èr yuè èr shí yī rì gōng yuán 1616 nián, zhè shì xú xiá kè yóu wú shān hòu rù mǐn yóu de shí jiān chū chóng ān nán mén, mì zhōu. xī běi yī xī zì fēn shuǐ guān, dōng běi yī xī zì wēn lǐng guān, hé zhù yú xiàn nán, tōng jùn shěng ér rù hǎi. shùn liú sān shí lǐ, jiàn xī biān yī fēng héng yī, yī fēng dú sǒng. yú zhà ér zhǔ mù gǎn dào chī jīng ér zhù mù níng wàng, zé yī zhě màn tíng fēng, sǒng zhě dài wáng fēng yě. fēng nán yī xī, dōng xiàng ér rù dà xī zhě, jí wǔ yí xī yě. chōng yòu gōng bàng fēng lín xī. yú yù xiān dǐ jiǔ qǔ, rán hòu shùn liú tàn lì, suì shě gōng bù dēng, nì liú ér jìn. liú shén shǐ, zhōu zǐ xiǎn xíng guāng zhe jiǎo zǒu lù xī jiān yǐ wǎn zhōu. dì yī qǔ, yòu wèi màn tíng fēng dài wáng fēng, zuǒ wèi shī zi fēng guān yīn yán. ér xī yòu zhī bīn shuǐ zhě yuē shuǐ guāng shí, shàng tí kè dài d i jī hū biàn. èr qǔ zhī yòu wèi tiě bǎn zhàng hàn mò yán, zuǒ wèi dōu móu m u fēng yù nǚ fēng. ér bǎn zhàng zhī páng, yá bì qiào lì, jiān yǒu sān kǒng, zuò" pǐn" zì zhuàng. sān qǔ yòu wèi huì xiān yán, zuǒ wèi xiǎo cáng fēng dà zàng fēng. dà zàng bì lì qiān rèn, yá duān xué shù kǒng, luàn chā mù bǎn rú jī zhù. yī xiǎo zhōu xié jià xué kǒu mù mò, hào yuē" jià hè zhōu". sì qū yòu wèi diào yú tái xī zhēn yán, zuǒ wèi jī qī yán yàn xiān yán. jī qī yán bàn yǒu dòng, wài ài xiá zhǎi zhōng hóng, héng chā mù bǎn, wǎn rán shí can sh ji qià sì jī cháo zhōng jī qī xiǎo mù zhuāng. xià yī tán shēn bì, wèi wò lóng tán. qí yòu dà yǐn píng jiē sǔn fēng, zuǒ gēng yī tái tiān zhù fēng zhě, wǔ qū yě. wén gōng shū yuàn zhèng zài dà yǐn píng xià. dǐ liù qū, yòu wèi xiān zhǎng yán tiān yóu fēng, zuǒ wèi wǎn duì fēng xiǎng shēng yán. huí wàng yǐn píng tiān yóu zhī jiān, wēi tī fēi gé xuán qí shàng, bù shèng shén wǎng. ér zhōu yì yǐ liū jí bù dé jìn, hái pō cáo jiā shí.
