xiān shū yí nán gōng yán, yǒu wáng mǒu céng mǒu, sù xiāng shàn. wáng yàn céng zhī fù, chéng céng wèi dào suǒ wū yǐn, yīn huì lì bì yú yù. fāng yíng qiú méi shuò, yì hū zì huǐ, suì chuò qí móu, nǐ wèi zuò gōng dé jiě yuān, jì ér niàn fó fǎ yǒu wú wèi kě zhī, nǎi yíng zēng fù mǔ qī zǐ yú jiā, fèng yǎng bèi zhì, rú shì zhě shù nián. hào qí jiā zī zhī bàn, zēng fù mǔ yì bù zì ān, yù yǐ fù guī wáng, wáng gù cí, fèng yǎng yì jǐn. yòu shù nián, céng mǔ bìng, wáng shì tāng yào, yī bù jiě dài, céng mǔ lín mò yuē: jiǔ méng hòu ēn, lái shì hé yǐ wéi bào hū? wáng nǎi kòu shǒu liú xiě, jù chén qí shí, qǐ míng fǔ jiàn céng wèi jiě shì. mǔ kǎi nuò, zēng fù yì zuò shǒu shū yī zhá, nà céng mǔ xiù zhōng yuē: sǐ guǒ jiàn ér, yǐ cǐ fù zhī, rú zài xiū yuàn, huáng quán xià wú xiāng jiàn yě. hòu wáng wèi céng mǔ yíng zàng, dū gōng láo juàn, jiǎ mèi kuàng cè, hū wén ěr pàn dà shēng yuē: yuān zé jiě yǐ, ěr yǒu yī nǚ, wàng zhī hū? tì rán ér wù, suì yǐ nǚ xǔ jià qí zi, hòu jìng dé shàn zhōng. yǐ bì bù kě jiě zhī yuān, ér gǎn yǐ bù néng bù jiě zhī qíng, zhēn jiǎo xiá rén zāi. rán rú shì zhī yuān yǒu kě jiě, zhī wú bù kě jiě zhī yuān yǐ. yì zú wèi huǐ zuì zhě quàn yě.
先叔仪南公言,有王某曾某,素相善。王艳曾之妇,乘曾为盗所诬引,陰贿吏毙于狱。方营求媒妁,意忽自悔,遂辍其谋,拟为作功德解冤,既而念佛法有无未可知,乃迎曾父母妻子于家,奉养备至,如是者数年。耗其家赀之半,曾父母意不自安,欲以妇归王,王固辞,奉养益谨。又数年,曾母病,王侍汤药,衣不解带,曾母临殁曰:久蒙厚恩,来世何以为报乎?王乃叩首流血,具陈其实,乞冥府见曾为解释。母慨诺,曾父亦作手书一札,纳曾母袖中曰:死果见儿,以此付之,如再修怨,黄泉下无相见也。后王为曾母营葬,督工劳倦,假寐圹侧,忽闻耳畔大声曰:冤则解矣,尔有一女,忘之乎?惕然而寤,遂以女许嫁其子,后竟得善终。以必不可解之冤,而感以不能不解之情,真狡黠人哉。然如是之冤有可解,知无不可解之冤矣。亦足为悔罪者劝也。
cóng xiōng xù shēng yán, yǒu gài fù shén xiào, qí gū cháng jī bó yú lù, ér shǒu yī yú fàn bù kěn shì, yuē: gū wèi shí yě. zì yún chū yì jǐn suí gū qǐ shí, tīng zhǐ huī ér yǐ. yī rì tóng qī gǔ miào, yè wén diàn shàng lì shēng yuē: ěr hé bù bì xiào fù, shǐ shòu yīn qì fā hán rè? yī rén chèn shǒu pěng jí xí, cāng cù wèi jí dǔ. yòu wén chì zé yuē: zhōng chén xiào zǐ, dǐng shàng shén guāng zhào shù chǐ, ěr qǐ máng yé? é wén biān chuí hū háo shēng, jiǔ zhī nǎi jì. cì rì zhì cūn zhōng, guǒ wén yī fù yè tián, wèi xuàn fēng suǒ pū, huàn tóu tòng. wèn qí xíng shì, guǒ yǐ xiào chēng. zì shì gǎn dòng, shì gū héng kǒng bù zhì yún.
