strong wén zōng běn jìstrong
文宗本纪
wén zōng xié tiān yì yùn zhí zhōng chuí mó mào dé zhèn wǔ shèng xiào yuān gōng duān rén kuān mǐn xiǎn huáng dì, huì yì jiāo, xuān zōng dì sì zǐ yě, mǔ xiào quán chéng huáng hòu niǔ hù lù shì, dào guāng shí yī nián liù yuè chū jiǔ rì shēng. èr shí liù nián, yòng lì chǔ jiā fǎ, shū míng jiān cáng.
文宗协天翊运执中垂谟懋德振武圣孝渊恭端仁宽敏显皇帝,讳奕蟭,宣宗第四子也,母孝全成皇后钮祜禄氏,道光十一年六月初九日生。二十六年,用立储家法,书名缄藏。
sān shí nián zhēng yuè dīng wèi, xuān zōng bù yù, xuān zhào dà chén shì zhū bǐ, lì wèi huáng tài zǐ. xuān zōng bēng, jǐ wèi, shàng jí wèi, bān zhào tán ēn, yǐ míng nián wèi xián fēng yuán nián. zūn huáng guì fēi wèi xiào cí huáng guì fēi. zhuī fēng xiōng bèi lè yì wěi yì gāng yì yì wèi jùn wáng. fēng dì yì gōng qīn wáng, yì xuān chún jùn wáng, yì hé zhōng jùn wáng, yì huì fú jùn wáng. dìng gǎo sù bǎi rì, sù fú èr shí qī yuè.
三十年正月丁未,宣宗不豫,宣召大臣示朱笔,立为皇太子。宣宗崩,己未,上即位,颁诏覃恩,以明年为咸丰元年。尊皇贵妃为孝慈皇贵妃。追封兄贝勒奕纬、奕纲、奕绎为郡王。封弟奕恭亲王,奕譞醇郡王,奕詥锺郡王,奕譓孚郡王。定缟素百日,素服二十七月。
èr yuè wù chén, mìng zuǒ dōu yù shǐ bǎi suī nèi wù fǔ dà chén jī pǔ yíng jiàn chāng xī líng, wèi xiào hé huáng hòu shān líng. chū xuān zōng yí zhào, wú yōng shēng pèi shēng fù. jiāo tíng chén yì. yì shàng. zhào yuē:" xiān dì qiān ràng, suǒ bù gǎn cóng. qū tǐ xiān huái, yí dìng xiàn zhì. jí yǐ sān zǔ wǔ zōng wèi duàn, sì hòu bù fù jǔ xíng." hú nán tǔ fěi lǐ yuán fā zuò luàn. zhào:" huì qīn wáng xì zhèn zhī shū, miǎn kòu bài lǐ, shì jìng zhǎng qīn qīn." gēng chén, chì yán hǎi zhěng dùn shuǐ shī, rèn zhēn xún jī. rén chén, dà lǐ sì qīng wō rén yìng zhào chén yán, shàng jiā qí zhí jiàn.
二月戊辰,命左都御史柏葰、内务府大臣基溥营建昌西陵,为孝和皇后山陵。初宣宗遗诏,毋庸升配、升祔。交廷臣议。议上。诏曰:“先帝谦让,所不敢从。曲体先怀,宜定限制。即以三祖五宗为断,嗣后不复举行。”湖南土匪李沅发作乱。诏:“惠亲王系朕之叔,免叩拜礼,示敬长亲亲。”庚辰,敕沿海整顿水师,认真巡缉。壬辰,大理寺卿倭仁应诏陈言,上嘉其直谏。
sān yuè guǐ sì shuò, bǎo chāng zú, yǐ bǎi suī wèi bīng bù shàng shū, huā shā nà wèi zuǒ dōu yù shǐ. rén yín, tōng zhèng shǐ luó dūn yǎn yìng zhào chén yán, shàng yōu zhào dá zhī. guǐ mǎo, zuǒ fù dōu yù shǐ wén ruì shū chén sì shì, bìng lù jìn qián lóng yuán nián gù dà xué shì sūn jiā gàn sān xí yī bì shū, lǐ bù shì láng zēng guó fān shū chén yòng rén sān shì, jūn jiā nà zhī. xīn hài, jùn jiāng sū bái máo hé, yí jiàn hǎi kǒu shí páng yú lǎo páng qiáo. rén xū, lǐ qīn wáng quán líng hōng, zi shì duó xí.
三月癸巳朔,保昌卒,以柏葰为兵部尚书,花沙纳为左都御史。壬寅,通政使罗惇衍应诏陈言,上优诏答之。癸卯,左副都御史文瑞疏陈四事,并录进乾隆元年故大学士孙嘉淦三习一弊疏,礼部侍郎曾国藩疏陈用人三事,均嘉纳之。辛亥,濬江苏白茅河,移建海口石徬於老徬桥。壬戌,礼亲王全龄薨,子世铎袭。
xià sì yuè yǐ chǒu, é luó sī qǐng yú tǎ ěr bā hā tái tōng shāng, yǔn zhī. jǐ sì, nèi gé xué shì chē kè shèn shū chén jìng tiān jì zhì yòng rén xíng zhèng fán shí tiáo, yōu zhào dá zhī. guǐ yǒu, hù bù shū chén zhěng dùn cái zhèng, lú chén gè bì, dé zhǐ: shí lì gé chú. gēng chén, yīng jí lì guó chuán zhì jiāng sū hǎi kǒu dì gōng wén, què zhī. yǐ yǒu, chuán zhì tiān jīn.
夏四月乙丑,俄罗斯请於塔尔巴哈台通商,允之。己巳,内阁学士车克慎疏陈敬天继志、用人行政凡十条,优诏答之。癸酉,户部疏陈整顿财政,胪陈各弊,得旨:实力革除。庚辰,英吉利国船至江苏海口递公文,卻之。乙酉,船至天津。
wǔ yuè bǐng shēn, qǐ dìng nán xuán. dīng yǒu, zhào yuē:" zhōu xiàn qīn mín zhī guān, zé rèn qí zhòng. jìn nián dēng jìn mào làn, liú pǐn wěi zá, duō yǐ xū lì ér zuī lǘ yán, mín shēng hé lài yān. dū fǔ dà lì qí jiā yì kǎo chá, jiàn jìn lián píng, chú chì tān rōng, shù mín kùn jiàn sū, yǐ fù zhèn wàng." huò hú nán nì shǒu lǐ yuán fā, jiě jīng zhū zhī. zhào zhèng zǔ chēn" guǎng xī huì fěi sì qǐ, yìng shí bǔ jiǎo, shū bào wù dé huì shì." xīn hài, gǎi shān dōng dēng zhōu zhèn wèi shuǐ shī zǒng bīng, jiān xiá lù lù. guǐ chǒu, zhào dōng nán liǎng hé kān chóu mín yàn. jiǎ yín, yǐ gù qìng wèi jí lín jiāng jūn.
五月丙申,起碇南旋。丁酉,诏曰:“州县亲民之官,责任綦重。近年登进冒滥,流品猥杂,多倚胥吏而朘闾阎,民生何赖焉。督抚大吏其加意考察,荐进廉平,锄斥贪茸,庶民困渐苏,以副朕望。”获湖南逆首李沅发,解京诛之。诏郑祖琛“广西会匪四起,应时捕剿,疏报勿得讳饰。”辛亥,改山东登州镇为水师总兵,兼辖陆路。癸丑,诏东南两河勘筹民堰。甲寅,以固庆为吉林将军。
liù yuè guǐ hài, yǒng dìng hé yì. dà xué shì pān shì ēn zhì shì, shí quán fèng. yǐ qí jùn zǎo wèi dà xué shì, dù shòu tián xié bàn dà xué shì, sūn ruì zhēn wèi hù bù shàng shū, wáng guǎng yīn wèi bīng bù shàng shū, jì zhī chāng wèi zuǒ dōu yù shǐ. jiǎ xū, chú gān sù mín fān shēng kē jī líng dì yín. jiǎ shēn, chì dū fǔ jǔ hé shǔ yuán, lú liè shì shí, wù yǐ kōng yán. shì yuè, guǎng dōng huā xiàn rén hóng xiù quán zài guǎng xī guì píng xiàn jīn tián qǐ shì.
六月癸亥,永定河溢。大学士潘世恩致仕,食全俸。以祁俊藻为大学士,杜受田协办大学士,孙瑞珍为户部尚书,王广荫为兵部尚书,季芝昌为左都御史。甲戌,除甘肃民、番升科畸零地银。甲申,敕督抚举劾属员,胪列事实,勿以空言。是月,广东花县人洪秀全在广西桂平县金田起事。
qiū qī yuè xīn mǎo, chì yán hǎi dū fǔ chóu fáng hǎi kǒu. bǐng chén, shàng shū wén qìng zuò yán qǐng yāo rén xuē zhí zhōng zhì bìng, miǎn.
秋七月辛卯,敕沿海督抚筹防海口。丙辰,尚书文庆坐延请妖人薛执中治病,免。
bā yuè dīng mǎo, hóng xiù quán cuàn xiū rén lì pǔ, chì zhèng zǔ chēn jiǎo zhī. diào xiàng róng wèi guǎng xī tí dū jiǎo zéi. jiǎ shēn, zhào yuē:" gè shěng jiū zhòng zī shì, zhòng àn céng jiàn dié chū, gāi dì fāng guān suǒ sī hé shì? jí rú hé nán niǎn fěi jié dǎng chéng qún, shèn zhì rǎo jí lín shěng, héng xíng jié lüè, zì yīng hé lì bǔ zhì, jìng jué gēn zhū. ruò fēng jiāng dà lì wán zòng yú qián, fù huì shì yú hòu, yǐ zhì niàng chéng jù huàn, zhèn bì jiāng gāi dū fǔ cóng zhòng zhì zuì. lǐn zhī!"
八月丁卯,洪秀全窜修仁、荔浦,敕郑祖琛剿之。调向荣为广西提督剿贼。甲申,诏曰:“各省纠众滋事,重案层见叠出,该地方官所司何事?即如河南捻匪结党成群,甚至扰及邻省,横行劫掠,自应合力捕治,净绝根株。若封疆大吏玩纵於前,复讳饰於后,以致酿成钜患,朕必将该督抚从重治罪。凛之!”
jiǔ yuè bǐng shēn, yǐ guǎng xī zéi shì màn yán, diào hú nán yún nán guì zhōu bīng gè èr qiān fù jiǎo, bìng quàn yù shēn mín jǔ bàn tuán liàn. xīn chǒu, mìng lín zé xú wèi qīn chāi dà chén, jiǎo zéi guǎng xī. jiǎ chén, yǐ guǎng dōng yóu fěi zī shì, mìng xú guǎng jìn jiǎo zhī. bǐng wǔ, dà xíng zǐ gōng fā yǐn. xīn hài, zàn ān xuān zōng chéng huáng dì yú lóng ēn diàn.
九月丙申,以广西贼势蔓延,调湖南、云南、贵州兵各二千赴剿,并劝谕绅民举办团练。辛丑,命林则徐为钦差大臣,剿贼广西。甲辰,以广东游匪滋事,命徐广缙剿之。丙午,大行梓宫发引。辛亥,暂安宣宗成皇帝於隆恩殿。
dōng shí yuè rén wǔ, yǐ mí féng niàng huàn, duó zhèng zǔ chēn zhí, lín zé xú shǔ guǎng xī xún fǔ. jiǎ zǐ, yǒng dìng hé màn kǒu hé lóng. bǐng xū, zhào yuē:" dà xué shì mù zhāng ā róu nìng qiè wèi, qīng pái yì jǐ, jǔ gé róng jī, wǎng xù guó shì, jí xíng chǐ zhí. xié bàn dà xué shì qí yīng wú chǐ wú néng, jiàng yuán wài láng. bān shì zhōng wài." yǐ sài shàng ā xié bàn dà xué shì.
冬十月壬午,以弥缝酿患,夺郑祖琛职,林则徐署广西巡抚。甲子,永定河漫口合龙。丙戌,诏曰:“大学士穆彰阿柔佞窃位,倾排异己,沮格戎机,罔恤国是,即行褫职。协办大学士耆英无耻无能,降员外郎。颁示中外。”以赛尚阿协办大学士。
shí yī yuè wù xū, yǐ yì shān wèi yī lí jiāng jūn. gēng zǐ, qīn chāi dà chén lín zé xú dào zú, yǐ zhōu tiān jué shǔ guǎng xī xún fǔ, mìng qián liǎng jiāng zǒng dū lǐ xīng yuán wèi qīn chāi dà chén, fù guǎng xī jiǎo zéi. yǐ sì, chì gè shěng fān kù jī cún zá kuǎn, bō chōng jūn xū, zàn huǎn kāi juān. liú yùn kē miǎn, yǐ yù tài wèi mǐn zhè zǒng dū, chéng yù cǎi wèi hú guǎng zǒng dū, wú wén róng wèi yún guì zǒng dū. huò guǎng xī fěi shǒu zhōng yà chūn, zhū zhī.
十一月戊戌,以奕山为伊犁将军。庚子,钦差大臣林则徐道卒,以周天爵署广西巡抚,命前两江总督李星沅为钦差大臣,赴广西剿贼。乙巳,敕各省藩库积存杂款,拨充军需,暂缓开捐。刘韵珂免,以裕泰为闽浙总督,程矞采为湖广总督,吴文镕为云贵总督。获广西匪首锺亚春,诛之。
shí èr yuè jǐ sì, xiào dé huáng hòu cè shì lǐ chéng, zhuī fēng hòu fù fù tài wèi sān děng gōng. chì yì shān zhuó dìng é luó sī tōng shāng tiáo lì yǐ wén. gēng wǔ, chì jiāng sū sì fǔ cáo liáng zàn xíng hǎi yùn. jiǎ xū, xiàng róng jiǎo zéi héng zhōu, bài zhī. jǐ mǎo, xù guǎng xī zhèn wáng fù jiāng yī kè tǎn bù děng shì zhí. bǐng xū, xiá jì tài miào.
十二月己巳,孝德皇后册谥礼成,追封后父富泰为三等公。敕奕山酌定俄罗斯通商条例以闻。庚午,敕江苏四府漕粮暂行海运。甲戌,向荣剿贼横州,败之。己卯,恤广西阵亡副将伊克坦布等世职。丙戌,祫祭太庙。
shì suì, miǎn zhí lì zhè jiāng hú nán děng shěng liù shí qī zhōu xiàn zāi fù yǒu chà. cháo xiǎn liú qiú rù gòng.
是岁,免直隶、浙江、湖南等省六十七州县灾赋有差。朝鲜、琉球入贡。
xián fēng yuán nián xīn hài chūn zhēng yuè wù zǐ shuò, yù tài hé diàn shòu cháo hè. zhào zhí shěng chá míng dào guāng sān shí nián yǐ qián zhèng hào qián liáng shí qiàn zài mín zhě, kāi dān qǐng zhǐ. mìng sài shàng ā wèi dà xué shì. rén yín, shàng yè mù líng, xíng zhōu nián dà jì lǐ. gēng xū, hái jīng. xīn hài, zhào hàn zhān zhū chén fēn zhuàn jiǎng yì jìn chéng. jǐ shì zhōng sū tíng kuí shū qǐng tuī chéng rèn xián, shèn shǐ tú zhōng. shàng jiā nà zhī.
咸丰元年辛亥春正月戊子朔,御太和殿受朝贺。诏直省查明道光三十年以前正耗钱粮实欠在民者,开单请旨。命赛尚阿为大学士。壬寅,上谒慕陵,行周年大祭礼。庚戌,还京。辛亥,诏翰、詹诸臣分撰讲义进呈。给事中苏廷魁疏请推诚任贤,慎始图终。上嘉纳之。
èr yuè yǐ chǒu, zhào miǎn zhí shěng mín qiàn qián liáng sì rù zòu xiāo zhě, jí yú jiāng sū mín qiàn cáo liáng, xī yǔ juān miǎn. dù shòu tián shū chén zhěng jūn wēi mù jīng yǒng quàn xiāng tuán chá dì xíng sì shì, fā jūn qián dà chén. gēng wǔ, lǐ xīng yuán zòu jiǎo zéi jīn tián huò shèng. jǐ mǎo, zhào yuē:" jīn nián jié guò chūn fēn, hán wēi wèi jiě. zhèn fǎn gōng nèi xǐng, wèi néng shàng gǎn tiān hé. yīn sī qù dōng lǐ bù huì tí liè fù yī běn, nèi gé piào nǐ shuāng qiān, suì yòng bù bì jīng biǎo zhī qiān fā xià. gāi liè fù děng shě shēng qǔ yì, zú jī báo sú ér zhòng gāng cháng, suǒ yǒu liè fù péng shì děng sān shí qī kǒu, zhǔn qí yī tǐ jīng biǎo, yǐ wèi zhēn hún." mìng guǎng zhōu fù dū tǒng wū lán tài dài suǒ zhì jūn xiè fù guǎng xī jiǎo zéi.
二月乙丑,诏免直省民欠钱粮巳入奏销者,及於江苏民欠漕粮,悉予蠲免。杜受田疏陈整军威、募精勇、劝乡团、察地形四事,发军前大臣。庚午,李星沅奏剿贼金田获胜。己卯,诏曰:“今年节过春分,寒威未解。朕返躬内省,未能上感天和。因思去冬礼部汇题烈妇一本,内阁票拟双签,遂用不必旌表之签发下。该烈妇等舍生取义,足激薄俗而重纲常,所有烈妇彭氏等三十七口,准其一体旌表,以慰贞魂。”命广州副都统乌兰泰带所制军械赴广西剿贼。
sān yuè bǐng shēn, mìng dà xué shì sài shàng ā pèi qīn chāi dà chén guān fáng, chí wǎng hú nán bàn lǐ fáng dǔ, dū tǒng bā qīng dé fù dū tǒng dá hóng ā suí wǎng. gēng zǐ, shàng yù zǐ guāng gé yuè shè. xīn chǒu, yù gǒng chén diàn bù shè, yuè dà chén shì wèi shè. jǐ yǒu, hé nán xún fǔ pān duó zòu ná huò niǎn fěi yáo jīng nián èr bǎi yú míng. gēng xū, diào guǎng dōng hú nán sì chuān bīng fù guǎng xī zhù jiǎo. rén zǐ, fā nèi tǎng yín yī bǎi wàn liǎng bèi guǎng xī jūn chǔ, fā sì chuān cāng gǔ niǎn yùn hú nán.
三月丙申,命大学士赛尚阿佩钦差大臣关防,驰往湖南办理防堵,都统巴清德、副都统达洪阿随往。庚子,上御紫光阁阅射。辛丑,御拱辰殿步射,阅大臣、侍卫射。己酉,河南巡抚潘铎奏拿获捻匪姚经年二百馀名。庚戌,调广东、湖南、四川兵赴广西助剿。壬子,发内帑银一百万两备广西军储,发四川仓穀碾运湖南。
xià sì yuè wù wǔ, mìng sài shàng ā chí fù guǎng xī jiē bàn jūn wù. jǐ wèi, mìng hù bù zuǒ shì láng shū xìng ā wèi jūn jī dà chén. gēng shēn, shàng yù gān qīng mén tīng zhèng. xù guǎng xī zhōng fú zhèn wáng fù jiāng qí qīng ā děng shì zhí. zhào yǐ lǐ xīng yuán děng háo wú chéng suàn, zhōng zéi jiān jì, qiè zé zhī. yǐ zhèng zǔ chēn yǎng yōng yí huàn, qiǎn shù yī lí. bǐng yín, zhōu tiān jué zòu hóng xiù quán děng zhòng jiē sàn chù, shān xiǎn lù shú, cì jiān chōng tū, jí bài bù zú yǐ dà chuàng. cǐ shí bīng lì bù zú, zhuān chì fáng shǒu. xū bīng yǒu yú lì, nǎi kě lián yíng bī jiǎo. dé zhǐ:" wù dāng yán fáng, wù lìng cuàn yì." sài shàng ā shī xíng, cì è bì lóng dāo, mìng tiān jīn zhèn zǒng bīng cháng ruì liáng zhōu zhèn zǒng bīng cháng shòu cóng zhēng. gēng wǔ, miǎn zhí lì dào guāng sān shí nián mín qiàn qián liáng. zhōu tiān jué zòu hé yòu jiāng zhèn zǒng bīng huì qìng yòu jiāng dào qìng jí jiǎo zéi bù lì, jūn duó zhí. bǐng zǐ, lǐ xīng yuán zòu jiǎo miè shàng lín xū huì fěi. guǐ wèi, lǐ xīng yuán zú. wū lán tài zòu, sì yuè chū sān rì, dǐ wǔ xuān jūn yíng. chá xún zéi shì, lèi jiē wū hé. wéi wǔ xuān dōng xiāng huì fěi yǒu zhòng wàn yú, xù fā yì fú, yǒu wěi wáng wěi guān míng mù, shí guǎng xī fù xīn zhī huàn. dé zhǐ:" zéi qíng jiǎo quǎn huì, wù dāng chí zhòng."
夏四月戊午,命赛尚阿驰赴广西接办军务。己未,命户部左侍郎舒兴阿为军机大臣。庚申,上御乾清门听政。恤广西中伏阵亡副将齐清阿等世职。诏以李星沅等毫无成算,中贼奸计,切责之。以郑祖琛养痈贻患,遣戍伊犁。丙寅,周天爵奏洪秀全等众皆散处,山险路熟,伺间冲突,即败不足以大创。此时兵力不足,专饬防守。须兵有馀力,乃可连营偪剿。得旨:“务当严防,勿令窜逸。”赛尚阿师行,赐遏必隆刀,命天津镇总兵长瑞、凉州镇总兵长寿从征。庚午,免直隶道光三十年民欠钱粮。周天爵奏劾右江镇总兵惠庆、右江道庆吉剿贼不力,均夺职。丙子,李星沅奏剿灭上林墟会匪。癸未,李星沅卒。乌兰泰奏,四月初三日,抵武宣军营。查询贼势,类皆乌合。惟武宣东乡会匪有众万馀,蓄发易服,有伪王、伪官名目,实广西腹心之患。得旨:“贼情狡犭会,务当持重。”
wǔ yuè wù zǐ, zhōu tiān jué zòu, wǔ xuān dōng xiāng yì zéi cuàn rù xiàng zhōu. zhào qiè zé zhī, gè yǔ báo qiǎn. zhào hú nán tí dū yú wàn qīng xié tóng dǔ jiǎo. gēng yín, zhuō bǐng tián zòu qǐng xíng jiān bì qīng yě zhī fǎ, xià sài shàng ā jí dū fǔ zhī zhī. jiǎ wǔ, zhōu tiān jué zòu jiǎo píng sì chéng gǔ fěi, chén yà děng tóu chéng, zhuī zéi rù hé pǔ. dīng yǒu, wū lán tài zòu, sì yuè shí qī rì, chí zhì xiàng zhōu, dǔ jié yì zéi. jiǎ chén, shǎn gān zǒng dū qí shàn yǐ jiǎo bàn fān zú, shuài yì wàng shā, duó zhí dǎi wèn. yǐ sì, yǐ jì zhī chāng wèi mǐn zhè zǒng dū, yǐ hù bù shàng shū yù chéng xié bàn dà xué shì. jǐ yǒu, zhào tíng zhōng wài yī qiè gōng chéng. mìng gōng bù yòu shì láng péng yùn zhāng wèi jūn jī dà chén. yǐ mǎo, shàng yì dà gāo diàn qí yǔ.
五月戊子,周天爵奏,武宣东乡逸贼窜入象州。诏切责之,各予薄谴。诏湖南提督余万清协同堵剿。庚寅,卓秉恬奏请行坚壁清野之法,下赛尚阿及督抚知之。甲午,周天爵奏剿平泗城股匪,陈亚等投诚,追贼入合浦。丁酉,乌兰泰奏,四月十七日,驰至象州,堵截逸贼。甲辰,陕甘总督琦善以剿办番族,率意妄杀,夺职逮问。乙巳,以季芝昌为闽浙总督,以户部尚书裕诚协办大学士。己酉,诏停中外一切工程。命工部右侍郎彭蕴章为军机大臣。乙卯,上诣大高殿祈雨。
liù yuè dīng sì, sài shàng ā bào dǐ cháng shā. zhào yuē:" xiàng zhōu zhī zéi, yí zhòng bīng hé wéi. fēn cuàn nán níng tài píng zhī zéi, yīng fèn bīng zhuī jiǎo. qí shàng shěn duó dì shì rén cái, lián luò bù zhì. liáng tái yóu guān jǐn yào, bìng yí fēn zhì, yǐ lì zhuǎn shū." bǐng yín, wū lán tài zòu, wǔ yuè chū shí rì, zéi xiàn guì zhōu bīng yíng, dāng rì duó huí. qí nán shān tún jí zhī zéi, yì jīng yíng jī nán cuàn. zhèn wáng guān shí wǔ yuán, bīng èr bǎi yú míng, fù dān qǐng xù. shǒu xiān bài tuì zhī guì zhōu cān jiāng tóng pān méi děng chǐ zhí. xīn wèi, bō jiāng hǎi guān shuì yín shí wǔ wàn liǎng, jiě bèi hú běi guò jìng bīng chāi. yǐ hài, sài shàng ā zòu, liù yuè chū sì rì, chí dǐ guì lín, tōng chóu quán jú. shàng jiā qí jūn hé jī yí. dīng chǒu, hé nán nán yáng niǎn fěi sì chū zī rǎo, zhào suǒ sī bǔ zhī. xīn sì, xī níng fān fěi qiǎng lüè, chì sà yíng ā qiǎn jiàng jiǎo bǔ.
六月丁巳,赛尚阿报抵长沙。诏曰:“象州之贼,宜重兵合围。分窜南宁、太平之贼,应分兵追剿。其尚审度地势人材,联络布置。粮台尤关紧要,并宜分置,以利转输。”丙寅,乌兰泰奏,五月初十日,贼陷贵州兵营,当日夺回。其南山屯集之贼,亦经迎击南窜。阵亡官十五员,兵二百馀名,附单请恤。首先败退之贵州参将佟攀梅等褫职。辛未,拨江海关税银十五万两,解备湖北过境兵差。乙亥,赛尚阿奏,六月初四日,驰抵桂林,通筹全局。上嘉其均合机宜。丁丑,河南南阳捻匪四出滋扰,诏所司捕之。辛巳,西宁番匪抢掠,敕萨迎阿遣将剿捕。
qiū qī yuè bǐng xū, sài shàng ā zòu, zéi yóu xiàng zhōu huí cuàn dōng xiāng, pài bīng dǔ jiǎo. gēng yín, yù shǐ jiāo yǒu yíng shū yán lì zhì yīn xún, yí zōng hé míng shí. dé zhǐ:" rú guǒ mù lìng dé rén, hé zhì jiān guǐ qián jù, niàng chéng jù huàn? sì hòu yǒu shì cǐ zhě, wéi dū fǔ shì wèn." gēng zǐ, sài shàng ā zòu, jìn jiǎo xīn xū zéi fěi, qī zhàn jiē jié. shǎng hái wū lán tài qín dìng sān huā líng. mìng hú guǎng sì chuān dū fǔ yán zhā huì fěi jiào fěi. dīng wèi, chì nán hé suì xiū gōng chéng, yǐ sān bǎi wàn wèi lǜ. jǐ yǒu, sài shàng ā zòu:" chá míng jūn jiāng gōng guò, wū lán tài xiān shèng hòu bài, yóu yú měng zhuī zhōng fú, zéi rén yōng liú shè fú, hòu jūn sǐ liú tuān zhě bǎi yú. xiàng róng chū dào guì shí, lián huò shèng zhàng, měi shèng shǎng bīng yín rén gè yī liǎng. lǐ xīng yuán jì zhì, jiǎn wèi sān qián. zhòng bīng huá rán, shì bù chū zhàn. xiàn sì fēn bié tài chú, wù zhī chí zhòng." ān huī xún fǔ jiǎng wén qìng zòu, shòu zhōu fěi fàn chéng liù má yǔ hé féi niǎn fěi gāo sì bā zuò luàn. gēng xū, diào bào qǐ bào wèi hú nán tí dū, róng yù cái wèi yún nán tí dū, zhòng lún wèi guì zhōu tí dū.
秋七月丙戌,赛尚阿奏,贼由象州回窜东乡,派兵堵剿。庚寅,御史焦友瀛疏言吏治因循,宜综覈名实。得旨:“如果牧令得人,何至奸宄潜聚,酿成巨患?嗣后有似此者,惟督抚是问。”庚子,赛尚阿奏,进剿新墟贼匪,七战皆捷。赏还乌兰泰、秦定三花翎。命湖广、四川督抚严查会匪、教匪。丁未,敕南河岁修工程,以三百万为率。己酉,赛尚阿奏:“查明军将功过,乌兰泰先胜后败,由於猛追中伏,贼人壅流设伏,后军死流湍者百馀。向荣初到桂时,连获胜仗,每胜赏兵银人各一两。李星沅既至,减为三钱。众兵譁然,誓不出战。现巳分别汰除,务知持重。”安徽巡抚蒋文庆奏,寿州匪犯程六麻与合肥捻匪高四八作乱。庚戌,调鲍起豹为湖南提督,荣玉材为云南提督,重纶为贵州提督。
bā yuè yǐ mǎo, sài shàng ā zòu, jìn jiǎo xīn xū zéi cháo, duó zhàn zhū xì xiá shuāng jì shān. dé zhǐ jiā jiǎng. yǐ chǒu, shān dōng xún fǔ chén qìng xié zòu, dēng zhōu shuǐ shī chuán bèi zéi shou lǔ, fù jiāng luò shuǐ. dé zhǐ:" sù wǎng zhuī jiǎo." bìng chì yì xìng nè ěr jīng é yán fáng hǎi kǒu. lǐ bù shàng shū huì fēng zú.
八月乙卯,赛尚阿奏,进剿新墟贼巢,夺占猪绤峡、双髻山。得旨嘉奖。乙丑,山东巡抚陈庆偕奏,登州水师船被贼扌虏,副将落水。得旨:“速往追剿。”并敕奕兴、讷尔经额严防海口。礼部尚书惠丰卒。
rùn bā yuè jiǎ shēn shuò, xīn xū zhòng shǒu hóng xiù quán xiàn yǒng ān zhōu, jù zhī, tiě hào tài píng tiān guó. lù jiàn yíng zòu qǐng jìn tiān zhǔ jiào. dé zhǐ:" yǔ wài yí jiāo shè, dāng shèn zhī yú shǐ. yuán yuē suǒ yǒu zhě, réng yīng xún shǒu jiù zhāng." wù zǐ, chéng yù cǎi zòu, yáng shān zéi fěi cuàn pū yí zhāng rǔ yuán, chì zǒng bīng sūn yīng zhào wǎng jiǎo. yǔ guǎng xī xùn nàn xún jiǎn féng yuán jí shì zhí, jiàn cí, qí zi shù pǔ fù sì. jiǎ wǔ, nán hé fēng běi sān bǎo hé jué. gēng zǐ, dìng kǎo shì jūn jī zhāng jīng lì. rén yín, sài shàng ā zòu xīn xū zéi fān shān cuàn chū, xiàn yǒng ān zhōu. zhào qiè zé zhī, xià bù yì chǔ. jǐ yǒu, mìng hé běi zhèn zǒng bīng dǒng guāng jiǎ yún yáng zhèn zǒng bīng shào hè líng chí fù guǎng xī jiǎo zéi. gēng xū, cháng dà chún zòu dào chuán zài shí pǔ sì jié, zhī fǔ luó yōng jī zǒu zhī. xīn hài, yǐ shū xìng ā wèi shǎn gān zǒng dū.
闰八月甲申朔,新墟众首洪秀全陷永安州,踞之,僣号太平天国。陆建瀛奏请禁天主教。得旨:“与外夷交涉,当慎之於始。原约所有者,仍应循守旧章。”戊子,程矞采奏,阳山贼匪窜扑宜章、乳源,饬总兵孙应照往剿。予广西殉难巡检冯元吉世职,建祠,其子澍溥附祀。甲午,南河丰北三堡河决。庚子,定考试军机章京例。壬寅,赛尚阿奏新墟贼翻山窜出,陷永安州。诏切责之,下部议处。己酉,命河北镇总兵董光甲、郧阳镇总兵邵鹤龄驰赴广西剿贼。庚戌,常大淳奏盗船在石浦肆劫,知府罗镛击走之。辛亥,以舒兴阿为陕甘总督。
jiǔ yuè gēng wǔ, sài shàng ā zòu bā qīng dé xiàng róng tuō bìng wěi xiè, jìn bīng chí yán. dé zhǐ, jūn duó zhí zì xiào. bǐng zǐ, zhào yì hé hǎi bìng yùn cáo mǐ zhāng chéng.
九月庚午,赛尚阿奏巴清德、向荣讬病诿卸,进兵迟延。得旨,均夺职自效。丙子,诏议河海并运漕米章程。
dōng shí yuè wù xū, chì jiàn dìng hǎi zhèn wáng zǒng bīng gé yún fēi zhèng guó hóng zhuān cí.
冬十月戊戌,敕建定海阵亡总兵葛云飞、郑国鸿专祠。
shí yī yuè jǐ mǎo, yè míng chēn zòu, jiǎo bàn yīng dé zéi fěi jìng jìn. jiā tài zǐ shǎo bǎo.
十一月己卯,叶名琛奏,剿办英德贼匪净尽。加太子少保。
shí èr yuè dīng yǒu, sài shàng ā zòu, xiàng róng jìn zā lóng yǎn táng. jǐ yǒu, lù jiàn yíng zòu, hǎi dào bù xìng yǒu jiǎo xiè tóu chéng, bō yíng ān chā. gēng xū, xiá jì tài miào.
十二月丁酉,赛尚阿奏,向荣进紥龙眼塘。己酉,陆建瀛奏,海盗布兴有缴械投诚,拨营安插。庚戌,祫祭太庙。
shì suì, pǔ miǎn dào guāng sān shí nián yǐ qián mín qiàn qián liáng. yòu miǎn zhí lì liù shí yī zhōu xiàn mín qiàn qí zū, zhè jiāng wǔ shí yī zhōu xiàn dài zhēng yín mǐ. yòu miǎn fèng tiān shí wǔ tīng zhōu xiàn, jí lín sì chéng, hēi lóng jiāng yī chéng, hú nán qī tīng zhōu xiàn zāi fù. yòu miǎn zhè jiāng fú jiàn yán chǎng qiàn kè. yòu miǎn guǎng xī bèi zéi bā shí liù zhōu xiàn é fù. cháo xiǎn liú qiú rù gòng.
