dīng mǎo tóng nián guō tóng lún, wù chén shàng gōng chē, sù xīn zhōng yì lǚ shè. dēng xià dú zuò yín é, wén chuāng wài yuē: gōng shì wén shì, xī bì yǒu yī shī qǐng jiào. chū shì wú suǒ dǔ, zhì xī bì fú chén xún shì, yǒu lǚ dǐ wò bìng shī bā jù, shī shén qī kǔ, ér bǐ lǐ bù shèn chéng jù, qǐ hǎo jiè bì rén, sǐ shàng jié xí wèi wàng yé? yì yù tóng lún chuán qí xìng míng, bǐ rén zhī mǒu jiǎ lǚ zú yú shì, jì jiā rén guī qí gǔ yě?
丁卯同年郭彤綸,戊辰上公車,宿新中驛旅舍。燈下獨坐吟哦,聞窗外曰:公是文士,西壁有一詩請教。出視無所睹,至西壁拂塵尋視,有旅邸臥病詩八句,詩甚悽苦,而鄙俚不甚成句,豈好疥壁人,死尚結習 未忘耶?抑欲彤綸傳其姓名,俾人知某甲旅卒於是,冀家人歸其骨也?
nú zi sòng yù, fán sān qǔ, dì yī qī, zì hé jǐn jí bù tóng tà, hòu jìng pǐ lí. dì èr qī zǐ bì luán shēng, è qí tí xié zhī fán, rǔ bǔ zhī bù zú, nǎi qiú yào shǐ duàn chǎn, wù xìn yī wáng ǎo yán, chōng tiàn shí wèi mò, fú zhī, shí jié jù cháng wèi sǐ. hòu yù bìng gé shí, kǒu nán nán rú yǔ rén biàn, shāo sū, sī yǔ qí dì sān qī yuē: wú chū chū qī shí, wú fù mǔ yǐ shòu rén pìn, yuē rì yíng qǔ, qī shàng wèi zhī, wú xiān yī xī, yǐn yǔ xiá, qī yǐ wèi yì zhuǎn, xīn rán xiāng jiù, wǔ gēng shàng yōng bèi gòng mián. gǔ chuī yǐ zhì, qī hèn hèn qù, rán méi shì zǎo yǐ wèi cháng tóng qǐn gào hòu fū, wú mǔ xiōng yì jiē yún ěr, jí zhì bǐ fēi wán bì, dà zāo yí gòu, jìng yù yù zú jì qī běn bù kěn fú shí, wú tòng chuí shǐ xù jǐn, mò hòu jù wèi lì, yòu huì wū zhǎn yāng, jīn bìng huǎng hū jiàn zhī, wú bì bù qǐ yǐ. yǐ ér guǒ rán. yòu nú zi wáng chéng, xìng guāi pì, fāng yǔ qī xī xiào, hū chì shǐ fú shòu biān, biān yǐ, réng yǔ xī xiào, huò fāng biān shí, hū yǐn qǐ yǔ xī xiào, jì ér yuē: kě bǔ biān yǐ. réng chì shǐ fú shòu biān. dà dǐ yī rì yè zhōng, xǐ nù fǎn fù zhě shù cì, qī wèi zhī rú hǔ. xǐ shí bù gǎn bù qiáng huān, nù shí bù gǎn bù shùn shòu yě. yī rì qì sù xiān tài fū rén, hū chéng wèn gù, chéng guì qǐ yuē: nú bù zì zhī, yì bù zì yóu , dàn hū jué qí kě ài, hū jué qí kě zēng ěr. xiān tài fū rén yuē: cǐ wú rén lǐ, dài fú shì suǒ wèi sù yuān yé? lǜ qí qī huò qīng shēng, bìng qiǎn zhī qù. hòu wén chéng bìng sǐ, qí qī jìng zhe hóng shān. fú fū wèi qī gāng, tiān zhī jīng yě, rán zūn jiū bù jí jūn, qīn jiū bù jí fù, gù qī yòu xùn qí, yǒu dí tǐ zhī yì yān. zé qí xiāng yǔ, yí gè dé qíng lǐ zhī píng. sòng yù dì èr qī, wù mò yě, zuì zhǐ tài hàn. qí dì yī qī, jì yǐ bèi chū ér shòu pìn, zé ēn yì yǐ jué, bù dāng gèng yǐ fū fù lùn, zhí yòu wū tā rén wèi hūn qī ěr. yīn ér zhì sǐ, qí qǔ cháng yě yí yǐ. wáng chéng kù bào, rán wèi zhì fù yú sǐ yě, yī rì jū qí shì, zé yī rì wèi suǒ tiān, mò bù zhì fú , fǎn ér cóng jí, qí bèi lǐ luàn cháng yě, qí shòu nüè gù wú zú mǐn yān.
