xuān zōng xià
◎宣宗下
sì nián chūn zhēng yuè rén chén shuò, zhào miǎn cháo. bǐng shēn, jīn ān jūn jié dù shǐ xíng yuán shuài fǔ shì gǔ lǐ jiǎ gǔ lún chú míng. dīng yǒu, dà yuán bīng xià hǎo yì bǎo, huò zhōu cì shǐ yí lá a lǐ hé děng sǐ zhī. zhào zèng guān yǒu chà. gēng xū, sòng bù qí shí yú wàn wéi dèng zhōu, wén yuán jūn zhì, yè fén yíng qù, zhāo fǔ fù shǐ shù hǔ yí lá dá zhuī jí zhī, duó qí fú hái. rén zǐ, zhòu huì, yǒu qǐng dà léi diàn, yǔ yǐ fēng. guǐ chǒu, hù bù shì láng zhāng shī lǔ shàng shū, qǐng qiǎn qí bīng shù qiān, jí chūn, huái shǔ bìng jìn yǐ náo sòng. bǐng chén, yǐ wǔ xiān yáo lǐng zhōng jīng liú shǒu, jìn guān yī jiē.
四年春正月壬辰朔,诏免朝。丙申,金安军节度使行元帅府事古里甲古伦除名。丁酉,大元兵下好义堡,霍州刺史移剌阿里合等死之。诏赠官有差。庚戌,宋步骑十余万围邓州,闻援军至,夜焚营去,招抚副使术虎移剌答追及之,夺其俘还。壬子,昼晦,有顷大雷电,雨以风。癸丑,户部侍郎张师鲁上书,请遣骑兵数千,及春,淮、蜀并进、以挠宋。丙辰,以武仙遥领中京留守,进官一阶。
sān yuè xīn chǒu, yì qiān suī zhōu, zhì shū shì yù shǐ pú lǔ hǔ fèng zhào xiāng shì jīng dōng chéng chí, hái yán wù qiān biàn, nǎi zhǐ. guǐ mǎo, cháng chūn jié, zhào miǎn cháo. yǐ sì, lín zhōu yuán shuài wéi liáng qín pàn rén dān zhòng lǐ jùn, zhū zhī, jiàng qí dǎng lú guǎng. jǐ yǒu, yǐ lì bù shàng shū lǐ fù hēng cān zhī zhèng shì, nán jīng bīng mǎ shǐ shù jiǎ sài yě xíng huái mèng shuài fǔ shì. xīn hài, jìn píng zhāng zhèng shì gāo rǔ lì wèi shàng shū yòu chéng xiàng, jiān xiū guó shǐ, fēng shòu guó gōng. cān zhī zhèng shì lǐ fù hēng jiān xiū guó shǐ. píng zhāng zhèng shì shǎn xī xíng shàng shū shěng xū dǐng jìn fēng wēn guó gōng, zhì shì. rén zǐ, hóng ǎo zéi yú máng ér xí jù hǎi zhōu, jīng lüè shǐ wán yán chén ér yǐ bīng jī bài máng ér, fù qǔ zhī. jiǎ yín, mù xīng fàn guǐ sù jī shī qì.
三月辛丑,议迁睢州,治书侍御史蒲鲁虎奉诏相视京东城池,还言勿迁便,乃止。癸卯,长春节,诏免朝。乙巳,林州元帅惟良擒叛人单仲、李俊,诛之,降其党卢广。己酉,以吏部尚书李复亨参知政事,南京兵马使术甲赛也行怀、孟帅府事。辛亥,进平章政事高汝砺为尚书右丞相,监修国史,封寿国公。参知政事李复亨兼修国史。平章政事、陕西行尚书省胥鼎进封温国公,致仕。壬子,红袄贼于忙儿袭据海州,经略使完颜陈儿以兵击败忙儿,复取之。甲寅,木星犯鬼宿积尸气。
xià sì yuè gēng shēn shuò, zhào yù shǐ zhōng chéng wán yán bó jiā tí kòng fáng chéng shì. guǐ hài, ān wǔ jūn jié dù shǐ chái mào pò hóng ǎo zéi yú zǎo qiáng. qí zhōu jīng lüè shǐ duàn zēng shùn pò pàn zéi zhēn quán yú táng xiàn. xià rén fàn biān, yuán shuài shí zhǎn hé xǐ pò zhī. yǐ chǒu, yǐ zhāng dé wèi huī huá jùn zhū zhōu lì hé nán lù zhuǎn yùn sī. yǐ hé nán lù zhuǎn yùn sī wèi dōu zhuǎn yùn, shì zhōng dōu, zēng zhì guān lì. wù chén, dì yú tài miào. dà yuán qiǎn zhào ruì yǐ bīng gōng mèng zhōu. tí kòng lǔ dé wáng ān fù dà míng fǔ. yǐ cān zhī zhèng shì bǎ hú lǔ quán shàng shū yòu chéng zuǒ fù yuán shī, yuán shuài zuǒ dōu jiān chéng lì wèi yòu jiān jūn quán cān zhī zhèng shì, tóng háng shàng shū shěng yuán shuài fǔ yú jīng zhào. gēng chén, dōng píng yuán shuài fǔ zǒng lǐng tí kòng pú chá shān ér pò hóng ǎo zéi yú liáo chéng. rén nián, mìng liù bù jiǎn fǎ yǐ fǎ zhuàng qīn bái bù guān, tīng qí miàn yì, dà lǐ sì rú zhī.
夏四月庚申朔,诏御史中丞完颜伯嘉提控防城事。癸亥,安武军节度使柴茂破红袄贼于枣强。祁州经略使段增顺破叛贼甄全于唐县。夏人犯边,元帅石盏合喜破之。乙丑,以彰德、卫、辉、滑、浚诸州隶河南路转运司。以河南路转运司为都转运,视中都,增置官吏。戊辰,禘于太庙。大元遣赵瑞以兵攻孟州。提控鲁德、王安复大名府。以参知政事把胡鲁权尚书右丞、左副元师,元帅左都监承立为右监军权参知政事,同行尚书省元帅府于京兆。庚辰,东平元帅府总领提控蒲察山儿破红袄贼于聊城。壬年,命六部检法以法状亲白部官,听其面议,大理寺如之。
wǔ yuè rén chén, dìng èr pǐn zhì sān pǐn lì gōng qiān guān gé. guǐ sì, hóng ǎo zéi kòu lè líng yán shān, héng hǎi jūn jié dù shǐ wáng fú lián jī bài zhī, zhāng jù lái kòu, yòu bài zhī. jiǎ wǔ, shàng jī jū yú lín wǔ diàn. bǐng shēn, yǐ shí shǔ, miǎn cháng cháo, sì rì yī zòu shì. dīng yǒu, yù gōng bù shǔ yuè tíng gōng yì. guǐ mǎo, dà yuán bīng xùn yǔ zhōu. bǐng chén, dà yuán bīng xùn yǎn zhōu, tài dìng jūn jié dù shǐ wù yán wèi kě sǐ zhī.
五月壬辰,定二品至三品立功迁官格。癸巳,红袄贼寇乐陵、盐山,横海军节度使王福连击败之,张聚来寇,又败之。甲午,上击鞠于临武殿。丙申,以时暑,免常朝,四日一奏事。丁酉,谕工部暑月停工役。癸卯,大元兵徇庾州。丙辰,大元兵徇兖州,泰定军节度使兀颜畏可死之。
liù yuè bǐng yín, qiǎn rén zhāo zhāng róu. dīng mǎo, zhào jiǎn jiān chá yù shǐ sì yuán. wù chén, shān dōng mín qiáo jū zhě mù zhuàng shì wǔ bǎi rén, yì dōng jǔ gōng yàn níng jūn. yuè fàn tǔ xīng. jǐ sì, tài bái zhòu jiàn yú zhāng, bǎi bā shí yǒu sì rì nǎi fú. jiǎ xū, zhì zhū cāng chǎng kù yuàn xún hù jūn, shòu tí jǔ cāng chǎng sī jí jiān zhī nà guān tán yā. jīng jī bù yǔ, chì yǒu sī yuè yù, zá fàn sǐ zuì yǐ xià jiē shì zhī. dīng chǒu, dà yuán qiǎn yáng zài gōng xià dà míng, yòu gōng kāi zhōu jí dōng míng cháng yuán děng xiàn. jǐ mǎo, qí yǔ. gēng chén, sòng rén fāng zǐ xīn lái guī, yǒu sī chù zhī zhèng zhōu. shàng yuē:" wú mín bēn sòng zhě, bǐ lì yī shí zhī. bǐ lái guī zhě, bù shàn shì zhī, huò fù táo guī, lòu xiè jī shì." mìng zēng zi xīn lǐn gěi, yǒu sī yōu yù zhī. yuán shuài yòu jiān jūn quán cān zhī zhèng shì chéng lì shàng fēng shì.
六月丙寅,遣人招张柔。丁卯,诏减监察御史四员。戊辰,山东民侨居者募壮士五百人,益东莒公燕宁军。月犯土星。己巳,太白昼见于张,百八十有四日乃伏。甲戌,制诸仓场库院巡护军,受提举仓场司及监支纳官弹压。京畿不雨,敕有司阅狱,杂犯死罪以下皆释之。丁丑,大元遣杨在攻下大名,又攻开州及东明、长垣等县。己卯,祈雨。庚辰,宋人方子忻来归,有司处之郑州。上曰:“吾民奔宋者,彼例衣食之。彼来归者,不善视之,或复逃归,漏泄机事。”命增子忻廪给,有司优遇之。元帅右监军、权参知政事承立上封事。
qiū qī yuè xīn mǎo, sòng rén jí hóng ǎo zéi fàn hé shuò, zhū jùn jiē jiàng, dú cāng zhōu jīng lüè shǐ wáng fú gù shǒu. huì yì dōu zéi zhāng lín lái gōng, fú nǎi pàn jiàng lín, shuài fǔ qǐng tǎo zhī. shì rì, yǔ. guǐ chǒu, lín zhōu xíng yuán shuài fǔ qiǎn zǒng lǐng yán lù děng tǎo hóng ǎo zéi yú zhāng dé fǔ, shēng qín wěi ān fǔ shǐ wáng jiǔ. zhào cān zhī zhèng shì lǐ fù hēng wèi wèi shǐ, yù shǐ chéng wán yán bó jiā fù zhī, xún xíng jùn xiàn quàn nóng. yǐ wū gǔ lùn zhòng duān děng shǐ dà yuán.
秋七月辛卯,宋人及红袄贼犯河朔,诸郡皆降,独沧州经略使王福固守。会益都贼张林来攻,福乃叛降林,帅府请讨之。是日,雨。癸丑,林州行元帅府遣总领严禄等讨红袄贼于彰德府,生擒伪安抚使王九。诏参知政事李复亨为慰使,御史丞完颜伯嘉副之,循行郡县劝农。以乌古论仲端等使大元。
bā yuè wù wǔ shuò, yán shí chéng jiāng wáng yūn jù jǐ nán, shān dōng zhāo fǔ gāo jū shí qiǎn rén zhāo yán shí yú qīng yá zhài, huò qí kuǎn yǐ wén. lǐ quán fàn dōng píng fǔ, jiān jūn wáng tíng yù bài zhī, qín qí wěi ān huà jūn jié dù shǐ zhāng lín. gēng shēn, gāo yáng gōng zhāng fǔ qǐng zēng bīng shǒu jì zhōu. shàng yù shū mì, yǐng zhōu mín dù huái wèi sòng jūn zhě fán shí cūn, kě zhuī suǒ zhǔ zhě, chéng yī èr yǐ shì qí yú. gēng wǔ, chì zhǎng bīng guān bù tīng jǔ xiàn lìng. xià rén xiàn huì zhōu, cì shǐ wū gǔ lùn shì xiǎn jiàng. jiǎ xū, shǎn xī xíng shěng bào kān gǔ bài xià rén zhī jié. yǐ hài, shàng yù zǎi chén, hé nán shuǐ zāi, táng dèng yóu shén. qí bèi zāi zhōu xiàn, yǐ chú qí zū. yú shùn chéng zhī fāng, zhǐ zé zhèng gōng, hé dí zá zhēng bìng miǎn. réng zì jīn suì jiǔ yuè shǐ, tíng zhōu suì sāng pí gù zhǐ zhé shū. liú mín diàn huāng tián zhě rú shàng yōu miǎn. bǐng zǐ, shǎn xī xíng shěng yǔ xià rén yì hé. wù yín, dìng xuǎn bǔ qīn jūn fǎ. jǐ mǎo, bà jiā zhōu zhāo fǔ sī. rén wǔ, shǎn xī lù xíng shěng chéng yì bào dìng xī zhōu zhī jié. bǐng xū, yǐ suí lù zhū jūn hù xǐ hé nán jīng dōng xī nán lù, gè shè jiǎn chá shǐ fù. héng shān gōng wǔ xiān jiàng dà yuán.
