qián lóng rén wǔ jiǔ yuè, mén rén wú huì shū yāo yī fú jī zhě zhì, jiàng xiān yú yú lǜ yì xuān zhōng, xià tán shī yuē: shěn xiāng tíng pàn yàn yáng tiān, dǒu jiǔ céng tí shī bǎi piān, èr bā yāo ráo qīn pěng yàn, zhì jīn shēn dài yù lú yān, mǎn chéng fēng yè jì mén qiū, wǔ bǎi nián qián gǎn jiù yóu, ǒu yǔ péng lái xiān zǐ yù, xiāng xié biàn shàng jiǔ lóu jiā. yú yuē: rán zé qīng lián jū shì yé? pī yuē: rán. zhào chūn jiàn tū qǐ wèn yuē: dà xiān dǒu jiǔ bǎi piān, shì bù zài shěn xiāng tíng shàng yáng guì fēi mǎ wéi yǔn yù, nián yǐ sān shí yǒu bā, shì ěr shí bù zhǐ shí liù suì dà xiān píng shēng zú jī, wèi zhì yú yáng, hé yǐ hū gǎn jiù yóu tiān bǎo zhì jīn, yì bù zhǐ wǔ bǎi nián, hé yǐ dà xiān wù jì? jī wéi pī wǒ zuì yù mián sì zì, zài kòu zhī bù dòng yǐ. dà dǐ jī xiān duō líng guǐ suǒ tuō, rán shàng shí yǒu suǒ píng fù, cǐ fú jī zhě zé shì cū jiě yín yǒng zhī rén, liàn shǒu fǎ ér wèi zhī, gù bì cǐ rén yǔ yī rén gòng fú, nǎi néng chéng zì, yì yī rén zé bù néng shū. qí shī yì jiē liú lián guāng jǐng, chǔ chù kě yòng, zhī jué fēi gǔ rén jiàng tán yě. ěr rì cù wèi chūn jiàn suǒ zhōng, jiǒng pò zhī zhuàng kě jū. hòu ǒu yǔ dài shù cháng dōng yuán yì jí, dōng yuán hài yuē: cháng jiàn bié yī fú jī rén, tài bái jiàng tán, yì shì cǐ èr shī, dàn gǎi mǎn chéng wèi mǎn lín, jì mén wèi dà jiāng ěr. zhī jiāng hú yóu shì, zì yǒu cǐ zhǒng gǎo běn, zhuǎn xiāng shòu shòu, gù bù zú shēn jí yǐ. sòng méng quán qián bèi yì yuē: yǒu yī fú jī zhě zhì dé zhōu, shī qǐng kè jí chéng, hòu jiǎn zhī, jiē cūn shū shī xué dà chéng zhōng jù yě.
乾隆壬午九月,门人吴惠叔邀一扶乩者至,降仙于余绿意轩中,下坛诗曰:沈香亭畔艳陽天,斗酒曾题诗百篇,二八妖娆亲捧砚,至今身带御炉烟,满城风叶蓟门秋,五百年前感旧游,偶与蓬莱仙子遇,相携便上酒楼家。余曰:然则青莲居士耶?批曰:然。赵春涧突起问曰:大仙斗酒百篇,似不在沈香亭上;杨贵妃马嵬陨玉,年已三十有八,似尔时不止十六岁;大仙平生足迹,未至渔陽,何以忽感旧游;天宝至今,亦不止五百年,何以大仙误记?乩惟批我醉欲眠四字,再叩之不动矣。大抵乩仙多灵鬼所托,然尚实有所凭附,此扶乩者则似粗解吟咏之人,炼手法而为之,故必此人与一人共扶,乃能成字,易一人则不能书。其诗亦皆流连光景,处处可用,知决非古人降坛也。尔日猝为春涧所中,窘迫之状可掬。后偶与戴庶常东原议及,东原骇曰:尝见别一扶乩人,太白降坛,亦是此二诗,但改满城为满林,蓟门为大江 耳。知江湖游士,自有此种稿本,转相授受,固不足深诘矣。宋蒙泉前辈亦曰:有一扶乩者至德州,诗顷刻即成,后检之,皆村书诗学大成中句也。