从兄旭升言,有丐妇甚孝,其姑尝饥踣于路,而手一盂饭不肯释,曰:姑未食也。自云初亦仅随姑乞食,听指挥而已。一日同栖古庙,夜闻殿上厉声曰:尔何不避孝妇,使受陰气发寒热?一人称手捧急檄,仓卒未及睹。又闻叱责曰:忠臣孝子,顶上神光照数尺,尔岂盲耶?俄闻鞭箠呼号声,久之乃寂。次日至村中,果闻一妇馌田,为旋风所扑,患头痛。问其行事,果以孝称。自是感动,事姑恒恐不至云。
xù shēng yòu yán, xiàn lì lǐ mào huá, cháng yǐ shì yì zhāng jiā kǒu, yú jū yōng guān wài yè shī dào, zàn qì shān pàn shén cí, é dēng guāng huǎng yào, yáo jiàn chē qí zá xù, jiāng zhì cí mén, yì shì shén líng, fú nì wǔ xià. jiàn shù guì guān bìng rù cí, zuò zuǒ cè shì shì chéng huáng, zhōng sì wǔ zuò zé bù shí hé shén. shù lì bào bù chén àn shàng, yī yī jiǎn shì, qiè tīng qí yǔ, zé kān yàn yī jùn shàn è yě. yī shén yuē: mǒu fù shì qīn wú shī lǐ, rán wén zhì ér qíng bù zhì mǒu fù yì néng dé jiù gū huān, rán tuì yǔ qí fū yǒu yuàn yán. yī shén yuē: fēng sú rì yú, shén dào yì yǔ rén wéi shàn, yīn lǜ xiào fù yán yī jì, cǐ èr fù jiǎn bàn kě yě. qiān yuē: shàn. é yī shén yòu yuē: mǒu fù zhì xiào ér zhì yín, hé yǐ chù zhī? yī shén yuē: yáng lǜ fàn yín zuì zhǐ zhàng, ér bù xiào zé dāng zhū, shì bù xiào zhī zuì zhòng yú yín yě. bù xiào zhī zuì zhòng, zé néng xiào zhě fú yì zhòng, qīng zuì bù kě xuē zhòng fú, yí shě yín ér lùn qí xiào. yī shén yuē: fú láo fèng yǎng, xiào zhī xiǎo zhě kuī xíng rǔ qīn, bù xiào zhī dà zhě. xiǎo xiào nán shú dà bù xiào, yí shě xiào ér kē qí yín. yī shén yuē: xiào dà dé yě, fēi tā è suǒ néng yǎn yín dà fá yě, fēi tā shàn suǒ néng shú. yí zuì fú gè shòu qí bào. cè zuò zhě qìng zhé qǐng yuē: zuì fú xiàng dǐ kě hū? shén diào shǒu yuē: yǐ yín ér xuē xiào zhī fú, shì shǐ rén yí xiào wú fú yě yǐ xiào ér miǎn yín zhī zuì, shì shǐ rén yí yín wú zuì yě, xiāng dǐ kǒng bù kě. yī shén gé zuò yán yuē: yǐ xiào zhī gù, suī zhì yín ér bù jiā zuì, bù shǐ rén yù zhī xiào hū? yǐ yín zhī gù, suī xiào ér bù huò fú, bù shǐ rén yù jiè yín hū? xiāng dǐ shì. yī shén chén sī liáng jiǔ yuē: cǐ shì chū rù pō zhòng dà, qǐng mìng yú tiān cáo kě yǐ. yǔ qì jù qǐ, gè mìng jià ér sàn. lǐ gù lǎo lì xián àn dú, yīn jì qí yǔ, fǎn fù sī zhī bù néng jué. bù zhī tiān cáo zuò hé pàn duàn yě.
旭升又言,县吏李懋华,尝以事诣张家口,于居庸关外夜失道,暂憩山畔神祠,俄灯光晃耀,遥见车骑杂盢,将至祠门,意是神灵,伏匿庑下。见数贵官并入祠,坐左侧似是城隍,中四五座则不识何神。数吏抱簿陈案上,一一检视,窃听 其语,则勘验一郡善恶也。一神曰:某妇事亲无失礼,然文至而情不至;某妇亦能得舅姑欢,然退与其夫有怨言。一神曰:风俗日渝,神道亦与人为善,陰律孝妇延一纪,此二妇减半可也。佥曰:善。俄一神又曰:某妇至孝而至婬,何以处之?一神曰:陽律犯婬罪止杖,而不孝则当诛,是不孝之罪重于婬也。不孝之罪重,则能孝者福亦重,轻罪不可削重福,宜舍婬而论其孝。一神曰:服劳奉养,孝之小者;亏行辱亲,不孝之大者。小孝难赎大不孝,宜舍孝而科其婬。一神曰:孝大德也,非他恶所能掩;婬大罚也,非他善所能赎。宜罪福各受其报。侧坐者罄折请曰:罪福相抵可乎?神掉首曰:以婬而削孝之福,是使人疑孝无福也;以孝而免婬之罪,是使人疑婬无罪也,相抵恐不可。一神隔坐言曰:以孝之故,虽至婬而不加罪,不使人愈知孝乎?以婬之故,虽孝而不获福,不使人愈戒婬乎?相抵是。一神沉思良久曰:此事出入颇重大,请命于天曹可矣。语讫俱起,各命驾而散。李故老吏娴案牍,陰记其语,反覆思之不能决。不知天曹作何判断也。
dǒng qǔ jiāng yán, lín xiàn yī lí fù, xià yè wèi dào qiào chuāng rù, chéng yè shuì wū zhī, xǐng ér jīng hū, zé yì yǐ. fèn huì bìng zú, jìng bù dé zéi zhī zhǔ míng. yuè sì zài yú, hū cūn mín lǐ shí léi zhèn sǐ, yī fù hé zhǎng sòng fú yuē: mǒu fù zhī yuān xuě yǐ. dāng qí hū jiù zhī shí, wú qīn jiàn lǐ shí yuè qiáng chū, wèi qí hàn ér bù gǎn yán yě.
