xī jiāng yuè: màn jiǎng shī yún zǐ yuē, xiū tán zhě yě zhī hū. wén zhāng zěn hǎo shì zhōng gū, zhǐ pà nán chōng jī è. mò bèi rú guān yí wù, xū zhī chuàng yè liáng tú. yī jīng cuò diē qiàn shuí fú, bāo guǎn shí guāng nán dù.
《西江月》:漫講詩云子曰,休談者也之乎。文章怎好市中沽,只怕難充飢餓。莫被儒冠貽誤,須知創業良圖。一經挫跌倩誰扶,包管時光難度。
huà shuō míng cháo chóng zhēn nián jiān, yǒu yī rén xìng shí míng guī, qǔ gè bù yuè guī jǔ de yì sī. hào jiào bó jì, bó shì gè dà qí zhì xiàng, yù dà yǒu jì yú shì. shì dāng shí dì yī gè yǒu míng xiù cái, yuán jí zhōng hòu rén shì, jiā zhù hǎo rén bǎn lǐ. fù qīn jiào zuò shí xíng shàn, guān wèi dà lǐ sì zhèng qīng, xiàn jīn zhì shì zài jiā. mǔ qīn ān shì, tóng gēng bàn bǎi, suǒ shēng èr zi, shì gè yī bāo chǎn de dì xiōng liǎng gè, dōu shì yī shí bā suì. zhǎng zi shí fāng biàn, qǔ qī wéi shì, yě shì tóng gēng, shēng xià yī gè ér zi, míng huàn shí dá, zhǐ de sān suì.
話說明朝崇禎年間,有一人姓時名規,取個不越規矩的意思。號叫伯濟,伯是個大其志向,欲大有濟於世。是當時第一個有名秀才,原籍忠厚人氏,家住好仁坂里。父親叫做時行善,官為大理寺正卿,現今致仕在家。母親安氏,同庚半百,所生二子,是個一胞產的弟兄兩個,都是一十八歲。長子時方便,娶妻韋氏,也是同庚,生下一個兒子,名喚時達,只得三歲。
cì zǐ jí shì shí bó jì, qǔ qī yán shì, xiǎo zì rú yù, shì fāng zhèn dì fāng yán liáng de nǚ ér, nián jì yě yǔ shí bó jì tóng gēng, yě shēng xià yī gè ér zi, míng huàn shí tōng, yě zhǐ de sān suì, yuè fèn yǔ shí fāng biàn de ér zi dà xiē. yī jiā bā kǒu, fù zǐ tóng xīn, dì xiōng jié lì, ér zi xí fù men fèng shì fù mǔ, jí qí xiào shùn. nà fù mǔ liǎng gè dài zhè ér zi xí fù men, yì jí qí cí hé. xiōng dì shèn shì zūn jìng gē ge, gē ge yě shèn shì ài xī xiōng dì. jiù shì zhóu lǐ zhī jiān, yì shèn shì hé mù, wǎn rú zǐ mèi yì bān. zhè liǎng gè hái zi suī zài qiǎng bǎo, què shì zhōng rì bù wén tí kū zhī shēng. gòng chù yī táng, tiān lún xù lè, gǔ ròu tóng huān, bù yī shén nuǎn, cài fàn shén xiāng. shàng bù qiàn guān liáng, xià bù qiàn sī zhài, wú yōu wú lǜ, yī mén shèn shì kuài huó. dàn shì nà shí xíng shàn wèi guān de shí jié, què shì liǎng xiù qīng fēng, jiā yè bù zhì shí fēn fù zú, suǒ yǒu zǔ shàng yí xià lái de yī jiàn dōng xī, shì gè zhì bǎo. nà jiàn dōng xī, shēng de lái nèi fāng wài yuán, àn tiān dì qián kūn zhī xiàng, biàn huà bù cè, néng dà néng xiǎo, hū huáng hū bái, yǒu shí xiàng gè jīn de, yǒu shí