二月二十一日(公元1616年),这是徐霞客游芜山后入闽游的时间 出崇安南门,觅舟。西北一溪自分水关,东北一溪自温岭关,合注于县南,通郡省而入海。顺流三十里,见溪边一峰横欹,一峰独耸。余咤而瞩目感到吃惊而注目凝望,则欹者幔亭峰,耸者大王峰也。峰南一溪,东向而入大溪者,即武彝溪也。冲祐宫傍峰临溪。余欲先抵九曲,然后顺流探历,遂舍宫不登,逆流而进。流甚驶,舟子跣行光着脚走路溪间以挽舟。第一曲,右为幔亭峰、大王峰,左为狮子峰、观音岩。而溪右之濒水者曰水光石,上题刻殆dài几乎遍。二曲之 右为铁板嶂、翰墨岩,左为兜鍪móu峰、玉女峰。而板嶂之旁,崖壁峭立,间有三孔,作“品”字状。三曲右为会仙岩,左为小藏峰、大藏峰。大藏壁立千仞,崖端穴数孔,乱插木板如机杼。一小舟斜架穴口木末,号曰“架壑舟”。四曲右为钓鱼台、希真岩,左为鸡栖岩、晏仙岩。鸡栖岩半有洞,外隘狭窄中宏,横插木板,宛然埘儏shījié恰似鸡巢中鸡栖小木桩。下一潭深碧,为卧龙潭。其右大隐屏、接笋峰,左更衣台、天柱峰者,五曲也。文公书院正在大隐屏下。抵六曲,右为仙掌岩、天游峰,左为晚对峰、响声岩。回望隐屏、天游之间,危梯飞阁悬其上,不胜神往。而舟亦以溜急不得进,还泊曹家石。
dēng lù rù yún wō, pái yún chuān shí, jù cóng luàn yá zhōng wǎn zhuǎn dé lù. wō hòu jí jiē sǔn fēng. fēng pián pi n bìng liè fù yú dà yǐn píng, qí yāo héng liǎng jié hén, gù yuē" jiē sǔn". xún qí cè shí ài, jī dèng shù céng, sì shān huán cuì, zhōng liú xì dì rú zhǎng zhě, wèi chá dòng. dòng kǒu yóu xī rù, kǒu nán wèi jiē sǔn fēng, kǒu běi wèi xiān zhǎng yán. xiān zhǎng zhī dōng wèi tiān yóu, tiān yóu zhī nán wèi dà yǐn píng. zhū fēng shàng jiē qiào jué, ér xià fù zǎn còu, wài wú dèng dào, dú xī tōng yī xià, bǐ tiān tāi zhī míng yán gèng wéi qí jiǎo yě. cóng qí zhōng pān jī dēng yǐn píng, zhì jué bì chù, xuán dà mù wèi tī, tiē bì zhí shù yún jiān. tī fán sān jiē, jí gòng bā shí yī. jí jǐn, yǒu tiě suǒ héng xì shān yāo, xià záo kǎn shòu zú. pān suǒ zhuǎn fēng ér xī, jiā bì zhōng yǒu gāng jiè qí jiān, ruò chuí wěi, záo dèng yǐ dēng, jí yǐn píng dǐng yě. yǒu tíng yǒu zhú, sì miàn xuán yá, píng kōng xià tiào, zhēn xiān fán xiòng xi ng yuǎn gé. réng xuán tī xià, zhì chá dòng. yǎng shì suǒ dēng zhī chù, zhǎn rán zài yún hàn.
登陆入云窝,排云穿石,俱从乱崖中宛转得路。窝后即接笋峰。峰骈pián并列附于大隐屏,其腰横两截痕,故曰“接笋”。循其侧石隘,跻磴数层,四山环翠,中留隙地如掌者,为茶洞。洞口由西入,口南为接笋峰,口北为仙掌岩。仙掌之东为天游,天游之南为大隐屏。诸峰上皆峭绝,而下复攒凑,外无磴道,独西通一罅,比天台之明岩更为奇矫也。从其中攀跻登隐屏,至绝壁处,悬大木为梯,贴壁直竖云间。梯凡三接,级共八十一。级尽,有铁索横系山腰,下凿坎受足。攀索转峰而西,夹壁中有冈介其间,若垂尾,凿磴以登,即隐屏顶也。有亭有竹,四面悬崖,凭空下眺,真仙凡夐xiòng远隔。仍悬梯下,至茶洞。仰视所登之处,崭然在云汉。