董曲江 言,邻县一嫠妇,夏夜为盗撬窗入,乘夜睡污之,醒而惊呼,则逸矣。愤恚病卒,竟不得贼之主名。越四载余,忽村民李十雷震死,一妇合掌诵佛曰:某妇之冤雪矣。当其呼救之时,吾亲见李十跃墙出,畏其悍而不敢言也。
xī chéng jiāng jūn jiào chǎng yī zhái, zhōu lán pō xué shì cháng jū zhī, yè huò wén lóu shàng yín é shēng, zhī wèi hú, fú yà yě. jí lán pō yí jiā, hú yì tā xǐ. hòu tián bái yán jiù jū shù yuè, hú nǎi fù guī, bái yán jì yǐ jiǔ pú, bìng chén zhù cí yú jǐ yuē: wén cǐ wō lú, céng tíng hè yù, fù wén piāo rán yuǎn yǐn, shì sāng xià fú tú bǐ rén páo xì yī guān, píng piāo shí zài, jié jū chēng dài, bo cǐ yī jiān, shù xī lái pán xiào wēi wén, shì xiān yú fù fǎn, qǐ bǐ rén dé báo, gù ěr jiàn qīn? yì sù yǒu yīn yuán, lái zī jù chù yú? jì chéng huì gù, gǎn jù jiā bīn. wéi jì gè shǒu mén tíng, shǐ yōu míng yì lù, shù jūn guī níng mì yì tái bù hài yú tóng cén, jìng bù fù xīn, fú wéi jiàn zhú. cì rì, lóu qián piāo duò yī tiē yún: pū suī yì lèi, pō yuè shī shū. yǎ bù yù yǔ sú kè wǔ. cǐ zhái shù shí nián lái, jiē cí rén qī xī, qiè suǒ sù hǎo. gù qiè zú ān jū, zì lán pō xiān shēng jiá rán shě wǒ, hòu lái jū zhě, mù bù shèng zǎng kuài zhī róng, ěr bù shèng gē chuī zhī yīn, bí bù shèng jiǔ ròu zhī qì, pò yú wú nài, cuàn jī shān lín. jīn wén xiān shēng shān quǎn zhī jì zǐ, wén zhāng bì yǒu yuān yuán. gù wàng yǐng lái guī, fēi qī xiāng rǎo, zì jīn yǐ wǎng, huò jiǎn shū tǎ jì, ǒu dòng yún qiān, jiè bǐ yā tú, zàn mó ān yǎn. cǐ wài rú yī háo líng fàn, rèn xiān shēng sù zhū míng shén, yuàn kuò qīng jīn, wù xiāng yí èr. mò tí kāng mò dùn shǒu dùn shǒu. cóng cǐ shēng xī bù wén yǐ. bái yán cháng yǐ cǐ tiē shì kè, xié xíng dàn mò, shì cōng cōng suǒ shū. huò yuē: bái yán tuō jī wēi guān, huá jī wán shì, gù zuò cǐ yǐ jì huī cháo, yù yán shí jiǔ, shì huò rán yú? rán cǐ yǔ lǐ qìng zi yù hú sǒu shì dà zhǐ xiāng lèi, bù yīng sú rén yǎ mèi, dié jiàn yī shí. yòu tóng chū yú shān zuǒ, huò lǐ yīn tián shì ér fù huì, huò tián yīn lǐ shì ér tuī yǎn, jūn wèi kě zhī. chuán wén yì cí, gū cún qí biān shì zhī yì ér yǐ.
西城将军教场一宅,周兰坡学士尝居之,夜或闻楼上吟哦声,知为狐,弗讶也。及兰坡移家,狐亦他徙。后田白岩僦居数月,狐乃复归,白岩祭以酒脯,并陈祝词于几曰:闻此蜗庐,曾停鹤驭,复闻飘然远引,似桑下浮图;鄙人匏系一官,萍飘十载,拮据称贷,卜此一監,数夕来盤笑微闻,似仙舆复返,岂鄙人德薄,故尔见侵?抑夙有因缘,来兹聚处欤?既承惠顾,敢拒嘉宾。惟冀各守门庭,使幽明异路,庶均归宁谧;异苔不害于同岑,敬布腹心,伏惟鉴烛。次日,楼前飘堕一帖云:仆虽异类,颇悦诗书。雅不欲与俗客伍。此宅数十年来,皆词人栖息,惬所素好。故挈族安居,自兰坡先生恝然舍我,后来居者,目不胜驵侩之容,耳不胜歌吹之音,鼻不胜酒肉之气,迫于无奈,窜迹山林。今闻先生山虇之季子,文章必有渊源。故望影来归,非期相扰,自今以往,或检书獭祭,偶动芸签,借笔鸦涂,暂磨盦眼。此外如一毫陵犯,任先生诉诸明神,愿廓清襟,勿相疑贰。末题康默顿首顿首。从此声息不闻矣。白岩尝以此帖示客,斜行淡墨,似匆匆所书。或曰:白岩托迹微官,滑稽玩世,故作此以寄诙嘲,寓言十九,是或然欤?然此与李庆子遇狐叟事大旨相类,不应俗人雅魅,叠见一时。又同出于山左,或李因田事而附会,或田因李事而推演,均未可知。传闻异词,姑存其砭世之意而已。
yī gù jiā zǐ, yǐ shē zòng yīng fǎ wǎng, mò hòu shù nián, qīn chuàn zhōng yǒu zhào xiān zhě, hū fù jī zì dào xìng míng, qiě chén kuì huǐ, jì ér fù shū yuē: pū jiā fǎ běn yán, pū zhī lí huò, yǐ tài fū rén guò yú nì ài, yǎng chéng jiāo zì zhī xìng, gù xiàn zhī jǐng ér bù zhī ěr. suī rán pū bù yuàn tài fū rén, pū yú guò qù shēng zhōng fù tài fū rén mìng, gù jīn yǐ ài zhī zhě shā zhī. yǐn cáng qí yuān, yīn guǒ qiān chán, fēi ǒu rán yě. guān zhě jiē wèi tài xī. fū cháng yuān ér wèi nì zǐ, gǔ yǒu zhī yǐ, cháng yuān ér wèi cí mǔ, zǎi jí zhī suǒ wèi dǔ yě. rán jù qí suǒ yán, nǎi záo rán zhōng lǐ.