奴子宋遇,凡三娶,第一妻,自合卺即不同榻,後竟仳離。第二妻子必孿生,惡其提攜之煩,乳哺之不足,乃求藥使斷產,誤信一王媼言,舂睼石為末,服之,石結聚腸胃死。後遇病革時,口喃喃如與人辯,稍蘇,私語其第三妻曰:吾出初妻時,吾父母已受人聘,約日迎娶,妻尚未知,吾先一夕,引與狎,妻以為意轉,欣然相就,五更尚擁被共眠。鼓吹已至,妻恨恨去,然媒氏早以未嘗同寢告後夫,吾母兄亦皆云爾,及至彼非完璧,大遭疑詬,竟鬱郁卒;繼妻本不肯服石,吾痛捶使瞁盡,歿後懼為厲,又賄巫斬殃,今並恍惚見之,吾必不起矣。已而果然。又奴子王成,性乖僻,方與妻嬉笑,忽叱使伏受鞭,鞭已,仍與嬉笑,或方鞭時,忽引起與嬉笑,既而曰:可補鞭矣。仍叱使伏受鞭。大抵一日夜中,喜怒反覆者數次,妻畏之如虎。喜時不敢不強歡,怒時不敢不順受也。一日泣訴先太夫人,呼成問故,成跪啟曰:奴不自知,亦不自由 ,但忽覺其可愛,忽覺其可憎耳。先太夫人曰:此無人理,殆佛氏所謂夙冤耶?慮其妻或輕生,並遣之去。後聞成病死,其妻竟著紅衫。夫夫為妻綱,天之經也,然尊究不及君,親究不及父,故妻又訓齊,有敵體之義焉。則其相與,宜各得情理之平。宋遇第二妻,誤歿也,罪止太悍。其第一妻,既已被出而受聘,則恩義已絕,不當更以夫婦論,直誘污他人未婚妻耳。因而致死,其取償也宜矣。王成酷暴,然未致婦於死也,一日居其室,則一日為所天,歿不制服 ,反而從吉,其悖理亂常也,其受虐固無足憫焉。
wú huì shū yán, tài hú yǒu yú hù jià nǚ zhě, zhōu zhì bō xīn, fēng làng dǒu zuò, duò shī shī cuò, yǐ yī zè yù chén, zhòng jiē xiāng bào kū, tū xīn fù pò lián chū, yī shǒu bà duò, yī shǒu qiān péng suǒ, zhé fá fēi xíng, zhí dǐ xù jiā, jí shí yóu wèi guò yě. dòng tíng rén chuán yǐ wèi qí, huò yǒu yǐ yuè lǐ jī zhě, huì shū yuē: cǐ běn yú hù nǚ, rì rì chuán tóu chí gāo lǔ, bù néng zé yǐ bì wèi sòng bó jī yě. yòu wén wú jùn yǒu jiāo shì nǚ, bù jì hé xiàn rén, yǐ shòu pìn yǐ, yǒu móu wèi yìng zhě, zhōng yǐ fēi yǔ, xù jiā yù lí hūn, fù sòng yú guān, ér móu zhě xiàn jǐng yǐ shēn, fēi wéi zhèng zuǒ záo záo, qiě yǒu zì chéng wèi suǒ huān zhě, nǚ jiàn shì jí, jìng qiàn lín ǎo dǎo zhì xù jiā, shēng táng bài gū yuē: nǚ fēi fù bǐ, zhēn bù zhēn yǒu míng zhèng yě, ér yǔ qí xiàn chǒu yú guān méi, réng wèi suǒ wū, bù rú xiàn chǒu yú mǔ qián. suì hé hù chí fú, qǐng gū yàn, sòng lì jiě. cǐ jiào cāo zhōu zhī xīn fù gèng yuè lǐ yǐ. rán wēi jí cún wáng zhī shí, yǒu bù dé bù rú shì zhě, jiǎng xué jiā dòng yǐ yī sǐ zé rén, fēi tōng lùn yě.