八月戊午朔,严实、成江、王赟据济南,山东招抚高居实遣人招严实于青崖砦,获其款以闻。李全犯东平府,监军王庭玉败之,擒其伪安化军节度使张林。庚申,高阳公张甫请增兵守冀州。上谕枢密,颍州民渡淮为宋军者凡十村,可追索主者,惩一二以试其余。庚午,敕掌兵官不听举县令。夏人陷会州,刺史乌古论世显降。甲戌,陕西行省报龛谷败夏人之捷。乙亥,上谕宰臣,河南水灾,唐、邓尤甚。其被灾州县,已除其租。余顺成之方,止责正供,和籴、杂征并免。仍自今岁九月始,停周岁桑皮故纸折输。流民佃荒田者如上优免。丙子,陕西行省与夏人议和。戊寅,定选补亲军法。己卯,罢葭州招抚司。壬午,陕西路行省承裔报定西州之捷。丙戌,以随路诸军户徙河南、京东、西、南路,各设检察使、副。恒山公武仙降大元。
jiǔ yuè wù zǐ, zhào qiǎn guān yú hé nán shǎn xī xuǎn qīn jūn. xīn mǎo, jìn zhāng zōng shí lù. wù xū, dà yuán mù huá lǐ tún jūn zhēn dìng. zhì zǒng lǐng yuán shuài fǔ yú guī dé, yǐ shòu zhōu chén liú liǎng zhèn bīng shǔ zhī. gēng zǐ, xià rén rù dìng xī zhōu. rén yín, sòng rén tún zào jiāo bǎo, xíng jūn tí kòng wán yán yì dōu jī bài zhī. dà yuán qiǎn tǎ hū děng lái. guǐ mǎo, xià rén lái qīn. jiǎ chén, téng zhōu zhāo bǔ tí kòng xià yì yǒng tǎo hóng ǎo zéi, bài zhī. yǐ sì, zhào cān zhī zhèng shì lǐ fù hēng tí kòng chú liáng shì. jǐ yǒu, xià rén xiàn xī níng zhōu, shàng shū shěng dōu shì pū sàn nú shī bù zuò zhū, fù mǎ dū wèi tú dān shòu chūn duó guān yī jiē, zhàng liù shí. guǐ chǒu, gēng dìng ān pō táo wáng chū zhēng jūn rén zuì jí bǔ huò shǎng gé. jiǎ yín, sòng rén chū qín zhōu, jí xià rén lái qīn. bǐng chén, gǒng zhōu xíng yuán shuài fǔ shí zhǎn hé xǐ bào dìng xī zhōu zhī jié. dōng shí yuè rén xū, dà yuán qiǎn méng gǔ tǎ hū é lǐ lá děng lái. jǐ mǎo, shǎn xī dōng lù xíng shěng bào suí dé zhōu zhī jié. sì zhōu yuán shuài fǔ yán, hóng ǎo zéi yī yuè sì rù kòu, lüè rén chù ér qù. gēng chén, shàng jī jū yú lín wǔ diàn. xīn sì, shòu hóng ǎo zéi shí qīng téng yáng gōng běn chǔ bīng mǎ zǒng lǐng yuán shuài jiān xuān fǔ. guǐ wèi, jīng xī shān zhài gè shè shǒu yù shǐ fù, lìng běn lù fǔ zǒng zhī. yù shǎn xī xíng shěng tú fù huì zhōu. shàng jī jū yú lín wǔ diàn.
九月戊子,诏遣官于河南、陕西选亲军。辛卯,进《章宗实录》。戊戌,大元木华里屯军真定。置总领元帅府于归德,以寿州、陈留两镇兵属之。庚子,夏人入定西州。壬寅,宋人屯皂郊堡,行军提控完颜益都击败之。大元遣塔忽等来。癸卯,夏人来侵。甲辰,滕州招捕提控夏义勇讨红袄贼,败之。乙巳,诏参知政事李复亨提控刍粮事。己酉,夏人陷西宁州,尚书省都事仆散奴失不坐诛,驸马都尉徒单寿春夺官一阶,杖六十。癸丑,更定安泊逃亡出征军人罪及捕获赏格。甲寅,宋人出秦州,及夏人来侵。丙辰,巩州行元帅府石盏合喜报定西州之捷。冬十月壬戌,大元遣蒙古塔忽、讹里剌等来。己卯,陕西东路行省报绥德州之捷。泗州元帅府言,红袄贼一月四入寇,掠人畜而去。庚辰,上击鞠于临武殿。辛巳,授红袄贼时青滕阳公、本处兵马总领、元帅兼宣抚。癸未,京西山寨各设守御使、副,令本路府总之。谕陕西行省图复会州。上击鞠于临武殿。
shí yī yuè dīng hài shuò, miǎn yuè wáng yǒng gōng shuò wàng cháo cān. yì shuǐ gōng jìng ān mín wèi qí xià suǒ shā. wù zǐ, huáng líng gāng jīng lüè shǐ wū gǔ lùn shí hǔ děng yǐ zhàn zhèn shī lǜ, fú zhū. rén chén, mù xīng zhòu jiàn yú yì, jī liù shí yǒu qī rì fú, yè yòu fàn líng tái běi dì yī xīng. jiǎ wǔ, hé nán shuǐ, qiǎn guān quàn kè. gèng fú shān xiàn míng zhōng xiào. wù xū, zhào fù wèi shào wáng wáng jué, réng jiā kāi fǔ yì tóng sān sī. rén yín, shān dōng dōng lù jūn hù xǐ xǔ zhōu, mìng xíng dōng píng zǒng guǎn fǔ zhì zhī, pàn guān yī rén fēn sī lín yǐng. yǐ sì, zhào chái mào quán yuán shuài zuǒ dōu jiān, gài rén guì shè yòu dōu jiān, tóng háng yuán shuài fǔ yú zhēn dìng. shì yuè, dà yuán mù huá lǐ guó wáng yǐ bīng wéi dōng píng. shí èr yuè jiǎ xū, qí xuě. lǐ bù láng zhōng quán zuǒ sī jiàn mǒ niǎn hú lǔ lá shàng fēng shì. wù yín, zhào jūn guān xǔ yuè jī jū zhě sān cì, yǐ xí wǔ shì. gēng chén, liè, xiǎng yú tài miào. yǐ yǒu, zhèn nán jūn jié dù shǐ wēn dí hǎn sī jìng shàng shū yán qián bì shuì fù èr shì.
十一月丁亥朔,免越王永功朔望朝参。易水公靖安民为其下所杀。戊子,黄陵堈经略使乌古论石虎等以战阵失律,伏诛。壬辰,木星昼见于翼,积六十有七日伏,夜又犯灵台北第一星。甲午,河南水,遣官劝课。更浮山县名忠孝。戊戌,诏复卫绍王王爵,仍加开府议同三司。壬寅,山东东路军户徙许州,命行东平总管府治之,判官一人分司临颍。乙巳,诏柴茂权元帅左都监,盖仁贵摄右都监,同行元帅府于真定。是月,大元木华里国王以兵围东平。十二月甲戌,祈雪。礼部郎中权左司谏抹撚胡鲁剌上封事。戊寅,诏军官许月击鞠者三次,以习武事。庚辰,猎,享于太庙。乙酉,镇南军节度使温迪罕思敬上书言钱币、税赋二事。
wǔ nián chūn zhēng yuè bǐng xū shuò, miǎn cháo. dīng hài, shì zōng jì rì, yè diàn yú qǐ qìng gōng. wù zǐ, kuò nán jīng zhū zhōu bū hù jiù gēng guān tián, gěi jūn hù. rén chén, yì yù xī xià jí zhēng nán shì. yù huáng tài zǐ yǐ dōng píng yù dí fāng lüè. jiǎ wǔ, yù shū mì yuàn, nán fá shì zhòng, dāng xiáng yì qí biàn. zhuàn gù wèi wáng shì jī, rú hǎi líng shù rén lì. dīng yǒu, dà yuán bīng gōng tiān jǐng guān. wù xū, sòng rén xí sì zhōu xī chéng, tí kòng wáng lù sǐ zhī. xīn chǒu, tài bái zhòu jiàn yú niú, èr bǎi sān shí yǒu èr rì fú. yǐ sì, zhào zhū dào bīng jí cài zhōu, jǐ yǒu, fá sòng. gēng xū, shān dōng xíng shěng bào dōng píng zhī jié.
五年春正月丙戌朔,免朝。丁亥,世宗忌日,谒奠于启庆宫。戊子,括南京诸州逋户旧耕官田,给军户。壬辰,议御西夏及征南事。谕皇太子以东平御敌方略。甲午,谕枢密院,南伐事重,当详议其便。撰故卫王事迹,如海陵庶人例。丁酉,大元兵攻天井关。戊戌,宋人袭泗州西城,提控王禄死之。辛丑,太白昼见于牛,二百三十有二日伏。乙巳,诏诸道兵集蔡州,己酉,伐宋。庚戌,山东行省报东平之捷。
èr yuè bǐng chén shuò, zhì zhāo fǔ sī yú dān zhōu. qū shè dōng píng fǔ. gēng shēn, xià zhào fá sòng. yǐ nèi zú wéi bì quán tóng qiān shū mì yuàn shì, xíng yuàn yú zhōng jīng wò lēi hé dǎ quán yuán shuài fǔ yòu dōu jiān, xíng yuán shuài fǔ yú cài xī nà hé jiàng fú quán qiān shū mì yuàn shì, xíng yuàn yú sù zhōu bèi shù lǔ dá ā quán yuán shuài yòu dōu jiān, wán yán é lùn fù yòu dōu jiān, xíng yuán shuài fǔ yú táng dèng. wù chén, bà huái zhōu xíng yuán shuài fǔ, fù zhì zhāo fǔ sī, yǔ mèng zhōu jīng lüè sī bìng shòu zhōng jīng xíng shū mì yuàn jié zhì. xīn wèi, pū sàn ān zhēn yǐ yuán shuài chū xī zhōu, pò sòng rén gān jìng jū shān sì, bá huáng tǔ guān. guǐ yǒu, yǐ hàn zāi, qū shè hé nán lù. bǐng zǐ, jìn jīng chéng bīng qì. yuán shuài gē shí liè yá yè tǎ pò sòng bīng, fù sì zhōu. jìn bī háo zhōu, zhì wō kǒu, fá liáng ér hái xī chéng. guǐ wèi, yǐ hàn zāi, zhào zhōng wài.