一故家子,以奢纵婴法网,殁后数年,亲串中有召仙者,忽附乩自道姓名,且陈愧悔,既而复书曰:仆家法本严,仆之罹祸,以太夫人过于溺爱,养成骄恣之性,故陷之井而不知耳。虽然仆不怨太夫人,仆于过去生中负太夫人命,故今以爱之者杀之。隐藏其冤,因果牵缠,非偶然也。观者皆为太息。夫偿冤而为逆子,古有之矣,偿冤而为慈母,载籍之所未睹也。然据其所言,乃凿然中理。
wǎn píng hé huá fēng, guān bǎo qìng tóng zhī shí, shān xíng pí kùn, wàng shuǐ jì yī cǎo ān, tóu zhī zàn qì, bǎng yuē gū sōng ān, mén lián yuē: bái niǎo duō qíng liú wǒ zhù, qīng shān wú yǔ kàn rén máng. yǒu lǎo sēng yìng mén, yán rù jù míng, pō xiāng jié, ér luò luò wú bīn zhǔ yì. shì sān yíng, yì shén piáo yǎ, zhōng xuán huà fú yī zhóu, yǒu bā fēn shū tí yuē: bàn yè zhōng qìng jì, mǎn tíng fēng lù qīng, liú lí qīng àn àn, jìng duì gǔ xiān shēng. bù shǔ xìng míng, yìn zhāng yì mó hu bù biàn. páng yī lián yuē: huā yōu fáng yǐn dié, yún lǎn qiè suí fēng, yì bù tí kuǎn. zhǐ wèn cǐ shī zì tí yé? mò rán bù yīng, yǐ shǒu zhǐ ěr ér yǐ. guī tú zài guò qí dì, zé bō guāng lán yǐng, sì gù xiāo rán, bú jiàn xiàng ān suǒ zài, cóng rén jì yí yān tǒng yī zhī, xún zhī, shàng zài lǎo bǎi xià. jìng bù zhī shì fó zǔ shì guǐ mèi yě. huá fēng huà yǒu fó guāng shì xiàn juǎn, bìng zì jì shǐ mò shén xī. huá fēng mò hòu, xiǎng yǐ yún yān guò yǎn yǐ.
宛平何华峰,官宝庆同知时,山行疲困,望水际一草庵,投之暂憩,榜曰孤松庵,门联曰:白鸟多情留我住,青山无语看人忙。有老僧应门,延入具茗,颇香洁,而落落无宾主意。室三楹,亦甚朴雅,中悬画佛一轴,有八分书题曰:半夜钟磬寂,满庭风露清,琉璃青黯黯,静对古先生。不署姓名,印章亦模糊不辨。旁一联曰:花幽防引蝶,云懒怯随风,亦不题款。指问此师自题耶?漠然不应,以手指耳而已。归途再过其地,则波光岚影,四顾萧然,不见向庵所在,从人记遗烟筒一枝,寻之,尚在老柏下。竟不知是佛祖是鬼魅也。华峰画有佛光示现卷,并自记始末甚悉。华峰殁后,想已云烟过眼矣。
zú xiōng cì chén yán, qí tóng nián kāng xī jiǎ wǔ xiào lián mǒu, cháng yóu sōng shān, jiàn nǚ zǐ jí xī shuǐ, shì qiú yǐn, xīn rán yǔ yī piáo, shì wèn lù, yì xīn rán zhǐ shì, yīn gòng zuò shù xià yǔ, shì pō shè hàn mò, bù lèi tián jiā fù, yí wèi hú mèi, ài qí juān xiù, qiě xiāng kuǎn qià. nǚ zǐ hū zhèn yī qǐ yuē: wēi hū zāi, wú jǐ bài. guài ér jí zhī, nǎn rán yuē: wú cóng shī xué dào bǎi yú nián, zì wèi cǐ xīn rú zhǐ shuǐ, shī yuē: rǔ néng bù qǐ wàng niàn ěr, wàng niàn gù zài yě, bú jiàn kě yù gù bù luàn, jiàn zé luàn yǐ. píng shā wàn qǐng zhōng liú yī lì cǎo zi, jiàn yǔ jí yá, rǔ mó zhàng jiāng zhì, míng rì shì zhī dāng zì zhī. jīn guǒ yù jūn, wèn dá liú lián, yǐ wēi dòng yī niàn, zài piàn kè, zé bù zì chí yǐ, wēi hū zāi. wú jǐ bài. yǒng shēn yī yuè, zhí shàng mù miǎo, piē rú fēi niǎo ér qù.