吳惠叔言,太湖有漁戶嫁女者,舟至波心,風浪陡作,舵師失措,已欹仄欲沉,眾皆相抱哭,突新婦破簾出,一手把舵,一手牽篷索,折瞂飛行,直抵婿家,吉時猶未過也。洞庭人傳以為奇,或有以越禮譏者,惠叔曰:此本漁戶女,日日船頭持篙櫓,不能責以必為宋伯姬也。又聞吾郡有焦氏女,不記何縣人,已受聘矣,有謀為媵者,中以蜚語,婿家欲離婚,父訟於官,而謀者陷阱已深,非惟證佐鑿鑿,且有自承為所歡者,女見事急,竟倩鄰媼導至婿家,升堂拜姑曰:女非婦比,貞不貞有明證也,兒與其獻醜於官媒,仍為所誣,不如獻醜於母前。遂闔戶弛服,請姑驗,訟立解。此較操舟之新婦更越禮矣。然危急存亡之時,有不得不如是者,講學家動以一死責人,非通論也。
yáng yǔ tíng yán, láo shān shēn chù, yǒu rén wù zuò mù shí jiān, shēn yǐ yǔ mù shí tóng sè yǐ, rán hū xī bù jué, mù jiǒng jiǒng shàng néng shì. cǐ yīng ér liàn chéng, ér bì bù néng chū zhě yě. bù sǐ bù shēng, yì hé guì yú xiū dào, fǎn bù rú guǐ zhī xiāo yáo yǐ. dà dǐ xiān yǒu xiān gǔ, zhì běn qīng xū, xiān yǒu xiān yuán, jué féng zhǐ shòu, bù dé zhēn chuán, ér wàng yì chōng jǔ, yīn ér zhì hài zhě bù yī. cǐ rén yì qí míng jiàn yě. huò yuē: yǐ dāo pò qí dǐng, dāng bīng jiě qù. cǐ yì yì duó zhī cí, tán hé róng yì hū.
楊雨亭言,勞山深處,有人兀坐木石間,身已與木石同色矣,然呼吸不絕,目炯炯尚能視。此嬰兒煉成,而閉不能出者也。不死不生,亦何貴於修道,反不如鬼之逍遙矣。大抵仙有仙骨,質本清虛,仙有仙緣,訣逢指授,不得真傳,而妄意沖舉,因而致害者不一。此人亦其明鑑也。或曰:以刀破其頂,當兵解去。此亦臆度之詞,談何容易乎。
gǔ zhě dài fū jì wǔ sì, jīn rén jiā wéi jì zào shén, ruò mén shén, ruò jǐng shén, ruò cè shén, ruò zhōng diān shén, huò jì huò bù jì yǐ. dàn bù shí tiān xià yī zào shén yú, yī chéng yī xiāng yī zào shén yú, yì yī jiā yī zào shén yú? rú tiān xià yī zào shén, rú huǒ shén zhī lèi, bì zài sì diǎn, jīn wú cǐ sì diǎn yě rú yī chéng yī xiāng yī zào shén, rú chéng huáng shè gōng zhī lèi, bì yǒu zhuān sì, jīn wèi jiàn chù chù yǒu zhuān sì yě rán zé yī jiā yī zào shén ěr, yòu bù shí tiān xià rén jiā rú héng hé shā shù, tiān xià zào shén yì dāng rú héng hé shā shù, cǐ héng hé shā shù zhī zào shén, hé rén wèi zhī, hé rén mìng zhī, shén bù tài duō yé? rén jiā qiān xǐ bù cháng, xìng fèi yì bù cháng, zào shén zhī xián kuàng zhě hé suǒ guī, zào shén zhī xīn zēng zhě hé zì lái, rì rì quán chú yí gǎi, shén bù yòu tài fán yé? cǐ chéng bù kě yǐ lǐ jiě, rán ér yù zào shén zhě, nǎi shí yǒu zhī. yú xiǎo shí jiàn wài zǔ xuě fēng zhāng gōng jiā, yī sī cuàn jī hǎo yǐ huì wù sǎo rù zào, yè mèng wū yī rén ā zhī, qiě pī qí jiá, jué ér jiá zhǒng chéng yōng, shù rì jù rú bēi, nóng yè nèi kuì, cóng kǒu tǔ chū, shāo yī hū xī zhé rù hóu, ǒu huì yù sǐ, lì shì qián dǎo nǎi yù. shì yòu hé shuō yú? huò yuē: rén jiā lì yī sì bì yǒu yī guǐ píng zhī, sì zài zé shén zài, sì fèi zé shén fèi, bù bì yī yī dì suǒ mìng yě. shì huò rán yǐ.
