ, jiā lì shén ài, shuǐ bēn liú qí jiān. xún jiàn nán xíng shū ér dōng zhé, shū ér xī zhuǎn. gài shān bì piàn xuē, jù quǎn yá cuò rù, xíng cóng yá xià zhōng, wǎn zhuǎn rú jiāng xíng diào cāng rán. èr shí lǐ, sù yú mù pēi. zì yuè miào lái, sì shí wǔ lǐ yǐ.
初三日 行十五里,入岳庙。西五里,出华阴西门,从小径西南二十里、出泓峪,即华山之西第三峪也。两崖参天而起,夹立甚隘,水奔流其间。循涧南行、倏而东折,倏而西转。盖山壁片削,俱犬牙错入,行从牙罅中,宛转如江行调舱然。二十里,宿于木柸。自岳庙来,四十五里矣。
chū sì rì xíng shí lǐ, shān yù jì qióng, suì shàng hóng lǐng. shí lǐ, niè qí diān. běi wàng tài huá, wù lì tiān biǎo. dōng zhān yī fēng, cuó é tè yì, tǔ rén yún sài huà shān. shǐ wù xī nán sān shí lǐ yǒu shǎo huá, jí cǐ shān yǐ. nán xià shí lǐ, yǒu xī cóng dōng nán zhù xī běi, shì wèi huá yáng chuān. sù chuān dōng xíng shí lǐ, nán dēng qín lǐng, wèi huá yīn luò nán jiè. shàng xià gòng wǔ lǐ. yòu shí lǐ wèi huáng luó pù. xún xī dōng nán xià, sān shí lǐ, dǐ yáng shì chéng.
初四日 行十里,山峪既穷,遂上泓岭。十里,蹑其巅。北望太华,兀立天表。东瞻一峰,嵯峨特异,土人云赛华山。始悟西南三十里有少华,即此山矣。南下十里,有溪从东南注西北,是为华阳川。溯川东行十里,南登秦岭,为华阴、洛南界。上下共五里。又十里为黄螺铺。循溪东南下,三十里,抵杨氏城。
chū wǔ rì xíng èr shí lǐ, chū shí mén, shān shǐ kāi. yòu qī lǐ, zhé ér dōng nán, rù gé fán yù. xī nán èr shí lǐ, jí luò nán xiàn yù. dōng nán sān lǐ, yuè lǐng, xíng yù zhōng. shí lǐ chū shān, zé luò shuǐ zì xī ér dōng, jí hé nán suǒ dù zhī shàng liú yě. dù luò fù shàng lǐng, yuē tián jiā yuán. wǔ lǐ, xià yù zhōng, yǒu shuǐ zì nán lái rù luò. sù zhī rù, shí wǔ lǐ, wèi jǐng cūn. shān fù kāi, shǐ jiàn dào qí. guò cǐ réng sù liú rù nán yù, nán xíng wǔ lǐ, zhì cǎo shù gōu. shān kōng rì mù, jiè sù shān jiā.
初五日 行二十里,出石门,山始开。又七里,折而东南,入隔凡峪。西南二十里,即洛南县峪。东南三里,越岭,行峪中。十里、出山,则洛水自西而东,即河南所渡之上流也。渡洛复上岭,曰田家原。五里,下峪中,有水自南来入洛。溯之入,十五里,为景村。山复开,始见稻畦。过此仍溯流入南峪,南行五里,至草树沟。山空日暮,借宿山家。
zì yuè miào zhì mù pēi, jù xī nán xíng, guò huá yáng chuān zé dōng nán yǐ. huá yáng ér nán, xī jiàn dà, shān jiàn kāi, rán duì miàn zhī fēng zhēng zhēng gāo jùn tǐng bá yě. xià qín lǐng, zhì yáng shì chéng. liǎng yá hū kāi hū hé, yī shí hù xiàn, yòu bù bǐ mù pēi yù zhōng, liǎng yá bì lì, yǒu huí qū wú kāi hé yě.
自岳庙至木柸,俱西南行,过华阳川则东南矣。华阳而南,溪渐大,山渐开,然对面之峰峥峥高峻挺拔也。下秦岭,至杨氏城。两崖忽开忽合,一时互见,又不比木柸峪中,两崖壁立,有回曲无开合也。
chū liù rì yuè lǐng liǎng chóng, fán èr shí wǔ lǐ, fàn wù dǐ chà. qí xī háng dào, jí xiàng luò nán zhě. yòu dōng nán shí lǐ, rù shāng zhōu jiè, qù luò nán qī shí yú lǐ yǐ. yòu èr shí wǔ lǐ, shàng cāng lóng lǐng. wān yán xíng lǐng shàng, liǎng xī qū qǔ jiā zhī. wǔ lǐ, xià lǐng, liǎng xī shì hé. suí xī xíng lǎo jūn yù zhōng, shí lǐ, mù yǔ hū zhì, tóu sù yú yù kǒu.