ài kǒu běi yá jí xiān zhǎng yán. yán bì yì lì xióng zhǎn, zhōng yǒu bān hén rú rén zhǎng, zhǎng yíng zhàng zhě shù shí háng. xún yán běi shàng zhì lǐng, luò zhào qīn sōng, shān guāng shuǐ qū, bìng jiā rù lǎn. nán zhuǎn, xíng jiā gǔ zhōng. gǔ jǐn, hū tòu chū fēng tóu, sān miàn bì lì, yǒu tíng jù qí shǒu, jí tiān yóu fēng yǐ. shì fēng chù jiǔ qǔ zhī zhōng, bù lín xī, ér jiǔ qǔ zhī xī sān miàn huán zhī. dōng wàng wèi dài wáng fēng, ér yī qǔ zhì sān qǔ zhī xī huán zhī. nán wàng wèi gēng yī tái, nán zhī jìn zhě, zé dà yǐn píng zhū fēng yě, sì qū zhì liù qū zhī xī huán zhī. xī wàng wèi sān jiào fēng, xī zhī jìn zhě, zé tiān hú zhū fēng yě, qī qū zhì jiǔ qǔ zhī xī huán zhī. wéi běi xiàng wú xī, ér shān cóng shuǐ lián zhū shān céng dié ér lái, zhì cǐ zhōng xuán. qí qián zhī fǔ ér kàn zhě, jí chá dòng yě. zì chá dòng yǎng tiào, dàn jiàn jué bì gàn xiāo, quán cóng cè jiān xiè xià, chū bù zhī qí shàng yǒu fēng kě qì q xiū xī. qí bù lín xī ér néng jǐn jiǔ xī zhī shèng, cǐ fēng gù yīng dì yī yě. lì tái shàng, wàng luò rì bàn guī, yuǎn jìn fēng luán, qīng zǐ wàn zhuàng. tái hòu wèi tiān yóu guān. jí cí qù, dǐ zhōu yǐ rù míng yǐ.
隘口北崖即仙掌岩。岩壁屹立雄展,中有斑痕如人掌,长盈丈者数十行。循岩北上至岭,落照侵松,山光水曲,并加入览。南转,行夹谷中。谷尽,忽透出峰头,三面壁立,有亭踞其首,即天游峰矣。是峰处九曲之中,不临溪,而九曲之溪三面环之。东望为大王峰,而一曲至三曲之溪环之。南望为更衣台,南之近者,则大隐屏诸峰也,四曲至六曲之溪环之。西望为三教峰,西之近者,则天壶诸峰也,七曲至九曲之溪环之。惟北向无溪,而山从水帘诸山层叠而来,至此中悬。其前之俯而瞰者,即茶洞也。自茶洞仰眺,但见绝壁干霄,泉从侧间泻下,初不知其上有峰可憩qì休息。其不临溪而能尽九溪之胜,此峰固应第一也。立台上,望落日半规,远近峰峦,青紫万状。台后为天游观。亟辞去,抵舟已入暝矣。
èr shí èr rì dēng yá, cí xiān zhǎng ér xī. yú suǒ xún zhě, nǎi xī zhī yòu yá, qí gé xī zé zuǒ yá yě. dì qī qū yòu wèi sān yǎng fēng tiān hú fēng, zuǒ wèi chéng gāo yán. sān yǎng zhī xià wèi xiǎo táo yuán, bēng yá duī cuò, wài chéng shí mén. yóu mén yǔ lǚ ér rù, yǒu dì yī qū, sì shān huán rào, zhōng yǒu píng qí q qū jiàn, wéi yǐ cāng sōng cuì zhú, jī shēng rén yǔ, jù zài cuì wēi zhōng. chū mén ér xī, jí wéi běi láng yán, yán dǐng jí wéi tiān hú fēng. qí duì àn zhī chéng gāo yán chù rán dú shàng, sì páng qiào xuē rú chéng. yán dǐng yǒu ān, yì xuán tī kě dēng, yǐ gé xī bù jí yě. dì bā qū yòu wèi gǔ lóu yán gǔ zi yán, zuǒ wèi dà lǐn shí hǎi zhà zh shí. yú guò gǔ lóu yán zhī xī, zhé ér běi xíng wù zhōng, pān yuán shàng fēng dǐng, liǎng shí wù lì rú gǔ, gǔ zi yán yě. yán gāo gèn yì rú chéng, yán xià shēn ào yí dài rú láng, jià wū héng lán qí nèi, yuē gǔ zi ān. yǎng wàng yán shàng, luàn xué zhōng duō mù bǎn héng