tián zhàng gēng yě, tǒng bīng zhù bā ěr kù ěr shí jí bā lǐ kūn, kūn zì yǐ chuī chún shēng dú zhī, jí kù ěr zhī hé shēng. jūn shì záo jǐng dé yī jìng, zhì zuò jīng miào, míng zì fēi lì fēi bā fēn lì jí jīn zhī kǎi shū, bā fēn jí jīn zhī lì shū, shì jǐng lóng zhōng míng, wéi tǔ shí duō bō sǔn, tián zhàng shén bǎo xī zhī, cháng yǐ zì suí, mò yú guǎng xī róng mù. shí yǐ shòu yú zǐ xù tián xiāng gǔ, chuán zhì xiāng gǔ zhī sūn, hū shī suǒ zài. hòu yǒu qīn chuàn gē shì, yú shì shàng dé zhī, yǐ huán tián shì. zuó suì yù zhì wèi jìng píng, jì jīng shī qǐ yú kǎo dìng. yú fù wēng jiǎn tǎo shù péi, tuī xún míng wén, zhī wèi táng wù, yú wèi juān qí shì wén yú píng fū, ér tí sān shī yú píng bèi yuē: céng zhú zhān chē chū yù mén , zhōng táng míng zì bàn yóu cún, jǐ huí fǎn fù fēn míng kàn, kǒng yǒu chóng huī jiù shǒu hén. huáng gǔ wú yóu fǎn gù xiāng, kōng liú luán jìng méi shā chǎng, shéi zhī tǔ shí qiān nián hòu, yòu zhào jiāng jūn bìn shàng shuāng. zàn bié réng guī jiù zhǔ rén, jū rán bǎo jiàn huì yán jīn, hé rú kāi jǐn zhēn zhū fěn, mǎn xiá lóng yín sòng zǐ zhēn. xiāng gǔ sūn zì yǒu tí shí, yì juān píng bèi, xù qí shǐ mò shén xiáng. yè dēng suí lù zài, wēi xìn gōng yuè gōng zhōng qí xī zhēng shí, yǒu pí jiàng dé gǔ jìng, yuè gōng qiú zhī bù dé, qí rén suì gòu huò. zhèng yǔ tián zhàng tóng shí tóng dì, yí jí cǐ jìng chuán é yě.
田丈耕野,统兵驻巴尔库尔时--即巴里坤,坤字以吹唇声读之,即库尔之合声。军士凿井得一镜,制作精妙,铭字非隶非八分--隶即今之楷书,八分即今之隶书,似景龙钟铭,惟土蚀多剥损,田丈甚宝惜之,常以自随,殁于广西戎幕。时以授余姊婿田香谷,传至香谷之孙,忽失所在。后有亲串戈氏,于市上得之,以还田氏。昨岁欲制为镜屏,寄京师乞余考定。余付翁检讨树培,推寻铭文,知为唐物,余为镌其释文于屏趺,而题三诗于屏背曰:曾逐毡车出玉门 ,中唐铭字半犹存,几回反覆分明看,恐有崇徽旧手痕。黄鹄无由返故乡,空留鸾镜没沙场,谁知土蚀千年后,又照将军鬓上霜。暂别仍归旧主人,居然宝剑会延津,何如揩尽珍珠粉, 满匣龙吟送紫珍。香谷孙自有题识,亦镌屏背,叙其始末甚详。夜灯随录载,威信公岳公钟琪西征时,有裨将得古镜,岳公求之不得,其人遂遘祸。正与田丈同时同地,疑即此镜传讹也。
