hú zǐ yuē: xiū shēn yǐ guǎ yù wèi yào, xíng jǐ yǐ gōng jiǎn wèi xiān, zì tiān zǐ zhì yú shù rén, yī yě.
鬍子曰：修身以寡慾為要，行己以恭儉為先，自天子至於庶人，一也。

dào bù néng wú wù ér zì dào, wù bù néng wú dào ér zì wù. dào zhī yǒu wù, yóu fēng zhī yǒu dòng, yóu shuǐ zhī yǒu liú yě, fū shú néng jiān zhī? gù lí wù qiú dào zhě, wàng ér yǐ yǐ!
道不能無物而自道，物不能無道而自物。道之有物，猶風之有動，猶水之有流也，夫孰能間之？故離物求道者，妄而已矣！

shì shì zhī xué, bì yù chū sǐ shēng zhě, gài yǐ shēn wèi jǐ sī yě. tiān dào yǒu xiāo xī, gù rén lǐ yǒu shǐ zhōng. bù sī qí shēn, yǐ gōng yú tiān xià, sì dà hé hé, wú fēi zhì lǐ liù chén yuán yǐng, wú fēi miào yòng, hé shì fēi zhēn, hé wù fēi wǒ? shēng shēng bù qióng, wú duàn wú miè, cǐ dào zhī gù rán, yòu qǐ rén zhī suǒ néng wèi zāi? fū yù yǐ rén wèi zhě, wú zhī qí wèi xié yǐ.
釋氏之學，必欲出死生者，蓋以身為己私也。天道有消息，故人理有始終。不私其身，以公於天下，四大和合，無非至理；六塵緣影，無非妙用，何事非真，何物非我？生生不窮，無斷無滅，此道之固然，又豈人之所能為哉？夫欲以人為者，吾知其為邪矣。

dào fēi rén bù lì. xiào zhě, rén zhī jī yě. rén zhě, dào zhī shēng yě. yì zhě, rén zhī zhì yě.
道非仁不立。孝者，仁之基也。仁者，道之生也。義者，仁之質也。

wèi néng wú yù, yù bù xíng yān zhī wèi dà yǒng, wèi néng wú huò, huò bù gǒu jiě zhī wèi dà zhì. wù bù gǒu yīng, wù jǐn qí xīn zhī wèi dà rén. rén ér bù rén, zé dào yì xī.
未能無欲，欲不行焉之謂大勇，未能無惑，惑不苟解之謂大智。物不苟應，務盡其心之謂大仁。人而不仁，則道義息。

qiáng bào gǎn rén yì ér fú zhě yǒu yǐ, wèi wén yǐ qiáng bào fú qiáng bào ér néng yǒu zhōng zhě yě.
強暴感仁義而服者有矣，未聞以強暴服強暴而能有終者也。