chā. zhuǎn yán zhī hòu, bì jiān yī dòng gēng shēn chǎng, yuē wú gōng dòng. dòng xià tī yǐ huǐ, bù néng dēng. wàng sān jiào fēng ér qū, yuán shān yuè dèng, shēn mù wěng cōng w ngc ng qí shàng. dǐ fēng, yǒu tíng zhuì qí páng, kě dōng tiào gǔ lóu gǔ zi zhū shèng. shān tóu sān fēng, shí gǔ tǐng rán bìng chù. cóng shí xià jiān niè dèng ér shēng, bàng yá dé yī tíng. chuān tíng rù shí mén, liǎng yá jiā zhì, bì lì cān tiān, zhōng tōng yī xiàn shàng xià chǐ yú, rén xíng qí jiān, máo gǔ yīn sǒng. gài sān fēng zǎn lì, cǐ qí liǎng fēng zhī xià qí cè shàng yǒu liǎng xià, wú cǐ zhěng xuē.
二十二日 登涯,辞仙掌而西。余所循者,乃溪之右涯,其隔溪则左涯也。第七曲右为三仰峰、天壶峰,左为城高岩。三仰之下为小桃源,崩崖堆错,外成石门。由门伛偻而入,有地一区,四山环绕,中有平畦qí曲涧,围以苍松翠竹,鸡声人语,俱在翠微中。出门而西,即为北廊岩,岩顶即为天壶峰。其对岸之城高岩矗然独上,四旁峭削如城。岩顶有庵,亦悬梯可登,以隔溪不及也。第八曲右为鼓楼岩、鼓子岩,左为大廪石、海蚱zhà石。余过鼓楼岩之西,折而北行坞中,攀援上峰顶,两石兀立如鼓,鼓子岩也。岩高亘亦如城,岩下深坳一带如廊,架屋横栏其内,曰鼓子庵。仰望岩上,乱穴中多木板横插。转岩之后,壁间一洞更深敞,曰吴公洞。洞下梯已毁,不能登。望三教峰而趋,缘山越磴,深木蓊苁wěngcōng其上。抵峰,有亭缀其旁,可东眺鼓楼、鼓子诸胜。山头三峰,石骨挺然并矗。从石罅间蹑磴而升,傍崖得一亭。穿亭入石门,两崖夹峙,壁立参天,中通一线、上下尺余,人行其间,毛骨阴悚。盖三峰攒立,此其两峰之罅;其侧尚有两罅,无此整削。
yǐ xià shān, zhuǎn zhì shān hòu, yī fēng yǔ māo ér shí xiāng duì zhì, pán gèn yì rú gǔ zi, wèi líng fēng zhī bái yún dòng. zhì fēng tóu, cóng shí xià zhōng lèi jí ér shàng, liǎng bì jiā lì, pō shì huáng shān zhī tiān mén. jí qióng, yǐ lǐ zhì yán xià, yīn yá jià wū, yì rú gǔ zi. dēng lóu nán wàng, jiǔ qǔ shàng yóu, yī zhōu zhōng zhì, xī zì xī lái, fēn ér bù zhī, zhì qū fù hé wéi yī. zhōu wài liǎng shān jiàn kāi, jiǔ qǔ yǐ jǐn. shì yán zài jiǔ qǔ jǐn chù, zhòng yán huí dié, dì shén yōu shuǎng. yán běi jǐn chù, gèng yǒu yī yán yóu qí: shàng xià jiē jué bì, bì jiān héng ào jǐn yī xiàn, xū fú shēn shé xíng, pán bì ér dù, nǎi kě rù. yú jí cóng bì ào xíng yǐ ér jiàn dī, bì jiàn wēi, zé jiù ér yǔ lǚ yù dī yù xiá, zé xī xíng shé fú, zhì ào zhuǎn chù, shàng xià jǐn xuán qī cùn, kuò zhǐ chǐ wǔ. ào wài bì shēn wàn rèn. yú pú fú yǐ jìn, xiōng bèi xiāng mó, pán xuán jiǔ zhī, de dù qí xiǎn. yán guǒ xuān chǎng céng dié, yǒu fǔ záo zhì yú zhōng, yù kāi dào ér wèi jiù yě. bàn shǎng, fǎn qián yán. gèng zhì hòu yán, fāng gòu xīn shì, yì yōu chǎng kě ài. chū xiàng jiǔ qǔ xī, zé shī zi yán zài yān.