二月丙辰朔,置招抚司于单州。曲赦东平府。庚申,下诏伐宋。以内族惟弼权同签枢密院事,行院于中京;斡勒合打权元帅府右都监,行元帅府于蔡、息;纳合降福权签枢密院事,行院于宿州;孛术鲁达阿权元帅右都监,完颜讹论副右都监,行元帅府于唐、邓。戊辰,罢怀州行元帅府,复置招抚司,与孟州经略司并受中京行枢密院节制。辛未,仆散安贞以元帅出息州,破宋人干净居山寺,拔黄土关。癸酉,以旱灾,曲赦河南路。丙子,禁京城兵器。元帅纥石烈牙叶塔破宋兵,复泗州。进逼濠州,至涡口,乏粮而还西城。癸未,以旱灾,诏中外。
sān yuè bǐng xū shuò, shàng yù rén ān diàn, qí yǔ, réng wàng jì yú běi jiāo. gēng yín, sòng rén wéi táng dèng, xíng yuán shuài fǔ shì wán yán é lùn lì zhàn què zhī. qián dèng zhōu qiān hù bèi shù lǔ máo liáng hǔ zì bá guī guó, é lùn pián yí qiān qí guān sān jiē, shòu tóng zhī táng zhōu shì, qǐ zhèng shòu yǐ shì xìn, cóng zhī. yǐ wèi, bà hé nán lù xíng sān sī. bǐng shēn, cān zhī zhèng shì tú dān sī zhōng jìn shàng shū yòu chéng jiān xiū guó shǐ, yǐ tài zǐ zhān shì pū sàn yì fū wèi cān zhī zhèng shì. yù zǎi chén yuē:" jīn fèng yù fèng zhí duō bù liú xīn cǎi fǎng wài shì. wén zhāng zōng shí jìn shì rén zhì mǎn, yǐ suǒ cǎi shì dìng shēng jiàng. jīn yì yí yù wèi kǎo hé zhī fǎ, yǐ jī quàn zhī." wù xū, cháng chūn jié, miǎn cháo. jǐ hài, xià yīn pàn rén dòu zhào ér zhī zhāo, rù jù lái qiāng chéng, bèi shù lǔ hé zhù yǐ zhòng shǎng yòu xié cóng rén wéi nèi yìng, dū bīng jí gōng chéng, bá zhī. shěng shì jīng yì jìn shì, kǎo guān yú cháng é wài duō fàng qiáo sōng děng shí yú rén. yǒu sī zòu qǐng bó fàng, shàng yǐ yǔn, xún fù qiǎn yù sōng děng yuē:" rǔ děng zhòng xuǎn ér fù chù, bù néng wú dòng yú xīn. fāng jīn jiǔ hàn, kǒng shāng hé qi, jīn tè ēn fàng rǔ yǐ." gēng zǐ, cì lín zhōu xíng yuán shuài fǔ jīng lì guān kāng jū jìn shì jí dì. jū yǐ wǔ jiē qǐ fù tíng shì, gù yǒu shì mìng. bǐng wǔ, yǐ hàn zhù tán sì léi yǔ shī. rén zǐ, yǔ.
三月丙戌朔,上御仁安殿,祈雨,仍望祭于北郊。庚寅,宋人围唐、邓,行元帅府事完颜讹论力战却之。前邓州千户孛术鲁毛良虎自拔归国,讹论便宜迁其官三阶,授同知唐州事,乞正授以示信,从之。乙未,罢河南路行三司。丙申,参知政事徒单思忠进尚书右丞、兼修国史,以太子詹事仆散毅夫为参知政事。谕宰臣曰:“今奉御、奉职多不留心采访外事。闻章宗时近侍人秩满,以所采事定升降。今亦宜预为考核之法,以激劝之。”戊戌,长春节,免朝。己亥,夏因叛人窦赵儿之招,入据来羌城,孛术鲁合住以重赏诱胁从人为内应,督兵急攻城,拔之。省试经义进士,考官于常额外多放乔松等十余人。有司奏请驳放,上已允,寻复遣谕松等曰:“汝等中选而复黜,不能无动于心。方今久旱,恐伤和气,今特恩放汝矣。”庚子,赐林州行元帅府经历官康琚进士及第。琚以武阶乞赴廷试,故有是命。丙午,以旱筑坛祀雷雨师。壬子,雨。
sì yuè jǐ wèi, shān dōng xíng shěng méng gǔ gāng yán:" dōng jǔ gōng yàn níng zhàn bài ér sǐ. níng suǒ jū tiān shèng zhài jù xiǎn, níng wáng, zhòng wú suǒ guī, biàn zài zhāo xī. quán shǔ qí tí kòng sūn bāng zuǒ wèi zhāo fǔ shǐ, huáng guāi wù yě wèi zǒng lǐng, yǐ fǔ qí zhòng." qiǎn shǐ qǐng mìng, chì yǒu sī yì zhī. xīn yǒu, dǎo yǔ yú tài miào. bǐng yín, pū sàn ān zhēn pò sòng huáng qí děng zhōu. rén shēn, fú sòng zōng shì nán nǚ qī shí yú kǒu xiàn yú jīng shī. guǐ yǒu, zhào qīn jūn zhōng wǔ jǔ dì ér shòu zhí xū cì zhě, réng zhí jiù yì, lǐn gěi xún cháng, quē zhì fā qiǎn. xīn sì, jiān chá yù shǐ liú cóng yì yǐ tán hé shī dàng, duó guān yī jiē, bà zhī. zhào dìng jìn shì zhōng xià jiǎ jí jiān guān sàn jiē zhì míng wēi zhě jǔ chōng xiàn lìng fǎ.
四月己未,山东行省蒙古纲言:“东莒公燕宁战败而死。宁所居天胜砦据险,宁亡,众无所归,变在朝夕。权署其提控孙邦佐为招抚使,黄掴兀也为总领,以抚其众。”遣使请命,敕有司议之。辛酉,祷雨于太庙。丙寅,仆散安贞破宋黄、蕲等州。壬申,俘宋宗室男女七十余口献于京师。癸酉,诏亲军中武举第而授职需次者,仍执旧役,廪给循常,阙至发遣。辛巳,监察御史刘从益以弹劾失当,夺官一阶,罢之。诏定进士中下甲及监官散阶至明威者举充县令法。
wǔ yuè jiǎ shēn shuò, rì yǒu shí zhī. wù xū, sòng rén jù chǔ qiū, guān jūn fù zhī. gēng zǐ, nà lán jì sēng fú zhū, gào rén zhào ruì shēng zhí sì děng. rén yín, shǎn xī yuán shuài wán yán sài bù qiǎn shǐ lái xiàn jìn ān píng yáng zhī jié, fāng yì qí shǎng, yù shǐ wū gǔ lùn hú lǔ hé qí zòng jiàng shì lǔ lüè, bù fù zhǔ shàng chú luàn jiù mín zhī yì, qǐ zhèng qí zuì. shàng yǐ sài bù yǒu gōng, zhào wù wèn, shǎng yì yì qǐn. guǐ mǎo, táng zhōu shǒu jiāng é lùn wèi yuán shuài sài bù yóu zǐ, yǔ sòng rén zhàn táng zhōu jìng shàng, wèi sòng rén suǒ bài, sǐ zhě qī bǎi yú rén, nì zhī ér yǐ jié wén. yù shǐ nà lán fā qí shì. shàng yǐ sài bù gù, yì bù zhī zuì, ér yǐ shì yì yù zhī. nǎi chēng nà lán gǎn yán, lù qí gōng fù yǒu sī, zhì mǎn kǎo zuì. guǐ chǒu, dōng píng nèi xǐ, mìng méng gǔ gāng xíng shěng yú pī zhōu, wáng tíng yù xíng shuài fǔ yú huáng líng gāng.
五月甲申朔,日有食之。戊戌,宋人据楚丘,官军复之。庚子,纳兰记僧伏诛,告人赵锐升职四等。壬寅,陕西元帅完颜赛不遣使来献晋安、平阳之捷,方议其赏,御史乌古论胡鲁劾其纵将士卤掠,不副主上除乱救民之意,乞正其罪。上以赛不有功,诏勿问,赏议亦寝。癸卯,唐州守将讹论为元帅赛不犹子,与宋人战唐州境上,为宋人所败,死者七百余人,匿之而以捷闻。御史纳兰发其事。上以赛不故,亦不之罪,而以是意谕之。乃称纳兰敢言,录其功付有司,秩满考最。癸丑,东平内徙,命蒙古纲行省于邳州,王庭玉行帅府于黄陵堈。
liù yuè jiǎ yín shuò, shàng shū shěng zòu fù mǎ dū wèi ān zhēn fǎn zhuàng, shàng yuè zòu lǜ qí bù shí, wèi píng zhāng zhèng shì yīng wáng shǒu chún yuē:" guó jiā zhū yī dà chén, bì hé tiān xià hòu shì gōng yì. qí lìng fù àn zhī." yǐ chǒu, qiǎn shǐ yù jìn yáng gōng guō wén zhèn shàng dǎng gōng wán yán kāi gè shǒu jiāng tǔ, tóng xīn jì nán, wú yǐ xì gù qǐ xìn duān, wù guó shì. wù yín, pū sàn ān zhēn zuò móu fǎn, bìng qí sān zi jiē fú zhū. jǐ mǎo, yuè wáng yǒng gōng hōng. gēng chén, chuò cháo. rén wǔ, shàng qīn diàn yú bìn suǒ. qiū qī yuè jǐ hài, yì yǒng jūn pàn, jù dàng shān xiàn. gēng zǐ, zhào zēng gěi xú zhōu qīng kǒu děng chù shù bīng yī liáng. jǐ yǒu, dàng shān zéi yè xí yǒng chéng xiàn, xíng jūn fù zǒng lǐng gāo wǎn bài zhī, mìng méng gǔ gāng bìng lì tǎo bǔ. xīn hài, dān zhōu zhāo fǔ liú qióng qǐ yí hé nán liáng jì qí jūn, zhào gěi zhī.
六月甲寅朔,尚书省奏驸马都尉安贞反状,上阅奏虑其不实,谓平章政事英王守纯曰:“国家诛一大臣,必合天下后世公议。其令覆按之。”乙丑,遣使谕晋阳公郭文振、上党公完颜开各守疆土,同心济难,毋以细故启衅端,误国事。戊寅,仆散安贞坐谋反,并其三子皆伏诛。己卯,越王永功薨。庚辰,辍朝。壬午,上亲奠于殡所。秋七月己亥,义勇军叛,据砀山县。庚子,诏增给徐州、清口等处戍兵衣粮。己酉,砀山贼夜袭永城县,行军副总领高琬败之,命蒙古纲并力讨捕。辛亥,单州招抚刘琼乞移河南粮济其军,诏给之。
bā yuè rén zǐ shuò, bà huáng líng gāng zhāo fǔ sī. shàng yù shàng shū shěng, dàng shān pàn jūn jiā shǔ qiú guī dé, xún yú bù gěi liáng, kǒng shāng qí shēng. zǎi chén zòu, yǐ gěi zhī yǐ. yòu yù shū mì, hé běi jiān shí, mín yù nán lái zhě rì yì duō, sù lìng dù zhī, wú zhì piǎo sǐ. guǐ hài, lín huái shuài fǔ yāo jī hóng ǎo zéi yú fú ēn cūn, bài zhī. jiǎ zǐ, zhào nán zhēng kuì jūn fù guī ér néng lì zhàn zhě, yī chū jiè lì gōng gé shǎng zhī. yǐ chǒu, sòng rén lüè shěn qiū, shā xiàn lìng. jiǎ xū, mìng yǒu sī chú bū hù fù zū, wú zhēng jiàn hù.