是岁,普免道光三十年以前民欠钱粮。又免直隶六十一州县民欠旗租,浙江五十一州县带徵银米。又免奉天十五厅州县,吉林四城,黑龙江一城,湖南七厅州县灾赋。又免浙江、福建盐场欠课。又免广西被贼八十六州县额赋。朝鲜、琉球入贡。
èr nián rén zǐ chūn zhēng yuè rén zǐ shuò, fēng yì kuāng bèi zǐ, fèng qìng qīn wáng yǒng lín sì. yǐ mǎo, yǐ yù chéng wèi dà xué shì, nè ěr jīng é xié bàn dà xué shì, xǐ ēn wèi hù bù shàng shū. rén xū, sài shàng ā zòu, jù yǒng ān zhōu chéng sān lǐ ān yíng dū zhàn. xīn wèi, mìng shì láng quán qìng fù dū tǒng lóng qìng cè fēng cháo xiǎn guó wáng fēi.
二年壬子春正月壬子朔,封奕劻贝子,奉庆亲王永璘祀。乙卯,以裕诚为大学士,讷尔经额协办大学士,禧恩为户部尚书。壬戌,赛尚阿奏,距永安州城三里安营督战。辛未,命侍郎全庆、副都统隆庆册封朝鲜国王妃。
èr yuè dīng hài, chén qìng xié bìng miǎn, yǐ lǐ huì wèi shān dōng xún fǔ. xīn chǒu, shàng yì xī líng.
二月丁亥,陈庆偕病免,以李僡为山东巡抚。辛丑,上诣西陵。
sān yuè rén zǐ, dà zàng xuān zōng chéng huáng dì yú mù líng. dīng sì, shàng hái jīng, gōng fèng xuān zōng chéng huáng dì, xiào mù xiào shèn xiào quán sān huáng hòu shén pái shēng fù tài miào, bān zhào tán ēn. gēng shēn, zōu míng hè zòu yǒng ān jù fěi quán shù dōng cuàn, wū lán tài zhuī zéi bù lì, zǒng bīng cháng ruì cháng shòu dǒng guāng jiǎ shào hè líng jūn sǐ zhī. dé zhǐ, sài shàng ā děng xià bù yì chǔ, chì chéng yù cǎi pài bīng zài hú nán fáng dǔ, xù zhǎng ruì děng sì zǒng bīng shì zhí, jiàn cí. guǎng zhōu fù dū tǒng wū lán tài zú yú jūn, zèng dū tǒng, zhào zhèn wáng lì cì xù. bǐng zǐ, xù guǎng xī sǐ shì fù jiāng ā ěr jīng ā děng shì zhí. gēng chén, nèi gé xué shì shèng bǎo shū yán:" yóu guān zhī suǒ, huàn rán yī xīn. xiǎo mín qiè yì, yǒu lèi zhǔ dé." shàng yōu róng zhī.
三月壬子,大葬宣宗成皇帝於慕陵。丁巳,上还京,恭奉宣宗成皇帝,孝穆、孝慎、孝全三皇后神牌升祔太庙,颁诏覃恩。庚申,邹鸣鹤奏永安踞匪全数东窜,乌兰泰追贼不利,总兵长瑞、长寿、董光甲、邵鹤龄均死之。得旨,赛尚阿等下部议处,敕程矞采派兵在湖南防堵,恤长瑞等四总兵世职,建祠。广州副都统乌兰泰卒於军,赠都统,照阵亡例赐恤。丙子,恤广西死事副将阿尔精阿等世职。庚辰,内阁学士胜保疏言:“游观之所,焕然一新。小民窃议,有累主德。”上优容之。
xià sì yuè rén wǔ, cháng yú, sì tiān yú yuán qiū, gōng fèng xuān zōng chéng huáng dì pèi xiǎng. jiǎ shēn, fǔ yǐn wáng qìng yún shū chén hé dōng yán wù, yǒng jìn qiān shāng, kě mù jù kuǎn. xià bù yì xíng. bǐng xū, shàng yè mù líng, xíng shì fú lǐ. mìng xú guǎng jìn wèi qīn chāi dà chén, jiē bàn guǎng xī jūn wù. xīn mǎo, chéng yù cǎi zòu chēn zhōu fěi tú liú dài wěi zuò luàn, cān jiāng jī lā míng bǔ zhū zhī. guǐ sì, cháng dà chún zòu, yán xiāo jù bǔ, qiāng bì fù jiāng zhāng huì zhī xiàn dé chéng, jīng tí dū shàn lù zhī fǔ bì chéng zhāo pài bīng gōng jī, zhǎn qín bǎi yú, yú fěi táo sàn. yǔ zhāng huì dé chéng shì zhí. tài pú sì shǎo qīng xú jì shē shū chén shì fú zhī hòu, yí fáng sān jiàn: yī tǔ mù zhī jiàn, yī yàn ān zhī jiàn, yī yōng bì zhī jiàn. dé zhǐ:" zhì zhū zuò yòu, shí shí shěng lǎn." jǐ hài, jiǎn qián lóng cháo suǒ zēng míng liáng bīng liù wàn liù qiān yú míng. gēng zǐ, chéng yù cǎi zòu, hóng xiù quán pū quán zhōu, jìn pū yǒng zhōu, fēn gǔ cuàn yǒng fú yì níng, xí tí dū bào qǐ bào liú cháng qīng fēn yù zhī, bìng zī zhào sài shàng ā yī tóng dǔ yù. xīn chǒu, tè dēng é miǎn, yǐ guì liáng wèi bīng bù shàng shū. yǐ sì, cì zhāng yún děng èr bǎi sān shí jiǔ rén jìn shì jí dì chū shēn yǒu chà. qí shàn qiǎn shù jí lín. bǐng wǔ, zōu míng hè yǐ liú bīng shǒu chéng, bù lìng zhuī zéi, duó zhí. yǐ láo chóng guāng wèi guǎng xī xún fǔ. jǐ yǒu, mìng jié liú cáo mǐ liù shí wàn dàn, fēn yùn jiāng sū shān dōng bèi zhèn.
夏四月壬午,常雩,祀天於圜丘,恭奉宣宗成皇帝配享。甲申,府尹王庆云疏陈河东盐务,永禁签商,可募钜款。下部议行。丙戌,上谒慕陵,行释服礼。命徐广缙为钦差大臣,接办广西军务。辛卯,程矞采奏郴州匪徒刘代伟作乱,参将积拉明捕诛之。癸巳,常大淳奏,盐枭拒捕,戕毙副将张蕙、知县德成,经提督善禄、知府毕承昭派兵攻击,斩擒百馀,馀匪逃散。予张蕙、德成世职。太仆寺少卿徐继畬疏陈释服之后,宜防三渐:一、土木之渐,一、宴安之渐,一、壅蔽之渐。得旨:“置诸座右,时时省览。”己亥,减乾隆朝所增名粮兵六万六千馀名。庚子,程矞采奏,洪秀全扑全州,进扑永州,分股窜永福、义宁,檄提督鲍起豹、刘长清分御之,并咨照赛尚阿一同堵御。辛丑,特登额免,以桂良为兵部尚书。乙巳,赐章鋆等二百三十九人进士及第出身有差。琦善遣戍吉林。丙午,邹鸣鹤以留兵守城,不令追贼,夺职。以劳崇光为广西巡抚。己酉,命截留漕米六十万石,分运江苏、山东备赈。
wǔ yuè xīn hài, bù yàn tài zòu, kù cún huí bù sì shí wàn pǐ, qǐng biàn tōng zhé zhēng, yǔn zhī. jiǎ yín, xià zhì, jì dì yú fāng zé, gōng fèng xuān zōng chéng huáng dì pèi xiǎng. gēng shēn, zéi xiàn hú nán dào zhōu. sài shàng ā liú shǒu guì lín, xí jiāng zhōng yuán zhāng guó liáng yí bīng hú nán.
五月辛亥,布彦泰奏,库存回布四十万匹,请变通折征,允之。甲寅,夏至,祭地於方泽,恭奉宣宗成皇帝配享。庚申,贼陷湖南道州。赛尚阿留守桂林,檄江忠源、张国樑移兵湖南。
liù yuè jiǎ shēn, chá bàn shān dōng zhèn wù. dù shòu tián yí liáng shū yán cáo chuán rù dōng, xiān xíng qǐ xiè, yǐ zī sàn fàng. bǐng xū, mìng sài shàng ā fù hú nán dū bàn jūn wù, xú guǎng jìn jiē bàn guǎng xī jūn wù. dīng hài, cè lì huáng hòu niǔ hù lù shì. guǐ sì, sēng gé lín qìn zòu hé yù qián dà chén zhèng qīn wáng duān huá xiū gǎi dà kǎo shì jiǎng xué shì bǎo qīng shì juàn, zǔ zhǐ bù tīng, jiāo jīn kàng bì, nán yǔ gòng shì. zhào duān huá tuì chū yù qián dà chén, bǎo qīng chǐ zhí. wù xū, yǐ huì chéng wéi hé dōng hé dào zǒng dū.
六月甲申,查办山东赈务。杜受田、怡良疏言漕船入东,先行起卸,以资散放。丙戌,命赛尚阿赴湖南督办军务,徐广缙接办广西军务。丁亥,策立皇后钮祜禄氏。癸巳,僧格林沁奏劾御前大臣郑亲王端华修改大考侍讲学士保清试卷,阻止不听,骄矜亢愎,难与共事。诏端华退出御前大臣,保清褫职。戊戌,以慧成为河东河道总督。
qiū qī yuè jǐ wèi, guǎng dōng luó jìng líng shí bā gǔ fěi jiǎo píng, shàng jiā jiǎng zhī. wū shí bàn shì dà chén chūn xī zòu, huí fěi tiě wán kù lǐ huò zhuō cuàn rǎo wū shí, guān bīng jī tuì. zhào cān zàn xiáng chá yǐ wén. jiǎ zǐ, zhào jūn wù wèi jùn, xū cái kǒng jí, qí yǒu zhī bīng zhī rén, suǒ zài bǎo jǔ lù yòng. zhào zhí shěng xiū zhěng chéng yuán. bǐng yín, xié bàn dà xué shì dù shòu tián zú. dīng mǎo, luó rào diǎn zòu, xíng dǐ cháng shā, wén zhī zéi yóu dào zhōu cuàn chū jiāng huá yǒng míng guì yáng jiā hé, chéng kǒng héng jùn yǒu shī, shěng yuán yì yīng yù fáng. dé zhǐ, jí tuǒ chóu bàn lǐ. wù chén, jǐ shì zhōng yuán jiǎ sān hé dìng jùn wáng zài quán shàng shū héng chūn shì láng shū yuán, dié chá yǒu jī, gè yǔ qiǎn zé, qí tí yǒng zài quán xī jiān tú gè yuán, bìng xià bù yì chǔ. gēng wǔ, yì shān bù yàn tài zòu, huí fěi wō lǐ hǎn jiū yuē bù lǔ tè tū rù kǎ lún, guān bīng jī què zhī. rén shēn, hóng xiù quán gōng xiàn chēn zhōu. jiǎ xū, cháng dà chún zòu yuè zhōu yí chóu fáng dǔ, zhào xú guǎng jìn bō bīng qián wǎng. yǐ lín kuí wèi xíng bù shàng shū.
秋七月己未,广东罗镜凌十八股匪剿平,上嘉奖之。乌什办事大臣春熙奏,回匪铁完库里霍卓窜扰乌什,官兵击退。诏参赞详查以闻。甲子,诏军务未竣,需材孔亟,其有知兵之人,所在保举录用。诏直省修整城垣。丙寅,协办大学士杜受田卒。丁卯,罗绕典奏,行抵长沙,闻知贼由道州窜出江华、永明、桂阳、嘉禾,诚恐衡郡有失,省垣亦应预防。得旨,即妥筹办理。戊辰,给事中袁甲三劾定郡王载铨、尚书恒春、侍郎书元,迭查有迹,各予谴责,其题咏载铨息肩图各员,并下部议处。庚午,奕山、布彦泰奏,回匪倭里罕纠约布鲁特突入卡伦,官兵击卻之。壬申,洪秀全攻陷郴州。甲戌,常大淳奏岳州宜筹防堵,诏徐广缙拨兵前往。以麟魁为刑部尚书。
bā yuè jǐ mǎo shuò, xiàng róng yǐ chēng bìng guī bì duó zhí, qiǎn shù xīn jiāng, xún liú jūn zì xiào. yǐ fú xīng wèi guǎng xī tí dū. guǐ wèi, chū jǔ jīng yán. jiǎ shēn, zhào hú guǎng dū fǔ:" hú nán zhī dòng tíng hú hú běi zhī dà jiāng, jūn yǒu bǔ yú xiǎo chuán jí jīng shāng dà chuán shù qiān bǎi zhǐ, jí yí shōu jí, miǎn wèi zéi yòng. qí gè chuán shuǐ shǒu xí yú fēng tāo, kān chōng shuǐ yǒng, qí jí liú xīn zhāo jí." jǐ chǒu, luó rào diǎn luò bǐng zhāng zòu, zéi fěi xiàn ān rén yōu xiàn, jìn tú shěng chéng. chì sài shàng ā sù jiě shěng wéi. gēng yín, mìng tíng chén huì chóu jūn chǔ. diào cháng dà chún wèi shān xī xún fǔ, yǐ luó rào diǎn wèi hú běi xún fǔ, zhāng fèi shǔ jiāng xī xún fǔ. jiǎ chén, mìng zàn miǎn sì chuān jiāng xī shāng fàn yùn wǎng hú běi mǐ shuì. diào fú jiàn zhè jiāng bīng yī qiān míng fù jiāng xī fáng dǔ.
八月己卯朔,向荣以称病规避夺职,遣戍新疆,寻留军自效。以福兴为广西提督。癸未,初举经筵。甲申,诏湖广督抚:“湖南之洞庭湖、湖北之大江,均有捕鱼小船及经商大船数千百只,亟宜收集,免为贼用。其各船水手习於风涛,堪充水勇,其即留心招集。”己丑,罗绕典、骆秉章奏,贼匪陷安仁、攸县,进图省城。敕赛尚阿速解省围。庚寅,命廷臣会筹军储。调常大淳为山西巡抚,以罗绕典为湖北巡抚,张芾署江西巡抚。甲辰,命暂免四川、江西商贩运往湖北米税。调福建、浙江兵一千名赴江西防堵。
jiǔ yuè jǐ yǒu, zhào sài shàng ā shì shī wú gōng, yí wù fēng jiāng, chǐ zhí dǎi wèn, jí qí jiā. xīn hài, yǐ zài quán wèi bù jūn tǒng lǐng, yǐ nè ěr jīng é wèi dà xué shì, xǐ ēn xié bàn dà xué shì. jiǎ yín, huò xī níng fān zéi a lǐ kè gōng zhù, zhǎn zhī. mìng luò bǐng zhāng zàn liú hú nán huì bàn. wù wǔ, shàng yè dōng líng. xù hú nán zhèn wáng zǒng bīng fú chéng děng shì zhí. jǐ wèi, cháng dà chún zòu zéi jiāng běi cuàn, fáng yù bīng dān. mìng xú guǎng jìn bō bīng fù yuè zhōu zhù fáng. dīng mǎo, shàng hái jīng.
九月己酉,诏赛尚阿视师无功,贻误封疆,褫职逮问,籍其家。辛亥,以载铨为步军统领,以讷尔经额为大学士,禧恩协办大学士。甲寅,获西宁番贼阿里克公住,斩之。命骆秉章暂留湖南会办。戊午,上谒东陵。恤湖南阵亡总兵福诚等世职。己未,常大淳奏贼将北窜,防御兵单。命徐广缙拨兵赴岳州助防。丁卯,上还京。
dōng shí yuè xīn sì, shàng lín zèng dà xué shì dù shòu tián dì cì diàn, jiā qí fù dù è lǐ bù shàng shū xián. jiǎ shēn, huáng zōng hàn zòu qǐng zhè jiāng xīn cáo gǎi yóu hǎi yùn, cóng zhī. rén chén, jì zhī chāng miǎn, yǐ wú wén róng wèi mǐn zhè zǒng dū.
冬十月辛巳,上临赠大学士杜受田第赐奠,加其父杜堮礼部尚书衔。甲申,黄宗汉奏请浙江新漕改由海运,从之。壬辰,季芝昌免,以吴文镕为闽浙总督。
shí yī yuè dīng wèi shuò, rì yǒu shí zhī. dīng sì, zéi xiàn yuè zhōu. wù wǔ, qǐ qí shàn shǔ hé nán xún fǔ. xīn yǒu, zhào xú guǎng jìn fēn bīng fáng shǒu wǔ chāng hàn yáng jīng zhōu, lù jiàn yíng jiǎng wén qìng gè jiù dì shì è yào yán fáng. guǐ hài, yǐ zéi jìn hú běi, chì qí shàn yán fáng hé nán biān jìng, zhào zhāng fèi yán fáng yán jiāng yào ài. jiǎ zǐ, yǐ wén qìng wèi hù bù shàng shū. guǐ yǒu, zéi xiàn hàn yáng, mìng lù jiàn yíng chí fù shàng yóu fáng dǔ. yǐ hài, fù xiàng róng tí dū xián. zhào zài jí shì láng zēng guó fān dū bàn tuán liàn. diào fú zhū hóng ā wèi jiāng nán tí dū.
十一月丁未朔,日有食之。丁巳,贼陷岳州。戊午,起琦善署河南巡抚。辛酉,诏徐广缙分兵防守武昌、汉阳、荆州,陆建瀛、蒋文庆各就地势扼要严防。癸亥,以贼近湖北,敕琦善严防河南边境,诏张芾严防沿江要隘。甲子,以文庆为户部尚书。癸酉,贼陷汉阳,命陆建瀛驰赴上游防堵。乙亥,复向荣提督衔。诏在籍侍郎曾国藩督办团练。调福珠洪阿为江南提督。
shí èr yuè dīng chǒu, chì gè shěng shēn shì zài jí bàn lǐ tuán liàn. mìng sì pǐn jīng táng shèng bǎo cóng jūn hé nán. guǐ sì, zéi xiàn wǔ chāng, xún fǔ cháng dà chún sǐ zhī. shàng qiē zé dū jūn dà chén bù chóu quán jú, yōng bīng zì wèi, dǎi xú guǎng jìn zhì zuì. yǐ xiàng róng wèi qīn chāi dà chén, dū bàn jūn wù, zhāng liàng jī shǔ hú guǎng zǒng dū. yǐ yè míng chēn wèi liǎng guǎng zǒng dū, bǎi guì wèi guǎng dōng xún fǔ. guǐ mǎo, xiàng róng zòu zéi lián xiàn wǔ hàn, dā yǒu fú qiáo, bì xū duō bèi pào chuán, jiāng qiáo fén huǐ, fāng kě jìn jiǎo. dé zhǐ:" xíng bù láng zhōng lú yīng xiáng suǒ dài pào chuán, céng zài cháng shā jī zéi, jí xùn fù jūn qián." jiǎ chén, jí lín hēi lóng jiāng zhēng bīng dào jīng. dé zhǐ:" měi qǐ jiān èr rì qǐ xíng, dài bīng guān yán shǒu jì lǜ, bù dé duō suǒ chē liàng, sāo rǎo yì zhàn." xiá jì tài miào.
十二月丁丑,敕各省绅士在籍办理团练。命四品京堂胜保从军河南。癸巳,贼陷武昌,巡抚常大淳死之。上切责督军大臣不筹全局,拥兵自卫,逮徐广缙治罪。以向荣为钦差大臣,督办军务,张亮基署湖广总督。以叶名琛为两广总督,柏贵为广东巡抚。癸卯,向荣奏贼连陷武、汉,搭有浮桥,必须多备炮船,将桥焚毁,方可进剿。得旨:“刑部郎中卢应翔所带炮船,曾在长沙击贼,即迅赴军前。”甲辰,吉林、黑龙江徵兵到京。得旨:“每起间二日起行,带兵官严守纪律,不得多索车辆,骚扰驿站。”祫祭太庙。
shì suì, miǎn zhí lì sì shí èr zhōu xiàn shān xī yī fǔ zāi fù, zhè jiāng sì shí bā zhōu xiàn huǎn zhēng yín mǐ gè yǒu chà. cháo xiǎn xiān luó rù gòng.
是岁,免直隶四十二州县、山西一府灾赋,浙江四十八州县缓徵银米各有差。朝鲜、暹罗入贡。
sān nián guǐ chǒu chūn zhēng yuè dīng wèi, diào qīng zhōu fù dū tǒng cháng qīng bīng yí fáng yù chǔ. wù shēn, zhāng liàng jī zòu, zéi mù xiāo cháo guì shí zài cháng shā chéng wài hōng bì, qǐ huò shī shēn, yàn míng xiāo cuò. jǐ yǒu, jiǎng wén qìng zòu chéng báo bīng dān, yí diào dōng xī liáng shān bīng yǒng lái chéng fáng yù. guǐ chǒu, xiàng róng zòu, wǔ chāng jù zéi tái pào shàng chuán, yì yù táo cuàn. lù yīng gǔ zòu, zhēn dé zéi fěi kāi nián yǒu dōng cuàn ān qìng jiāng níng zhī xìn. chì xiàng róng duō fāng zhēn bèi, yíng jī dōu jiǎo. jiǎ yín, chì bù jūn tǒng lǐng qián fēng tǒng lǐng zhěng bèi jūn shí, pán jié jiān guǐ. jiǎ zǐ, zéi xiàn jiǔ jiāng, lù jiàn yíng tuì shǒu jiāng níng. sài shàng ā lùn zhǎn, gé qí zi chóng qǐ děng guān zhí. dīng mǎo, mìng gōng bù zuǒ shì láng lǚ xián jī huí ān huī bàn fáng, jiā zhōu tiān jué shì láng xián, huì bàn fáng wù. rén shēn, lù jiàn yíng chǐ zhí dǎi wèn, yǐ xiáng hòu wèi qīn chāi dà chén. guǐ yǒu, yǐ shān xī shǎn xī sì chuān sān xǐng shēn mín juān shū jūn xiǎng, jiā xiāng shì zhōng é shēng yuán xué é. jiǎ xū, zéi xiàn ān qìng, jiǎng wén qìng sǐ zhī, mìng zhōu tiān jué shǔ ān huī xún fǔ. yǔ jiāng xī zhèn wáng zǒng bīng ēn zhǎng shì zhí.
三年癸丑春正月丁未,调青州副都统常青兵移防豫、楚。戊申,张亮基奏,贼目萧朝贵实在长沙城外轰毙,起获尸身,验明枭剉。己酉,蒋文庆奏城薄兵单,移调东西梁山兵勇来城防御。癸丑,向荣奏,武昌踞贼抬炮上船,意欲逃窜。陆应穀奏,侦得贼匪开年有东窜安庆、江宁之信。敕向荣多方侦备,迎击兜剿。甲寅,敕步军统领、前锋统领整备军实,盘诘奸宄。甲子,贼陷九江,陆建瀛退守江宁。赛尚阿论斩,革其子崇绮等官职。丁卯,命工部左侍郎吕贤基回安徽办防,加周天爵侍郎衔,会办防务。壬申,陆建瀛褫职逮问,以祥厚为钦差大臣。癸酉,以山西、陕西、四川三省绅民捐输军饟,加乡试中额、生员学额。甲戌,贼陷安庆,蒋文庆死之,命周天爵署安徽巡抚。予江西阵亡总兵恩长世职。
èr yuè bǐng zǐ shuò, zhào:" jīng shī bā qí yíng bīng shí wǔ wàn zhī duō, gāi guǎn dà chén qín jiā xùn liàn." zèng xù hú běi xùn nàn xué zhèng féng péi yuán jiā shì láng, shì wén jiè, bù zhèng shǐ liáng xīng yuán shì mǐn sù, àn chá shǐ ruì yuán shì duān jié, jí zhī fǔ yǐ xià guān gè yǔ shì zhí jiàn zhuān cí, tí dū shuāng fú zǒng bīng guān wáng jǐn xiù fù cháng dà chún cí. dīng chǒu, shì diàn xiān shī kǒng zǐ. qiǎn shǎo qīng léi yǐ xián shì jiǎng xué shì jìn kāng wǎng nán hé, shǎo zhān shì wáng lǚ qiān fù dōng hé, huì bàn fáng wù. guǐ wèi, shàng lín yōng jiǎng xué, jiā yǎn shèng gōng kǒng fán hào tài zǐ tài bǎo. dīng hài, chì wén chén sān pǐn yǐ shàng yǎng lián yǐ sì chéng wǔ chén èr pǐn yǐ shàng yǐ èr chéng chōng jūn xiǎng. hù bù qǐng bàn shāng juān hù shū, shàng bù xǔ. rén chén, zéi xiàn jiāng níng, jiāng jūn xiáng hòu tí dū fú zhū hóng ā děng sǐ zhī. yǐ yí liáng wèi liǎng jiāng zǒng dū, mìng huì chéng chí fù jiāng nán fáng jiǎo. diào tuō míng ā wèi jiāng níng jiāng jūn, wén bīn wèi suí yuǎn chéng jiāng jūn, ruì chāng wèi háng zhōu jiāng jūn, dèng shào liáng wèi jiāng nán tí dū. bǐng shēn, mìng qí shàn huì fáng huái yáng. chì hú běi xíng yán zàn yòng chuān yán èr qiān yǐn. chì lǐ huì chá ná shān dōng yǎn yí cáo sān fǔ niǎn fěi. mìng nèi gé xué shì shèng bǎo bāng bàn jiāng běi fáng wù.
二月丙子朔,诏:“京师八旗营兵十五万之多,该管大臣勤加训练。”赠恤湖北殉难学政冯培元加侍郎,谥文介,布政使梁星源谥敏肃,按察使瑞元谥端节,及知府以下官各予世职、建专祠,提督双福、总兵官王锦绣附常大淳祠。丁丑,释奠先师孔子。遣少卿雷以諴、侍讲学士晋康往南河,少詹事王履谦赴东河,会办防务。癸未,上临雍讲学,加衍圣公孔繁灏太子太保。丁亥,敕文臣三品以上养廉以四成、武臣二品以上以二成充军饟。户部请办商捐、户输,上不许。壬辰,贼陷江宁,将军祥厚、提督福珠洪阿等死之。以怡良为两江总督,命慧成驰赴江南防剿。调托明阿为江宁将军,文斌为绥远城将军,瑞昌为杭州将军,邓绍良为江南提督。丙申,命琦善会防淮扬。敕湖北行盐暂用川盐二千引。敕李僡查拿山东兖、沂、曹三府捻匪。命内阁学士胜保帮办江北防务。
sān yuè yǐ sì, zéi xiàn zhèn jiāng yáng zhōu. bǐng wǔ, xiào hé ruì huáng hòu shēng fù tài miào. xīn hài, shàng gēng jí tián. rén zǐ, mìng hú běi àn chá shǐ jiāng zhōng yuán bāng bàn jiāng nán jūn wù. bǐng chén, chì shì láng yì jīng tǒng mì yún bīng fù shān dōng huì fáng. dīng sì, chì gè shěng tuán liàn gé shā tǔ fěi wù lùn. yǐ luò bǐng zhāng fù wèi hú nán xún fǔ. chì jiāng níng bù zhèng shǐ chén qǐ mài zài xú zhōu shè lì liáng tái. gēng shēn, xiàng róng jī zéi yú jiāng níng, bài zhī. yǐ shī dé gāo wèi fú jiàn shuǐ shī tí dū. rén xū, yǐ lú zhōu wèi ān huī shěng huì. zhōu tiān jué jiǎo zéi tuǒ sù, qí shàn jìn gōng lián huò shèng zhàng, jūn jiā lài zhī. chì zhí lì fèng tiān bèi fáng hǎi kǒu. bǐng yín, xiàng róng zòu dié shèng chéng zéi, jìn jù zhōng shān. shàng yōu jiǎng zhī. mìng yì jīng tuō míng ā fù qīng jiāng fáng jiǎo. mìng ruì chāng tǒng shèng jīng bīng fù huái xú huì fáng, ēn huá tǒng jí lín bīng zhù fáng zhí lì. xīn wèi, chì guǎng dōng zhāo mù hóng dān chuán, lín jiāng dài fù jiāng nán jiǎo zéi. yǐ fú jì wèi cáo yùn zǒng dū.
三月乙巳,贼陷镇江、扬州。丙午,孝和睿皇后升祔太庙。辛亥,上耕耤田。壬子,命湖北按察使江忠源帮办江南军务。丙辰,敕侍郎奕经统密云兵赴山东会防。丁巳,敕各省团练格杀土匪勿论。以骆秉章复为湖南巡抚。敕江宁布政使陈启迈在徐州设立粮台。庚申,向荣击贼於江宁,败之。以施得高为福建水师提督。壬戌,以庐州为安徽省会。周天爵剿贼妥速,琦善进攻连获胜仗,均嘉赉之。敕直隶、奉天备防海口。丙寅,向荣奏迭胜城贼,进据锺山。上优奖之。命奕经、托明阿赴清江防剿。命瑞昌统盛京兵赴淮、徐会防,恩华统吉林兵驻防直隶。辛未,敕广东招募红单船,遴将带赴江南剿贼。以福济为漕运总督。
xià sì yuè gēng chén, rì jiàn hēi yūn. jǐ chǒu, zéi xiàn pǔ kǒu chú zhōu. jiǎ wǔ, mìng qí shàn tǒng zhì jiāng běi zhū jūn. dǎi zhì yáng wén dìng. kù lún kā ěr kā méng gǔ zhé bù zūn dān bā lǎ ma jìn mǎ sān qiān pǐ, jí xī lín méng cháng jìn mǎ, jūn wēn yù zhǐ zhī. jǐ hài, cì sūn rú jǐn děng èr bǎi èr shí èr rén jìn shì jí dì chū shēn yǒu chà. guǐ mǎo, zéi xiàn fèng yáng. ān huī niǎn fěi cuàn rǎo méng chéng.
夏四月庚辰,日见黑晕。己丑,贼陷浦口、滁州。甲午,命琦善统制江北诸军。逮治杨文定。库伦喀尔喀蒙古哲布尊丹巴喇嘛进马三千匹,及西林盟长进马,均温谕止之。己亥,赐孙如仅等二百二十二人进士及第出身有差。癸卯,贼陷凤阳。安徽捻匪窜扰蒙城。
wǔ yuè wù shēn, shǐ zhì yín chāo. rén zǐ, wáng yì dé zòu hǎi chéng huì fěi xiàn tóng ān ān xī xià mén, yán chì zhī. zhōu tiān jué zòu shōu fù fèng yáng. guǐ chǒu, lǐ jiā duān zòu jīn líng zéi chuán shàng cuàn. dé zhǐ, cǐ yǔ xiàng róng shū bào bù tóng, lìng què qiè zhā tàn. luò bǐng zhāng zòu, jiāng xī shàng yóu xiàn fěi shǒu liú hóng yì jù zhòng zài guì dōng zī rǎo, pí lián guǎng dōng hú nán. dé zhǐ, sān xǐng huì jiǎo. bǐng chén, lù yīng gǔ zòu bó zhōu shī shǒu, zéi pū biàn liáng. chì jiāng zhōng yuán chí fù hé nán jiǎo zéi. wáng yì dé zòu zhāng zhōu zhèn dào bèi zéi qiāng hài, yǒng ān shā xiàn xiān hòu shī shǒu. dīng sì, mìng shèng bǎo tǒng bīng chí fù hé nán. wù wǔ, shì sài shàng ā xú guǎng jìn yú yù, cóng jūn zì xiào, yáng diàn bāng dàn míng lún jūn liú qīng jiāng pǔ bàn fáng. zhōu tiān jué zòu fèng yáng yì fěi cuàn rǎo ér xī, jí rì fù yuán. dé zhǐ:" zhōu tiān jué sù chēng yǒng gǎn, suǒ bǎo zāng yū qīng liàn yǒng kě dāng yī miàn, dú bù néng yǔ zéi jué yī sǐ zhàn yé?" lù yīng gǔ ēn huá zòu cuàn zéi yóu cáo hé qiǎng dù, fàn jí shān dōng. dé zhǐ, diào shǎn xī bīng yìng yuán, réng lìng gù shǒu tóng guān mén hù. zéi xiàn guī dé. jǐ wèi, zéi fù xiàn ān qìng. zhào jiāng zhōng yuán fáng shǒu jiǔ jiāng. zhēng méng gǔ bīng jí qí suǒ jìn mǎ wǔ qiān pǐ jí yú rè hé. rén xū, zhào yǐ zéi fěi běi cuàn, quàn yù běi dì shēn mín liàn tuán zì wèi, rú néng shā zéi chū lì, bìng yǔ lùn gōng. mìng sēng gé lín qìn huā shā nà dá hóng ā mù yīn dū bàn jīng chéng xún fáng. guǐ hài, yǐ xǔ nǎi pǔ wèi xíng bù shàng shū, wēng xīn cún wèi gōng bù shàng shū. jiǎ zǐ, yǐ hé nán bīng mín gù shǒu shěng chéng, yōu zhào jiā miǎn. dīng mǎo, mìng nè ěr jīng é fáng shǒu hé běi. guì liáng fù bǎo dìng bàn lǐ fáng shǒu. jǐ sì, kāi fēng jiě yán, zéi nán cuàn zhōng mù zhū xiān zhèn, chì tuō míng ā děng zhuī zhī. xīn wèi, shǐ zhù dāng shí dà qián.
五月戊申,始制银钞。壬子,王懿德奏海澄会匪陷同安、安谿、厦门,严饬之。周天爵奏收复凤阳。癸丑,李嘉端奏金陵贼船上窜。得旨,此与向荣疏报不同,令确切查探。骆秉章奏,江西上犹县匪首刘洪义聚众在桂东滋扰,毗连广东、湖南。得旨,三省会剿。丙辰,陆应穀奏亳州失守,贼扑汴梁。敕江忠源驰赴河南剿贼。王懿德奏漳州镇、道被贼戕害,永安、沙县先后失守。丁巳,命胜保统兵驰赴河南。戊午,释赛尚阿、徐广缙於狱,从军自效,杨殿邦、但明伦均留清江浦办防。周天爵奏凤阳逸匪窜扰而西,即日赴援。得旨:“周天爵素称勇敢,所保臧纡青练勇可当一面,独不能与贼决一死战耶?”陆应穀、恩华奏窜贼由曹河抢渡,犯及山东。得旨,调陕西兵应援,仍令固守潼关门户。贼陷归德。己未,贼复陷安庆。诏江忠源防守九江。徵蒙古兵及其所进马五千匹集於热河。壬戌,诏以贼匪北窜,劝谕北地绅民练团自卫,如能杀贼出力,并与论功。命僧格林沁、花纱纳、达洪阿、穆荫督办京城巡防。癸亥,以许乃普为刑部尚书,翁心存为工部尚书。甲子,以河南兵民固守省城,优诏嘉勉。丁卯,命讷尔经额防守河北。桂良赴保定办理防守。己巳,开封解严,贼南窜中牟、朱仙镇,敕托明阿等追之。辛未,始铸当十大钱。
liù yuè yǐ hài, fú jiàn shēn shāng kè fù zhāng zhōu, yōu zhào jiā zhī, chá míng gěi jiǎng. wù yín, hé nán zéi fàn sì shuǐ, fēn gǔ dù hé xiàn wēn xiàn. tuō míng ā jī zhī, fù sì shuǐ. jǐ mǎo, jīn líng zéi chuán shàng xiàn nán kāng, jìn wéi nán chāng. xīn sì, wēn xiàn shēn yǒng bài zéi, fù qí chéng, fù huì guān jūn bài zéi yú wǔ zhì. mìng nà ěr jīng é wèi qīn chāi dà chén, dū bàn hé nán hé běi jūn wù, ēn huá tuō míng ā fù zhī. huáng hé zài jué fēng běi. jiǎ shēn, yún nán dōng chuān huí fěi zuò luàn. fú jiàn tái wān tǔ fěi zuò luàn. wù zǐ, měi guó shǐ rén qiú rù jìn, zhào zhǐ zhī. hé nán zéi wéi huái qìng. guān jūn jiě xǔ zhōu wéi, zéi zǒu luó shān. fú jiàn guān jūn shōu fù yǒng ān shā xiàn. tuō míng ā děng bài zéi yú huái qìng. yǐ wèi, zhèn jiāng guān jūn shī lì, duó tí dū dèng shào liáng zhí, yǐ hé chūn shǔ jiāng nán tí dū. wù xū, yōu xù yáng zhōu gōng chéng shāng wáng zǒng bīng shuāng lái shì zhí yín liǎng. guǎng xī quán zhōu tǔ fěi zuò luàn.
