dīng mǎo tóng nián guō tóng lún, wù chén shàng gōng chē, sù xīn zhōng yì lǚ shè. dēng xià dú zuò yín é, wén chuāng wài yuē: gōng shì wén shì, xī bì yǒu yī shī qǐng jiào. chū shì wú suǒ dǔ, zhì xī bì fú chén xún shì, yǒu lǚ dǐ wò bìng shī bā jù, shī shén qī kǔ, ér bǐ lǐ bù shèn chéng jù, qǐ hǎo jiè bì rén, sǐ shàng jié xí wèi wàng yé? yì yù tóng lún chuán qí xìng míng, bǐ rén zhī mǒu jiǎ lǚ zú yú shì, jì jiā rén guī qí gǔ yě?
丁卯同年郭彤纶,戊辰上公车,宿新中驿旅舍。灯下独坐吟哦,闻窗外曰:公是文士,西壁有一诗请教。出视无所睹,至西壁拂尘寻视,有旅邸卧病诗八句,诗甚凄苦,而鄙俚不甚成句,岂好疥壁人,死尚结习 未忘耶?抑欲彤纶传其姓名,俾人知某甲旅卒于是,冀家人归其骨也?
nú zi sòng yù, fán sān qǔ, dì yī qī, zì hé jǐn jí bù tóng tà, hòu jìng pǐ lí. dì èr qī zǐ bì luán shēng, è qí tí xié zhī fán, rǔ bǔ zhī bù zú, nǎi qiú yào shǐ duàn chǎn, wù xìn yī wáng ǎo yán, chōng tiàn shí wèi mò, fú zhī, shí jié jù cháng wèi sǐ. hòu yù bìng gé shí, kǒu nán nán rú yú rén biàn, shāo sū, sī yǔ qí dì sān qī yuē: wú chū chū qī shí, wú fù mǔ yǐ shòu rén pìn, yuē rì yíng qǔ, qī shàng wèi zhī, wú xiān yī xī, yǐn yǔ xiá, qī yǐ wéi yì zhuǎn, xīn rán xiāng jiù, wǔ gēng shàng yōng bèi gòng mián. gǔ chuī yǐ zhì, qī hèn hèn qù, rán méi shì zǎo yǐ wèi cháng tóng qǐn gào hòu fū, wú mǔ xiōng yì jiē yún ěr, jí zhì bǐ fēi wán bì, dà zāo yí gòu, jìng yù yù zú jì qī běn bù kěn fú shí, wú tòng chuí shǐ xù jǐn, mò hòu jù wèi lì, yòu huì wū zhǎn yāng, jīn bìng huǎng hū jiàn zhī, wú bì bù qǐ yǐ. yǐ ér guǒ rán. yòu nú zi wáng chéng, xìng guāi pì, fāng yǔ qī xī xiào, hū chì shǐ fú shòu biān, biān yǐ, réng yǔ xī xiào, huò fāng biān shí, hū yǐn qǐ yǔ xī xiào, jì ér yuē: kě bǔ biān yǐ. réng chì shǐ fú shòu biān. dà dǐ yī rì yè zhōng, xǐ nù fǎn fù zhě shù cì, qī wèi zhī rú hǔ. xǐ shí bù gǎn bù qiáng huān, nù shí bù gǎn bù shùn shòu yě. yī rì qì sù xiān tài fū rén, hū chéng wèn gù, chéng guì qǐ yuē: nú bù zì zhī, yì bù zì yóu , dàn hū jué qí kě ài, hū jué qí kě zēng ěr. xiān tài fū rén yuē: cǐ wú rén lǐ, dài fú shì suǒ wèi sù yuān yé? lǜ qí qī huò qīng shēng, bìng qiǎn zhī qù. hòu wén chéng bìng sǐ, qí qī jìng zhe hóng shān. fú fū wèi qī gāng, tiān zhī jīng yě, rán zūn jiū bù jí jūn, qīn jiū bù jí fù, gù qī yòu xùn qí, yǒu dí tǐ zhī yì yān. zé qí xiāng yǔ, yí gè dé qíng lǐ zhī píng. sòng yù dì èr qī, wù mò yě, zuì zhǐ tài hàn. qí dì yī qī, jì yǐ bèi chū ér shòu pìn, zé ēn yì yǐ jué, bù dàng gèng yǐ fū fù lùn, zhí yòu wū tā rén wèi hūn qī ěr. yīn ér zhì sǐ, qí qǔ cháng yě yí yǐ. wáng chéng kù bào, rán wèi zhì fù yú sǐ yě, yī rì jū qí shì, zé yī rì wèi suǒ tiān, mò bù zhì fú , fǎn ér cóng jí, qí bèi lǐ luàn cháng yě, qí shòu nüè gù wú zú mǐn yān.