xiào mò dà yú níng qīn, níng qīn mò dà yú cún shén. shén cún tiān dì zhī jiān, shùn qí mìng, wù jué miè zhī ér yǐ yǐ. sǐ shēng zhě, shēn zhī cháng yě. cún wáng zhě, guó zhī cháng yě. xìng fèi zhě, tiān xià zhī cháng yě. jué miè zhě, fēi cháng zhī biàn yě. shèng rén zhì sì hǎi zhī mìng, fǎ tiān ér bù sī jǐ, jǐn zhì ér bù qū fáng, fēn tiān xià zhī dì yǐ wèi wàn guó, ér yǔ yīng cái gòng yān. chéng zhī xìng fèi zhī wú cháng, bù kě yǐ sī shǒu zhī yě. gù nóng fū shòu tián bǎi mǔ, zhū hóu bǎi lǐ, tiān zǐ qiān lǐ. nóng fū shí qí lì, zhū hóu bào qí gōng, tiān zǐ xiǎng qí dé. cǐ tiān xià zhī fēn, rán fēi hòu shì shàn tiān xià zhě yǐ dà zhì xiǎo yǐ qiáng zhì ruò zhī móu yě, chéng jǐn zhì ér yǐ yǐ. shì yǐ yú xià shāng zhōu chuán sì zhǎng jiǔ, jiē qiān yú suì. lùn xìng fèi, zé jūn yǒu yān. yǔ jué miè, zé zhì bào qín jùn xiàn tiān xià, rán hòu jí yě. zì qín miè xiān wáng zhī zhì, hǎi nèi dàng rán wú yǒu gēn běn zhī gù. yǒu jīn shì wáng tiān xià, ér jì shì wú zhì zhuī zhī dì zhě. yǒu jīn nián guì wèi tiān zǐ, ér míng nián yù wèi pǐ fū bù kě dé zhě. tiān wáng shàng yān, kuàng qí xià zhě hū? shì yǐ děng wēi bù lì, lǐ yì nán xíng, sú huà shuāi báo, suī dāng shì xìng fèi zhī cháng, ér shòu jué miè zhī huò yě. qí wèi bù xiào shú dà yān! bēi fū! qín hàn wèi jìn suí táng zhī jūn, zhēn kě wèi jū jué miè zhī zhōng ér bù zì zhī zhě yě. shì gù dà yì chuí xùn, bì jiàn wàn guó ér qīn zhū hóu, chūn qiū lì fǎ, xìng miè guó ér jì jué shì.
孝莫大於寧親，寧親莫大於存神。神存天地之間，順其命，勿絕滅之而已矣。死生者，身之常也。存亡者，國之常也。興廢者，天下之常也。絕滅者，非常之變也。聖人制四海之命，法天而不私己，盡制而不曲防，分天下之地以為萬國，而與英才共焉。誠知興廢之無常，不可以私守之也。故農夫受田百畝，諸侯百里，天子千里。農夫食其力，諸侯報其功，天子享其德。此天下之分，然非後世擅天下者以大制小、以強制弱之謀也，誠盡制而已矣。是以虞、夏、商、周傳祀長久，皆千餘歲。論興廢，則均有焉。語絕滅，則至暴秦郡縣天下，然後及也。自秦滅先王之制，海內蕩然無有根本之固。有今世王天下，而繼世無置錐之地者。有今年貴為天子，而明年欲為匹夫不可得者。天王尚焉，況其下者乎？是以等威不立，禮義難行，俗化衰薄，雖當世興廢之常，而受絕滅之禍也。其為不孝孰大焉！悲夫！秦、漢、魏、晉、隋、唐之君，真可謂居絕滅之中而不自知者也。是故大易垂訓，必建萬國而親諸侯，春秋立法，興滅國而繼絕世。

yì yǒu dìng tǐ, rén wú dìng yòng.
義有定體，仁無定用。

dào wú bù kě xíng zhī shí, shí wú bù kě chù zhī shì. shí wú qióng, shì wàn biàn, wéi rén zhě wèi néng chù zhī, bù shī qí dào ér yǒu chéng gōng. quán shù zhì shù, yòng ér huò zhōng zé chéng, bù zhōng zé bài. qí chéng bài xì rén zhī néng fǒu, ér quán biàn zòng shì bù zài wǒ zhě yě. qǐ bù dài zāi!
道無不可行之時，時無不可處之事。時無窮，事萬變，惟仁者為能處之，不失其道而有成功。權數智術，用而或中則成，不中則敗。其成敗系人之能否，而權變縱釋不在我者也。豈不殆哉！

tiān mìng bù yǐ, gù rén shēng wú qióng. qí ěr mù kǒu bí shǒu zú ér chéng shēn, hé fù zǐ jūn chén fū fù zhǎng yòu péng yǒu ér chéng shì, fēi yǒu jiǎ yú wài ér qiáng chéng zhī yě, shì xìng rán yǐ. shèng rén míng yú dà yú, lǐ yú wàn wù, chàng yú sì zhī, dá yú tiān dì, yī yǐ guàn zhī. xìng wài wú wù, wù wài wú xìng. shì gù chéng jǐ chéng wù, wú kě wú bù kě yān. shì shì jué wù dùn shì, qī shēn chōng mò, kuī jiàn tiān jī yǒu bù qì yú wù zhě, suì yǐ cǐ zì dà. wèi wàn wù jiē wǒ xīn, wù bù jué wù ér wǒ jué wù, wèi wǒ dú gāo hū wàn wù. yú shì diān dào suǒ yòng, mò zhī suǒ zhǐ, fǎn wèi yǒu shì yǒu mò, bù dé dào yì zhī quán. míng wèi shí xīn jiàn xìng, rán sì dá ér shí bù néng yī guàn. zhǎn zhuǎn yín dùn, mò kě zhì jié. shì zhī jūn zǐ xìn qí huàn yǔ ér huò zhī. shú ruò jí wú shēn shì ér chá zhī hū?
天命不已，故人生無窮。其耳目、口鼻、手足而成身，合父子、君臣、夫婦、長幼、朋友而成世，非有假於外而強成之也，是性然矣。聖人明於大愉，理於萬物，暢於四肢，達於天地，一以貫之。性外無物，物外無性。是故成己成物，無可無不可焉。釋氏絕物遁世，棲身沖寞，窺見天機有不器於物者，遂以此自大。謂萬物皆我心，物不覺悟而我覺悟，謂我獨高乎萬物。於是顛倒所用，莫知所止，反為有適有莫，不得道義之全。名為識心見性，然四達而實不能一貫。展轉淫遁，莫可致詰。世之君子信其幻語而惑之。孰若即吾身世而察之乎？