xiàng gè yín de, qí xíng què zǒng yǔ qián yì bān, míng yuē jīn yín qián. zhè jīn yín qián yuán yǒu liǎng gè: yī gè mǔ qián, yī gè zi qián, jiē néng biàn zuò hú dié, kōng zhōng fēi wǔ, hū ér wàn wàn qiān qiān, hū ér yǐng dōu bù jiàn, yào yù le yǒu yuán de cái kěn gēn tā. shí bó jì jiā nèi de zhè gè, shì gè zi qián, nián dài què zhǎng yuǎn le, hái shì tài zǔ huáng dì cì yǔ shí xíng shàn de shǐ zǔ. lì chuán wǔ shì, cóng lái méi yǒu shī qù, dàn shì zhǐ de yī gè. zhèng shì: náng kōng kǒng xiū sè, liú dé yī qián kàn. hū yī rì, shí bó jì jìng jí sī dòng, xīn zhōng qǐ gè niàn tóu, xīn wèn kǒu, kǒu wèn xīn, zì jǐ xiǎng dào: wǒ bù hé niàn le zhè jǐ jù shī yún zǐ yuē, bìng bù zhī shén me yī xiē shì wù, bù néng jiàn duō shí guǎng. suī rán fù mǔ zài táng, bù kě yuǎn yóu, dàn nán ér zhì zài sì fāng, qǐ kě kùn shǒu jiā zhōng. jiā zhōng fù mǔ, lài yǒu gē ge zài jiā fèng shì, bù rú chū qù yóu lì yī fān, bǎ dé yǒu gè chū tóu de rì zi yě hǎo. yú shì gào bǐng fù mǔ, fù mǔ yīng yǔn. nà shí xíng shàn dào: nǐ jì yào chū qù yóu lì, zì rán biàn shàng shān chuān, áo yóu sì hǎi. jiā nèi yǒu gè jīn yín qián, nǐ xiǎo dé tiān xià shì yǒu liǎng gè de, bù zhī mǔ qián jīn zài hé chù. nǐ dài zài shēn biān, tǎng yù jiàn le, yī bìng dài huí, shǐ tā mǔ zǐ tuán yuán, yě shì yī zhuāng měi shì. jiù jiào ān fū rén qǔ le jīn yín qián chū lái jiāo yǔ bó jì.
次子即是時伯濟,娶妻顏氏,小字如玉,是方鎮地方顏良的女兒,年紀也與時伯濟同庚,也生下一個兒子,名喚時通,也只得三歲,月份與時方便的兒子大些。一家八口,父子同心,弟兄竭力,兒子媳婦們奉事父母,極其孝順。那父母兩個待這兒子媳婦們,亦極其慈和。兄弟甚是尊敬哥哥,哥哥也甚是愛惜兄弟。就是妯娌之間,亦甚是和睦,宛如姊妹一般。這兩個孩子雖在襁褓,卻是終日不聞啼哭之聲。共處一堂,天倫敘樂,骨肉同歡,布衣甚暖,菜飯甚香。上不欠官糧,下不欠私債,無憂無慮,一門甚是快活。但是那時行善為官的時節,卻是兩袖清風,家業不致十分富足,所有祖上遺下來的一件東西,是個至寶。那件東西,生得來內方外圓,按天地乾坤之象,變化不測,能大能小,忽黃忽白,有時像個金的,有時像個銀的,其形卻總與錢一般,名曰金銀錢。這金銀錢原有兩個:一個母錢,一個子錢,皆能變做蝴蝶,空中飛舞,忽而萬萬千千,忽而影都不見,要遇了有緣的才肯跟他。時伯濟家內的這個,是個子錢,年代卻長遠了,還是太祖皇帝賜與時行善的始祖。歷傳五世,從來沒有失去,但是只得一個。正是:囊空恐羞澀,留得一錢看。忽一日,時伯濟靜極思動,心中起個念頭,心問口,口問心,自己想道:「我不合念了這幾句詩云子曰,並不知什麼一些世務,不能見多識廣。雖然父母在堂,不可遠遊,但男兒志在四方,豈可困守家中。家中父母,賴有哥哥在家奉事,不如出去遊歷一番,把得有個出頭的日子也好。」於是告稟父母,父母應允。那時行善道:「你既要出去遊歷,自然遍上山川,遨遊四海。家內有個金銀錢,你曉得天下是有兩個的,不知母錢今在何處。你帶在身邊,倘遇見了,一併帶回,使他母子團圓,也是一樁美事。」就叫安夫人取了金銀錢出來交與伯濟。
bó jì shōu le jīn yín qián, bài bié le fù mǔ gē sǎo qī zǐ, yī jiān xíng lǐ, wàng dà dào ér xíng.