古者大夫祭五祀,今人家惟祭灶神,若門神,若井神,若廁神,若中癲神,或祭或不祭矣。但不識天下一灶神歟,一城一鄉一灶神歟,抑一家一灶神歟?如天下一灶神,如火神之類,必在祀典,今無此祀典也;如一城一鄉一灶神,如城隍社公之類,必有專祀,今未見處處有專祀也;然則一家一灶神耳,又不識天下人家如恆河沙數,天下灶神亦當如恆河沙數,此恆河沙數之灶神,何人為之,何人命之,神不太多耶?人家遷徙不常,興廢亦不常,灶神之閒曠者何所歸,灶神之新增者何自來,日日銓除移改,神不又太煩耶?此誠不可以理解,然而遇灶神者,乃時有之。余小時見外祖雪峰張公家,一司爨姬好以穢物掃入灶,夜夢烏衣人呵之,且批其頰,覺而頰腫成癰,數日巨如杯,膿液內潰,從口吐出,稍一呼吸輒入喉,嘔噦欲死,立誓虔禱乃愈。是又何說歟?或曰:人家立一祀必有一鬼憑之,祀在則神在,祀廢則神廢,不必一一帝所命也。是或然矣。
sūn yè fēi xiān shēng, yè sù shān jiā, wén le niǎo le niǎo, mén shàng tiě xì yě, lǐ yì shān jì zuò cǐ èr zì dīng dōng shēng, wèn wèi shuí, mén wài xiǎo yǔ yuē: wǒ fēi guǐ fēi mèi, lín nǚ yù yǒu suǒ bái yě. xiān shēng yuē: shuí hū rǔ wèi guǐ mèi, ér xiān biàn fēi guǐ fēi mèi yě, fēi yù gài mí zhāng hū? zài tīng zhī jì wú shēng yǐ.
孫葉飛先生,夜宿山家,聞了鳥--了鳥,門上鐵系也,李義山記作此二字--丁東聲,問為誰,門外小語曰:我非鬼非魅,鄰女欲有所白也。先生曰:誰呼汝為鬼魅,而先辨非鬼非魅也,非欲蓋彌彰乎?再聽之寂無聲矣。
cuī chóng hàn, fén yáng rén, yǐ mài sī wèi yè, wǎng lái yú shàng gǔ yún zhōng yǒu nián yǐ. yī suì, zhé yuè shí yú jīn, qí cáo ǒu yǒu yuàn yán, chóng hàn huì fèn, yǐ dāo zì pōu qí fù, cháng chū shù cùn, qì chuí jué, zhǔ rén jí qí wèi sǐ, jí hū lǐ xū yǔ qí qī zhì, wèn yǒu yuān yé? yuē: wú zhuō yú mào yì, zhì kuī zhǔ rén zī běn, wǒ shí zì kuì, gù bù yù shēng, yǔ rén wú yù yě. qí sù yí wǒ fǎn, wú yǐ mìng àn wèi rén lèi. zhǔ rén gǎn zhī, zèng shù shí jīn wèi guān liǎn fèi. yǎn yǎn dài jǐn ér yǐ. yǒu yī fèng qí cháng nà zhī fù zhōng, fū yào jié jiā, jìng yǐ jiàn yù, wéi yí shǐ cóng dāo shāng chù chū, gǔ dào bì yǐ. hòu pín shén, zhì yù qí qī, jiù gòng mài sī zhě lián zhī, gè zèng yǐ sī, bǐ niǎn xiàn zì gěi, jiàn yǐ xiǎo kāng, fù qǔ qī shēng zǐ. zhì qián lóng guǐ sì jiǎ wǔ jiān, nián qī shí nǎi zhōng. qí xiāng rén liú bǐng wèi zuò chuán, cáo shòu zhī shì yù lù yǐ shì yú, yīn cuō qí dà lüè. fū fàn yù sàng zī cháng shì yě, yǐ shí yú jīn ér zì qiāng, chóng hàn kě wèi qīng shēng yǐ. rán qí běn zhì, zé yǐ běn wú háo fà sī, ér qí jī yǒu shì yú gān méi, xīn bù néng bái, yǐ sǐ zì míng, qí píng shēng zhī zì hào kě zhī yě. bīn sǐ zhī qǐng, duì zhòng gào míng lǐ xū, shǐ guān fǔ wú kě yí, qiè zhǔ qí qī, shǐ juàn shǔ wú kě sòng, yòng xīn bù yóu zhōng hòu yú? dāng sǐ bù sǐ, yǒu tiān dào yān, shì shì yì ér fēi yì yě.