族兄次辰言,其同年康熙甲午孝廉某,尝游嵩山,见女子汲溪水,试求饮,欣然与一瓢,试问路,亦欣然指示,因共坐树下语,似颇涉翰墨,不类田家妇,疑为狐魅,爱其娟秀,且相款洽。女子忽振衣起曰:危乎哉,吾几败。怪而诘之,赧然曰:吾从师学道百余年,自谓此心如止水,师曰:汝能不起妄念耳,妄念故在也,不见可欲故不乱,见则乱矣。平沙万顷中留一粒草子,见雨即芽,汝魔障将至,明日试之当自知。今果遇君,问答流连,已微动一念,再片刻,则不自持矣,危乎哉。吾几败。踊身一跃,直上木杪,瞥如飞鸟而去。
cì chén yòu yán, zú zǔ zhēng jūn gōng huì jiǒng, kāng xī jǐ wèi jǔ bó xué hóng cí, yǐ tiān xìng shū fàng, kǒng fáng yóu lǎn, chēng jí bù yù shì. cháng zhì dēng zhōu guān hǎi shì, guò yī cūn shú xiǎo qì. jiàn àn shàng yī jiù duān yàn, bèi kè kuáng cǎo shí liù zì yuē: wàn mù xiāo sēn, lù gǔ shān shēn, wǒ zuò qí jiān, xiě shàng dǔ yín. cè shū xī zāi cǐ sǒu sì zì, gài qí hào yě. wèn suǒ zì lái, shú shī yún cūn nán lín zhōng yǒu lì guǐ, yè xíng zhě yù zhī zhé bìng. yī rì zhòng cì qí chū, chí qí zhàng jī zhī, zhuī zhì yī mù ér miè, yīn gòng fā jué, yú mù zhōng de cǐ yàn, wǒ yǐ sù yī dòu yì zhī yě. àn shàng dǔ yín nǎi mèng dá zuò, shì bì shèng guó jiù chén, jiàng ér fù pàn, bài cuàn shān lín yǐ sǐ zhě. shēng jì jìn tuì wú jù, mò yòu bù zì qián cáng, qǔ bào gǔ zhī huò. zhēn wán gěng bù líng zhī guǐ zāi.
次辰又言,族祖征君公讳炅,康熙己未举博学鸿词,以天性疏放,恐妨游览,称疾不预试。尝至登州观海市,过一村塾小憩。见案上一旧端砚,背刻狂草十六字曰:万木萧森,路古山深,我坐其间,写上堵吟。侧书惜哉此叟四字,盖其号也。问所自来,塾师云村南林中有厉鬼,夜行者遇之辄病。一日众伺其出,持其杖击之,追至一墓而灭,因共发掘,于墓中得此砚,我以粟一斗易之也。按上堵吟乃孟达作,是必胜国旧臣,降而复叛,败窜山林以死者。生既进退无据,殁又不自潜藏,取暴骨之祸。真顽梗不灵之鬼哉。
hǎi zhī yǒu yè chā, yóu shān zhī yǒu shān xiāo, fēi guǐ fēi mèi, nǎi zì yī zhǒng lèi, jiè hū rén wù zhī jiān zhě yě. liú shí ān cān zhī yán, zhū chéng bīn hǎi chù, yǒu jié liáo bǔ yú zhě, yī rì zhòng jiē diào zhōu chū, yǒu yè chā rù qí liáo zhōng, dào yǐn qí jiǔ jǐn yī lú, zuì ér wò, wèi zhòng suǒ zhí, shù fù chuí jī, háo wú líng yì, jìng kùn bó ér sǐ.
海之有夜叉,犹山之有山魈,非鬼非魅,乃自一种类,介乎人物之间者也。刘石庵参知言,诸城滨海处,有结寮捕鱼者,一日众皆掉舟出,有夜叉入其寮中,盗饮其酒尽一盧,醉而卧,为众所执,束缚捶击,毫无灵异,竟困踣而死。
zú zhí yí sūn yán, xī zài tóng guān sù yī yì, yuè sè mǎn chuāng, jiàn liǎng rén yǐng zài chuāng shàng, yí wèi dào, dì shì zé yāo zhī xiān ruò, huán jì wǎn rán, shì yī nǚ zǐ jiāng yī bì. xué zhǐ qián qù, nǎi bù dǔ qí xíng, zhī wèi yāo mèi, yǐ pèi dāo gé líng zhuó zhī, yǒu hēi yān liǎng dào, shēng rú míng dí, yuè wū jǐ ér qù. è qí cì yè fù lái, jiè pū jiè niǎo chòng yǐ qí, yè bàn guǒ fù jiàn yǐng, nǎi èr hǔ duì dūn, yǔ pū fā chòng bìng jī, yīng shēng ér miè, zì shì bù fù zhì. yí běn yóu hún, gù wú xíng zhì, yáng guāng zhèn shuò, xiāo sàn bù néng jù yǐ.
族侄贻孙言,昔在潼关宿一驿,月色满窗,见两人影在窗上,疑为盗,谛视则腰肢纤弱,鬟髻宛然,似一女子将一婢。穴纸潜觑,乃不睹其形,知为妖魅,以佩刀隔棂斫之,有黑烟两道,声如鸣镝,越屋脊而去。恶其次夜复来,戒仆借鸟铳以俟,夜半果复见影,乃二虎对蹲,与仆发铳并击,应声而灭,自是不复至。疑本游魂,故无形质,陽光震烁,消散不能聚矣。
xiàn xiàn wáng shēng xiàng yù, shēng yī zi, yǒu bào zhī zhě, zhé kōng zhōng zhì yǔ shù shí qián. zhī xiàn yáng mǒu wǎng shì, nǎi zhì xià bái jīn wǔ xīng, cǐ zi xuán yāo wáng, yì wú tā yì. huò yuē: wáng shēng qiàn zuò xì shù zhě bān yùn zhī, jiāng tuō yǐ jī liǎn. huò yuē: hú suǒ wéi yě. shì jiē bù kě zhī. rán jū guān zhě yù cǐ děng shì, jí què yǒu guǐ píng, yì dāng jìn zhì, shǐ wù yíng mín tīng. zhèng bù bì lùn qí zhēn wàng yě.