mén rén qiū rén lóng yán, yǒu fù rèn guān, zhōu pō tān hé, yè bàn yǒu shù dào zhí jù lù rèn rù, zhòng jiē shè fú. yī dào zhuāi qí qī qǐ, bàn guì yuē: yuàn qǐ fū rén yī wù, fū rén wù jīng. jí gē yī zuǒ ěr, fū yǐ yào mò, yuē: shù rì wù xǐ, zì jié jiā yù yě. suì xiāng shuài hū xiào qù. bù jǐ shī hún, qí chuàng guǒ bù chū xuè, yì bù shèn tòng, xuán jí píng fù. yǐ wéi chóu yé? bù shā bù yín. yǐ wéi dào yé? wèi jié yī wù. jì bù jié bù shā bù yín yǐ, ér yòu qiāng qí ěr. jì qiāng qí ěr yǐ, ér yòu zèng yǐ liáng yào, shì zhuān wèi qǔ ěr lái yě? qǔ cǐ ěr yòu hé yì yé? qiān sī wàn suǒ, zhōng bù dé qí suǒ yǐ rán. tiān xià zhēn yǒu lǐ wài shì yě. qiū shēng yuē: gǒu dé cǐ dào, zì bì yǒu qí suǒ yǐ rán, qí suǒ yǐ rán yì bì zài lǐ zhōng, dàn dìng fēi wǒ suǒ jiàn zhī lǐ ěr. rán zé lùn tiān xià shì, kě jù lǐ yǐ duàn yǒu wú zāi! héng lán tái yuē: cǐ huò cǎi shēng zhé gē zhī dǎng , qǔ yǐ liàn yào, shì nǎi jìn zhī.
门人邱人龙言,有赴任官,舟泊滩河,夜半有数盗执炬露刃入,众皆慑伏。一盗拽其妻起,半跪曰:愿乞夫人一物,夫人勿惊。即割一左耳,敷以药末,曰:数日勿洗,自结痂愈也。遂相率呼啸去。怖几失魂,其创果不出血,亦不甚痛,旋即平复。以为仇耶?不杀不婬。以为盗耶?未劫一物。既不劫不杀不婬矣,而又戕其耳。既戕其耳矣,而又赠以良药,是专为取耳来也?取此耳又何意耶?千思万索,终不得其所以然。天下真有理外事也。邱生曰:苟得此盗,自必有其所以然,其所以然亦必在理中,但定非我所见之理耳。然则论天下事,可据理以断有无哉!恒兰台曰:此或采生折割之党 ,取以炼药,似乃近之。
dǒng tiān shì xiān shēng, qián míng gāo shì, yǐ huà zì jǐ, yī jiè bù wàng qǔ, xiān gāo zǔ hòu zhāi gōng lǎo yǒu yě, hòu zhāi gōng duō yǔ chàng hè, jīn zài yú huā wáng gé shèng gǎo zhě, shàng kě xiǎng jiàn qí wéi rén. gù lǎo huò yán qí yǒu hú qiè, huò yuē tiān shì gū pì, bì wú zhī. bó zǔ zhàn yuán gōng yuē: shì yǒu zhī, ér bié yǒu shuō yě. wú wén zhū dǒng kōng rú yuē: tiān shì jū lǎo wū liǎng yíng, zhōng shēn bù qǔ, yì wú pū bì, jǐng jiù jiē zì cāo. yī rì chén xīng, jiàn yī lǚ zhī dāng zhù zhě, jiē zhěng dùn zhì shǒu xià, zài shì zé guàn shù jù yǐ chén. tiān shì yuē: shì bì yǒu yì, qí yāo jiāng mèi wǒ hū? chuāng