初六日 越岭两重,凡二十五里,饭坞底岔。其西行道,即向洛南者。又东南十里,入商州界,去洛南七十余里矣。又二十五里,上仓龙岭。蜿蜒行岭上,两溪屈曲夹之。五里,下岭,两溪适合。随溪行老君峪中,十里,暮雨忽至,投宿于峪口。
chū qī rì xíng wǔ lǐ, chū yù. dà xī zì xī zhù yú dōng, xún zhī xíng shí lǐ, lóng jū zhài. zhài dōng qù wǔ guān jiǔ shí lǐ, xī xiàng shāng zhōu, jí shǎn shěng jiān dào piān pì zhī jié lù, mǎ luó shāng huò, bù ràng tóng guān dào zhòng yì jí bù bǐ tóng guān dào zhōng shǎo. xī xià bǎn chuán, kě shèng wǔ shí zhōu. shuǐ zì shāng zhōu xī zhì cǐ, jīng wǔ guān zhī nán, lì hú cūn. zhì xiǎo jiāng kǒu rù hàn zhě yě. suì qū mì zhōu. fǔ dìng, yǔ dà zhù, zhōng rì bù xiū, zhōu bù xíng.
初七日 行五里,出峪。大溪自西注于东,循之行十里,龙驹寨。寨东去武关九十里,西向商州,即陕省间道偏僻之捷路,马骡商货,不让潼关道中意即不比潼关道中少。溪下板船,可胜五石舟。水自商州西至此,经武关之南,历胡村。至小江口入汉者也。遂趋觅舟。甫定,雨大注,终日不休,舟不行。
chū bā rì zhōu zǐ yǐ fàn yán gù, jiǔ nǎi xíng, yǔ hòu, nù xī rú bēn mǎ, liǎng shān jiā zhī, qū zhé yíng huí, hōng léi rù dì zhī xiǎn, yǔ jiàn xī wú yì. yǐ ér yǔ fù zhì. wǔ dǐ yǐng shí tān, yǔ dà zuò, suì pō yú xiǎo yǐng shí tān.
初八日 舟子以贩盐故,久乃行,雨后,怒溪如奔马,两山夹之,曲折萦回,轰雷入地之险,与建溪无异。已而雨复至。午抵影石滩,雨大作,遂泊于小影石滩。
chū jiǔ rì xíng sì shí lǐ, guò lóng guān. wǔ shí lǐ, běi yī xī lái zhù, zé wǔ guān zhī liú yě. qí dì běi qù wǔ guān sì shí lǐ, gài shāng zhōu nán jìng yǐ. shí fú yún yǐ jǐn, lì rì chéng kōng, shān lán chóng dié jìng xiù. nù liú sòng zhōu, liǎng àn nóng táo yàn lǐ, fàn guāng yù wǔ, chū zuò chuán tóu, bù jué yù xiān yě. yòu bā shí lǐ, rì cái xià wǔ, bǎng rén yáo chuán de rén yǐ suǒ dài yán huà qiān chái zhú, lǚ zhǐ bù jìn. yè sù yú shān yá zhī xià.
初九日 行四十里,过龙关。五十里,北一溪来注,则武关之流也。其地北去武关四十里,盖商州南境矣。时浮云已尽,丽日乘空,山岚重叠竞秀。怒流送舟,两岸浓桃艳李,泛光欲舞,出坐船头,不觉欲仙也。又八十里,日才下午,榜人摇船的人以所带盐化迁柴竹,屡止不进。夜宿于山涯之下。
chū shí rì wǔ shí lǐ, xià lián tān. dà làng pū rù zhōu zhōng, qīng náng dào qiè, wú bù zhān rú. èr shí lǐ, guò bǎi xìng tān, yǒu fēng tū lì xī yòu, yá wèi shuǐ suǒ cuī, jí jí yù duò. chū shǔ xī lóu, shān xiá shǎo kāi, yǐ rù nán yáng xī chuān jìng, wèi qín yù jiè. sān shí lǐ, guò hú cūn. sì shí lǐ, dǐ shí miào wān, dēng yá tóu diàn. dōng nán qù jūn zhōu, shàng tài hé, gài yī bǎi sān shí lǐ yún.
初十日 五十里,下莲滩。大浪扑入舟中,倾囊倒箧,无不沾濡。二十里,过百姓滩,有峰突立溪右,崖为水所摧,岌岌欲堕。出蜀西楼,山峡少开,已入南阳淅川境,为秦、豫界。三十里,过胡村。四十里,抵石庙湾,登涯投店。东南去均州,上太和,盖一百三十里云。