八月壬子朔,罢黄陵堈招抚司。上谕尚书省,砀山叛军家属囚归德,旬余不给粮,恐伤其生。宰臣奏,已给之矣。又谕枢密,河北艰食,民欲南来者日益多,速令渡之,毋致殍死。癸亥,林、怀帅府邀击红袄贼于伏恩村,败之。甲子,诏南征溃军复归而能力战者,依出界立功格赏之。乙丑,宋人掠沈丘,杀县令。甲戌,命有司除逋户负租,毋征见户。
jiǔ yuè jiǎ shēn, yǐ jīng dōng suì jī duō dào, qiǎn yù shǐ dài fū gē shí liè hú shī mén wèi xuān wèi shǐ, wǎng fǔ ān zhī. gēng dìng jiān chá yù shǐ wéi fàn de jué fǎ. dīng hài, zhào zhōu fǔ jí jūn guān bǔ dào màn zhí, sì pǐn yǐ xià xuān wèi shǐ jué zhī, sān pǐn yǐ xià shàng zòu cái. wù zǐ, zēng shòu xí zhōu zhāo fǔ shǐ xuān chéng guān, gǎi shòu shǎn xī shěng jié zhì. yǐ sì, chóng jìn fù mǎ dū wèi dìng guó gōng tú dān gōng bì hōng. gēng xū, suì xīng fàn zuǒ zhí fǎ. yòu chéng xiàng gāo rǔ lì biǎo qǐ zhì shì, zhào wēn liú zhī. dōng shí yuè guǐ chǒu, jìn rǔ lì guān róng lù dài fū. mìng pū sàn yì fū xíng shàng shū shěng yú jīng dōng, dū zhū jūn chú liáng. yǐ mǎo, tài yī hóu jì zhāng zi yīng zhì huáng sūn jí, yòng yào míng xuàn, huáng sūn bù néng rèn, suì bù liáo, zuì dāng sǐ. shàng yuē:" jì děng suǒ fàn chéng yí sǐ, rán zài zhū shū jí dì xiōng zhī zǐ, biàn yīng zhǔn fǎ xíng zhī, yǐ zhèn sūn gù shā rén, suǒ bù rěn yě." mìng zhàng qī shí, chú míng. shàng shū shěng yán:" sī xiàn guān tān bào bù fǎ, bù mín táo wáng, jì yǒu jué fá, tā xiàn tíng nì yì yí dìng zuì. suí chù tǔ mín jiǔ kùn yáo yì, kè hù fàn yù zuò huò hòu lì, guān wú suǒ liǎn, yì yí shāo jí kè hù, yǐ kuān tǔ mín. xíng yuàn shuài fǔ mù zhí, suī wú bù zhòng, yì cháng zàn huà róng gōng, ér tuī shǎng zhǐ jìn guān yī jiē, yí tīng zhǔ jiàng bǎo zòu, dì gōng xíng shǎng." shàng jiē cóng qí qǐng. wù wǔ, qiǎn qīn jūn tǎo hé nán qún dào. xīn yǒu, dà yuán bīng gōng suí dé zhōu. rén xū, xià rén fù qīn kān gǔ. jiǎ zǐ, chì jiān chá suǒ dàn shì, tóng liè bù kě yù wén, zhe wèi lìng. dīng mǎo, xià rén fàn dìng xī jī shí zhī jìng. wù yín, fēn jīng jī shù zú wàn èr qiān, hé zhōng mín bīng bā qiān, yǐ xǔ zhōu yuán shuài gē shí liè hè shòu jiāng zhī, tún tóng guān xī.
九月甲申,以京东岁饥多盗,遣御史大夫纥石烈胡失门为宣慰使,往抚安之。更定监察御史违犯的决法。丁亥,诏州府及军官捕盗慢职,四品以下宣慰使决之,三品以下上奏裁。戊子,增授隰州招抚使轩成官,改受陕西省节制。乙巳,崇进、驸马都尉定国公徒单公弼薨。庚戌,岁星犯左执法。右丞相高汝砺表乞致仕,诏温留之。冬十月癸丑,进汝砺官荣禄大夫。命仆散毅夫行尚书省于京东,督诸军刍粮。乙卯,太医侯济、张子英治皇孙疾,用药瞑眩,皇孙不能任,遂不疗,罪当死。上曰:“济等所犯诚宜死,然在诸叔及弟兄之子,便应准法行之,以朕孙故杀人,所不忍也。”命杖七十,除名。尚书省言:“司、县官贪暴不法,部民逃亡,既有决罚,他县停匿亦宜定罪。随处土民久困徭役,客户贩鬻坐获厚利,官无所敛,亦宜稍及客户,以宽土民。行院帅府幕职,虽无部众,亦尝赞画戎功,而推赏止进官一阶,宜听主将保奏,第功行赏。”上皆从其请。戊午,遣亲军讨河南群盗。辛酉,大元兵攻绥德州。壬戌,夏人复侵龛谷。甲子,敕监察所弹事,同列不可预闻,著为令。丁卯,夏人犯定西、积石之境。戊寅,分京畿戍卒万二千,河中民兵八千,以许州元帅纥石烈鹤寿将之,屯潼关西。
shí yī yuè guǐ wèi, shǎn xī dōng lù xíng shěng bào ān sāi bǎo bài xià rén zhī jié. jiǎ shēn, yù tài fǔ jiǎn sǔn shí pǐn. gēng yín, mù mín xìng nán yáng shuǐ tián. rén chén, tài zǐ qīn wáng bǎi guān biǎo hè ān sāi bǎo zhī jié, què zhī. yǐ wèi, xià rén gōng kān gǔ. sòng rén gōng qí xiàn. hóng ǎo zéi lüè sù zhōu. xīn chǒu, zhào juān xú pī sù sì děng zhōu bū zū, guān mín yǒu néng kěn pì xián tián, chú lái nián kē zhēng. guī dé bó shòu yǐng tíng gé bū hù zū wài, réng juān sān zhī yī. bū hù tián lú yǒu sī mù mín chéng yè, jìn qí huǐ sǔn, yǐ qí lái fù. pú chéng xiàn mín lǐ wén xiù děng móu fǎn, fú zhū. rén yín, sòng rén fén yǐng zhōu, zhí fáng yù pàn guān ér qù. shì rì, xiàng guó sì huǒ. dà yuán bīng gōng yán ān.
十一月癸未,陕西东路行省报安塞堡败夏人之捷。甲申,谕太府减损食品。庚寅,募民兴南阳水田。壬辰,太子、亲王、百官表贺安塞堡之捷,却之。乙未,夏人攻龛谷。宋人攻蕲县。红袄贼掠宿州。辛丑,诏蠲徐、邳、宿、泗等州逋租,官民有能垦辟闲田,除来年科征。归德、亳、寿、颍停阁逋户租外,仍蠲三之一。逋户田庐有司募民承业,禁其毁损,以俟来复。蒲城县民李文秀等谋反,伏诛。壬寅,宋人焚颍州,执防御判官而去。是日,相国寺火。大元兵攻延安。
shí èr yuè xīn hài shuò, yǐ dà yuán bīng xià tóng guān jīng zhào, zhào shěng yuàn yì zhī. rén zǐ, bà bì jǔ xiàn lìng fǎ. dīng sì, lǐ bù shì láng wū gǔ sūn zhòng duān hàn lín dài zhì ān tíng zhēn shǐ běi hái, gè qiān yī jiē. gēng shēn, bà hé nán yì jūn. dīng mǎo, zhào bà xīn qiān mín jūn, jiǎn shū mì yuàn zhǎng bīng guān jí jīng chéng shù bīng, réng yù xíng yuàn shuài fǔ, wú shàn zēng shè bǔ qiān. xīn wèi, bà xíng zǒng guǎn fǔ jí zhāo tǎo tǒng jūn jiǎn chá děng sī. dìng sòng rén lái guī shǎng gé jí zhà yòu zhēng fáng jūn rén táo wáng zuì fǎ. guǐ yǒu, yuán shuài hé dá mǎi zhù jí qí jiàng shì yǐ yán ān gōng tè shǎng lài zhī, réng xià zhào jiǎng yù.
十二月辛亥朔,以大元兵下潼关、京兆,诏省院议之。壬子,罢避举县令法。丁巳,礼部侍郎乌古孙仲端、翰林待制安庭珍使北还,各迁一阶。庚申,罢河南义军。丁卯,诏罢新签民军,减枢密院掌兵官及京城戍兵,仍谕行院帅府,毋擅增设补签。辛未,罢行总管府及招讨统军检察等司。定宋人来归赏格及诈诱征防军人逃亡罪法。癸酉,元帅合达买住及其将士以延安功特赏赉之,仍下诏奖谕。
rùn yuè xīn sì shuò, dà yuán bīng xùn fū zhōu, bǎo dà jūn jié dù shǐ wán yán liù jīn quán yuán shuài yòu dōu jiān gē shí liè hè shòu yòu dōu jiān pú chá lóu shì yáo shòu jīn ān jūn jié dù shǐ nǚ xī liè zī lù jiē sǐ zhī. yǐ yǒu, tí kòng shù jiǎ yǎo zhù pò shěn qiū zéi yú chén wǎ. bǐng xū, bān zhào fǔ yù hé nán tǔ kòu. wù zǐ, yíng huò fàn xuān yuán. jǐ chǒu, sūn yǔ jí bǔ dào guān wú gǔ chū zhāo xiáng tài hé xiàn zéi èr qiān rén, zhào zhǎn qí shǒu è, yú jiē shì zhī. tóng zhī bǎo jìng jūn jié dù shǐ guō shù yǐ zhēng liáng shī qī, wū shā píng mín, zuò zhū. xīn mǎo, guān jūn fù jiā zhōu. guǐ sì, tōng yuǎn jūn jié dù shǐ bèi shù lǔ hé zhù xuē guān. jiǎ wǔ, yuè fàn yíng huò. bǐng shēn, hóng ǎo zéi rù méng chéng xiàn, xiàn guān shī qí fú yìn, jūn mín sǐ zhě shén zhòng, zéi dà lüè ér qù. wù xū, zhèn xīng zhòu jiàn yú zhěn. jǐ hài, fā bīng bǔ jīng dōng dào. tài bái zhòu jiàn yú shì. rén yín, fā shàng lín shǔ sù zhèn pín mín. chén bó děng zhōu, lù yì chéng fù zhū xiàn, dào fēng qǐ, qù shū fǔ qiǎn guān tǎo zhī. bǔ dào jūn suǒ guò cán mín, qiǎn yù shǐ yī rén àn shì. jūn suǒ huò niú, yǒu sī yǐ guān qián shōu shú. wù shēn, zhào dìng zhāo bǔ tǔ kòu guān shǎng gé. jǐ yǒu, gèng zào" xìng dìng bǎo quán", měi yī guàn dāng" tōng bǎo" sì bǎi guàn.
闰月辛巳朔,大元兵徇鄜州,保大军节度使完颜六斤、权元帅右都监纥石烈鹤寿、右都监蒲察娄室、遥授金安军节度使女奚烈资禄皆死之。乙酉,提控术甲咬住破沈丘贼于陈瓦。丙戌,颁诏抚谕河南土寇。戊子,荧惑犯轩辕。己丑,孙瑀及捕盗官吾古出招降泰和县贼二千人,诏斩其首恶,余皆释之。同知保静军节度使郭澍以征粮失期,诬杀平民,坐诛。辛卯,官军复葭州。癸巳,通远军节度使孛术鲁合住削官。甲午,月犯荧惑。丙申,红袄贼入蒙城县,县官失其符印,军民死者甚众,贼大掠而去。戊戌,镇星昼见于轸。己亥,发兵捕京东盗。太白昼见于室。壬寅,发上林署粟赈贫民。陈、亳等州,鹿邑、城父诸县,盗蜂起,趣枢府遣官讨之。捕盗军所过残民,遣御史一人按视。军所获牛,有司以官钱收赎。戊申,诏定招捕土寇官赏格。己酉,更造“兴定宝泉”,每一贯当“通宝”四百贯。
yuán guāng nián chūn zhēng yuè gēng xū shuò, miǎn cháo. xīn hài, shì zōng jì chén, yè diàn yú qǐ qìng gōng. yuán shuài wéi bì pò hóng ǎo zéi yú zhāng qiān diàn. rén zǐ, qiǎn guān kěn zhòng jīng dōng xī nán sān lù shuǐ tián. jiǎ yín, jìn fēi biān guān jí sù shì wú chí chuán, yǒu làn chéng zhě zhōu xiàn jìng bái shěng bù, sì fāng guǎn cóng yù shǐ tái, wài lù cóng fēn àn yù shǐ zhì zhī. zhào shǎn xī xī lù xíng shěng xǐ jīng zhào zhě, bīng tuì huán zhì píng liáng. fāng zhōu cì shǐ bǎ yí shī lá yǐ qì chéng, fú zhū. zhèng zhōu fáng yù shǐ péi mǎn yáng gē tóng zhī fáng yù shǐ gǔ lǐ jiǎ shí lún chú míng. píng xī jié dù shǐ bǎ gǔ yǎo zhù duó guān yī jiē. dīng mǎo, zhào fǔ yù jīng dōng bǎi xìng.