wài xiǎo yǔ yīng yuē: fēi gǎn mèi gōng, yù yǒu qiú yú gōng, nán yú zì xiàn, gù zuò shì yǐ dài gōng wèn yě. tiān shì sù yǒu dǎn, mìng zhī rù, rù zhé guì bài, zé juān jìng hǎo nǚ yě. wèn qí míng, yuē wēn yù. wèn hé qiú, yuē: hú suǒ wèi zhě wǔ, yuē xiōng bào, bì qí shèng qì yě yuē shù shì, bì qí hé zhì yě yuē shén líng, bì qí jī chá yě yuē yǒu fú, bì qí wàng yùn yě yuē yǒu dé, bì qí zhèng qì yě. rán xiōng bào bù héng yǒu, yì jiū zì bài, shù shì yǔ shén líng, wú bù wéi fēi, jiē wú rú wǒ hé. yǒu fú zhě yùn shuāi, yì fù wán zhī. wéi yǒu dé zhě zé wèi ér qiě jìng, dé zì fù yú yǒu dé zhě, zé zú dǎng yǐ wéi róng. qí pǐn gé jí gāo chū chái lèi shàng, gōng suī pín jiàn, ér fēi yì fú qǔ, fēi lǐ fú wèi, tǎng zhǔn bēn zé wèi qiè zhī lǐ, xǔ shì jīn zhì, sān shēng zhī xìng yě. rú bú jiàn nà, zé qǐ jiǎ yǐ xū míng, wèi huà yī shàn tí yuē: mǒu nián yuè rì, wèi jī rén wēn yù zuò. yì dāo gōng zhī mò guāng yǐ. jí chū jīng shàn zhì jǐ shàng, rú mò tiáo sè, gǒng lì yǐ qí. tiān shì xiào cóng zhī. nǚ zì qǔ tiān shì xiǎo yìn yìn shàn shàng yuē: cǐ jī rén shì, bù gǎn láo gōng yě. zài bài ér qù. cì rì chén xīng, jué zú xià yǒu wù, shì zhī zé wēn yù. xiào ér qǐ yuē: chéng bù gǎn yǐ jiàn tǐ diàn gōng, rán fēi gòng tà yī xiāo, fēi qīn zhí yìng yù zhī yì, zé jī rén zì zhōng wèi jiǎ tuō. suì pěng yī lǚ, shì xǐ shù qì, zài bài yuē: qiè cóng cǐ shì yǐ. piē rán bú jiàn, suì bù zài lái. qǐ míng jì shān rén, shēng jià zuì zhòng, cǐ hú nǚ yì yí yú fēng qì hū? rán jīn huái sàn lǎng, yǒu wáng fū rén lín xià fēng, yí tiān shì zhī bù jù yě.
董天士先生,前明高士,以画自给,一介不妄取,先高祖厚斋公老友也,厚斋公多与唱和,今载于花王阁剩稿者,尚可想见其为人。故老或言其有狐妾,或曰天士孤僻,必无之。伯祖湛元公曰:是有之,而别有说也。吾闻诸董空如曰:天士居老屋两楹,终身不娶,亦无仆婢,井臼皆自操。一日晨兴,见衣履之当著者,皆整顿 置手下,再视则盥漱俱已陈。天士曰:是必有异,其妖将媚我乎?窗外小语应曰:非敢媚公,欲有求于公,难于自献,故作是以待公问也。天士素有胆,命之入,入辄跪拜,则娟静好女也。问其名,曰温 玉。问何求,曰:狐所畏者五,曰凶暴,避其盛气也;曰术士,避其劾治也;曰神灵,避其稽察也;曰有福,避其旺运也;曰有德,避其正气也。