崔崇屽,汾陽人,以賣絲為業,往來於上谷雲中有年矣。一歲,折閱十餘金,其曹偶有怨言,崇屽恚憤,以刀自剖其腹,腸出數寸,氣垂絕,主人及其未死,急呼里胥與其妻至,問有冤耶?曰:吾拙於貿易,致虧主人資本,我實自愧,故不欲生,與人無預也。其速移我返,毋以命案為人累。主人感之,贈數十金為棺斂費。奄奄待盡而已。有醫縫其腸納之腹中,敷藥結痂,竟以漸愈,惟遺矢從刀傷處出,谷道閉矣。後貧甚,至鬻其妻,舊共賣絲者憐之,各贈以絲,俾撚線自給,漸以小康,復娶妻生子。至乾隆癸巳甲午間,年七十乃終。其鄉人劉炳為作傳,曹受之侍御錄以示余,因撮其大略。夫販鬻喪資常事也,以十餘金而自戕,崇屽可謂輕生矣。然其本志,則以本無毫髮私,而其跡有似於乾沒,心不能白,以死自明,其平生之自好可知也。瀕死之頃,對眾告明里胥,使官府無可疑,切囑其妻,使眷屬無可訟,用心不尤忠厚歟?當死不死,有天道焉,事似異而非異也。
wén ān wáng zhàng zǐ fǔ yán, bà zhōu yī huàn jiā qǔ fù, fǔ què shàn, xīn xù shī shēng kuáng bēn chū, zhuī wèn gù, yuē: xīn fù qīng miàn chì fā, zhuàng rú qí guǐ, wú bù ér zǒu. fù gù zhōng rén zī, mò jiě qí gù, qiáng shǐ fù rù, suǒ jiàn rú qián, fù mǔ pò zhī guī fáng, jìng sì xì zì yì. jì wèi chéng lǐ, nǚ shì dāng guī, shí hè zhě shàng mǎn táng, qí fù yǐn zhī biàn bài zhū kè yuē: xiǎo nǚ chéng lòu, rán hé zhì jīng rén zhì sǐ zāi. yōu guài lù zài lú shēng qǔ hóng nóng lìng nǚ shì, yì tóng yú cǐ, dàn xù wèi sǐ ěr. cǐ dài sù yuān, bù kě yǐ cháng lǐ lùn yě. zì jiǎng xué jiā yán zhī, zé bì yuē: shì yǒu xīn jí, shén xū mù xuàn ěr.
文安王丈紫府言,灞州一宦家娶婦,甫卻扇,新婿失聲狂奔出,追問故,曰:新婦青面赤發,狀如奇鬼,吾怖而走。婦故中人姿,莫解其故,強使復入,所見如前,父母迫之歸房,竟伺隙自縊。既未成禮,女勢當歸,時賀者尚滿堂,其父引之遍拜諸客曰:小女誠陋,然何至驚人致死哉。幽怪錄載盧生娶宏農令女事,亦同於此,但婿未死耳。此殆夙冤,不可以常理論也。自講學家言之,則必曰:是有心疾,神虛目眩耳。
lǐ zhǔ shì zài yíng, hàn sān zhì fǔ zhī sūn yě, zài lǐ bù shí, wèi yú shǔ. qì yǔ lǎng chè, yú qī yǐ yuǎn dào, nǎi xīn hūn wèi jǐ, jù yāo tiān nián, wén qí qīn yíng shí, xīn fù bài shén, huái zhōng jìng hū duò dì, liè wèi èr, yǐ yà bù xiáng, jì ér guǐ shēng jiū jiū, chè yè bù xī, gài shuāi qì zhī suǒ gǎn, xiān zhào zhī yǐ.