伯濟收了金銀錢,拜別了父母、哥嫂、妻子,一肩行李,望大道而行。
dāng rì xíng le yī chéng, dì yī yè xiē diàn tóu sù, kàn jiàn yī rén zì chēng qián shén, lì shēng shuō dào: mù xià nǐ de míng ér bù hǎo, wǒ yǔ nǐ yào zàn lí jǐ rì. xǐng lái què shì yī mèng. zì jǐ àn sī dào: wǒ shì gè dāng jīn dì yī gè yǒu míng xiù cái, zěn me shuō wǒ de míng ér bù hǎo, yào yǔ wǒ zàn lí jǐ rì, shèn shì qí guài. yīn xiǎng qǐ jiā zhōng fù mǔ gǔ ròu, bù zhī ān fǒu, shí kè zài xīn, cháo xíng yè sù, biàn guān gè chù de fēng tǔ rén qíng, shēn biān zhè gè jīn yín qián, què bù zài tā xīn shàng. yī rì shí zhí jì dōng, tiān qì yán hán, xìn bù lái zhì hǎi biān, xì guān hǎi jǐng, dàn jiàn: zhè yī biān wěn fēng jìng làng, chái chuán zì lái, mǐ chuán zì qù. nà yī biān, suí fēng zhú làng, xiǎo chuán bàng zài dà chuán shēn biān. yǒu shí píng dì qǐ fēng bō, yǒu shí fēng guò biàn wú làng, yǒu shí wú fēng qǐ chù yě shì chán chán làng gǔn, yǒu shí fēng tóu bù shùn, wǎn rú dào hǎi fān tiān. bù jiàn shén me gāo shān, nà jiàn shén me píng dì. bái máng máng yī pài fú guāng lüè yǐng, hūn chén chén mǎn yǎn hè shì tāo tiān. nà shí bó jì kàn chū le shén, zhuǎn yǎn jiān hū rán jīn yín qián bù jiàn, sì miàn guān wàng háo wú zōng jī, bù dī fáng yī shí shī zú, lián shēn zi yě là xià shuǐ lǐ le. zhèng shì: fú wú shuāng zhì, huò bù dān xíng.