然凶暴不恒有,亦究自败,术士与神灵,吾不为非,皆无如我何。有福者运衰,亦复玩之。惟有德者则畏而且敬,得自附于有德者,则族党 以为荣。其品格即高出侪类上,公虽贫贱,而非义弗取,非礼弗为,倘准奔则为妾之礼,许侍巾栉,三生之幸也。如不见纳,则乞假以虚名,为画一扇题曰:某年月日,为姬人温 玉作。亦叨公之末光矣。即出精扇置几上,濡墨调色,拱立以俟。天士笑从之。女自取天士小印印扇上曰:此姬人事,不敢劳公也。再拜而去。次日晨兴,觉足下有物,视之则温 玉。笑而起曰:诚不敢以贱体玷公,然非共榻一宵,非亲执媵御之役,则姬人字终为假托。遂捧衣履,侍洗漱讫,再拜曰:妾从此逝矣。瞥然不见,遂不再来。岂明季山人,声价最重,此狐女亦移于风气乎?然襟怀散朗,有王夫人林下风,宜天士之不拒也。
xiān yáo ān gōng yuē: zǐ dì dú shū zhī yú, yì dāng shǐ lüè zhī jiā shì, lüè zhī shì shì, ér hòu kě yǐ zhì jiā, kě yǐ shè shì. míng zhī jì nián, dào xué mí zūn, kē jiǎ mí zhòng, yú shì xiá zhě zuò jiǎng xīn xué, yǐ pān yuán shēng qì, pǔ zhě zhū shǒu kè cè, yǐ qiú qǔ gōng míng. zhì dú shū zhī rén, shí wú èr sān néng jiě shì. chóng zhēn rén wǔ, hòu zhāi gōng xié jiā jū hé jiān, bì mèng cūn tǔ kòu. hòu zhāi gōng zú hòu, wén dà bīng jiāng zhì hé jiān, yòu nǐ xiāng jū, bīn xíng shí, bǐ lín yī sǒu gù mén shén tàn yuē: shǐ jīn rì yǒu yī rén rú yù chí jìng dé qín qióng, dāng bù zhì cǐ. rǔ liǎng céng bó zǔ, yī huì jǐng xīng, yī huì jǐng chén, jiē míng zhū shēng yě, fāng zài mén wài shù fú bèi, wén zhī yǔ biàn yuē: cǐ shén tú yù lěi xiàng, fēi yù chí jìng dé qín qióng yě. sǒu bù fú, jiǎn qiū chù jī xī yóu jì wéi zhèng, èr gōng wèi wěi xiàng xiǎo shuō bù zú jù, yòu rù shì qǔ dōng fāng shuò shén yì jīng yǔ zhēng. shí yǐ bó mù, jiǎn xún jì yí shí, fǎn fù jiǎng lùn yòu yí shí, chéng mén yǐ hé, suì bù néng chū. cì rì jiāng xíng, ér dà bīng yǐ hé wéi yǐ. chéng pò, suì quán jiā yù nàn. wéi rǔ zēng zǔ guāng lù gōng, céng bó zǔ zhèn fān gōng, jí shū zǔ yún tái gōng cún ěr. sǐ shēng hū xī, jiān bù róng fà zhī shí, shàng kǎo zhèng gǔ shū zhī zhēn wěi, qǐ fēi wéi zhī dú shū, bù yù wài shì zhī gù zāi! yáo ān gōng cǐ lùn, yú chū zuò gè zhǒng bǐ jì, jiē wèi gǎn zài, wèi shè jí liǎng céng bó zǔ yě. jīn zài sī zhī, shū chī shàng fēi bù jiā shì, gǔ lái dà rú shì cǐ zhě bù yī, yīn bǔ shū yú cǐ.