六月乙亥,福建绅商克复漳州,优诏嘉之,查明给奖。戊寅,河南贼犯汜水,分股渡河陷温县。托明阿击之,复汜水。己卯,金陵贼船上陷南康,进围南昌。辛巳,温县绅勇败贼,复其城,复会官军败贼於武陟。命纳尔经额为钦差大臣,督办河南、河北军务,恩华、托明阿副之。黄河再决丰北。甲申,云南东川回匪作乱。福建台湾土匪作乱。戊子,美国使人求入觐,诏止之。河南贼围怀庆。官军解许州围,贼走罗山。福建官军收复永安、沙县。托明阿等败贼於怀庆。乙未,镇江官军失利,夺提督邓绍良职,以和春署江南提督。戊戌,优恤扬州攻城伤亡总兵双来世职银两。广西全州土匪作乱。
qiū qī yuè jiǎ chén shuò, guǎng xī tǔ fěi xiàn xīng ān líng chuān, fēn pū guì lín, guān jūn bài zhī, fù líng chuān xīng ān. bǐng wǔ, chì huì chéng huí qīng jiāng pǔ fáng jiǎo. dīng wèi, mìng shèng bǎo bāng bàn hé nán jūn wù. bǐng chén, chì dōng nán hé chén shōu chè dù chuán, fáng zéi tōu dù. xù jiāng xī zhèn wáng zǒng bīng mǎ jì měi shì zhí. dīng sì, zhào jiāng xī hú guǎng xīn cáo zhé jià jiě jīng. xīn yǒu, zéi cuàn hú běi ān huī. chì yí liáng yú shàng hǎi shè guān shōu shuì. guǐ hài, xù tí dū fú zhū hóng ā shì zhí. jiǎ zǐ, zhào shēn shì bàn tuán yù zéi juān qū zhě, yī tǐ ēn xù. yǐ chǒu, fú jiàn guān jūn fù yóu xī.
秋七月甲辰朔,广西土匪陷兴安、灵川,分扑桂林,官军败之,复灵川、兴安。丙午,敕慧成回清江浦防剿。丁未,命胜保帮办河南军务。丙辰,敕东南河臣收撤渡船,防贼偷渡。恤江西阵亡总兵马济美世职。丁巳,诏江西、湖广新漕折价解京。辛酉,贼窜湖北、安徽。敕怡良於上海设关收税。癸亥,恤提督福珠洪阿世职。甲子,诏绅士办团御贼捐躯者,一体恩恤。乙丑,福建官军复尤谿。
bā yuè bǐng zǐ, guān jūn jiě huái qìng wéi, zéi cuàn shān xī. wù yín, diào wú wén róng wèi hú guǎng zǒng dū, yù ruì wèi sì chuān zǒng dū, lè bīn wèi chéng dū jiāng jūn. gēng chén, zéi xiàn yuán qǔ. guǐ wèi, lǐ huì zú, yǐ zhāng liàng jī wèi shān dōng xún fǔ, luò bǐng zhāng shòu hú nán xún fǔ. jiǎ shēn, jiāng xī zéi xiàn ráo zhōu jùn chéng, jí ān tǔ fěi yáo yīng zhī. bǐng xū, zéi xiàn jiàng xiàn qǔ wò, jìn wéi píng yáng. hā fēn miǎn, yǐ héng chūn wèi shān xī xún fǔ. gēng yín, zéi xiàn píng yáng, shèng bǎo bīng zhì, bài zhī, fù píng yáng. zéi yóu hóng dòng dōng cuàn. guǐ sì, mìng shèng bǎo wèi qīn chāi dà chén, cì shén què dāo, ēn huá tuō míng ā fù zhī. dīng yǒu, tuō míng ā bài zéi yú chén liú.
八月丙子,官军解怀庆围,贼窜山西。戊寅,调吴文镕为湖广总督,裕瑞为四川总督,乐斌为成都将军。庚辰,贼陷垣曲。癸未,李僡卒,以张亮基为山东巡抚,骆秉章授湖南巡抚。甲申,江西贼陷饶州郡城,吉安土匪遥应之。丙戌,贼陷绛县、曲沃,进围平阳。哈芬免,以恒春为山西巡抚。庚寅,贼陷平阳,胜保兵至,败之,复平阳。贼由洪洞东窜。癸巳,命胜保为钦差大臣,赐神雀刀,恩华、托明阿副之。丁酉,托明阿败贼於陈留。
jiǔ yuè guǐ mǎo shuò, zài bài zhī lù chéng lí chéng, zéi cuàn zhí lì, rù lín míng guān. duó nè ěr jīng é zhí dǎi wèn, yǐ guì liáng wèi zhí lì zǒng dū. bǐng wǔ, zéi xiàn bǎi xiāng. jiāng xī nán chāng wéi jiě, zéi fù cuàn jù ān qìng. dīng wèi, diào kuí lín wèi lǐ bù shàng shū, huā shā nà wèi gōng bù shàng shū, yǐ shèng bǎo wèi hàn jūn dū tǒng. jiāng sū tǔ fěi xiàn qīng pǔ bǎo shān, guān jūn fù zhī. wù shēn, mìng jié liú cáo liáng bèi shān dōng zāi zhèn. yǐ jūn wù fāng jí, huǎn xiū fēng běi hé gōng. xīn hài, mìng huì qīn wáng wèi fèng mìng dà jiàng jūn, cì ruì jié dāo, kē ěr qìn jùn wáng sēng gé lín qìn wèi cān zàn dà chén, cì nè kù ní sù dāo, gōng qīn wáng yì dìng jùn wáng zài quán nèi dà chén bì chāng huì bàn xún fáng. yǐ mǎo, zéi yóu zhào sà chéng xiàn shēn sà. mìng yú hé jiān zhuō sà tōng zhōu shè fáng. xīn yǒu, lǐ jiā duān bà, yǐ jiāng zhōng yuán wèi ān huī xún fǔ. jiǎ zǐ, sēng gé lín qìn fù shēn zhōu. bǐng yín, lù yīng gǔ bà, yǐ yīng guì wèi hé nán xún fǔ. jǐ sì, zhōu tiān jué zú yú jūn. xīn wèi, zéi xiàn xiàn xiàn jiāo hé cāng zhōu, jìn pū tiān jīn, zhī xiàn xiè zi chéng dū dài liàn yǒng yíng jī, sǐ zhī, suǒ bù bài zéi sān shí lǐ. tè zèng xiè zi chéng bù zhèng shǐ, bìng jiàn cí, yōu jiǎng liàn yǒng. jǐng wén, jīng shī jiè yán, sēng gé lín qìn zhù jūn yú wǔ qīng.
九月癸卯朔,再败之潞城、黎城,贼窜直隶,入临洺关。夺讷尔经额职逮问,以桂良为直隶总督。丙午,贼陷柏乡。江西南昌围解,贼复窜踞安庆。丁未,调魁麟为礼部尚书,花沙纳为工部尚书,以胜保为汉军都统。江苏土匪陷青浦、宝山,官军复之。戊申,命截留漕粮备山东灾赈。以军务方急,缓修丰北河工。辛亥,命惠亲王为奉命大将军,赐锐捷刀,科尔沁郡王僧格林沁为参赞大臣,赐讷库尼素刀,恭亲王奕、定郡王载铨、内大臣壁昌会办巡防。乙卯,贼由赵卅、城陷深卅。命於河间、涿卅、通州设防。辛酉,李嘉端罢,以江忠源为安徽巡抚。甲子,僧格林沁复深州。丙寅,陆应穀罢,以英桂为河南巡抚。己巳,周天爵卒於军。辛未,贼陷献县、交河、沧州,进扑天津,知县谢子澄督带练勇迎击,死之,所部败贼三十里。特赠谢子澄布政使,并建祠,优奖练勇。警闻,京师戒严,僧格林沁驻军於武清。
dōng shí yuè jiǎ xū, mìng zēng guó fān dū dài liàn yǒng fù hú běi jiǎo zéi. bǐng zǐ, zéi xiàn huáng zhōu, hàn huáng dé dào xú fēng yù sǐ zhī, lián xiàn hàn yáng, jìn wéi wǔ chāng. dīng chǒu, zéi jù dú liú zhèn, shèng bǎo dū jūn zhì, lián jī bài zhī. wù yín, mìng gōng qīn wáng yì zài jūn jī chù xíng zǒu, jiě lín kuí jūn jī dà chén, yǐ ruì lín mù yīn wèi jūn jī dà chén. yǐ mǎo, jiā jǐ shì zhōng yuán jiǎ sān sān pǐn qīng xián, jiǎo bàn ān huī niǎn fěi. rén chén, wǔ chāng jiě yán, jiāng zhōng yuán fù wǎn. mìng shǔ niè sī táng shù yì jiāng miàn jiǎo zéi. guǐ sì, zéi xiàn tóng chéng. wù xū, yù zhēng shān xī shǎn xī sì chuān sān xǐng liáng fù, xún zhǐ zhī.
冬十月甲戌,命曾国藩督带练勇赴湖北剿贼。丙子,贼陷黄州,汉黄德道徐丰玉死之,连陷汉阳,进围武昌。丁丑,贼踞独流镇,胜保督军至,连击败之。戊寅,命恭亲王奕在军机处行走,解麟魁军机大臣,以瑞麟、穆荫为军机大臣。乙卯,加给事中袁甲三三品卿衔,剿办安徽捻匪。壬辰,武昌解严,江忠源赴皖。命署臬司唐树义江面剿贼。癸巳,贼陷桐城。戊戌,豫征山西、陕西、四川三省粮赋,寻止之。
shí yī yuè rén yín shuò, yǐ wáng qìng yún wéi shǎn xī xún fǔ. bǐng wǔ, fú jiàn guān jūn kè fù xià mén. ān huī zéi xiàn shū chéng, bàn tuán dà chén shì láng lǚ xián jī sǐ zhī. gēng xū, zéi xiàn yí zhēng. guǐ chǒu, mìng shì láng zēng guó fān dū dài shuǐ shī jiǎo zéi ān huī. dīng mǎo, shèng bǎo jiǎo zéi dú liú, bù lì, zhèn mò fù dū tǒng tóng jiàn, zèng jiāng jūn cì xù.
十一月壬寅朔,以王庆云为陕西巡抚。丙午,福建官军克复厦门。安徽贼陷舒城,办团大臣侍郎吕贤基死之。庚戌,贼陷仪徵。癸丑,命侍郎曾国藩督带水师剿贼安徽。丁卯,胜保剿贼独流,不利,阵殁副都统佟鉴,赠将军赐恤。
shí èr yuè jiǎ xū, yáng zhōu zéi kuì wéi chū, guān jūn fù qí chéng, qí shàn huì chéng děng jūn chǐ zhí cóng jūn. yǐ hài, zhào yǐ huáng zhōu zéi zhōu zōng jūn jí, chì wú wén róng chū shěng jiǎo zéi. wù zǐ, qí shàn fù yí zhēng. jǐ chǒu, zéi xiàn lú zhōu, jiāng zhōng yuán sǐ zhī. yǐ fú jì wèi ān huī xún fǔ, shào càn wèi cáo yùn zǒng dū. bǐng shēn, yǐ shì láng dù hàn wèi jūn jī dà chén. wēng xīn cún bà, yǐ zhào guāng wèi gōng bù shàng shū. jǐ hài, xiá jì tài miào.
十二月甲戌,扬州贼溃围出,官军复其城,琦善、慧成等均褫职从军。乙亥,诏以黄州贼〈舟宗〉麕集,饬吴文镕出省剿贼。戊子,琦善复仪徵。己丑,贼陷庐州,江忠源死之。以福济为安徽巡抚,邵灿为漕运总督。丙申,以侍郎杜翰为军机大臣。翁心存罢,以赵光为工部尚书。己亥,祫祭太庙。
shì suì, miǎn fèng tiān zhí lì shān dōng shān xī zhè jiāng hú běi hú nán guǎng xī yún nán gān sù děng shěng sān bǎi sì shí sì tīng zhōu xiàn wèi zāi fù. yòu miǎn gān sù zhōng wèi dì zhèn yín liáng cǎo shù gè yǒu chà. cháo xiǎn liú qiú xiān luó yuè nán miǎn diàn nán zhǎng rù gòng.
是岁,免奉天、直隶、山东、山西、浙江、湖北、湖南、广西、云南、甘肃等省三百四十四厅州县卫灾赋。又免甘肃中卫地震银粮、草束各有差。朝鲜、琉球、暹罗、越南、缅甸、南掌入贡。
sì nián jiǎ yín chūn zhēng yuè xīn chǒu shuò, méng gǔ gè méng cháng qīn wáng jùn wáng dié cì bào xiào jūn xū yín liǎng, wēn zhǐ jiā jiǎng, jūn què hái zhī. yǐ sì, bō nèi kù yín sān shí wàn liǎng jiě fù shèng bǎo jūn yíng. gēng xū, guān jūn kè dú liú zhèn, jù fěi huí cuàn. rén zǐ, zhāng fèi bà, yǐ chén qǐ mài wèi jiāng xī xún fǔ. wáng lǚ qiān shū chén hé nán lì zhì fèi chí, jūn xū fú mào, hé gōng mí fèi. xià yīng guì chá fù. bǐng chén, zhè jiāng hǎi yùn cáo mǐ gǎi yóu liú hé kǒu fàng yáng, mìng jiāng sū pài yuán shè jú. jǐ wèi, mìng fú jì jīng lǐ huái běi yán wù. yǐ wáng yì dé wèi mǐn zhè zǒng dū, lǚ quán sūn wèi fú jiàn xún fǔ. xīn yǒu, yuán jiǎ sān shū qǐng shì guān chóu xiǎng, yóu jūn jī chù jìng jiāo suǒ sī, wù fā nèi gé, cóng zhī. yǐ chǒu, mìng guǎng dōng gòu bàn yí pào yùn fù wǔ chāng. bǐng yín, zéi jù shù chéng cūn, yán zhào sēng gé lín qìn shèng bǎo xùn sù jiǎo qín. dīng mǎo, hú běi jìn gōng huáng zhōu bīng kuì, zǒng dū wú wén róng, shǔ àn chá shǐ qián bù zhèng shǐ táng shù yì sǐ zhī. hù bù yì fù sì chuān xué zhèng hé shào jī juān lián shū shàng wéi shì yòng pián wén, shàng zé qí jùn zǎo yuē:" dāng yuè hé shào jī shū shí, qīng yì yì qí yū jū, hé wéi yóu ér xiào zhī? dà xué shì guǎn bù, nǎi bù néng dòng sī guān gǎo yī zì hū!" zéi cuàn xiàn xiàn dōng chéng zhuāng, sēng gé lín qìn shèng bǎo hé jūn jī zhī. zéi cuàn xiàn fù chéng, fēn gǔ cuàn shān dōng. jǐ sì, jiāng sū liù hé xiàn shēn tuán lì bǎo wēi chéng, zhào jiā zhī, miǎn yī nián qián liáng.
四年甲寅春正月辛丑朔,蒙古各盟长亲王、郡王迭次报效军需银两,温旨嘉奖,均卻还之。乙巳,拨内库银三十万两解赴胜保军营。庚戌,官军克独流镇,踞匪回窜。壬子,张芾罢,以陈启迈为江西巡抚。王履谦疏陈河南吏治废弛,军需浮冒,河工糜费。下英桂查覆。丙辰,浙江海运漕米改由刘河口放洋,命江苏派员设局。己未,命福济经理淮北盐务。以王懿德为闽浙总督,吕佺孙为福建巡抚。辛酉,袁甲三疏请事关筹饟,由军机处径交所司,勿发内阁,从之。乙丑,命广东购办夷炮运赴武昌。丙寅,贼踞束城村,严诏僧格林沁、胜保迅速剿擒。丁卯,湖北进攻黄州兵溃,总督吴文镕,署按察使、前布政使唐树义死之。户部议覆四川学政何绍基捐廉疏上违式用骈文,上责祁俊藻曰:“当阅何绍基疏时,卿亦议其迂拘,何为尤而效之?大学士管部,乃不能动司官稿一字乎!”贼窜献县东城庄,僧格林沁、胜保合军击之。贼窜陷阜城,分股窜山东。己巳,江苏六合县绅团力保危城,诏嘉之,免一年钱粮。
èr yuè dīng chǒu, shàng yù jīng yán. jǐ mǎo, xǔ nǎi pǔ bà zhí nán shū fáng, jiàng nèi gé xué shì. yǐ zhū fèng biāo wèi xíng bù shàng shū, zhōu zǔ péi wèi zuǒ dōu yù shǐ. qǐ wēng xīn cún wèi lì bù zuǒ shì láng. xīn sì, yǐ tái yǒng wèi hú guǎng zǒng dū. rén wǔ, zēng guó fān zòu tǒng dài shuǐ lù shī wàn qī qiān rén, zì héng zhōu qǐ chéng chí fù hú běi. guǐ sì, yì xìng bà, yǐ yīng lóng wèi shèng jīng jiāng jūn. zēng guó fān shū qǐng qián xún fǔ yáng jiàn zhī sūn yáng jiāng juān yín èr wàn liǎng, zhǔn yáng jiàn rù sì xiāng xián cí. dé zhǐ:" yáng jiàn xì xiū zhì zhī yuán, xiāng xián jù diǎn, fēi kě yǐ juān nà dé zhī. zēng guó fān bù yīng jù wèi chén qǐng, xià bù yì chǔ." jūn xìng yǐ lái, xiǎng kōng shì jí, ér dì yú míng qì yóu shèn zhī rú cǐ. yǔ xùn nàn ān huī bù zhèng shǐ liú yù zhēn shì zhí, shì qín zhuàng. guǐ wèi, qián xié bàn dà xué shì tāng jīn zhāo bīng bù shàng shū tè dēng é zhòng yàn lù míng, jiā gōng xián, cì yù shū biǎn é. bǐng xū, zhāng liàng jī zòu huò qiāng hài dà yuán zhī zéi mù wáng xiǎo yǒng, zhāi xīn yáo jì. dé zhǐ, jí chuán zhī tóng jiàn xiè zi chéng jiā shǔ gào jì. mìng tuō míng ā bāng bàn sēng gé lín qìn jūn wù. guǐ sì, yǐ qīng lín wèi hú běi xún fǔ, chóng lún dīng yōu, réng tóng shǒu chéng. wù xū, zhāng liàng jī zòu niǎn zéi dù hé yóu fēng xiàn cuàn rù shàn xiàn, guān bīng yíng jī huò shèng, fù xiàn jīn xiāng.
二月丁丑,上御经筵。己卯,许乃普罢直南书房,降内阁学士。以朱凤标为刑部尚书,周祖培为左都御史。起翁心存为吏部左侍郎。辛巳,以台涌为湖广总督。壬午,曾国藩奏统带水陆师万七千人,自衡州起程驰赴湖北。癸巳,奕兴罢,以英隆为盛京将军。曾国藩疏请前巡抚杨健之孙杨江捐银二万两,准杨健入祀乡贤祠。得旨:“杨健系休致之员,乡贤钜典,非可以捐纳得之。曾国藩不应遽为陈请,下部议处。”军兴以来,饟空事棘,而帝於名器犹慎之如此。予殉难安徽布政使刘裕珍世职,谥勤壮。癸未,前协办大学士汤金钊、兵部尚书特登额重宴鹿鸣,加宫衔,赐御书匾额。丙戌,张亮基奏获戕害大员之贼目王小涌,摘心遥祭。得旨,即传知佟鉴、谢子澄家属告祭。命托明阿帮办僧格林沁军务。癸巳,以青麟为湖北巡抚,崇纶丁忧,仍同守城。戊戌,张亮基奏捻贼渡河由丰县窜入单县,官兵迎击获胜,复陷金乡。
sān yuè gēng zǐ shuò, zhāng liàng jī zòu zéi xiàn jù yě yùn chéng. xīn chǒu, mìng zài líng dài bīng yī qiān zhù fáng hé jiān, guì líng tái lù dài mǎ bù bīng qiān wǔ bǎi zhù fáng dé zhōu. luò bǐng zhāng zòu zéi xiàn yuè zhōu, zēng guó fān huí shěng fáng dǔ, liú hòu bǔ dào hú lín yì chǔ nán jiǎo zéi. rén yín, zéi xiàn yáng gǔ, zhī xiàn wén yǐng lì rèn wǔ rì, sǐ zhī, yōu xù jiàn cí. jiǎ chén, zéi yóu yáng gǔ guān xiàn cuàn zhì qīng hé zhī xiǎo tān, yòu fēn cuàn zhì lín qīng zhī lǐ guān zhuāng. yǐ sì, mìng shèng bǎo yíng jī shān dōng cuàn zéi, bù zhèng shǐ chóng ēn zòu dài bīng è shǒu lín qīng zhōu. xīn hài, shàng gēng jí tián. dīng sì, zéi xiàn lín qīng. yuè shí rì, guān jūn fù zhī, kuì fěi nán cuàn, shèng bǎo zhuī jī. zēng guó fān zòu jiǎo zéi yuè zhōu shī lì, huí shǒu cháng shā. xià bù yì chǔ.
三月庚子朔,张亮基奏贼陷钜野、郓城。辛丑,命载龄带兵一千驻防河间,桂龄、台禄带马步兵千五百驻防德州。骆秉章奏贼陷岳州,曾国藩回省防堵,留候补道胡林翼楚南剿贼。壬寅,贼陷阳穀,知县文颖莅任五日,死之,优恤建祠。甲辰,贼由阳穀、冠县窜至清河之小滩,又分窜至临清之李官庄。乙巳,命胜保迎击山东窜贼,布政使崇恩奏带兵扼守临清州。辛亥,上耕耤田。丁巳,贼陷临清。越十日,官军复之,溃匪南窜,胜保追击。曾国藩奏剿贼岳州失利,回守长沙。下部议处。
xià sì yuè gēng chén, shùn chéng jùn wáng chūn shān hōng. fù chéng zéi cuàn lián zhèn, sēng gé lín qìn zhuī jī wéi zhī. rén wǔ, shèng bǎo zòu mǎ duì zhuī jiǎo lín qīng kuì fěi, quán shù tiǎn miè. dé zhǐ jiā jiǎng, jiā tài zǐ shǎo bǎo, dé lēi kè sè léng shàn lù huáng mǎ guà. jǐ chǒu, yǔ gào dà xué shì pān shì ēn zú. nèi dà chén bì chāng zú. xīn mǎo, bào qǐ bào bà, yǐ tǎ qí bù shǔ hú nán tí dū, zēng guó fān duó zhí jiǎo zéi. zēng guó fān kè fù xiāng tán, tǎ qí bù péng yù lín yáng zài fú jiǎo zéi dà shèng, jìng gǎng zéi tuì.
夏四月庚辰,顺承郡王春山薨。阜城贼窜连镇,僧格林沁追击围之。壬午,胜保奏马队追剿临清溃匪,全数殄灭。得旨嘉奖,加太子少保,德勒克色楞、善禄黄马褂。己丑,予告大学士潘世恩卒。内大臣壁昌卒。辛卯,鲍起豹罢,以塔齐布署湖南提督,曾国藩夺职剿贼。曾国藩克复湘潭,塔齐布、彭玉麟、杨载福剿贼大胜,靖港贼退。
wǔ yuè jǐ hài shuò, gé yún fēi cí chéng, cì yù shū biǎn é. kuò ěr kā guó wáng biǎo qǐng chū bīng jiǎo zéi. wēn zhào zhǐ zhī. xīn chǒu, sūn ruì zhēn miǎn, yǐ zhū fèng biāo wèi hù bù shàng shū, zhào guāng wèi xíng bù shàng shū, péng yùn zhāng wèi gōng bù shàng shū. fù dū tǒng mián xún zhuī zéi yú fēng xiàn, bài zhī, cì bā tú lǔ yǒng hào. yǐ sì, lián zhèn zéi shǒu lǐ kāi fāng cuàn xiàn gāo táng zhōu, shèng bǎo dū bīng zhuī zhī. rén shēn, shàng qí yǔ dà gāo diàn. dīng sì, qí yǔ tiān shén tán. gēng shēn, jīng zhōu jiāng jūn guān wén zòu guān jūn shōu fù jiān lì xiàn yí chāng fǔ chéng. chì tǎ qí bù tǒng jūn fù hú běi jiǎo zéi. qián hú běi xún fǔ chóng lún yǐ tuō bìng duó zhí. rén xū, yǔ. guǐ hài, hé chūn fú jì zòu shōu fù ān huī lù ān zhōu chéng.
五月己亥朔,葛云飞祠成,赐御书匾额。廓尔喀国王表请出兵剿贼。温诏止之。辛丑,孙瑞珍免,以朱凤标为户部尚书,赵光为刑部尚书,彭蕴章为工部尚书。副都统绵洵追贼於丰县,败之,赐巴图鲁勇号。乙巳,连镇贼首李开方窜陷高唐州,胜保督兵追之。壬申,上祈雨大高殿。丁巳,祈雨天神坛。庚申,荆州将军官文奏官军收复监利县、宜昌府城。敕塔齐布统军赴湖北剿贼。前湖北巡抚崇纶以讬病夺职。壬戌,雨。癸亥,和春、福济奏收复安徽六安州城。
liù yuè wù chén shuò, cì lín qīng guān xiàn bèi zéi nàn mín yī yuè kǒu liáng. jiāng xī zéi cuàn hú běi dé ān. gēng chén, xǔ nǎi zhāo miǎn, yǐ jí ěr háng ā wèi jiāng sū xún fǔ. zhào yuē:" zhōng guó hǎi kǒu, chú tōng shāng wǔ kǒu wài, yí chuán xiàng bù shǐ rù. jìn rì nǎi yǒu lán rù jīn líng zhèn jiāng zhī shì, yì yù hé wéi? yè míng chēn jí xiàng gè guó yí qiú zhèng yán zǔ zhǐ." xīn sì, zhào zhí shěng tuán liàn shā zéi zhě, jiàn lì zǒng fāng, rù sì zhōng yì cí, fù nǚ yù nàn juān qū zhě, rù sì jié xiào cí. guǐ wèi, zéi xiàn wǔ chāng. tái yǒng bà, yǐ yáng pèi wèi hú běi xún fǔ, shǔ zǒng dū. mìng zēng guó fān yóu yuè zhōu jìn jiǎo, yīng guì fù xìn yáng fáng dǔ. fù dū tǒng dá hóng ā zú yú jūn, zèng dū tǒng. xīn mǎo, chì yè míng chēn jiǎo bǔ guǎng dōng huì fěi dào chuán. zhù tiě qián qiān qián.
六月戊辰朔,赐临清、冠县被贼难民一月口粮。江西贼窜湖北德安。庚辰,许乃钊免,以吉尔杭阿为江苏巡抚。诏曰:“中国海口,除通商五口外,夷船向不驶入。近日乃有阑入金陵、镇江之事,意欲何为?叶名琛即向各国夷酋正言阻止。”辛巳,诏直省团练杀贼者,建立总坊,入祀忠义祠,妇女遇难捐躯者,入祀节孝祠。癸未,贼陷武昌。台涌罢,以杨霈为湖北巡抚,署总督。命曾国藩由岳州进剿,英桂赴信阳防堵。副都统达洪阿卒於军,赠都统。辛卯,敕叶名琛剿捕广东会匪盗船。铸铁钱、铅钱。
qiū qī yuè xīn chǒu, hú běi zéi xiàn yuè zhōu, lián xiàn cháng dé. rén zǐ, zhào:" qīng lín qì chéng táo zǒu, yuǎn fù cháng shā, chì guān wén chuán zhǐ zhèng fǎ." fù dū tǒng tè ěr qīng é zú yú jūn. gēng shēn, hú nán shuǐ shī kè fù yuè zhōu, yǔ gé zhí shì láng zēng guó fān sān pǐn xián. mìng dào yuán hú lín yì gōng jiǎo cháng dé. rén xū, yáng pèi zòu kè fù miǎn yáng, zéi xiàn ān lù.
秋七月辛丑,湖北贼陷岳州,连陷常德。壬子,诏:“青麟弃城逃走,远赴长沙,饬官文传旨正法。”副都统特尔清额卒於军。庚申,湖南水师克复岳州,予革职侍郎曾国藩三品衔。命道员胡林翼攻剿常德。壬戌,杨霈奏克复沔阳,贼陷安陆。
rùn qī yuè wù chén, hú běi guān jūn kè fù ān lù. dīng chǒu, qīn chāi dà chén qí shàn zú yú jūn, yǐ tuō míng ā wèi qīn chāi dà chén, dū bàn yáng zhōu jūn wù. gēng chén, yáng pèi zòu kè fù jīng shān xiào gǎn tiān mén huáng pō má chéng děng chéng. xiàng róng zòu guān jūn shōu fù gāo chún. bǐng shēn, hé chūn zòu kè fù tài píng.
闰七月戊辰,湖北官军克复安陆。丁丑,钦差大臣琦善卒於军,以托明阿为钦差大臣,督办扬州军务。庚辰,杨霈奏克复京山、孝感、天门、黄陂、麻城等城。向荣奏官军收复高淳。丙申,和春奏克复太平。
bā yuè gēng zǐ, guān wén zòu lián fù jiā yú pú qí. guǐ mǎo, guǎng dōng tǔ fěi xiàn zhào qìng, diào hú nán fú jiàn bīng jiǎo zhī. jiǎ yín, hú nán guān jūn yóu chéng líng jī jìn gōng tōng chéng. guǐ hài, yīng měi èr guó bīng chuán dǐ tiān jīn hǎi kǒu, mìng guì liáng lì shì.
八月庚子,官文奏连复嘉鱼、蒲圻。癸卯,广东土匪陷肇庆,调湖南、福建兵剿之。甲寅,湖南官军由城陵矶进攻通城。癸亥,英、美二国兵船抵天津海口,命桂良莅事。
jiǔ yuè xīn wèi, hú běi hú nán guān jūn gōng kè wǔ chāng hàn yáng. shòu yáng pèi hú guǎng zǒng dū, zēng guó fān yǐ èr pǐn xián shǔ hú běi xún fǔ, tǎ qí bù cì huáng mǎ guà, lǐ mèng qún luó zé nán lǐ xù bīn bìng shēng xù yǒu chà. xùn nàn bù zhèng shǐ yuè xìng shǔ àn chá shǐ lǐ qīng gǔ jūn yǔ shì jiàn cí. rén wǔ, hú běi guān jūn kè fù huáng zhōu. mìng zēng guó fān yǐ bīng bù shì láng xián huì tǎ qí bù dū jūn dōng xià. jiǎ shēn, yù ruì bà, yǐ huáng zōng hàn wèi sì chuān zǒng dū, hé guì qīng wèi zhè jiāng xún fǔ. wù zǐ, ān huī guān jūn shōu fù lú jiāng. yǐ wèi, wèi yuán lǎng zú, yǐ wēng xīn cún wèi bīng bù shàng shū.
九月辛未,湖北、湖南官军攻克武昌、汉阳。授杨霈湖广总督,曾国藩以二品衔署湖北巡抚,塔齐布赐黄马褂,李孟群、罗泽南、李续宾并升叙有差。殉难布政使岳兴、署按察使李卿穀均予谥建祠。壬午,湖北官军克复黄州。命曾国藩以兵部侍郎衔会塔齐布督军东下。甲申,裕瑞罢,以黄宗汉为四川总督,何桂清为浙江巡抚。戊子,安徽官军收复庐江。乙未,魏元烺卒,以翁心存为兵部尚书。
dōng shí yuè bǐng chén, yǐ huā shā nà wèi lì bù shàng shū, quán qìng wèi gōng bù shàng shū, lǐng guó zǐ jiàn. diào wén qìng wèi mǎn zhōu dū tǒng, yì xìng wèi hàn jūn dū tǒng, yì shān wèi nèi dà chén. dīng sì, zēng guó fān zòu shuǐ lù jūn gōng bàn bì shān zéi, bì zéi wàn yú. wù wǔ, yǐ zā lā fēn tài wèi yī lí jiāng jūn. jiǎ zǐ, zēng guó fān děng zòu gōng kè tián jiā zhèn, yǔ yáng zài fú péng yù lín shēng xù. hú běi jūn shōu fù qí zhōu.
冬十月丙辰,以花沙纳为吏部尚书,全庆为工部尚书,领国子监。调文庆为满洲都统,奕兴为汉军都统,奕山为内大臣。丁巳,曾国藩奏水陆军攻半壁山贼,毙贼万馀。戊午,以紥拉芬泰为伊犁将军。甲子,曾国藩等奏攻克田家镇,予杨载福、彭玉麟升叙。湖北军收复蕲州。
shí yī yuè dīng chǒu, shàng yì dà gāo diàn qí xuě. gēng chén, yáng pèi zòu kè fù guǎng jì huáng méi. wù zǐ, luó rào diǎn zú, yǐ héng chūn wèi yún guì zǒng dū, wáng qìng yún wéi shān xī xún fǔ, wú zhèn yù wèi shǎn xī xún fǔ. suí yuǎn chéng jiāng jūn shàn lù zú yú jūn. gēng yín, dà xué shì jūn jī dà chén qí jùn zǎo zhì shì. yǐ jiǎ zhēn wèi dà xué shì, wēng xīn cún wèi lì bù shàng shū, zhōu zǔ péi wèi bīng bù shàng shū, xǔ nǎi pǔ wèi zuǒ dōu yù shǐ. guǐ sì, hú běi zéi xiàn ān huī yīng shān. ān qìng zéi cuàn jiǔ jiāng hú kǒu, jí yú wú chéng.