當日行了一程,第一夜歇店投宿,看見一人自稱錢神,厲聲說道:「目下你的名兒不好,我與你要暫離幾日。」醒來卻是一夢。自己暗思道:「我是個當今第一個有名秀才,怎麼說我的名兒不好,要與我暫離幾日,甚是奇怪。」因想起家中父母骨肉,不知安否,時刻在心,朝行夜宿,遍觀各處的風土人情,身邊這個金銀錢,卻不在他心上。一日時值季冬,天氣嚴寒,信步來至海邊,細觀海景,但見:這一邊穩風靜浪,柴船自來,米船自去。那一邊,隨風逐浪,小船傍在大船身邊。有時平地起風波,有時風過便無浪,有時無風起處也是潺潺浪滾,有時風頭不順,宛如倒海翻天。不見什麼高山,那見什麼平地。白茫茫一派浮光掠影,昏沉沉滿眼赫勢滔天。那時伯濟看出了神,轉眼間忽然金銀錢不見,四面觀望毫無蹤跡,不堤防一時失足,連身子也落下水裡了。正是:福無雙至,禍不單行。
cǐ shí, hǎi àn shàng lái lái wǎng wǎng de rén yě bù shǎo, tā men yào gù zì jǐ xìng mìng yào jǐn, zěn kěn xià hǎi lái jiù, zhǐ hǎo màn màn de kàn tā luò shuǐ bà le. tā xīn nèi cún zhe gè sǐ shēng yǒu mìng, fù guì zài tiān de niàn tóu, yī xiē yě bù jīng huāng. shuō yě qí guài, nà shí bó jì de shēn zi luò zài shuǐ zhōng, bìng bù jiàn tā chén méi hǎi dǐ xià, fú yú hǎi miàn, lián yī fú yě bù zhì shén shī. zhè shì shén me yuán gù? bú shì shén me yǒu nèn hǎi shén hǎi fú, zhǐ wèi yǒu gè lóng shén hù yòu, zhè tiáo lóng yuán shì yī tiáo kùn lóng, kùn jū hǎi nèi bù néng shàng tiān, cǐ jiàn shí bó jì luò shuǐ dùn qǐ xiāng lián zhī niàn, kōng zhōng bǎo yòu, bù shǐ tā mái méi hǎi zhōng.
此時,海岸上來來往往的人也不少,他們要顧自己性命要緊,怎肯下海來救,只好慢慢的看他落水罷了。他心內存着個「死生有命,富貴在天」的念頭,一些也不驚慌。說也奇怪,那時伯濟的身子落在水中,並不見他沉沒海底下,浮於海面,連衣服也不致甚濕。這是什麼緣故?不是什麼有恁海神海佛,只為有個龍神護佑,這條龍原是一條困龍,困居海內不能上天,此見時伯濟落水頓起相憐之念,空中保佑,不使他埋沒海中。
nà shí shí bó jì chēng kāi yǎn pí yī kàn, zhēn shì yī wàng wú biān, suí zhe bō làng, tīng qí zì rán, tāo tāo gǔn gǔn, wǎng nà yī biān tǔn qù. jué dào dé lí nà hǎi àn jiàn jiàn yuǎn le, huí tóu kàn nà hǎi àn shàng de rén, bié rén kàn wǒ fú duō dà, wǒ kàn bié rén yě dà fú duō le.
那時時伯濟撐開眼皮一看,真是一望無邊,隨着波浪,聽其自然,滔滔滾滾,往那一邊氽去。覺道得離那海岸漸漸遠了,回頭看那海岸上的人,別人看我弗多大,我看別人也大弗多了。
qǐng kè jiān tǔn zhì hǎi xīn, sì miàn wú biān wú jì, shàng tiān wú lù, rù dì wú mén, yuǎn yuǎn wàng jiàn yī zhī hǎi chuán, bù zhī tā men yǒu duō shǎo rén zài chuán shàng. kàn kàn lüè jìn, zhǐ jiàn yī rén shuāng jiǎo tà zài píng jī shàng. tā de xíng zhuàng, shì yǒu sān fēn zéi qì, yí shì hǎi yáng dà dào.
頃刻間氽至海心,四面無邊無際,上天無路,入地無門,遠遠望見一隻海船,不知他們有多少人在船上。看看略近,只見一人雙腳踏在平基上。他的形狀,似有三分賊氣,疑是海洋大盜。
tā shì bù dòng shēng sè, bìng bù qiú jiù jiào hǎn yī shēng.