元光年春正月庚戌朔,免朝。辛亥,世宗忌辰,谒奠于启庆宫。元帅惟弼破红袄贼于张骞店。壬子,遣官垦种京东、西、南三路水田。甲寅,禁非边关急速事无驰传,有滥乘者州县径白省部,四方馆从御史台,外路从分按御史治之。诏陕西西路行省徙京兆者,兵退还治平凉。坊州刺史把移失剌以弃城,伏诛。郑州防御使裴满羊哥、同知防御使古里甲石伦除名。平西节度使把古咬住夺官一阶。丁卯,诏抚谕京东百姓。
èr yuè rén wǔ, zhào xǐ zhōng jīng táng dèng shāng guó xǔ shǎn děng zhōu tún jūn jí zhū jūn jiā shǔ fù jīng zhào tóng huá jiù liáng tún. yǐ yǒu, shǎn xī xī lù xíng shěng qǐng yǐ hòu shǎng mù hé xī fān bù zú sì sēng, tú fù dà tōng chéng, mìng xíng shěng shū mì yuàn chóu zhī. guǐ sì, shàng yù zǎi chén, sòng rén yǐ zhòng bīng gōng píng yú bāo xìn, wǒ shī lì zhàn què zhī, yòu zhēn zhī qí shì zhuàng zhī xiáng. ruò qí shuài fǔ shàng gōng tuī shǎng, qǐ jí yú quàn jiǎng zhī dào? qí qiǎn qīng wàng guān, jī kōng míng xuān chì, hé shí gěi zhī. yǐ wèi, zhào yù hé nán shǎn xī. dà yuán bīng tún jiā zhōu. rén yín, quán dìng xíng shěng shū fǔ yuán shuài fǔ zhé zhàng zuǒ yòu sī jīng lì sī guān zuì fǎ. jiǎ chén, shàng niàn fū yán bèi bīng, yòu yán ān shòu wéi, cháng fā mín sù gěi jūn. zhào chú yán ān fū fāng dān jiā suí dé shuì zū, réng lìng yǒu sī cháng qí sù zhí, bù zú zhě xǔ bǔ guān. wù shēn, héng zhōu jūn biàn, wàn hù hū yán yù děng qiān yú rén shā lüě chéng zhōng, fén lú shè ér qù. jǐ yǒu, qiǎn yuán shuài zuǒ jiān jūn é kě xíng yuán shuài fǔ shì, jié zhì sān lù jūn mǎ fá sòng, tóng qiān shū mì yuàn shì shí quán xíng yuàn shì, fù zhī.
二月壬午,诏徙中京、唐、邓、商、虢、许、陕等州屯军及诸军家属赴京兆、同、华就粮屯。乙酉,陕西西路行省请以厚赏募河西蕃部族寺僧,图复大通城,命行省枢密院筹之。癸巳,上谕宰臣,宋人以重兵攻平舆、褒信,我师力战却之,又侦知其事状之详。若俟帅府上功推赏,岂急于劝奖之道?其遣清望官,赍空名宣敕,核实给之。乙未,诏谕河南、陕西。大元兵屯葭州。壬寅,权定行省、枢府、元帅府辄杖左右司、经历司官罪法。甲辰,上念鄜延被兵,又延安受围,尝发民粟给军。诏除延安、鄜、坊、丹、葭、绥德税租,仍令有司偿其粟直,不足者许补官。戊申,恒州军变,万户呼延棫等千余人杀掠城中,焚庐舍而去。己酉,遣元帅左监军讹可行元帅府事,节制三路军马伐宋,同签枢密院事时全行院事,副之。
sān yuè xīn yǒu, sòng rén lüè què shān xiàn zhī liú cūn. bǐng yín, suì xīng fàn tài wēi zuǒ zhí fǎ. wù chén, shū mì yuàn wěi chà guān jiǎ tiān ān shàng shū yán lì hài. rén shēn, shàng shū yòu chéng tú dān sī zhōng yǐ bìng mǎ shū guān, mào qǔ gāo jià, yù shǐ hé zhī, yǒu sī yǐ jiān zhǔ zì dào lùn sǐ, shàng gù xī dà tǐ, jiàng shòu chén zhōu fáng yù shǐ. guǐ yǒu, tí kòng lǐ shī lín bài xià rén yú yǒng mù lǐng. guō wén zhèn biǎo, jìn dé fú zhě yán, nán běi hé bīng jiāng gōng hé nán shǎn xī. zhào shū mì bèi yù. xià sì yuè xīn sì, yǐ jīn wú wèi shàng jiàng jūn quàn nóng shǐ é kě qiān shū mì yuàn shì. zhì dà sī nóng sī, shè dà sī nóng qīng shǎo qīng chéng, jīng dōng xī nán sān lù zhì xíng sī, bìng jiān cǎi fǎng shì. rén wǔ, dà yuán bīng gōng líng chuān xiàn. dīng yǒu, lín huái lù xíng yuán shuài fǔ shì wéi liáng xuē guān liǎng jiē, bà zhī. gēng dìng pì jǔ xiàn lìng zhī fǎ, ér fù xíng zhī. wù xū, jí dīng yōu dài quē zhuī diàn děng guān, bèi fáng qiū. dīng wèi, xíng shū mì yuàn bào huái nán zhī jié.
三月辛酉,宋人掠确山县之刘村。丙寅,岁星犯太微左执法。戊辰,枢密院委差官贾天安上书言利害。壬申,尚书右丞徒单思忠以病马输官,冒取高价,御史劾之,有司以监主自盗论死,上顾惜大体,降授陈州防御使。癸酉,提控李师林败夏人于永木岭。郭文振表,近得俘者言,南北合兵将攻河南、陕西。诏枢密备御。夏四月辛巳,以金吾卫上将军、劝农使讹可签枢密院事。置大司农司,设大司农卿、少卿、丞,京东、西、南三路置行司,并兼采访事。壬午,大元兵攻陵川县。丁酉,林怀路行元帅府事惟良削官两阶,罢之。更定辟举县令之法,而复行之。戊戌,籍丁忧待阙、追殿等官,备防秋。丁未,行枢密院报淮南之捷。
wǔ yuè wù shēn shuò, dà yuán bīng tún xí jí yì děng zhōu. rén xū, é kě shí quán jūn dà bài. jiǎ zǐ, é kě yǐ bài jī dāng sǐ, shàng miàn shù ér zé zhī, miǎn qí hòu xiào mìng, zuī guān liǎng jiē. dīng mǎo, zhào zhì zhèng xū dǐng děng fù shěng yì lì hài. rén shēn, shí quán fú zhū.
五月戊申朔,大元兵屯隰、吉、翼等州。壬戌,讹可、时全军大败。甲子,讹可以败绩当死,上面数而责之,勉其后效命,朘官两阶。丁卯,召致政胥鼎等赴省议利害。壬申,时全伏诛。
liù yuè wù yín shuò, zào zhōu yùn shǎn xī liáng, yóu dà qìng guān dù dǐ hú chéng. guǐ wèi, dà shè. chén zhōu fáng yù shǐ lǚ zǐ yǔ zuò fá jūn xìng, zì jìn. zhì zhū jiān guān jí bā pǐn yǐ xià zhí shì, dīng yōu dài quē rèn mǎn yáo shòu zhě, shì bǔ shì wèi qīn jūn. mìng gè lù sī nóng sī shè bǔ dào fāng lüè. dīng yǒu, hóng ǎo zéi lüè liǔ zi zhèn, qū bǎi xìng jí yì mǎ ér qù, tí kòng zhāng yǔ zhuī jī, duó suǒ lüè hái. wěi jiān jūn wáng èr jù lí yáng xiàn, tí kòng wáng quán tǎo zhī, fù qí chéng. qiū qī yuè gēng xū, dà yuán jiāng àn chá wū yǐ qí zhòng tún jìn ān jì zhōu zhī jìng. bǐng chén, shàng dǎng gōng wán yán kāi fù zé zhōu. jǐ wèi, guī dé xíng shū mì yuàn wáng tíng yù bào cáo zhōu pò hóng ǎo zéi zhī jié. gēng shēn, dìng jiān dāng guān xuǎn fǎ. hé běi qún dào fàn fēng qiū kāi fēng jiè, lìng shū mì yuàn yù bǔ. jiǎ zǐ, jīng dōng zǒng shuài gē shí liè yá wú tǎ qǐng zì jīn xíng yuàn shuài fǔ mù zhí, yǒu guò de zì jué zhī. bù yǔn. wù chén, hóng ǎo zéi xí xú zhōu zhī shí bā lǐ zhài, yòu xí gǔ chéng táo yuán, guān jūn pò zhī. yǐ hài, tài bái zhòu jiàn jīng tiān, yǔ rì zhēng guāng.
六月戊寅朔,造舟运陕西粮,由大庆关渡抵湖城。癸未,大赦。陈州防御使吕子羽坐乏军兴,自尽。制诸监官及八品以下职事,丁忧、待阙、任满、遥授者,试补侍卫亲军。命各路司农司设捕盗方略。丁酉,红袄贼掠柳子镇,驱百姓及驿马而去,提控张瑀追击,夺所掠还。伪监军王二据黎阳县,提控王泉讨之,复其城。秋七月庚戌,大元将按察邬以其众屯晋安、冀州之境。丙辰,上党公完颜开复泽州。己未,归德行枢密院王庭玉报曹州破红袄贼之捷。庚申,定监当官选法。河北群盗犯封丘、开封界,令枢密院御捕。甲子,京东总帅纥石烈牙吾塔请自今行院帅府幕职,有过得自决之。不允。戊辰,红袄贼袭徐州之十八里砦,又袭古城、桃园,官军破之。乙亥,太白昼见经天,与日争光。
bā yuè dīng chǒu, dìng xī zhēng jiàng shì guān shǎng yǒu chà. jǐ mǎo, huì xīng jiàn xī fāng. jiǎ shēn, zēng dìng cáng nì táo wáng qīn jūn zuì jí gào bǔ shǎng gé. jī shí zhōu fān zú pàn fù yú xià, gǒng zhōu tí kòng ní páng gǔ sān láng tǎo zhī, huò yáng qiān kǒu, jìn shàng shàn, zhào què zhī. yǐ huì xīng jiàn, gǎi yuán, dà shè. yù zhǐ zǎi chén yuē:" shè shū yǐ bān, shí kè zhī jiān, rén mìng suǒ xì. qí lìng jiāng mìng zhě sù wǎng, jì qī ér zhì." yǐ dà sī nóng bǎ hú lǔ wèi cān zhī zhèng shì. guǐ sì, hé jiān gōng yí lá zhòng jiā nú gāo yáng gōng zhāng fǔ bīng fù hé jiān fǔ, shì rì, bào jié zhě shǐ dá. shàng yǐ dào tú gěng sè, bào zhě jiān yú, mìng hòu shǎng zhī. xià rén rù dé shùn. rén yín, qí yǔ.