十一月丁丑,上诣大高殿祈雪。庚辰,杨霈奏克复广济、黄梅。戊子,罗绕典卒,以恒春为云贵总督,王庆云为山西巡抚,吴振棫为陕西巡抚。绥远城将军善禄卒於军。庚寅,大学士、军机大臣祁俊藻致仕。以贾桢为大学士,翁心存为吏部尚书,周祖培为兵部尚书,许乃普为左都御史。癸巳,湖北贼陷安徽英山。安庆贼窜九江、湖口,及於吴城。
shí èr yuè yǐ wèi, zēng guó fān zòu gōng kè xiǎo chí kǒu, shàng jiā jiǎng zhī, cì hú tuǐ huáng mǎ guà. wù xū, hé chūn zòu kè fù yīng shān. yǐ kè fù yīng huò liǎng xiàn jūn zī mín lì, miǎn sān nián cáo liáng. xīn chǒu, yuán jiǎ sān zòu jǔ rén zāng yū qīng jìn gōng tóng chéng, lì jié zhèn wáng, zèng sān pǐn xián, yǔ shì zhí. yǐ mǎo, fēng yì jì zhī zǐ zài zhōng bèi lè, sì yǐn zhì jùn wáng, gǎi míng zài zhì. guì zhōu guān bīng jī zéi, bài zhī, jiě xīng yì chéng wéi. xīn yǒu, ān huī guān jūn kè fù hán shān. sēng gé lín qìn zòu gōng huǐ xī lián zhèn zéi cháo. guǐ hài, xiá jì tài miào.
十二月乙未,曾国藩奏攻克小池口,上嘉奖之,赐狐腿黄马褂。戊戌,和春奏克复英山。以克复英、霍两县均资民力,免三年漕粮。辛丑,袁甲三奏举人臧纡青进攻桐城,力竭阵亡,赠三品衔,予世职。乙卯,封奕纪之子载中贝勒,嗣隐志郡王,改名载治。贵州官兵击贼,败之,解兴义城围。辛酉,安徽官军克复含山。僧格林沁奏攻毁西连镇贼巢。癸亥,祫祭太庙。
shì suì, miǎn hé nán shān dōng shān xī fú jiàn hú nán guǎng xī děng shěng yī bǎi èr shí jiǔ zhōu xiàn, yòu guǎng xī tǔ zhōu xiàn shí èr zāi fù yǒu chà. cháo xiǎn liú qiú rù gòng.
是岁,免河南、山东、山西、福建、湖南、广西等省一百二十九州县,又广西土州县十二灾赋有差。朝鲜、琉球入贡。
wǔ nián yǐ mǎo chūn zhēng yuè jǐ sì, sì chuān guān jūn kè fù guì zhōu tóng zǐ. rén shēn, guì zhōu guān jūn jiǎo fěi léi tái shān, qín fěi shǒu chén liáng mó. jiǎ xū, yǐ jiāng zhè cáo mǐ bù fū jīng cāng zhī fàng, mìng yí liáng kāi bàn mǐ juān jiě jīng. wù yín, jí ěr háng ā zòu kè fù shàng hǎi xiàn chéng. zhào jiā jiǎng zhī. xīn sì, hú běi zéi yóu huáng méi huí cuàn hàn kǒu, yáng pèi tuì shǒu dé ān, duó zhí, réng liú rèn. guǐ wèi, jiāng xī guān jūn kè fù wǔ níng. yǐ yǒu, sēng gé lín qìn zòu gōng kè lián zhèn, shǒu nì lín fèng xiáng jiù qín. fēng sēng gé lín qìn qīn wáng, yí jūn shān dōng, gōng jiǎo gāo táng jù fěi. qīn chāi dà chén shèng bǎo shī jiǔ wú gōng, chǐ zhí dǎi wèn. bǐng xū, zhè jiāng yuè qīng tǔ fěi zī shì, jiǎo píng zhī. xù lián zhèn gōng, xī líng ā ruì lín qìng qí mián xún lā mù gùn bù zā bù gùn chǔ kè lín qìn gè yǔ yōu lài.
五年乙卯春正月己巳,四川官军克复贵州桐梓。壬申,贵州官军剿匪雷台山,擒匪首陈良模。甲戌,以江、浙漕米不敷京仓支放,命怡良开办米捐解京。戊寅,吉尔杭阿奏克复上海县城。诏嘉奖之。辛巳,湖北贼由黄梅回窜汉口,杨霈退守德安,夺职,仍留任。癸未,江西官军克复武宁。乙酉,僧格林沁奏攻克连镇,首逆林凤祥就擒。封僧格林沁亲王,移军山东,攻剿高唐踞匪。钦差大臣胜保师久无功,褫职逮问。丙戌,浙江乐清土匪滋事,剿平之。叙连镇功,西凌阿、瑞麟、庆祺、绵洵、拉木棍布紥布、棍楚克林沁各予优赉。
èr yuè jiǎ wǔ shuò, wáng yì dé zòu yí shāng lái mǐn fàn chá, zū lìn mín fáng jiǔ jū, jí shōu chá shuì, cóng zhī. yǐ fǎ jiāng lá ní lè zhù gōng shàng hǎi, lài chóu sì duān yín yī wàn liǎng, cóng jí ěr háng ā qǐng yě. jǐ hài, shàng yù jīng yán. sēng gé lín qìn zòu kè fù gāo táng zhōu, yú fěi cuàn rù féng guān tún. xīn chǒu, fú jiàn fěi tú zuò luàn, jiǎo píng zhī. wù wǔ, è zéi běi cuàn, chì sēng gé lín qìn tiáo bō mǎ bù bīng sān sì qiān fù hé nán zhù fáng.
二月甲午朔,王懿德奏夷商来闽贩茶,租赁民房久居,藉收茶税,从之。以法将剌尼乐助攻上海,赉绸四端、银一万两,从吉尔杭阿请也。己亥,上御经筵。僧格林沁奏克复高唐州,馀匪窜入冯官屯。辛丑,福建匪徒作乱,剿平之。戊午,鄂贼北窜,敕僧格林沁调拨马步兵三四千赴河南助防。
sān yuè jiǎ zǐ, guǎng dōng guān jūn fù hǎi fēng. wǎn zéi xiàn huī zhōu. yǐ chǒu, shàng yè xī líng. zéi xiàn wǔ chāng, xún fǔ táo ēn péi sǐ zhī, yǐ hú lín yì shǔ hú běi xún fǔ. xīn wèi, shàng hái jīng. xīn mǎo, guì zhōu fěi shǒu yáng fèng bǔ zhū, yú fěi píng.
三月甲子,广东官军复海丰。皖贼陷徽州。乙丑,上谒西陵。贼陷武昌,巡抚陶恩培死之,以胡林翼署湖北巡抚。辛未,上还京。辛卯,贵州匪首杨凤捕诛,馀匪平。
xià sì yuè yǐ wèi, ān huī guān jūn shōu fù wù yuán. yǐ é fù jǐng shòu wèi yù qián dà chén. dīng wèi, jiāng xī zéi xiàn guǎng xìn. gēng xū, sēng gé lín qìn děng zòu gōng kè féng guān tún zéi cháo, qín huò shǒu nì lǐ kāi fāng, yú fěi jǐn jiān. dé zhǐ: xīn wèi, sēng gé lín qìn jí yǐ qīn wáng shì xí, xǔ chéng jiān yú, dé lēi kè sè léng jiā bèi lè xián, yú gè shēng xù. jiāng xī guān jūn fù yì yáng. zhè jiāng zéi xiàn kāi huà. jǐ wèi, xī ān jiāng jūn zā lā fēn zài hú běi jiǎo zéi zhèn wáng, yōu xù zhī. chǐ yáng pèi zhí, yǐ guān wén wèi hú guǎng zǒng dū, mián xún wèi jīng zhōu jiāng jūn, ruì lín wèi xī ān jiāng jūn. yǐ xī líng ā wèi qīn chāi dà chén, fù hú běi jiǎo zéi. gēng shēn, jiāng xī guān jūn fù ráo zhōu guǎng xìn jí xīng ān. xīn yǒu, guǎng dōng guān jūn jiǎo fěi huò shèng, shuǐ lù gǔ fěi xī píng.
夏四月乙未,安徽官军收复婺源。以额驸景寿为御前大臣。丁未,江西贼陷广信。庚戌,僧格林沁等奏攻克冯官屯贼巢,擒获首逆李开芳,馀匪尽歼。得旨:欣慰,僧格林沁即以亲王世袭,许乘肩舆,德勒克色楞加贝勒衔,馀各升叙。江西官军复弋阳。浙江贼陷开化。己未,西安将军紥拉芬在湖北剿贼阵亡,优恤之。褫杨霈职,以官文为湖广总督,绵洵为荆州将军,瑞麟为西安将军。以西凌阿为钦差大臣,赴湖北剿贼。庚申,江西官军复饶州、广信及兴安。辛酉,广东官军剿匪获胜,水陆股匪悉平。
wǔ yuè bǐng yín, xù fú jiàn zhèn wáng zhī xiàn gāo hóng fēi, rù sì jīng shī zhāo zhōng cí, bìng yú tái wān jiàn cí. dīng mǎo, xiàng róng zòu jiǎo zéi sān shān, shèng zhī. wù chén, guǎng dōng guān jūn fù hé yuán děng xiàn, jiān zéi yú sān shuǐ. xīn wèi, shàng yù gān qīng mén, fèng mìng dà jiàng jūn huì qīn wáng mián yú cān zàn dà chén qīn wáng sēng gé lín qìn gōng jiǎo dà jiàng jūn yìn cān zàn guān fáng. rén shēn, zhào yuē:" xīng bàn tuán liàn, yuán yǐ bǎo wèi xiāng lǘ. ér hé nán dié yǒu kàng liáng kàng guān zhī shì. shì cǐ xiāng shuài xiào yóu, liú bì shén dà. gè dū fǔ qí shàng jiā yì zhěng dùn, wù lìng rì jiǔ niàng huàn." shì shí, shān dōng yǐ yǒu hēi tuán zhī hài, shàng wèi shàng wén. qí hòu zú yǐ bīng lì píng zhī. yǐ hài, yǐ bǎi suī wèi rè hé dū tǒng. wù yín, yáng pèi jūn fù suí zhōu. guǐ wèi, hé nán jūn shōu fù guāng shān. dīng hài, hú lín yì zòu fēn dū shuǐ lù gè jūn lì gōng wǔ hàn, sì zhàn sì shèng. dé zhǐ, xùn tú kè fù. zhào yuē:" zhèn wén yún nán huí mín yì zī shì duān, lǚ yǒu jù zhòng kàng liáng zhī shì. héng chūn shū xìng ā wù jiāng shǒu yào gè fàn chéng chǔ, wù lìng rì jiǔ màn yán." yǐ lǐ jūn wèi dōng hé hé dào zǒng dū.
五月丙寅,恤福建阵亡知县高鸿飞,入祀京师昭忠祠,并於台湾建祠。丁卯,向荣奏剿贼三山,胜之。戊辰,广东官军复河源等县,歼贼於三水。辛未,上御乾清门,奉命大将军惠亲王绵愉、参赞大臣亲王僧格林沁恭缴大将军印、参赞关防。壬申,诏曰:“兴办团练,原以保卫乡闾。而河南迭有抗粮、抗官之事。似此相率效尤,流弊甚大。各督抚其尚加意整顿,勿令日久酿患。”是时,山东已有黑团之害,尚未上闻。其后卒以兵力平之。乙亥,以柏葰为热河都统。戊寅,杨霈军复随州。癸未,河南军收复光山。丁亥,胡林翼奏分督水陆各军力攻武、汉,四战四胜。得旨,迅图克复。诏曰:“朕闻云南回民易滋事端,屡有聚众抗粮之事。恒春、舒兴阿务将首要各犯惩处,勿令日久蔓延。”以李钧为东河河道总督。
liù yuè yǐ wèi, jiāng xī zéi xiàn yì níng. dīng yǒu, tí dū dèng shào liáng kè fù xiū níng. yǐ sì, guǎng dōng guān jūn shōu fù fēng chuān, jiān zéi yú hǔ mén yáng miàn. bǐng chén, hé nán lán yáng hé yì. jǐ wèi, chì ān huī huī níng chí guǎng dào zhào tái wān dào zhuān zhé zòu shì. xīn yǒu, guān wén zòu guān jūn kè fù yún mèng yīng chéng.
六月乙未,江西贼陷义宁。丁酉,提督邓绍良克复休宁。乙巳,广东官军收复封川,歼贼於虎门洋面。丙辰,河南兰阳河溢。己未,敕安徽徽宁池广道照台湾道专摺奏事。辛酉,官文奏官军克复云梦、应城。
qiū qī yuè rén xū shuò, zūn huáng guì tài fēi wèi kāng cí huáng tài hòu. guǎng dōng zéi xiàn hú nán chēn zhōu yí zhāng. guǐ hài, chén qǐ mài duó zhí, yǐ wén jùn wèi jiāng xī xún fǔ. jǐ sì, xiàng róng zòu kè fù wú hú. gēng wǔ, huáng tài hòu bēng. dīng chǒu, xī líng ā jìn jiǎo dé ān zéi fěi bù lì, tuì shǒu suí zhōu. mìng dōu xìng ā zì féng guān tún yí jūn jiǎo zhī. xīn sì, gōng qīn wáng yì bà zhí jūn jī, huí shàng shū fáng dú shū. yǐ wén qìng wèi jūn jī dà chén. guǐ wèi, guǎng dōng guān jūn shōu fù zhào qìng fǔ dé qìng zhōu. jiǎ shēn, shān xī yáng chéng tǔ fěi zī shì, jiǎo píng zhī. dīng hài, guān wén zòu kè fù hàn chuān.
秋七月壬戌朔,尊皇贵太妃为康慈皇太后。广东贼陷湖南郴州、宜章。癸亥,陈启迈夺职,以文俊为江西巡抚。己巳,向荣奏克复芜湖。庚午,皇太后崩。丁丑,西凌阿进剿德安贼匪不利,退守随州。命都兴阿自冯官屯移军剿之。辛巳,恭亲王奕罢直军机,回上书房读书。以文庆为军机大臣。癸未,广东官军收复肇庆府、德庆州。甲申,山西阳城土匪滋事,剿平之。丁亥,官文奏克复汉川。
bā yuè xīn mǎo shuò, hú lín yì dū jūn gōng kè hàn zhèn, jìn wéi hàn yáng. jiǎ wǔ, yīng guì zòu qiū lián ēn qín huò niǎn shǒu yì tiān fù wáng dǎng děng zhū zhī. jǐ hài, hú nán tí dū tǎ qí bù zú yú jūn, zèng jiāng jūn. gēng zǐ, shàng dà xíng huáng tài hòu zūn shì yuē xiào jìng kāng cí huáng hòu. kā shí gá ěr huí fěi rù kǎ, wō shén huī bù pài bīng zhú chū zhī. wù shēn, guǎng dōng guān jūn lián fù lián zhōu sān jiāng lián shān, jiě yǒng ān chéng wéi.
八月辛卯朔,胡林翼督军攻克汉镇,进围汉阳。甲午,英桂奏邱联恩擒获捻首易添富、王党等诛之。己亥,湖南提督塔齐布卒於军,赠将军。庚子,上大行皇太后尊谥曰孝静康慈皇后。喀什噶尔回匪入卡,倭什珲布派兵逐出之。戊申,广东官军连复连州、三江、连山,解永安城围。
jiǔ yuè jiǎ zǐ, dà xué shì zhuō bǐng tián zú. yǐ chǒu, yǐ liú zhēng wèi hàn jūn dū tǒng. gēng wǔ, mìng wén qìng yè míng chēn xié bàn dà xué shì. guǐ yǒu, fā nèi tǎng shí wàn liǎng xù zhèn zhí lì shān dōng zāi mín. rén wǔ, sì chuān mǎ biān tīng yí fěi zī shì, guān jūn jiǎo píng zhī. guǐ wèi, niǎn shǒu zhāng luò xíng yóu guī dé nán cuàn, mìng tí dū wǔ lóng é jiǎo zhī. yǐ yǒu, mìng guān wén wèi qīn chāi dà chén, dū bàn hú běi jūn wù. zhè jūn kè fù ān huī xiū níng shí dài. wù zǐ, diào dèng shào liáng wèi gù yuán tí dū.
九月甲子,大学士卓秉恬卒。乙丑,以刘钲为汉军都统。庚午,命文庆、叶名琛协办大学士。癸酉,发内帑十万两续赈直隶、山东灾民。壬午,四川马边厅夷匪滋事,官军剿平之。癸未,捻首张洛行由归德南窜,命提督武隆额剿之。乙酉,命官文为钦差大臣,督办湖北军务。浙军克复安徽休宁、石埭。戊子,调邓绍良为固原提督。
dōng shí yuè dīng yǒu, hé chūn fú jì zòu kè fù lú zhōu fǔ chéng. dé zhǐ jiā jiǎng, cì hé chūn huáng mǎ guà, fú jì tài zǐ shǎo bǎo, miǎn hé féi sān nián é fù. xīn chǒu, guì zhōu miáo fěi xiàn dōu jiāng. rén yín, guān wén zòu kè fù dé ān. wù shēn, shí dá kāi huí cuàn hú běi, hú lín yì dǔ jiǎo zhī. rén zǐ, yǒng miǎn hé nán tān zhēng hé gōng jiā jià yín sì shí wàn liǎng.
冬十月丁酉,和春、福济奏克复庐州府城。得旨嘉奖,赐和春黄马褂,福济太子少保,免合肥三年额赋。辛丑,贵州苗匪陷都江。壬寅,官文奏克复德安。戊申,石达开回窜湖北,胡林翼堵剿之。壬子,永免河南摊徵河工加价银四十万两。
shí yī yuè jiǎ zǐ, hú lín yì zòu, luó zé nán lǐ xù bīn yíng jī shí dá kāi wéi jùn yú yáng lóu dòng, bài zhī qǐng gòu yáng pào jī zéi. chì yè míng chēn cǎi gòu yáng pào liù bǎi zūn, yóu hú nán shuǐ yùn hú běi yìng yòng. xīn wèi, kuò ěr kā yí rén zhàn jù hòu cáng jì lóng. dé xīng zú, diào lín kuí wèi xíng bù shàng shū, yǐ ruì lín wèi lǐ bù shàng shū. wù zǐ, guān wén zòu gōng kè xián níng jīn kǒu, bìng bào jiāng xī zéi xiàn yì níng, xí chì luó zé nán huí jiǎo. dé zhǐ:" luó zé nán zhèng zài gōng jiǎo, wǔ hàn chī jǐn, bù kě huí jiǎo." zhào lìng zēng guó fān děng qiǎn zhōu rǔ yún qián fù chóng tōng, wèi luó zé nán hòu lù yuán yīng. hé chūn děng zòu niǎn fěi lǐ zhào shòu cuàn jù yīng shān, dào yuán hé guì zhēn mì móu huì bǔ, bù kè, sǐ zhī.
十一月甲子,胡林翼奏,罗泽南、李续宾迎击石达开、韦俊於羊楼峒,败之;请购洋炮击贼。敕叶名琛采购洋炮六百尊,由湖南水运湖北应用。辛未,廓尔喀夷人占踞后藏济咙。德兴卒,调麟魁为刑部尚书,以瑞麟为礼部尚书。戊子,官文奏攻克咸宁、金口,并报江西贼陷义宁,檄饬罗泽南回剿。得旨:“罗泽南正在攻剿,武汉吃紧,不可回剿。”诏令曾国藩等遣周汝筠前赴崇、通,为罗泽南后路援应。和春等奏捻匪李兆受窜踞英山,道员何桂珍密谋会捕,不克,死之。
shí èr yuè xīn mǎo, shàng yì dà gāo diàn qí xuě. bǐng shēn, jiāng xī zéi xiàn lín jiāng ruì zhōu, chì zēng guó fān bō bīng jiǎo zhī. wù xū, liú jiāng sū cáo mǐ èr shí wàn dàn jì jiāng nán jūn. guǐ mǎo, guǎng xī guān jūn shōu fù xīng ān. guì zhōu zéi xú tíng jié xiàn zhèn gān, fēn xiàn sī nán. yǐ sì, mìng wén qìng yè míng chēn wèi dà xué shì, guì liáng péng yùn zhāng xié bàn dà xué shì, bǎi suī wèi hù bù shàng shū, yì xiāng wèi shèng jīng jiāng jūn, yīng lóng wèi rè hé dū tǒng. bǐng wǔ, yǐ zhèng qīn wáng duān huá wéi mǎn zhōu dū tǒng, yì shān wèi hēi lóng jiāng jiāng jūn. mìng xī líng ā fù hé nán fáng jiǎo. gēng xū, niǎn fěi zhāng luò xíng huí cuàn guī dé. guǐ chǒu, mìng yīng guì dū jiǎo yù dōng wǎn sān xǐng niǎn fěi. jǐng chún zòu chén fáng yí qíng xíng, shàng jiā jiǎng zhī. zhù cáng dà chén hè tè hè zòu chí dǐ hòu cáng chóu yù dà lüè. dé zhǐ:" jiāng zī dìng rì xùn mǎ bù jiā gè dì, jūn shǔ zhōng dào yào hài, jí yí è shǒu. gá bù lún zhōng zé qí wèi yí qíng xìn yǎng zhě, lìng xié tóng bàn shì, yǐ fǔ bīng lì zhī bù jí. shēng qín yí rén, zàn liú yíng zhōng, lìng lái wǎng tōng xìn, yǐ shì jī mí. lè bīn děng suǒ nǐ liù tiáo, xià gāi dà chén zhī zhī." dīng sì, xiá jì tài miào.
十二月辛卯,上诣大高殿祈雪。丙申,江西贼陷临江、瑞州,敕曾国藩拨兵剿之。戊戌,留江苏漕米二十万石济江南军。癸卯,广西官军收复兴安。贵州贼徐廷杰陷镇筸,分陷思南。乙巳,命文庆、叶名琛为大学士,桂良、彭蕴章协办大学士,柏葰为户部尚书,奕湘为盛京将军,英隆为热河都统。丙午,以郑亲王端华为满洲都统,奕山为黑龙江将军。命西凌阿赴河南防剿。庚戌,捻匪张洛行回窜归德。癸丑,命英桂督剿豫、东、皖三省捻匪。景淳奏陈防夷情形,上嘉奖之。驻藏大臣赫特贺奏驰抵后藏筹御大略。得旨:“江孜、定日汛、马布加各地,均属中道要害,即宜扼守。噶布伦中择其为夷情信仰者,令协同办事,以辅兵力之不及。生擒夷人,暂留营中,令来往通信,以示羁縻。乐斌等所拟六条,下该大臣知之。”丁巳,祫祭太庙。
shì suì, miǎn zhí lì shān dōng hú běi guǎng xī guì zhōu děng shěng èr fǔ yī bǎi wǔ shí bā zhōu xiàn, yòu guǎng xī sān shí bā tǔ zhōu xiàn zāi fù, jiāng sū yán chǎng chǎng kè gè yǒu chà. cháo xiǎn liú qiú rù gòng.
是岁,免直隶、山东、湖北、广西、贵州等省二府一百五十八州县,又广西三十八土州县灾赋,江苏盐场场课各有差。朝鲜、琉球入贡。
liù nián bǐng chén chūn zhēng yuè jǐ wèi shuò, dūn jùn wáng yì cóng fù qīn wáng. yǐ yì shān wèi yù qián dà chén, bèi lè zài zhì yù qián xíng zǒu. rén xū, yáng yǐ zēng zú, yǐ gēng zhǎng wèi jiāng nán hé dào zǒng dū. rén shēn, zéi rǎo hú nán huǎng zhōu má yáng, guān jūn jī zǒu zhī, zhǎn zéi shǒu hé lù. yǐ hài, zhào luò bǐng zhāng xí zhī fǔ liú zhǎng yòu fù jiāng xī jiǎo zéi. wù yín, guǎng dōng tí dū kūn shòu jiǎo guī shàn zéi, píng zhī. xīn sì, tí dū qín dìng sān gōng kè shū chéng.
六年丙辰春正月己未朔,惇郡王奕誴复亲王。以奕山为御前大臣,贝勒载治御前行走。壬戌,杨以增卒,以庚长为江南河道总督。壬申,贼扰湖南晃州、麻阳,官军击走之,斩贼首何禄。乙亥,诏骆秉章檄知府刘长佑赴江西剿贼。戊寅,广东提督昆寿剿归善贼,平之。辛巳,提督秦定三攻克舒城。
èr yuè rén chén, zhào hú nán miáo biàn jiǎo fěi chū lì, zhǔn qí liú yíng xù bǔ. wù xū, shàng yù jīng yán. xīn chǒu, shùn tiān fǔ yǐn jiǎng qí chún shū jìn kè jǐ fù lǐ èr zhēn, shàng jiā nà zhī. bǐng wǔ, yīng měi èr guó qiú gǎi tiáo yuē, xià yè míng chēn zhī zhī. dīng wèi, diào jí lín hēi lóng jiāng chá hā ěr suí yuǎn chéng bīng fù shān dōng hé nán jiǎo zéi. jǐ yǒu, zhuó zēng zhí shěng wén yuán jiǎn chéng yǎng lián. rén zǐ, mìng fú xīng bāng bàn jiāng nán jūn wù. bǐng chén, kuò ěr kā qǐng bà bīng. dīng sì, guì zhōu guān jūn gōng kè tóng rén.
二月壬辰,诏湖南苗弁剿匪出力,准其留营序补。戊戌,上御经筵。辛丑,顺天府尹蒋琦淳疏进克己、复礼二箴,上嘉纳之。丙午,英、美二国求改条约,下叶名琛知之。丁未,调吉林、黑龙江、察哈尔、绥远城兵赴山东、河南剿贼。己酉,酌增直省文员减成养廉。壬子,命福兴帮办江南军务。丙辰,廓尔喀请罢兵。丁巳,贵州官军攻克铜仁。
sān yuè jǐ wèi, guā zhōu zéi chū cuàn yùn hé, tuō míng ā zhuī jiǎo zhī. yì xiāng miǎn, yǐ qìng qí wèi shèng jīng jiāng jūn. rén xū, hú nán guān jūn kè fù yǒng míng jiāng huá. liú zhǎng yòu jūn rù jiāng xī, fù píng xiāng. jiāng xī zéi xiàn jí ān. guǐ hài, shàng gēng jí tián. jiǎ zǐ, jiāng nán zéi zài xiàn yáng zhōu, duó tuō míng ā léi yǐ xián zhí, shòu dé xīng ā qīn chāi dà chén, shǎo zhān shì wēng tóng shū fù zhī. yǐ chǒu, shí dá kāi xiàn ruì zhōu, zhào guǎng dōng dǔ jiǎo. dīng mǎo, shì sài shàng ā nè ěr jīng é yú shù suǒ. yǐ hài, tí dū dèng shào liáng lì gōng yáng zhōu, kè zhī, mìng bāng bàn dé xīng ā jūn wù. zéi cuàn jiāng pǔ. dīng chǒu, luó zé nán lì gōng wǔ chāng, zhèn wáng, zèng xún fǔ, cì xù yǔ shì. wù yín, zéi xiàn jiāng xī jiàn chāng. mìng zhè jiāng xué zhèng wàn qīng lí bù zhèng shǐ yàn duān shū dū bàn sān qú fáng wù. gēng chén, mù zōng shēng mǔ yì pín nà lā shì jìn fēng yì fēi. zēng guó fān gōng zéi zhāng shù shī lì, xià bù yì chǔ. guǐ wèi, héng chūn zòu jūn wù shěng fēn dū fǔ, qǐng xǔ dān xián zòu shì, cóng zhī. bǐng xū, zhāng guó liáng jūn gōng kè pǔ kǒu.
三月己未,瓜州贼出窜运河,托明阿追剿之。奕湘免,以庆祺为盛京将军。壬戌,湖南官军克复永明、江华。刘长佑军入江西,复萍乡。江西贼陷吉安。癸亥,上耕耤田。甲子,江南贼再陷扬州,夺托明阿、雷以諴职,授德兴阿钦差大臣,少詹事翁同书副之。乙丑,石达开陷瑞州,诏广东堵剿。丁卯,释赛尚阿、讷尔经额於戍所。乙亥,提督邓绍良力攻扬州,克之,命帮办德兴阿军务。贼窜江浦。丁丑,罗泽南力攻武昌,阵亡,赠巡抚,赐恤予谥。戊寅,贼陷江西建昌。命浙江学政万青藜、布政使晏端书督办三衢防务。庚辰,穆宗生母懿嫔那拉氏晋封懿妃。曾国藩攻贼樟树失利,下部议处。癸未,恒春奏军务省分督抚,请许单衔奏事,从之。丙戌,张国樑军攻克浦口。
xià sì yuè wù zǐ, yuè zéi fù xiàn yí zhēng, guān jūn xún fù zhī. jiǎ wǔ, guì zhōu jūn fù láng dài. bǐng shēn, yún nán chǔ xióng hàn huí gòu xìn. jǐ hài, jiāng xī jūn fù jìn xián. xīn chǒu, fèng tiān jīn zhōu dì zhèn. guǐ mǎo, ān huī zéi xiàn níng guó. bǐng wǔ, qián xié bàn dà xué shì zhì shì guāng lù sì qīng tāng jīn zhāo zú, zèng shàng shū. xīn hài, cì wēng tóng hé děng èr bǎi yī shí liù rén jìn shì jí dì chū shēn yǒu chà. bǐng chén, dé xīng ā zòu guān jūn gōng zéi sān chà hé, huǐ qí cháo.
夏四月戊子,粤贼复陷仪徵,官军寻复之。甲午,贵州军复郎岱。丙申,云南楚雄汉、回构衅。己亥,江西军复进贤。辛丑,奉天金州地震。癸卯,安徽贼陷宁国。丙午,前协办大学士、致仕光禄寺卿汤金钊卒,赠尚书。辛亥,赐翁同龢等二百一十六人进士及第出身有差。丙辰,德兴阿奏官军攻贼三汊河,毁其巢。
wǔ yuè xīn yǒu, yǐ mù kè dé nè wèi guǎng zhōu jiāng jūn, dōu xìng ā wèi jiāng níng jiāng jūn. rén xū, hú běi tōng chéng guān jūn shī lì, dào yuán jiāng zhōng jì sǐ zhī. jiāng sū xún fǔ jí ěr háng ā jī zéi zhèn jiāng zhī huáng ní zhōu, bù shèng, sǐ zhī, zèng zǒng dū. yǐ zhào dé zhé shǔ jiāng sū xún fǔ. jiǎ zǐ, jiāng nán zéi pū jiǔ huà shān yíng pán, xiàn zhī. hé nán jūn fù guāng zhōu. fù xī líng ā dū tǒng. yuán jiǎ sān fù sān pǐn qīng. dīng chǒu, zéi xiàn lì shuǐ.
五月辛酉,以穆克德讷为广州将军,都兴阿为江宁将军。壬戌,湖北通城官军失利,道员江忠济死之。江苏巡抚吉尔杭阿击贼镇江之黄泥州,不胜,死之,赠总督。以赵德辙署江苏巡抚。甲子,江南贼扑九华山营盘,陷之。河南军复光州。复西凌阿都统。袁甲三复三品卿。丁丑,贼陷溧水。
liù yuè bǐng xū shuò, jīn líng zéi pū xiàn dà yíng, guān jūn tuì shǒu dān yáng, duó xiàng róng fú xīng zhí. wù zǐ, yǐ àn chá shǐ xú zōng gàn bāng bàn ān huī fáng wù. mìng yí liáng gù mù huǒ lún chuán rù jiāng jiǎo zéi. chì hé nán guǎng dōng bō bīng, hé chūn fù zhèn bāng fù yuán jiāng nán. dīng wèi, yè míng chēn zòu yīng měi fǎ gè guó gōng shǐ yǐ dìng yuē shí èr nián, qǐng fù jīng chóng xiū tiáo yuē. zhào zhuó yǔn biàn tōng, zǔ zhǐ lái jīng. xīn hài, yǒng dìng hé yì. jiāng xī zéi xiàn ráo zhōu.
六月丙戌朔,金陵贼扑陷大营,官军退守丹阳,夺向荣、福兴职。戊子,以按察使徐宗幹帮办安徽防务。命怡良雇募火轮船入江剿贼。敕河南、广东拨兵,和春、傅振邦赴援江南。丁未,叶名琛奏英、美、法各国公使以定约十二年,请赴京重修条约。诏酌允变通,阻止来京。辛亥,永定河溢。江西贼陷饶州。
qiū qī yuè xīn yǒu, guǎng dōng yuán jūn lián fù jiāng xī shàng yóu yú dōu, jiě gàn zhōu chéng wéi. wáng yì dé chéng jìn měi guó guó shū, dé zhǐ:" gēng huàn tiáo yuē, nán yǐ zhǔn xíng, réng lìng huí guǎng dōng shāng dìng." dīng mǎo, mìng zǒng bīng zhāng guó liáng bāng bàn xiàng róng jūn wù. rén shēn, jiāng xī guān jūn lián fù nán kāng ráo zhōu. guǐ yǒu, qīn chāi dà chén xiàng róng zú yú jūn. bǐng zǐ, gān sù sā lā huí fěi zī shì, guān jūn jiǎo píng zhī. mìng hé chūn chí fù dān yáng jiǎo zéi, zhèng kuí shì jiē bàn ān huī jūn wù. hú běi yuán jūn kè fù jiāng xī xīn chāng shàng gāo. hè tè hè zòu kuò ěr kā yǔ táng gǔ tè hé chéng, chè huí shù bīng.
秋七月辛酉,广东援军连复江西上犹、雩都,解赣州城围。王懿德呈进美国国书,得旨:“更换条约,难以准行,仍令回广东商订。”丁卯,命总兵张国樑帮办向荣军务。壬申,江西官军连复南康、饶州。癸酉,钦差大臣向荣卒於军。丙子,甘肃撒拉回匪滋事,官军剿平之。命和春驰赴丹阳剿贼,郑魁士接办安徽军务。湖北援军克复江西新昌、上高。赫特贺奏廓尔喀与唐古忒和成,撤回戍兵。
bā yuè wù zǐ, huáng zōng hàn bà, yǐ wú zhèn yù wèi sì chuān zǒng dū, tán tíng xiāng wèi shǎn xī xún fǔ. guǐ sì, mìng shū xìng ā yán bàn huí fěi, jǔ xíng xiāng tuán. guǐ mǎo, guǎng xī guān jūn fù shàng sī zhōu guì xiàn. dīng wèi, guì zhōu zéi xiàn dū yún shī bǐng, jìn xiàn gǔ zhōu. wù shēn, ān huī guān jūn gōng kè sān hé. jǐ yǒu, jiāng xī huì fěi gōng xiàn guǎng chāng nán fēng xīn chāng lú xī.