奴子宋遇,凡三娶,第一妻,自合卺即不同榻,后竟仳离。第二妻子必孪生,恶其提携之烦,乳哺之不足,乃求药使断产,误信一王媪言,舂睼石为末,服之,石结聚肠胃死。后遇病革时,口喃喃如与人辩,稍苏,私语其第三妻曰:吾出初妻时,吾父母已受人聘,约日迎娶,妻尚未知,吾先一夕,引与狎,妻以为意转,欣然相就,五更尚拥被共眠。鼓吹已至,妻恨恨去,然媒氏早以未尝同寝告后夫,吾母兄亦皆云尔,及至彼非完璧,大遭疑诟,竟郁郁卒;继妻本不肯服石,吾痛捶使瞁尽,殁后惧为厉,又贿巫斩殃,今并恍惚见之,吾必不起矣。已而果然。又奴子王成,性乖僻,方与妻嬉笑,忽叱使伏受鞭,鞭已,仍与嬉笑,或方鞭时,忽引起与嬉笑,既而曰:可补鞭矣。仍叱使伏受鞭。大抵一日夜中,喜怒反复者数次,妻畏之如虎。喜时不敢不强欢,怒时不敢不顺受也。一日泣诉先太夫人,呼成问故,成跪启曰:奴不自知,亦不自由 ,但忽觉其可爱,忽觉其可憎耳。先太夫人曰:此无人理,殆佛氏所谓夙冤耶?虑其妻或轻生,并遣之去。后闻成病死,其妻竟著红衫。夫夫为妻纲,天之经也,然尊究不及君,亲究不及父,故妻又训齐,有敌体之义焉。则其相与,宜各得情理之平。宋遇第二妻,误殁也,罪止太悍。其第一妻,既已被出而受聘,则恩义已绝,不当更以夫妇论,直诱污他人未婚妻耳。因而致死,其取偿也宜矣。王成酷暴,然未致妇于死也,一日居其室,则一日为所天,殁不制服 ,反而从吉,其悖理乱常也,其受虐固无足悯焉。
wú huì shū yán, tài hú yǒu yú hù jià nǚ zhě, zhōu zhì bō xīn, fēng làng dǒu zuò, duò shī shī cuò, yǐ yī zè yù chén, zhòng jiē xiāng bào kū, tū xīn fù pò lián chū, yī shǒu bà duò, yī shǒu qiān péng suǒ, zhé fá fēi xíng, zhí dǐ xù jiā, jí shí yóu wèi guò yě. dòng tíng rén chuán yǐ wéi qí, huò yǒu yǐ yuè lǐ jī zhě, huì shū yuē: cǐ běn yú hù nǚ, rì rì chuán tóu chí gāo lǔ, bù néng zé yǐ bì wèi sòng bó jī yě. yòu wén wú jùn yǒu jiāo shì nǚ, bù jì hé xiàn rén, yǐ shòu pìn yǐ, yǒu móu wèi yìng zhě, zhōng yǐ fēi yǔ, xù jiā yù lí hūn, fù sòng yú guān, ér móu zhě xiàn jǐng yǐ shēn, fēi wéi zhèng zuǒ záo záo, qiě yǒu zì chéng wèi suǒ huān zhě, nǚ jiàn shì jí, jìng qiàn lín ǎo dǎo zhì xù jiā, shēng táng bài gū yuē: nǚ fēi fù bǐ, zhēn bù zhēn yǒu míng zhèng yě, ér yǔ qí xiàn chǒu yú guān méi, réng wèi suǒ wū, bù rú xiàn chǒu yú mǔ qián. suì hé hù chí fú, qǐng gū yàn, sòng lì jiě. cǐ jiào cāo zhōu zhī xīn fù gèng yuè lǐ yǐ. rán wēi jí cún wáng zhī shí, yǒu bù dé bù rú shì zhě, jiǎng xué jiā dòng yǐ yī sǐ zé rén, fēi tōng lùn yě.