他是不動聲色,並不求救叫喊一聲。
yuán lái zhè zhī chuán shàng, yǒu sān gè zhǔ ér, yī gè jiào shén xiān guān, yī gè jiào lǎo hǔ guān, yī gè jiào gǒu guān. jiǎo tà zài píng jī shàng de, shì gè shuǐ shǒu. qí shí shì zhí shén xiān guān tóng gǒu guān zài chuán tóu shàng lì zhe, kàn jiàn hǎi zhōng yǒu rén, shén xiān guān dào: zhè biān yǒu gè rén luò zài shuǐ lǐ, wǒ men qiě pāo yī máo, dài zhù le chuán, huǎn huǎn de jiāng chuán chēng lǒng qù, bǎ nà gè luò shuǐ de rén jiù le qǐ lái hé rú? gǒu guān dào: wǒ men qiě bǎ zì jǐ de duò qíng zhèng, wǒ shì suí tā fēng làng qǐ, zhǐ shì bù kāi chuán. tā rén luò shuǐ yǔ wǒ shén me xiāng gān, yào wǒ men zháo jí? liǎng gè zài chuán tóu shàng dēng shí xiāng mà qǐ lái. nà lǎo hǔ guān tīng jiàn, huāng máng zǒu lái, shuō dào: chuán tōng gè shuǐ, rén tōng gè lǐ. nǐ men bú yào chuán héng lú fēi xiāo. zì gǔ dào: zǎi xiàng dù lǐ hǎo chēng chuán, wǒ men shì yī tiáo tiào bǎn shàng rén, yǒu shèn shì qíng, xū yào dà jiā nài xiē, dào dǐ wèi zhe shén me? shén xiān guān bǎ shǒu zhǐ le shuǐ zhōng de shí bó jì, shuō: dào wǒ yì zhōng yào xiǎng jiù zhè gè rén, duì tā shuō le, tā bì bù kěn, zěn me jiā gāo chēng dào, tóng wǒ xiāng mà qǐ lái. lǎo hǔ guān miàn shàng dài zhe xiào, xiàng gǒu guān dào: jù nǐ de yì xiǎng, nán dào kàn tā luò shuǐ, ràng tā sǐ liǎo bù chéng?
原來這隻船上,有三個主兒,一個叫神仙官,一個叫老虎官,一個叫狗官。腳踏在平基上的,是個水手。其時適值神仙官同狗官在船頭上立着,看見海中有人,神仙官道:「這邊有個人落在水裡,我們且拋一錨,帶住了船,緩緩的將船撐攏去,把那個落水的人救了起來何如?」狗官道:「我們且把自己的舵擎正,我是隨他風浪起,只是不開船。他人落水與我什麼相干,要我們着急?」兩個在船頭上登時相罵起來。那老虎官聽見,慌忙走來,說道:「船通個水,人通個理。你們不要船橫蘆飛囂。自古道:【宰相肚裡好撐船】,我們是一條跳板上人,有甚事情,須要大家耐些,到底為着什麼?」神仙官把手指了水中的時伯濟,說:「道我意中要想救這個人,對他說了,他必不肯,怎麼夾篙撐倒,同我相罵起來。」老虎官面上帶着笑,向狗官道:「據你的意想,難道看他落水,讓他死了不成?」
gǒu guān dào: rán yě. mù tóu diāo lǎo hǔ guān dào: yī yè fú píng guī dà hǎi, rén shēng hé chù bù xiāng féng. nà gè rén suī rán yǔ wǒ men méi yǒu pèng guò chuán tóu, dàn dōng hǎi chuán tóu yě yǒu xiāng pèng de rì zi. wǒ men jiù le tā, tā rì hòu zì rán yě xiǎo dé zhī ēn bào ēn, rú hé bú yào qù jiù tā? shén xiān guān dào: jì rán rú cǐ, kuài bǎ chuán chēng lǒng qù jiù tā. lǎo hǔ guān dào: nǐ bú yào huāng, chuán dào qiáo, zhí miáo miáo, wǒ zì yǒu gè dào lǐ. nà gè gǒu guān zhōng shì zài páng biān dǎ tuì chuán tóu gǔ, shuō dào: wǒ kàn qǐ lái, zhǐ pà liǎng biān shì chēng bù lǒng de. lǎo hǔ guān dào: nǐ yáo le bàn rì de chuán, lǎn duō méi yǒu jiě. wǒ zhè děng duì nǐ shuō, nǐ hái shì bù tīng.