已下山,转至山后,一峰与猫儿石相对峙,盘亘亦如鼓子,为灵峰之白云洞。至峰头,从石罅中累级而上,两壁夹立,颇似黄山之天门。级穷,迤逦至岩下,因崖架屋,亦如鼓子。登楼南望,九曲上游,一洲中峙,溪自西来,分而不之,至曲复合为一。洲外两山渐开,九曲已尽。是岩在九曲尽处,重岩回叠,地甚幽爽。岩北尽处,更有一岩尤奇:上下皆绝壁,壁间横坳仅一线,须伏身蛇行,盘壁而度,乃可入。余即从壁坳行;已而渐低,壁渐危,则就而伛偻;愈低愈狭,则膝行蛇伏,至坳转处,上下仅悬七寸,阔止尺五。坳外壁深万仞。余匍匐以进,胸背相摩,盘旋久之,得度其险。岩果轩敞层叠,有斧凿置于中,欲开道而未就也。半晌,返前岩。更至后岩,方构新室,亦幽敞可爱。出向九曲溪,则狮子岩在焉。
xún xī ér fǎn, gé xī guān bā qū zhī rén miàn shí qī qū zhī chéng gāo yán, zhǒng zhǒng shén fēi. fù pō zhōu, yóu yún wō rù chá dòng, qióng lóng yǎo tiǎo yì jí zhǎng qū shēn yuǎn, zài zhì yǐ, zài bù néng qù! yǐ yóu yún wō zuǒ zhuǎn, rù fú xī dòng, dòng pō yīn sēn. zuǒ chū dà yǐn píng zhī yáng, jí zǐ yáng shū yuàn, yè y bài jiàn xiān shēng miào xiàng. shùn liú gǔ zhào, liǎng yán cāng cuì fēn fēi, fān jí" fǎn" hèn zhōu xíng zhī sù. yǐ guò tiān zhù fēng gēng yī tái, pō zhōu sì qū zhī nán yá. zì yù chá yuán dēng àn, yù rào chū jīn jī yán zhī shàng, mí jīng cóng jí, bù dé lù. nǎi cóng yán hòu dà dào dōng xíng, jì yǒu páng lù kě dēng dà zàng xiǎo cáng zhū fēng, fù bù dé. tòu chū xī páng, yǐ zài yù nǚ fēng xià. yù cóng cǐ xún yī xiàn tiān, páng huáng wú kě wèn, ér zhōu pō jīn jī dòng xià, jiǒng bù xiāng wén. nǎi yán xī mì lù, yǐ lǐ dà zàng xiǎo cáng zhī lù. yí dài qiào bì gāo qiān, shā qì bēng yōng, tǔ rén duō zhí chá qí shàng. cóng míng kē zhōng xíng, xià kàn shēn xī, shàng yǎng wēi yá, suǒ wèi" xiān xué táng"" cáng xiān kū", jù bù xiá biàn.