八月戊子,黄宗汉罢,以吴振棫为四川总督,谭廷襄为陕西巡抚。癸巳,命舒兴阿严办回匪,举行乡团。癸卯,广西官军复上思州、贵县。丁未,贵州贼陷都匀、施秉,进陷古州。戊申,安徽官军攻克三河。己酉,江西会匪攻陷广昌、南丰、新昌、泸溪。
jiǔ yuè yǐ mǎo shuò, rì yǒu shí zhī. wù wǔ, jīng shī mǐ guì, kāi wǔ chéng fàn chǎng, bìng bō cāng gǔ zhì qián zhèn gù ān liù zhōu xiàn jī mín. jǐ sì, yún nán tǔ fěi xiàn làng qióng. gēng wǔ, jiāng nán guān jūn gōng gāo chún, kè zhī. guǐ yǒu, ān huī guān jūn fù wú wéi zhōu. dīng chǒu, wén qìng děng shū jìn mèng bǎo fān yì dà xué yǎn yì, mìng xiào kān bān xíng. rén wǔ, xī níng hēi fān zú zī shì, tí dū suǒ wén jiǎo píng zhī. yì táng bìng miǎn, yǐ lè bīn wèi shǎn gān zǒng dū, yǒu fèng wèi chéng dū jiāng jūn, dōng chún wèi fú zhōu jiāng jūn.
九月乙卯朔,日有食之。戊午,京师米贵,开五城饭厂,并拨仓穀制钱赈固安六州县饥民。己巳,云南土匪陷浪穹。庚午,江南官军攻高淳,克之。癸酉,安徽官军复无为州。丁丑,文庆等疏进孟保翻译大学衍义,命校刊颁行。壬午,西宁黑番族滋事,提督索文剿平之。易棠病免,以乐斌为陕甘总督,有凤为成都将军,东纯为福州将军。
dōng shí yuè bǐng xū, guì zhōu zéi xiàn tái gǒng huáng píng. gēng yín, guān wén jiǎo xiāng yáng fěi tú, píng zhī. jiǎ wǔ, mìng yīng guì qín dìng sān huì jiǎo wō hé méng chéng niǎn fěi. dīng yǒu, ān huī guān jūn kè fù hé zhōu. yún nán dà lǐ huí fěi qiāng guān jù chéng. rén yín, xiāng fán zéi fàn dèng zhōu. hé nán zéi yóu xià yì qū rǎo xú zhōu. jiǎ chén, zhè jiāng guān jūn zài fù xiū níng. yǔ qián xún fǔ zhāng fèi sān pǐn qīng. dīng wèi, guǎng xī yòu jiāng zhèn biāo bīng biàn, láo chóng guāng tǎo píng zhī. rén zǐ, hé guì qīng zòu zhè jūn jìn kè yī xiàn, huī zhōu sù qīng. shào càn zòu guān jūn jī tuì niǎn fěi, xú zhōu jiě wéi. yǐ cháng qīng wèi yī lí jiāng jūn.
冬十月丙戌,贵州贼陷台拱、黄平。庚寅,官文剿襄阳匪徒,平之。甲午,命英桂、秦定三会剿涡河、蒙城捻匪。丁酉,安徽官军克复和州。云南大理回匪戕官踞城。壬寅,襄樊贼犯邓州。河南贼由夏邑趋扰徐州。甲辰,浙江官军再复休宁。予前巡抚张芾三品卿。丁未,广西右江镇标兵变,劳崇光讨平之。壬子,何桂清奏浙军进克黟县,徽州肃清。邵灿奏官军击退捻匪,徐州解围。以常清为伊犁将军。
shí yī yuè yǐ mǎo shuò, xuān zōng shí lù chéng. yǐ péng yùn zhāng wèi dà xué shì, wēng xīn cún xié bàn dà xué shì, xǔ nǎi pǔ wèi gōng bù shàng shū, zhū zūn wèi zuǒ dōu yù shǐ. xīn yǒu, yún nán guān jūn kè fù yáo zhōu. yǐ chǒu, shēng wén chāng rù zhōng sì. mìng zhèng kuí shì yí jūn huì yīng guì jiǎo niǎn fěi, qín dìng sān huì fú jì jiǎo wǎn fěi. bǐng yín, mìng shèng bǎo fù ān huī jūn yíng. xīn wèi, dà xué shì wén qìng zú. yīng rén zài guǎng dōng yǐ chá chuán gòu xìn, fàng pào gōng chéng. shēn tuán fèn jī zhī, jiān shù bǎi rén. chì yè míng chēn xiàng jī bàn lǐ. rén shēn, mìng bǎi suī wèi jūn jī dà chén. yǐ hài, jiāng xī zéi xiàn fǔ zhōu. wù yín, chǔ jūn dào yuán liú zhǎng yòu lián fù jiāng xī yuán zhōu fēn yí, jiā àn chá shǐ xián, yǔ qí fù mǔ sān pǐn fēng diǎn, yǔ xún fǔ luò bǐng zhāng huā líng. yīng guì zòu gōng pò zhì hé jí zéi cháo. gēng chén, shàng lín dà xué shì wén qìng dì cì diàn. rén wǔ, hú lín yì kè fù wǔ chāng, guǐ wèi, guān wén kè fù hàn yáng, jūn dé zhǐ jiā jiǎng. guì zhōu jūn gōng kè dū yún.
十一月乙卯朔,宣宗实录成。以彭蕴章为大学士,翁心存协办大学士,许乃普为工部尚书,朱嶟为左都御史。辛酉,云南官军克复姚州。乙丑,升文昌入中祀。命郑魁士移军会英桂剿捻匪,秦定三会福济剿皖匪。丙寅,命胜保赴安徽军营。辛未,大学士文庆卒。英人在广东以查船构衅,放炮攻城。绅团愤击之,歼数百人。敕叶名琛相机办理。壬申,命柏葰为军机大臣。乙亥,江西贼陷抚州。戊寅,楚军道员刘长佑连复江西袁州、分宜,加按察使衔,予其父母三品封典,予巡抚骆秉章花翎。英桂奏攻破雉河集贼巢。庚辰,上临大学士文庆第赐奠。壬午,胡林翼克复武昌,癸未,官文克复汉阳,均得旨嘉奖。贵州军攻克都匀。
shí èr yuè yǐ yǒu, hú běi guān jūn gōng kè lǎo hé kǒu. bǐng xū, shàng qí xuě. wù zǐ, yǐ sù qīn wáng huá fēng wèi nèi dà chén. jǐ chǒu, zhào yuē:" hú běi lèi wèi zéi jù, xiǎo mín bīng xiǎn yú shēng, chuāng yí kě niàn. xiàn zài wǔ hàn jì fù, jí yí yuán jiù mín mò. qián liáng fēn bié juān huǎn, zāi lí zuò hé fǔ xù, qí sù chóu yì yǐ wén." hú běi guān jūn lián fù wǔ chāng xiàn huáng zhōu fǔ chéng. jiǎ wǔ, hú lín yì zòu chén hú běi bīng zhèng lì zhì. dé zhǐ:" jì néng què yǒu suǒ jiàn, jí dāng shí lì jǔ xíng." bǐng shēn, guān wén zòu jiǎo bàn suí zhōu tǔ fěi, fěi shǒu jiù qín. xù bào guān jūn lián fù xīng guó dà yě qí shuǐ qí zhōu guǎng jì. xīn chǒu, wǎn zhè guān jūn kè fù níng guó, cì hé guì qīng huā líng. guǐ mǎo, yǐ hú nán guān jūn jiǎo chú hú běi chóng tōng zéi fěi, jiā hòu xuǎn dào wáng zhēn àn chá shǐ xián. jiǎ chén, guān wén zòu guān jūn zài jiǔ jiāng fén huǐ zéi chuán. zhào zēng guó fān jī lì jiàng shì, yóu hú chū jiāng, yǐ biàn hé jiǎo. wù shēn, shān dōng guān jūn jiǎo bì niǎn shǒu wáng fāng yún. hú běi guān jūn kè fù huáng méi. jǐ yǒu, mìng guì liáng wèi dà xué shì, bǎi suī xié bàn dà xué shì. yǐ tán tíng xiāng wèi zhí lì zǒng dū, céng wàng yán wèi shǎn xī xún fǔ. rén zǐ, xiá jì tài miào.
十二月乙酉,湖北官军攻克老河口。丙戌,上祈雪。戊子,以肃亲王华丰为内大臣。己丑,诏曰:“湖北累为贼踞,小民兵燹馀生,疮痍可念。现在武、汉既复,亟宜援救民瘼。钱粮分别蠲缓,灾黎作何抚恤,其速筹议以闻。”湖北官军连复武昌县、黄州府城。甲午,胡林翼奏陈湖北兵政吏治。得旨:“既能确有所见,即当实力举行。”丙申,官文奏剿办随州土匪,匪首就擒。续报官军连复兴国、大冶、蕲水、蕲州、广济。辛丑,皖、浙官军克复宁国,赐何桂清花翎。癸卯,以湖南官军剿除湖北崇、通贼匪,加候选道王珍按察使衔。甲辰,官文奏官军在九江焚毁贼船。诏曾国藩激厉将士,由湖出江,以便合剿。戊申,山东官军剿毙捻首王方云。湖北官军克复黄梅。己酉,命桂良为大学士,柏葰协办大学士。以谭廷襄为直隶总督,曾望颜为陕西巡抚。壬子,祫祭太庙。
shì suì, miǎn zhí lì jiāng sū shān dōng shān xī hé nán hú nán guì zhōu děng shěng yī bǎi liù shí wǔ zhōu xiàn bèi zāi bèi zéi é fù, yòu miǎn jiāng sū liù chǎng yán kè gè yǒu chà. cháo xiǎn rù gòng.
是岁,免直隶、江苏、山东、山西、河南、湖南、贵州等省一百六十五州县被灾、被贼额赋,又免江苏六场盐课各有差。朝鲜入贡。
qī nián dīng sì chūn zhēng yuè gēng wǔ, yí liáng zòu fù zhèn bāng kè fù gāo chún, zhāng guó liáng jìn qǔ jù róng. hé guì qīng zòu zhè shěng yuán jiǎo, nèi fáng běn jìng, wài bǎo lín fēng. dé zhǐ jiā jiǎng. diào quán qìng wèi bīng bù shàng shū, wén cǎi wèi gōng bù shàng shū, sù shùn wèi zuǒ dōu yù shǐ. guǎng xī tài píng fǔ tǔ fěi píng. bǐng zǐ, zhào xī líng ā chóng ān huí jīng. jiā shèng bǎo fù dū tǒng xián, bāng bàn jiǎo fěi shì yí. wáng lǚ qiān huí jí, mìng lǐ jūn jiē bàn hé fáng. jǐ mǎo, yè míng chēn zòu fáng jiǎo yīng yí huò shèng. dé zhǐ:" kòng zhì wài yí, fēi nèi dì kě bǐ. dìng hǎi qián shì, kě qǔ wèi jiàn. qí wù cāo zòng dé yí, wù yí hòu huǐ, zhèn bù wéi yáo zhì yě. xià sū zhí mǐn zhè gè dū fǔ zhī zhī."
七年丁巳春正月庚午,怡良奏傅振邦克复高淳,张国樑进取句容。何桂清奏浙省援剿,内防本境,外保邻封。得旨嘉奖。调全庆为兵部尚书,文彩为工部尚书,肃顺为左都御史。广西太平府土匪平。丙子,召西凌阿、崇安回京。加胜保副都统衔,帮办剿匪事宜。王履谦回籍,命李钧接办河防。己卯,叶名琛奏防剿英夷获胜。得旨:“控制外夷,非内地可比。定海前事,可取为鉴。其务操纵得宜,勿贻后悔,朕不为遥制也。下苏、直、闽、浙各督抚知之。”
èr yuè yǐ yǒu, zēng guó fān zòu kè fù jiàn chāng. bǐng xū, shàng yù jīng yán. xīn mǎo, hú běi guān jūn shōu fù yí chāng. jiǎ wǔ, yún nán bīn chuān huí fěi zuò luàn. jiǎ chén, hú běi zéi xiàn yuǎn ān jīng mén, guān jūn jī zǒu zhī. dīng wèi, ān huī zéi fěi shàng fàn huáng méi, dōu xìng ā jī bài zhī. ān huī fěi xiàn lù ān. rén zǐ, yīng guì shèng bǎo zòu jiǎo bàn niǎn fěi, duó huí wū lóng jí, jìn guī gù shǐ.
二月乙酉,曾国藩奏克复建昌。丙戌,上御经筵。辛卯,湖北官军收复宜昌。甲午,云南宾川回匪作乱。甲辰,湖北贼陷远安、荆门,官军击走之。丁未,安徽贼匪上犯黄梅,都兴阿击败之。安徽匪陷六安。壬子,英桂、胜保奏剿办捻匪,夺回乌龙集,进规固始。
sān yuè guǐ sì shuò, zēng guó fān dīng fù yōu, gěi jiǎ zhì sāng, mìng yáng zài fú zàn tǒng shuǐ jūn, péng yù lín fù zhī. bǐng chén, hú běi guān jūn táng xùn fāng bā yáng ā jiǎo nán zhāng fěi tú, bài zhī, zéi shǒu liú shàng yì jiàng. guì zhōu tí dū xiào shùn bīng kuì yú dū yún, sǐ zhī. jǐ wèi, xiāng fán zéi xiàn hé nán nèi xiāng, guān jūn jī fù zhī. zhào yí liáng" mì chá zhāng guó liáng shì fǒu yǔ hé chūn yì jiàn bù hé. jūn zhōng tǒng shuài, quán zài néng dé rén xīn, tǎng jià yù wú fāng, shǐ jiàn jiàng bù kěn chū lì, yí wù fēi qīng". guǐ hài, shàng gēng jí tián. dīng mǎo, yǐ qí líng wèi jiāng xī xún fǔ. gēng wǔ, xù kè fù wǔ hàn gōng, xié lǐng duō lóng ā yǐ fù dū tǒng yòng. xīn wèi, héng chūn zòu huí fěi zī rǎo, jiàng lǐng fá yuán, qǐng diào yún yáng zhèn zǒng bīng wáng guó cái lái diān xié jiǎo, cóng zhī. rén shēn, jiāng xī guān jūn gōng jǐng dé zhèn, bù lì, dū sī bì jīn kē zhàn mò, liú zhǎng yòu fù bài yú xīn yù. xīn sì, guǎng xī héng zhōu tǔ fěi zī shì, guǎng dōng guān jūn jiǎo píng zhī. yè míng chēn zòu yīng chuán tuì chū shěng hé. dé zhǐ:" zǒng yí mǐ cǐ xìn duān, bù kě shǐ shēng biān huàn."
三月癸巳朔,曾国藩丁父忧,给假治丧,命杨载福暂统水军,彭玉麟副之。丙辰,湖北官军唐训方、巴扬阿剿南彰匪徒,败之,贼首刘尚义降。贵州提督孝顺兵溃於都匀,死之。己未,襄樊贼陷河南内乡,官军击复之。诏怡良“密查张国樑是否与和春意见不合。军中统帅,全在能得人心,倘驾驭无方,使健将不肯出力,贻误非轻”。癸亥,上耕耤田。丁卯,以耆龄为江西巡抚。庚午,叙克复武、汉功,协领多隆阿以副都统用。辛未,恒春奏回匪滋扰,将领乏员,请调郧阳镇总兵王国材来滇协剿,从之。壬申,江西官军攻景德镇,不利,都司毕金科战殁,刘长佑复败於新喻。辛巳,广西横州土匪滋事,广东官军剿平之。叶名琛奏英船退出省河。得旨:“总宜弭此衅端,不可使生边患。”
xià sì yuè jiǎ shēn, héng chūn zòu yí xī huí fěi jiàng. dé lēi kè duō ěr jì zòu é guó qǐng qiǎn shǐ lái jīng, zhào zhǐ zhī. dīng hài, jiāng xī zéi cuàn fú jiàn, xiàn shào wǔ guāng zé. guǐ sì, yí liáng yǐ bìng miǎn, mìng hé guì qīng wèi liǎng jiāng zǒng dū. yǐ wèi, guì zhōu zéi xiàn yǒng cóng. dīng yǒu, hú nán yuán jūn liú zhǎng yòu gōng kè jiāng xī xīn yù.
夏四月甲申,恒春奏迤西回匪降。德勒克多尔济奏俄国请遣使来京,诏止之。丁亥,江西贼窜福建,陷邵武、光泽。癸巳,怡良以病免,命何桂清为两江总督。乙未,贵州贼陷永从。丁酉,湖南援军刘长佑攻克江西新喻。
wǔ yuè bǐng chén, sà yíng ā zú, yǐ liú zhēng shǔ xī ān jiāng jūn. hú běi guān jūn kè fù jiāng xī fèng xīn jìng ān ān yì. guǐ hài, lǐ mèng qún zòu fù yuán lú zhōu, kè fù yīng shān. fú jiàn zéi xiàn tīng zhōu. bǐng zǐ, dé lēi kè duō ěr jì zòu é shǐ yóu tiān jīn lái jīng, chì tán tíng xiāng jī mí zhī.
五月丙辰,萨迎阿卒,以刘钲署西安将军。湖北官军克复江西奉新、靖安、安义。癸亥,李孟群奏赴援庐州,克复英山。福建贼陷汀州。丙子,德勒克多尔济奏俄使由天津来京,敕谭廷襄羁縻之。
rùn wǔ yuè jiǎ shēn, hé chūn zòu kè fù lì shuǐ. yǐ yǒu, zēng guó fān zòu qǐng zhōng zhì, wēn zhǐ liú zhī, réng lìng xùn fù jiāng xī shì shī. gēng yín, yún nán wǔ dìng zhōu huí fěi zī shì, guān jūn jiǎo píng zhī. lǐ mèng qún zòu jī bài huò qiū cuàn zéi, dé zhǐ jiā jiǎng. dīng yǒu, shèng bǎo gōng zhèng yáng guān, bù lì, dào yuán jīn guāng zhù sǐ zhī, zèng bù zhèng shǐ. gēng zǐ, é rén yǐ bīng zhì hǎi lán pào, jiàn yíng ān pào, yāo qiú tōng shāng. mìng yì shān jù zhī. xīn chǒu, hé guì qīng zòu qǐng zhī fǔ wēn shào yuán fù guān, bàn lǐ liù hé xiāng tuán. zhào jí lín hēi lóng jiāng bīng jiǔ láo yú wài, zhuó liàng chè huí. rén yín, qìng yīng zòu hào hǎn gōu jié huí fěi, zhàn jù yīng jí shā ěr chéng, jí bīng jiǎo zhī. yǐ zhāng guó liáng wèi hú nán tí dū. guǐ mǎo, fú jiàn guān jūn shōu fù guāng zé tīng zhōu, jù fěi chū cuàn lián chéng, jī bài zhī.
闰五月甲申,和春奏克复溧水。乙酉,曾国藩奏请终制,温旨留之,仍令迅赴江西视师。庚寅,云南武定州回匪滋事,官军剿平之。李孟群奏击败霍丘窜贼,得旨嘉奖。丁酉,胜保攻正阳关,不利,道员金光箸死之,赠布政使。庚子,俄人以兵至海兰泡,建营安炮,要求通商。命奕山拒之。辛丑,何桂清奏请知府温绍原复官,办理六合乡团。诏吉林、黑龙江兵久劳於外,酌量撤回。壬寅,庆英奏浩罕勾结回匪,占踞英吉沙尔城,集兵剿之。以张国樑为湖南提督。癸卯,福建官军收复光泽、汀州,踞匪出窜连城,击败之。
liù yuè rén zǐ, zhào shū xìng a lái jīng, yǐ sāng chūn róng wèi yún nán xún fǔ. guǐ chǒu, fú jiàn guān jūn shōu fù shào wǔ. yǐ mǎo, jiāng nán guān jūn kè fù jù róng, jiā hé chūn tài zǐ shǎo bǎo, cì zhāng guó liáng huáng mǎ guà. xīn yǒu, wáng zhēn yuán jiāng xī jí ān, lián zhàn shèng zhī, cì bā tú lǔ yǒng hào. dīng mǎo, hé nán nán yáng tǔ fěi píng. guǐ yǒu, fú jiàn guān jūn shōu fù tài níng jiàn níng. é yí zhì tiān jīn dì guó shū, mìng wén qiān què zhī. yǒng dìng hé jué. yǐ hài, yún nán huí fěi fàn shěng chéng, héng chūn zì jìn. shì wén, diào wú zhèn yù wèi yún guì zǒng dū, yǐ wáng qìng yún wéi sì chuān zǒng dū, héng fú wèi shān xī xún fǔ. bǐng zǐ, jiāng xī guān jūn shōu fù lóng quán. wù yín, mìng xǔ nǎi zhāo bāng bàn jiāng nán jūn wù, zhāng liàng jī yǔ wǔ pǐn xián, bāng bàn yún nán jiǎo fěi shì yí.
六月壬子,召舒兴阿来京,以桑春荣为云南巡抚。癸丑,福建官军收复邵武。乙卯,江南官军克复句容,加和春太子少保,赐张国樑黄马褂。辛酉,王珍援江西吉安,连战胜之,赐巴图鲁勇号。丁卯,河南南阳土匪平。癸酉,福建官军收复泰宁、建宁。俄夷至天津递国书,命文谦卻之。永定河决。乙亥,云南回匪犯省城,恒春自尽。事闻,调吴振棫为云贵总督,以王庆云为四川总督,恒福为山西巡抚。丙子,江西官军收复龙泉。戊寅,命许乃钊帮办江南军务,张亮基予五品衔,帮办云南剿匪事宜。
qiū qī yuè yǐ yǒu, lǐ mèng qún zòu shōu fù huò shān. jǐ chǒu, hé nán guān jūn shōu fù dèng zhōu. guǐ sì, mìng yì shān huì jí é shǐ kān dìng hēi lóng jiāng liǎng àn biān jiè. jiǎ wǔ, guì zhōu guān jūn shōu fù jǐn píng. hú běi guān jūn gōng jiǎo huáng méi dà shèng, zǒng bīng wáng guó cái lì zhàn zhèn mò, zèng tí dū, cì xù jiàn cí. jiǎ chén, mìng dōu xìng ā bāng bàn guān wén jūn wù.
秋七月乙酉,李孟群奏收复霍山。己丑,河南官军收复邓州。癸巳,命奕山会集俄使勘定黑龙江两岸边界。甲午,贵州官军收复锦屏。湖北官军攻剿黄梅大胜,总兵王国材力战阵殁,赠提督,赐恤建祠。甲辰,命都兴阿帮办官文军务。
bā yuè jǐ yǒu shuò, rì yǒu shí zhī. rén zǐ, fú jiàn guān jūn shōu fù níng huà. guǐ chǒu, jiāng xī guān jūn kè fù ruì zhōu. dīng chǒu, fǎ fú lǐ zòu kè fù yīng jí shā ěr huí chéng, jiě hàn chéng wéi. wù yín, guān wén hú lín yì zòu hú běi quán jìng sù qīng. dé zhǐ:" hú lín yì qīn dū suǒ bù gōng kè xiǎo chí kǒu zéi chéng, jí chéng cǐ shēng wēi guī fù jiǔ jiāng, yǐ zhèn quán jú." xiān shì, lín yì mì zòu yù bǎo è shěng ér fù jīn líng, wéi yǒu xiān qǔ jiǔ jiāng, cì fù ān qìng, shǐ wò yào lǐng, gù míng zhào cóng zhī.
八月己酉朔,日有食之。壬子,福建官军收复宁化。癸丑,江西官军克复瑞州。丁丑,法福理奏克复英吉沙尔回城,解汉城围。戊寅,官文、胡林翼奏湖北全境肃清。得旨:“胡林翼亲督所部攻克小池口贼城,即乘此声威规复九江,以振全局。”先是,林翼密奏欲保鄂省而复金陵,惟有先取九江,次复安庆,始握要领,故明诏从之。
jiǔ yuè gēng chén, hú nán yuán gàn dào yuán wáng zhēn zú yú jūn, zèng bù zhèng shǐ. rén wǔ, shèng bǎo zòu kè fù zhèng yáng guān, yòu zòu fèng tái shēng yuán miáo pèi lín jí tuán jù zhòng. dé zhǐ:" zhèng dāng shì zhī bù yí, jí xiāo fǎn cè." bǐng xū, fǎ fú lǐ zòu shōu fù kā shí gá ěr huí chéng. gēng yín, hú běi zéi xiàn shū chéng. hé nán niǎn fěi xiàn nán yáng. bǐng shēn, jiāng xī guān jūn kè fù dōng xiāng. dīng wèi, hú nán yuán qián guān jūn kè fù lí píng.
九月庚辰,湖南援赣道员王珍卒於军,赠布政使。壬午,胜保奏克复正阳关,又奏凤台生员苗沛霖藉团聚众。得旨:“正当示之不疑,藉消反侧。”丙戌,法福理奏收复喀什噶尔回城。庚寅,湖北贼陷舒城。河南捻匪陷南阳。丙申,江西官军克复东乡。丁未,湖南援黔官军克复黎平。
dōng shí yuè wù shēn shuò, guān wén hú lín yì zòu, lǐ xù bīn děng shuǐ lù qí jìn, gōng kè jiāng xī hú kǒu xiàn chéng. shèng bǎo yuán jiǎ sān zòu, zǒng bīng zhū lián tài shǐ róng chūn děng gōng jiǎo niǎn fěi, píng huǐ hán wéi zéi cháo. jiǎng wèi yuǎn tóng pān méi zòu, jiǎo bàn miáo fěi jiào fěi, zhǎn qín duō míng, dū yún zéi tuì. hé nán guān jūn bài zéi yú nán zhào, jìn jiǎo yù zhōu bì yáng yú fěi. jǐ wèi, lǐ mèng qún jiǎo niǎn fěi yú dú shān, bù lì, bīng kuì. yǐ chǒu, hú běi yuán jūn lǐ xù bīn děng gōng kè péng zé. guǎng xī guān jūn shōu fù nán níng. wù chén, hú lín yì zòu cáo liáng jī bì, qǐng gǎi zhāng zhēng shōu, yǐ jì jūn xū, cóng zhī. gēng wǔ, hé nán zéi rù wǔ shèng guān, zhí pū shāng nán, shǎn xī guān jūn jī zǒu zhī. jiǎ xū, yǐ yáng zài fú wèi fú jiàn lù lù tí dū. yǐ lǐ xù bīn wèi zhè jiāng bù zhèng shǐ.
冬十月戊申朔,官文、胡林翼奏,李续宾等水陆齐进,攻克江西湖口县城。胜保、袁甲三奏,总兵朱连泰、史荣椿等攻剿捻匪,平毁韩圩贼巢。蒋霨远、佟攀梅奏,剿办苗匪、教匪,斩擒多名,都匀贼退。河南官军败贼於南召,进剿裕州、泌阳馀匪。己未,李孟群剿捻匪於独山,不利,兵溃。乙丑,湖北援军李续宾等攻克彭泽。广西官军收复南宁。戊辰,胡林翼奏漕粮积弊,请改章徵收,以济军需,从之。庚午,河南贼入武胜关,直扑商南,陕西官军击走之。甲戌,以杨载福为福建陆路提督。以李续宾为浙江布政使。
shí yī yuè wù yín shuò, yīng guì zòu dé léng tài bài zéi yú lú shì, qiū lián ēn bài zéi yú xī chuān. ān huī zéi xiàn hé zhōu huò shān. yáng zài fú kè fù wàng jiāng dōng liú tóng líng. yǐ yǒu, luò bǐng zhāng zòu jiǎng yì lǐ jiāng zhōng jùn yuán jiǎo guǎng xī, lián zhàn huò shèng, jìn wéi píng lè. wù zǐ, hú lín yì shū jiàn bù yī wàn hú quán sòng dǐng zōu jīn sù děng. jiǎ wǔ, kuò ěr kā fèng biǎo shū chéng, bān shǎng zhēn wù. bǐng shēn, dé xīng ā děng zòu kè fù guā zhōu. dé zhǐ jiā miǎn, cì shuāng yǎn huā líng qí dū wèi shì zhí. wēng tóng shū yǐ shì láng yòng, jū diàn huá jiā tí dū xián. wù xū, hé chūn zòu tóng zhāng guó liáng kè fù zhèn jiāng, cì hé chūn shuāng yǎn huā líng qīng chē dū wèi shì zhí, zhāng guó liáng qí dū wèi shì zhí, hé guì qīng tài zǐ tài bǎo. gēng zǐ, yīng guì zòu bài zéi yú rǔ zhōu, yù xī sù qīng. xīn chǒu, yǒng dìng hé hé lóng.
十一月戊寅朔,英桂奏德楞泰败贼於卢氏,邱联恩败贼於淅川。安徽贼陷和州、霍山。杨载福克复望江、东流、铜陵。乙酉,骆秉章奏蒋益澧、江忠濬援剿广西,连战获胜,进围平乐。戊子,胡林翼疏荐布衣万斛泉、宋鼎、邹金粟等。甲午,廓尔喀奉表输诚,颁赏珍物。丙申,德兴阿等奏克复瓜州。得旨嘉勉,赐双眼花翎、骑都尉世职。翁同书以侍郎用,鞠殿华加提督衔。戊戌,和春奏同张国樑克复镇江,赐和春双眼花翎、轻车都尉世职,张国樑骑都尉世职,何桂清太子太保。庚子,英桂奏败贼於汝州,豫西肃清。辛丑,永定河合龙。
shí èr yuè xīn hài, qí líng zòu zēng guó quán gōng kè jí shuǐ. luò bǐng zhāng láo chóng guāng huì zòu guān jūn gōng kè píng lè. guǎng xī zéi xiàn qìng yuǎn. bǐng chén, dū bàn sān xǐng jiǎo fěi fù dū tǒng shèng bǎo zòu qǐng wǎn bīng xī guī jié zhì. dé zhǐ:" shèng bǎo shàng shǔ yǒng gǎn, ruò píng qí zào qì, liǎn qí jiāo xīn, kě wèi yǒu yòng zhī cái, hé yōng zì xíng dú qǐng." gēng shēn, yīng rén rù guǎng dōng shěng chéng, jié zǒng dū yè míng chēn yǐ qù. zhào gé míng chēn zhí, yǐ huáng zōng hàn wèi liǎng guǎng zǒng dū, bǎi guì shǔ lǐ. yǐ hài, lǐ mèng qún zòu yuè niǎn hé gǔ dōng cuàn, bī jìn shāng gù. mìng shèng bǎo yán fáng zhī. bǐng zǐ, xiá jì tài miào.
十二月辛亥,耆龄奏曾国荃攻克吉水。骆秉章、劳崇光会奏官军攻克平乐。广西贼陷庆远。丙辰,督办三省剿匪副都统胜保奏请皖兵悉归节制。得旨:“胜保尚属勇敢,若平其躁气,敛其骄心,可为有用之材,何庸自行凟请。”庚申,英人入广东省城,劫总督叶名琛以去。诏革名琛职,以黄宗汉为两广总督,柏贵署理。乙亥,李孟群奏粤、捻合股东窜,偪近商、固。命胜保严防之。丙子,祫祭太庙。
shì suì, miǎn zhí lì jiāng sū shān dōng shān xī hé nán shǎn xī hú nán guǎng xī děng shěng èr bǎi sān shí wǔ tīng zhōu xiàn wèi, guǎng xī sì tǔ xiàn bèi zāi bèi zéi é fù yǒu chà. cháo xiǎn liú qiú rù gòng.
是岁,免直隶、江苏、山东、山西、河南、陕西、湖南、广西等省二百三十五厅州县卫,广西四土县被灾、被贼额赋有差。朝鲜、琉球入贡。
bā nián wù wǔ chūn zhēng yuè jǐ mǎo, tóng pān méi bà, yǐ jiǎng yù lóng wèi guì zhōu tí dū. bǐng xū, chì wáng yì dé chóu bèi hǎi fáng. gēng yín, jiāng xī guān jūn shōu fù lín jiāng.
八年戊午春正月己卯,佟攀梅罢,以蒋玉龙为贵州提督。丙戌,敕王懿德筹备海防。庚寅,江西官军收复临江。
èr yuè gēng wǔ, guān jūn kè fù mò líng guān, jìn wéi jīn líng, jiā hé chūn tài zǐ tài bǎo, zhāng guó liáng shuāng yǎn huā líng, zhèn wáng zǒng bīng hǔ kūn yuán yōu xù shì zhí.
二月庚午,官军克复秣陵关,进围金陵,加和春太子太保,张国樑双眼花翎,阵亡总兵虎坤元优恤世职。
sān yuè dīng chǒu shuò, shèng bǎo zòu jiǎo zéi huò shèng, gù shǐ jiě wéi. dé zhǐ jiā jiǎng. wù yín, é chuán zhì tiān jīn. chì tán tíng xiāng fáng dǔ. guǐ wèi, jiāng běi guān jūn kè fù jiāng pǔ, dào yuán wēn shào yuán fù guān. gēng yín, fú jì zòu shōu fù hé zhōu. guì zhōu zéi xiàn dū yún, qián tí dū tóng pān méi sǐ zhī.
三月丁丑朔,胜保奏剿贼获胜,固始解围。得旨嘉奖。戊寅,俄船至天津。敕谭廷襄防堵。癸未,江北官军克复江浦,道员温绍原复官。庚寅,福济奏收复和州。贵州贼陷都匀,前提督佟攀梅死之。
xià sì yuè bǐng wǔ shuò, tán tíng xiāng zòu é rén bù shǒu xīng ān jiù yuē, qǐng yǐ wū sū lǐ hé suí fēn hé wèi jiè, shǐ chén réng qǐng jìn jīng. dé zhǐ:" fēn jiè yǐ pài dà yuán huì kān, shǐ chén fēi shí bù dé rù jīng, bó zhī." dīng wèi, jiāng xī zéi cuàn rù fú jiàn, xiàn zhèng hé sōng xī. wù shēn, é rén qǐng yóu lù lù wǎng lái, yīng rén fǎ rén qǐng gé shù nián jìn jīng yī cì, zhào bù xǔ. shèng bǎo zòu niǎn shǒu lǐ zhào shòu qǐ xiáng, xǔ zhī. jǐ yǒu, ān huī zéi xiàn má chéng, lìng gǔ xiàn méng bó huái sù, zhào yuán jiǎ sān jiǎo zhī. zhào xǔ é zhī tōng shāng, bù xǔ jìn jīng. gēng xū, zéi xiàn hé zhōu. yún nán dà lǐ huí fěi xiàn shùn níng. wù shēn, zhào tán tíng xiāng gào zhī yīng rén fǎ rén, jiǎn shuì zēng shì, qí zhī yuè shì jié rì, bǐ shí zài yì lái jīng. gēng xū, jiāng xī zéi xiàn cháng shān kāi huà, mìng zǒng bīng zhōu tiān shòu jiā tí dū xián, zhuān bàn zhè fáng, dào yuán ráo tíng xuǎn fáng shǒu qú zhōu. xīn hài, tán tíng xiāng chéng jìn měi guó guó shū, zhào xǔ jiǎn shuì lǜ zēng kǒu àn, réng bù xǔ rù jīng. yǐ mǎo, yīng fǎ bīng chuán rù dà gū, guān jūn tuì shǒu. mìng sēng gé lín qìn bèi bīng tōng zhōu. wù wǔ, jiāng xī guān jūn fù yú dōu lè ān chóng huà yí huáng. xīn yǒu, yīng fǎ chuán dǐ jīn guān. mìng dà xué shì guì liáng shàng shū huā shā nà wǎng bàn yí wù. jiāng xī zéi cuàn zhè jiāng, xiàn chù zhōu jí yǒng kāng. rén xū, hú běi guān jūn kè fù jiǔ jiāng, jiā guān wén hú lín yì tài zǐ shǎo bǎo, lǐ xù bīn jiā xún fǔ xián. yǐ chǒu, yīng fǎ bīng tuì sān chà hé, yǔ é měi lái wén, qǐng qiú yì shì dà chén xū yǒu quán quán pián yí xíng shì, shǐ kě kāi yì. guì liáng děng yǐ wén, zhào xǔ pián yí xíng shì. bǐng yín, mìng sēng gé lín qìn pèi dài qīn chāi dà chén guān fáng, bàn lǐ fáng wù. wù chén, shèng bǎo zòu kè fù lù ān. yǐ sì, chì gè shěng jūn yíng tiāo liàn mǎ duì. gēng wǔ, mìng hé chūn jiān bàn zhè jiāng jūn wù. yīng chuán kāi chū dà gū. guì liáng děng zòu yīng rén zhī yuē yú zhèn jiāng hàn kǒu tōng shāng, cháng jiāng xíng lún, zé dì shè lì lǐng shì, guó shǐ zhù jīng. shàng jiǔ ér xǔ zhī.