吴惠叔言,太湖有渔户嫁女者,舟至波心,风浪陡作,舵师失措,已欹仄欲沉,众皆相抱哭,突新妇破帘出,一手把舵,一手牵篷索,折瞂飞行,直抵婿家,吉时犹未过也。洞庭人传以为奇,或有以越礼讥者,惠叔曰:此本渔户女,日日船头持篙橹,不能责以必为宋伯姬也。又闻吾郡有焦氏女,不记何县人,已受聘矣,有谋为媵者,中以蜚语,婿家欲离婚,父讼于官,而谋者陷阱已深,非惟证佐凿凿,且有自承为所欢者,女见事急,竟倩邻媪导至婿家,升堂拜姑曰:女非妇比,贞不贞有明证也,儿与其献丑于官媒,仍为所诬,不如献丑于母前。遂阖户弛服,请姑验,讼立解。此较操舟之新妇更越礼矣。然危急存亡之时,有不得不如是者,讲学家动以一死责人,非通论也。
yáng yǔ tíng yán, láo shān shēn chù, yǒu rén wù zuò mù shí jiān, shēn yǐ yǔ mù shí tóng sè yǐ, rán hū xī bù jué, mù jiǒng jiǒng shàng néng shì. cǐ yīng ér liàn chéng, ér bì bù néng chū zhě yě. bù sǐ bù shēng, yì hé guì yú xiū dào, fǎn bù rú guǐ zhī xiāo yáo yǐ. dà dǐ xiān yǒu xiān gǔ, zhì běn qīng xū, xiān yǒu xiān yuán, jué féng zhǐ shòu, bù dé zhēn chuán, ér wàng yì chōng jǔ, yīn ér zhì hài zhě bù yī. cǐ rén yì qí míng jiàn yě. huò yuē: yǐ dāo pò qí dǐng, dāng bīng jiě qù. cǐ yì yì duó zhī cí, tán hé róng yì hū.
杨雨亭言,劳山深处,有人兀坐木石间,身已与木石同色矣,然呼吸不绝,目炯炯尚能视。此婴儿炼成,而闭不能出者也。不死不生,亦何贵于修道,反不如鬼之逍遥矣。大抵仙有仙骨,质本清虚,仙有仙缘,诀逢指授,不得真传,而妄意冲举,因而致害者不一。此人亦其明鉴也。或曰:以刀破其顶,当兵解去。此亦臆度之词,谈何容易乎。
gǔ zhě dài fū jì wǔ sì, jīn rén jiā wéi jì zào shén, ruò mén shén, ruò jǐng shén, ruò cè shén, ruò zhōng diān shén, huò jì huò bù jì yǐ. dàn bù shí tiān xià yī zào shén yú, yī chéng yī xiāng yī zào shén yú, yì yī jiā yī zào shén yú? rú tiān xià yī zào shén, rú huǒ shén zhī lèi, bì zài sì diǎn, jīn wú cǐ sì diǎn yě rú yī chéng yī xiāng yī zào shén, rú chéng huáng shè gōng zhī lèi, bì yǒu zhuān sì, jīn wèi jiàn chǔ chù yǒu zhuān sì yě rán zé yī jiā yī zào shén ěr, yòu bù shí tiān xià rén jiā rú héng hé shā shù, tiān xià zào shén yì dāng rú héng hé shā shù, cǐ héng hé shā shù zhī zào shén, hé rén wéi zhī, hé rén mìng zhī, shén bù tài duō yé? rén jiā qiān xǐ bù cháng, xīng fèi yì bù cháng, zào shén zhī xián kuàng zhě hé suǒ guī, zào shén zhī xīn zēng zhě hé zì lái, rì rì quán chú yí gǎi, shén bù yòu tài fán yé? cǐ chéng bù kě yǐ lǐ jiě, rán ér yù zào shén zhě, nǎi shí yǒu zhī. yú xiǎo shí jiàn wài zǔ xuě fēng zhāng gōng jiā, yī sī cuàn jī hǎo yǐ huì wù sǎo rù zào, yè mèng wū yī rén ā zhī, qiě pī qí jiá, jué ér jiá zhǒng chéng yōng, shù rì jù rú bēi, nóng yè nèi kuì, cóng kǒu tǔ chū, shāo yī hū xī zhé rù hóu, ǒu huì yù sǐ, lì shì qián dǎo nǎi yù. shì yòu hé shuō yú? huò yuē: rén jiā lì yī sì bì yǒu yī guǐ píng zhī, sì zài zé shén zài, sì fèi zé shén fèi, bù bì yī yī dì suǒ mìng yě. shì huò rán yǐ.