献县王生相御,生一子,有抱之者,辄空中掷与数十钱。知县杨某往视,乃掷下白金五星,此子旋夭亡,亦无他异。或曰:王生倩作戏术者般运之,将托以箕敛。或曰:狐所为也。是皆不可知。然居官者遇此等事,即确有鬼凭,亦当禁治,使勿荧民听。正不必论其真妄也。
lǐ yòu dān xiān shēng yán, yōng zhèng mò nián dōng guāng chéng nèi, hū yī yè jiā jiā quǎn fèi shēng ruò cháo yǒng, jiē xiāng jīng chū, shì yuè xià yī rén, pī fà zhì yāo, suō yī má dài, shǒu zhí jù dài, dài nèi yǒu qiān bǎi é yā shēng, tǐng lì rén jiā wū jǐ shàng, liáng jiǔ yòu yí guò bié jiā. cì rì, fán suǒ lì zhī chù, jūn yǒu é yā èr sān zhǐ zì yán zhì xià, huò pēng ér shí, yǔ cháng chù zhě wèi wú yì, mò zhī hé guài. hòu fán dé é yā zhī jiā, jiē yǒu sǐ sàng. nǎi zhī wèi xiōng shà ǒu xiàn yě. xiān wài jiù mǎ gōng zhōu lù jiā, shì yè yì dé èr yā, shì suì qí dì jìng nì tóng zhī gēng zhǎng gōng zú, xìn yòu dān xiān shēng yǔ bù miù. gù zì gǔ jí jīn, zāo sàng zhě héng hé shā shù, hé yǐ dú shì zhào yú shì yè. shì yè zhī zhōng, hé yǐ dú shì zhào yú shù jiā, qí shì zhào jiē zhì yǐ é yā, yòu yì hé suǒ qǔ? guǐ shén zhī gù, yǒu kě zhī yǒu bù kě zhī, cún ér bù lùn kě yǐ.
李又聃先生言,雍正末年东光城内,忽一夜 家家犬吠声若潮涌,皆相惊出,视月下一人,披发至腰,蓑衣麻带,手执巨袋,袋内有千百鹅鸭声,挺立人家屋脊上,良久又移过别家。次日,凡所立之处,均有鹅鸭二三只自檐掷下,或烹而食,与常畜者味无异,莫知何怪。后凡得鹅鸭之家,皆有死丧。乃知为凶煞偶现也。先外舅马公周箓家,是夜亦得二鸭,是岁其弟靖逆同知庚长公卒,信又聃先生语不谬。顾自古及今,遭丧者恒河沙数,何以独示兆于是夜。是夜之中,何以独示兆于数家,其示兆皆掷以鹅鸭,又义何所取?鬼神之故,有可知有不可知,存而不论可矣。
dào shì wáng kūn xiá yán, xī yóu jiā hé, xīn qiū shuǎng lǎng, sàn bù hú bīn, qù rén shāo yuǎn. ǒu yù huàn jiā fèi pǔ, cóng huáng lǎo mù, jì wú rén zōng, xǐ yǐ qí jiān, bù jué zhòu qǐn. mèng gǔ yì guān rén cháng yī yuē: cén jì huāng lín, hǎn féng jiā bīn, jì jiàn jūn zǐ, shí wèi sù xīn, xìng wù yǐ yì wù jiàn bìn. xīn zhī shì guǐ shén, jí suǒ cóng lái. yuē: pū lěi yáng zhāng xǔ yuán jì, liú yù cǐ bāng, mò ér lǚ zàng, ài qí fēng tǔ, wú fù guī sī. yuán lín fán yì shí yú zhǔ, qī chí wèi néng qù yě. wèn rén jiē wèi sǐ lè shēng, ěr hé dú dān guǐ qù. yuē: sǐ shēng suī shū, xìng líng bù gǎi, jìng jiè yì bù gǎi, shān chuān fēng yuè rén jiàn zhī, guǐ yì jiàn zhī dēng lín yín yǒng rén yǒu zhī, guǐ yì yǒu zhī, guǐ hé bù rú rén. qiě yōu shēn xiǎn zǔ zhī shèng, rén suǒ bù zhì, guǐ dé yǐ hún yóu xiāo liáo qīng jué zhī jǐng, rén suǒ bù dǔ, guǐ dé yǐ yè shǎng rén qiě yǒu shí bù rú guǐ, bǐ fū wèi sǐ ér lè shēng zhě, yóu shì yù yīng xīn, qī nú jié liàn, yī dàn shě zhī rù míng mò, rú gāo guān jiě zǔ, xī jī lín quán, shì bù néng bù qī qī. bù zhī běn zhù lín quán, gēng tián záo jǐng, tián xī xiāng ān, yuán wú suǒ qī qī yú zhōng yě. wèn liù dào lún huí, shì yǒu zhǔ zhě, hé yǐ jìng dé zì yóu . yuē: qiú shēng zhě rú qiú guān, wéi rén suǒ mìng. bù qiú shēng zhě rú táo míng, wéi jǐ suǒ wéi. gǒu bù qiú shēng, shén bù qiáng yě. yòu wèn jì huái jì yuǎn, yín yǒng bì duō. yuē: xìng zhī suǒ zhì, huò dé yī lián yī jù, lǜ bù chéng piān, jìng guò jí wàng, yì bù fù zhuī suǒ, ǒu rán jì yì kě zhì gāo xián zhě, cái sān wǔ zhāng ěr. yīn lǎng yín yuē: cán zhào xià kōng shān, míng sè cāng rán hé. kūn xiá jī jié. yòu yín yuē: huáng yè, fǔ dé èr zì, hū wén zào jiào shēng, huò rán ér wù. zé yú tǐng dǎ jiǎng xiāng hū yě. zài yǐ zhàng míng zuò, bù fù chéng mèng yǐ.