循溪而返,隔溪观八曲之人面石、七曲之城高岩,种种神飞。复泊舟,由云窝入茶洞,穹窿窈窕意即长曲深远,再至矣,再不能去!已由云窝左转,入伏羲洞,洞颇阴森。左出大隐屏之阳,即紫阳书院,谒yè拜见先生庙像。顺流鼓棹,两岩苍翠纷飞,翻即“反”恨舟行之速。已过天柱峰、更衣台,泊舟四曲之南涯。自御茶园登岸,欲绕出金鸡岩之上,迷荆丛棘,不得路。乃从岩后大道东行,冀有旁路可登大藏、小藏诸峰,复不得。透出溪旁,已在玉女峰下。欲从此寻一线天,徬徨无可问,而舟泊金鸡洞下,迥不相闻。乃沿溪觅路,迤逦大藏、小藏之麓。一带峭壁高骞,砂碛崩壅,土人多植茶其上。从茗柯中行,下瞰深溪,上仰危崖,所谓“仙学堂”、“藏仙窟”,俱不暇辨。
yǐ zhì jià hè zhōu, yǎng jiàn xū zhōu wǎn rán, jiào qián xī zhōng suǒ jiàn gèng xī gèng qīng chǔ xì zhì. dà zàng zhī xī, qí lù jiàn qióng. xiàng jīng jí zhōng mén bì miàn shàng, hái kàn dà zàng xī yán, yì jià yī zhōu, dàn liǎng yá duì zhì, bù néng zhì qí dì yě. hū yī zhōu zì èr qǔ nì liú ér zhì, jí xià shān zhāo zhī. qí rén yǐ zhōu lái shòu, yì yóu kè chū zhì zhě, yuē yú fǎn gēng yī tái, tóng lǎn yī xiàn tiān hǔ xiào yán zhū shèng. guò yú pō zhōu chù, bìng zhào shùn liú ér xià, yù shàng màn tíng, wèn dài wáng fēng. dǐ yī qǔ zhī shuǐ guāng shí, yuē zhōu dài xī kǒu, yú fù dēng yá, shǎo rù, zhì zhǐ zhǐ ān. wàng ān hòu yǒu lù kě shàng, suì qū zhī, dé yī yán, sēng sòng jīng qí zhōng, nǎi chán yán yě. dēng fēng zhī lù, shàng zài zhǐ zhǐ ān xī. réng xià ān qián xī zhuǎn, dēng shān èr lǐ xǔ, dǐ fēng xià, cóng luàn qìng q ng shù mù zhōng xún dēng xiān shí. shí páng fēng tū qǐ, zuò yǎng qǐ zhuàng, hè mó shí zài fēng bì xià jiān, shuāng líng zhū dǐng, liè wén rú huì. páng lù qióng, yǒu tī xuán jué bì jiān, niè ér shàng, yáo yáo yù duò. tī qióng dé yī yán, zé zhāng xiān yí tuì shī tǐ yě. yán zài fēng bàn, mì xú xiān yán, jiē shí bì bù kě tōng xià tī xún bié dào, yòu bù kě dé niè shí zé qiào bì wú jiē, tóu mǎng zé shēn mì mò biàn. yōng fū zài qián, dé duàn dèng, dà hū dé lù. yú liè yī bù gù, qū jiù zhī, fù bù néng qián. rì yǐ xī báo, suì yǐ shǒu xuán jí, luàn zhuì ér xià, dé dào yǐ zài wàn nián gōng yòu. qū rù gōng, gōng shén sēn chǎng. yǔ shì yíng yán," dài wáng fēng dǐng jiǔ bù néng dào, wéi zhāng yán tī zài. fēng dǐng liù tī jí xú yán tī jù yǐ xiǔ huài. xú xiān tuì yǐ yí rù huì zhēn miào yǐ." chū gōng yòu zhuǎn, guò huì zhēn miào. miào qián dà fēng fú shū fán mào, yīn shù mǔ, wéi shù shí bào. bié yǔ shì, guī zhōu.