古者大夫祭五祀,今人家惟祭灶神,若门神,若井神,若厕神,若中癲神,或祭或不祭矣。但不识天下一灶神欤,一城一乡一灶神欤,抑一家一灶神欤?如天下一灶神,如火神之类,必在祀典,今无此祀典也;如一城一乡一灶神,如城隍社公之类,必有专祀,今未见处处有专祀也;然则一家一灶神耳,又不识天下人家如恒河沙数,天下灶神亦当如恒河沙数,此恒河沙数之灶神,何人为之,何人命之,神不太多耶?人家迁徙不常,兴废亦不常,灶神之闲旷者何所归,灶神之新增者何自来,日日铨除移改,神不又太烦耶?此诚不可以理解,然而遇灶神者,乃时有之。余小时见外祖雪峰张公家,一司爨姬好以秽物扫入灶,夜梦乌衣人呵之,且批其颊,觉而颊肿成痈,数日巨如杯,脓液内溃,从口吐出,稍一呼吸辄入喉,呕哕欲死,立誓虔祷乃愈。是又何说欤?或曰:人家立一祀必有一鬼凭之,祀在则神在,祀废则神废,不必一一帝所命也。是或然矣。
sūn yè fēi xiān shēng, yè sù shān jiā, wén le niǎo le niǎo, mén shàng tiě xì yě, lǐ yì shān jì zuò cǐ èr zì dīng dōng shēng, wèn wèi shuí, mén wài xiǎo yǔ yuē: wǒ fēi guǐ fēi mèi, lín nǚ yù yǒu suǒ bái yě. xiān shēng yuē: shuí hū rǔ wèi guǐ mèi, ér xiān biàn fēi guǐ fēi mèi yě, fēi yù gài mí zhāng hū? zài tīng zhī jì wú shēng yǐ.
孙叶飞先生,夜宿山家,闻了鸟--了鸟,门上铁系也,李义山记作此二字--丁东声,问为谁,门外小语曰:我非鬼非魅,邻女欲有所白也。先生曰:谁呼汝为鬼魅,而先辨非鬼非魅也,非欲盖弥彰乎?再听之寂无声矣。
cuī chóng hàn, fén yáng rén, yǐ mài sī wèi yè, wǎng lái yú shàng gǔ yún zhōng yǒu nián yǐ. yī suì, zhé yuè shí yú jīn, qí cáo ǒu yǒu yuàn yán, chóng hàn huì fèn, yǐ dāo zì pōu qí fù, cháng chū shù cùn, qì chuí jué, zhǔ rén jí qí wèi sǐ, jí hū lǐ xū yǔ qí qī zhì, wèn yǒu yuān yé? yuē: wú zhuō yú mào yì, zhì kuī zhǔ rén zī běn, wǒ shí zì kuì, gù bù yù shēng, yú rén wú yù yě. qí sù yí wǒ fǎn, wú yǐ mìng àn wéi rén lèi. zhǔ rén gǎn zhī, zèng shù shí jīn wèi guān liǎn fèi. yǎn yǎn dài jǐn ér yǐ. yǒu yī fèng qí cháng nà zhī fù zhōng, fū yào jié jiā, jìng yǐ jiàn yù, wéi yí shǐ cóng dāo shāng chù chū, gǔ dào bì yǐ. hòu pín shén, zhì yù qí qī, jiù gòng mài sī zhě lián zhī, gè zèng yǐ sī, bǐ niǎn xiàn zì jǐ, jiàn yǐ xiǎo kāng, fù qǔ qī shēng zǐ. zhì qián lóng guǐ sì jiǎ wǔ jiān, nián qī shí nǎi zhōng. qí xiāng rén liú bǐng wèi zuò chuán, cáo shòu zhī shì yù lù yǐ shì yú, yīn cuō qí dà lüè. fū fàn yù sàng zī cháng shì yě, yǐ shí yú jīn ér zì qiāng, chóng hàn kě wèi qīng shēng yǐ. rán qí běn zhì, zé yǐ běn wú háo fà sī, ér qí jī yǒu shì yú gān méi, xīn bù néng bái, yǐ sǐ zì míng, qí píng shēng zhī zì hào kě zhī yě. bīn sǐ zhī qǐng, duì zhòng gào míng lǐ xū, shǐ guān fǔ wú kě yí, qiè zhǔ qí qī, shǐ juàn shǔ wú kě sòng, yòng xīn bù yóu zhōng hòu yú? dāng sǐ bù sǐ, yǒu tiān dào yān, shì shì yì ér fēi yì yě.