道士王昆霞言,昔游嘉禾,新秋爽朗,散步湖滨,去人稍远。偶遇宦家废圃,丛篁老木,寂无人踪,徙倚其间,不觉昼寝。梦古衣冠人长揖曰:岑寂荒林,罕逢嘉宾,既见君子,实慰素心,幸勿以异物见摈。心知是鬼神,诘所从来。曰:仆耒陽张盨元季,流寓此邦,殁而旅葬,爱其风土,无复归思。园林凡易十余主,栖迟未能去也。问人皆畏死乐生,尔何独耽鬼趣。曰:死生虽殊,性灵不改,境界亦不改,山川风月人见之,鬼亦见之;登临吟咏人有之,鬼亦有之,鬼何不如人。且幽深险阻之胜,人所不至,鬼得以魂游萧寥清绝之景,人所不睹,鬼得以夜赏;人且有时不如鬼,彼夫畏死而乐生者,由嗜欲撄心,妻孥结恋,一旦舍之入冥漠,如高官解组,息迹林泉,势不能不戚戚。不知本住林泉,耕田凿井,恬熙相安,原无所戚戚于中也。问六道轮回,事有主者,何以竟得自由 。曰:求生者如求官,惟人所命。不求生者如逃名,惟己所为。苟不求生,神不强也。又问寄怀既远,吟咏必多。曰:兴之所至,或得一联一句,率不成篇,境过即忘,亦不复追索,偶然记忆可质高贤者,才三五章耳。因朗吟曰:残照下空山,溟色苍然合。昆霞击节。又吟曰:黄叶,甫得二字,忽闻噪叫声,霍然而悟。则渔艇打桨相呼也。再倚杖瞑坐,不复成梦矣。
kūn xiá yòu yán, qí shī jīng xiǎo liù rén, ér bù wéi rén zhàn. kūn xiá wèi tóng zǐ shí, yī rì zǎo qǐ, yǐ xiǎo zhá fù zhī yuē: chí cǐ wǎng mǒu jiā jiè shū, dìng yǐ shēn kè zhì. xiān qī hòu qī jiē chī rǔ. xiāng qù qī bā shí lǐ, jié jué jǐn zhì, zé mǒu jiā xiōng dì fāng xì qiáng, qǐ shì qí zhá, wéi xiǎo zì yī xíng yuē: jiè jìn shū wáng xiáng chuán yī yuè. xiōng dì xiāng gù mò rán, dòu suì jiě. gài qí dì zhèng jì suǒ shēng yún.
昆霞又言,其师精晓六壬,而不为人占。昆霞为童子时,一日蚤起,以小札付之曰:持此往某家借书,定以申刻至。先期后期皆笞汝。相去七八十里,竭蹶仅至,则某家兄弟方阋墙,启视其札,惟小字一行曰:借晋书王祥传一阅。兄弟相顾默然,斗遂解。盖其弟正继所生云。
jiā yù guān wài yǒu gē bì, jìng yī bǎi èr shí lǐ, jiē jī shā wú cùn tǔ, wéi jū zhōng yī jù fù, míng tiān shēng dūn, wù zú shǒu zhī, dōng jī bīng, xià chǔ shuǐ, yǐ gōng yì shǐ zhī wǎng lái. chū wēi xìn gōng yuè gōng zhōng qí xī zhēng shí, yí cǐ dūn běn yī tǔ shān, wèi fēi shā suǒ méi, jǐn lù qí dǐng. jì yǒu shān bì yǒu shuǐ, fā zú záo zhī, chuān zhì shù shí zhàng, hū chí chā zhě jiē duò xià. zài xué shàng zhě fǔ tīng zhī, wén fēng shēng rú léi hǒu, nǎi chuò yì. xué jīn yǐ yí. yú chū sài shí, fǎng fú shàng jiàn qí yí jī. àn fú shì yǒu dì shuǐ fēng huǒ xué zhī shuō, yú wén shǎn xī yǒu qiān zàng zhě, qǐ xué shí guān yǐ bàn jiāo, rú qiān zǒng dà yè qīn jiàn zhī, jiē dì huǒ suǒ zhuó. yòu xiàn xiàn liú shì mǔ zú, hé zàng qǐ xué, bù dé qí fù guān, jī zhī, nǎi zài qī bā bù wài, dào zhí dì zhōng. xiān yáo ān gōng qīn jiàn zhī. péng yún méi cān zhī yì yún, qí xiāng yǒu qiān zàng zhě, guān zhōng zhī gǔ, cuán jù yú yī jiǎo, rú jī xīn rán. gài dì fēng suǒ chuī yě. shì zhī dà qì wò yùn yú dì zhōng, yīn qì huà shuǐ, yáng qì zé huà fēng huà huǒ. shuǐ tǔ tóng wèi yīn lèi, yī qì xiāng shēng, gù wú chǔ bù yǒu, yáng qì zé bāo yú yīn zhōng, qí wēi zhě, shuò dòng zhī xìng wèi yīn suǒ jiě qí shāo zhuàng zhě, jù ér chéng liú huáng dān shā fán shí zhī lèi qí zuì shèng zhě, yù ér wèi fēng wèi huǒ, gù héng jù yú yī suǒ, bù chǔ chù jiē jiàn ěr.