已至架壑舟,仰见虚舟宛然,较前溪中所见更悉更清楚细致。大藏之西,其路渐穷。向荆棘中扪壁面上,还瞰大藏西岩,亦架一舟,但两崖对峙,不能至其地也。忽一舟自二曲逆流而至,急下山招之。其人以舟来受,亦游客初至者,约余返更衣台,同览一线天、虎啸岩诸胜。过余泊舟处,并棹顺流而下,欲上幔亭,问大王峰。抵一曲之水光石,约舟待溪口,余复登涯,少入,至止止庵。望庵后有路可上,遂趋之,得一岩,僧诵经其中,乃禅岩也。登峰之路,尚在止止庵西。仍下庵前西转,登山二里许,抵峰下,从乱箐qìng树木中寻登仙石。石旁峰突起,作仰企状,鹤模石在峰壁罅间,霜瓴朱顶,裂纹如绘。旁路穷,有梯悬绝壁间,蹑而上,摇摇欲堕。梯穷得一岩,则张仙遗蜕尸体也。岩在峰半,觅徐仙岩,皆石壁不可通;下梯寻别道,又不可得;蹑石则峭壁无阶,投莽则深密莫辨。佣夫在前,得断磴,大呼得路。余裂衣不顾,趋就之,复不能前。日已西薄,遂以手悬棘,乱坠而下,得道已在万年宫右。趋入宫,宫甚森敞。羽士迎言,“大王峰顶久不能到,惟张岩梯在。峰顶六梯及徐岩梯俱已朽坏。徐仙蜕已移入会真庙矣。”出宫右转,过会真庙。庙前大枫扶疏繁茂,荫数亩,围数十抱。别羽士,归舟。
èr shí sān rì dēng lù, mì huàn gǔ yán shuǐ lián dòng zhū shèng. mìng yí zhōu shí lǐ, hòu yú chì shí jiē, yú nǎi rù huì zhēn guān, yè wǔ yí jūn jí xú xiān yí tuì. chū miào, xún màn tíng dōng lù běi xíng èr lǐ, jiàn màn tíng fēng hòu sān fēng pián wén, yì ér wèn zhī, sān gū fēng yě. huàn gǔ yán jí zài qí páng, wàng zhī qū. dēng shān lǐ xǔ, fēi liú gǔ rán xià xiè. fǔ kàn qí xià, yì yǒu wēi bì, quán cóng bì bàn tū chū, shū zhú yǎn yìng, shū yǒu jiā zhì. rán yè yǐ shàng dēng, bù jí fǎn gù, suì cóng sān gū yòu shàng bàn lǐ, dǐ huàn gǔ yán, yán jí màn tíng fēng hòu yá yě. yán qián yǒu ān. cóng yán hòu xuán tī liǎng céng, gèng dēng yī yán. yán bù shèn shēn, ér huán rào shān diān rú dié zhàng. tǔ rén xīn yǐ mù bǎn xún yán wèi shì, qū zhí gāo xià, suí yán wǎn zhuǎn. xún yán xì pān jī ér shàng, jī zhì màn tíng zhī dǐng, yǐ lù sāi ér zhǐ. fǎn zhì sān gū fēng lù, rào chū qí hòu, fù cóng jiù lù xià, zhì qián suǒ kàn tū quán chù. cóng cǐ yuè lǐng, jí shuǐ lián dòng lù cóng cǐ ér xià, jí tū quán bì yě. yú qián cóng shàng kàn, wèi jǐn qí miào, zhì shì fù zào qí xià. yǎng wàng tū quán yòu zài bàn bì zhī shàng, páng yǐn shuǐ wèi duì, yǒu tī jià zhī, záo bì wèi gōu yǐ yǐn quán. yǎng wàng tū quán yòu zài bàn bì zhī shàng, páng yǐn shuǐ wèi duì, yǒu tī jià zhī, záo bì wèi gōu yǐ yǐn quán. yú xún tī pān bì, zhì tū quán xià. qí ào jǐn èr zhàng, shàng xià jù wēi bì, quán cóng shàng bì duò ào zhōng, fù cóng ào zhōng yì ér xià duò. ào zhī shàng xià sì páng, wú chǔ fēi shuǐ, ér zhōng yǒu yī shí tū qǐ kě zuò. zuò jiǔ zhī, xià bì xún zhú jiān lù, yuè lǐng sān chóng, cóng shān yāo yuē xíng qī lǐ, nǎi xià wù. chuān shí mén ér shàng, bàn lǐ, jí shuǐ lián dòng. wēi yá qiān rèn, shàng tū xià qiàn, quán cóng yán dǐng duò xià. yán jì xióng kuò, quán yì gāo sàn, qiān tiáo wàn lǚ, xuán kōng qīng xiè, yì dà guān yě! qí yán gāo chù shàng tū, gù yán xià gòu shì shù zhòng, ér fēi quán yóu luò kǎn wài.