崔崇屽,汾陽人,以卖丝为业,往来于上谷云中有年矣。一岁,折阅十余金,其曹偶有怨言,崇屽恚愤,以刀自剖其腹,肠出数寸,气垂绝,主人及其未死,急呼里胥与其妻至,问有冤耶?曰:吾拙于贸易,致亏主人资本,我实自愧,故不欲生,与人无预也。其速移我返,毋以命案为人累。主人感之,赠数十金为棺敛费。奄奄待尽而已。有医缝其肠纳之腹中,敷药结痂,竟以渐愈,惟遗矢从刀伤处出,谷道闭矣。后贫甚,至鬻其妻,旧共卖丝者怜之,各赠以丝,俾撚线自给,渐以小康,复娶妻生子。至乾隆癸巳甲午间,年七十乃终。其乡人刘炳为作传,曹受之侍御录以示余,因撮其大略。夫贩鬻丧资常事也,以十余金而自戕,崇屽可谓轻生矣。然其本志,则以本无毫发私,而其迹有似于乾没,心不能白,以死自明,其平生之自好可知也。濒死之顷,对众告明里胥,使官府无可疑,切嘱其妻,使眷属无可讼,用心不尤忠厚欤?当死不死,有天道焉,事似异而非异也。
wén ān wáng zhàng zǐ fǔ yán, bà zhōu yī huàn jiā qǔ fù, fǔ què shàn, xīn xù shī shēng kuáng bēn chū, zhuī wèn gù, yuē: xīn fù qīng miàn chì fā, zhuàng rú qí guǐ, wú bù ér zǒu. fù gù zhōng rén zī, mò jiě qí gù, qiáng shǐ fù rù, suǒ jiàn rú qián, fù mǔ pò zhī guī fáng, jìng sì xì zì yì. jì wèi chéng lǐ, nǚ shì dāng guī, shí hè zhě shàng mǎn táng, qí fù yǐn zhī biàn bài zhū kè yuē: xiǎo nǚ chéng lòu, rán hé zhì jīng rén zhì sǐ zāi. yōu guài lù zài lú shēng qǔ hóng nóng lìng nǚ shì, yì tóng yú cǐ, dàn xù wèi sǐ ěr. cǐ dài sù yuān, bù kě yǐ cháng lǐ lùn yě. zì jiǎng xué jiā yán zhī, zé bì yuē: shì yǒu xīn jí, shén xū mù xuàn ěr.
文安王丈紫府言,灞州一宦家娶妇,甫却扇,新婿失声狂奔出,追问故,曰:新妇青面赤发,状如奇鬼,吾怖而走。妇故中人姿,莫解其故,强使复入,所见如前,父母迫之归房,竟伺隙自缢。既未成礼,女势当归,时贺者尚满堂,其父引之遍拜诸客曰:小女诚陋,然何至惊人致死哉。幽怪录载卢生娶宏农令女事,亦同于此,但婿未死耳。此殆夙冤,不可以常理论也。自讲学家言之,则必曰:是有心疾,神虚目眩耳。
lǐ zhǔ shì zài yíng, hàn sān zhì fǔ zhī sūn yě, zài lǐ bù shí, wèi yú shǔ. qì yǔ lǎng chè, yú qī yǐ yuǎn dào, nǎi xīn hūn wèi jǐ, jù yāo tiān nián, wén qí qīn yíng shí, xīn fù bài shén, huái zhōng jìng hū duò dì, liè wèi èr, yǐ yà bù xiáng, jì ér guǐ shēng jiū jiū, chè yè bù xī, gài shuāi qì zhī suǒ gǎn, xiān zhào zhī yǐ.