xiān dào ér hòu yán, gù wú bù xìn zhī yán. xiān yì ér hòu xíng, gù wú bù guǒ zhī xíng.
先道而後言，故無不信之言。先義而後行，故無不果之行。

yīn yáng chéng xiàng, ér tiān dào zhe yǐ. gāng róu chéng zhì, ér dì dào zhe yǐ. rén yì chéng dé, ér rén dào zhe yǐ.
陰陽成象，而天道着矣。剛柔成質，而地道着矣。仁義成德，而人道着矣。

wàn wù shēng yú tiān, wàn shì zǎi yú xīn. xìng, tiān mìng yě. mìng, rén xīn yě. ér qì jīng wěi hū qí jiān, wàn biàn zhe jiàn ér bù kě yǎn. mò huò shǐ zhī, fēi guǐ shén ér hé?
萬物生於天，萬事宰於心。性，天命也。命，人心也。而氣經緯乎其間，萬變着見而不可掩。莫或使之，非鬼神而何？

fǎ zhì zhě, dào dé zhī xiǎn ěr. dào dé zhě, fǎ zhì zhī yǐn ěr. tiān dì zhī xīn, shēng shēng bù qióng zhě yě. bì yǒu chūn qiū dōng xià zhī jié fēng yǔ shuāng lù zhī biàn, rán hòu shēng wù zhī gōng suì. yǒu dào dé jié yú mín xīn, ér wú fǎ zhì zhě wèi wú yòng. wú yòng zhě wáng liú yú zhī lèi. yǒu fǎ zhì xì yú mín shēn, ér wú dào dé zhě wèi wú tǐ. rè tǐ zhě miè bào qín zhī lèi. shì gù fǎ lì zhì dìng, gǒu fēi qí rén, yì bù kě xíng yě.
法制者，道德之顯爾。道德者，法制之隱爾。天地之心，生生不窮者也。必有春秋冬夏之節、風雨霜露之變，然後生物之功遂。有道德結於民心，而無法制者為無用。無用者亡〔劉虞之類〕。有法制繫於民身，而無道德者為無體。熱體者滅〔暴秦之類〕。是故法立制定，苟非其人，亦不可行也。

xué jìn, zé suǒ néng rì yì. dé jìn, zé suǒ néng rì sǔn. bù jǐ ér tiān, zé suǒ néng wáng yǐ.
學進，則所能日益。德進，則所能日損。不己而天，則所能亡矣。

shì chéng zé jí, jí zé biàn. wù yíng zé qīng, qīng zé gé. shèng rén cái chéng qí dào, fǔ xiāng qí yí, bǎi xìng yú biàn ér bù zhī. cǐ yáo shùn suǒ yǐ wèi shèng yě.
事成則極，極則變。物盈則傾，傾則革。聖人裁成其道，輔相其宜，百姓於變而不知。此堯舜所以為聖也。

zào chē yú shì ér kě tōng yú tiān xià zhī xiǎn yì, zhù jiàn yú yě ér kě yǐ dìng tiān xià zhī yán chǒu, gài dé qí dào ér wò qí yào yě. zhì tiān xià zhě hé dú bù guān hū cǐ ér fǎn qiú zhū shēn hū? shì yǐ yī zhèng jūn xīn ér tiān xià dìng yǐ.
造車於室而可通於天下之險易，鑄鑑於冶而可以定天下之妍丑，蓋得其道而握其要也。治天下者何獨不觀乎此而反求諸身乎？是以一正君心而天下定矣。