二十三日 登陆,觅换骨岩、水帘洞诸胜。命移舟十里,候于赤石街,余乃入会真观,谒武彝君及徐仙遗蜕。出庙,循幔亭东麓北行二里,见幔亭峰后三峰骈文,异而问之,三姑峰也。换骨岩即在其旁,望之趋。登山里许,飞流汩然下泻。俯瞰其下,亦有危壁,泉从壁半突出,疏竹掩映,殊有佳致。然业已上登,不及返顾,遂从三姑又上半里,抵换骨岩,岩即幔亭峰后崖也。岩前有庵。从岩后悬梯两层,更登一岩。岩不甚深,而环绕山巅如叠嶂。土人新以木板循岩为室,曲直高下,随岩宛转。循岩隙攀跻而上,几至幔亭之顶,以路塞而止。返至三姑峰麓,绕出其后,复从旧路下,至前所瞰突泉处。从此越岭,即水帘洞路;从此而下,即突泉壁也。余前从上瞰,未尽其妙,至是复造其下。仰望突泉又在半壁之上,旁引水为碓,有梯架之,凿壁为沟以引泉。仰望突泉又在半壁之上,旁引水为碓,有梯架之,凿壁为沟以引泉。余循梯攀壁,至突泉下。其坳仅二丈,上下俱危壁,泉从上壁堕坳中,复从坳中溢而下堕。坳之上下四旁,无处非水,而中有一石突起可坐。坐久之,下壁循竹间路,越岭三重,从山腰约行七里,乃下坞。穿石门而上,半里,即水帘洞。危崖千仞,上突下嵌,泉从岩顶堕下。岩既雄扩,泉亦高散,千条万缕,悬空倾泻,亦大观也!其岩高矗上突,故岩下构室数重,而飞泉犹落槛外。
xiān zài tú wén dǔ gé zhài pō qí, dào liú zhǐ yú réng jiù lù, yuè shān kě zhì. yú chū shí mén, ài wù xī zhī shèng, wù zǒu chì shí jiē dào. tú rén zhǐ cóng cǐ dù xiǎo qiáo ér nán, yì kě wǎng. cóng zhī, dēng shān rù yī ài, liǎng shān jiā zhī, nèi yǒu yán yǒu shì, tí é nǎi" dù xiá yán", tǔ rén é wù chuán wèi dǔ gé ěr. zài rù, yòu dé yī yán, yǒu qū kǎn xuán lóu, wàng chì shí jiē shén jìn. suì cóng jiù dào, sān lǐ, dù yī xī, yòu yī lǐ, zé chì shí jiē dà xī yě. xià zhōu, guà fān èr shí lǐ, fǎn chóng ān.
先在途闻睹阁寨颇奇,道流指余仍旧路,越山可至。余出石门,爱坞溪之胜,误走赤石街道。途人指从此度小桥而南,亦可往。从之,登山入一隘,两山夹之,内有岩有室,题额乃“杜辖岩”,土人讹误传为睹阁耳。再入,又得一岩,有曲槛悬楼,望赤石街甚近。遂从旧道,三里,渡一溪,又一里,则赤石街大溪也。下舟,挂帆二十里,返崇安。