李主事再瀛,汉三制府之孙也,在礼部时,为余属。气宇朗澈,余期以远到,乃新婚未几,遽夭天年,闻其亲迎时,新妇拜神,怀中镜忽堕地,裂为二,已讶不祥,既而鬼声啾啾,彻夜不息,盖衰气之所感,先兆之矣。
xuǎn rén mǒu zài hǔ fāng qiáo zū yī zhái, huò yuē zhōng yǒu hú, rán bù wéi huàn, rù jū zhě jì zhī zé ān. mǒu xìng sè bù cóng, yì wú tā yì, jì ér nà yī qiè, chū zhì rì dú zuò fáng zhōng, wén chuāng wài lián xì, yǒu shù shí rén qiāo yǔ pǐn píng qí yán chī, niǔ ní bù gǎn jǔ shǒu, jì ér miè zhú jiù qǐn, mǎn shì chī chī zuò xiào shēng chī chī, xiào bù zhǐ, chū fēi yàn wài zhuàn. huò zuò chī chī, fēi yě. yòu yǒu zuò xì xì zhě, gài jù máo hēng shī chuán. rán máo chuán xì xì nǎi xiào mào, fēi xiào shēng yě fán yī dòng zuò, zhé gāo chàng qí suǒ wéi, rú shì shù xī bù zhǐ, sù yú zhèng yǐ zhēn rén, qí fǎ guān wāng mǒu yuē: fán mèi hài rén, nǎi kě hé zhì, ruò zhǐ xī xiào, yú rén wú sǔn, pì hù xiāng xì xuè, wèi niàng shì duān, jí fēi wáng fǎ zhī suǒ jìn. qǐ kě yǐ wěi xiè xì shì, dú jí shén míng. mǒu bù dé yǐ, shè jiǔ yáo bài zhù, shì xī jì rán. mǒu kuì rán yuē: jīn nǎi zhī yìng chóu zhī lǐ bù kě fèi.
选人某在虎坊桥租一宅,或曰中有狐,然不为患,入居者祭之则安。某性啬不从,亦无他异,既而纳一妾,初至日独坐房中,闻窗外帘隙,有数十人悄语品评其妍媸,忸怩不敢举首,既而灭烛就寝,满室吃吃作笑声--吃吃,笑不止,出飞燕外传。或作嗤嗤,非也。又有作咥咥者,盖据毛亨诗传。然毛传咥咥乃笑貌,非笑声也--凡一动作,辄高唱其所为,如是数夕不止,诉于正乙真人,其法官汪某曰:凡魅害人,乃可劾治,若止嬉笑,于人无损,譬互相戏谑,未酿事端,即非王法之所禁。岂可以猥亵细事,渎及神明。某不得已,设酒肴拜祝,是夕寂然。某喟然曰:今乃知应酬之礼不可废。
wáng fú jiǔ yán, fèng huáng diàn mín jiā, yǒu ér chí qí mǔ lǚ xì, yí hòu pǔ huā jià xià, wèi qí fù suǒ shí, fù dà zāo gòu jí, wú yǐ zì míng, nǐ jiù yì. hū qí jiā hú suì dà zuò, fù nǚ jìn shēn zhī wù, duō bèi dào zhì qì tā chǔ, bàn yuè yú nǎi zhǐ. yí lǚ zhī yí, suì bù biàn ér shì. ruò yīn wèi cǐ fù jiě jié zhě. mò yù qí gù, huò yuē: qí gū xìng yán lì, yǒu bì sī yùn, jù jiāng tóu huán, fù qiè hòu pǔ yào zòng zhī táo, yǒu shì yīn gōng, gù shén qiǎn hú jiù zhī yú? huò yòu yuē: jí wéi shén yòu, hé bù qiǎn hú xiān shōu lǚ, bù gēng wú jī hū? fú jiǔ yuē: shén zhèng yǐ yǒu jī, míng yīn guǒ yě. yú yì yǐ fú jiǔ zhī yán wéi rán.