八月丁丑,定西征将士官赏有差。己卯,彗星见西方。甲申,增定藏匿逃亡亲军罪及告捕赏格。积石州蕃族叛附于夏,巩州提控尼旁古三郎讨之,获羊千口,进尚膳,诏却之。以彗星见,改元,大赦。谕旨宰臣曰:“赦书已颁,时刻之间,人命所系。其令将命者速往,计期而至。”以大司农把胡鲁为参知政事。癸巳,河间公移剌众家奴、高阳公张甫兵复河间府,是日,报捷者始达。上以道途梗塞,报者艰虞,命厚赏之。夏人入德顺。壬寅,祈雨。
jiǔ yuè bǐng wǔ shuò, yǐ zuǒ yòu jǐng xún shǐ jiān tán yā. yù shǎn xī xíng shěng bèi biān. rén zǐ, yá wú tǎ qǐng yǐ bīng yóu shòu zhōu dù huái, dǎo sòng rén cháo xué, bù cóng. yǐ mǎo, yì jīng lüè huái nán. jǐ sì, sòng rén lüè suì píng xiàn zhī shí zhài diàn, fù qīn nán yáng, táng zhōu tí kòng jiā gǔ jiǔ zhù bài zhī. dōng shí yuè dīng chǒu, xià rén lüè dé shùn zhī shén lín bǎo. rén wǔ, sòng zhāng huì gōng líng zi zhèn, wèi wò lǔ duǒ suǒ bài, lǔ qí pí jiàng èr rén. hé zhōng fǔ wàn hù sūn zhòng wēi zhí qí ān fǔ shǐ ā bù hǎn hú lǔ lá jù chéng pàn, shǎn xī xíng shěng qiǎn jiàng tǎo píng zhī. guǐ wèi, fù cáo zhōu. jiǎ shēn, shàng liè yú jìn jiāo, zhào miǎn bǎi guān sòng yíng, qiě wù lìng zhì dào, yǐ láo bǎi xìng. gēng yín, xǐ zhāng dé zhāo fǔ shǐ dù xiān jūn yú wèi zhōu. yǐ wèi, dà yuán bīng xià róng zhōu zhī hú bì bǎo jí lín jìn. gēng zǐ, zhào suǒ sī xún hù bì bīng mín zī chǎn. jiǎ chén, yǐ jīng zhào guān mín bì bīng nán shān zhě duō zhì bǎi wàn, zhào jiān tóng zhī fǔ shì wán yán tíng děng ān fǔ qí zhòng.
九月丙午朔,以左右警巡使兼弹压。谕陕西行省备边。壬子,牙吾塔请以兵由寿州渡淮,捣宋人巢穴,不从。乙卯,议经略淮南。己巳,宋人掠遂平县之石砦店,复侵南阳,唐州提控夹谷九住败之。冬十月丁丑,夏人掠德顺之神林堡。壬午,宋张惠攻零子镇,为斡鲁朵所败,虏其裨将二人。河中府万户孙仲威执其安抚使阿不罕胡鲁剌据城叛,陕西行省遣将讨平之。癸未,复曹州。甲申,上猎于近郊,诏免百官送迎,且勿令治道,以劳百姓。庚寅,徙彰德招抚使杜先军于卫州。乙未,大元兵下荣州之胡壁堡及临晋。庚子,诏所司巡护避兵民资产。甲辰,以京兆官民避兵南山者多至百万,诏兼同知府事完颜霆等安抚其众。
shí yī yuè dīng wèi, dà yuán bīng xùn tóng zhōu, dìng guó jūn jié dù shǐ lǐ fù hēng tóng zhī dìng guó jūn jié dù shǐ é kě jiē zì jìn. jiǎ yín, jīng dōng zǒng shuài yá wú tǎ bào lín huái pò sòng bīng zhī jié. wù chén, dà yuán méng gǔ pú huā gōng fèng xiáng fǔ.
十一月丁未,大元兵徇同州,定国军节度使李复亨、同知定国军节度使讹可皆自尽。甲寅,京东总帅牙吾塔报临淮破宋兵之捷。戊辰,大元蒙古蒲花攻凤翔府。
shí èr yuè yǐ hài shuò, shàng wèi huáng tài zǐ yuē:" wú cháng yè sī tiān xià shì, bì suǒ zhú yǐ jì, míng ér jí xíng, rǔ yì dāng rán." yǐ hé zhōng zhì zhōng hóu xiǎo shū quán yuán shuài fǔ yòu dōu jiān, xǔ pián yí xíng shì. yǐ yǒu, qiān tóng zhī píng yáng fǔ shì shǐ yǒng lóng hǔ wèi shàng jiàng jūn, cì hào" shǒu jié zhōng chén", quán xíng píng yáng gōng fǔ shì. dīng hài, dié zhōu zǒng guǎn qīng yí kě zú, tè mìng qí zi jiǎo xí zhí. zhào yù jìn shì jú yuē:" fèng yù fèng zhí jiē shào nián, bù zhī shū. zhèn yì nǎng shí zhì shuō shū rén, rì wèi jiǎng lùn zì gǔ jūn chén fù zǐ zhī jiào, shǐ zhī suǒ yǐ shì shàng zhě, qí fù zhì." jǐ chǒu, lán zhōu tí kòng táng kuò fǎng bài xià rén yú zhì gū bǎo. dà yuán yǐ dà jūn gōng fèng xiáng.
十二月乙亥朔,上谓皇太子曰:“吾尝夜思天下事,必索烛以记,明而即行,汝亦当然。”以河中治中侯小叔权元帅府右都监,许便宜行事。乙酉,迁同知平阳府事史咏龙虎卫上将军,赐号“守节忠臣”,权行平阳公府事。丁亥,叠州总管青宜可卒,特命其子角袭职。诏谕近侍局曰:“奉御、奉职皆少年,不知书。朕忆曩时置说书人,日为讲论自古君臣父子之教,使知所以事上者,其复置。”己丑,兰州提控唐括昉败夏人于质孤堡。大元以大军攻凤翔。
èr nián chūn zhēng yuè jiǎ chén shuò, zhào miǎn cháo hè. yǐ sì, shì zōng jì rì, yè diàn yú qǐ qìng gōng. yòu chéng xiàng rǔ lì qǐ zhì zhèng, shàng miàn yù shǐ liú. dà yuán bīng xià hé zhōng fǔ, quán yuán shuài yòu dōu jiān hóu xiǎo shū fù zhī. rén zǐ, shòu zhōu fáng yù shǐ wán yán nǎi lá duó guān sì jiē. jiǎ yín, shàng yù zǎi chén yuē:" xiàng yǒu rén yán pián yí shì, qīng děng lǚ zòu qǐ zuò zhōng zhǐ xíng zhī. dì wáng cóng jiàn zú yǐ, qǐ kě lüè rén zhī měi yǐ wéi jǐ chū zāi!" wù wǔ, sì fāng guǎn qué lǘ yǐ zuì bà, zǎi chén qǐng yǐ sàn dì jī mí zhī, shàng yuē:" cǐ bèi háo jié, zhèng xū chéng dài, ruò yǐ shù zhì, shì shǐ zì yí. dàn bù bì jūn zhèng, wài bǔ hé hài?" shòu qué lǘ héng zhōu cì shǐ. yòu wèi:" yù jué ēn lì yǒu dīng yōu guān dé qǐ fù zhě, shì jiào rén yǐ bù xiào yě, hé wéi zhe cǐ lìng zāi?" dīng mǎo, dà yuán bīng fù xià hé zhōng fǔ.
二年春正月甲辰朔,诏免朝贺。乙巳,世宗忌日,谒奠于启庆宫。右丞相汝砺乞致政,上面谕使留。大元兵下河中府,权元帅右都监侯小叔复之。壬子,寿州防御使完颜乃剌夺官四阶。甲寅,上谕宰臣曰:“向有人言便宜事,卿等屡奏乞作中旨行之。帝王从谏足矣,岂可掠人之美以为己出哉!”戊午,四方馆瘸驴以罪罢,宰臣请以散地羁縻之,上曰:“此辈豪杰,正须诚待,若以术制,适使自疑。但不畀军政,外补何害?”授瘸驴恒州刺史。又谓:“鬻爵恩例有丁忧官得起复者,是教人以不孝也,何为著此令哉?”丁卯,大元兵复下河中府。
èr yuè jiǎ xū shuò, huáng hòu shēng chén, zhào miǎn hè lǐ. jǐ mǎo, chéng xiàng rǔ lì cháo huì, miǎn bài, shè tà diàn xià, jiǔ lì cì xiū. rén wǔ, zhào" jūn guān fàn zuì, jiù zhì gèng bù kě rèn yòng, jīn duō gù zhī qiū, rén cái nán de, zhèn yù chú dà zuì wài, tú xíng zhuī pèi yǒu wǔ yì shàn zhǎng bīng zhě, liàng cái fù yòng. qí lìng shàng shū shěng yì yǐ wén". dīng hài, dà shè. jǐ hài, fèng xiáng wéi jiě. shí zhǎn hé xǐ jiā jīn zǐ guāng lù dài fu, shēng zuǒ jiān jūn, tè shòu dà míng fǔ gǔ hū shēn měng ān, wán yán zhòng yuán jiā guāng lù dài fu, shēng yòu jiān jūn, tè shòu hé běi dōng lù táo wěi bì lá měng ān, gè cì jīn pán dài yǒu chà.
二月甲戌朔,皇后生辰,诏免贺礼。己卯,丞相汝砺朝会,免拜,设榻殿下,久立赐休。壬午,诏“军官犯罪,旧制更不可任用,今多故之秋,人才难得,朕欲除大罪外,徒刑追配有武艺善掌兵者,量才复用。其令尚书省议以闻”。丁亥,大赦。己亥,凤翔围解。石盏合喜加金紫光禄大夫,升左监军,特授大名府谷忽申猛安,完颜仲元加光禄大夫,升右监军,特授河北东路洮委必剌猛安,各赐金鞶带有差。
sān yuè jiǎ chén shuò, sòng rén xí rǔ yáng. rén zǐ, jiè yù píng zhāng yīng wáng shǒu chún chóng yǐn. guǐ chǒu, yǐ hé zhōng fǔ tuī guān jí ā wài quán yuán shuài yòu dōu jiān, dài lǐng hóu xiǎo shū jūn. jiǎ yín, shàng wèi zǎi chén:" rén yǒu cái kān rèn shì, qí xīn bù xià zhě, zhōng bù zú guì." chéng xiàng rǔ lì duì yuē:" qí xīn bù zhèng ér jì zhī yǐ cái, suǒ wèi hǔ ér yì zhě yě, suī gǔ shèng rén yì wèi yì zhī." shàng yǐ wéi rán. bǐng chén, cháng chūn jié, miǎn cháo. yǐ hù bù shàng shū shí zhǎn wèi xīn wèi cān zhī zhèng shì, jiān xiū guó shǐ. xīn yǒu, jìn chá. rén xū, zhào yǐ fèng xiáng zhàn gōng jí bān shǎng děng jí biàn yù zhū jùn. jiǎ zǐ, yǐ wán yán bó jiā quán cān zhī zhèng shì, xíng shàng shū shěng yú hé zhōng fǔ. xīn wèi, zhào zhí guān fàn zuì fēi sǐ zuì chú míng, yù shè xìng miǎn, yǒu cái gàn zhě zhōng wài bìng yòng. xià sì yuè guǐ yǒu shuò, fù huò zhōu fén xī xiàn, zhào gěi kōng míng xuān chì, qiān shǎng jiàng shì zhī yǒu gōng zhě. bǐng zǐ, shè jīng zhào nán shān ān fǔ sī. dīng chǒu, gù fèng xiáng wàn hù wán yán chǒu hé yǐ sǐ jié zèng huái yuǎn dà jiàng jūn, shòu cì shǐ zhí. qí fù shù chú yǐ gōng lì shǎng wài, qiān liǎng guān, shēng zhí èr děng. jǐ mǎo, qiǎn guān yuè hé nán shuài fǔ jiàn bīng, jí xián guān háo yòu qīn dīng jí liáo dōng hé běi kè hù wèi jūn. gēng zǐ, mù xī shān liè hù wèi jūn.