夏四月丙午朔,谭廷襄奏俄人不守兴安旧约,请以乌苏里河、绥芬河为界,使臣仍请进京。得旨:“分界已派大员会勘,使臣非时不得入京,驳之。”丁未,江西贼窜入福建,陷政和、松谿。戊申,俄人请由陆路往来,英人、法人请隔数年进京一次,诏不许。胜保奏捻首李兆受乞降,许之。己酉,安徽贼陷麻城,另股陷蒙、亳、怀、宿,诏袁甲三剿之。诏许俄之通商,不许进京。庚戌,贼陷和州。云南大理回匪陷顺宁。戊申,诏谭廷襄告知英人、法人,减税增市,俟之粤事结日,彼时再议来京。庚戌,江西贼陷常山、开化,命总兵周天受加提督衔,专办浙防,道员饶廷选防守衢州。辛亥,谭廷襄呈进美国国书,诏许减税率、增口岸,仍不许入京。乙卯,英、法兵船入大沽,官军退守。命僧格林沁备兵通州。戊午,江西官军复雩都、乐安、崇化、宜黄。辛酉,英、法船抵津关。命大学士桂良、尚书花沙纳往办夷务。江西贼窜浙江,陷处州及永康。壬戌,湖北官军克复九江,加官文、胡林翼太子少保,李续宾加巡抚衔。乙丑,英、法兵退三汊河,与俄、美来文,请求议事大臣须有全权便宜行事,始可开议。桂良等以闻,诏许便宜行事。丙寅,命僧格林沁佩带钦差大臣关防,办理防务。戊辰,胜保奏克复六安。乙巳,敕各省军营挑练马队。庚午,命和春兼办浙江军务。英船开出大沽。桂良等奏英人之约於镇江、汉口通商,长江行轮,择地设立领事,国使驻京。上久而许之。
wǔ yuè bǐng zǐ, wǎn fěi xiàn hú běi huáng ān. guì liáng huā shā nà zòu, yīng shǐ jiān bī lì yuē, bú jiàn qí yīng. qí yīng qǐng huí jīng, zhào zhǐ zhī. wù yín, niǎn fěi xiàn huái yuǎn. jǐ mǎo, yì shān zòu qǐng hēi lóng jiāng zuǒ àn kuàng dì gē bì é rén. jiǎ shēn, guì liáng děng zòu é yǔn dài zhuǎn huán, xiān yǔn é rén lù xíng. dīng hài, mìng tíng chén jí yì hé zhàn èr zhě, liǎng hài qǔ qí qīng. wù zǐ, guì liáng děng zòu yīng rén wèi wǒ tú shì qiān yán, jí qì hé yán zhàn. dà xué shì yù chéng zú, shàng qīn lín cì diàn. gēng yín, guì liáng děng zòu jìn yīng fǎ dìng yuē wǔ shí yī kuǎn, bìng qǐng xiān dìng é měi tiáo yuē. rén chén, hú běi guān jūn fù huáng ān má chéng. fú jiàn guān jūn fù guāng zé. guǎng dōng guān jūn fù guǎng xī wú zhōu. chì qí líng xí diào xiāo qǐ jiāng zhāng yùn lán wáng kāi huà gè jūn yóu qí mén jìn yuán zhè jiāng. guǐ sì, qí yīng shàn huí jīng, cì zì jìn. tài fù dù è zú, shàng qīn lín cì diàn. yǐ wèi, mìng zēng guó fān bàn lǐ zhè jiāng jūn wù. dīng yǒu, guì liáng huā shā nà zòu jìn é měi yīng fǎ sì guó tiáo yuē. dé zhǐ:" jì sì gài yòng guān fáng, jīn fù zhū pī yī yì, yí shì sì guó zhào cǐ bàn lǐ. zhì tōng shāng shuì zé, zài shàng hǎi yì zhī." gēng zǐ, jiāng běi guān jūn kè fù jiāng pǔ lái ān. jiǎ chén, yí chuán quán shù tuì chū nèi hé. mìng lì bù shì láng kuāng yuán nèi gé xué shì wén xiáng zài jūn jī dà chén shàng xíng zǒu.
五月丙子,皖匪陷湖北黄安。桂良、花沙纳奏,英使坚偪立约,不见耆英。耆英请回京,诏止之。戊寅,捻匪陷怀远。己卯,奕山奏请黑龙江左岸旷地割畀俄人。甲申,桂良等奏俄允代转圜,先允俄人陆行。丁亥,命廷臣集议和战二者,两害取其轻。戊子,桂良等奏英人谓我徒事迁延,即弃和言战。大学士裕诚卒,上亲临赐奠。庚寅,桂良等奏进英、法订约五十一款,并请先订俄、美条约。壬辰,湖北官军复黄安、麻城。福建官军复光泽。广东官军复广西梧州。敕耆龄檄调萧启江、张运兰、王开化各军由祁门进援浙江。癸巳,耆英擅回京,赐自尽。太傅杜堮卒,上亲临赐奠。乙未,命曾国藩办理浙江军务。丁酉,桂良、花沙纳奏进俄、美、英、法四国条约。得旨:“既巳盖用关防,今复朱批依议,宜示四国照此办理。至通商税则,在上海议之。”庚子,江北官军克复江浦、来安。甲辰,夷船全数退出内河。命吏部侍郎匡源、内阁学士文祥在军机大臣上行走。
liù yuè jǐ yǒu, mìng guì liáng huā shā nà shì láng jī pǔ wǔ bèi yuàn qīng míng shàn qián wǎng jiāng sū huì yì tōng shāng shuì zé. jiāng xī guān jūn fù xīn chéng jīn xī. guǐ chǒu, fú jiàn fěi xiàn jiàn níng. fú xīng bà, yǐ zhōu tiān shòu tǒng qí jūn fù yuán fú jiàn. zhào sāng chūn róng lái jīng, yǐ zhāng liàng jī wèi yún nán xún fǔ. jiǎ yín, guǎng xī jūn fù xiàng zhōu. dīng sì, zhè jiāng zéi xiàn shòu chāng, guān jūn xún fù zhī. fú jì yǐ bù zhí, duó gōng xián, jiě rèn. yǐ wēng tóng shū wèi ān huī xún fǔ. gēng shēn, lùn tiān jīn shī shì zhuàng, tán tíng xiāng jiě rèn, tí dū zhāng diàn yuán qiǎn shù. yǐ qìng qí wèi zhí lì zǒng dū, yù míng wèi shèng jīng jiāng jūn. dīng mǎo, fú jiàn dào yuán zhào yìn chuān jiǎo fěi, sǐ zhī. zhè jiāng guān jūn fù cháng shān kāi huà. jiāng xī yuán jūn fù zhè jiāng wǔ yì yǒng kāng qú zhōu, shào xīng chéng wéi jiě yán. ruì lín qǐng chóu kuǎn xiū zhù tiān jīn yíng lěi pào tái, xià sēng gé lín qìn bàn lǐ. xīn wèi, é rén qǐng tíng bàn yì zhàn yáng zhǐ, zhào kù lún dà chén yuán jiù shì jù zhī. rén shēn, shǎng xíng bù yuán wài láng duàn chéng shí wǔ pǐn qīng xián, bāng bàn huì yì shuì zé. zēng guó fān zòu yóu jiǔ jiāng dēng lù fù zhè, zhào jiā miǎn zhī. zhè jiāng jūn fù jìn yún.
六月己酉,命桂良、花沙纳、侍郎基溥、武备院卿明善前往江苏会议通商税则。江西官军复新城、金谿。癸丑,福建匪陷建宁。福兴罢,以周天受统其军赴援福建。召桑春荣来京,以张亮基为云南巡抚。甲寅,广西军复象州。丁巳,浙江贼陷寿昌,官军寻复之。福济以不职,夺宫衔,解任。以翁同书为安徽巡抚。庚申,论天津失事状,谭廷襄解任,提督张殿元遣戍。以庆祺为直隶总督,玉明为盛京将军。丁卯,福建道员赵印川剿匪,死之。浙江官军复常山、开化。江西援军复浙江武义、永康、衢州,绍兴城围解严。瑞麟请筹款修筑天津营垒炮台,下僧格林沁办理。辛未,俄人请停办驿站羊只,诏库伦大臣援旧事拒之。壬申,赏刑部员外郎段承实五品卿衔,帮办会议税则。曾国藩奏由九江登陆赴浙,诏嘉勉之。浙江军复缙云。
qiū qī yuè jiǎ xū shuò, yì shān jǐng chún zòu é rén chuǎng yuè hēi hé kǒu, yù rù sōng huā jiāng, yú wū sū lǐ jiàn wū ān pào. zhào kān míng jí hēi dì jiè, jù lǐ jù jué. yǐ hài, yǐ lǐ mèng qún shǔ ān huī xún fǔ. dīng chǒu, cóng fǎ fú lǐ qǐng, shēng kā shí gá ěr lǐng duì dà chén wèi bàn shì dà chén. zhōu tiān shòu gōng fù zhè jiāng chù zhōu, yí jūn fú jiàn. guǐ wèi, zhào zēng guó fān qú yán sù qīng, gǎi yuán fú jiàn. yǐ yǒu, yáng zài fú shōu fù ān huī jiàn dé. guǐ sì, hú běi xún fǔ hú lín yì dīng mǔ yōu, zhào zài rèn shǒu zhì, gěi jiǎ gěi yín zhì sāng. bǐng shēn, zéi xiàn lú zhōu, lǐ mèng qún duó zhí liú jūn, yǐ shèng bǎo wèi qīn chāi dà chén, dū bàn ān huī jūn wù, yuán jiǎ sān yuán jiǎo sān xǐng niǎn fěi. dīng yǒu, fú jiàn jūn fù jiàn yáng guāng zé, zéi xiàn níng huà. gēng zǐ, zhào yàn duān shū lái jīng, yǐ hú xīng rén wèi zhè jiāng xún fǔ. rén yín, zhāng fèi jūn fù lóng quán, cì huā líng.
秋七月甲戌朔,奕山、景淳奏俄人闯越黑河口,欲入松花江,於乌苏里建屋安炮。诏勘明吉、黑地界,据理拒绝。乙亥,以李孟群署安徽巡抚。丁丑,从法福理请,升喀什噶尔领队大臣为办事大臣。周天受攻复浙江处州,移军福建。癸未,诏曾国藩衢、严肃清,改援福建。乙酉,杨载福收复安徽建德。癸巳,湖北巡抚胡林翼丁母忧,诏在任守制,给假、给银治丧。丙申,贼陷庐州,李孟群夺职留军,以胜保为钦差大臣,督办安徽军务,袁甲三援剿三省捻匪。丁酉,福建军复建阳、光泽,贼陷宁化。庚子,召晏端书来京,以胡兴仁为浙江巡抚。壬寅,张芾军复龙泉,赐花翎。
bā yuè guǐ mǎo shuò, fù shè tiān jīn shuǐ shī. jiǎ chén, fú jiàn jūn fù zhèng hé sōng xī. shèng bǎo zòu fā nì wěi yīng wáng chén yù chéng cuàn diàn bù liáng yuán, zhí pū dìng yuǎn. gēng xū, lǐ dìng tài jiǎo zéi yù shān, shèng zhī, jiě qí wéi. xīn hài, jiǎng yì lǐ yuán jūn fù guǎng xī qìng yuǎn, zhuó àn chá shǐ. bǐng chén, zhōu tiān shòu yuán fú jiàn, kè fù pǔ chéng, jìn kè níng huà. niǎn fěi xiàn fēng xiàn. xīn yǒu, niǎn fěi cuàn shān dōng, xiàn shàn xiàn. diào yīng guì wèi shān xī xún fǔ, héng fú wèi hé nán xún fǔ. yǐ chǒu, guān jūn fù fēng xiàn. niǎn fěi xiàn cáo xiàn, xún fù zhī. hé guì qīng qǐng yǐ hǎi guān yíng yú yòng chōng jūn xiǎng, yǔn zhī. rén shēn, jiāng běi jūn zài pǔ kǒu shī lì, duó dé xīng ā jū diàn huá zhí. hé chūn zòu:" pǔ kǒu shī lì, yǐ fēi diào yuán zhè zhī shī jìng fù liù hé. tàn wén mǐn shěng huí cuàn zhī zéi, jiāng yóu níng tài yǐ yuán jīn líng, míng xì chéng zéi wéi jí, lìng qí bù zhòng dào chù cuàn rǎo, yǐ fēn wǒ bīng lì. qǐng chì gè lù zì xíng yuán jiǎo, wù zhì chè dòng quán jú." shàng shì zhī.
八月癸卯朔,复设天津水师。甲辰,福建军复政和、松谿。胜保奏发逆伪英王陈玉成窜店埠、梁园,直扑定远。庚戌,李定太剿贼玉山,胜之,解其围。辛亥,蒋益澧援军复广西庆远,擢按察使。丙辰,周天受援福建,克复浦城,进克宁化。捻匪陷丰县。辛酉,捻匪窜山东,陷单县。调英桂为山西巡抚,恒福为河南巡抚。乙丑,官军复丰县。捻匪陷曹县,寻复之。何桂清请以海关盈馀用充军饟,允之。壬申,江北军在浦口失利,夺德兴阿、鞠殿华职。和春奏:“浦口失利,已飞调援浙之师径赴六合。探闻闽省回窜之贼,将由宁、太以援金陵,明系城贼围急,令其部众到处窜扰,以分我兵力。请饬各路自行援剿,勿致掣动全局。”上是之。
jiǔ yuè guǐ yǒu shuò, hú běi guān jūn duō lóng ā kè fù tài hú. yǐ hài, zhào yǐ" tiān cháng yí zhēng xiāng jì shī xiàn, liù hé wēi jí, wēn shào yuán suī sù dé mín xīn, rì jiǔ yì kǒng nán zhī. jí diào zhōu tiān péi yī jūn fēn yuán liù hé dé ān, yī jūn qián wǎng yuán yīng." xīn sì, guān wén hú lín yì zòu lǐ xù bīn dōu xìng ā fēn lù kè fù tóng chéng qián shān, duō lóng ā jìn gōng shí pái, bào chāo lì gōng léi gōng bù, jūn shǔ dé shǒu. zhào lìng lián luò shuǐ shī jìn guī ān qìng. hú nán guān jūn kè fù jí ān, yǔ tóng zhī zēng guó quán děng shēng xù yǒu chà. rén wǔ, míng yì zòu é àn yì jié, hù huàn wén píng, kāi bàn tōng shāng. zéi xiàn yáng zhōu, duó dé xīng ā shì zhí. mìng bǎi suī wēng xīn cún wèi dà xué shì, guān wén zhōu zǔ péi xié bàn dà xué shì. diào ruì lín wèi hù bù shàng shū, sù shùn wèi lǐ bù shàng shū, zhū fèng biāo wèi hù bù shàng shū, chén fú ēn wèi bīng bù shàng shū, ruì cháng wèi lǐ fān yuàn shàng shū, mián sēn wèi zuǒ dōu yù shǐ. chì zǒng bīng máo sān yuán chéng míng bāng bàn dé xīng ā jūn wù. jiǎ wǔ, zhāng guó liáng gōng kè yáng zhōu, xù fù yí zhēng. qìng duān zòu gōng kè shào wǔ, mǐn shěng sù qīng. wù xū, jīng zhōu jiāng jūn mián xún zú, diào dōu xìng ā wèi jīng zhōu jiāng jūn, hé chūn wèi jiāng níng jiāng jūn, zhāng guó liáng wèi jiāng nán tí dū. jǐ hài, zéi xiàn liù hé, zhī xiàn wēn shào yuán sǐ zhī. shào yuán gū shǒu wēi chéng, shù nián bǎi yú zhàn, lì jié ér xiàn. shàng dào xī zhī, zèng bù zhèng shǐ, yōu xù, jiàn cí yǔ shì.
九月癸酉朔,湖北官军多隆阿克复太湖。乙亥,诏以“天长、仪徵相继失陷,六合危急,温绍原虽素得民心,日久亦恐难支。即调周天培一军分援六合、德安,一军前往援应。”辛巳,官文、胡林翼奏李续宾、都兴阿分路克复桐城、潜山,多隆阿进攻石牌,鲍超力攻雷公埠,均属得手。诏令联络水师进规安庆。湖南官军克复吉安,予同知曾国荃等升叙有差。壬午,明谊奏俄案议结,互换文凭,开办通商。贼陷扬州,夺德兴阿世职。命柏葰、翁心存为大学士,官文、周祖培协办大学士。调瑞麟为户部尚书,肃顺为礼部尚书,朱凤标为户部尚书,陈孚恩为兵部尚书,瑞常为理藩院尚书,绵森为左都御史。敕总兵毛三元、成明帮办德兴阿军务。甲午,张国樑攻克扬州,续复仪徵。庆端奏攻克邵武,闽省肃清。戊戌,荆州将军绵洵卒,调都兴阿为荆州将军,和春为江宁将军,张国樑为江南提督。己亥,贼陷六合,知县温绍原死之。绍原孤守危城,数年百馀战,力竭而陷。上悼惜之,赠布政使,优恤,建祠予谥。
dōng shí yuè guǐ mǎo shuò, zhè jiāng níng hǎi tǔ fěi zī shì, tí dū ā lín bǎo jiǎo píng zhī. yǐ sì, shèng bǎo zòu kè fù tiān cháng, lǐ zhào shòu zài shì chū lì. dé zhǐ:" lǐ zhào shòu cì míng lǐ shì zhōng, yǔ sān pǐn xián huā líng, yǐ cān jiāng bǔ yòng." jǐ yǒu, yù shǐ mèng chuán jīn zòu hé jǔ rén píng líng zhū mò bù fú, pài zài yuán duān huá rèn zhēn chá bàn. dīng sì, sēng gé lín qìn zòu tiān jīn pào tái gōng jùn. shàng jiā zhī, cì yù fú. jǐ wèi, jiāng nán guān jūn fù lì shuǐ. rén xū, mìng lǐ xù bīn bāng tóng shèng bǎo bàn lǐ ān huī jūn wù. wù chén, zhào běn nián xiāng shì zhǔ kǎo tóng kǎo guān huāng miù yǐ jí, fù shì yīng yì zhī juǎn, jìng yǒu wǔ shí běn zhī duō, zhèng kǎo guān bǎi suī xiān gé zhí, fù kǎo guān zhū fèng biāo chéng tíng guì zàn xíng jiě rèn, tīng hòu chá bàn. mìng zhuāng qīn wáng yì rén zài yù qián dà chén shàng xué xí xíng zǒu.
冬十月癸卯朔,浙江宁海土匪滋事,提督阿麟保剿平之。乙巳,胜保奏克复天长,李兆受在事出力。得旨:“李兆受赐名李世忠,予三品衔、花翎,以参将补用。”己酉,御史孟传金奏劾举人平龄朱墨不符,派载垣、端华认真查办。丁巳,僧格林沁奏天津炮台工竣。上嘉之,赐御服。己未,江南官军复溧水。壬戌,命李续宾帮同胜保办理安徽军务。戊辰,诏本年乡试主考、同考官荒谬已极,覆试应议之卷,竟有五十本之多,正考官柏葰先革职,副考官朱凤标、程庭桂暂行解任,听候查办。命庄亲王奕仁在御前大臣上学习行走。
shí yī yuè rén shēn shuò, yí jí lín mǎ duì yì yuán jiǎ sān jūn. yǐ hài, yuán jiǎ sān qǐng yú shān dōng dōng sān fǔ chōu lí zhù xiǎng, xǔ zhī. jǐ mǎo, xú zé chún zú, yǐ zhū zūn wèi lǐ bù shàng shū, zhāng xiáng hé wèi zuǒ dōu yù shǐ. yǐ yǒu, yuán mǐn zhè jūn fù pǔ chéng shùn chāng, yǔ zhōu tiān péi tí dū xián. bǐng xū, héng fú zòu guān jūn jiǎo niǎn dà shèng, yù jìng sù qīng, zǒng bīng fù zhèn bāng zhuó tí dū, biān xiū yuán bǎo héng cì bā tú lǔ yǒng hào. dīng yǒu, nèi gé fù běn kù bèi dào. jǐ hài, wú zhèn yù yǐ bìng miǎn, yǐ zhāng liàng jī wèi yún guì zǒng dū, xú zhī míng wèi yún nán xún fǔ. gēng zǐ, yǔ zhèn wáng tí dū dèng shào liáng yōu xù jiàn cí.
十一月壬申朔,移吉林马队益袁甲三军。乙亥,袁甲三请於山东东三府抽釐助饟,许之。己卯,徐泽醇卒,以朱嶟为礼部尚书,张祥河为左都御史。乙酉,援闽、浙军复浦城、顺昌,予周天培提督衔。丙戌,恒福奏官军剿捻大胜,豫境肃清,总兵傅振邦擢提督,编修袁保恒赐巴图鲁勇号。丁酉,内阁副本库被盗。己亥,吴振棫以病免,以张亮基为云贵总督,徐之铭为云南巡抚。庚子,予阵亡提督邓绍良优恤建祠。
shí èr yuè dīng wèi, yǐ sòng chéng xiàng lù xiù fū cóng sì wén miào. gēng chén, tí dū lǐ cháo bīn shōu fù ān huī dōng liú jiàn dé, cì bā tú lǔ yǒng hào. yǒng zhōu zhèn zǒng bīng fán xiè yǐ chéng jiān yú hé miǎn. bǐng chén, yǐ zhèng kuí shì wèi zhè jiāng tí dū, dū bàn níng guó jūn wù. jǐ wèi, lǐ xù bīn jìn jiǎo ān huī, bài jī yú sān hé jí, sǐ zhī, zèng zǒng dū, jiàn cí yǔ shì. tóng zhī céng guó huá zèng dào yuán, yǔ shì. dīng mǎo, yǐ hé guì qīng wèi qīn chāi dà chén, bàn lǐ tōng shāng shì yí. zhào dé zhé miǎn, yǐ xú yǒu rén wèi jiāng sū xún fǔ. gēng wǔ, yǐ ruì lín wèi dà xué shì, diào sù shùn wèi hù bù shàng shū, lín kuí wèi lǐ bù shàng shū, ruì cháng wèi xíng bù shàng shū. xiá jì tài miào.
十二月丁未,以宋丞相陆秀夫从祀文庙。庚辰,提督李朝斌收复安徽东流、建德,赐巴图鲁勇号。永州镇总兵樊燮以乘肩舆劾免。丙辰,以郑魁士为浙江提督,督办宁国军务。己未,李续宾进剿安徽,败绩於三河集,死之,赠总督,建祠予谥。同知曾国华赠道员,予谥。丁卯,以何桂清为钦差大臣,办理通商事宜。赵德辙免,以徐有壬为江苏巡抚。庚午,以瑞麟为大学士,调肃顺为户部尚书,麟魁为礼部尚书,瑞常为刑部尚书。祫祭太庙。
shì suì, miǎn zhí lì ān huī fú jiàn hú běi guì zhōu děng shěng jiǔ shí èr tīng zhōu xiàn bèi zāi bèi zéi é fù, yòu miǎn jiāng sū liù chǎng yán kè gè yǒu chà. cháo xiǎn liú qiú rù gòng.
是岁,免直隶、安徽、福建、湖北、贵州等省九十二厅州县被灾、被贼额赋,又免江苏六场盐课各有差。朝鲜、琉球入贡。
jiǔ nián jǐ wèi chūn zhēng yuè rén shēn shuò, guì liáng děng zòu yīng rén jiè kǒu guǎng dōng yǒu shì, bà yì huí yuè. yǐ hài, zhào yuán jiǎ sān lái jīng, yǐ fù zhèn bāng dū jiǎo sān xǐng niǎn fěi, yī xìng ā fù zhī. rén wǔ, jiāng xī guān jūn fù ruì jīn, jiě ān yuǎn wéi, bié zéi xiàn nán ān. guì liáng děng zòu hé yuē sì shì. chì qí yīng shǐ huí hù tuǒ yì. gēng yín, fú jiàn fěi zhōu hōng xī děng jiàng, suì fù lián chéng. yǐ wèi, ān huī guān jūn fù jiàn dé. dīng yǒu, chì hú běi cǎi mǎi mǎ pǐ xùn liàn mǎ duì. wù xū, guì liáng děng zòu yīng shǐ jiān yù jìn jīng. chì sēng gé lín qìn yán fáng hǎi kǒu. xīn chǒu, dōu xìng ā qǐng jià, yǐ duō lóng ā jiē tǒng qí jūn. zhào hǎi yùn cáo chuán tàn bì yí lún.
九年己未春正月壬申朔,桂良等奏英人藉口广东有事,罢议回粤。乙亥,召袁甲三来京,以傅振邦督剿三省捻匪,伊兴阿副之。壬午,江西官军复瑞金,解安远围,别贼陷南安。桂良等奏和约四事。敕俟英使回沪妥议。庚寅,福建匪周灴爔等降,遂复连城。乙未,安徽官军复建德。丁酉,敕湖北采买马匹训练马队。戊戌,桂良等奏英使坚欲进京。敕僧格林沁严防海口。辛丑,都兴阿请假,以多隆阿接统其军。诏海运漕船探避夷轮。
èr yuè dīng wèi, niǎn fěi xuē zhī yuán jǔ jiāng pǔ jiàng, huì lǐ shì zhōng gōng kè pǔ kǒu, cì míng xuē chéng liáng, yǔ huā líng sān pǐn xián, zhuó lǐ shì zhōng fù jiāng. guǐ chǒu, zhù fèng tiān yán hǎi pào tái. zhèng kuí shì gōng kè wān zhǐ huáng chí zéi lěi. jiǎ yín, shàng zhào tíng chén xuān shì wù wǔ kē chǎng wǔ bì zuì zhuàng, yī zài yuán duān huá suǒ nǐ, zhǔ kǎo guān dà xué shì bǎi suī zuò jiā rén diào huàn zhōng juǎn pī tiáo, chǔ zhǎn. tóng kǎo guān pǔ ān zuò tīng cóng lǐ hè líng huì shǔ, luó hóng yì xíng huì dé zhòng, jūn chǔ zhǎn. yǐ mǎo, zhāng fèi zòu guān jūn gōng kè wù yuán, zéi mù zhāng cóng xiāng děng qǐ xiáng. dīng sì, wēng tóng shū zòu zéi xiàn lù ān. qìng qí zú, yǐ héng fú wèi zhí lì zǒng dū, yīng qǐ wèi hé nán xún fǔ. guǐ hài, zhāng guó liáng zòu gōng kè yáng zhōu yí zhēng, huí jūn lián kè lì shuǐ. tè zhào jiā jiǎng, yǔ qīng chē dū wèi shì zhí, lǐ ruò zhū cì huáng mǎ guà. yǐ chǒu, zēng guó fān zòu jūn dǐ nán kāng, xiāo qǐ jiāng kè fù nán ān. dé zhǐ jiā jiǎng, yǔ xiāo qǐ jiāng bā tú lǔ yǒng hào. zhào biān xiū lǐ hóng zhāng jiāo yī xìng ā chà wěi.
二月丁未,捻匪薛之元举江浦降,会李世忠攻克浦口,赐名薛成良,予花翎、三品衔,擢李世忠副将。癸丑,筑奉天沿海炮台。郑魁士攻克湾沚、黄池贼垒。甲寅,上召廷臣宣示戊午科场舞弊罪状,依载垣、端华所拟,主考官大学士柏葰坐家人掉换中卷批条,处斩。同考官浦安坐听从李鹤龄贿属,罗鸿绎行贿得中,均处斩。乙卯,张芾奏官军攻克婺源,贼目张淙相等乞降。丁巳,翁同书奏贼陷六安。庆祺卒,以恒福为直隶总督,瑛棨为河南巡抚。癸亥,张国樑奏攻克扬州、仪徵,回军连克溧水。特诏嘉奖,予轻车都尉世职,李若珠赐黄马褂。乙丑,曾国藩奏军抵南康,萧启江克复南安。得旨嘉奖,予萧启江巴图鲁勇号。诏编修李鸿章交伊兴阿差委。
sān yuè xīn wèi shuò, qián bù zhèng shǐ lǐ mèng qún bīng kuì yú guān tíng, sǐ zhī, fù guān yǔ xù. jiǎ xū, yì shān jǐng chún zòu é rén jìng zhì wū sū lǐ jiāng suí fēn hé zé dì jiàn wū, bìng qǐng huì kān, zhào bù xǔ. bǐng zǐ, niǎn fěi fàn hé nán xī huá wǔ yīn, qián zǒng bīng qiū lián ēn sǐ zhī, zèng tí dū, yǔ xù. dīng chǒu, guì liáng děng zòu yīng shǐ bīng chuán běi shàng, zǔ zhǐ bù tīng. jǐ mǎo, sì chuān lǐ táng tóu rén zuò luàn, ēn qìng tǎo píng zhī, zhū qí yí mù dèng zhū. jiǎ shēn, shàng qí yǔ. gēng yín, yǐ hàn qiú yán. xīn mǎo, lǐ jūn zú, yǐ huáng zàn tāng wèi dōng hé hé dào zǒng dū. yǐ wèi, é rén zài hēi lóng jiāng tōng shāng, xǔ miǎn zhēng shuì, bù xǔ lán rù wū sū lǐ suí fēn.
三月辛未朔,前布政使李孟群兵溃於官亭,死之,复官予恤。甲戌,奕山、景淳奏俄人径至乌苏里江、绥芬河择地建屋,并请会勘,诏不许。丙子,捻匪犯河南西华、舞阴,前总兵邱联恩死之,赠提督,予恤。丁丑,桂良等奏英使兵船北上,阻止不听。己卯,四川里塘头人作乱,恩庆讨平之,诛其夷目邓珠。甲申,上祈雨。庚寅,以旱求言。辛卯,李钧卒,以黄赞汤为东河河道总督。乙未,俄人在黑龙江通商,许免征税,不许阑入乌苏里、绥芬。
xià sì yuè xīn chǒu shuò, shèng bǎo zòu kè fù lù ān. yī xìng ā jiě bāng bàn, yǐ guān bǎo bāng bàn fù zhèn bāng jūn wù. rén yín, diào wáng qìng yún wéi liǎng guǎng zǒng dū, huáng zōng hàn wèi sì chuān zǒng dū. jiāng xī zéi cuàn hú nán chēn zhōu guì yáng, liú zhǎng yòu jī zǒu zhī. guǐ mǎo, shèng bǎo zòu niǎn fěi zhāng yuán lóng jiàng, shōu fù fèng yáng fǔ xiàn, bìng fù lín huái guān. zhù níng hé pào tái. wù shēn, zhè jiāng yú yáo tǔ fěi zuò luàn, tǎo píng zhī. jiǎ yín, é shǐ sài shàn yóu chá hā ěr lù lù rù jīng, qǐng zhù qiāng pào, zhì yú qià kè tú. bǐng chén, shàng zài qí yǔ. jǐ wèi, shào càn bìng miǎn, yǐ yuán jiǎ sān shǔ cáo yùn zǒng dū. diào láo chóng guāng wèi guǎng dōng xún fǔ, jiān shǔ zǒng dū. zéi xiàn tiān cháng, qián tí dū dé ān sǐ zhī, fù guān yǔ xù. xīn yǒu, yì shān zòu é chuán yóu hēi lóng jiāng rù sōng huā jiāng dōng shǐ rù hǎi. dé zhǐ, bù xǔ rù suí fēn, lìng tè pǔ qīn pài yuán zǔ zhī. rén xū, wáng yì dé miǎn, yǐ qìng duān wèi mǐn zhè zǒng dū, luó zūn diàn wèi fú jiàn xún fǔ. guǐ hài, yǔ. yǐ chǒu, cì sūn jiā nài děng yī bǎi bā shí rén jìn shì jí dì chū shēn yǒu chà. wù chén, guǎng dōng guān jūn fù jiā yìng, cuàn zéi rǎo lián píng, xiàn lè chāng.