王符九言,凤凰店民家,有儿持其母履戏,遗后圃花架下,为其父所拾,妇大遭诟诘,无以自明,拟就缢。忽其家狐祟大作,妇女近身之物,多被盗掷弃他处,半月余乃止。遗履之疑,遂不辩而释。若陰为此妇解结者。莫谕其故,或曰:其姑性严厉,有婢私孕,惧将投缳,妇窃后圃钥纵之逃,有是陰功,故神遣狐救之欤?或又曰:即为神佑,何不遣狐先收履,不更无迹乎?符九曰:神正以有迹,明因果也。余亦以符九之言为然。
hú tài xū fǔ jūn, néng shì guǐ, yún cháng yǐ qì wū, xún shì zhū pū jiā, zhū shì jiē yǒu guǐ chū rù, wéi yī shì qù rán, wèn zhī, yuē: mǒu suǒ jū yě. rán cǐ pū chǔn chǔn wú cùn cháng, qí fù yì cháng nú ěr. hòu cǐ pū sǐ, qí fù jìng shǒu jié zhōng shēn. gài liè fù huò jī yú yī shí, jié fù fēi sù yǒu dìng zhì, bì bù néng yǐn bīng rú niè shù shí nián, qí xiōng zhōng zhèng qì xù jī jiǔ yǐ, yí guǐ zhī bù gǎn jìn yě. yòu wén yī shì guǐ zhě yuē: rén jiā héng yǒu guǐ wǎng lái, fán guī fáng xiè xiá, bì zhū guǐ jù guān, zhǐ diǎn xī xiào, dàn rén bú jiàn bù wén ěr. guǐ huò wàng ér yǐn bì zhě, fēi tā nián liè fù jié fù, jí xiào fù xián fù yě. yǔ hú gōng suǒ yán, ruò zhòng guī dié jǔ yǐ.
胡 太虚抚军,能视鬼,云尝以葺屋,巡视诸仆家,诸室皆有鬼出入,惟一室阒然,问之,曰:某所居也。然此仆蠢蠢无寸长,其妇亦常奴耳。后此仆死,其妇竟守节终身。盖烈妇或激于一时,节妇非素有定志,必不能饮冰茹蘖数十年,其胸中正气蓄积久矣,宜鬼之不敢近也。又闻一视鬼者曰:人家恒有鬼往来,凡闺房媟狎,必诸鬼聚观,指点嬉笑,但人不见不闻耳。鬼或望而引避者,非他年烈妇节妇,即孝妇贤妇也。与胡 公所言,若重规叠矩矣。
zhū dìng yuǎn yán, yī shì rén yè zuò nà liáng, hū wén wū shàng yǒu zào shēng, hài ér qǐ shì, zé liǎng nǚ zì yán jì gé dòu, duò, lì shēng wèn yuē: xiān shēng shì dú shū rén, zǐ mèi gòng yī xù, yǒu shì lǐ yé? shì rén jìn bù gǎn yǔ, nǚ yòu cù wèn, zhàn lì niè rú yuē: pū shì rén, jǐn zhī rén lǐ, guǐ yǒu guǐ lǐ, hú yǒu hú lǐ, fēi pū zhī suǒ zhī yě. èr nǚ tuò yuē: cǐ rén mó léng bù liǎo shì, dāng bié wèn néng liǎo shì rén ěr. réng jiū jié ér qù. sū wèi dào mó léng, chéng zì quán zhī shàn jì yě, rán yǐ tuī wěi fèn shì huò qiǎn zhě, yì zài zài yǒu zhī. gài shì gù tài shēn, zì móu tài qiǎo, héng bìng qí bù bì bì zhě ér yì bì, suì yú qí bì dāng wèi zhě ér yì bù wéi, wǎng wǎng zuò shī shì jī, liú wèi huò běn, jué liè yǒu bù kě shōu shí zhě. cǐ shì rén jiàn qiào yú hú, qí xiǎo yān zhě ěr.