李主事再瀛,漢三制府之孫也,在禮部時,為余屬。氣宇朗澈,余期以遠到,乃新婚未幾,遽夭天年,聞其親迎時,新婦拜神,懷中鏡忽墮地,裂為二,已訝不祥,既而鬼聲啾啾,徹夜不息,蓋衰氣之所感,先兆之矣。
xuǎn rén mǒu zài hǔ fāng qiáo zū yī zhái, huò yuē zhōng yǒu hú, rán bù wèi huàn, rù jū zhě jì zhī zé ān. mǒu xìng sè bù cóng, yì wú tā yì, jì ér nà yī qiè, chū zhì rì dú zuò fáng zhōng, wén chuāng wài lián xì, yǒu shù shí rén qiāo yǔ pǐn píng qí yán chī, niǔ ní bù gǎn jǔ shǒu, jì ér miè zhú jiù qǐn, mǎn shì chī chī zuò xiào shēng chī chī, xiào bù zhǐ, chū fēi yàn wài chuán. huò zuò chī chī, fēi yě. yòu yǒu zuò xì xì zhě, gài jù máo hēng shī chuán. rán máo chuán xì xì nǎi xiào mào, fēi xiào shēng yě fán yī dòng zuò, zhé gāo chàng qí suǒ wèi, rú shì shù xī bù zhǐ, sù yú zhèng yǐ zhēn rén, qí fǎ guān wāng mǒu yuē: fán mèi hài rén, nǎi kě hé zhì, ruò zhǐ xī xiào, yú rén wú sǔn, pì hù xiāng xì xuè, wèi niàng shì duān, jí fēi wáng fǎ zhī suǒ jìn. qǐ kě yǐ wěi xiè xì shì, dú jí shén míng. mǒu bù dé yǐ, shè jiǔ yáo bài zhù, shì xī jì rán. mǒu kuì rán yuē: jīn nǎi zhī yīng chóu zhī lǐ bù kě fèi.
選人某在虎坊橋租一宅,或曰中有狐,然不為患,入居者祭之則安。某性嗇不從,亦無他異,既而納一妾,初至日獨坐房中,聞窗外簾隙,有數十人悄語品評其妍媸,忸怩不敢舉首,既而滅燭就寢,滿室吃吃作笑聲--吃吃,笑不止,出飛燕外傳。或作嗤嗤,非也。又有作咥咥者,蓋據毛亨詩傳。然毛傳咥咥乃笑貌,非笑聲也--凡一動作,輒高唱其所為,如是數夕不止,訴於正乙真人,其法官汪某曰:凡魅害人,乃可劾治,若止嬉笑,於人無損,譬互相戲謔,未釀事端,即非王法之所禁。豈可以猥褻細事,瀆及神明。某不得已,設酒肴拜祝,是夕寂然。某喟然曰:今乃知應酬之禮不可廢。
wáng fú jiǔ yán, fèng huáng diàn mín jiā, yǒu ér chí qí mǔ lǚ xì, yí hòu pǔ huā jià xià, wèi qí fù suǒ shí, fù dà zāo gòu jié, wú yǐ zì míng, nǐ jiù yì. hū qí jiā hú suì dà zuò, fù nǚ jìn shēn zhī wù, duō bèi dào zhì qì tā chù, bàn yuè yú nǎi zhǐ. yí lǚ zhī yí, suì bù biàn ér shì. ruò yīn wèi cǐ fù jiě jié zhě. mò yù qí gù, huò yuē: qí gū xìng yán lì, yǒu bì sī yùn, jù jiāng tóu huán, fù qiè hòu pǔ yào zòng zhī táo, yǒu shì yīn gōng, gù shén qiǎn hú jiù zhī yú? huò yòu yuē: jí wèi shén yòu, hé bù qiǎn hú xiān shōu lǚ, bù gēng wú jī hū? fú jiǔ yuē: shén zhèng yǐ yǒu jī, míng yīn guǒ yě. yú yì yǐ fú jiǔ zhī yán wèi rán.