三月甲辰朔,宋人袭汝阳。壬子,诫谕平章英王守纯崇饮。癸丑,以河中府推官籍阿外权元帅右都监,代领侯小叔军。甲寅,上谓宰臣:“人有才堪任事,其心不下者,终不足贵。”丞相汝砺对曰:“其心不正而济之以才,所谓虎而翼者也,虽古圣人亦未易知。”上以为然。丙辰,长春节,免朝。以户部尚书石盏畏忻为参知政事,兼修国史。辛酉,禁茶。壬戌,诏以凤翔战功及颁赏等级遍谕诸郡。甲子,以完颜伯嘉权参知政事,行尚书省于河中府。辛未,诏职官犯罪非死罪除名,遇赦幸免,有才干者中外并用。夏四月癸酉朔,复霍州汾西县,诏给空名宣敕,迁赏将士之有功者。丙子,设京兆南山安抚司。丁丑,故凤翔万户完颜丑和以死节赠怀远大将军,授刺史职。其父恕除以功例赏外,迁两官,升职二等。己卯,遣官阅河南帅府见兵,籍闲官豪右亲丁及辽东、河北客户为军。庚子,募西山猎户为军。
wǔ yuè guǐ mǎo shuò, shǐ zào" yuán guāng zhòng bǎo". bǐng wǔ, fù hé zhōng fǔ jí róng zhōu, qiǎn rén chí xí zhāo qián héng shān gōng wǔ xiān. yǐ mǎo, quán píng yáng gōng shǐ yǒng fù huò zhōu jí hóng tóng xiàn. dīng sì, shǐ zào" yuán guāng zhēn huò", tóng yín háng yòng. wù wǔ, yǐ xí zhāo dōng píng yán shí. jǐ wèi, cān zhī zhèng shì yì fū yán:" xié cóng rén hào' zhōng xiào jūn', ér zhì yán huái zhě suǒ wéi duō bù fǎ, qǐng fáng xián zhī." shàng yuē:" rén xīn wú cháng, gù yù zhī hé rú ěr. yù zhī yǒu shù, yuǎn fāng yóu qiě tīng mìng, kuàng cǐ bèi hū! bù rán, suī zuǒ yòu yì nán fáng xián. zhèng zài kuò kāi dà dù ér yǐ. ruò shì ér bù néng zhì tài píng zhě, mìng yě." gēng shēn, qiān hé nán lù jì jū guān mín chōng jūn. xīn yǒu, xǐ jìn yáng gōng guō wén zhèn bīng yú mèng zhōu. jiǎ zǐ, xǐ quán píng yáng gōng shǐ yǒng bīng yú jiě zhōu hé zhōng fǔ.
五月癸卯朔,始造“元光重宝”。丙午,复河中府及荣州,遣人持檄招前恒山公武仙。乙卯,权平阳公史咏复霍州及洪洞县。丁巳,始造“元光珍货”,同银行用。戊午,以檄招东平严实。己未,参知政事毅夫言:“胁从人号‘忠孝军’,而置沿淮者所为多不法,请防闲之。”上曰:“人心无常,顾驭之何如耳。驭之有术,远方犹且听命,况此辈乎!不然,虽左右亦难防闲。正在廓开大度而已。若是而不能致太平者,命也。”庚申,签河南路寄居官民充军。辛酉,徙晋阳公郭文振兵于孟州。甲子,徙权平阳公史咏兵于解州、河中府。
liù yuè yǐ hài, jīng dōng zǒng shuài yá wú tǎ bào huái nán zhī jié. dīng hài, bà xíng shěng suǒ zhì jiān chá yù shǐ jiān tán yā zhī zhí. wù zǐ, yì qiǎn rén zhāo lǐ quán yán shí zhāng lín. jiǎ wǔ, zhào bà hé zhōng xíng shěng, zhì yuán shuài fǔ. xīn chǒu, yáo shòu jìng nán jūn jié dù shǐ yán zhǎn xiā chóng má děng yǐ bǎo fèng xiáng gōng jìn guān. qiū qī yuè rén yín shuò, xià rén fàn jī shí zhōu, qiāng jiè sì zú duō xiàn méi, wéi sāng bū sì sēng kàn bū zhāo bū sī méi jí dá nà sì sēng bēn jū děng jù ér bù cóng. zhào shǎng zhū sēng qián xiá zhèng jiāng děng guān, ér gěi yǐ lǐn lù. yǐ sì, qiǎn bīng shǒu wèi jiě zhōu yán chí. gēng xū, yǐ kōng míng xuān chì qiān shǎng zhū bù jiàng rén. rén zǐ, chú shì yì yòng yín jí yín yǔ bǎo quán sī xiāng yì zhī jìn. guǐ chǒu, chì zhū yù shǐ yuē:" suǒ xì shì fēi rén zhǔ suǒ yí jí, rán fán shè jiān bì, mí bù yǒu guān guó zhèng zhě. bǐ wén cháo guān jí chéng yìng rén yuè gěi fèng liáng, duō zá kāng tǔ, yǒu sī suǒ shōu hé cháng yǒu shì wù zāi. zhì yú chū nà dòu hú, yì xiǎo dà bù yī, cǐ jiē lǐ suǒ bù róng zhě, ér tái guān chū bù wèn. shì shì xū zhèn yán zhī, ān yòng rǔ cáo yě!" yǐ mǎo, dān fèng mén huài. dīng sì, yīn pō zú zhī gǔ jū mén děng pàn guī xià, yuán shuài jiā gǔ ruì fā bīng tǎo zhī, yǐ jié wén. yù shǐ zhōng chéng shī ān shí yán zhì dí èr shì. wù wǔ, zǎi chén fāng duì cì, yǒu sī zòu qián fèng yù wēn dūn tài píng zú. shàng dà hài yuē:" zhèn lǚ yù shòu tài píng yī zhí, měi yǐ shì zǔ, jīn jǐn shòu zhī wèi shù rì ér wáng, qǐ fēi tiān yé!" yīn wèi zǎi chén yuē:" hǎi líng shí yǒu hù wèi èr rén sī yǔ, yī yuē fù guì zài tiān, yī yuē yóu jūn suǒ cì. hǎi líng qiè wén zhī, zhào shòu yán yóu jūn suǒ de yǐ wǔ pǐn zhí, yì wèi chéng yóu jǐ yě, ér qí rén yǐ jí jìng bù jí shòu. zhāng zōng qiū liè, wén píng zhāng zhāng wàn gōng hōng, tàn yuē:' zhèn nǎi jiāng bài wàn gōng chéng xiàng, ér suì bù qǐ, mìng yě.'" yǐ chǒu, zhào jí shǎn xī lù qiáo jū guān mín wèi jūn.
六月乙亥,京东总帅牙吾塔报淮南之捷。丁亥,罢行省所置监察御史兼弹压之职。戊子,议遣人招李全、严实、张林。甲午,诏罢河中行省,置元帅府。辛丑,遥授静难军节度使颜盏虾〈虫麻〉等以保凤翔功进官。秋七月壬寅朔,夏人犯积石州,羌界寺族多陷没,惟桑逋寺僧看逋、昭逋、厮没及答那寺僧奔鞠等拒而不从。诏赏诸僧钤辖正将等官,而给以廪禄。乙巳,遣兵守卫解州盐池。庚戌,以空名宣敕迁赏诸部降人。壬子,除市易用银及银与宝泉私相易之禁。癸丑,敕诸御史曰:“琐细事非人主所宜诘,然凡涉奸弊,靡不有关国政者。比闻朝官及承应人月给俸粮,多杂糠土,有司所收曷尝有是物哉。至于出纳斗斛,亦小大不一,此皆理所不容者,而台官初不问。事事须朕言之,安用汝曹也!”乙卯,丹凤门坏。丁巳,阴坡族之骨鞠门等叛归夏,元帅夹谷瑞发兵讨之,以捷闻。御史中丞师安石言制敌二事。戊午,宰臣方对次,有司奏前奉御温敦太平卒。上大骇曰:“朕屡欲授太平一职,每以事阻,今仅授之未数日而亡,岂非天耶!”因谓宰臣曰:“海陵时有护卫二人私语,一曰富贵在天,一曰由君所赐。海陵窃闻之,诏授言由君所得以五品职,意谓诚由己也,而其人以疾竟不及授。章宗秋猎,闻平章张万公薨,叹曰:‘朕乃将拜万公丞相,而遂不起,命也。’”乙丑,诏籍陕西路侨居官民为军。
bā yuè xīn wèi shuò, pī zhōu cóng yí jīng lüè shǐ nà hé liù gē děng lǜ dū tǒng jīn shān yán jùn yǐ yí zhōu bǎi yú rén, chén rù shěng shǔ, shā xíng shàng shū shěng méng gǔ gāng, jù zhōu fǎn. rén shēn, zhào shǎng jīng zhào lù guān jūn bǎo quán nán shān zhū gǔ zhī gōng, yǐ suǒ quán rén shù duō guǎ wèi děng dì, qiān rén yǐ shàng guān yī jiē, sān qiān rén yǐ shàng liǎng jiē, wǔ qiān rén yǐ shàng sān jiē, réng shēng zhí yī děng, néng yǐ lì zhàn hù zhī zhě yòu zēng yī jiē, zhàn méi zhě jiù yǐ zèng zhī. jiǎ xū, qiǎn guān chí kōng míng xuān chì, yù yǐ zhòng shǎng zhāo nà hé liù gē, jù mìng, jí mìng yá wú tǎ hé xíng yuàn bīng tǎo miè zhī. yǐ hài, huǒ xīng rù guǐ sù zhōng, yǎn jī shī qì. yǐ yǒu, zhào néng bǔ huò fǎn zéi liù gē zhě, chú jiàn dìng guān wài, réng yǔ shì xí móu kè. bǐng xū, qiǎn guān fēn háng cài xī chén bó táng dèng yù zhū zhōu, jì sī nóng sī zhōu xiàn lì tóng yì, fán mín dīng xiāng jù lì zhài bì bīng, yǔ gè xún jiǎn jūn xiāng yī zhě, wǔ shí hù yǐ shàng zhì zhài zhǎng yī yuán, bǎi hù zēng fù yī yuán, réng xiān qiān yī guān, néng ān mín mǐ dào quàn nóng zhě lùn gōng zhù shòu.
八月辛未朔,邳州从宜经略使纳合六哥等率都统金山颜俊以沂州百余人,晨入省署,杀行尚书省蒙古纲,据州反。壬申,诏赏京兆路官军保全南山诸谷之功,以所全人数多寡为等第,千人以上官一阶,三千人以上两阶,五千人以上三阶,仍升职一等,能以力战护之者又增一阶,战没者就以赠之。甲戌,遣官持空名宣敕,谕以重赏招纳合六哥,拒命,即命牙吾塔合行院兵讨灭之。乙亥,火星入鬼宿中,掩积尸气。乙酉,诏能捕获反贼六哥者,除见定官外,仍与世袭谋克。丙戌,遣官分行蔡、息、陈、亳、唐、邓、裕诸州,洎司农司州县吏同议,凡民丁相聚立砦避兵,与各巡检军相依者,五十户以上置砦长一员,百户增副一员,仍先迁一官,能安民弭盗劝农者论功注授。
jiǔ yuè gēng zǐ shuò, rì yǒu shí zhī. sòng rén rù shòu zhōu, nǚ xī liè pú nǎi lì zhàn què zhī. rén yín, shū mì yuàn zòu tí kòng shù jiǎ cuò zhǐ hǎn pò sòng rén zhī gōng. jiǎ chén, sòng rén gōng nán yáng. bǐng wǔ, yá tǎ bào táo yuán huái yáng zhī jié, bìng yǐ nà hé liù gē jié gòu lǐ quán zhī zhuàng lái gào. wù shēn, jiàng rén sūn bāng zuǒ zì lǐ quán jūn zhōng guī, yáo shòu zhī dōng píng fǔ jiān shān dōng xī lù bīng mǎ dōu zǒng guǎn. guān jūn yǔ sòng rén lì zhàn yú hú bēi ér què zhī, tí kòng shù hǔ chūn ér wèi suǒ shā. guǐ chǒu, nà hé liù gē suǒ shǔ wěi dū tǒng wū gǔ lùn sài hàn jiā gǔ liú zhù děng lái guī. jǐ wèi, zèng shù hǔ chūn ér yín qīng róng lù dài fū. bǐng yín, zā yě hú lǔ děng bá pī zhōu nán chéng. dīng mǎo, quán yù shǐ zhōng chéng shuài ān shí děng hé yīng wáng shǒu chún bù shí, fù yǒu sī jū zhì, xún zhào miǎn zuì, ér yóu zé lùn zhī. dōng shí yuè guǐ yǒu, xǐ jìn yáng gōng guō wén zhèn děng bīng yú wèi zhōu. yǐ hài, zhì xíng shū mì yuàn jí yuán shuài fǔ, nóng xì zhī yuè fèn fān xún jiǎo xiào liè, yuè bù guò sān cì. dīng chǒu, shàng liè yú jìn jiāo. jǐ mǎo, xiá yú tài miào. rén wǔ, huǒ xīng fàn líng tái. yǐ yǒu, shàng liè yú jìn jiāo. xīn mǎo, zhào shí háo diàn miǎn chí yǒng níng xiàn gè tún bīng qiān rén. rén chén, téng zhōu rén shí míng móu fǎn, fú zhū. wù xū, táng dèng xíng yuán shuài bào huái nán zhī jié.