先姚安公曰:子弟读书之余,亦当使略知家事,略知世事,而后可以治家,可以涉世。明之季年,道学弥尊,科甲弥重,于是黠者坐讲心学,以攀援声气,朴者株守课册,以求取功名。致读书之人,十无二三能解事。崇祯壬午,厚斋公携家居河间,避孟村土寇。厚斋公卒后,闻大兵将至河间,又拟乡居,濒行时,比邻一叟顾门神叹曰:使今日有一人如尉迟敬德、秦琼,当不至此。汝两曾伯祖,一讳景星, 一讳景辰,皆名诸生也,方在门外束幞被,闻之与辩曰:此神荼郁垒象,非尉迟敬德秦琼也。叟不服,检丘处机西游记为证,二公谓委巷小说不足据,又入室取东方朔神异经与争。时已薄暮,检寻既移时,反覆讲论又移时,城门已阖,遂不能出。次日将行,而大兵已合围矣。城破,遂全家遇难。惟汝曾祖光禄公,曾伯祖镇番公,及叔祖云台公存耳。死生呼吸,间不容发之时,尚考证古书之真伪,岂非惟知读书,不预外事之故哉!姚安公此论,余初作各种笔记,皆未敢载,为涉及两曾伯祖也。今再思之,书痴尚非不佳事,古来大儒似此者不一,因补书于此。
nú zi liú fú róng, shàn zhì wǎng gǔ gōng nǔ, fán yì qín liè shòu zhī shì, wú bù néng yě. xī cuàn shí fēn shǔ yú yú, wú suǒ yòng qí jì, pō yù yù bù zì dé, nián bā shí yú shàng jiàn fàn, wéi shí yī xié niǎo chòng, sàn bù yě wài ér yǐ. qí chòng fā wú bù zhōng, yī rì jiàn liǎng hú wò lǒng shàng, zài jī zhī bù zhōng, hú yì bù jīng, xīn zhī wèi líng wù, tì rán ér fǎn, hòu yì wú tā. wài zǔ zhāng gōng shuǐ míng lóu yǒu zhí gèng zhě fàn yù yè, měi wén wǎ shàng yǒu shēng, yí wèi dào, qǐ shì zé wú yǒu, qián zōng zhēn zhī, jiàn yī hēi yǐng cóng wū shàng guò, nǎi shè jī wǎ gōu, yǎng wò yǐ tīng. bàn yè wén jī fā, yǒu nǚ zǐ hū tòng shēng, dēng wū xún shì, yī hēi hú zhé gǔ sǐ yǐ. shì xī wén wū shàng lì yuē: fàn yù hé gù shā wǒ qiè. shí lín yǒu liú shì zi wèi yāo suǒ mèi, yù sī dù bì shì hú, yì hái lì yuē: rǔ zòng qiè sī bēn, bù zhī zì kuì, fǎn lì wú, wú wèi liú shì zi chú huàn yě. suì jì wú yǔ. rán zì shì jué yè yè yǒu rén yǐ shí huī shèn qí mù, jiāo jié jí lái, xuán xǐ shì xuán yòu rú shì, jiàn zhǒng tòng kuì liè, jìng zhì shuāng gǔ, gài hú zhī bào yě. qí suǒ jiàn xùn liú fú róng yuǎn yǐ. yī lǎo chéng jīng shì, yī shào nián xǐ shì gù yě.
奴子刘福荣,善制网罟弓弩,凡弋禽猎兽之事,无不能也。析爨时分属于余,无所用其技,颇郁郁不自得,年八十余尚健饭,惟时一携鸟铳,散步野外而已。其铳发无不中,一日见两狐卧陇上,再击之不中,狐亦不惊,心知为灵物,惕然而返,后亦无他。外祖张公水明楼有值更者范玉夜,每闻瓦上有声,疑为盗,起视则无有,潜踪侦之,见一黑影从屋上过,乃设机瓦沟,仰卧以听。半夜闻机发,有女子呼痛声,登屋寻视,一黑狐折股死矣。是夕闻屋上詈曰:范玉何故杀我妾。时邻有刘氏子为妖所媚,玉私度必是狐,亦还詈曰:汝纵妾私奔,不知自愧,反詈吾,吾为刘氏子除患也。遂寂无语。然自是觉夜夜有人以石灰渗其目,交 睫即来,旋洗拭旋又如是,渐肿痛溃裂,竟至双瞽,盖狐之报也。其所见逊刘福荣远矣。一老成经事,一少年喜事故也。