嘉峪关外有戈壁,径一百二十里,皆积沙无寸土,惟居中一巨阜,名天生墩,戊卒守之,冬积冰,夏储水,以供驿使之往来。初威信公岳公钟琪西征时,疑此墩本一土山,为飞沙所没,仅露其顶。既有山必有水,发卒凿之,穿至数十丈,忽持锸者皆堕下。在穴上者俯听之,闻风声如雷吼,乃辍役。穴今已圯。余出塞时,仿佛尚见其遗迹。案佛氏有地水风火穴之说,余闻陕西有迁葬者,启穴时棺已半焦,茹千总大业亲见之,皆地火所灼。又献县刘氏母卒,合葬启穴,不得其父棺,迹之,乃在七八步外,倒植地中。先姚安公亲见之。彭芸楣参知亦云,其乡有迁葬者,棺中之骨,攒聚于一角,如积薪然。盖地风所吹也。是知大气斡运于地中,陰气化水,陽气则化风化火。水土同为陰类,一气相生,故无处不有,陽气则包于陰中,其微者,烁动之性为陰所解;其稍壮者,聚而成硫黄丹砂矾石之类;其最盛者,郁而为风为火,故恒聚于一所,不处处皆见耳。
yī lí chéng zhōng wú jǐng, jiē jí shuǐ yú hé. yī zuǒ lǐng yuē: gē bì jiē jī shā wú shuǐ, gù cǎo mù bù shēng, jīn chéng zhōng duō lǎo shù, gǒu qí xià wú shuǐ, shù ān huó. nǎi bá mù jiù gēn xià záo jǐng, guǒ jiē dé quán, tè jí xū xiū gěng ěr. zhī gǔ chēng yōng zhōu hòu tǔ shuǐ shēn, zhuó rán bù miù. xú shè rén zhēng yuǎn, céng yù sī yì, cháng wèi yú yán, cǐ zuǒ lǐng kě yún gé wù, zhēng yuǎn néng jǔ qí míng, xī wàng zhī yǐ. hòu wū lǔ mù qí zhù chéng shí, jiàn yī lí zhī wú shuǐ, nǎi bo dì tōng jīn, yǐ jiù liú shuǐ, yú zuò shì dì zá shī yǒu yuē: bàn chéng gāo fù bàn chéng dī, chéng nèi qīng quán jǐn xiàng xī, jīn jǐng yín chuáng wú chǔ yòng, suí xīn yǐn qǔ dào huā qí. jì qí shí yě. rán huò xuě xiāo shuǐ zhǎng, zé nán mén wèi zhī bù kāi, yòu běi shān zhī lù bī jìn qiáo lóu, dēng gāng dǐng guān dì cí xì lóu, zé chéng zhōng xiān wēi jiē jiàn, gù yú shī yòu yuē: shān wéi cǎo mù cuì yān píng, tiáo dì xīn chéng jiē jiù chéng, xíng dào cóng cí gē wǔ chù, lǜ qú shū shàng kàn qí píng. bā gōng yàn bì zhèn shǒu shí, cān jiāng hǎi qǐ yún, qǐng yú shān lù jiān zhù xiǎo bǎo, wèi yǐ jiǎo zhī shì. bā gōng yuē: rǔ dàn néng yě zhàn, rǔ bù zhī bīng. běi shān suī fǔ kàn chéng zhōng, dí huò jié péng, kě zhù pào tái yǎng jī. huǒ xìng yán shàng, shì biàn ér lì, dì shì bī jìn, qǔ zhǔn yì bù nán, bǐ suī zhòng, bù néng tún jù yě. rú zhù xiǎo bǎo yú shàng, bīng duō zé dì xiá bù néng róng, bīng shǎo zé lì ruò bù néng shǒu, wèi dí suǒ jù, fǎn zī yǐ bǎo zhàng yǐ. zhū jiàng mò bù tàn fú. yīn jì yī lí záo jǐng shì, bìng fù lù zhī yú hòu.
伊犁城中无井,皆汲水于河。一佐领曰:戈壁皆积沙无水,故草木不生,今城中多老树,苟其下无水,树安活。乃拔木就根下凿井,果皆得泉,特汲须修绠耳。知古称雍州厚土水深,灼然不谬。徐舍人蒸远,曾预斯役,尝为余言,此佐领可云格物,蒸远能举其名,惜忘之矣。后乌鲁木齐筑城时,鉴伊犁之无水,乃卜地通津,以就流水,余作是地杂诗有曰:半城高阜半城低,城内清泉尽向西,金井银床 无处用,随心引取到花畦。纪其实也。然或雪消水涨,则南门为之不开,又北山支麓逼近谯楼,登冈顶关帝祠戏楼,则城中纤微皆见,故余诗又曰:山围草木翠烟平,迢递新城接旧城,行到丛祠歌舞处,绿氍毹上看棋枰。巴公彦弼镇守时,参将海起云,请于山麓坚筑小堡,为倚角之势。巴公曰:汝但能野战,汝不知兵。北山虽俯瞰城中,敌或结棚,可筑炮台仰击。火性炎上,势便而利,地势逼近,取准亦不难,彼虽众,不能屯聚也。如筑小堡于上,兵多则地狭不能容,兵少则力弱不能守,为敌所据,反资以保障矣。诸将莫不叹服。因记伊犁凿井事,并附录之于后。