朱定远言,一士人夜坐纳凉,忽闻屋上有噪声,骇而起视,则两女自檐际格斗,堕,厉声问曰:先生是读书人,姊妹共一婿,有是礼耶?士人噤不敢语,女又促问,战栗嗫嚅曰:仆是人,仅知人礼,鬼有鬼礼,狐有狐礼,非仆之所知也。二女唾曰:此人模棱不了事,当别问能了事人耳。仍纠结而去。苏味道模棱,诚自全之善计也,然以推诿偾事获谴者,亦在在有之。盖世故太深,自谋太巧,恒并其不必避者而亦避,遂于其必当为者而亦不为,往往坐失事机,留为祸本,决裂有不可收拾者。此士人见诮于狐,其小焉者耳。
jǐ nán zhū qīng léi yán, qí xiāng mín jiā yī shào nián, yǔ lín nǚ xiāng yuè. shí xiāng kuī yě, jiǔ ér wēi lù dào xiāng jī, nǚ fù yí yān. yè fú qiáng shàng, zuǒ yòu gù shì liǎng jiā, yīn cì qí wǎng lái, nǎi jiàn nǚ shì zhōng yǒu yī shào nián, shào nián shì zhōng yǒu yī nǚ, yī shì xíng mào jiē wú yì, shǐ zhī nán nǚ jiē wèi hú mèi yě, cǐ zhēn lí qiū zhī jì yǐ. qīng léi yuē: yǐ wǒ suǒ jiàn, hào shì zhě dāng wèi méi hé, yì yī jiā huà. rán wén liǎng jiā fù mǔ jiē huì shén, gè yán wū qū hú, shí fāng shù zhuāng běi shàng, bù zhī jiū jìng rú hé yě.
济南朱青雷言,其乡民家一少年,与邻女相悦。时相窥也,久而微露盗香迹,女父疑焉。夜伏墙上,左右顾视两家,陰伺其往来,乃见女室中有一少年,少年室中有一女,衣饰形貌皆无异,始知男女皆为狐媚也,此真黎邱之伎矣。青雷曰:以我所见,好事者当为媒合,亦一佳话。然闻两家父母皆恚甚,各延巫驱狐,时方束装北上,不知究竟如何也。
yǒu shì guǐ zhě yuē: rén jiā jì zǐ, fán yì xìng zhě, suī nǚ zhī zǐ, qī zhī zhí, jì shí jiē suǒ shēng lái xiǎng, suǒ hòu zhě fú lái yě. fán tóng zú zhě, suī wǔ fú yǐ wài, jì shí jiē suǒ hòu lái xiǎng, suǒ shēng zhě suī yì lái, ér pèi shí yú cè, wù gǎn xiān yě. wéi yú mǒu bào yǎng zhāng mǒu zi, jì shí nǎi suǒ hòu lái xiǎng. jiǔ ér zhī qí shù shì qián, běn yú shì fù, huái yùn jià zhāng shēng, shì yú zhī zǔ yě. cǐ hé yì yú? yú yuē: cǐ yì yì míng, tóng shān xī bēng, luò zhōng dōng yīng, bù yǐ yuǎn ér zǔ yě, hǔ pò shí jiè bù yǐn zhēn, cí shí yǐn zhēn bù shí jiè, bù yǐ jìn ér hé yě. yī běn zhě qì xiāng shǔ, èr běn zhě qì bù shǔ ěr. guān cǐ shǐ rén mù zú zhī xīn, yóu rán ér shēng, zhuī yuǎn zhī xīn, yì yóu rán ér shēng. yī shēn qí wèi sì zhī, sì zhī gè qí wèi wǔ zhǐ, shì bié wèi èr shí qí yǐ. rán èr shí qí zhī tòng yǎng, wú jiē néng jué, yī shēn gù yě. nì mò jìn yú qī qiè, qī qiè zhī tòng yǎng, gǒu bù zì yán, wú zhōng bù jué, zé liǎng shēn ér yǐ yǐ.
有视鬼者曰:人家继子,凡异姓者,虽女之子,妻之侄,祭时皆所生来享,所后者弗来也。凡同族者,虽五服以外,祭时皆所后来享,所生者虽亦来,而配食于侧,勿敢先也。惟于某抱养张某子,祭时乃所后来享。久而知其数世前,本于氏妇,怀孕嫁张生,是于之祖也。此何义欤?余曰:此义易明,铜山西崩,洛钟东应,不以远而阻也,琥珀拾芥不引针,磁石引针不拾芥,不以近而合也。一本者气相属,二本者气不属耳。观此使人睦族之心,油然而生,追远之心,亦油然而生。一身歧为四肢,四肢各歧为五指,是别为二十歧矣。然二十歧之痛痒,吾皆能觉,一身故也。昵莫近于妻妾,妻妾之痛痒,苟不自言,吾终不觉,则两身而已矣。