狗官道:「然也。」木頭雕老虎官道:「【一葉浮萍歸大海,人生何處不相逢。】那個人雖然與我們沒有碰過船頭,但東海船頭也有相碰的日子。我們救了他,他日後自然也曉得知恩報恩,如何不要去救他?」神仙官道:「既然如此,快把船撐攏去救他。」老虎官道:「你不要慌,船到橋,直苗苗,我自有個道理。」那個狗官終是在旁邊打退船頭鼓,說道:「我看起來,只怕兩邊是撐不攏的。」老虎官道:「你搖了半日的船,纜多沒有解。我這等對你說,你還是不聽。」
nà shí sān rén bù jū liǎng, shén xiān guān tóng gǒu guān zǒu zhì chuán shāo shàng, dào qù shuō xián huà qù le. lǎo hǔ guān zhǐ de zì jǐ dòng shǒu bà chuán héng chēng, yù lái lāo jiù shí bó jì. wú nài zhuàng zhe le tuì chuán tóu guǐ, zài chuán dǐ xià dǎng zhù qù lù, zài chēng yě chēng bù dòng. shà shí jiān, fēng bō zhòu qǐ, tā men zì kàn fēng shǐ chuán de, yī de zhe le fēng, biàn chě zú le mǎn péng, yī fān fēng jìng wǎng nà yī biān qù le. cǐ shí shí bó jì réng wú rén jiù, zhǐ guǎn zài hǎi miàn shàng zì lái zì qù, piāo piāo dàng dàng, bù zhī tǔn le duō shǎo lù, yáo wàng jiàn qīng hé biān yī dài shù lín, hēi chén chén yī cù rén jiā. zhèng kàn jiān, shēn zi bù jué yǐ jìn hǎi tān. hǎi tān shàng de shù mù, yuán lái què shì dōng qīng shù. rén jiā shàng yuǎn, bù shèn fēn míng, yǐn yǐn shì yǒu gè chéng chí zài nèi, shí bó jì pá shàng hǎi tān, jiǎo dǐ xià tà zhe yī jiàn dōng xī, kuò yǒu sān chǐ sān, zhǎng yǒu sì chǐ sì, bú shì shén me hǎi bǎo bèi, qí shí shì yī kuài wǎ piàn. nà lǐ xiǎo dé zhè kuài wǎ piàn yìng yòu yìng, huá yòu huá, cái tà shǎng qù, dǐ xià yī cuò, nà lǐ hái lì dé dìng jiǎo tóu. liǎng jiǎo què zài tān shàng, shēn zi yòu diē luò zài shuǐ lǐ le. zhèng shì: wū lòu gèng zāo lián yè yǔ, chuán chí yòu yù dǎ tóu fēng.