王符九言,鳳凰店民家,有兒持其母履戲,遺後圃花架下,為其父所拾,婦大遭詬詰,無以自明,擬就縊。忽其家狐祟大作,婦女近身之物,多被盜擲棄他處,半月余乃止。遺履之疑,遂不辯而釋。若陰為此婦解結者。莫諭其故,或曰:其姑性嚴厲,有婢私孕,懼將投繯,婦竊後圃鑰縱之逃,有是陰功,故神遣狐救之歟?或又曰:即為神佑,何不遣狐先收履,不更無跡乎?符九曰:神正以有跡,明因果也。余亦以符九之言為然。
hú tài xū fǔ jūn, néng shì guǐ, yún cháng yǐ qì wū, xún shì zhū pū jiā, zhū shì jiē yǒu guǐ chū rù, wéi yī shì qù rán, wèn zhī, yuē: mǒu suǒ jū yě. rán cǐ pū chǔn chǔn wú cùn zhǎng, qí fù yì cháng nú ěr. hòu cǐ pū sǐ, qí fù jìng shǒu jié zhōng shēn. gài liè fù huò jī yú yī shí, jié fù fēi sù yǒu dìng zhì, bì bù néng yǐn bīng rú niè shù shí nián, qí xiōng zhōng zhèng qì xù jī jiǔ yǐ, yí guǐ zhī bù gǎn jìn yě. yòu wén yī shì guǐ zhě yuē: rén jiā héng yǒu guǐ wǎng lái, fán guī fáng xiè xiá, bì zhū guǐ jù guān, zhǐ diǎn xī xiào, dàn rén bù jiàn bù wén ěr. guǐ huò wàng ér yǐn bì zhě, fēi tā nián liè fù jié fù, jí xiào fù xián fù yě. yǔ hú gōng suǒ yán, ruò zhòng guī dié jǔ yǐ.
胡 太虛撫軍,能視鬼,雲嘗以葺屋,巡視諸仆家,諸室皆有鬼出入,惟一室闃然,問之,曰:某所居也。然此仆蠢蠢無寸長,其婦亦常奴耳。後此仆死,其婦竟守節終身。蓋烈婦或激於一時,節婦非素有定志,必不能飲冰茹櫱數十年,其胸中正氣蓄積久矣,宜鬼之不敢近也。又聞一視鬼者曰:人家恆有鬼往來,凡閨房媟狎,必諸鬼聚觀,指點嬉笑,但人不見不聞耳。鬼或望而引避者,非他年烈婦節婦,即孝婦賢婦也。與胡 公所言,若重規疊矩矣。
zhū dìng yuǎn yán, yī shì rén yè zuò nà liáng, hū wén wū shàng yǒu zào shēng, hài ér qǐ shì, zé liǎng nǚ zì yán jì gé dòu, duò, lì shēng wèn yuē: xiān shēng shì dú shū rén, zǐ mèi gòng yī xù, yǒu shì lǐ yé? shì rén jìn bù gǎn yǔ, nǚ yòu cù wèn, zhàn lì niè rú yuē: pū shì rén, jǐn zhī rén lǐ, guǐ yǒu guǐ lǐ, hú yǒu hú lǐ, fēi pū zhī suǒ zhī yě. èr nǚ tuò yuē: cǐ rén mó léng bù liǎo shì, dāng bié wèn néng liǎo shì rén ěr. réng jiū jié ér qù. sū wèi dào mó léng, chéng zì quán zhī shàn jì yě, rán yǐ tuī wěi fèn shì huò qiǎn zhě, yì zài zài yǒu zhī. gài shì gù tài shēn, zì móu tài qiǎo, héng bìng qí bù bì bì zhě ér yì bì, suì yú qí bì dāng wèi zhě ér yì bù wèi, wǎng wǎng zuò shī shì jī, liú wèi huò běn, jué liè yǒu bù kě shōu shí zhě. cǐ shì rén jiàn qiào yú hú, qí xiǎo yān zhě ěr.