九月庚子朔,日有食之。宋人入寿州,女奚烈蒲乃力战却之。壬寅,枢密院奏提控术甲剉只罕破宋人之功。甲辰,宋人攻南阳。丙午,牙塔报桃园、淮阳之捷,并以纳合六哥结构李全之状来告。戊申,降人孙邦佐自李全军中归,遥授知东平府兼山东西路兵马都总管。官军与宋人力战于胡陂而却之,提控术虎春儿为所杀。癸丑,纳合六哥所署伪都统乌古论赛汉、夹谷留住等来归。己未,赠术虎春儿银青荣禄大夫。丙寅,紥也胡鲁等拔邳州南城。丁卯,权御史中丞帅安石等劾英王守纯不实,付有司鞠治,寻诏免罪,而犹责论之。冬十月癸酉,徙晋阳公郭文振等兵于卫州。乙亥,制行枢密院及元帅府,农隙之月分番巡徼校猎,月不过三次。丁丑,上猎于近郊。己卯,祫于太庙。壬午,火星犯灵台。乙酉,上猎于近郊。辛卯,诏石壕店、渑池、永宁县各屯兵千人。壬辰,滕州人时明谋反,伏诛。戊戌,唐、邓行元帅报淮南之捷。
shí yī yuè jǐ hài, hóng ǎo zéi wěi jiān jūn xú fú děng lái jiàng. zhào jìn yá wú tǎ guān yī jiē, cì jīn bì yǒu chà. xīn chǒu, zǒng shuài yá wú tǎ bào pī zhōu zhī jié, hán pàn rén liù gē shǒu yǐ xiàn. kāi fēng xiàn jìng yǒu hǔ xì rén, zhào qīn jūn bǎi rén shè shā zhī, shǎng shè huò zhě yín èr shí liǎng, ér yǐ nèi fǔ yào cì shāng zhě. bǐng wǔ, pī zhōu hóng ǎo zéi sān qiān lái jiàng, chū nǐ zhì zhū chén xǔ zhī jiān, shàng yǐ wéi" ruò bèi suī jiàng, jiā shǔ shàng zài hé shuò, yú dǎng bì shā zhī, suǒ de zhě guǎ ér bèi hài zhě zhòng, yì fù ān rěn? bù ruò mìng shǐ fǔ yù, jiā yǐ guān shǎng ér qiǎn zhī hái. guǒ zhōng yú wǒ, suī chù hé shuò qǐ fù wǒ yé? qiě yú zhòng gǎn ēn, jiāng yǒu xiào shùn zhě yǐ". wù wǔ, yǐ shàng dǎng gōng wán yán kāi zhī qǐng, yù kāi jí guō wén zhèn shǐ yǒng wáng yù zhāng dào lú zhī děng gè yǔ suǒ lín shuài fǔ xiāng shì kě gēng tǔ tián, jí bīn hé běi àn zhī dì, fēn jiè ér zhǒng zhī, yǐ gěi jūn xiǎng. xīn yǒu, gǒng zhōu xíng yuán shuài fǔ bào huì zhōu pò xià rén zhī jié.
十一月己亥,红袄贼伪监军徐福等来降。诏进牙吾塔官一阶,赐金币有差。辛丑,总帅牙吾塔报邳州之捷,函叛人六哥首以献。开封县境有虎咥人,诏亲军百人射杀之,赏射获者银二十两,而以内府药赐伤者。丙午,邳州红袄贼三千来降,初拟置诸陈、许之间,上以为“若辈虽降,家属尚在河朔,余党必杀之,所得者寡而被害者众,亦复安忍?不若命使抚谕,加以官赏而遣之还。果忠于我,虽处河朔岂负我耶?且余众感恩,将有效顺者矣”。戊午,以上党公完颜开之请,谕开及郭文振、史咏、王遇、张道、卢芝等各与所邻帅府相视可耕土田,及濒河北岸之地,分界而种之,以给军饷。辛酉,巩州行元帅府报会州破夏人之捷。
shí èr yuè jǐ sì shuò, xǐ yán huái xún jiǎn biān jūn yú nèi dì. guǐ yǒu, yǐ kōng míng xuān mìng jīn yín fú gěi wán yán kāi shǎng gōng. xīn sì, zhào yán ān tǔ rén chōng sī xiàn guān yì jūn shǐ zhě xuǎn rén dài zhī, liàng miǎn qí mín chà shuì. pī zhōu mín dīng sǐ zhàn zhèn zhě gè zèng guān yī jiē. guī dé xú pī sù sì yǒng bó yǐng shòu děng zhōu fù yè jí xīn dì mín, miǎn chà shuì èr nián, jiàn hù yī nián, cháng gōng jǐ pī zhōu zhě fù miǎn yī nián zhī bàn, suī zhōu chén liú qǐ xiàn miǎn sān zhī yī.
十二月己巳朔,徙沿淮巡检边军于内地。癸酉,以空名宣命金银符给完颜开赏功。辛巳,诏延安土人充司县官义军使者选人代之,量免其民差税。邳州民丁死战阵者各赠官一阶。归德、徐、邳、宿、泗、永、亳、颍、寿等州复业及新地民,免差税二年,见户一年,尝供给邳州者复免一年之半,睢州、陈留、杞县免三之一。
dīng hài, shàng bù yù, miǎn cháo. wù zǐ, huáng tài zǐ lǜ bǎi guān jí wáng fēi gōng zhǔ rù wèn qǐ jū. jǐ chǒu, fù rù wèn qǐ jū. gēng yín, shàng bēng yú níng dé diàn, shòu liù shí yǒu yī. shàng jí dà jiàn, mù yè, jìn chén jiē chū, wéi qián cháo zī míng fū rén zhèng shì nián lǎo shì cè, shàng zhī qí kě tuō, zhào zhī yuē:" sù zhào huáng tài zǐ zhǔ hòu shì." yán jué ér bēng. fū rén mì zhī. shì yè, huáng hòu jí qiǎn fēi páng shì wèn ān qǐn gé. páng shì yīn jiǎo jī huì, cháng yǐ qí zi shǒu chún nián zhǎng bù dé lì, xīn yāng yāng. fū rén kǒng qí wèi biàn, jí dài zhī yuē:" shàng fāng gēng yī, hòu fēi kě shǎo xiū tā shì." cì qí rù, jù yào zhī, jí zhào dà chén, chuán yí zhào lì huáng tài zǐ, shǐ qǐ hù chū hòu fēi, fā sāng. huáng tài zǐ fāng rù gōng, yīng wáng shǒu chún yǐ xiān rù, huáng tài zǐ zhī zhī, fēn qiǎn shū mì yuàn guān jí dōng gōng qīn wèi jūn guān yí lá pú ā jí jūn sān wàn yú yú dōng huá mén jiē. bù shǔ jí dìng, mìng hù wèi sì rén jiān shǒu chún yú jìn shì jú, nǎi jí huáng dì wèi yú jiù qián. rén chén, xuān yí zhào. shì rì, zhào shè zhōng wài. míng nián
丁亥,上不豫,免朝。戊子,皇太子率百官及王妃、公主入问起居。己丑,复入问起居。庚寅,上崩于宁德殿,寿六十有一。上疾大渐,暮夜,近臣皆出,惟前朝资明夫人郑氏年老侍侧,上知其可托,诏之曰:“速召皇太子主后事。”言绝而崩。夫人秘之。是夜,皇后及遣妃庞氏问安寝阁。庞氏阴狡机慧,常以其子守纯年长不得立,心鞅鞅。夫人恐其为变,即绐之曰:“上方更衣,后妃可少休他室。”伺其入,遽钥之,急召大臣,传遗诏立皇太子,始启户出后妃,发丧。皇太子方入宫,英王守纯已先入,皇太子知之,分遣枢密院官及东宫亲卫军官移剌蒲阿集军三万余于东华门街。部署即定,命护卫四人监守纯于近侍局,乃即皇帝位于柩前。壬辰,宣遗诏。是日,诏赦中外。明年
zhēng yuè wù xū shuò, gǎi yuán zhèng dà, shì dà xíng yuē jì tiān xìng tǒng shù dào qín rén yīng wǔ shèng xiào huáng dì, miào hào xuān zōng. sān yuè gēng shēn, zàng dé líng.
正月戊戌朔,改元正大,谥大行曰继天兴统述道勤仁英武圣孝皇帝,庙号宣宗。三月庚申,葬德陵。
zàn yuē: xuān zōng dāng jīn yuán mò yùn, suī fá bō luàn fǎn zhèng zhī cái, ér yǒu lì jīng tú zhì zhī zhì. jī qí qín zhèng yōu mín, zhōng xīng zhī yè gài kě qī yě, rán ér zú wú chéng gōng zhě hé zāi? liáng yóu xìng běn cāi jì, chóng xìn huì yù, jiǎng yòng lì xū, kē kè chéng fēng, jǔ cuò shī dàng gù yě. zhí zhōng yuán è, cǐ qǐ kě xiāng zhě hū, gù nǎi huái qí yuán lì zhī sī, zì chú lián bì zhī fēn, bèi lǐ shén yǐ. gāo qí zhī zhū zhí zhōng, suī yún chú è, lǜ yǐ chūn qiū zhī fǎ, qǐ táo zhào yāng jìn yáng zhī zé? jì bù néng zuì ér suì xiāng zhī, shī zhī yòu shī zhě yě. qiān biàn zhī hòu, běi gù dà yuán zhī cháo rì yì lóng shèng, zhì shí zhī shì shú bù xiān zhī? fāng qiě niǔ yú yú wēi, qiān zhì qún yì, nán kāi sòng xìn, xī qǐ xià wǔ, bīng lì jì fēn, gōng bù bǔ huàn. céng wèi shù nián, xī yě rì pì guó bǎi lǐ, jīn yě rì cù guó lǐ, qí néng jì hū? zài qiān suì zhì shī guó, qǐ bù zhòng kě tàn zāi!
赞曰:宣宗当金源末运,虽乏拨乱反正之材,而有励精图治之志。迹其勤政忧民,中兴之业盖可期也,然而卒无成功者何哉?良由性本猜忌,崇信翙御,奖用吏胥,苛刻成风,举措失当故也。执中元恶,此岂可相者乎,顾乃怀其援立之私,自除廉陛之分,悖礼甚矣。高琪之诛执中,虽云除恶,律以《春秋》之法,岂逃赵鞅晋阳之责?既不能罪而遂相之,失之又失者也。迁汴之后,北顾大元之朝日益隆盛,智识之士孰不先知?方且狃于余威,牵制群议,南开宋衅,西启夏侮,兵力既分,功不补患。曾未数年,昔也日辟国百里,今也日蹙国里,其能济乎?再迁遂至失国,岂不重可叹哉!