那時三人不拘兩,神仙官同狗官走至船稍上,倒去說閒話去了。老虎官只得自己動手把船橫撐,欲來撈救時伯濟。無奈撞着了退船頭鬼,在船底下擋住去路,再撐也撐不動。霎時間,風波驟起,他們自看風使船的,一得着了風,便扯足了滿篷,一帆風竟往那一邊去了。此時時伯濟仍無人救,只管在海面上自來自去,飄飄蕩蕩,不知氽了多少路,遙望見青河邊一帶樹林,黑沉沉一簇人家。正看間,身子不覺已近海灘。海灘上的樹木,原來卻是冬青樹。人家尚遠,不甚分明,隱隱似有個城池在內,時伯濟爬上海灘,腳底下踏着一件東西,闊有三尺三,長有四尺四,不是什麼海寶貝,其實是一塊瓦片。那裡曉得這塊瓦片硬又硬,滑又滑,才踏上去,底下一挫,那裡還立得定腳頭。兩腳卻在灘上,身子又跌落在水裡了。正是:屋漏更遭連夜雨,船遲又遇打頭風。
nà shí shí bó jì nòng dé shàng bù shàng, xià bù xià, yù xiàng shàng miàn xíng qù, yòu zì jǐ bù néng wèi lì, liǎng zhī shǒu nà lǐ chēng dé qǐ. ruò wǎng xià liú qù, què shì shùn shì. tā yì zhōng yī xīn xiàng shàng, zhǐ de miǎn lì chēng zhù, rán zhōng shì lì qiè, shēn zài hǎi nèi, jiǎo zài tān shàng, gèng bǐ zài hǎi zhōng piāo dàng de shí jié yuè jué mèn xiē. shēn zi dòng yě bù néng dòng yī dòng, shuō huà yě shuō bù chū bàn jù, jí shǐ shuō dé chū huà, nà gè yǒu rén tīng jiàn. bù yì shù lín zhōng hū yǒu gè rén zǒu chū lái, kàn jiàn tā diē le xià qù, huāng máng shàng qián, lì zài hǎi tān, bǎ tā liǎng jiǎo ér cuō qǐ, yī zuǒ jìng cuō zhì àn shàng lái le. biàn wèn nà rén xìng míng jū chù.
那時時伯濟弄得上不上,下不下,欲向上面行去,又自己不能為力,兩隻手那裡撐得起。若往下流去,卻是順勢。他意中一心向上,只得勉力撐住,然終是力怯,身在海內,腳在灘上,更比在海中飄蕩的時節越覺悶些。身子動也不能動一動,說話也說不出半句,即使說得出話,那個有人聽見。不意樹林中忽有個人走出來,看見他跌了下去,慌忙上前,立在海灘,把他兩腳兒撮起,一撮竟撮至岸上來了。便問那人姓名居處。
nà rén dào: xiǎo zi bìng wú xìng míng, nà yǒu jiā xiāng. wǒ shì suì rén shì de miáo yì, rén dōu huàn wǒ suì rén, dào hào zi xū sǎn rén. yù wǎng hǎi biān xún fǎng gāo rén, zài cǐ jīng guò, jiù le jūn jiā, suàn shì yǒu yuán. bó jì dào: chéng méng sǎn rén dā jiù, zài zào zhī ēn, hé yǐ wèi bào? suì rén dào: wǒ bèi jiù rén, qǐ kěn wàng bào? suì rén yě wèn shí bó jì de xìng míng zōng jī. bó jì bèi xì shuō le yī biàn. suì rén dào: yuán lái shì gè dú shū rén. kě jìng, kě jìng. rú hé zāo cǐ cuò diē? rán mù xià de xiù cái, rú jūn jiā zhě, zhèng shì bù shǎo. nǐ jì zāo le cǐ yī wén zhī xìn, nǐ rú jīn hái qù xiǎng tā bù xiǎng tā?
那人道:「小子並無姓名,那有家鄉。我是燧人氏的苗裔,人都喚我燧人,道號子虛散人。欲往海邊尋訪高人,在此經過,救了君家,算是有緣。」伯濟道:「承蒙散人搭救,再造之恩,何以為報?」燧人道:「我輩救人,豈肯望報?」燧人也問時伯濟的姓名蹤跡。伯濟備細說了一遍。燧人道:「原來是個讀書人。可敬,可敬。如何遭此挫跌?然目下的秀才,如君家者,正是不少。你既遭了此一文之釁,你如今還去想他不想他?」
bó jì dào: zhè gè shēn wài zhī wù, wǒ qù xiǎng tā zěn de. suì rén dào: nǐ jì bù xiǎng tā, nǐ jīn yì yù hé wǎng? bó jì dào: wǒ zì luò shuǐ ér lái cǐ dì, nǎi tiān zhī suǒ mìng, wǒ yǒu hé wǎng, zhǐ de tīng tiān ér yǐ. suì rén dào: suǒ yán chéng shì.