mén rén yǒu zuò lìng yún nán zhě, jiā běn kǔ hán, jǐn xié yī zi yī tóng, jié jū wǎng, xū cì huì chéng, jiǔ zhī dé bǔ yī xiàn, zài diān zhōng shàng wèi gāo yú dì, rán jù shěng chéng yuǎn, qí jiā yòu zài huāng cūn, shū bù yì jì, ǒu dé yú yàn yì bù miǎn fú shěn, gù yǔ qī zǐ jǐ duàn yīn wèn, wéi yú fāng běn jìn shēn zhōng jiǎn dé guān mǒu xiàn ér yǐ. ǒu yī jiǎo pū wǔ bì, zhàng ér qiǎn zhī, cǐ pū xián cì gǔ, qí jiā shì gù suǒ bèi zhī, yīn wěi zào qí tóng shū yún, zhǔ rén fù zǐ xiān hòu zú, èr guān jīn fú cuò fó sì, dāng jiè zī lái yíng, bìng shù yí mìng, chǔ fèn jiā shì shén xī. chū lìng fù diān shí, qīn yǒu yǐ qí pǔ nè, yì wèi bì děi quē, jí dé quē yì bì è, hòu wén guān shì xiàn, shǐ shāo shāo qīn jìn, bìng yǒu zhōu xù qí jiā zhě, yǒu shí xiāng kuì wèn zhě, qí zi huò yǒu suǒ chēng dài, rén yì zhé yīng, qiě yǒu yǐ zǐ nǚ jié hūn zhě, xiāng rén yǒu yàn huì, qí zi wú bù yǔ yě. jí dé shì shū, jiē dà jǔ, yǒu lái yàn zhě, yǒu bù lái yàn zhě, jiàn yǒu suǒ bū zhě, jiàn yǒu dào tú xiāng yù shì bù xiāng shí zhě, tóng nú bì ǎo jiē sàn, bù bàn zǎi mén kě luó què yǐ. jì ér lìng tuō rù jìn guān jì qiān èr bǎi jīn, zhì jiā yíng qī zǐ, shǐ zhī qián shū zhī wěi, jǔ jiā pò tì wéi xiào, rú zài mèng zhōng. qīn yǒu shāo shāo fù jí, bì bù gǎn jiàn zhě, pō yì yǒu yān. hòu lìng yǔ suǒ qīn shū yuē: yī guì yī jiàn zhī tài, shēn lì zhě duō yǐ, yī pín yī fù zhī tài, shēn lì zhě yì duō yǐ. ruò fú shēng ér hū sǐ, sǐ yú bàn zǎi ér fù shēng, zhōng jiān qíng shì, néng yǐ yī shēn qīn lì zhě, pū dài dì yī rén yǐ.
门人有作令云南者,家本苦寒,仅携一子一僮,拮据往,需次会城,久之得补一县,在滇中尚为膏腴地,然距省城远,其家又在荒村,书不易寄,偶得鱼雁亦不免浮沈,故与妻子几断音问,惟于坊本缙绅中检得官某县而已。偶一狡仆舞弊,杖而遣之,此仆衔次骨,其家事故所备知,因伪造其僮书云,主人父子先后卒,二棺今浮厝佛寺,当借资来迎,并述遗命,处分家事甚悉。初令赴滇时,亲友以其朴讷,意未必得缺,即得缺亦必恶,后闻官是县,始稍稍亲近,并有周恤其家者,有时相馈问者,其子或有所称贷,人亦辄应,且有以子女结婚者,乡人有宴会,其子无不与也。及得是书,皆大沮,有来唁者,有不来唁者,渐有索逋者,渐有道途相遇似不相识者,僮奴婢媪皆散,不半载门可罗雀矣。既而令托入觐官寄千二百金,至家迎妻子,始知前书之伪,举家破涕为笑,如在梦中。亲友稍稍复集,避不敢见者,颇亦有焉。后令与所亲书曰:一贵一贱之态,身历者多矣,一贫一富之态,身历者亦多矣。若夫生而忽死,死逾半载而复生,中间情事,能以一身亲历者,仆殆第一人矣。