朱定遠言,一士人夜坐納涼,忽聞屋上有噪聲,駭而起視,則兩女自檐際格鬥,墮,厲聲問曰:先生是讀書人,姊妹共一婿,有是禮耶?士人噤不敢語,女又促問,戰慄囁嚅曰:仆是人,僅知人禮,鬼有鬼禮,狐有狐禮,非仆之所知也。二女唾曰:此人模稜不了事,當別問能了事人耳。仍糾結而去。蘇味道模稜,誠自全之善計也,然以推諉僨事獲譴者,亦在在有之。蓋世故太深,自謀太巧,恆並其不必避者而亦避,遂於其必當為者而亦不為,往往坐失事機,留為禍本,決裂有不可收拾者。此士人見誚於狐,其小焉者耳。
jì nán zhū qīng léi yán, qí xiāng mín jiā yī shào nián, yǔ lín nǚ xiāng yuè. shí xiāng kuī yě, jiǔ ér wēi lù dào xiāng jī, nǚ fù yí yān. yè fú qiáng shàng, zuǒ yòu gù shì liǎng jiā, yīn cì qí wǎng lái, nǎi jiàn nǚ shì zhōng yǒu yī shào nián, shào nián shì zhōng yǒu yī nǚ, yī shì xíng mào jiē wú yì, shǐ zhī nán nǚ jiē wèi hú mèi yě, cǐ zhēn lí qiū zhī jì yǐ. qīng léi yuē: yǐ wǒ suǒ jiàn, hào shì zhě dāng wèi méi hé, yì yī jiā huà. rán wén liǎng jiā fù mǔ jiē huì shén, gè yán wū qū hú, shí fāng shù zhuāng běi shàng, bù zhī jiū jìng rú hé yě.
濟南朱青雷言,其鄉民家一少年,與鄰女相悅。時相窺也,久而微露盜香跡,女父疑焉。夜伏牆上,左右顧視兩家,陰伺其往來,乃見女室中有一少年,少年室中有一女,衣飾形貌皆無異,始知男女皆為狐媚也,此真黎邱之伎矣。青雷曰:以我所見,好事者當為媒合,亦一佳話。然聞兩家父母皆恚甚,各延巫驅狐,時方束裝北上,不知究竟如何也。
yǒu shì guǐ zhě yuē: rén jiā jì zi, fán yì xìng zhě, suī nǚ zhī zǐ, qī zhī zhí, jì shí jiē suǒ shēng lái xiǎng, suǒ hòu zhě fú lái yě. fán tóng zú zhě, suī wǔ fú yǐ wài, jì shí jiē suǒ hòu lái xiǎng, suǒ shēng zhě suī yì lái, ér pèi shí yú cè, wù gǎn xiān yě. wéi yú mǒu bào yǎng zhāng mǒu zi, jì shí nǎi suǒ hòu lái xiǎng. jiǔ ér zhī qí shù shì qián, běn yú shì fù, huái yùn jià zhāng shēng, shì yú zhī zǔ yě. cǐ hé yì yú? yú yuē: cǐ yì yì míng, tóng shān xī bēng, luò zhōng dōng yīng, bù yǐ yuǎn ér zǔ yě, hǔ pò shí jiè bù yǐn zhēn, cí shí yǐn zhēn bù shí jiè, bù yǐ jìn ér hé yě. yī běn zhě qì xiāng shǔ, èr běn zhě qì bù shǔ ěr. guān cǐ shǐ rén mù zú zhī xīn, yóu rán ér shēng, zhuī yuǎn zhī xīn, yì yóu rán ér shēng. yī shēn qí wèi sì zhī, sì zhī gè qí wèi wǔ zhǐ, shì bié wèi èr shí qí yǐ. rán èr shí qí zhī tòng yǎng, wú jiē néng jué, yī shēn gù yě. nì mò jìn yú qī qiè, qī qiè zhī tòng yǎng, gǒu bù zì yán, wú zhōng bù jué, zé liǎng shēn ér yǐ yǐ.
有視鬼者曰:人家繼子,凡異姓者,雖女之子,妻之侄,祭時皆所生來享,所後者弗來也。凡同族者,雖五服以外,祭時皆所後來享,所生者雖亦來,而配食於側,勿敢先也。惟於某抱養張某子,祭時乃所後來享。久而知其數世前,本于氏婦,懷孕嫁張生,是於之祖也。此何義歟?余曰:此義易明,銅山西崩,洛鐘東應,不以遠而阻也,琥珀拾芥不引針,磁石引針不拾芥,不以近而合也。一本者氣相屬,二本者氣不屬耳。觀此使人睦族之心,油然而生,追遠之心,亦油然而生。一身歧為四肢,四肢各歧為五指,是別為二十歧矣。然二十歧之痛癢,吾皆能覺,一身故也。昵莫近於妻妾,妻妾之痛癢,苟不自言,吾終不覺,則兩身而已矣。