伯濟道:「這個身外之物,我去想他怎的。」隧人道:「你既不想他,你今意欲何往?」伯濟道:「我自落水而來此地,乃天之所命,我有何往,只得聽天而已。」燧人道:「所言誠是。
dàn cǐ jiān qián bù bǎ cūn, hòu bù zháo diàn, jiù shǐ nǐ wǎng nà yī cù rén jiā, zǒu jìn zhè chéng lǐ qù, yě shì rén shēng lù bù shú, rú hé shì hǎo? bó jì dào: zhè yī cù rén jiā shì shén me dì fāng? suì rén dào: shì xiǎo rén guó. bó jì dào: zhè zuò chéng jiào shén me chéng? suì rén dào: zhè chéng jiào zuò méi táo chéng. cǐ chéng zhú dé shèn shì jiān gù, sì miàn ruò guān le chéng mén, jiù shì shén xiān yě fēi bù chū qù, fán rén nà lǐ táo dé chū, suǒ yǐ jiào zuò méi táo chéng. guó zhōng jū mín shén guǎng, chéng nèi yǒu gè rén, zì xiǎo zuò mài chái zhǔ rén de, guó zhōng shùn kǒu ér dōu jiào tā chái zhǔ. chái zhǔ zhī míng, biàn mǎn tiān xià, zhēn gè shì ruò yào fā jī, hùn míng xiān chū. zì cóng chū le chái zhǔ zhī míng, jiù dé le yī gè yě shì shén me jīn yín qián, jiā zhōng shèn shì fù zú, rú jīn jìng yǒu dí guó zhī fù. wén dé tā jìng zhòng sī wén, nǐ rú jīn wú suǒ yī guī, dào bù rú wǒ zhǐ yǐn nǐ qù, dào le tā jiā, zì rán bì yǒu hǎo chù. tā jiā zhù zài chéng zhōng dú jiā cūn shàng, guó zhōng rén rén xiǎo dé. qiè jì, qiè jì. hòu huì yǒu qī, wǒ shì qù le. yán qì, hū rán bù jiàn. shí bó jì cǐ shí wú kě rú hé, zhǐ de xiàng nà yī cù rén jiā zǒu qù. kàn kàn jìn le chéng mén, yǒu nà chéng nèi de dì xíng, bǐ bié chù dì fāng dī xiē. huǎn bù xíng lái, yǒu yì wú yì jiān, dǎ tīng zhè gè dú jiā cūn shàng de chái zhǔ. zhèng shì: míng zhī bú shì bàn, shì jí qiě xiāng suí.
但此間前不把村,後不着店,就使你往那一簇人家,走進這城裡去,也是人生路不熟,如何是好?」伯濟道:「這一簇人家是什麼地方?」燧人道:「是小人國。」伯濟道:「這座城叫什麼城?」燧人道:「這城叫做沒逃城。此城築得甚是堅固,四面若關了城門,就是神仙也飛不出去,凡人那裡逃得出,所以叫做沒逃城。國中居民甚廣,城內有個人,自小做賣柴主人的,國中順口兒都叫他柴主。柴主之名,遍滿天下,真箇是若要發跡,混名先出。自從出了柴主之名,就得了一個也是什麼金銀錢,家中甚是富足,如今竟有敵國之富。聞得他敬重斯文,你如今無所依歸,倒不如我指引你去,到了他家,自然必有好處。他家住在城中獨家村上,國中人人曉得。切記,切記。後會有期,我是去了。」言訖,忽然不見。時伯濟此時無可如何,只得向那一簇人家走去。看看進了城門,有那城內的地形,比別處地方低些。緩步行來,有意無意間,打聽這個獨家村上的柴主。正是:明知不是伴,事急且相隨。
bù zhī dú jiā cūn shàng zhè gè chái zhǔ xìng shén míng shuí, qiě tīng xià wén fēn jiě.
不知獨家村上這個柴主姓甚名誰,且聽下文分解。