夏四月辛丑朔,胜保奏克复六安。伊兴阿解帮办,以关保帮办傅振邦军务。壬寅,调王庆云为两广总督,黄宗汉为四川总督。江西贼窜湖南郴州、桂阳,刘长佑击走之。癸卯,胜保奏捻匪张元龙降,收复凤阳府县,并复临淮关。筑宁河炮台。戊申,浙江馀姚土匪作乱,讨平之。甲寅,俄使赛善由察哈尔陆路入京,请助枪炮,致於恰克图。丙辰,上再祈雨。己未,邵灿病免,以袁甲三署漕运总督。调劳崇光为广东巡抚,兼署总督。贼陷天长,前提督德安死之,复官予恤。辛酉,奕山奏俄船由黑龙江入松花江东驶入海。得旨,不许入绥芬,令特普钦派员阻之。壬戌,王懿德免,以庆端为闽浙总督,罗遵殿为福建巡抚。癸亥,雨。乙丑,赐孙家鼐等一百八十人进士及第出身有差。戊辰,广东官军复嘉应,窜贼扰连平,陷乐昌。
wǔ yuè bǐng zǐ, zhào luò bǐng zhāng réng lìng tián xìng shù huí yuán guì zhōu, zhào chēn yī jūn chè huí. jǐ mǎo, chì yì shān gēng zhèng é rén tiáo yuē. xīn sì, chì qìng yún mì chá zhāng jiā kǒu bái chéng jū zhù é rén. rén wǔ, yǐ zhōu tiān shòu dū bàn níng guó jūn wù. jiǎ shēn, é rén qǐng fù sān xìng mào yì. zhào zé yì shān bàn lǐ ruǎn ruò, gé fù dū tǒng jí lā míng ā zhí, jiā hào wū sū lǐ dì fāng. gēng yín, guān wén zòu tàn wén shí dá kāi jiāng fàn sì chuān, zhào zēng guó fān yí jūn kuí zhōu. xīn mǎo, guì liáng huā shā nà zòu yīng qiú yú běn yuè shí sān rì qǐ dìng rù jīng, guì liáng děng jí rì chí yì huí jīng. dà xué shì wēng xīn cún qǐ xiū, yǔn zhī. fù yǐ jiǎ zhēn wèi dà xué shì. diào xǔ nǎi pǔ wèi lì bù shàng shū, zhāng xiáng hé wèi gōng bù shàng shū, shěn zhào lín wèi zuǒ dōu yù shǐ. guǐ sì, luò bǐng zhāng zòu shí dá kāi cuàn hú nán, liú zhǎng yòu jiāng zhōng yì tián xìng shù zhū jūn jī zǒu zhī. bǐng shēn, sēng gé lín qìn zòu yīng chuán míng pào chuǎng rù dà gū, wǒ jūn kāi pào hōng jī, jī shěn duō chuán, bìng yǒu bù duì shàng àn nuò zhàn, wǒ jūn jìng qián fèn jī, jī bì shù bǎi míng, qí bīng tóu hè xìng bìng bèi pào shāng. wǒ jūn yì shāng wáng tí dū shǐ róng chūn fù jiāng lóng rǔ yuán děng. yí chuán jí shí chū kǒu. dé zhǐ:" jiāng biàn qí xīn xié lì, yì cháng fèn yǒng, xiān jiǎng shǎng yín wǔ qiān liǎng, bìng chá míng bǎo zòu." wù xū, zhào yí rén suī jīng chéng chuàng, réng yí shè fǎ fǔ yù, jí pài héng fú zhuān bàn fǔ jú, sēng gé lín qìn réng bàn fáng wù.
五月丙子,诏骆秉章仍令田兴恕回援贵州,兆琛一军撤回。己卯,敕奕山更正俄人条约。辛巳,敕庆昀密查张家口、白城居住俄人。壬午,以周天受督办宁国军务。甲申,俄人请赴三姓贸易。诏责奕山办理软弱,革副都统吉拉明阿职,枷号乌苏里地方。庚寅,官文奏探闻石达开将犯四川,诏曾国藩移军夔州。辛卯,桂良、花沙纳奏英酋於本月十三日起碇入京,桂良等即日驰驿回京。大学士翁心存乞休,允之。复以贾桢为大学士。调许乃普为吏部尚书,张祥河为工部尚书,沈兆霖为左都御史。癸巳,骆秉章奏石达开窜湖南,刘长佑、江忠义、田兴恕诸军击走之。丙申,僧格林沁奏英船鸣炮闯入大沽,我军开炮轰击,击沈多船,并有步队上岸搦战,我军径前奋击,击毙数百名,其兵头赫姓并被炮伤。我军亦伤亡提督史荣椿、副将龙汝元等。夷船即时出口。得旨:“将弁齐心协力,异常奋勇,先奖赏银五千两,并查明保奏。”戊戌,诏夷人虽经惩创,仍宜设法抚驭,即派恒福专办抚局,僧格林沁仍办防务。
liù yuè jǐ hài shuò, cì sēng gé lín qìn yù yòng zhēn fú. gēng zǐ, niǎn fěi xiàn xū yí, guān jūn xún fù zhī. rén yín, tè pǔ qīn zòu é rén zài sān xìng zhě, jué jiàng bù kěn zhé huí. mìng jǐng chún qián wǎng chá bàn. guǐ mǎo, guǎng xī guān jūn fù shàng lín, fěi xiàn bīn zhōu. jiǎ chén, zhāng liàng jī zòu huí fěi mǎ líng hàn fú zhū. bǐng wǔ, héng fú zòu měi rén jìn jīng huàn yuē, xǔ zhī. guǐ sì, yīng fǎ bīng chuán quán shù kāi xíng. gēng shēn, yǐ lǐ ruò zhū wèi fú jiàn lù lù tí dū. xīn yǒu, hé guì qīng zòu yīng fǎ lù xù huí hù. yǐ chǒu, chén yù chéng xiàn dìng yuǎn. bǐng yín, hé chūn zòu shuǐ shī jiǎo zéi huò shèng.
六月己亥朔,赐僧格林沁御用珍服。庚子,捻匪陷盱眙,官军寻复之。壬寅,特普钦奏俄人在三姓者,倔强不肯折回。命景淳前往查办。癸卯,广西官军复上林,匪陷宾州。甲辰,张亮基奏回匪马凌汉伏诛。丙午,恒福奏美人进京换约,许之。癸巳,英、法兵船全数开行。庚申,以李若珠为福建陆路提督。辛酉,何桂清奏英、法陆续回沪。乙丑,陈玉成陷定远。丙寅,和春奏水师剿贼获胜。
qiū qī yuè gēng wǔ, zēng guó fān zòu kè jǐng dé zhèn, fù fú liáng. wù yín, shèng bǎo zòu wēng tóng shū kuì bài qíng xíng. dé zhǐ:" rǔ wèi tǒng shuài, zhǐ zhī xuàn jǐ zhī zhǎng, bù yuán yuán rén zhī shī. rì rì jù sòng, yōng hé jì hū!" jǐ mǎo, měi shǐ huá ruò hàn dì guó shū, hé yuē yòng bǎo, zài běi táng jiāo huàn. gēng chén, zhào yuē:" zhèn wén shèng bǎo zhuān yǐ zhāo xiáng wèi néng shì, jiàng zhòng wèi jǐn tì fā, zhāng yuán lóng qiě sì wài dǎ liáng. yòu bào kè fù xū yí, gāi xiàn bìng wú chéng chí, zéi yīn wú liáng tuì chū, xū bào yāo gōng. cǐ cì gū bù shēn jiū. jí yuē shù fǎn cè, lì gǎi qián fēi. lǐn zhī!" guǐ wèi, yù shǐ zhào yuán mó zòu huáng hé běi liú, hé chū bīn hé tián mǔ sān sì qiān qǐng, qǐng bàn tún tián, yù bīng yú nóng, jiào shèng tuán liàn. shàng shì zhī, xià yuán jiǎ sān gēng zhǎng yì zòu. yǐ yǒu, zhào yuē:" wáng dà chén xù chén shěn míng kē chǎng wǔ bì zhī dà yuán fù zǐ, jí dì sòng guān jié zhī zhí yuán, fēn bié dìng nǐ. cǐ àn chéng bǐng cǎi yú yī fù chéng tíng guì rù wéi hòu, jiē shōu guān jié, lìng jiā rén zhuǎn dì chǎng nèi, chéng tíng guì bìng bù jǔ fā. chéng bǐng cǎi chǔ zhǎn, chéng tíng guì miǎn sǐ, qiǎn shù jūn tái. xiè sēn chí pān zǔ tóng pān dūn yǎn děng jù miǎn sǐ, fā qiǎn xīn jiāng." jǐ chǒu, luò bǐng zhāng zòu shí dá kāi wéi bǎo qìng, lǐ xù yí yuán zhī, lì jiě chéng wéi. guǐ sì, mìng lǐ ruò zhū bāng bàn jiāng nán jūn wù.
秋七月庚午,曾国藩奏克景德镇,复浮梁。戊寅,胜保奏翁同书溃败情形。得旨:“汝为统帅,只知炫己之长,不原援人之失。日日聚讼,庸何济乎!”己卯,美使华若翰递国书,和约用宝,在北塘交换。庚辰,诏曰:“朕闻胜保专以招降为能事,降众未尽薙发,张元漋且四外打粮。又报克复盱眙,该县并无城池,贼因无粮退出,虚报邀功。此次姑不深究。即约束反侧,力改前非。凛之!”癸未,御史赵元模奏黄河北流,涸出滨河田亩三四千顷,请办屯田,寓兵於农,较胜团练。上是之,下袁甲三、庚长议奏。乙酉,诏曰:“王大臣续陈审明科场舞弊之大员父子,及递送关节之职员,分别定拟。此案程炳采於伊父程庭桂入闱后,接收关节,令家人转递场内,程庭桂并不举发。程炳采处斩,程庭桂免死,遣戍军台。谢森墀、潘祖同、潘敦俨等俱免死,发遣新疆。”己丑,骆秉章奏石达开围宝庆,李续宜援之,立解城围。癸巳,命李若珠帮办江南军务。
bā yuè wù xū shuò, chóng ēn bà, yǐ wén yù wèi shān dōng xún fǔ. jǐ hài, shàng yù jīng yán. yǐ sì, chì héng qí liú bàn guǎng dōng tōng shāng. shèng bǎo zòu lǐ shì zhōng jiǎo zéi huò shèng, jiě dìng yuǎn chú zhōu wéi. zhào zhuó lǐ shì zhōng zǒng bīng. guǎng dōng guān jūn fù lián shān kāi jiàn. gēng xū, mìng zēng guó fān zhù jūn hú kǒu. mìng dōu xìng ā lì jiāng níng jiāng jūn shì shì, duō lóng ā jiē tǒng suǒ bù, zǒng lǐ qián dí shì wù. jiǎ yín, jǐng chún zòu é rén chuán zài sān xìng zhě, xiàn lìng zhé huí. zài wū sū lǐ zhě, wèi kěn tīng mìng. zhào tǐ chá yú qíng, tuǒ wèi bàn lǐ. jǐ wèi, měi rén qǐng xiān kāi shì, yǐ yīng fǎ yuē yì wèi dìng, què zhī. xīn yǒu, luò bǐng zhāng zòu shí dá kāi nán xiàn jiāng huá yǒng mén, jiāng rù guǎng xī. xiàn chì liú zhǎng yòu tǒng jūn zhuī jiǎo. dé zhǐ, tián xìng shù yī jūn yuán qián, lǐ xù yí yī jūn huí hú běi bèi diào. rén xū, fā nì niǎn fěi huì gōng shòu zhōu, guān jūn jī què zhī. yù shǐ chén qìng sōng zòu kē chǎng àn nèi dà yuán zǐ dì chén jǐng yàn děng shú zuì tài zhòu, qǐng réng fā qiǎn, yán zhǐ chì zhī. jiǎ zǐ, guǎng dōng guān jūn fù líng shān.
八月戊戌朔,崇恩罢,以文煜为山东巡抚。己亥,上御经筵。乙巳,敕恒祺留办广东通商。胜保奏李世忠剿贼获胜,解定远、滁州围。诏擢李世忠总兵。广东官军复连山、开建。庚戌,命曾国藩驻军湖口。命都兴阿莅江宁将军视事,多隆阿接统所部,总理前敌事务。甲寅,景淳奏俄人船在三姓者,现令折回。在乌苏里者,未肯听命。诏体察舆情,妥为办理。己未,美人请先开市,以英、法约议未定,却之。辛酉,骆秉章奏石达开南陷江华、永门,将入广西。现饬刘长佑统军追剿。得旨,田兴恕一军援黔,李续宜一军回湖北备调。壬戌,发逆、捻匪会攻寿州,官军击却之。御史陈庆松奏科场案内大员子弟陈景彦等赎罪太骤,请仍发遣,严旨斥之。甲子,广东官军复灵山。
jiǔ yuè wù chén, ān huī zéi xiàn huò shān xū yí, shèng bǎo jī tuì zhī. shèng bǎo dīng mǔ yōu, liú yíng shì jūn. jiǎ xū, hú xīng rén bà, diào luó zūn diàn wèi zhè jiāng xún fǔ. wù yín, wáng qìng yún bìng miǎn, yǐ láo chóng guāng wèi liǎng guǎng zǒng dū. gēng chén, guān wén hú lín yì zòu duō lóng ā gōng pò ān huī shí pái, jī pò yuán zéi, huò zéi mù huò tiān yàn shí tíng yù, dé zhǐ jiā jiǎng. jǐ chǒu, fù zhèn bāng zòu zhuī jiǎo niǎn fěi, bài zhī. jiǎ wǔ, cáo shù zhōng zòu shí dá kāi wéi guǎng xī shěng chéng, xiāo qǐ jiāng sū fèng wén huì hé jiǎng yì lǐ fēn tú jiǎo jī, bài zhī, lì jiě chéng wéi.
九月戊辰,安徽贼陷霍山、盱眙,胜保击退之。胜保丁母忧,留营视军。甲戌,胡兴仁罢,调罗遵殿为浙江巡抚。戊寅,王庆云病免,以劳崇光为两广总督。庚辰,官文、胡林翼奏多隆阿攻破安徽石牌,击破援贼,获贼目霍天燕石廷玉,得旨嘉奖。己丑,傅振邦奏追剿捻匪,败之。甲午,曹澍锺奏石达开围广西省城,萧启江、苏凤文会合蒋益澧分途剿击,败之,立解城围。
dōng shí yuè dīng yǒu shuò, shí xiǎng tài miào, shàng qīn yì xíng lǐ. luò bǐng zhāng zòu zéi zhōng tóu chū nàn mín, jǐ yǔ miǎn sǐ hù zhào, zī qiǎn huí jí, yuán xiào lì zhě, zhǔn qí liú yíng, dé zhǐ, gè shěng jūn kě zhào bàn. wù xū, yún nán guān jūn kè fù sōng míng, zhèn zhǎn zéi shǒu sūn hàn dǐng. gēng zǐ, yǐ céng wàng yán shǔ sì chuān zǒng dū, tán tíng xiāng shǔ shǎn xī xún fǔ. xīn chǒu, yǐ yuán jiǎ sān wèi qīn chāi dà chén, dū bàn ān huī jūn wù. yǐ shì láng kuāng yuán nèi gé xué shì wén xiáng wèi jūn jī dà chén. guǐ mǎo, hé nán niǎn fěi xiàn lán yí, wéi kǎo chéng tōng xǔ, rǎo wèi shì, fēn cuàn zhí lì shān dōng. wù shēn, mìng zǒng bīng tián zài tián bāng bàn fù zhèn bāng jūn wù. yǐ mǎo, shòu yuán jiǎ sān cáo yùn zǒng dū. bǐng chén, shèng bǎo kè fù huái yuǎn. jiāng sū guān jūn jiǎo liù hé shī lì, duó lǐ ruò zhū zhí. wù wǔ, měi shǐ qǐng kāi cháo zhōu tái wān tōng shāng kǒu àn. gēng shēn, hé nán guān jūn jiǎo píng yān líng niǎn fěi, xī lù sù qīng. rén xū, yǐ míng yì wèi wū lǐ yǎ sū tái jiāng jūn, jǐng lián wèi yī lí cān zàn dà chén, chóng shí wèi zhù cáng dà chén. yǐ chǒu, mìng guān wén zēng guó fān hú lín yì tuǒ chóu sì lù guī wǎn.
冬十月丁酉朔,时享太庙,上亲诣行礼。骆秉章奏贼中投出难民,给予免死护照,资遣回籍,原效力者,准其留营,得旨,各省均可照办。戊戌,云南官军克复嵩明,阵斩贼首孙汉鼎。庚子,以曾望颜署四川总督,谭廷襄署陕西巡抚。辛丑,以袁甲三为钦差大臣,督办安徽军务。以侍郎匡源、内阁学士文祥为军机大臣。癸卯,河南捻匪陷兰仪,围考城、通许,扰尉氏,分窜直隶、山东。戊申,命总兵田在田帮办傅振邦军务。乙卯,授袁甲三漕运总督。丙辰,胜保克复怀远。江苏官军剿六合失利,夺李若珠职。戊午,美使请开潮州、台湾通商口岸。庚申,河南官军剿平鄢陵捻匪,西路肃清。壬戌,以明谊为乌里雅苏台将军,景廉为伊犁参赞大臣,崇实为驻藏大臣。乙丑,命官文、曾国藩、胡林翼妥筹四路规皖。
shí yī yuè wù chén, diān fěi fàn xù zhōu, duó wàn fú zhí, yǐ zào shēng wèi sì chuān tí dū. xīn wèi, hé guì qīng zòu, tàn wén yīng fǎ míng chūn bì lái xún xìn. héng qí zòu yīng bīng xù xíng zhì yuè. zhào sēng gé lín qìn jiā yì jīn fáng. dīng chǒu, zéi xiàn pǔ kǒu, zǒng bīng zhōu tiān péi sǐ zhī, yǔ shì zhí. guǐ wèi, tè pǔ qīn zòu é rén zài hēi lóng jiāng zuǒ àn zhàn jù wǔ shí yú tún, qǐng diào xī dān mò ěr gēn bù tè hā bīng jiāo nà ěr hú shàn xùn liàn, lián luò qí mín cān fū, yǒu shì dǐ yù, cóng zhī. bǐng xū, mìng zhāng fèi dū bàn wǎn nán jūn wù. jǐ chǒu, zēng guó fān zòu wéi zhì jùn yǐ chí zhōu jiàng. diān fěi xiàn xù zhōu, lìng gǔ xiàn yǒu yáng xiù shān. gēng yín, sì chuān guān jūn fù jūn lián qìng fú gāo xiàn. yǐ wèi, hù bù zāi.
十一月戊辰,滇匪犯叙州,夺万福职,以皂升为四川提督。辛未,何桂清奏,探闻英、法明春必来寻衅。恒祺奏英兵续行至粤。诏僧格林沁加意津防。丁丑,贼陷浦口,总兵周天培死之,予世职。癸未,特普钦奏俄人在黑龙江左岸占踞五十馀屯,请调西丹墨尔根、布特哈兵交那尔胡善训练,联络旗民参夫,有事抵御,从之。丙戌,命张芾督办皖南军务。己丑,曾国藩奏韦志俊以池州降。滇匪陷叙州,另股陷酉阳、秀山。庚寅,四川官军复筠连、庆符、高县。乙未,户部灾。
shí èr yuè bǐng shēn shuò, jiǎng wèi yuǎn zòu shí dá kāi jiū dǎng shí yú wàn yóu guì fàn qián, jiāng yǐ kuī shǔ. zhào tián xìng shù jiǎo zhī. wù xū, shàng yì dà gāo diàn qí xuě. yún nán qiū běi tǔ fěi zī shì qiāng guān, guān jūn tǎo píng zhī. gēng zǐ, hé chūn zòu guān jūn gōng pò jiāng pǔ zéi lěi, yáng zhōu xī jiè sù qīng. rén yín, lì bù shàng shū huā shā nà zú. bǐng wǔ, hé guì qīng bào yīng fǎ bīng chuán dào hù. yǐ tián xìng shù wèi guì zhōu tí dū. xīn wèi, yuán qián xiāng jūn gōng fù zhèn yuǎn. gēng shēn, jǐng chún zòu qǐng zhāo jí liú mín cān fū, gěi dì shè kǎ, yǐ zhù biān fáng, cóng zhī. rén xū, yuán jiǎ sān zòu gōng kè lín huái guān, dé zhǐ jiā miǎn, xià bù yì xù, mù téng ā jiā dū tǒng xián. jiǎ zǐ, xiá jì tài miào.
十二月丙申朔,蒋霨远奏石达开纠党十馀万由桂犯黔,将以窥蜀。诏田兴恕剿之。戊戌,上诣大高殿祈雪。云南丘北土匪滋事戕官,官军讨平之。庚子,和春奏官军攻破江浦贼垒,扬州西界肃清。壬寅,吏部尚书花沙纳卒。丙午,何桂清报英、法兵船到沪。以田兴恕为贵州提督。辛未,援黔湘军攻复镇远。庚申,景淳奏请招集流民参夫,给地设卡,以助边防,从之。壬戌,袁甲三奏攻克临淮关,得旨嘉勉,下部议叙,穆腾阿加都统衔。甲子,祫祭太庙。
shì suì, miǎn zhí lì hé nán shān dōng zhè jiāng guì zhōu děng shěng yī bǎi wǔ shí qī zhōu xiàn bèi zāi bèi zéi é fù yǒu chà. cháo xiǎn liú qiú rù gòng.
是岁,免直隶、河南、山东、浙江、贵州等省一百五十七州县被灾、被贼额赋有差。朝鲜、琉球入贡。
shí nián gēng shēn chūn zhēng yuè bǐng yín, shàng sān xún wàn shòu, bān zhào tán ēn. zhào xiān cháo shòu jié yǒu gào jì zhī lǐ, shēng diàn zhī yí, běn nián wù yōng jǔ xíng, wài lì wài fān bìng tíng lái jīng zhù gǔ. jiā ēn qīn fān, dūn jùn wáng yì cóng jìn qīn wáng, bèi zǐ yì kuāng jìn bèi lè, yú gè fēng lài, jí yú tíng chén jiāng chén. wù chén, qián níng xià jiāng jūn tuō yún bǎo zú. jǐ sì, jiě shèng bǎo qīn chāi dà chén, zhuān bàn hé nán jiǎo fěi, yuán jiǎ sān zhuān bàn ān huī. dīng chǒu, yīng qǐ yǐ chí jiě jīng xiǎng jiàng guān, yǐ qìng lián wèi hé nán xún fǔ. jǐ chǒu, xíng bù zhǔ shì hé qiū tāo chéng jìn suǒ zuǎn běi jiǎo huì biān bā shí juǎn, shàng jiā yǔ zhī, cì míng shuò fāng bèi chéng, rù zhí mào qín diàn. rén chén, yǒu fèng miǎn, yǐ quán liàng wèi chéng dū jiāng jūn, zhàn tài wèi sì chuān tí dū. jiǎ wǔ, yù shǐ bái ēn yòu yán jīn fáng zhòng dà, qǐng yù chóu hòu lù, yǐ bǎo wàn quán. dé zhǐ:" suǒ zòu gù shì, rán zhù bīng chóu xiǎng, shén jué wéi nán. xiàn zài jīn fáng zhōu bèi, kě wù yōng yì." tè pǔ qīn zòu qǐng zhào jí è lún chūn rén rù wǔ. cóng zhī. zā lā fēn tài zòu qǐng yǔ é kuò hé gōng yìn dù. shàng yuē:" é fēi hé hǎo yě. kuò qǐ yīng dí?"
十年庚申春正月丙寅,上三旬万寿,颁诏覃恩。诏先朝寿节有告祭之礼,升殿之仪,本年勿庸举行,外吏、外藩并停来京祝嘏。加恩亲藩,惇郡王奕誴晋亲王,贝子奕劻晋贝勒,馀各封赉,及於廷臣、疆臣。戊辰,前宁夏将军托云保卒。己巳,解胜保钦差大臣,专办河南剿匪,袁甲三专办安徽。丁丑,瑛棨以迟解京饟降官,以庆廉为河南巡抚。己丑,刑部主事何秋涛呈进所纂北徼汇编八十卷,上嘉与之,赐名朔方备乘,入直懋勤殿。壬辰,有凤免,以全亮为成都将军,占泰为四川提督。甲午,御史白恩佑言津防重大,请预筹后路,以保万全。得旨:“所奏固是,然驻兵筹饟,甚觉为难。现在津防周备,可勿庸议。”特普钦奏请召集鄂伦春人入伍。从之。紥拉芬泰奏请与俄、廓合攻印度。上曰:“俄非和好也。廓岂英敌?”
èr yuè dīng yǒu, shàng yù jīng yán. gēng zǐ, yǐ liú yuán hào wèi guì zhōu xún fǔ. yuán jiǎ sān zòu kè fù fèng yáng, cì huáng mǎ guà. xīn chǒu, hé guì qīng zòu shàng hǎi yīng rén jīng huá shāng kāi dǎo, suǒ bīng fèi yī bǎi wàn. jīn yuē bù néng gēng yì, rù jīng huàn yuē. rú bú jiàn xǔ, jí kāi chuán běi shǐ. zhào sēng gé lín qìn yán bèi jīn fáng hòu lù. hǎi yùn cáo liáng, zàn huǎn fàng yáng. bǐng wǔ, hú nán guān jūn kè fù guì zhōu zhèn yuǎn. gēng xū, niǎn fěi xiàn táo yuán, shàng cuàn qīng jiāng, gēng zhǎng tuì shǒu huái ān. rén zǐ, yuán guì xiāng jūn kè fù liǔ zhōu liǔ chéng, jiā dào yuán liú kūn yī àn chá shǐ xián. jiǎ yín, zhāng fèi zòu guān jūn fù jiàn dé, fěi xiàn jīng xiàn jīng dé, lián xiàn tài píng. jǐ sì, yǐ wō shén huī bù wèi lǐ bù shàng shū, chūn yòu wèi rè hé dū tǒng. xīn yǒu, zhào hé chūn fēn bīng yuán zhè.
二月丁酉,上御经筵。庚子,以刘源灏为贵州巡抚。袁甲三奏克复凤阳,赐黄马褂。辛丑,何桂清奏上海英人经华商开导,索兵费一百万。津约不能更易,入京换约。如不见许,即开船北驶。诏僧格林沁严备津防后路。海运漕粮,暂缓放洋。丙午,湖南官军克复贵州镇远。庚戌,捻匪陷桃源,上窜清江,庚长退守淮安。壬子,援桂湘军克复柳州、柳城,加道员刘坤一按察使衔。甲寅,张芾奏官军复建德,匪陷泾县、旌德,连陷太平。己巳,以倭什珲布为礼部尚书,春佑为热河都统。辛酉,诏和春分兵援浙。
sān yuè yǐ chǒu shuò, yuán jiǎ sān zòu guān jūn fù qīng jiāng. gēng zǐ, mìng tí dū zhāng yù liáng tǒng jūn yuán zhè. bǐng zǐ, zéi xiàn háng zhōu, xún fǔ luó zūn diàn sǐ zhī. yuè liù rì, jiāng jūn ruì chāng fù qí chéng. zhòng lài ruì chāng zhāng yù liáng děng. yǐ wáng yǒu líng wèi zhè jiāng xún fǔ. dīng hài, shàng gēng jí tián. xīn mǎo, zhè jiāng guān jūn kè fù cháng xīng lín ān xiào fēng. jiǎ wǔ, hé guì qīng zòu yí chuán běi fàn.
三月乙丑朔,袁甲三奏官军复清江。庚子,命提督张玉良统军援浙。丙子,贼陷杭州,巡抚罗遵殿死之。越六日,将军瑞昌复其城。重赉瑞昌、张玉良等。以王有龄为浙江巡抚。丁亥,上耕耤田。辛卯,浙江官军克复长兴、临安、孝丰。甲午,何桂清奏夷船北犯。
rùn sān yuè guǐ mǎo, sì chuān guān jūn kè fù pú jiāng, zéi xiàn míng shān. bǐng wǔ, mìng cáo shù zhōng dū jūn sì chuān, yǐ liú zhǎng yòu wèi guǎng xī xún fǔ. dīng wèi, zéi xiàn lì shuǐ, lián xiàn jù róng. yǐ zhāng yù liáng wèi guǎng xī tí dū, liú sū dū jūn, xún lìng zhé huí háng zhōu. gēng shēn, hé chūn děng zòu chén yù chéng lǜ zhòng tū fàn dà yíng, chéng zéi chū ér hé fàn, guān jūn lì bù néng zhī, tuì shǒu zhèn jiāng. rén xū, yǐ wáng mèng líng wèi cáo yùn zǒng dū.
闰三月癸卯,四川官军克复蒲江,贼陷名山。丙午,命曹澍锺督军四川,以刘长佑为广西巡抚。丁未,贼陷溧水,连陷句容。以张玉良为广西提督,留苏督军,寻令折回杭州。庚申,和春等奏陈玉成率众突犯大营,城贼出而合犯,官军力不能支,退守镇江。壬戌,以王梦龄为漕运总督。
xià sì yuè bǐng yín, yǐ míng rú cáo duān cóng sì wén miào. guǐ yǒu, zéi xiàn dān yáng, zhāng guó liáng sǐ zhī, hé chūn zǒu cháng zhōu. wù yín, zhào zhí shěng jǔ bàn tuán liàn. mìng dōu xìng ā dū bàn jiāng běi jūn wù. guǐ wèi, zhào liǎng jiāng zǒng dū hé guì qīng lǚ shī chéng chí, chǐ zhí dǎi wèn. yǐ zēng guó fān shǔ liǎng jiāng zǒng dū. zhuó bīng bù láng zhōng zuǒ zōng táng sì pǐn jīng táng, xiāng bàn zēng guó fān jūn wù. yǐ yǒu, zéi fàn cháng zhōu, hé chūn yíng zhàn shòu shāng, zú. yǐ kuí yù shǔ jiāng níng jiāng jūn, huì bā dòng ā è shǒu zhèn jiāng. xīn mǎo, zéi xiàn jiàn píng, zhāng yù liáng bīng kuì yú wú xī. rén chén, cì zhōng jùn shēng děng yī bǎi bā shí sān rén jìn shì jí dì chū shēn yǒu chà. guǐ sì, zéi xiàn sū zhōu, xún fǔ xú yǒu rén sǐ zhī.
夏四月丙寅,以明儒曹端从祀文庙。癸酉,贼陷丹阳,张国樑死之,和春走常州。戊寅,诏直省举办团练。命都兴阿督办江北军务。癸未,诏两江总督何桂清屡失城池,褫职逮问。以曾国藩署两江总督。擢兵部郎中左宗棠四品京堂,襄办曾国藩军务。乙酉,贼犯常州,和春迎战受伤,卒。以魁玉署江宁将军,会巴栋阿扼守镇江。辛卯,贼陷建平,张玉良兵溃於无锡。壬辰,赐锺骏声等一百八十三人进士及第出身有差。癸巳,贼陷苏州,巡抚徐有壬死之。
wǔ yuè jiǎ wǔ shuò, yǐ xuē huàn wèi jiāng sū xún fǔ, zàn shǔ zǒng dū. jǐ hài, jiāng sū cháng shú xiàn zhī xiàn zhōu mù rùn zhāo mù shā yǒng, kè fù jiāng yīn. xīn chǒu, zéi xiàn zhè jiāng cháng xīng, wéi hú zhōu, xiāo hàn qìng fù yuán shī lì, sǐ zhī. jiǎ chén, zēng guó fān zòu chén sān lù jìn bīng, guī sū bǎo zhè, bìng diào shěn bǎo zhēn chāi qiǎn. shàng jiā yǔn zhī. yǐ dōng chún jiān shǔ sì chuān zǒng dū. bǐng wǔ, zéi xiàn wú jiāng kūn shān jí zhè zhī jiā xīng. yù míng zòu jīn zhōu xiù yán hǎi kǒu yǒu yáng chuán liù shí yú tíng bó, jié lüè shēng chù. gēng xū, chì wáng mèng líng dū tóng qiáo sōng nián kāi bàn jiāng běi liáng tái. xīn hài, xù xùn nàn zài jí shì láng dài xī, zèng shàng shū, yǔ shì zhí, jiàn zhuān cí, shì wén jié. jiǎ yín, mìng máo chǎng xī bàn hé nán tuán liàn, dù bàn shān dōng tuán liàn. wù wǔ, lǐ ruò zhū zòu xuē chéng liáng tóu chéng fù pàn, bǔ zhū zhī. jǐ wèi, zēng guó fān zòu suí diào bào chāo zhū pǐn lóng jìn zhù qí mén, è jūn bù yí zài diào. cóng zhī. yù míng zòu yáng chuán dào jīn zhōu hǎi miàn yī bǎi yú sōu, wén yù zòu yīng fǎ bīng dào yān tái zhě yuē yǒu wàn rén, tàn wén yǒu yóu hǎi fēng dà shān běi fàn zhī shuō, jūn xià sēng gé lín qìn zhī zhī.
五月甲午朔,以薛焕为江苏巡抚,暂署总督。己亥,江苏常熟县知县周沐润招募沙勇,克复江阴。辛丑,贼陷浙江长兴,围湖州,萧翰庆赴援失利,死之。甲辰,曾国藩奏陈三路进兵,规苏保浙,并调沈葆桢差遣。上嘉允之。以东纯兼署四川总督。丙午,贼陷吴江、昆山及浙之嘉兴。玉明奏金州、岫岩海口有洋船六十馀停泊,劫掠牲畜。庚戌,敕王梦龄督同乔松年开办江北粮台。辛亥,恤殉难在籍侍郎戴熙,赠尚书,予世职,建专祠,谥文节。甲寅,命毛昶熙办河南团练,杜办山东团练。戊午,李若珠奏薛成良投诚复叛,捕诛之。己未,曾国藩奏随调鲍超、朱品隆进驻祁门,鄂军不宜再调。从之。玉明奏洋船到金州海面一百馀艘,文煜奏英、法兵到烟台者约有万人,探闻有由海丰大山北犯之说,均下僧格林沁知之。
liù yuè guǐ hài shuò, chì zhǔn bā ěr hǔ qí rén yī tǐ kǎo shì. jiǎ zǐ, yīng chuán shǐ rù běi táng. bǐng yín, zéi xiàn qīng pǔ sōng jiāng. jǐ sì, liú zhǎng yòu zòu fù qìng yuǎn, shí dá kāi nán cuàn. gēng wǔ, ruì chāng zòu fù guǎng dé. xīn wèi, wàn shòu jié, yù diàn shòu hè. rén shēn, dà xué shì péng yùn zhāng bà zhí jūn jī. mìng shào càn liú yì yàn duān shū páng zhōng lù gè zài yuán jí jǔ bàn tuán liàn. wù yín, wáng yǒu líng zòu zài jí dào yuán zhào jǐng xián kè fù hú zhōu. xuē huàn zòu kè fù sōng jiāng. gēng chén, yīng fǎ bīng dēng àn, suì jù běi táng. cái nán hé hé dào zǒng dū jì huái hǎi dào gè guān. rén wǔ, sēng gé lín qìn zòu yīng fǎ shì dà zhì jiāo, nán wàng yì hé. dé zhǐ, yǐ fǔ shì zé zhī héng fú, yǐ gù dà jú. bǐng xū, mìng zēng guó fān wèi qīn chāi dà chén, shí shòu liǎng jiāng zǒng dū. jǐ chǒu, yí rén fàn xīn hé, guān jūn tuì shǒu táng gū. mìng luò bǐng zhāng chí fù sì chuān dū bàn jūn wù. xīn mǎo, shǒu zhào sēng gé lín qìn yuē:" wò shǒu yán bié, shū yú bàn zǎi. dà gū liǎng àn wēi jí, liàng rǔ yōu xīn rú fén. wéi tiān xià dà běn zài jīng shī bù zài hǎi kǒu. ruò yǒu cuò shī, zǒng xū tuì bǎo jīn tōng, wàn bù kě jì shēn mìng yú pào tái, wèi yī shēn zhī jì. wò guǎn qī chuàng, rǔ qí miǎn zūn!" chì xī líng ā gù shǒu tiān jīn, ruì lín yī lēi dōng ē fù tōng zhōu fáng dǔ.
六月癸亥朔,敕准巴尔虎旗人一体考试。甲子,英船驶入北塘。丙寅,贼陷青浦、松江。己巳,刘长佑奏复庆远,石达开南窜。庚午,瑞昌奏复广德。辛未,万寿节,御殿受贺。壬申,大学士彭蕴章罢直军机。命邵灿、刘绎、晏端书、庞锺璐各在原籍举办团练。戊寅,王有龄奏在籍道员赵景贤克复湖州。薛焕奏克复松江。庚辰,英、法兵登岸,遂踞北塘。裁南河河道总督暨淮海道各官。壬午,僧格林沁奏英、法势大志骄,难望议和。得旨,以抚事责之恒福,以顾大局。丙戌,命曾国藩为钦差大臣,实授两江总督。己丑,夷人犯新河,官军退守塘沽。命骆秉章驰赴四川督办军务。辛卯,手诏僧格林沁曰:“握手言别,倏逾半载。大沽两岸危急,谅汝忧心如焚。惟天下大本在京师不在海口。若有挫失,总须退保津、通,万不可寄身命於炮台,为一身之计。握管凄怆,汝其勉遵!”敕西凌阿固守天津,瑞麟、伊勒东阿赴通州防堵。
qiū qī yuè guǐ sì, mìng bā dòng ā yuán jīn tán. wù xū, dà gū pào tái shī shǒu, tí dū lè shàn sǐ zhī, yōu xuè jié jiàn cí. gēng zǐ, sēng gé lín qìn tuì shǒu tōng zhōu. xīn chǒu, yīng rén xiàn tiān jīn. zhè jiāng zéi xiàn lín ān yú háng. sì chuān zéi xiàn qióng pú xīn jīn. jiǎ chén, jiāng sū zéi fù xiàn sōng jiāng. dīng wèi, yǐ chóng shí shǔ sì chuān zǒng dū. jǐ yǒu, yù ruì zòu hào hǎn qǐng yī qián tōng shāng, xǔ zhī. yǐ cháng qīng wèi yī lí jiāng jūn. xīn yǒu, jīn tán xiàn, zhī xiàn lǐ huái shǒu sān nián, yuán bīng bù zhì, lì jié sǐ zhī, shēn mín cóng sǐ zhě yú qiān rén. mìng shèng bǎo dū mǎ duì shǒu tōng zhōu.
秋七月癸巳,命巴栋阿援金坛。戊戌,大沽炮台失守,提督乐善死之,优血卩建祠。庚子,僧格林沁退守通州。辛丑,英人陷天津。浙江贼陷临安、馀杭。四川贼陷邛、蒲、新津。甲辰,江苏贼复陷松江。丁未,以崇实署四川总督。己酉,裕瑞奏浩罕请依前通商,许之。以常清为伊犁将军。辛酉,金坛陷,知县李淮守三年,援兵不至,力竭死之,绅民从死者逾千人。命胜保督马队守通州。
bā yuè guǐ hài, yáng bīng zhì tōng zhōu, zài yuán yòu qín yīng shǐ bā xià lǐ jiě jīng. wù chén, ruì lín děng yǔ yáng bīng zhàn yú bā lǐ qiáo, bù lì. mìng gōng qīn wáng yì wèi qīn chāi dà chén, bàn lǐ fǔ jú. jǐ sì, shàng xìng mù lán, zì yuán míng yuán qǐ luán. dīng chǒu, shàng zhù bì bì shǔ shān zhuāng. lǐ shì zhōng yǐ qín pàn jiāng xuē chéng liáng zhuó shòu jiāng nán tí dū. wù yín, zhào yuē:" jiāng nán tí dū zhāng guó liáng móu yǒng jiān yōu, zhōng yì fèn fā. zài jūn shí nián, zhàn gōng zhuó zhù, dōng nán bàn bì, yǐ wèi cháng chéng. běn nián dà yíng kuì sàn, huí yuán jī zéi, shòu shāng méi shuǐ. xiān hòu zòu bào, zhèn yóu jì qí bù què. qì jīn shù yuè, qí wèi xiào sǐ juān qū wú yí. ruò shǐ zhāng guó liáng shàng zài, sū cháng yí dài, hé zhì mí làn ruò cǐ. zhuī niàn jìn láo, yì shēn chuàng cè. zèng tài zǐ tài bǎo, rù sì zhāo zhōng cí, fēn jiàn zhuān cí. zǐ sūn jǐ rén, sòng bù lù yòng." jǐ mǎo, mìng dōu xìng ā dài bīng rù wèi, cóng guān wén qǐng yě. mìng yù míng chéng kǎi lè bīn wén yù yīng guì dū bīng rù wèi. xīn sì, mìng héng fú zhù gǔ běi kǒu bèi fáng, wú tíng dòng jiē zhuǎi wén bào. rén wǔ, zhè jiāng guān jūn kè fù píng hú jiā shàn. guǎng dōng guān jūn kè fù lè chāng rén huà guǐ. wèi, jiāng sū zéi xiàn cháng shú. yuán míng yuán zāi, cháng pín hōng, nèi wù fǔ dà chén shàng shū wén fēng sǐ zhī. gēng yín, gōng qīn wáng zòu qǐng hái bā xià lǐ yú yīng jūn. xuē huàn zòu hé féng zi cái fù yuán jīn tán, yōng bīng bù jìn, zhì lìng chéng xiàn. zhào báo qiǎn zhī.
八月癸亥,洋兵至通州,载垣诱擒英使巴夏礼解京。戊辰,瑞麟等与洋兵战於八里桥,不利。命恭亲王奕为钦差大臣,办理抚局。己巳,上幸木兰,自圆明园启銮。丁丑,上驻跸避暑山庄。李世忠以擒叛将薛成良擢授江南提督。戊寅,诏曰:“江南提督张国樑谋勇兼优,忠义奋发。在军十年,战功卓著,东南半壁,倚为长城。本年大营溃散,回援击贼,受伤没水。先后奏报,朕犹冀其不确。迄今数月,其为效死捐躯无疑。若使张国樑尚在,苏、常一带,何至糜烂若此。追念荩劳,益深怆恻。赠太子太保,入祀昭忠祠,分建专祠。子孙几人,送部录用。”己卯,命都兴阿带兵入卫,从官文请也。命玉明、成凯、乐斌、文煜、英桂督兵入卫。辛巳,命恒福驻古北口备防,吴廷栋接转文报。壬午,浙江官军克复平湖、嘉善。广东官军克复乐昌、仁化癸。未,江苏贼陷常熟。圆明园灾,常嫔薨,内务府大臣、尚书文丰死之。庚寅,恭亲王奏请还巴夏礼於英军。薛焕奏劾冯子材赴援金坛,拥兵不进,致令城陷。诏薄谴之。
jiǔ yuè rén chén, mìng shèng bǎo wèi qīn chāi dà chén, zǒng tǒng yuán jūn. chì gōng qīn wáng yì zhào huì yīng rén, wù xiū chéng běi pào tái, sù xíng yì yuē. jiǎ wǔ, yīng shǐ fǎ shǐ rù chéng. dà xué shì péng yùn zhāng shàng shū xǔ nǎi pǔ yǐ bìng qǐ miǎn, xǔ zhī. jǐ hài, mìng qìng lián yīng guì bīng zhù zhí bèi diào. xīn chǒu, zéi xiàn níng guó, zhōu tiān shòu sǐ zhī. jiǎ chén, mìng zuǒ zōng táng dū bàn zhè jiāng jūn wù. yǐ sì, fǔ jú chéng. gōng qīn wáng yì zòu qǐng xuān shì zhōng wài, rú yuē zūn xíng. xǔ é rén zhù wū sū lǐ suí fēn. tíng gè shěng yuán bīng. chì yīng guì lái jīng. yì xī xún. wù shēn, lǐ ruò zhū zòu kè fù jiāng yīn. xīn hài, zéi xiàn huī zhōu, shǒu chéng dào yuán lǐ yuán dù qì chéng zǒu. guǐ chǒu, zhí lì shān dōng hé nán zéi fěi bìng qǐ, mìng sēng gé lín qìn tǎo zhī. gēng shēn, gōng qīn wáng yì zòu yáng rén tuì zhì tiān jīn, yù qǐng huí luán.
九月壬辰,命胜保为钦差大臣,总统援军。敕恭亲王奕照会英人,勿修城北炮台,速行议约。甲午,英使、法使入城。大学士彭蕴章、尚书许乃普以病乞免,许之。己亥,命庆廉、英桂兵驻直备调。辛丑,贼陷宁国,周天受死之。甲辰,命左宗棠督办浙江军务。乙巳,抚局成。恭亲王奕奏请宣示中外,如约遵行。许俄人驻乌苏里、绥芬。停各省援兵。敕英桂来京。议西巡。戊申,李若珠奏克复江阴。辛亥,贼陷徽州,守城道员李元度弃城走。癸丑,直隶、山东、河南贼匪并起,命僧格林沁讨之。庚申,恭亲王奕奏洋人退至天津,吁请回銮。
dōng shí yuè xīn yǒu shuò, zhào tiān qì jiàn hán, zàn huǎn huí luán. yǐ tián xìng shù wèi guì zhōu tí dū. yǔ zhèn wáng tí dū zhōu tiān shòu zhōu tiān péi shì zhí, jiàn cí yǔ shì, fù sì dào yuán fú xián děng. rén xū, yǐ liú yuán hào wèi yún guì zǒng dū, dèng ěr héng wèi guì zhōu xún fǔ. jiǎ zǐ, chì wén qiān héng qí bàn lǐ tōng shāng shì yí, wú tíng dòng dū bàn fáng wù. yǐ wén ān wèi hú nán tí dū. yǐ féng zi cái dū bàn zhèn jiāng jūn wù. bǐng yín, gōng qīn wáng yì zòu huàn é rén hé yuē, qǐng yòng yù bǎo, cóng zhī. xīn wèi, é luó sī zhì qiāng pào. guǐ yǒu, chì lè bīn yīng guì huí rèn. gēng chén, yǐ yán shù sēn wèi hé nán xún fǔ, máo chǎng xī dū bàn hé nán niǎn fěi. xīn sì, mìng dōu xìng ā dū bàn jiāng běi jūn wù, lǐ ruò zhū fù zhī. yǐ zǒng bīng tián zài tián jiē bàn xú sù jiǎo fěi, huái xú dào wú táng bāng tóng bàn lǐ.
冬十月辛酉朔,诏天气渐寒,暂缓回銮。以田兴恕为贵州提督。予阵亡提督周天受、周天培世职,建祠予谥,附祀道员福咸等。壬戌,以刘源灏为云贵总督,邓尔恒为贵州巡抚。甲子,敕文谦、恒祺办理通商事宜,吴廷栋督办防务。以文安为湖南提督。以冯子材督办镇江军务。丙寅,恭亲王奕奏换俄人和约,请用御宝,从之。辛未,俄罗斯致枪炮。癸酉,敕乐斌、英桂回任。庚辰,以严树森为河南巡抚,毛昶熙督办河南捻匪。辛巳,命都兴阿督办江北军务,李若珠副之。以总兵田在田接办徐、宿剿匪,淮徐道吴棠帮同办理。
shí yī yuè xīn mǎo, shèng bǎo zòu yǐ dà shùn guǎng dào lián yīng zhuān bàn hé fáng, zhǔn qí zòu bào, cóng zhī. guǐ sì, wēng tóng shū zòu chén jǐn tiān jiè, gù bāng běn, shōu rén cái, liàn jīng yíng, zhēng xíng shì. dé zhǐ:" shōu rén cái yī tiáo, lì shǎo bì duō. yú liú lǎn." jiǎ wǔ, zhè jiāng zéi xiàn xīn chéng lín ān fù yáng. yǐ wèi, wáng mèng líng zòu jiǎo zéi huò shèng, sān hé sù qīng, bìng qǐng jié zhì huáng kāi bǎng shuǐ shī, cóng zhī. gēng zǐ, zēng guó fān zòu bào chāo děng kè fù yī xiàn. xīn chǒu, lǐ ruò zhū qǐ yǎng qīn, yǐ céng bǐng zhōng dài zhī. guǐ mǎo, yǐ háng zhōu jiě yán, yōu lài ruì chāng wáng yǒu líng děng. ruì chāng zòu chén qìng duān lì bǎo zhè jiāng, qǐng jiā yōu jiǎng. dé zhǐ:" bù fēn zhěn yù, jiē ěr dà lì fèn nèi zhī shì. zhēn xù dū fǔ, chū zì cháo zhǐ, fēi rǔ suǒ de shàn qǐng." wù shēn, mìng chéng qí huì jǐng dūn chá kān é luó sī dōng jiè. guǐ mǎo, zhè jūn zhāng yù liáng gōng fù yán zhōu. jiǎ yín, guān wén hú lín yì zòu chén yù chéng tú fàn huái tóng, duō lóng ā huì hé lǐ xù yí yíng jiǎo, dà bài zhī, shā zéi wàn yú. duō lóng ā cì huáng mǎ guà, lǐ xù yí jiā èr pǐn xián.
十一月辛卯,胜保奏以大顺广道联英专办河防,准其奏报,从之。癸巳,翁同书奏陈谨天戒,固邦本,收人才,练京营,争形势。得旨:“收人才一条,利少弊多。馀留览。”甲午,浙江贼陷新城、临安、富阳。乙未,王梦龄奏剿贼获胜,三河肃清,并请节制黄开榜水师,从之。庚子,曾国藩奏鲍超等克复黟县。辛丑,李若珠乞养亲,以曾秉忠代之。癸卯,以杭州解严,优赉瑞昌、王有龄等。瑞昌奏陈庆端力保浙疆,请加优奖。得旨:“不分畛域,皆尔大吏分内之事。甄叙督抚,出自朝旨,非汝所得擅请。”戊申,命成琦会景惇查勘俄罗斯东界。癸卯,浙军张玉良攻复严州。甲寅,官文、胡林翼奏陈玉成图犯怀、桐,多隆阿会合李续宜迎剿,大败之,杀贼万馀。多隆阿赐黄马褂,李续宜加二品衔。
shí èr yuè xīn yǒu, mìng xī líng ā guó ruì bāng bàn sēng gé lín qìn jūn wù. bǐng yín, mìng zhāng liàng jī liú bàn yún nán jūn wù. jǐ sì, shǐ zhì zǒng lǐ gè guó tōng shāng shì wù yá mén, mìng gōng qīn wáng yì guì liáng wén xiáng guǎn lǐ. yǐ chóng hòu chōng sān kǒu tōng shāng dà chén, xuē huàn jiān bàn shàng hǎi děng chù tōng shāng shì wù. zhǔn qí rén xué xí wài guó yǔ yán wén zì. jǐ sì, yǐ tián xìng shù wèi qīn chāi dà chén, dū bàn guì zhōu jūn wù. bǐng zǐ, zuǒ zōng táng zòu dū jūn kè fù jiāng xī dé xīng ān huī wù yuán, yǔ sān pǐn jīng qīng. yǐ yǒu, yǐ guān wén zhōu zǔ péi wèi dà xué shì, sù shùn xié bàn dà xué shì, shěn zhào lín wèi hù bù shàng shū, zhū fèng biāo wèi bīng bù shàng shū. wù zǐ, xiá jì tài miào.
十二月辛酉,命西凌阿、国瑞帮办僧格林沁军务。丙寅,命张亮基留办云南军务。己巳,始置总理各国通商事务衙门,命恭亲王奕、桂良、文祥管理。以崇厚充三口通商大臣,薛焕兼办上海等处通商事务。准旗人学习外国语言文字。己巳,以田兴恕为钦差大臣,督办贵州军务。丙子,左宗棠奏督军克复江西德兴、安徽婺源,予三品京卿。乙酉,以官文、周祖培为大学士,肃顺协办大学士,沈兆霖为户部尚书,朱凤标为兵部尚书。戊子,祫祭太庙。
shì suì, miǎn jiāng sū zhè jiāng ān huī sān xǐng é fù bū fù, yòu zhí lì shān dōng hé nán jiāng xī hú běi hú nán fú jiàn guǎng xī děng shěng sì bǎi yī zhōu xiàn wèi bèi zāi bèi zéi é fù yǒu chà. kuài jì tiān xià mín shù èr wàn liù qiān líng jiǔ shí èr wàn sì qiān liù bǎi qī shí wǔ míng kǒu, cún cāng gǔ shù wǔ bǎi èr shí sān wàn yī qiān jiǔ bǎi èr shí shí sì dǒu lìu shēng wǔ hé yī sháo. cháo xiǎn rù gòng.
是岁,免江苏、浙江、安徽三省额赋逋赋,又直隶、山东、河南、江西、湖北、湖南、福建、广西等省四百一州县卫被灾、被贼额赋有差。会计天下民数二万六千零九十二万四千六百七十五名口,存仓穀数五百二十三万一千九百二十石四斗六升五合一勺。朝鲜入贡。
shí yī nián xīn yǒu, shàng zài mù lán. chūn zhēng yuè gēng yín shuò, shàng yù suí chéng diàn shòu hè. xīn yǒu, zhào èr yuè shí sān rì huí luán. yǐ wèi, zēng guó fān zòu yáng zài fú jiǎo zéi, kè dū chāng, jiě nán líng wéi. tián zài tián zòu niǎn fěi fàn dàng shān, jī zǒu zhī, jiā tí dū xián. bǐng shēn, zhào wēng tóng shū lái jīng, yǐ lǐ xù yí wèi ān huī xún fǔ. dīng yǒu, yǐ fú jì wèi chéng dū jiāng jūn. xīn chǒu, zéi xiàn xiào fēng, háng zhōu jiè yán. rén yín, zhào:" jì nián kāi zhì, yīng yǔ tè shè, fēi cháng shè suǒ bù yuán zhě xián jiǎn chú zhī." guǐ mǎo, zuǒ zōng táng bīng fù ráo zhōu jì dōu liáng. yǐ sì, héng fú yǐ bìng miǎn, yǐ wén yù wèi zhí lì zǒng dū, tán tíng xiāng wèi shān dōng xún fǔ, dèng ěr héng wèi shǎn xī xún fǔ, hé guān yīng shǔ guì zhōu xún fǔ. dīng wèi, sēng gé lín qìn zòu niǎn fěi cuàn rù shān dōng, pài duì zhuī jiǎo, jí yú hé zé, shī lì. dé zhǐ:" sēng gé lín qìn dū dài zhòng bīng, běi dì yǐ wèi píng zhàng. nǎi yǐ jī pí zhī zú, zhuī fāng zhāng zhī kòu, páng wú yuán yīng, yí qí bài yě. yǒng wǎng yǒu yú, wèi néng chí zhòng. shàng qí tài bīng xuǎn jiāng, è yào yán fáng, móu dìng hòu dòng, wù zài qīng jìn." wù shēn, zhào yuán jiǎ sān děng:" niǎn fěi guǒ xié liáng mín, wèi biàn gài xíng zhū lù, kě kǎi qiē xiǎo yù, shè fǎ jiě sàn. tóu chéng zhě miǎn zuì, shā zéi zhě xù gōng. bìng chuán zhī lǐ shì zhōng yī tǐ zhāo fǔ." xīn hài, guì zhōu guān jūn kè fù dú shān. rén zǐ, wēng tóng shū zòu chén fǔ liàn miáo pèi lín jié rǎo shòu zhōu, bá hù yì cháng. zhào lǐ xù yí zhuó bàn. hé nán niǎn fěi cuàn rǎo dōng míng cháng yuán.
十一年辛酉,上在木兰。春正月庚寅朔,上御绥成殿受贺。辛酉,诏二月十三日回銮。乙未,曾国藩奏杨载福剿贼,克都昌,解南陵围。田在田奏捻匪犯砀山,击走之,加提督衔。丙申,召翁同书来京,以李续宜为安徽巡抚。丁酉,以福济为成都将军。辛丑,贼陷孝丰,杭州戒严。壬寅,诏:“纪年开秩,应予特赦,非常赦所不原者咸减除之。”癸卯,左宗棠兵复饶州暨都梁。乙巳,恒福以病免,以文煜为直隶总督,谭廷襄为山东巡抚,邓尔恒为陕西巡抚,何冠英署贵州巡抚。丁未,僧格林沁奏捻匪窜入山东,派队追剿,及於菏泽,失利。得旨:“僧格林沁督带重兵,北地倚为屏障。乃以饥疲之卒,追方张之寇,旁无援应,宜其败也。勇往有馀,未能持重。尚其汰兵选将,扼要严防,谋定后动,勿再轻进。”戊申,诏袁甲三等:“捻匪裹胁良民,未便概行诛戮,可剀切晓谕,设法解散。投诚者免罪,杀贼者叙功。并传知李世忠一体招抚。”辛亥,贵州官军克复独山。壬子,翁同书奏陈抚练苗沛霖劫扰寿州,跋扈异常。诏李续宜酌办。河南捻匪窜扰东明、长垣。
èr yuè jǐ wèi shuò, yún nán guān jūn kè fù jìn níng. rén xū, fù zhì fèng tiān jīn zhōu shuǐ shī yíng. bǐng yín, zhào zhǔn shān dōng dǐ hái fǎ guó jiào táng dì jī, bìng chì zhí shěng yù yǒu jiāo shè, jí xíng zhuó bàn qǐng zhǐ, wù xǔ tuī wěi. dīng mǎo, zhāng yù liáng jūn kè fù jiāng shān cháng shān. gēng wǔ, zēng guó fān zòu zuǒ zōng táng bài zéi yú jǐng dé zhèn, bào chāo bài zéi yú shí mén yáng táng. rén shēn, zhè jūn kè fù fù yáng. rè hé zhāo yáng dào fěi xiàn chéng, mìng kè xìng ā jiǎo zhī. mìng míng yì míng xù huì kān é jiè, yīng yùn kuí yīng bàn lǐ é rén tōng shāng. niǎn fěi pū wèn hé, fù dū tǒng yī xìng ā zǒng bīng téng jiā shèng nì zhàn zhèn mò. yǐ hài, chén yù chéng jiū hé niǎn fěi yóu yīng shān fàn hú běi qí shuǐ, zhào hú lín yì huí bīng jī zhī. gēng chén, zhào yuē:" qián jīng jiàng zhǐ, dìng rì huí luán. xún rì yǐ lái, tǐ qì wèi fù. suí qí qiū jiān zài jiàng yù zhǐ." rén wǔ, cháo xiǎn guó wáng qiǎn shǐ cháo jìn xíng zài. wēn yù zhǐ zhī, bān cì wén qǐ zhēn qì, jí qí shǐ chén. guǐ wèi, zhào tiāo xuǎn bīng dīng yǎn xí é guó sòng dào qiāng pào. jiǎ shēn, cái chè hēi lóng jiāng tuán dīng guī nóng.
二月己未朔,云南官军克复晋宁。壬戌,复置奉天金州水师营。丙寅,诏准山东抵还法国教堂地基,并敕直省遇有交涉,即行酌办请旨,勿许推诿。丁卯,张玉良军克复江山、常山。庚午,曾国藩奏左宗棠败贼於景德镇,鲍超败贼於石门洋塘。壬申,浙军克复富阳。热河朝阳盗匪陷城,命克兴阿剿之。命明谊、明绪会勘俄界,英蕴、奎英办理俄人通商。捻匪扑汶河,副都统伊兴阿、总兵滕家胜逆战阵殁。乙亥,陈玉成纠合捻匪由英山犯湖北蕲水,诏胡林翼回兵击之。庚辰,诏曰:“前经降旨,订日回銮。旬日以来,体气未复。绥俟秋间再降谕旨。”壬午,朝鲜国王遣使朝觐行在。温谕止之,颁赐文绮、珍器,及其使臣。癸未,诏挑选兵丁演习俄国送到枪炮。甲申,裁撤黑龙江团丁归农。
sān yuè jǐ chǒu shuò, zhào pài bàn yuē dà chén chóng lún chóng hòu gěi yǔ quán quán pián yí xíng shì. chì shì láng chéng qí fù xīng kǎi hú huì kān é rén fēn jiè shì yí. yǔ dào yuán lián jié sì pǐn jīng qīng, bàn lǐ hé fáng. rén chén, gōng qīn wáng yì qǐng fù xíng zài zhī kòu qǐ jū. shàng shǒu zhào dá zhī yuē:" bié jīng bàn zǎi, shí sī wò shǒu ér tán. wéi jìn rì kài sòu bù zhǐ, shí yǒu hóng tán, shàng xū jìng shè, wèi yí duō yán. qiě qí qiū jiān zài wèi miàn huà." bǐng shēn, zhào huáng zhǎng zǐ yú sì yuè qī rì rù xué, yǐ lǐ hóng zǎo chōng shī fū. wù xū, dōu xìng ā zòu zhèn yáng shuǐ shī chuán zhī nián jiǔ sǔn huài, qǐng chì guǎng dōng gòu yùn hóng dān chuán yìng yòng, cóng zhī. gēng zǐ, mìng shèng bǎo dū bàn zhí lì shān dōng jiǎo fěi. yǐ jiǎ zhēn shǔ ān huī xún fǔ. gēng xū, yīng fǎ liǎng guó bīng tuì chū guǎng dōng shěng chéng. xīn hài, yǐ qián dà xué shì péng yùn zhāng shǔ bīng bù shàng shū. jiǎ yín, zhè jiāng zéi xiàn hǎi yán píng hú zhà pǔ, fù dū tǒng xī líng ā sǐ zhī. bǐng chén, guǎng xī tǔ fěi xiàn tài píng fǔ yǎng lì zhōu.
三月己丑朔,诏派办约大臣崇纶、崇厚给与全权便宜行事。敕侍郎成琦赴兴凯湖会勘俄人分界事宜。予道员联捷四品京卿,办理河防。壬辰,恭亲王奕请赴行在祗叩起居。上手诏答之曰:“别经半载,时思握手而谈。惟近日欬嗽不止,时有红痰,尚须静摄,未宜多言。且俟秋间再为面话。”丙申,诏皇长子於四月七日入学,以李鸿藻充师傅。戊戌,都兴阿奏镇、扬水师船只年久损坏,请饬广东购运红单船应用,从之。庚子,命胜保督办直隶、山东剿匪。以贾臻署安徽巡抚。庚戌,英、法两国兵退出广东省城。辛亥,以前大学士彭蕴章署兵部尚书。甲寅,浙江贼陷海盐、平湖、乍浦,副都统锡龄阿死之。丙辰,广西土匪陷太平府、养利州。
xià sì yuè jǐ wèi shuò, yán shù sēn zòu zéi fàn rǔ níng, dào yuán zhāng yào jī zǒu zhī. wù chén, shān dōng niǎn fěi jiào fěi lián xiàn guǎn táo qī xiàn. sēng gé lín qìn rù téng xiàn gù shǒu, zhào shèng bǎo fēn bīng yuán zhī. jiǎ xū, zhào yuē:" zhèn wén gè chù bàn juān, yǒu zhǐ juān jiè juān pào chuán juān mǔ juān mǐ juān xiǎng juān dī gōng juān chuán juān fáng juān yán juān bǎn juān huó juān, míng mù zī duō, yuán sī wěi zá. qí shí qǔ mín zhě duō, guī gōng zhě guǎ. jìn nián jūn qí hào fán, bù dé yǐ ér jiè zī mín lì shāng lì. rán bì juān dī guī gōng, zǔn jié dòng yòng, shǐ dé shí jì. ruò shì cǐ zhēng qiú wú yì, zuī báo mín shēng, shàng fù chéng hé zhèng tǐ. gè dà chén dū fǔ, shàng qí yán mì jī chá, tī chú jiān dù, yǐ fù zhèn yì." yǐ hài, zuǒ zōng táng bài zéi yú lè píng. gēng chén, shān dōng jiào fěi pū wéi dà míng, lián jié jī zǒu zhī. guǐ wèi, wǎn zéi fù cuàn zhè jiāng, xiàn cháng shān jiāng shān, jìn bī qú zhōu.
夏四月己未朔,严树森奏贼犯汝宁,道员张曜击走之。戊辰,山东捻匪、教匪连陷馆陶七县。僧格林沁入滕县固守,诏胜保分兵援之。甲戌,诏曰:“朕闻各处办捐,有指捐、借捐、炮船捐、亩捐、米捐、饟捐、堤工捐、船捐、房捐、盐捐、板捐、活捐,名目滋多,员司猥杂。其实取民者多,归公者寡。近年军锜浩繁,不得已而借资民力商力。然必涓滴归公,撙节动用,始得实济。若似此徵求无艺,朘薄民生,尚复成何政体。各大臣、督抚,尚其严密稽查,剔除奸蠹,以副朕意。”乙亥,左宗棠败贼於乐平。庚辰,山东教匪扑围大名,联捷击走之。癸未,皖贼复窜浙江,陷常山、江山,进偪衢州。
wǔ yuè guǐ sì, tián zài tián zòu miáo liàn fàn fú lí, chì sēng gé lín qìn fēn bīng yuán zhī. jiǎ wǔ, dèng ěr héng bèi qiāng yú qǔ jìng. chì liú yuán hào chá bàn. yǐ yīng qǐ wèi shǎn xī xún fǔ. gēng zǐ, shèng bǎo zòu kè fù guǎn táo. xīn chǒu, mìng jiǎ zhēn lǐ shì zhōng bāng bàn yuán jiǎ sān jūn wù. jiǎ chén, mìng duō lóng ā bāng bàn guān wén hú lín yì jūn wù. yǐ sì, zéi xiàn zhè jiāng shòu chāng jīn huà lóng yóu tāng xī cháng xīng, jìn xiàn lán xī wǔ yì. zhào cuī zuǒ zōng táng fù yuán.
五月癸巳,田在田奏苗练犯符离,敕僧格林沁分兵援之。甲午,邓尔恒被戕於曲靖。饬刘源灏查办。以瑛棨为陕西巡抚。庚子,胜保奏克复馆陶。辛丑,命贾臻、李世忠帮办袁甲三军务。甲辰,命多隆阿帮办官文、胡林翼军务。乙巳,贼陷浙江寿昌、金华、龙游、汤谿、长兴,进陷兰谿、武义。诏催左宗棠赴援。
liù yuè wù wǔ shuò, rì yǒu shí zhī. gēng shēn, zēng guó fān hú lín yì zòu:" ān qìng shěng chéng zì wǒ jūn zhǎng wéi, nì qiú chén yù chéng lǜ dǎng huí yuán ān qìng, yú jí xián guān wài chì gāng lǐng jiān zhù sì lěi. jīng bào chāo chéng dà jí huì hé duō lóng ā mǎ duì fèn lì jìn jiǎo, zhòu yè hōng jī. wǔ yuè chū yī rì, sān lěi jù jiàng. shì qù xié cóng, jiāng cháng fà lǎo zéi gài xíng zhèng fǎ. qí jù dì yī lěi zhī zéi liú cāng lín, chéng yè qián dùn. jīng bào chāo jiān yú mǎ tà shí, yú wèi shuǐ shī zhǎn lù dài jìn, bìng jiāng liú cāng lín yàn míng zhī jiě xiāo shì." dé zhǐ jiā jiǎng. bù lǔ sī yà guó huàn yuē tōng shāng. xīn yǒu, xǔ é rén zài kù lún qià kè tú tōng shāng. yǐ chǒu, qīn tiān jiàn zòu bā yuè chū yī rì, rì yuè hé bì, wǔ xīng lián zhū. dé zhǐ, bù bì xuān fù shǐ guǎn. jiǎ xū, zéi xiàn zhè jiāng suì chāng sōng yáng yǒng kāng. bǐng zǐ, huí fěi pū rǎo kā shí gá ěr. zhào jǐng lián fù a kè sū fáng jiǎo. bǐng xū, zhè jiāng guān jūn kè fù cháng xīng.
六月戊午朔,日有食之。庚申,曾国藩、胡林翼奏:“安庆省城自我军长围,逆酋陈玉成率党回援安庆,於集贤关外赤冈岭坚筑四垒。经鲍超、成大吉会合多隆阿马队奋力进剿,昼夜轰击。五月初一日,三垒俱降。释去胁从,将长发老贼概行正法。其踞第一垒之贼刘沧琳,乘夜潜遁。经鲍超歼於马踏石,馀为水师斩戮殆尽,并将刘沧琳验明支解枭示。”得旨嘉奖。布鲁斯亚国换约通商。辛酉,许俄人在库伦、恰克图通商。乙丑,钦天监奏八月初一日,日月合璧,五星联珠。得旨,不必宣付史馆。甲戌,贼陷浙江遂昌、松阳、永康。丙子,回匪扑扰喀什噶尔。诏景廉赴阿克苏防剿。丙戌,浙江官军克复长兴。
qiū qī yuè dīng hài, zhào měi nián qiū jiān wáng gōng zhì jì liǎng líng, rú yù shān shuǐ zhǎng fā, kě zài tú shǒu hòu dào lù tōng shí, jí xíng qián wǎng. jiè qī bú dào, yóu shǒu hù zhī bèi lè gōng děng xíng lǐ. jiǎ wǔ, zēng guó fān zòu shōu fù ān huī huī zhōu. wù xū, yǔ sì chuān zhèn wáng shì wèi zhāo yǒng hóu yáng xīn jiàn cí.
秋七月丁亥,诏每年秋间王公致祭两陵,如遇山水涨发,可在途守候道路通时,即行前往。届期不到,由守护之贝勒、公等行礼。甲午,曾国藩奏收复安徽徽州。戊戌,予四川阵亡侍卫昭勇侯杨炘建祠。
xīn chǒu, shàng bù yù. rén yín, shàng dà jiàn, zhào wáng dà chén chéng xiě zhū yù, lì huáng zhǎng zǐ wèi huáng tài zǐ. guǐ mǎo, shàng bēng yú xíng gōng, nián sān shí yī. shí yuè, fèng yí zǐ gōng zhì jīng. shí èr yuè, gōng shàng zūn shì. tóng zhì sì nián jiǔ yuè, zàng dìng líng.
辛丑,上不豫。壬寅,上大渐,召王大臣承写朱谕,立皇长子为皇太子。癸卯,上崩於行宫,年三十一。十月,奉移梓宫至京。十二月,恭上尊谥。同治四年九月,葬定陵。
lùn yuē: wén zōng zāo yáng jiǔ zhī yùn, gōng míng yí zhī huì. wài qiáng yào méng, nèi niè jìng zuò, yǎn hū yī jì, suì wú yī rì zhī ān. ér néng rèn xián zhuó cái, dòng guān sì yìng. fù mín shǒu dù fán kē, zhì jūn shèn chí yù suǒ. fǔ bì chōng wèi, xī chū miào suàn. xiāng shǐ jiǎ nián yù yǔ, ān yǒu hòu lái zhī fú huàn zāi?
论曰:文宗遭阳九之运,躬明夷之会。外强要盟,内孽竞作,奄忽一纪,遂无一日之安。而能任贤擢材,洞观肆应。赋民首杜烦苛,治军慎持驭索。辅弼充位,悉出庙算。乡使假年御宇,安有后来之伏患哉?